Pluralistyczna koncepcja relacji prawa UE i prawa krajowego wobec współczesnych wyzwań dla europejskiego porządku konstytucyjnegoDr Agnieszka Sołtys
Instytut Nauk Prawnych PAN
Pluralistyczna koncepcja relacji prawa UE i prawa krajowego wobec współczesnych wyzwań dla europejskiego porządku konstytucyjnego
Pluralizm konstytucyjny, nurt badań w ostatnich dwóch dekadach dominujący w dyskursie naukowym wokół relacji prawa unijnego i krajowego, uznawany bywa za najbardziej udaną próbę wyjaśnienia relacji pomiędzy systemami prawnymi w europejskiej przestrzeni prawnej, czy też szerzej – dostarczenia teoretycznego paradygmatu europejskiego konstytucjonalizmu. Deskryptywny i normatywny walor koncepcji pluralizmu konstytucyjnego pozostaje szczególnie aktualny jako alternatywa dla ujmowania zjawisk prawnych przez pryzmat tradycyjnych paradygmatów prawa konstytucyjnego. W dobie współczesnych wyzwań dla europejskiego porządku konstytucyjnego taka ocena wymaga, jak się wydaje, weryfikacji. W świetle tych założeń w artykule tym przedstawione zostały wybrane koncepcje pluralizmu konstytucyjnego, tj. koncepcje K. Tuoriego, M. Kumma i M.P. Maduro. Wybór tych koncepcji uzasadniony jest tym że, jak można argumentować, w sposób najbardziej wyraźny artykułują one znaczenie dialogu pomiędzy konkurującymi systemami prawnymi, który to dialog pozostaje warunkowany wspólną aksjologią współobowiązujących systemów. W ramach powołanych koncepcji systemy prawne funkcjonujące w europejskiej przestrzeni prawnej postrzegane są nie jako zamknięte i kompletne, lecz wzajemnie na siebie otwarte i funkcjonalnie powiązane. Jak można argumentować, podstawowym założeniem takiej wizji relacji systemów prawa krajowego i unijnego jest przyjęcie, iż pluralistyczna struktura integracji europejskiej pozostaje w uniwersalnych ramach podzielanych wspólnie zasad i wartości demokracji liberalnej, które leżą u podstaw współczesnego konstytucjonalizmu. W kontekście zaprezentowanych koncepcji, w artykule tym podjęta została próba odpowiedzi na pytanie, jak systemowe zmiany w zakresie regulacji prawnych oraz praktyce stosowania prawa określane mianem „systemic deficiencies” - stanowiące aktualne wyzwanie dla europejskiego porządku konstytucyjnego - wpływają na adekwatność deskryptywnych i normatywnych założeń pluralistycznych koncepcji relacji pomiędzy systemami prawnymi w europejskiej przestrzeni prawnej.
Słowa kluczowe: Unia Europejska, konstytucja, aksjologia, pluralizm, konstytucjonalizm, praworządność, europejski konstytucjonalizm
A Pluralist Concept of the Relationship Between EU Law and National Law in the face of Contemporary Challenges for the European Constitutional Order
Constitutional pluralism, a trend of research which in the last two decades has dominated the scientific discourse concerning the relationship between EU and national law, is considered the most successful attempt to conceptualize the relationship between legal systems in the European legal space or, more broadly, to provide the theoretical paradigm of European constitutionalism. The descriptive and normative value of the concept of constitutional pluralism remains particularly relevant as an alternative to capturing legal phenomena through the prism of traditional paradigms of constitutional law. In view of contemporary challenges for the European constitutional order, such an assessment requires verification. Based on the above assumptions, this article presents selected concepts of constitutional pluralism, i.e. the concepts of K. Tuori, M. Kumm and M.P. Maduro. The choice of these concepts is justified by the fact that, as can be argued, they most clearly articulate the importance of dialogue between competing legal systems, whereas such a dialogue remains conditional upon a common axiology of co-existing legal systems. Within the framework of these concepts, the legal systems existing in the European legal space are not perceived as closed and complete, but open to each other and functionally interconnected. As can be argued, the basic premise of such a vision of the relationship between EU and national law is the assumption that the pluralistic structure of European integration remains within the universal framework of shared principles and values of liberal democracy that underlie modern constitutionalism. In the context of the presented concepts, this article attempts to answer the question how systemic changes in legal regulations and in the practice of applying the law referred to as ‘systemic deficiencies’ – which constitute current critical challenge to the European constitutional order – affect the adequacy of descriptive and normative assumptions of the pluralistic concepts as to the relationship between legal systems in the European legal space.
Keywords: European Union, constitution, axio-logy, pluralism, constitutionalism, rule of law, Europe-an constitutionalism
Bibliografia
Avbelj M., The European Union under Transnational Law: A Pluralist Appraisal, Hart 2018
Avbelj M., Komárek J., Introduction, [w:] Constitutional Pluralism in the European Union and Beyond, red. M. Avbelj, J. Komárek, Hart Publishing 2012
Avbelj M., Pluralism and systemic defiance in the EU, [w:] Enforcement of EU Law and Values: Ensuring Member States' Compliance, red. A, Jakab, D. Kochenov, Oxford 2017
Beneyto J.M., Pernice I. (red), Europe’s constitutional challenges in the light of the recent case law of national constitutional courts. Lisbon and beyond, Baden-Baden 2011
Bermeo N., On Democratic Backsliding, Journal of Democracy 2016, nr 1
Besselink L., The Place of National Parliaments within the European Constitutional Order, [w:] Interparliamentary Cooperation in the Composite European Constitution, red. N. Lupo, C. Fasone, Hart Publishing 2016
Bogdandy A. von, Founding Principles, [w:] Principles of European Constitutional Law, red. A. von Bogdandy, J. Bast, Oxford: Hart Publishing; Munich: Beck Publishing, 2010
Bogdandy A. von, M. Ioannidis M., Systemic deficiency in the rule of law: What it is, what has been done, what can be done, Common Market Law Review 2014, nr 51
Bogdandy A. von, Countering the Judicial Silencing of Critics, European Constitutional Law Review 2019, nr 15
Bogdandy A. von, Kottmann M., Antpöhler C., Dicjschen J., Hentrei S., Smrkolj M., Reverse Solange – Protecting the Essence of Fundamental Rights Against EU member states, Common Market Law Review 2012, nr 49
Claes M., de Visser M., Popelier P., van de Heyning C. (red.), Constitutional Conversations in Europe – Actors, Topics and Procedures, Cambridge 2012
Czepek J., The Application of the Pilot Judgment Procedure and Other Forms of Handling Large-Scale Dysfunctions in the Case Law of the European Court of Human Rights, International Community Law Review 2018, nr 20
Della Cananea G., L'Unione europea. Un ordinamento composito, Roma/Bari, Laterza 2003
Jaklic K., Constitutional Pluralism in the EU, Oxford 2014
Kumm M., Rethinking Constitutional Authority: On the Structure and Limits of Constitutional Pluralism, [w:] Constitutional Pluralism in the European Union and Beyond, red. M. Avbelj, J. Komárek, Hart Publishing 2012
Kumm M., The jurisprudence of constitutional conflict: constitutional supremacy in Europe before and after the Constitutional Treaty, European Law Journal 2005, Nr 11
Leach P. et al., Responding to Systemic Human Rights Violations – An Analysis of Pilot Judgments of the European Court of Human Rights and their Impact at National Level, Intersentia 2010
Locke J., Two Treaties of Government, Cambridge 2005
Maduro M.P., Three Claims of Constitutional Pluralism, [w:] Constitutional Pluralism in the European Union and Beyond, red. M. Avbelj, J. Komárek, Hart Publishing 2012
Maduro M.P., Contrapunctual Law: Europe’s Constitutional Pluralism in Action, [w:] Sovereignty in Transition, red. N. Walker, Hart Publishing 2003
Maduro M.P., Europe and the Constitution: What If This is As Good As It Gets?, [w:] European Constitutionalism Beyond the State, red. J.H.H. Weiler, M. Wind, Cambridge 2003
Maduro M.P., Interpreting European Law: Judicial Adjudication in a Context of Constitutional Pluralism, European Journal of Legal Studies 2007, Nr 1
Malinowski A., Nowak L., Problemy modelowania w teorii prawa, PiP 1972, nr 2
Pech L, Scheppele K.L. Illiberalism within: Rule of law backsliding, 19 Cambridge Yearbook of European Legal Studies 2017, nr 19
Peters A., Elemente einer Theorie der Verfassung Europas, Berlin 2001
Pernice I., Mayer F., De la constitution composeè de L'Europe, Revue trimestrielle de droit européen, 2000
Popelier P., Mazmanyan A., Vandenbruwaene W. (red.), The role of constitutional courts in multilevel governance, Cambridge-Antwerp-Portland 2013
Schütze R., Constitutionalism and the European Union, [w:] European Union Law, red. C. Barnard, S. Peers, Oxford 2017
Schmidt M, Bogdanowicz P., The infringement procedure in the rule of law crisis: How to make effective use of Article 258 TFEU, Common Market Law Review 2018, nr 55
Scheppele K.L., Enforcing the basic principles of EU Law through systemic infringment actions, [w:] Reinforcing Rule of Law Oversight in the European Union, red. C. Closa, D. Kochenov, Cambridge 2016
Scheppele K.L., Kochenov D., Grabowska-Moroz B., EU Values Are Law, after All: Enforcing EU Values through Systemic Infringement Actions by the European Commission and the Member States of the European Union, Yearbook of European Law 2020, nr 1
Susi M., The Definition of a “Structural Problem” in the Case-Law of the European Court of Human Rights since 2010, German Yearbook of International Law 2012, nr 55
Taborowski T., Mechanizmy ochrony praworządności państw członkowskich w prawie Unii Europejskiej, Studium przebudzenia systemu ponadnarodowego, Warszawa 2019
Tuori K., European constitutionalism, Cambridge 2015
Tuori T., Transnational Law. On legal hybrids and legal perspectivism, [w:] Transnational Law. Rethinking European Law and Legal Thinking, red. M. P. Maduro, K. Tuori, S. Sankari, Cambridge 2014
Wróblewski J., Stosowanie prawa (model teoretyczny), PiP 1967, nr 3
Prof. dr hab. Konrad Osajda
Uniwersytet Warszawski
Ochrona inwestora – konsumenta na rynku instrumentów finansowych (rynku kapitałowym)
Celem artykułu jest obrona tezy, iż inwestora indywidualnego na rynku instrumentów finansowych należy uznać za konsumenta (i w konsekwencji stosować do jego ochrony normy dotyczące konsumentów), o ile spełnione zostały przesłanki z art. 221 k.c. (definiujące konsumenta na gruncie prawa polskiego). Na rzecz tej tezy podniesiono dwanaście argumentów, odwołujących się m. in. do orzecznictwa TS UE, SN, a także względów językowych, funkcjonalnych i aksjologicznych. Szczególną uwagę poświęcono kwestii tego, jakie przesłanki pozwalają na uznanie konkretnego inwestora indywidualnego na rynku instrumentów finansowych za konsumenta. Wśród nich fundamentalne znaczenie ma ocena, w jakich okolicznościach inwestowanie na rynku instrumentów finansowych może zostać uznane za prowadzenie działalności gospodarczej, co a limine wyłącza uznanie takiego inwestora za konsumenta. Przedstawiono szereg przesłanek wymagających zbadania dla dokonania tej oceny ad casum, zwłaszcza wynikających z orzecznictwa TS UE, oraz wyrażono pogląd, że w odniesieniu do osób fizycznych zwykle inwestowania własnych środków na rynku instrumentów finansowych nie można uznać za postać prowadzenia działalności gospodarczej. W szczególności nie świadczy o tym wiedza inwestora, dążenie przez niego do osiągnięcia korzyści finansowej, czy świadome podejmowanie ryzyka inwestycyjnego oraz skala inwestycji.
Słowa kluczowe: konsument, inwestor indywidualny, rynek instrumentów finansowych, działalność gospodarcza, ochrona konsumenta na rynku finansowym
Protection of Investor – Consumer in the Financial Market (Capital Market)
The aim of this paper is to prove the thesis that an individual investor in the financial market should, as a principle, be considered a consumer (and consequently, the norms concerning consumers should be applied to their protection) if only the conditions set out in Article 221 of the Civil Code are met (Article 221 of the Code Civil defines the notion of ‘consumer’). Twelve arguments are put forward in support of this thesis, referring, among others, to the jurisprudence of the CJEU, the Polish Supreme Court, as well as to linguistic, functional and axiological considerations. Particular attention is paid to the question what conditions allow a specific individual investor in the financial market to be considered a consumer. Among them, it is of fundamental importance to assess under what circumstances investing in the financial market may be considered as conducting business activity, which a limine excludes recognition of such an investor as a consumer. A number of grounds are presented that need to be examined in order to accomplish such assessment ad casum, in particular those stemming from the case law of the CJEU. The paper contains the thesis that, usually, when natural persons invest their own funds in the financial market, this cannot be regarded as a form of conducting business activity. In particular, this is not evidenced by the investor's knowledge, the investor's pursuit of a financial gain or the conscious taking of investment risk, and the scale of the investment.
Keywords: consumer, individual investor, financial market, business activity, protection of a consumer in the financial market
Bibliografia
Dybiński J., [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. K. Osajda, Legalis 2021
Dybiński J., Pojęcie konsumenta na rynku kapitałowym w prawie polskim i unijnym, Kwartalnik Prawa Prywatnego 2018, nr 2
Dybiński J., Zagadnienia ogólne ochrony inwestora na rynku instrumentów finansowych, [w:] System Prawa Handlowego, t. 4, Prawo instrumentów finansowych, red. M. Stec, Warszawa 2016
Gnela B. (red.), Ochrona konsumenta usług finansowych. Wybrane zagadnienia prawne, Kraków 2007
Jagielska M., Ile przedsiębiorcy jest w konsumencie? – o zmianie podejścia do definiowania konsumenta we współczesnym acquis communautaire, [w:] Ius est ars boni et aequi. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorowi Józefowi Frąckowiakowi, red. A. Dańko-Roesler, M. Leśniak, M. Skory, B. Sołtys, Wrocław 2018
Jurkowska-Zeidler A., Konsekwencja zmian w systemie ochrony konsumenta usług finansowych, Gdańskie Studia Prawnicze 2016, t. XXXVI
Leczykiewicz D., Weatherill S. (red.), The Images of the Consumer in EU Law: Legislation, Free Movement and Competition Law, Hart 2016
Mikłaszewicz P., [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. I, Część ogólna. Przepisy wprowadzające Kodeks cywilny. Prawo o notariacie (art. 79–95 i 96–99), red. K. Osajda, Warszawa 2017
Mikłaszewicz P., [w:] Konstytucja, t. 1, Komentarz do art. 1–86, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016
Rutkowska-Tomaszewska E., Nadzór nad rynkiem finansowym a nieuczciwe praktyki rynkowe banków wobec konsumentów – zakres, potrzeba i możliwości podejmowanych działań, [w:] Nadzór nad rynkiem finansowym. Aktualne tendencje i problemy dyskusyjne, red. E. Fojcik-Mastalska, E. Rutkowska-Tomaszewska, Wrocław 2011
Rutkowska-Tomaszewska E., Ochrona konsumenta na rynku usług finansowych w prawie europejskim na przykładzie najnowszych dyrektyw unijnych, [w:] Prawo europejskie – 5 lat doświadczeń w polskim prawie finansowym. Zjazd Katedr i Zakładów Prawa Finansowego i Podatkowego, Warszawa, 10–11 czerwca 2010 r., red. H. Litwińczuk, Warszawa 2010
Dr Maciej Giaro
Uniwersytet Warszawski
Polemicznie w sprawie relacji pełnomocnictwa do stosunku podstawowego
Artykuł polemizuje z dwoma poglądami, wyrażonymi stosunkowo niedawno w polskiej literaturze prawniczej, które podważają zasadę abstrakcyjności pełnomocnictwa od stosunku prawnego będącego jego podstawą (tzw. stosunku podstawowego). Zasada ta jest zaliczana do odkryć prawniczych i stanowi współcześnie kanon nauki o pełnomocnictwie. Tymczasem pierwszy z kwestionowanych poglądów przyjmuje, że pełnomocnictwu zawsze towarzyszy stosunek podstawowy, a drugi – że powstanie pełnomocnictwa wymaga obligatoryjnie nawiązania stosunku podstawowego.
Słowa kluczowe: pełnomocnictwo, udzielenie pełnomocnictwa, stosunek podstawowy, abstrakcyjność, samoistność
On the Relation Between a Power of Attorney and the Basic Legal Relationship. A Polemic
The paper questions two views, both of which have been expressed quite recently in the Polish legal literature and both of which aim to undermine the abstract character of the power of attorney from the legal relationship constituting its ground (the so-called basic relationship). The abstract character is deemed to be one of the essential legal achievements and is taken today for fundamental as regards contemporary approach to a power of attorney in jurisprudence. Meanwhile, the first of the questioned views assumes that a power of attorney is always accompanied by a basic relationship and the second view – that granting a power of attorney needs a basic relationship to be formed.
Keywords: power of attorney, granting a power of attorney, basic relationship, abstract character, autonomous character
Bibliografia
Bork R., Allgemeiner Teil des Bürgerlichen Gesetzbuchs, Tybinga 2016
Diemert D., Paul Laband und die Abstraktheit der Vollmacht vom Kausalverhältniss oder „Der Meister des Staatsrechts auf Abwegen ”, [w:] Zivilrechtliche Entdecker, red. T. Hoeren, München 2001
Domański L., Instytucje kodeksu zobowiązań. Część ogólna, Warszawa 1936
Dölle H., Juristische Entdeckungen, [w:] Zivilrechtliche Entdecker, red. T. Hoeren, München 2001
Drapała P., [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Zobowiązania. Część szczegółowa, t. V, red. J. Gudowski, Warszawa 2017
Ellenberger J., [w:] Palandt. Bürgerliches Gesetzbuch, München 2020
Ernst U., Rachwał A., Zoll F., Prawo cywilne. Część ogólna, Warszawa 2013
Fabian J., Pełnomocnictwo, Warszawa 1963
Flume W., Allgemeiner Teil des bürgerlichen Rechts. Das Rechtsgeschäft, Berlin 1979
Gawlik B., [w:] System Prawa Cywilnego. Część ogólna, t. 1, red. S. Grzybowski, Ossolineum 1985
Grykiel J., [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Art. 1–352, t. 1, red. M. Gutowski, Warszawa 2019
Grykiel J., Przyjęcie prokury jako przesłanka powstania umocowania, PiP 2008, nr 5
Gutowski M., Nieważność czynności prawnej, Warszawa 2016
Kaliński W., Zoll F., Pełnomocnictwo nie gasnące mimo śmierci mocodawcy, Rejent 1994, nr 3
Köhler H., BGB. Allgemeiner Teil, München 2019
Leptien U., [w:] Soergel. Bürgerliches Gesetzbuch. Allgemeiner Teil 2, red. M. Wolf, Sztutgart 1999
Longchamps de Berier R., Uzasadnienie projektu kodeksu zobowiązań, z. 4, Warszawa 1934
Longchamps de Berier R., Zobowiązania, Lwów 1938
Ludwiczak W., Prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia. Wybrane zagadnienia, Warszawa 1960
Neuner J., Allgemeiner Teil des bürgerlichen Rechts, München 2020
Pazdan M., [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Art. 1–44910, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2020
Peiper L., Kodeks zobowiązań, Kraków 1934
Radwański Z., Olejniczak A., Prawo cywilne – część ogólna, Warszawa 2019
Rosenblüth I., [w:] J. Korzonek, I. Rosenblüth, Kodeks zobowiązań. Komentarz, t. 1, Kraków 1934
Ruthers B., Stadler A., Allgemeiner Teil des BGB, München 2001
Schilken E., [w:] Staudinger. Kommentar zum Bürgerlichen Gesetzbuch mit Einführungsgesetz und Nebengesetzen, t. 1, Allgemeiner Teil. §§ 164–240, red. S. Herrler, Berlin 2019
Smyk M., Pełnomocnictwo według kodeksu cywilnego, Warszawa 2010
Sobolewski P., [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Część ogólna. Przepisy wprowadzające KC. Prawo o notariacie, t. 1, red. K. Osajda, Warszawa 2017
Szczerski J., [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 2, red. J. Ignatowicz, Warszawa 1972
Szpunar A., Stanowisko prawne pełnomocnika, Nowe Prawo 1949, nr 1–2
Szpunar A., [w:] System Prawa Cywilnego. Prawo zobowiązań. Część szczegółowa, t. III, cz. 2, red. S. Grzybowski, Ossolineum 1976
Till E., Polskie prawo zobowiązań (część ogólna). Projekt wstępny z motywami, Lwów 1923
Widerski P., Pełnomocnictwo w prawie polskim, Warszawa 2018
Vedder K.Ch., Missbrauch der Vertretungsmacht, Tybinga 2007
Zoll F., Zobowiązania w zarysie, Warszawa 1948
Dr hab. Zbigniew Banaszczyk
Uniwersytet Warszawski
O pojęciu prawa medycznego z perspektywy obrotu prywatnoprawnego
Zarówno odpowiedź na pytanie, czy prawo medyczne stanowi odrębną gałąź prawa, jak również sformułowanie definicji prawa medycznego, od lat nastręcza w nauce prawa wiele trudności. W niniejszej publikacji autor podejmuje próbę zdefiniowania pojęcia prawa medycznego, sięgając przy tym do kryteriów przedmiotowych, podmiotowych i metody regulacji. Przeprowadzona w ten sposób analiza prowadzi jednak do konkluzji o niedoskonałości obranej pierwotnie metody klasyfikacyjnej i konieczności sięgnięcia po inne kryteria wyróżniające, które umożliwiłyby zdefiniowanie prawa medycznego. Ostatecznie autor wskazuje, że jest ono zespołem funkcjonalnie powiązanych ze sobą przepisów prawa prywatnego i publicznego, zbliżonego do tzw. kompleksowych gałęzi prawa. Prawo medyczne nie stanowi jednak nowej, samodzielnej dziedziny prawa, mimo że taki cel przed kompleksowymi gałęziami prawa stawiają ich zwolennicy.
Słowa kluczowe: prawo medyczne, ochrona zdrowia, prawo prywatne, klasyfikacja, metoda przedmiotowa, metoda podmiotowa, metoda regulacji, teoria prawa
On the Notion of Medical Law from the Point of View of Private Law Transactions
Does medical law constitute a separate branch of law? What is the definition of medical law? For many years these have been unsolved questions for Polish legal scholars. In this publication, the author attempts to define the concept of medical law, using the criteria known in the Polish theory of law, i.e. criteria relating to the subject matter, criteria relating to entities this law applies to, and the criteria of regulatory methods. As the initially applied classification methods prove to be imperfect, the author reaches for other distinguishing criteria and constructs a definition of medical law. The author concludes, ultimately, that medical law is a set of functionally interconnected provisions of private and public law, similar to the so-called comprehensive branches of law and thus does not constitute a new, independent area of law.
Keywords: medical law, healthcare, private law, classification, method based on subject matter, method based on entities to which law applies, regulatory method, theory of law
Bibliografia
Banaszczyk Z., Umowy handlowe w prawie medycznym, [w:] System Prawa Handlowego, t. 5c, Prawo umów handlowych, red. M. Stec, Warszawa 2020
Banaszczyk Z., Właściwości i elementy prywatnego stosunku prawa medycznego - złożenia ogólne i metodologiczne, [w:] System Prawa Medycznego, t. 1, Instytucje prawa medycznego, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2019
Bączyk M., Odpowiedzialność deliktowa lekarza i samodzielnego zakładu opieki zdrowotnej za szkodę wyrządzoną przy leczeniu – w najnowszym orzecznictwie Sądu Najwyższego, Przegląd Sądowy 2010, nr 7–8
Bączyk-Rozwadowska K., Odpowiedzialność cywilna za szkody wyrządzone przy leczeniu, Toruń 2013
Bilewska K., Chłopecki A., Prawo handlowe, Warszawa 2019
Boratyńska M., Konieczniak P., Naruszenie zasad ostrożności jako przesłanka odpowiedzialności cywilnej, karnej i zawodowej lekarza, Prawo i Medycyna 1999, nr 3
Boratyńska M., Wolny wybór. Gwarancje i granice prawa pacjenta do samodecydowania, Warszawa 2012
Bosek L., [w:] Konstytucja RP, t. I, Komentarz do art. 1–86, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016
Brzozowski A., Kocot W.J., Skowrońska-Bocian E., Prawo cywilne. Część ogólna, Warszawa 2018
Chauvin T., Stawecki T., Winczorek P., Wstęp do prawoznawstwa, Warszawa 2019
Dukiet-Nagórska T., O potrzebie nowelizacji prawa medycznego, Prawo i Medycyna 2002, nr 11
Fiutak A., Prawo w medycynie, Warszawa 2011
Glanowski G., Umowa o świadczenie zdrowotne, Warszawa 2019
Goldiszewicz A., Treść i charakter prawny umowy deweloperskiej, Warszawa 2013
Jagielski J., Rozważania nad pojęciem i istotą prawa administracyjnego materialnego, [w:] System Prawa Administracyjnego, t. 7, Prawo administracyjne materialne, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, Warszawa 2017
Janiszewska B., Zadośćuczynienie za krzywdę w sprawach medycznych, Prawo i Medycyna 2005, nr 2
Jędrasik-Jankowska I., Pojęcia i konstrukcje prawne ubezpieczenia społecznego, Warszawa 2006
Jędrzejewski Z., Bezprawność jako element przestępności czynu. Studium na temat struktury przestępstwa, Warszawa 2009
Jończyk J., Prawa pacjenta i odpowiedzialność za szkodę z leczenia, Prawo i Medycyna 1999, nr 2
Karkowska D., Zawody medyczne, Warszawa 2012
Kisielnicki J., Typologia systemów informatycznych zarządzania, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego 2009
Krekora M., [w:] Prawo farmaceutyczne, red. M. Krekora, M. Świerczyński, E. Traple, Warszawa 2019
Kruszyński R.J., Obrót detaliczny lekami. Zagadnienia prawne, Kraków 2014
Kubiak R., [w:] System Prawa Medycznego, t. 1, Pojęcie, źródła i zakres prawa medycznego, red. R. Kubiak, L. Kubicki, Warszawa 2018
Kubiak R., Prawo medyczne oraz inne akty prawne, Warszawa 2019
Kubicki L., Prawo medyczne i jego zarys, [w:] Prawo medyczne, red. L. Kubicki, Wrocław 2003
Łętowska E., Podstawy prawa cywilnego, Warszawa 1998
Lewandowski S., Machińska H., Malinowski A., Petzel J., Logika dla prawników, Warszawa 2017
Lewaszkiewicz-Petrykowska B., Wina lekarza i zakładu opieki zdrowotnej jako przesłanka odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone przy leczeniu, Prawo i Medycyna 1999, nr 1
Mastalski R., Prawo podatkowe, Warszawa 2016
Mucha J., Interwencje państwa w system opieki zdrowotnej. Racje ekonomiczne, Polityka Społeczna 2006, nr 7
Mularski K., recenzja książki M. Boratyńskiej: Wolny wybór. Gwarancje i granice prawa pacjenta do samodecydowania, Kwartalnik Prawa Prywatnego 2013
Namysłowska-Gabrysiak B., Odpowiedzialność „karna” zbiorowych podmiotów medycznych – aspekty porównawcze, Prawo i Medycyna 2004, nr 2
Nesterowicz M., Odpowiedzialność cywilna lekarza, szpitala, apteki, producenta i państwa za szkody wyrządzone przez leki, Prawo i Medycyna 2004, nr 1
Nesterowicz M., Przemiany odpowiedzialności za szkody wyrządzone przy leczeniu (od odpowiedzialności cywilnej do ubezpieczeniowej i gwarancyjnej), PiP 2000, nr 2
Ogiegło L., Pojęcie i zasady prawa farmaceutycznego, [w:] System Prawa Medycznego, t. 4, Prawo farmaceutyczne, red J. Haberko, Warszawa 2019
Olszewski W., [ w:] Prawo farmaceutyczne. Komentarz, red. W. Olszewski, Kraków 2019
Poździoch S., Prawo zdrowia publicznego: zarys problematyki, Kraków 2004
Radwański Z., Olejniczak A., Prawo cywilne – część ogólna, Warszawa 2019
Radwański Z., Panowicz-Lipska J., Zobowiązania – część szczegółowa, Warszawa 2019
Radwański Z., Pojęcie prawa cywilnego (uwagi de lege lata i de lege ferenda), [w:] Polskie prawo prywatne w dobie przemian. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Jerzemu Młynarczykowi, red. A. Smoczyńska, Gdańsk 2005
Safjan M., Kilka refleksji wokół problematyki zadośćuczynienia pieniężnego z tytułu szkody wyrządzonej pacjentom, Prawo i Medycyna 2005, nr 1
Safjan M., Pojęcie i systematyka prawa prywatnego, [w:] System Prawa Prywatnego t. 1, red. M. Safjan, Warszawa 2013
Safjan M., Pojęcie i ewolucja prawa medycznego, [w:] System Prawa Medycznego, t. 1, Instytucje prawa medycznego, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2019
Saran J., Klasyfikacje i typologie jako sposoby uprawiania empirycznych badań pedagogicznych, Lublin 2016
Sarkowicz R., Stelmach J., Teoria prawa, Kraków 2001
Serwach M., Przesłanki odpowiedzialności cywilnej lekarza za szkodę wyrządzoną pacjentowi w orzecznictwie sądów polskich, Prawo i Medycyna 2006, nr 4
Sokołowski T., Cywilnoprawna metoda regulacji a zagadnienia metodologiczne prawa cywilnego, Gdańskie Studia Prawnicze 2007, nr 3
Stelmachowski A., Zarys teorii prawa cywilnego, Warszawa 1998
Stelmachowski A., Wstęp do teorii prawa cywilnego, Warszawa 1984
Turek A., Wybrane problemy realizacji konstytucyjnego prawa do ochrony zdrowia, Prawo i Medycyna 2006, nr 1
Wdowiak L., Walkowska K., Szpak A., Podstawy prawne wykonywania zawodów medycznych, Zdrowie Publiczne 2005
Wronkowska S., Ziembiński Z., Zarys teorii prawa, Poznań 2001
Zielińska E., Odpowiedzialność zawodowa lekarza i jej stosunek do odpowiedzialności karnej, Warszawa 2001
Ziembiński Z., Szkice z metodologii szczegółowych nauk prawnych, Warszawa–Poznań 1983
Dr hab. Radosław Strugała
Uniwersytet Wrocławski
Szczególna regulacja terminów przedawnienia w znowelizowanym kodeksie cywilnym
Artykuł jest głosem w dyskusji na temat możliwości wyróżnienia dobra osobistego w postaci więzi rodzinnej. Odrzucając dominujące ostatnio w doktrynie zapatrywanie o braku takiej możliwości w artykule przedstawiono próbę dookreślenia tego dobra pod względem podmiotowym i przedmiotowym. Zaproponowano, by – w odróżnieniu od rozpowszechnionego w orzecznictwie i doktrynie poglądu – dobro to ujmować nie jako faktyczną więź uczuciową czy prawną (pokrewieństwo) między określonymi osobami, lecz jako sposób postrzegania siebie oraz swojej roli w społeczeństwie, który kształtuje się u uprawnionego z uwagi na tego rodzaju więzi. Takie ujęcie daje nadzieję na zażegnanie części obaw związanych z ochroną dobra w postaci więzi rodzinnej, na które zwrócono uwagę w orzecznictwie wskazanym w tytule opracowania. Przede wszystkim pozwala ono uniknąć zagrożenia naruszenia autonomii osób bliskich w relacji do których przysługuje uprawnionemu dobro osobiste.
Słowa kluczowe: dobra osobiste, więzi rodzinne, prawo do życia w rodzinie, śmierć osoby bliskiej, zadośćuczynienie, ciężki uszczerbek na zdrowiu, zdrada małżeńska, kontakty z dzieckiem, bezprawność szkody
Special Regulation of Periods of Limitation in the Amended Civil Code
The article is a voice in the discussion about the possibility of distinguishing a personal interest in the form of family links. Rejecting the recently dominant legal scholarship view whereby it is impossible to do so, the article presents an attempt at defining the interest in more detail in terms of the persons covered and its scope. A suggestion is made – and it differs from the view which is widespread in case law and in legal scholarship – that this interest should be treated not as the actual bond or legal link (kinship) between the particular persons, but as the rightholder’s perception of himself/herself and his/her role in society, which the rightholder develops as a result of this kind of links. Such an approach gives hope for defusing a number of concerns connected with protecting the interest in the form of a family link, which concerns were brought to attention in case law indicated in this paper. First and foremost, it enables avoiding the threat of infringing the autonomy of close persons in relation to whom the rightholder has the personal interest.
Keywords: personal interests, family links, right to family life, death of a close person, redress, grievous bodily harm, marital infidelity, child visitation, wrongfulness of damage
Bibliografia
Capello P., Prescrizione civile, penale e tributaria, Milano 2011
Carbonnier J., Droit civil, Les obligations, t. IV, Paris 2000
Gawlik Z., [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Zobowiązania. Część szczególna, t. III, red. A. Kidyba, Warszawa 2014
Gołaczyński J., Kordasiewicz B., Zrałek J., [w:] Komisja Kodyfikacyjna Prawa Cywilnego działająca przy Ministrze Sprawiedliwości. Księga Pierwsza Kodeksu Cywilnego. Projekt z uzasadnieniem, Warszawa 2009
Gołaczyński J., [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2019
K. Kopaczyńska-Pieczniak, [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Zobowiązania. Część szczególna, t. III, red. A. Kidyba, Warszawa 2014
Korzonek J., Przedawnienie umarzające według ustawodawstwa na ziemiach polskich, Warszawa 1938
Korzonek J., Rosenblüth I., Kodeks Zobowiązań. Komentarz, t. 1, Kraków 1936
Krajewski M., Umowa przedwstępna, Warszawa 2002
Kuźmicka-Sulikowska J., Idea przedawnienie i jej realizacja w polskim kodeksie cywilnym, Wrocław 2015
Machnikowski P., [w:] Kodeks cywilny. Księga pierwsza. Część ogólna. Projekt Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego przyjęty w 2015 r. z komentarzem członków zespołu problemowego KKPC, red. P. Machnikowski, Warszawa 2017
Machnikowski P., Swoboda umów według art. 3531 KC. Konstrukcja prawna, Warszawa 2005
Nowacki A., [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 1, red. K. Osajda, Warszawa 2017
Pałdyna T., Przedawnienie w polskim prawie cywilnym, Warszawa 2012
Panowicz-Lipska J., [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. III, Art. 627–1088, red. M. Gutowski, Warszawa 2016
Radwański Z., Olejniczak A., Zobowiązania – część ogólna, Warszawa 2012
Roselli F., [w:] Diritto Civile, vol. IV, Attuazione e tutela dei diritti, red. N. Lipari, P. Rescigno, Milano 2009
Ruperto C., La giurisprudenza sul codice civile. Libro VI: Della tutela dei diritti, t. 6, Milano 2011
Strugała R., Odpowiedzialność odszkodowawcza sprzedawcy związana z realizacją uprawnień z tytułu rękojmi a ogólne zasady kontraktowej odpowiedzialności odszkodowawczej, Transformacje Prawa Prywatnego 2015, nr 4
Szydło W., [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2019
Zagrobelny K., [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2019
Thiene A., [w:] Commentario breve al. Codice civile, red. G. Cian, A. Trabucchi, Padova 2007
Prof. dr hab. Przemysław Drapała
Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie
Uzależnienie powstania lub wymagalności roszczenia o wynagrodzenie z umowy o roboty budowlane od działań i zaniechań osób trzecich
Przedmiot analizy jest dopuszczalność postanowień umownych, które uzależniają powstanie lub wymagalności wynagrodzenia należnego wykonawcy (odpowiednio także podwykonawcy lub dalszego podwykonawcy) za prawidłowo zrealizowane roboty budowlane (art. 647 k.c.) od zdarzenia przyszłego i niepewnego polegającego na oznaczonym działaniu lub zaniechaniu podmiotu trzeciego pozostającego poza tym stosunkiem obligacyjnym. Autor dowodzi, odwołując się zarówno do argumentów doktrynalnych jak wynikających z orzecznictwa, iż wspomniane postanowienia naruszają zasadę ekwiwalentności świadczeń oraz przekraczają granice swobody kontraktowania (art. 353 (1) k.c.) a w konsekwencji powinny być uznawane za nieważne.
Słowa kluczowe: kodeks cywilny, prawo prywatne, kontrakty, umowa o roboty budowalne, strona trzecia
The Problem of Permissibility of Making the Existence or Maturity of a Claim for Remuneration under a Construction Works Contract Conditional on Acts and Omissions of Third Parties
The analysis covers the issue of validity of contract provisions which make the existence of a claim for remuneration owed to the contractor (also a subcontractor or further subcontractor, respectively) for properly performed construction works (Article 647 of the Civil Code) or the maturity of such a claim conditional on a future and uncertain event, that consists in a specified act or omission of a third party not involved in the given obligation relationship. The author argues, relying on arguments presented in legal scholarship and in case law, that such provisions violate the principle of equal considerations and exceed the boundaries of the freedom of contract (Article 353(1) of the Civil Code) and therefore should be deemed invalid.
Keywords: Civil Code, private law, contracts, construction works contract, third party
Bibliografia
Brzozowski A., [w:] Kodeks cywilny. Komentarz do art. 450–1088, t. II, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2015
Brzozowski A., Machnikowski P., [w:] System Prawa Prywatnego, t. 5, Zobowiązania – część ogólna, red. E. Łętowska, Warszawa 2013
Busche J., [w:] Münchner Kommentar zum Bürgerlichen Gesetzbuch, t. 4 (§ 611–704), München 2005
Cuypers M., Der Werklohn des Bauunternehmers, München 2000
Dąbrowa J., [w:] System Prawa Cywilnego. Zobowiązania – część ogólna, t. III, cz. 1, red. S. Grzybowski, Warszawa–Wrocław 1981
Drapała P., Ochrona roszczeń podwykonawców – mankamenty legislacyjne i wątpliwości w zakresie wykładni art. 143a–143d PZP, Kwartalnik PZP 2016, nr 1
Drapała P., Odpowiedzialność zamawiającego za zapłatę wynagrodzenia należnego podwykonawcy robót budowlanych w świetle Prawa zamówień publicznych, Kwartalnik PZP 2015, nr 1
Glatzel L., Hofmann O., Frikell E., Unwirksame Bauvertragsklauseln, Stamsried 2008
Grobel S., Prawo powstrzymania się ze spełnieniem świadczenia w zobowiązaniach wynikających z umów wzajemnych, Katowice 1991
Jastrzębski J., Koniewicz A., Wymagalność roszczeń, Przegląd Prawa Handlowego 2006, nr 5
Kaiser S., [w:] AGB-Handbuch Bauvertragsklauseln, red. J. Markus, S. Kaiser, S. Kapellmann, Köln 2014
Kniffka R., Bauvertragsrecht, München 2012
Lemkowski M., Odsetki cywilnoprawne, Warszawa 2007
Messerschmidt B., [w:] Privates Baurecht. Kommentar § 631–651 BGB, red. B. Messerchmidt, W. Voit, München 2012
Peters F., [w:] Staudingers Kommentar zum Bürgerlichen Gesetzbuch mit Einführungsgesetz und Nebengesetzen, t. II (§ 631–651), Berlin 2003
Radwański Z., [w:] System Prawa Cywilnego. Zobowiązania – część ogólna, t. III, cz. 1, red. S. Grzybowski, Warszawa–Wrocław 1981
Strus Z., Przegląd orzecznictwa, Palestra 2006, nr 9–10
Strzępka J., [w:] System Prawa Handlowego, t. 5, Prawo umów handlowych, red. M. Stec, Warszawa 2017
Strzępka-Frania E., Umowy o generalne wykonawstwo inwestycji, Warszawa 2010
Węgrzynowski Ł., Ekwiwalentność świadczeń w umowie wzajemnej, Warszawa 2011
Zagrobelny K., Wymagalność roszczenia o wynagrodzenie wykonawcy robót budowlanych, Acta Universitatis Wratislaviensis, Przegląd Prawa i Administracji XCI, Wrocław 2012
Zielińska E., [w:] Prawo umów budowlanych, red. J.A. Strzępka, Warszawa 2001
Prof. dr hab. Paweł Daniluk
Instytut Nauk Prawnych PAN
Karnoprawna ochrona autonomii uczestnika eksperymentu medycznego po nowelizacji ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty
W artykule poddano analizie nowowprowadzony art. 58 ust. 4 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty. Przepis ten pojawił się w systemie polskiego prawa karnego z dniem 1 stycznia 2021 r., co nastąpiło w wyniku nowelizacji ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty z dnia 16 lipca 2020 r. Zgodnie z analizowaną regulacją, karze podlega ten, kto przeprowadza eksperyment medyczny bez wymaganej prawnie zgody albo zezwolenia sądowego. W ten sposób ustawodawca stypizował przestępstwo i udzielił karnoprawnej ochrony autonomii uczestnika eksperymentu medycznego. Analizy przeprowadzone w artykule wykazały, że wprowadzenie do systemu prawa art. 58 ust. 4 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty, mimo pewnych zastrzeżeń odnoszących się do tego przepisu, jest słusznym krokiem ustawodawcy.
Słowa kluczowe: prawo karne, autonomia, eksperyment medyczny, uczestnik eksperymentu medycznego, zgoda na eksperyment medyczny
Criminal Law Protection of the Autonomy of a Participant in a Medical Experiment after Amendments to the Act on the Professions of Physician and Dentist
The article analyses the newly introduced Article 58(4) of the Act of 5 December 1996 on the Professions of Physician and Dentist. This provision appeared in the Polish criminal law system on 1 January 2021, as a result of amendments to the Act on the Professions of Physician and Dentist adopted on 16 July 2020. According to the analysed provision, a punishment is imposed on anyone who conducts a medical experiment without the legally required consent or court authorization. In this way, the legislator defined the offence and accorded criminal law protection to the autonomy of a participant in a medical experiment. The analyses carried out in the article show that the introduction of Article 58(4) of the Act of 5 December 1996 on the Professions of Physician and Dentist, despite some reservations relating to this provision, is a right step taken by the legislator.
Keywords: criminal law, autonomy, medical experiment, participant in a medical experiment, consent to a medical experiment
Bibliografia
Bosek L., [w:] Konstytucja RP, t. I, Komentarz do art. 1–86, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016
Daniluk P., O pojęciach „zabieg leczniczy” i „pacjent” w rozumieniu art. 192 § 1 k.k., Prawo i Medycyna 2011, nr 4
Daniluk P., Zakaz tortur, okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania oraz niedobrowolnych eksperymentów naukowych w kontekście leczenia bez zgody, Przegląd Sejmowy 2012, nr 1
Daniluk P., Przestępstwo wykonania zabiegu leczniczego bez zgody pacjenta (dwa problemy interpretacyjne), PiP 2013, nr 2
Dukiet-Nagórska T., O istocie przestępstwa z art. 192 k.k., [w:] Aktualne problemy prawa karnego. Księga pamiątkowa z okazji Jubileuszu 70. urodzin Profesora Andrzeja J. Szwarca, red. Ł. Pohl, Poznań 2009
Filar M., Lekarskie prawo karne, Kraków 2000
Florczak-Wątor M., [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. P. Tuleja, Warszawa 2019
Gałązka M., Prawnokarne granice nowatorskiej interwencji medycznej, Lublin 2019
Ignatowicz J., Nazar M., Prawo rodzinne, Warszawa 2005
Jayawickrama N., The Judicial Application of Human Rights Law: National, Regional and International Jurisprudence, Cambridge 2002
Kędziora R., Odpowiedzialność karna lekarza w związku z wykonywaniem czynności medycznych, Warszawa 2009
Kołodziejski S., Dobro wspólnych nieletnich dzieci – jako przesłanka odmowy orzeczenia rozwodu, Palestra 1965, nr 9
Kondycka M., Przyjemski S.M., Aspekt karnoprawny braku zgody pacjenta na zabieg medyczny, Wojskowy Przegląd Prawniczy 2008, nr 2
Kubiak R., Prawo medyczne, Warszawa 2010
Nowicki M.A., Europejska Konwencja Praw Człowieka. Wybór orzecznictwa, Warszawa 1998
Radwański Z., Pojęcie i funkcja „dobra dziecka” w polskim prawie rodzinnym i opiekuńczym, Studia Cywilistyczne 1981, t. XXXI
Rutkowski S., Wybrane zagadnienia z zakresu odpowiedzialności karnej lekarza, Prokuratura i Prawo 1999, nr 9
Stojanowska W., Rozwód a dobro dziecka, Warszawa 1979
Wojciechowska J., [w:] B. Kunicka-Michalska, J. Wojciechowska, Przestępstwa przeciwko wolności, wolności sumienia i wyznania, wolności seksualnej i obyczajności oraz czci i nietykalności cielesnej. Rozdziały XXIII, XXIV, XXV i XXVII Kodeksu karnego. Komentarz, Warszawa 2001
Zoll A., [w:] Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz, t. II, red. A. Zoll, Warszawa 2008
Prof. dr hab. Ewa M. Guzik-Makaruk
Uniwersytet w Białymstoku
Dr hab. n. med. Mateusz K. Hołda
Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
Prawne aspekty pozyskiwania i wykorzystywania ludzkich tkanek i narządów post mortem w celach naukowych i dydaktycznych
Opracowanie dotyczy prawnych aspektów pozyskiwania i wykorzystywania ludzkich tkanek i narządów post mortem w celach naukowych i dydaktycznych. Składa się z czterech części. Po krótkim wprowadzeniu Autorzy zaprezentowali status prawny pośmiertnie pozyskanych ludzkich tkanek i narządów. W dalszej kolejności wskazano na źródła pośmiertnego pozyskania ludzkich tkanek i narządów, a także zgodę i sprzeciw dawcy w tym zakresie. W opracowaniu znalazła się definicja i zakres celów naukowych i dydaktycznych oraz problemy związane z nadzorem nad badaniami z wykorzystaniem ludzkiego materiału autopsyjnego. Na końcu znajduje się podsumowanie wraz z postulatami de lege ferenda.
Słowa kluczowe: prawo medyczne, pobranie narządów post mortem, badania naukowe, praca dydaktyczna, de lege ferenda
Legal Aspects of Obtaining and Using Human Tissues and Organs Post Mortem for Scientific and Didactic Purposes
The study deals with the legal aspects of obtaining and using human tissues and organs post mortem for scientific and didactic purposes. It consists of four parts. After a brief introduction, the authors present the legal status of posthumously obtained human tissues and organs. Subsequently, sources of posthumous procurement of human tissues and organs, as well as consent and objection of the donor in this respect are indicated. The study provides a definition and scope of scientific and didactic purposes, as well as problems related to the supervision of research using human autopsy material. It ends with a summary, including de lege ferenda postulates.
Keywords: medical law, post mortem explantation, scientific research, didactic work, de lege ferenda
Bibliografia
Beale A., Scott C., The benefits of using human tissue in research, FRAME’s 50th Anniversary Symposium, 2019
Gardocka T., Czy zwłoki ludzkie są rzeczą i co z tego wynika?, [w:] Non omnis moriar. Osobiste i majątkowe aspekty prawne śmierci człowieka. Zagadnienia wybrane, red. J. Gołaczyński, J. Mazurkiewicz, J. Turłukowski, D. Karkuta, Wrocław 2015
Grzybowski S., [w:] System Prawa Cywilnego, t. 1, Część ogólna, red. W. Czachórski, S. Grzybowski, Ossolineum 1974
Guzik-Makaruk E.M., Plastynacja – sztuka, piękno, prowokacja, patologia?, Studia Prawnoustrojowe 2019, nr 43
Guzik-Makaruk E.M., Transplantacja organów, tkanek i komórek w ujęciu prawnym i kryminologicznym, Białystok 2008
Haberko J., Uhrynowska-Tyszkiewicz I., Ustawa o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów. Komentarz, Warszawa 2014
Hołda M.K. i in., Alarming decline in recognition of anatomical structures amongst medical students and physicians, Annals of Anatomy 2019, nr 221
Jargin S.V., On the use of human tissues in research and practice, Journal of Interdisciplinary Histopathology 2016, nr 4
Jeyakumar A. i in., Dissection in the modern medical curriculum: an exploration into student perception and adaptions for the future, Anatomical Sciences Education 2020, nr 13
Krekora-Zając D., Akt donacji zwłok ludzkich (uwagi de lege lata i de lege ferenda), PiP 2017, nr 11
Krekora-Zając D., Wtórne wykorzystanie ludzkiego materiału biologicznego dla celów badań naukowych a art. 22 Europejskiej Konwencji Bioetycznej, [w:] Prawa człowieka a wyzwania bioetyczne związane z nowymi technologiami, red. A. Białek, M. Wróblewski, Warszawa 2018.
Nesterowicz M., Śliwa K., Pobieranie ze zwłok komórek, tkanek i narządów dla celów badań naukowych – problemy prawne i medyczne, Prawo i Medycyna 2009
Pazdan M., [w:] Kodeks cywilny, t. 1, Komentarz do art. 1–44910, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2015
Poort L., Bovenkerk B., Changing Expectations of Experts. The Symbolic Role of Ehtics, Commettees, [w:] Symbolic Legislation Theory and Developments in Biolaw, Legisprudence Library 4, red. B. van Klink, B. van Beers, L. Poort, Springer 2016
Rudnicki S., Trzaskowski R., [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. J. Gudowski, Warszawa 2014
Sośniak M., Z problematyki przeszczepów ex mortuo, [w:] Prawo a medycyna u progu XXI wieku, red. M. Filar, Toruń 1987
Starck Ch., Wolność badań naukowych i jej granice, Przegląd Sejmowy 2007, nr 3
Wolter A., Ignatowicz J., Stefaniuk K., Prawo cywilne. Zarys części ogólnej, Warszawa 2007
Żelechowski Ł., [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 1, red. K. Osajda, Warszawa 2013
Prof dr hab. Łukasz Pohl
Uniwersytet Szczeciński
Czy w skład czynu ciągłego wchodzić mogą zachowania niejednorodne?
Artykuł zawiera analizę struktury czynu ciągłego pod kątem natury prawnej zachowań będących składnikami tego czynu. Analiza ta doprowadziła do wniosku, że w skład owego czynu wchodzić mogą wyłącznie zachowania, które rozpatrywane z osobna są czynami zabronionymi w rozumieniu kodeksu karnego z 1997 r. i które zarazem – co do zasady – są zachowaniami wypełniającymi znamiona tego samego typu czynu zabronionego.
Słowa kluczowe: czyn ciągły, przestępstwo ciągłe, prawo karne, kodeks karny
Can a Continuing Offence Include Heterogeneous Behaviours?
The article analyses the structure of a continuing act in terms of the legal character of the behaviours that are elements of said act. The analysis leads to the conclusion that a continuing act can include only behaviours that, considered separately, constitute illegal acts within the meaning of the 1997 Criminal Code and which, as a rule, simultaneously display the features of the same kind of illegal act.
Keywords: continuing act, continuing offence, criminal law, criminal code
Bibliografia
Giezek J., Komentarz do art. 12 k.k., [w:] Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz, red. J. Giezek, Warszawa 2007
Kardas P., Przestępstwo ciągłe w prawie karnym materialnym. Analiza konstrukcji modelowych na tle pojęcia czynu, zbiegu przepisów i zbiegu przestępstw, Kraków 1999
Kardas P., Komentarz do art. 12 k.k., [w:] Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz Lex, t. I, Komentarz do art. 1–116 k.k., red. A. Zoll, Warszawa 2012
Kardas P., Pozorny i pomijalny zbieg przestępstw oraz ciągłość popełnienia przestępstwa, [w:] System Prawa Karnego, t. 4, Nauka o przestępstwie. Wyłączenie i ograniczenie odpowiedzialności karnej, red. L. Paprzycki, Warszawa 2013
Marek A., Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2006
Morawski L., Zasady wykładni prawa, Toruń 2014
Nowak L., Próba metodologicznej charakterystyki prawoznawstwa, Poznań 1968
Nowak L., Interpretacja prawnicza. Studium z metodologii prawoznawstwa, Warszawa 1973
Pohl Ł., Struktura normy sankcjonowanej. Zagadnienia ogólne, Poznań 2007
Pohl Ł., Prawo karne. Wykład części ogólnej, Warszawa 2012
Pohl Ł., Błąd co do okoliczności stanowiącej znamię czynu zabronionego w polskim prawie karnym (zagadnienia ogólne), Poznań 2013
Pohl Ł., Komentarz do art. 12 k.k., [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. R. Stefański, Warszawa 2015
Pohl Ł., Przyczynek do rozważań o strukturze nieumyślności i sposobie jej opisania w kodeksie karnym, [w:] Obiektywne oraz subiektywne przypisanie odpowiedzialności karnej, red. J. Giezek, P. Kardas, Warszawa 2016
Pohl Ł., O potrzebie zmian w części ogólnej k.k. na tle węzłowych zagadnień nauki o przestępstwie (wybrane propozycje de lege ferenda), [w:] O stabilność kodeksu karnego w świetle realiów. Księga Jubileuszowa prof. zw. dra hab. Stanisława Hoca, red. D. Mucha, Opole 2019
Pohl Ł., Prawo karne. Wykład części ogólnej, Warszawa 2019
Pohl Ł., Propozycja nowelizacji art. 12 Kodeksu karnego i sprzężona z nią propozycja nowelizacji art. 115 k.k., Prawo w Działaniu 2019, nr 37
Wąsek A., Kodeks karny. Komentarz, t. I, Gdańsk 1999
Zieliński M., Wykładnia prawa. Zasady, reguły, wskazówki, Warszawa 2008
Zoll A., [w:] K. Buchała, A. Zoll, Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz do art. 1–116 Kodeksu karnego, t. 1, Kraków 1998
Żółtek S., [w:] Kodeks karny. Część ogólna, t. I, Komentarz do artykułów 1–31, red. M. Królikowski, R. Zawłocki, Warszawa 2010
Dr Eliza Mazurczak-Jasińska
Uniwersytet Wrocławski
Obowiązek wydania przez właściwy organ decyzji o zakończeniu stosunku służbowego w przypadku przekształcenia tego stosunku w stosunek pracy. Glosa do uchwały NSA z 1.07.2019 r., I OPS 1/191
Niniejsze opracowanie dotyczy uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 1 lipca 2019 r., w której Sąd zanegował obowiązek wydania przez właściwy organ decyzji rozwiązującej stosunek służbowy w przypadku przyjęcia propozycji zatrudnienia przez funkcjonariusza Służby Celno-Skarbowej oraz przekształcenie w terminie określonym w tym wniosku dotychczasowego stosunku służbowego w stosunek pracy na podstawie umowy o pracę. Autorka krytycznie ocenia przyjętą przez NSA interpretację.
Słowa kluczowe: przekształcenie, stosunek służbowy, zatrudnienie (stosunek pracy), urzędnik, administracja podatkowa
Obligation for the Competent Authority to Issue a Decision to Terminate the Service Relationship if This Relationship is Converted into Employment. Commentary on Supreme Administrative Court Resolution of 1 July 2019, I OPS 1/19
This paper discusses the resolution issued by the Supreme Administrative Court on 1 July 2019, in which the Court rejected the obligation of the competent authority to issue a decision terminating the service relationship if an employment proposal is accepted by the Customs and Treasury Service officer and, on the date set in that proposal, his/her current service relationship is transformed into employment, based on an employment contract, on the basis of Article 171(1)(2) of the Act of 16 November 2019 – Provisions Introducing the Act on the National Tax Administration. The author critically assesses the Court’s interpretation of the provisions of this instrument. This interpretation leads to depriving the officer of the access to justice with respect to the procedure of changing a non-employment relationship of an administrative type into an employment relationship. This commentary assesses the legal nature of the proposal of new terms of employment submitted to the officer. The issue of the obligation to issue a decision terminating the service relationship of that entity is also raised.
Keywords: transformation, service relationship, employment (relationship), officer, tax administration
Bibliografia
Stelina J., [w:] System Prawa Administracyjnego, t. 11, Stosunek służbowy, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, Warszawa 2011
