O wpływie przeniesienia posiadania w trakcie procesu posesoryjnego na legitymację procesową pozwanego
dr Przemysław Telenga
adiunkt, Katedra Postępowania Cywilnego i Międzynarodowego Prawa Handlowego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
O wpływie przeniesienia posiadania w trakcie procesu posesoryjnego na legitymację procesową pozwanego
Artykuł prezentuje wybrane zagadnienia dotyczące wpływu przeniesienia posiadania w toku procesu posesoryjnego na procesowy status strony procesowej, w szczególności problem wpływu przeniesienia posiadania przez pozwanego rzeczy objętej sporem na osobę trzecią niebędącą stroną pozwana.
Zdaniem autora, mimo że w judykaturze prezentowane jest stanowisko, że przeniesienie posiadania rzeczy na osobę trzecią w toku procesu prowadzi do utraty legitymacji procesowej przez pierwotnego pozwanego, więcej argumentów przemawia za stanowiskiem przeciwnym. Argumenty te należy wywieźć zarówno z art. 344 § 1 Kodeksu cywilnego, jak i z normy prawnej zawartej w art. 192 pkt 3 Kodeksu postępowania cywilnego, podkreślając – zgodnie ze stanowiskiem dominującym w doktrynie - iż przepis ten powinien znaleźć zastosowanie nie tylko w toku procesu petytoryjnego, ale także w procesie posesoryjnym. Wyrok wydany przeciwko pierwotnemu pozwanemu, który przeniósł posiadanie rzeczy nieruchomej na osobę trzecią, po zaopatrzeniu go klauzula wykonalności, będzie stanowił tytuł wykonawczy przeciwko osobie trzeciej, na podstawie art. 791 § 1 k.p.c. Natomiast w rzadko spotykanych w praktyce przypadkach, gdy proces posesoryjny dotyczył rzeczy ruchomej, wierzyciel, który uzyskałby wyrok przeciwko zbywcy, będzie musiał uzyskać klauzule wykonalności przeciwko osobie trzeciej, która nabyła posiadanie rzeczy w toku procesu, albo na podstawie art. 788 k.p.c., albo po uwikłaniu się w proces ustalający przejście posiadania na podstawie art. 189 k.p.c.
Słowa kluczowe: posiadanie, przeniesienie posiadania, proces posesoryjny
The impact of transfer of possession in the course of possessory proceedings on the entitlement of the defendant to participate in such proceedings
The article presents selected issues regarding the impact of the transfer of possession in the course of the possessory proceedings on the procedural status of the party to proceedings, and in particular the problem of the impact of the defendant’s transfer of the item being the object of the dispute to a third party who is not a defendant.
According to the author, despite the view in the judicature that the transfer of possession of things to a third party in the course of proceedings leads to the loss of entitlement to participate in proceedings by the original defendant, more arguments support the opposite stance. These arguments should be based on both art. 344(1) of the Polish Civil Code, as well as the legal norm contained in art. 192 point 3 of the Polish Code of Civil Procedure as in line with the prevailing stance in the doctrine this provision should apply not only in the course of proceedings regarding immovable property rights, but also in possessory proceedings. After being provided with the enforcement clause, a judgment, issued against the original defendant who has transferred possession of immovable property to a third party, will be enforceable against a third party, pursuant to art. 791(1) of the Polish Code of Civil Procedure. However, in cases rarely encountered in practice, when the possessory proceedings regards a movable, a creditor obtaining a judgment against the seller will have to obtain an enforcement clause against a third party who acquired the possession of such movable in the course of proceedings either pursuant to art. 788 of the Polish Code of Civil Procedure, or after bringing a suit determining the transfer of possession pursuant to art. 189 of the Polish Code of Civil Procedure.
Keywords: possession, transfer of possession during civil proceedings
Bibliografia:
Białek S., Posiadanie, Warszawa 1960
Berutowicz W., Znaczenie prawne sądowego dochodzenia roszczeń, Warszawa 1966
Breyer S., Ochrona własności. Posiadanie, Katowice 1965–66
Broniewicz W., Legitymacja procesowa (praca habilitacyjna), Łódź 1963 (rękopis powielony)
Broniewicz W., Podstawienie procesowe, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego” 1963/31
Broniewicz W., Następstwo procesowe w polskim procesie cywilnym, Warszawa 1971
Czachórski W., Rei vindicatio (I), „Nowe Prawo” 1960/3
Czech B. [w:] Kodeks postępowania cywilnego, t. 1, Komentarz do art. 1–366, red. A. Marciniak, K. Piasecki, Warszawa 2016
Gołaczyński J. [w:] System prawa prywatnego, t. 4, Prawo rzeczowe, red. E. Gniewek, Warszawa 2007
Gudowski J. [w:] T. Ereciński, J. Gudowski, M. Jędrzejewska, K. Weitz, Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Cześć pierwsza. Postępowanie rozpoznawcze, t. 1, red. T. Ereciński, Warszawa 2009
Hofmański B., Orzecznictwo Sądu Najwyższego w sprawach cywilnych, „Nowe Prawo” 1977/10–11
Ignatowicz J., Ochrona posiadania, Warszawa 1963
Ignatowicz J. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 1, red. Z. Resich, J. Ignatowicz, J.I. Bielski, Warszawa 1972
Jakubecki A., Postępowanie zabezpieczające w sprawach z zakresu prawa własności intelektualnej, Kraków 2002
Jodłowski J., Misiuk-Jodłowska T., Weitz K. [w:] J. Jodłowski, Z. Resich, J. Lapierre, T. Misiuk-Jodłowska, K. Weitz, Postępowanie cywilne, Warszawa 2005
Krajewski J. [w:] Kodeks postępowania cywilnego z komentarzem, red. J. Jodłowski, K. Piasecki, Warszawa 1989
Krajewski M., Charakter prawny przeniesienia posiadania, „Studia Prawa Prywatnego” 2013/3
Kunicki A., Przedmiot i zakres sądowej ochrony posiadania, „Państwo i Prawo” 1962/8–9
Kunicki A., Wyrokowanie w sprawach posesoryjnych, „Nowe Prawo” 1962/12
Kunicki I. [w:] Kodeks postępowania cywilnego, t. 1, Komentarz do art. 1–729, red. A. Góra-Błaszczykowska, Warszawa 2013
Manowska M. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. M. Manowska, LEX 2015, komentarz do art. 192 k.p.c.
Misiuk T., Udział organizacji społecznych w obronie praw obywateli w sądowym postępowaniu cywilnym, Warszawa 1972
Piasecki K., Z problematyki postępowania w sprawach o naruszenie posiadania, „Nowe Prawo” 1985/11–12
Romańska M., Zbycie rzeczy lub prawa objętych sporem (art. 192 pkt 3 k.p.c.) w orzecznictwie sądowym [w:] Aurea praxis, aurea theoria. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Tadeusza Erecińskiego, red. J. Gudowski, K. Weitz, Warszawa 2011
Siedlecki W. [w:] Kodeks postępowania cywilnego, red. Z. Resich, W. Siedlecki, t. 1, Warszawa 1969
Siedlecki W., Ochrona posesoryjna jednostki w postępowaniu sądowym, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Prawnicze” 1983/108
Siedlecki W., Z. Świeboda, Postępowanie cywilne. Zarys wykładu, Warszawa 2003
Skąpski A., Charakter prawny art. 193 pkt 3 k.p.c., „Studia Cywilistyczne” 1975, t. XXV–XXVI
Stefaniuk K., Glosa do uchwały SN z dnia 29 czerwca 2016 r., III CZP 25/16, „Przegląd Sądowy” 2018/2
Stelmachowski B., Istota i funkcja posiadania, Warszawa 1958
Telenga P., Legitymacja formalna do wszczęcia egzekucji sądowej [w:] Jus et Remedium. Księga jubileuszowa Profesora Mieczysława Sawczuka, red. A. Jakubecki, J.A. Strzępka, Warszawa 2010
Telenga P. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. A. Jakubecki, Warszawa 2015
Trammer H., Następcza bezprzedmiotowość procesu cywilnego, Kraków 1950
Walasik M., Analogia w prawie procesowym cywilnym, Warszawa 2013
Waligórski M., Proces cywilny. Funkcja i struktura, Warszawa 1947
Waligórski M., Glosa do orzeczenia SN z dnia 5 czerwca 1946 r. (I C 473/45), „Państwo i Prawo” 1947/3
Wasilkowski J., Zarys prawa rzeczowego, Warszawa 1963
Waśkowski E., Przyszłość skarg posesoryjnych, „Palestra” 1937/1–2
Winiarz J. [w:] Kodeks cywilny z komentarzem, t. 1, red. J. Winiarz, Warszawa 1980
Wiśniewski T., Przebieg procesu cywilnego, Warszawa 2013
Włodyka S., Podmiotowe przekształcenie powództwa, Warszawa 1968
dr Paweł Janda
adiunkt na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Rzeszowskiego; sędzia Sądu Rejonowego w Rzeszowie, kierownik sekcji ds. restrukturyzacyjnych i upadłościowych
Doradca restrukturyzacyjny jako pełnomocnik procesowy
W niniejszym artykule zwróciłem uwagę, że obok takich podmiotów jak adwokat czy radca prawny pełnomocnikiem procesowym w sprawach restrukturyzacyjnych, jak również upadłościowych może być osoba fizyczna mająca licencję doradcy restrukturyzacyjnego. Jak wykazałem w opracowaniu za sprawę restrukturyzacyjną w kontekście art. 87 Kodeksu postępowania cywilnego. należy uznać każdą sprawę rozpoznawaną przez sędziego-komisarza i sąd restrukturyzacyjny w postępowaniu restrukturyzacyjnym. Natomiast za sprawę upadłościową uznałem każdą sprawę rozpoznawaną przez sędziego-komisarza i sąd upadłościowy w toku postępowania o ogłoszenie upadłości i właściwego postępowania upadłościowego. Za sprawy restrukturyzacyjne i upadłościowe należy także uznać sprawy rozpoznawane przez sąd II instancji, wskutek wniesienia zażalenia na postanowienie sądu upadłościowego. W tych sprawach, niezależnie od tego, jakich podmiotów dane postępowanie będzie dotyczyć, doradca restrukturyzacyjny może występować jako pełnomocnik procesowy.
Słowa kluczowe: doradca restrukturyzacyjny, pełnomocnik procesowy, sprawa upadłościowa, sprawa restrukturyzacyjna, postępowanie cywilne
Restructuring advisors as legal representatives in proceedings
In this article, the author points out that in addition to such entities as a lawyer or a legal counsel, a natural person licensed as a restructuring advisor may be a legal representative in restructuring and insolvency proceedings. As shown in the study, all cases recognized by the judge-commissioner and the restructuring court in the restructuring proceedings should be considered to be restructuring cases under art. 87 of the Polish Code of Civil Procedure. Additionally, the author analyses the cases heard by a judge-commissioner and an insolvency court in the course of (i) proceedings for declaration of insolvency and (ii) insolvency proceedings. The cases heard by the court of second instance as a result of lodging a complaint against the decision of the insolvency court should also be considered as restructuring and insolvency cases. In these cases, regardless of which entities the given proceedings will concern, a restructuring advisor may act as a legal representative.
Keywords: restructuring advisor, legal representative, insolvency case, restructuring case, civil proceedings
Bibliografia:
Adamus R., Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz, Warszawa 2015
Adamus R. [w:] System prawa handlowego, Tom 6, Prawo restrukturyzacyjne i upadłościowe, red. A. Hycaj, A. Jakubecki, A. Witosz, Warszawa 2016
Berutowicz W., Postępowanie cywilne w zarysie, Warszawa 1984
Broniewicz W., Postępowanie cywilne w zarysie, Warszawa 2006
Ciepła H. [w:] K. Piasecki, Komentarz postępowania cywilnego, Tom I, Warszawa 2006
Gil I. [w:] System prawa handlowego, Tom 6, Prawo restrukturyzacyjne i upadłościowe, red. A. Hycaj, A. Jakubecki, A. Witosz, Warszawa 2016
Gurgul S., Prawo upadłościowe i naprawcze. Komentarz, Warszawa 2005
Hycaj A. [w:] System prawa handlowego, Tom 6, Prawo restrukturyzacyjne i upadłościowe, red. A. Hycaj, A. Jakubecki, A. Witosz, Warszawa 2016
Jakubecki A. [w:] A. Jakubecki, F. Zedler, Prawo upadłościowe i naprawcze. Komentarz, Kraków 2003
Janda P., Zdolność restrukturyzacyjna samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej, [w:] Kodeks postępowania cywilnego perspektywy pięćdziesięciu jego obowiązywania. Doświadczenia i perspektywy, red. E. Marszałkowska-Krześ, I. Gil, Ł. Błaszczak, Sopot 2016
Janda P., Prawo upadłościowe. Komentarz, Warszawa 2017
Janda P., Ochrona osób trzecich w postępowaniu upadłościowym obejmującym likwidację majątku upadłego przedsiębiorcy, Warszawa 2011
Jankowski J., Przebieg postępowania egzekucyjnego, upadłościowego i układowego. Struktura postępowań w ujęciu dynamicznym, Kraków 1999
Jodłowski J., Resich Z., Postępowanie cywilne, Warszawa 1979
Nazarewicz P., Charakter postępowania upadłościowego oraz wpływ upadłości na procesowe postępowanie cywilne, „Przegląd Prawa Handlowego” 1992/1, s. 13
Siedlecki W., Świeboda Z., Postępowanie cywilne, Zarys wykładu, Warszawa 1998
Siedlecki W. [w:] B. Dobrzański, M. Lisiewski, Z. Resich, W. Siedlecki, Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 1, red. W. Siedlecki, Z. Resich, Warszawa 1969
Włodyka S., Pojęcie postępowania cywilnego i jego rodzaje [w:] Wstęp do systemu prawa procesowego cywilnego, red. J. Jodłowski, Ossolineum 1974
Zieliński A., Postępowanie cywilne, Warszawa 2012
Zieliński. A [w:] A. Zieliński, K. Flaga-Gieruszyńska, Kodeks postępowania cywilnego, Komentarz, Warszawa 2018
Zimmerman P., Prawo upadłościowe, Prawo restrukturyzacyjne, Warszawa 2016
Arkadiusz Sadza
asesor sądowy w Sądzie Rejonowym Lublin-Zachód w Lublinie
Zasady doręczania postanowień w przedmiocie zabezpieczenia
W artykule podjęto próbę usystematyzowania reguł doręczania postanowień w przedmiocie zabezpieczenia oraz rozważenia, czy przepisy określające te reguły nie wymagają stosownych zmian. Odrębnie omówiono zasady doręczania orzeczeń wydanych na posiedzeniu jawnym i niejawnym. W szczególności analizie poddane zostały zasady doręczania postanowień podlegających wykonaniu przez organ egzekucyjny, postanowień w przedmiocie zabezpieczenia roszczeń pieniężnych, a także postanowień o zabezpieczeniu roszczeń alimentacyjnych i niepieniężnych. W podsumowaniu rozważań przedstawiono tezę, że regulacje dotyczące doręczania postanowień w przedmiocie zabezpieczenia są nieuporządkowane i wymagają zmian. W związku z powyższym, w ostatniej części pracy zaprezentowano postulaty de lege ferenda.
Słowa kluczowe: postępowanie zabezpieczające, doręczenia, postanowienia w przedmiocie zabezpieczenia
Rules of service of decisions concerning claim-securing
The article attempts (i) to systematize the rules for the service of decisions concerning claim-securing and (ii) to discuss whether the provisions defining these rules need to be amended accordingly. The rules for the service of judgments delivered at open sessions and in camera are discussed separately. In particular, the rules governing the service of decisions subject to enforcement by the enforcement authority, decisions regarding securing pecuniary claims as well as decisions on securing maintenance claims and non-pecuniary claims have been analyzed. In conclusion the author presents the thesis that the regulations on the service of decisions concerning claim-securing are chaotic and require amendments. Therefore, de lege ferenda postulates are presented in the last part of the paper.
Keywords: claim-securing proceedings, service of decisions, decisions concerning claim-securing
Bibliografia:
Allerhand M., Kodeks postępowania cywilnego. Przepisy wprowadzające kodeks postępowania cywilnego, Lwów 1932
Cioch P., Postępowanie zabezpieczające po nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego z 16 września 2011 roku, „Radca Prawny” – Dodatek Naukowy 2012/6 (126)
Ciszewski J., Doręczanie dokumentów sądowych i pozasądowych w sprawach cywilnych i handlowych w państwach UE. Komentarz, Warszawa 2005
Ciszewski J., Doręczenie dłużnikowi orzeczenia sądowego jako przesłanka stwierdzenia wykonalności orzeczenia sądu zagranicznego na podstawie konwencji lugańskiej, „Palestra” 2001/3–4
Demendecki T., Doręczenia w procesie cywilnym, Lublin 2015
Ereciński T. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Część pierwsza. Postępowanie rozpoznawcze. Część druga. Postępowanie zabezpieczające, red. T. Ereciński, Warszawa 2009
Fenichel Z., Czy pozwanemu służy zażalenie na zarządzenie tymczasowe, i jeżeli służy, od jakiej daty termin ten biegnie?, „Polski Proces Cywilny” 1934/14–15
Flejszar R., Przedsiębiorstwo oraz gospodarstwo rolne jako przedmiot zabezpieczenia i egzekucji po nowelizacji k.p.c. z dnia 2 lipca 2004 r. [w:] Czterdziestolecie kodeksu postępowania cywilnego. Zjazd Katedr Postępowania Cywilnego. Zakopane (7–9.10.2005 r.), Kraków 2006
Gil I., Postępowanie zabezpieczające na etapie poprzedzającym ogłoszenie upadłości, Warszawa 2012
Graczyk K., Doręczenia w niemieckim postępowaniu cywilnym, „Iustitia” 2014/3
Hauser M., Odpowiednie stosowanie przepisów prawa – uwagi porządkujące, „Acta Universitatis Wratislaviensis. Przegląd Prawa i Administracji” 2005/2724
Jagieła J. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Postępowanie nieprocesowe, w razie zaginięcia lub zniszczenia akt, zabezpieczające i egzekucyjne. Komentarz do artykułów 506–1088, t. 3, red. K. Piasecki, A. Marciniak, Warszawa 2012
Jagieła J., Sądowe postępowanie zabezpieczające w praktyce komorniczej po zmianach w przepisach kodeksu postępowania cywilnego, „Przegląd Prawa Egzekucyjnego” 2004/7–9
Jakubecki A., Dochodzenie roszczenia o naprawienie szkody wyrządzonej wykonaniem zabezpieczenia (art. 746 k.p.c.) – zagadnienia wybrane, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2011, t. 26
Jakubecki A., Dochodzenie roszczeń z zakresu prawa własności przemysłowej w postępowaniu cywilnym, „Studia Prawa Prywatnego” 2010/1–2
Jakubecki A. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. A. Jakubecki, Warszawa 2015
Jakubecki A., Postępowanie zabezpieczające według k.p.c. a zabezpieczenie w postępowaniu karnym i postępowaniu karnym skarbowym [w:] Pro Scientia Iuridica, red. M. Chrzanowski, A. Przyborowska-Klimczak, P. Sendecki, Lublin 2014
Jakubecki A., Postępowanie zabezpieczające w sprawach z zakresu własności intelektualnej, Kraków 2000
Jakubecki A. [w:] System prawa prywatnego, t. 14b, Prawo własności przemysłowej, red. R. Skubisz, Warszawa 2012
Jakubecki A., Skubisz R., Zabezpieczenie roszczeń wynikających z naruszenia prawa z rejestracji znaku towarowego, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z zakresu prawa wynalazczego i ochrony własności przemysłowej” 1989/50
Julke G., Doręczenia w sądowym postępowaniu egzekucyjnym, „Przegląd Prawa Egzekucyjnego” 2004/5–6
Karnicka-Kawczyńska A., Kawczyński J., Postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne, Warszawa 2002
Knypl Z. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne. Komentarz, red. Z. Szczurek, Sopot 2013
Korzan K., Sądowe postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne w sprawach cywilnych, Warszawa 1986
Kotowski A., Z problematyki metody interpretacji językowo-logicznej – uwagi na gruncie dekodowania znaczenia prawno-karnego, „Prokuratura i Prawo” 2015/6
Kruszelnicki Ś., Kodeks postępowania cywilnego. Część I. Art. 1–507 z komentarzem, Poznań 1938
Litauer J.J., Miszewski W., Proces cywilny w zarysie. Część pierwsza, Warszawa–Łódź 1946
Machowska A., Doręczenia w postępowaniu cywilnym francuskim w kontekście regulacji unijnych, „Gazeta Sądowa” 2003/11
Mądrzak H., Charakter i zakres ochrony prawnej realizowanej w trybie zarządzeń tymczasowych [w:] Jednolitość prawa sądowego cywilnego a jego odrębności krajowe. Międzynarodowe Sympozjum Prawa Cywilnego Sądowego, red. M. Sawczuk, Lublin 1997
Miszewski W., Uzasadnienie i doręczenie postanowień sądu okręgowego jako 1-ej instancji, „Polski Proces Cywilny” 1936/9
Morawski L., Zasady wykładni językowej, „Kwartalnik Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury” 2011/1
Muliński M. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 2, Art. 730–1088, red. J. Jankowski, Warszawa 2013
Nowacki J., „Odpowiednie” stosowanie przepisów prawa, „Państwo i Prawo” 1964/3
Peiper L., Komentarz do kodeksu postępowania cywilnego (część pierwsza) i przepisów wprowadzających kodeks postępowania cywilnego wraz z ustawami i rozporządzeniami dodatkowemi, tudzież z umowami międzynarodowemi, t. 1, art. 1–392, Kraków 1934
Pietrzkowski H., Metodyka pracy sędziego w sprawach cywilnych, Warszawa 2014
Pogonowski P., Postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne, Warszawa 2007
Pogonowski P. [w:] System prawa handlowego, t. 7, Postępowanie sądowe w sprawach gospodarczych, red. T. Wiśniewski, Warszawa 2007
Radwański Z., Uwagi o wykładni prawa cywilnego, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2009/1
Richter M., Kodeks postępowania cywilnego z przepisami wprowadzającemi oraz pokrewnemi ustawami i rozporządzeniami, Przemyśl–Warszawa 1933
Romańska M., Leśniak O., Postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne. Komentarz, Warszawa 2016
Rylski P., Skuteczność doręczeń w procesie cywilnym, „Prawo w działaniu. Sprawy cywilne” 2013/15
Sawczyn W. [w:] W. Sawczyn, J. Szuma, Doręczenia w postępowaniu administracyjnym i sądowoadministracyjnym, Wrocław 2014
Schmidt R., O dokonywaniu przez sąd doręczeń w postępowaniu klauzulowym, „Monitor Prawniczy” 2010/18
Siedlecki W. [w:] Z. Resich, W. Siedlecki, Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 2, Warszawa 1976
Sorysz M., Doręczenie i jego wpływ na bieg terminów w postępowaniu cywilnym, „Monitor Prawniczy” 2003/15
Sorysz M., Odpowiedzialność odszkodowawcza komornika w postępowaniu egzekucyjnym [w:] Czterdziestolecie kodeksu postępowania cywilnego. Zjazd Katedr Postępowania Cywilnego w Zakopanem 7–9.10.2005 r., Kraków 2006
Spałek K., Zabezpieczenie roszczeń w Konwencji z Lugano, „Państwo i Prawo” 2003/10
Stefańska E. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 2, Art. 506–1217, red. M. Manowska, Warszawa 2015
Śladkowski M., Ogólne postępowanie zabezpieczające w praktyce sądowej, „Monitor Prawniczy” 2015/11
Święcicki W., Kodeks postępowania cywilnego. Tekst kodeksu i przepisów wprowadzających z orzecznictwem Sądu Najwyższego oraz przepisy uzupełniające i związkowe, t. 1, Tekst i orzecznictwo, Poznań 1947
Turek J., Wzruszanie orzeczeń w postępowaniu o udzielenie zabezpieczenia, „Monitor Prawniczy” 2010/15
Uliasz M., Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz do nowelizacji, Warszawa 2006
Uliasz M. [w:] Komentarz do spraw z zakresu postępowania zabezpieczającego i egzekucyjnego, red. J. Ignaczewski, Warszawa 2013
Walasik M., Doręczanie wydanego na posiedzeniu niejawnym postanowienia o przekazaniu sprawy sądowi właściwemu, „Polski Proces Cywilny” 2014/1
Walasik M., Struktura cywilnego postępowania zabezpieczającego, „Polski Proces Cywilny” 2016/3
Walasik M. [w:] System prawa procesowego cywilnego, t. 5, Postępowanie zabezpieczające, red. A. Jakubecki, Warszawa 2016
Warzocha E., Postępowanie zabezpieczające. Komentarz do art. 730–757 k.p.c., Warszawa 2007
Waśkowski E., Teorja wykładni prawa cywilnego. Metodologja dogmatyki cywilistycznej w zarysie, Warszawa 1936
Wengerek E., Postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne. Komentarz do części drugiej kodeksu postępowania cywilnego, Warszawa 1998
Wolwiak I., Doręczenia w postępowaniu cywilnym. Komentarz praktyczny z orzecznictwem. Wzory pism procesowych i kazus, Warszawa 2014
Wolwiak I., Doręczenie bezpośrednie w Kodeksie postępowania cywilnego [w:] Reforma postępowania cywilnego w świetle projektów Komisji Kodyfikacyjnej, red. K. Markiewicz, Warszawa 2011
Zawistowski D. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 4, Artykuły 730–1088, red. H. Dolecki, T. Wiśniewski, Warszawa 2014
Zawistowski D., Kodeks postępowania cywilnego. Postępowanie zabezpieczające. Komentarz, Warszawa 2013
Zedler F., Z problematyki doręczeń w postępowaniu cywilnym, „Polski Proces Cywilny” 2014/1
Zieliński A. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. A. Zieliński, Warszawa 2014
Zieliński M., Wykładnia prawa, Warszawa 2012
Zieliński M., Radwański Z., Wykładnia prawa cywilnego, „Studia Prawa Prywatnego” 2006/1
dr hab. Joanna Misztal-Konecka, prof. KUL
kierownik Katedry Postępowania Cywilnego na Wydziale Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II
Czy nadzór nad komornikiem w trybie art. 759 § 2 k.p.c. zawsze sprawuje sąd rejonowy, przy którym działa komornik?
Przeprowadzona w artykule analiza wskazuje, że organem uprawnionym do sprawowania nadzoru z urzędu nad działalnością komornika jest sąd rejonowy (właściwość rzeczowa). Natomiast w zakresie właściwości miejscowej – sprzecznie z zasadami ekonomiki procesowej – obowiązujące regulacje prowadzą w przypadku dokonania przez wierzyciela wyboru komornika do „podziału” kompetencji nadzorczych: skargi na czynności komornika powinien rozpoznawać sąd właściwy ogólnie, zaś nadzór z urzędu powinien sprawować sąd, przy którym działa komornik.
Słowa kluczowe: komornik, nadzór nad komornikiem sądowym, nadzór judykacyjny z urzędu
Is the supervision of enforcement officers always exercised by the district court for which such officer is appointed under art. 759(2) of the Polish Code of Civil Procedure?
The analysis conducted in the article indicates that the court authorized to supervise the office of enforcement officer’s activity is the district court (subject matter jurisdiction). On the other hand, as regards territorial jurisdiction – contrary to the principles of procedural economy – if the creditor chooses an enforcement officer, the binding provisions result in “subdividing” the supervisory power, that is to says: the complaints about enforcement officers’ activities should be recognized by the competent court in general, and the court for the district of which the enforcement officer is appointed should supervise such officer.
Keywords: enforcement officer, supervision of enforcement officers, judiciary supervision ex officio
Bibliografia:
Allerhand M., Kodeks postępowania cywilnego. Część druga: Postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne, Lwów 1933
Cieślak S., Skarga na czynność komornika oraz wybrane zagadnienia dotyczące egzekucji świadczeń pieniężnych w świetle nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego z dnia 16 września 2011 r., „Przegląd Prawa Egzekucyjnego” 2012/3–6
Cudak A., Skarga na czynności komornika, Sopot 2015
Cudak A., Skarga na czynności komornika a środki nadzoru judykacyjnego stosowne z urzędu [w:] Środki zaskarżenia w sądowym postępowaniu egzekucyjnym, red. J. Misztal-Konecka, Sopot 2017
Dalka S., Nadzór judykacyjny sądu nad czynnościami komornika w trybie art. 759 § 2 k.p.c., „Problemy Egzekucji” 2000/4
Dalka S., Świeczkowski J., O prewencyjnym nadzorze judykacyjnym sądu nad komornikiem według art. 759 § 2 k.p.c., „Przegląd Prawa Egzekucyjnego” 2004/3–4
Dutka T., Nadzór judykacyjny a nadzór służbowy nad czynnościami komornika [w:] Studia z procesu cywilnego, red. K. Korzan, Katowice 1986
Egzekucja sądowa w prawie polskim, red. Z. Knypl, Sopot 2015
Grzegorczyk P., Granice nadzoru judykacyjnego sprawowanego nad komornikiem w trybie art. 759 § 2 k.p.c., „Palestra” 2007/9–10
Hauswirt M., Glosa do postanowienia Sądu Grodzkiego 4 oddziału w Warszawie, właściwego dla spraw egzekucji z nieruchomości z 23.11.1933 w spr. Nr E. 211/33, OSP 1934/1
Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 2, red. Z. Resich, W. Siedlecki, Warszawa 1976
Marciniak A., Nadzór judykacyjny nad czynnościami komornika, „Przegląd Prawa Egzekucyjnego” 2006/11
Pietrzkowski H., Nadzór judykacyjny nad prawomocnymi czynnościami egzekucyjnymi komornika sprawowany na podstawie art. 759 § 2 k.p.c. [w:] Proces cywilny. Nauka – kodyfikacja – praktyka. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Feliksowi Zedlerowi, red. P. Grzegorczyk, K. Knoppek, M. Walasik, Warszawa 2012
Pietrzkowski H., Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 5, Postępowanie egzekucyjne, red. T. Ereciński, Warszawa 2016
Płóciniczak P., Zakres kognicji sądu odwoławczego w postępowaniu egzekucyjnym w świetle art. 759 § 2 k.p.c., „Przegląd Prawa Egzekucyjnego” 2010/10
Popłonyk D., Zawiślak T., Uwagi do projektu ustawy zmieniającej KPC i inne ustawy przygotowanego przez Komisję Kodyfikacyjną Prawa Cywilnego w zakresie postępowania egzekucyjnego [w:] Reforma postępowania cywilnego w świetle projektów Komisji Kodyfikacyjnej, red. K. Markiewicz, Warszawa 2011
Romańska M., Leśniak O., Postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne. Komentarz, Warszawa 2016
Rosmarin S., Wadliwe czynności egzekucyjne, „Polski Proces Cywilny” 1935/13–14
Świeboda Z., Czynności nadzorcze sądu w trybie art. 759 § 2 k.p.c., „Palestra” 1977/2
Świeboda Z., Sąd jako organ egzekucyjny, Warszawa 1980
Świeczkowski J., Granice nadzoru judykacyjnego sądu sprawowanego nad komornikiem w trybie art. 759 § 2 k.p.c., „Przegląd Prawa Egzekucyjnego” 2007/4
Wengerek E., Postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne, Warszawa 2009
Wybrane zagadnienia egzekucji sądowej, red. J. Gołaczyński, Warszawa 2008
Zamojski Ł., Skarga na czynność komornika sądowego po nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego dokonanej ustawą z 10.7.2015 r., „Monitor Prawniczy” 2016/12
Zedler F., Nadzór sądu na czynnościami komornika na podstawie art. 759 § 2 k.p.c., „Nowe Prawo” 1975/7–8
Zylber W., Nadzór nad czynnościami komornika według kodeksu postępowania cywilnego, „Polski Proces Cywilny” 1935/10
dr hab. Krzysztof Knoppek, prof. UAM
kierownik Zakładu Postępowania Cywilnego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Problem dowodów uzyskanych za pomocą przestępstwa. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 22.04.2016 r., II CSK 478/15
Brak jest podstawy prawnej do twierdzenia, że dowody uzyskane sprzecznie z prawem stają się automatycznie niedopuszczalne. Dotyczy to również dowodów uzyskanych za pomocą przestępstwa. Sąd powinien w takim przypadku rozważyć, któremu dobru prawnemu udzielić ochrony. Zdobycie dowodu sprzecznie z prawem, który następnie zostanie przez sąd dopuszczony, nie uchyla odpowiedzialności prawnej tej strony z tytułu naruszenia prawa.
Słowa kluczowe: dowód sprzeczny z prawem, dowód nielegalny, dopuszczalność dowodu
The issue of evidence obtained through crime. A gloss to the Judgment of the Supreme Court of 22 April 2016, no. II CSK 478/15
There is no legal basis to claim that evidence obtained illegally becomes automatically inadmissible. This also applies to evidence obtained through crime. In such cases, the court should consider which legal entity to grant protection. Obtaining evidence contrary to the law, which will then be admitted by the court, does not overrule the legal liability of the party for the violation of the law.
Keywords: evidence contrary to law, illegal evidence, admissibility of evidence
Bibliografia:
Bodio J., Dopuszczalność dowodów uzyskanych sprzecznie z prawem. Uwagi prawnoporównawcze w obrębie prawa polskiego, [w:] Problem dowodów uzyskanych sprzecznie z prawem w procesie cywilnym, Poznań 2018
Głodowski W., Wpływ zakazów dowodowych w postępowaniu karnym wynikających z art. 168a k.p.k. na rozstrzygnięcie sprawy w postępowaniu cywilnym [w:] Problem dowodów uzyskanych sprzecznie z prawem w procesie cywilnym, Poznań 2018
Kaczmarek-Templin B., E-mail naruszający tajemnicę korespondencji jako dowód w postępowaniu cywilnym [w:] Problem dowodów uzyskanych sprzecznie z prawem w procesie cywilnym, Poznań 2018
Karolczyk B., Dopuszczalność „dowodów uzyskanych z naruszeniem prawa” w postępowaniu cywilnym, „Przegląd Sądowy” 2012/4
Knoppek K., Wstęp do badań nad problemem dowodów uzyskanych sprzecznie z prawem w procesie cywilnym [w:] Problem dowodów uzyskanych sprzecznie z prawem w procesie cywilnym, Poznań 2018
Krakowiak M., Potajemne nagranie na taśmę jako dowód w postępowaniu cywilnym, „Monitor Prawniczy” 2005/24
Laskowska-Hulisz A., Dowody z innych dokumentów niż wymienione w art. 2431 k.p.c. uzyskane w sposób sprzeczny z prawem [w:] Problem dowodów uzyskanych sprzecznie z prawem w procesie cywilnym, Poznań 2018
Misztal-Konecka J., Dowody uzyskane sprzecznie z prawem – problem dopuszczalności dowodów czy ich oceny? Kilka uwag na gruncie postępowania cywilnego [w:] Problem dowodów uzyskanych sprzecznie z prawem w procesie cywilnym, Poznań 2018
Oklejak A., Wokół problematyki ograniczeń dowodowych w polskim procesie cywilnym [w:] Proces cywilny. Nauka – Kodyfikacja – Praktyka. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Feliksowi Zedlerowi, Warszawa 2012
Zedler F., Dopuszczalność dowodu z taśmy magnetofonowej w postępowaniu cywilnym [w:] Proces i prawo. Rozprawy prawnicze. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Jerzego Jodłowskiego, Wrocław 1989
Zedler F., Dowód z dokumentu elektronicznego w postępowaniu cywilnym [w:] Ius est a iustitia appellatum. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Tadeuszowi Wiśniewskiemu, Warszawa 2017
Zofia Kubicka-Grupa
Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Zmiana prawomocnego orzeczenia zarządzającego powrót dziecka wydanego na podstawie postanowienia konwencji haskiej o cywilnych aspektach uprowadzenia dziecka za granicę
Stosowanie art. 577 do prawomocnych orzeczeń wydanych na podstawie konwencji haskiej z 1980 roku o cywilnych aspektach uprowadzenia dziecka za granicę od lat wywoływało rozbieżności w praktyce orzeczniczej polskich sądów. Trudności interpretacyjne wynikają z konieczności współstosowania przepisów kodeksu postępowania cywilnego, rozporządzenia Bruksela IIa oraz postanowień umowy międzynarodowej. W uchwale z 12.11.2017 (III CZP 78/17) Sąd Najwyższy opowiedział się za możliwością zmiany prawomocnego postanowienia zarządzającego powrót dziecka do państwa pochodzenia. Podjęty problem odnosi się do dwóch zasadniczych zagadnień – sposobu rozumienia zasady dobra dziecka na gruncie konwencji haskiej i rozporządzenia Bruksela IIa oraz jurysdykcji krajowej polskich sądów w sprawach z zakresu tzw. odpowiedzialności rodzicielskiej.
Słowa kluczowe: konwencja haska, uprowadzenie dziecka za granicę, dobro dziecka, jurysdykcja krajowa, rozporządzenie Bruksela IIa, zmiana prawomocnego orzeczenia
The modification of the final decision ordering the return of a child issued on the basis of the provisions of the Hague Convention on the Civil Aspects of International Child Abduction
The application of art. 577 to final judgments issued on the basis of the 1980 Hague Convention on the Civil Aspects of Child Abduction for years has caused discrepancies in the judicial practice of Polish courts. Interpretation difficulties arise from the need to co-apply the provisions of the Polish Code of Civil Procedure, the Brussels IIa Regulation and the provisions of the international agreements. In the resolution of 12 November 2017 (no. III CZP 78/17), the Supreme Court supported the possibility of modification of the legally final decision ordering the child’s return to the country of origin. The problem addressed refers to two fundamental issues – the way of understanding the principle of the best interest of the child under the Hague Convention and the Brussels IIa Regulation as well as the international jurisdiction of Polish courts in matters related to the so-called parental responsibility.
Keywords: Hague Convention, International Child Abduction, best interest of the child, Brussels IIa Regulation, jurisdiction, modification of final judgment
Bibliografia:
Beaumont P.R., McEleavy P.E., The Hague Convention on International Child Abduction, New York 2004
Efrat A., Newman A.L., Deciding to Defer: The Importance of Fairness in Resolving Transnational Jurisdictional Conflict, „International Organization” 2016, t. 70
Frąckowiak-Adamska A., Uznawanie i wykonywanie orzeczeń w sprawach cywilnych w Unii Europejskiej, Warszawa 2018
Góra-Błaszczykowska A. [w:] Kodeks postępowania cywilnego, red. H. Dolecki, T. Wiśniewski, t. 3, Warszawa 2013
Gudowski J. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 4, red. T. Ereciński, Warszawa 2016
Kulas M., Praktyka stosowania konwencji haskiej dotyczącej cywilnych aspektów uprowadzenia dziecka za granicę (cz. 1), „Palestra” 2009/5–6
Lubiński K., Prawomocność materialna orzeczeń, „Państwo i Prawo” 2003/11
Siehr K., The 1980 Hague Convention on the Civil Aspects of International Child Abduction: Failures and Successes in German Practice Symposium Issue: Celebrating Twenty Years: The Past and Promise of the 1980 Hague Convention on the Civil Aspects of International Child Abduction, “New York Univeristy Journal of International Law and Politics” 2000–2001, t. 33
Wierciński J., Poważne ryzyko szkody fizycznej lub psychicznej i sytuacja nie do zniesienia. Cywilnoprawne aspekty uprowadzenia dziecka za granicę, „Studia Prawa Prywatnego” 2010/3
dr Patryk Filipiak
Zakład Postępowania Cywilnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Konferencja naukowa „Bezskuteczność czynności prawnych w prawie upadłościowym i restrukturyzacyjnym”, Poznań, 18.05.2018 r.
Conference “The Legal Act Ineffectiveness in Bankruptcy and Restructuring Law”, Poznań, 18 May 2018
dr Joanna Derlatka
Wydział Prawa, Administracji i Zarządzania, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach
Sprawozdanie z ogólnopolskiej konferencji naukowej pt. „Nowy status prawny komornika sądowego”, Łódź, 26–27.01.2018 r.
A report on the Nationwide Conference titled “A New Status of Court Enforcement Officers”, Łódź, 26–27 January 2018
dr Anna Banaszewska
adwokat, asystent w Zakładzie Prawa i Administracji na Wydziale Nauk Społecznych i Humanistycznych Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy
Sprawozdanie ze Zjazdu Stowarzyszenia Nauczycieli Postępowania Cywilnego z Niemiec, Austrii i Szwajcarii, Bazylea, 28 lutego–3 marca 2018 r.
A Report from the Congress of the Association of Teachers of Civil Proceedings from Germany, Austria and Switzerland, Basel, 28 February-3 March 2018
Łukasz Czarnecki
Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Łódzki
Sprawozdanie z II Ogólnopolskiego konkursu wiedzy o postępowaniu cywilnym, Łódź, 22.05.2018 r.
A Report on the 2nd National Competition of Knowledge on Civil Proceedings, Łódź, 22 May 2018
Kinga Dróżdż
Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
Bibliografia postępowania cywilnego za rok 2017
Bibliography of civil procedure for 2017
