W myśl ustawy o bibliotekach ich głównym zadaniem jest organizowanie oraz zapewnianie dostępu do zasobów dorobku nauki i kultury polskiej, a także światowej. Działalność biblioteki szkolnej regulują dodatkowo przepisy prawa oświatowego. Ale to nie jedyne aspekty prawne, jakie należy brać pod uwagę w kontekście jej działalności.
Fragment artykułu z miesięcznika "Dyrektor Szkoły" 2020/10
W praktyce podstawową, choć nie jedyną formą realizacji zadań nakładanych na bibliotekę przepisami prawa jest udostępnianie interesariuszom zbiorów bibliotecznych. Tymczasem, jak już pisałem w sierpniowym numerze „Dyrektora Szkoły”, zgodnie z art. 17 ustawy z 4.02.1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. z 2019 r. poz. 1231 ze zm.) – dalej u.p.a. – monopol twórczy rozciąga się na wszelkie formy korzystania z utworów, w tym również ich rozpowszechnianie. Powoduje to konieczność przeanalizowania zakresu zgodnego z prawem działania biblioteki właśnie w kontekście regulacji prawnoautorskich.
Ustawodawca zadbał o to, by z mocy ustawy ułatwić tym instytucjom realizację zadań nałożonych na nie przepisami prawa. Nieodpłatny dostęp do zbiorów bibliotecznych jest zasadą obowiązującą powszechnie w praktyce funkcjonowania bibliotek, co powoduje, że bezpośrednie pozyskanie przez nie środków na wynagrodzenia dla twórców byłoby utrudnione, jeśli nie niemożliwe. Dodatkowo w przypadku braku regulacji szczególnych biblioteki byłyby powszechnie zobligowane do zawierania z twórcami lub reprezentującymi ich organizacjami zbiorowego zarządzania stosownych umów licencyjnych. Dlatego ustawodawca wprowadził do porządku prawnego instytucję tzw. dozwolonego użytku, którego zakres odnosi się do działalności bibliotek, pośrednio również tych szkolnych.
