Z przyjemnością informujemy, że LEX Navigator Postępowanie Cywilne wzbogacił się o kolejne trzy linie orzecznicze z zakresu postępowania dowodowego.
W linii poświęconej "Znaczeniu tezy dowodowej i podmiotowi obowiązanemu do jej sformułowania", Aleksandra i Tomasz Partykowie, wskazują, że "w orzecznictwie utrwalony jest pogląd, zgodnie z którym tezę dowodową, tj. okoliczności, na których wykazanie dany dowód jest prowadzony, formułuje sąd w postanowieniu o dopuszczeniu dowodu. Teza dowodowa powinna być określona w sposób szczegółowy i obejmować jedynie fakty mające znaczenie w danej sprawie. Zauważa się jednak również, iż wobec kontradyktoryjnego charakteru procesu cywilnego, postanowienie dowodowe sądu ma charakter niejako wtórny, bowiem określenie tez dowodowych powinno być dokonane już przez same strony, na etapie zgłaszania wniosków dowodowych. Z tego też względu sąd nie powinien formułować tezy dowodowej w sposób niezgodny z wolą strony zgłaszającej dany dowód. Niezależnie od powyższego ukształtowało się w judykaturze stanowisko, wedle którego sąd może pominąć dowody, co do których strony nie przedstawiły tez dowodowych lub uczyniły to w sposób nadmiernie ogólnikowy (np. na "wszystkie okoliczności będące przedmiotem sprawy")."
W kolejnej linii: "Konieczność wydania przez sąd postanowienia o odmowie dopuszczenia dowodu", ci sami autorzy podkreślają, że "w orzecznictwie dostrzec można dwa przeciwstawne poglądy odnośnie istnienia po stronie sądu wydawania postanowień o odmowie przeprowadzenia dowodu wskazanego przez stronę. Zgodnie z pierwszym stanowiskiem judykatury sąd w ogóle nie musi wydawać postanowienia o odmowie przeprowadzenia dowodu wskazanego przez stronę, gdyż w świetle art. 236 k.p.c., postanowienie dowodowe powinno mieć określoną treść pozytywną. Drugie zapatrywanie opiera się na założeniu, że pozytywne bądź negatywne wypowiedzenie się co do każdego wniosku dowodowego jest obowiązkiem procesowym sądu, niemniej niewydanie przez sąd postanowienia dowodowego nie jest z reguły uchybieniem mogącym mieć wpływ na wynik sprawy."
W ostatniej z nowych linii, "Skutki prawne przeprowadzenia przez sąd dowodu bez wydania postanowienia w przedmiocie jego dopuszczenia", wspomniani autorzy zaznaczają, że "w orzecznictwie ukształtowały się dwa poglądy odnośnie skutków przeprowadzenia przez sąd dowodu bez wydania odpowiedniego postanowienia w przedmiocie dopuszczenia tego dowodu. Zgodnie z pierwszym stanowiskiem judykatury podstawą ustaleń faktycznych mogą być tylko dowody prawidłowo przeprowadzone; dlatego też dokonanie przez sąd ustaleń faktycznych w oparciu o dowody, które nie zostały w formalny sposób dopuszczone i przeprowadzone na rozprawie, narusza ogólne reguły postępowania dowodowego w zakresie bezpośredniości, jawności, równości stron i kontradyktoryjności. Zgodnie natomiast z drugim poglądem orzeczniczym przeprowadzenie dowodu bez wydania postanowienia przewidzianego w przedmiocie jego dopuszczenia, nie jest z reguły uchybieniem mogącym mieć wpływ na wynik sprawy."
Sprawdzenie, które z poglądów obecnie dominują, jest możliwe dzięki analizie wspomnianych linii. Zachęcamy do lektury.
Wojciech Kowalski
Wydawca LEX Navigator Postępowanie Cywilne
