Brak szkody po stronie wierzyciela, a obowiązek zapłaty przez dłużnika zastrzeżonej kary umownej. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 21 września 2017 r., I ACa 259/17
Brak szkody po stronie wierzyciela, a obowiązek zapłaty przez dłużnika zastrzeżonej kary umownej. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 21 września 2017 r., I ACa 259/17
mgr Paweł Relidzyński
doktorant w Katedrze Prawa Gospodarczego i Handlowego, Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach
Glosowane orzeczenie odnosi się do problematyki zapłaty kary umownej zastrzeżonej na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania o charakterze niepieniężnym, w przypadku niewystąpienia szkody po stronie wierzyciela. Podkreślić należy, że kwestia ta od lat budzi kontrowersje zarówno w orzecznictwie, jak i literaturze przedmiotu. Ostatecznie została rozstrzygnięta w uchwale Sądu Najwyższego z 6.11.2003 r. (III CZP 61/03) mającej moc zasady prawnej, w sposób przeciwny do glosowanego orzeczenia. Z uwagi na to w niniejszej glosie przedstawiono argumenty uzasadniające pogląd, zgodnie z którym wykazanie, że wierzyciel nie poniósł szkody, nie zwalnia dłużnika z obowiązku zapłaty kary umownej.
Słowa kluczowe: Kodeks cywilny, kara umowna, szkoda, zobowiązanie
Lack of Loss on the Creditor’s Side in the Context of the Debtor’s Duty to Pay the Stipulated Liquidated Damages. Commentary on Judgment of the Court of Appeal in Katowice of 21 September 2017, I ACa 259/17
Paweł Relidzyński
The commented judgement concerns the issue of liquidated damages contractually stipulated in the case of non-performance or improper performance of a non-monetary obligation if the creditor did not incur any loss. It should be emphasised that this issue has been a controversial one for years, both in case law and in literature. Finally, this issue was resolved by the Supreme Court in its resolution of 6 November 2003 (case No.: III CZP 61/03) in the opposite way to how it was resolved in the commented judgement. For this reason, the commentary presents arguments justifying the view that proving that the creditor did not incur any loss does not release the debtor from the obligation to pay liquidated damages.
Keywords: Civil Code, liquidated damages, loss, obligation
Bibliografia:
Gniewek E., Machnikowski P. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa 2017
Gutowski M. (red.), Kodeks cywilny. Tom II. Komentarz, Warszawa 2016
Kidyba A. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. t. III, Warszawa 2014
Olejniczak A. (red.), System Prawa Prywatnego. t. VI, Warszawa 2014
Osajda K. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. t. IIIA, Warszawa 2017
Pietrzykowski K. (red.), Kodeks cywilny. Tom II. Komentarz, Warszawa 2015
Romanowski R., Kara umowna a obowiązek wykazania szkody. Przegląd Prawa Handlowego nr 11/2006, Warszawa 2006
Włodyka S. (red.), Prawo umów w obrocie gospodarczym, Warszawa 2001
Badanie pełnomocnictwa materialnoprawnego w postępowaniu klauzulowym. Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2017 r., III CZP 53/17
dr hab. Maciej Muliński
adiunkt w Katedrze Postępowania Cywilnego I na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego
W uchwale z 17.11.2017 r. (III CZP 53/17) Sąd Najwyższy trafnie przyjął, że przy nadawaniu klauzuli wykonalności na rzecz następcy prawnego wierzyciela na podstawie art. 788 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego sąd nie bada skuteczności umocowania pełnomocnika do dokonania czynności prawnej, mocą której nastąpiła zmiana wierzyciela. Jak wynika natomiast z art. 840 § 1 pkt 1 Kodeksu postępowania cywilnego, wskazana kwestia materialnoprawna podlega rozpoznaniu przez sąd w procesie wszczętym powództwem przeciwegzekucyjnym.
Słowa kluczowe: postępowanie cywilne, klauzula wykonalności, następstwo prawne, egzekucja sądowa, powództwo przeciwegzekucyjne, skuteczność umocowania pełnomocnika do dokonania czynności prawnej stanowiącej podstawę przejścia uprawnienia
Examination of a Substantive-Law Power of Attorney in Enforcement-Warrant Proceedings Commentary on a Resolution of the Supreme Court of 17 November 2017, III CZP 53/17
Maciej Muliński
In the resolution of 17 November 2017, the Supreme Court correctly decided that when granting an enforcement warrant to the legal successor of the creditor pursuant to Article 788(1) of the Code of Civil Procedure the court does not examine the effectiveness of the authorisation of the attorney to perform the juridical act by virtue of which the creditor changed. As it follows from Article 840(1)(1) CCP, the substantive law issue indicated above is examined by the court in the contentious proceedings initiated by the counter-enforcement action.
Keywords: civil procedure, enforcement warrant, legal succession, court enforcement, counter-enforcement action, effectiveness of authorisation of an attorney to perform the juridical act by which a right is transferred
Bibliografia:
Jankowski J., Uczestnicy postępowania egzekucyjnego, Łódź 1992
Korzan K., Sądowe postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne w sprawach cywilnych, Warszawa 1986
Marciniak A., Podstawa egzekucji sądowej (tytuł wykonawczy), Łódź 1991
Muliński M., Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z 4.12.2013 r. (III CZP 85/13), „Monitor Prawniczy” 2014/16
Muliński M., Postępowanie o nadanie klauzuli wykonalności krajowemu tytułowi egzekucyjnemu, Warszawa 2005
Pazdan M. [w:] System Prawa Prywatnego. Prawo cywilne – część ogólna. T. 2, red. Radwański Z., Warszawa 2008
Robaczyński W. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Część ogólna, red. Księżak P., Pyziak-Szafnicka M., System Informacji Prawnej LEX 2018
Rudnicki S. [w:] Dmowski S., Rudnicki S., Komentarz do Kodeksu cywilnego. Księga pierwsza. Część ogólna, Warszawa 2006
Sieradzka M., Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z 19.03.2009 r. (III CZP 5/09), Lex/el. 2009
Telenga P., Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z 4.12.2013 r. (III CZP 85/13), „Polski Proces Cywilny” 2014/2
Wengerek E., Postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne. Komentarz do części drugiej Kodeksu postępowania cywilnego, t. I, Warszawa 1994
Zedler F., Odmowa nadania klauzuli wykonalności tytułowi egzekucyjnemu wygenerowanemu w celu obejścia prawa. Uwagi na marginesie uchwały Sądu Najwyższego z 4.12.2013 r. (III CZP 85/13), „Polski Proces Cywilny” 2015/4
Zedler F., Postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne. Komentarz, t. II, Toruń 1994
Świadczenie nienależne czyniące zadość zasadom współżycia społecznego. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 12 kwietnia 2018 r., I ACa 1245/17
dr hab. Grzegorz Wolak
adiunkt w Katedrze Prawa Prywatnego Wydziału Zamiejscowego Prawa i Nauk o Społeczeństwie Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego w Stalowej Woli, wiceprezes i zastępca przewodniczącego I Wydziału Cywilnego Sądu Rejonowego w Stalowej Woli
Glosa dotyczy wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 12.4.2018 r., I ACa 1245/17, w którym uznał on m.in., że reguła zawarta w art. 411 pkt 2 Kodeksu cywilnego ma charakter wyjątkowy i należy ją stosować ostrożnie. Przepis ten przewiduje sytuacje, w których spełnienie świadczenia czyni zadość obowiązkowi wynikającemu z zasad współżycia społecznego i jako takie nie podlega zwrotowi. Może on znaleźć zastosowanie w szczególności w odniesieniu do świadczeń quasi-alimentacyjnych. Może obejmować także sytuacje, w których darowizna będzie wyrazem wdzięczności czy też będzie dokonana z pobudek humanitarnych na rzecz osób znajdujących się w potrzebie. Wówczas darczyńca zdaje sobie sprawę, że świadczy na rzecz osoby potrzebującej, a przekazane świadczenie służyć będzie zaspokojeniu potrzeb obdarowanego. Autor glosy zaaprobował wydanie przez Sąd Apelacyjnego orzeczenia reformatoryjnego (oddalającego żądanie zapłaty oparte na przepisach o bezpodstawnym wzbogaceniu), jak też jego ocenę co do tego, że w sprawie miał zastosowanie właśnie art. 411 pkt 2 Kodeksu cywilnego.
Słowa kluczowe : cywilne prawo, zobowiązania, bezpodstawne wzbogacenie, świadczenie czyniące zadość zasadom współżycia społecznego
Undue Performance Which Satisfies the Principles of Community Life. Commentary on Judgment of the Court of Appeal in Krakow of 12 April 2018, I ACa 1245/17
Grzegorz Wolak
The commentary concerns the judgment of 12 April 2018 pronounced by the Court of Appeal in Krakow, I ACa 1245/17, in which the Court considered the principle contained in Article 411(2) of the Civil Code one that is exceptional in character and should be applied cautiously. That provision provides for situations in which the making of a performance satisfies the obligation resulting from principles of community life and as such is not refundable. It may be applicable in particular in reference to quasi-maintenance payments. It may also cover situations in which the gift is a token of gratitude, or it is made for humanitarian motives to people in need. Then, the donor is aware he/she donates to people in need and the gift will meet the needs of the donee. The author fully approves the reformatory judgment issued by the Court of Appeal (dismissing the request for payment based on the provisions on unjust enrichment) as well as the Court’s assessment that in this case it was Article 411(2) of the Civil Code that was applicable.
Keywords: civil law, obligations, unjust enrichment, performance which satisfies the principles of community life
Bibliografia:
Czachórski W., Prawo zobowiązań w zarysie, Warszawa 1968.
Czachórski W., Podstawowe elementy darowizny i jej odwołania, „Nowe Prawo” 1968/1.
Dmowski S. [w:] Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga trzecia. Zobowiązania, tom 2, red. G. Bieniek, Warszawa 2001.
Dubis W. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2017.
Formański W., Darowizna, renta, dożywocie, Warszawa 1967.
Grochowski M. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. K. Osajda, Warszawa 2018.
Grzybowski S. [w:] System Prawa Cywilnego. Prawo zobowiązań - część szczegółowa. t. 3, cz. 2, red. S. Grzybowski , Ossolineum 1976.
Grzybowski S. [w:] System Prawa Cywilnego. Część ogólna, t. I, red. S. Grzybowski, Ossolineum 1985.
Hajn Z., W kwestii pojmowania „zasady czystych rąk” w orzecznictwie Sądu Najwyższego [w:] Z aktualnych zagadnień prawa pracy i zabezpieczenia społecznego. Księga Jubileuszowa Profesora Waleriana Sanetry, red. B. Cudowski, J. Iwulski, Białystok 2013.
Ignatowicz J. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 1, Warszawa 1972.
Jastrzębski J., Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 26.1.2005 r., ACa 406/04, „Glosa” 2007/3.
Jezioro J. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2017.
Justyński T., Nadużycie prawa w polskim prawie cywilnym, Kraków 2000.
Justyński T., Glosa do wyroku SN z dnia 17 maja 2002 r., I CKN 827/00, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2003/12.
Józefiak A., Wykonanie nieformalnej umowy darowizny, „Przegląd Sądowy” 2007/5.
Kępiński M., Glosa do uchwały SN z dnia 7 stycznia 1967 r., III CZP 32/66, „Nowe Prawo” 1970/11.
Krajewski M., Charakter prawny przeniesienia posiadania, „Studia Prawa Cywilnego” 2013/3.
Księżak P. [w:] Tom III A. Kodeks cywilny. Komentarz. Zobowiązania. Część ogólna, red. K. Osajda, Warszawa 2017.
Kunicki A. [w:] System Prawa Cywilnego. Prawo własności i inne prawa rzeczowe, t. 2, red. J. Ignatowicz, Ossolineum 1977.
Lackoroński B. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Tom II. Zobowiązania, red. K. Osajda, Warszawa 2013.
Meszorer A., O przeniesieniu posiadania rzeczy darowanej przy darowiźnie rękodajnej, „Palestra” 1962/9.
Meszorer A., Jeszcze o darowiźnie rękodajnej uwag kilka, „Palestra” 1962/12.
Mostowik P. [w:] System Prawa Prywatnego. Tom 6. Prawo zobowiązań – część ogólna, red. A. Olejniczak, Warszawa 2018.
Mularski K. [w:] Kodeks cywilny. Tom II. Komentarz. Art. 450-1088, red. M. Gutowski, Warszawa 2016.
Pietrzykowski J. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 2, Warszawa 1972.
Pietrzykowski K. [w:] Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2018.
Radwański Z., Panowicz-Lipska J., Zobowiązania - część szczegółowa, Warszawa 2012.
Rejman S., [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 2, Warszawa 1972.
Rzonca S.K., Pojęcie zarządu majątkiem wspólnym małżonków, Warszawa 1982.
Safjan M. [w:] Kodeks cywilny. Tom II. Komentarz. Art. 450–1088. Przepisy wprowadzające, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2018.
Sokołowski T. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania – część ogólna, red. A. Kidyba, Lex el/2014.
Stecki L., Umowa darowizny, Warszawa-Poznań 1974.
Stecki L., Darowizna, Toruń 1998.
Stecki L. [w:] System Prawa Prywatnego. Tom 7. Prawo zobowiązań – część szczegółowa, red. J. Rajski, Warszawa 2011.
Szpunar A., Uwagi o wykonaniu darowizny, „Nowe Prawo” 1982/11–12.
Warciński M., Wykonanie darowizny rzeczy ruchomej, „Monitor Prawniczy” 2005/19.
Zawada K., Umowa przelewu wierzytelności, Kraków 1990.
Zedler Z., Dochodzenie roszczeń majątkowych od małżonków, Warszawa 1976.
Zastosowanie przepisów umowy o roboty budowalne do umów o podwykonawstwo. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 11 stycznia 2017 r., IV CSK 161/16
dr Ewa Zielińska
Katedra Prawa Gospodarczego i Handlowego, Uniwersytet Śląski
Glosa odnosi się do istotnego problemu zastosowania przepisów Kodeksu cywilnego o umowie o roboty budowalne do umowy zawartej pomiędzy wykonawcą (generalnym wykonawcą) a podwykonawcą robót budowlanych. Autorka polemizuje z postawioną przez Sąd Najwyższy w glosowanym wyroku tezą, że do umów o podwykonawstwo robót budowlanych nie znajduje zastosowania art. 651 Kodeksu cywilnego. Jednocześnie prezentuje stanowisko, że wszelkie umowy o wykonanie robót budowlanych powinny być kwalifikowane jako umowa o roboty budowlane, w tym także umowa o podwykonawstwo, której przedmiotem jest wykonanie robót budowlanych. Z tego względu wszystkie przepisy regulacji umowy o roboty budowlane znajdują zastosowanie do umów o podwykonawstwo robót budowlanych.
Słowa kluczowe : cywilne prawo, zobowiązania, umowa o roboty budowlane, umowa o podwykonawstwo robót budowlanych
Applying the Provisions of a Construction Works Contract to Subcontracting Agreements. Commentary on Judgment of the Supreme Court – Civil Chamber of 11 January 2017, IV CSK 161/16
Ewa Zielińska
The commentary concerns the weighty problem of applying the provisions of the Civil Code on construction works contracts to the agreement between the contractor (general contractor) and the subcontractor of construction works. The author polemicises with the statement presented in the commented judgment of the Supreme Court that Article 651 of the Civil Code does not apply to subcontracting agreements relating to construction works. At the same time she presents the view that any agreements relating to construction works should be classified as a construction works contract. This should include subcontracting agreements if they concern construction works. For this reason all provisions relating to construction works contracts apply to construction works subcontracting agreements.
Keywords: civil law, obligations, construction works contract, construction works subcontracting agreement
Bibliografia:
Białończyk W., Gwarancja zapłaty za roboty budowlane - nowe regulacje w Kodeksie cywilnym, „Monitor Prawniczy” 2010/13
Drapała P. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. J. Gudowski, t. III, Warszawa 2013
Gutowski M. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. M. Gutowski, t. II, Warszawa 2016
Kołakowski K. [w:] G. Bieniek i in., Kodek cywilny. Komentarz, t. 2, Warszawa 2009
Lackoroński B. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz., red. K. Osajda, Legalis 2016
Radzikowski K., Glosa do wyroku NSA z 10.04.2001 r., III SA 2996/99, „Glosa” 2005/3
Strzępka J.A [w:] System Prawa Prywatnego. Prawo zobowiązań część szczegółowa, t. 7 red. J. Rajski, Warszawa 2018
Wierczyński G, Redagowanie i ogłaszanie aktów normatywnych. Komentarz, Warszawa 2016, s. 82 i n.
Zagrobelny K., Odpowiedzialność inwestora z umowy o roboty budowlane, Warszawa 2013
Internet jako miejsce publiczne. Glosa do postanowienia SN z dnia 17 kwietnia 2018 r., IV KK 296/17
dr Mariusz Nawrocki
adiunkt, Katedra Prawa Karnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Szczeciński
Glosa podejmuje problematykę Internetu jako miejsca publicznego, w którym można dokonywać czynów zabronionych przez prawo karne. Sąd Najwyższy w komentowanym orzeczeniu wyraził stanowisko, że Internet jest miejscem publicznym. Zdaniem autora przedstawione przez Sąd Najwyższy stanowisko nie jest prawidłowe. Wydaje się, że interpretacja sformułowania „miejsce publiczne”, przy uwzględnieniu reguł językowych, systemowych oraz funkcjonalnych, nie daje podstaw do uznania Internetu za takie miejsce.
Słowa kluczowe: prawo karne, Internet jako miejsce publiczne w rozumieniu art. 141 Kodeksu wykroczeń, miejsce publiczne, działanie publiczne
The Internet as a Public Place. Commentary on Supreme Court Decision of 17 April 2018, IV KK 296/17
Mariusz Nawrocki
This commentary discusses the issue of the Internet being a public place where acts prohibited by criminal law can be committed. In the commented decision, the Supreme Court expressed the view that the Internet is a public place. The author believes that the Supreme Court’s view is incorrect. It seems that no interpretation of the expression ‘public place’, whether taking into account linguistic, systemic or functional rules, gives any grounds to consider the Internet such a place.
Keywords: criminal law, Internet as a public place within the meaning of Article 141 of the Code of Misdemeanours, public place, public action
Bibliografia:
Andrejew I., Ustawowe znamiona przestępstwa, Warszawa 1959
Bafia J., Mioduski K., Siewierski M., Kodeks karny. Komentarz, Tom II, Część szczególna, Warszawa 1987
Dereń E., Polański E., Wielki słownik języka polskiego, Kraków 2015
Drabik L., Sobol E., Słownik poprawnej polszczyzny PWN, Warszawa 2004
Drabik L., Sobol E., Słownik języka polskiego PWN, Warszawa 2007
Giezek J. (red.), Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz, Warszawa 2014
Gutowski M., Kardas P., Wykładnia i stosowanie prawa w procesie opartym na Konstytucji, Warszawa 2017
Kodeks karny. Część ogólna. Tom I. Komentarz do art. 1–52, red. W. Wróbel, A. Zoll, Warszawa 2016
Kodeks karny. Część ogólna. Tom I. Komentarz do art. 53–116, red. W. Wróbel, A. Zoll, Warszawa 2016
Nawrocki M., Miejsce popełnienia czynu zabronionego, Warszawa 2016
Siewierski M., Kodeks karny i prawo o wykroczeniach. Komentarz, Warszawa 1965
Stefański R.A., Prawo karne materialne. Część szczególna, Warszawa 2009
Tobor Z., W poszukiwaniu intencji prawodawcy, Warszawa 2013
Zieliński M., Wykładnia prawa. Zasady, reguły, wskazówki, Warszawa 2012
Zoll A. (red.), Kodeks karny. Część szczególna. Tom II, Komentarz do art. 117−277 k.k., Warszawa 2013
Dezaktualizacja przedmiotu ochrony wyrażonego w art. 138 Kodeksu wykroczeń na gruncie gospodarki wolnorynkowej. Glosa do orzeczenia Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 6 czerwca 2018 r., II KK 333/17
mgr Elżbieta Zarębska
Katedra Prawa Karnego Materialnego i Kryminologii – Zakład Kryminologii, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Gdański
Glosa jest krytyczną analizą postanowienia Sądu Najwyższego z 6.06.2018 r., II KK 333/17, dotyczącego możliwości odmowy świadczenia usług z powodu przekonań religijnych w rozumieniu art. 138 kodeksu wykroczeń.
Słowa kluczowe: prawo karne, wolność sumienia a zakaz dyskryminacji w świetle znamion wykroczenia z art. 138 Kodeksu wykroczeń
The Object of Protection Expressed in Article 138 of the Code of Misdemeanours Becoming Obsolete in Free Market Economy. Commentary on Judgment of the Supreme Court – Criminal Chamber of 6 June 2018, II KK 333/17
Elżbieta Zarębska
The commentary presents a critical approach to the decision of the Supreme Courts of 6 June 2018, II KK 333/17, concerning the possibility of refusal to supply services because of religious beliefs within the meaning of Article 138 of the Code of Misdemeanours.
Keywords: criminal law, freedom of conscience and the prohibition of discrimination in the light of features of the misdemeanour defined in Article 138 of the Code of Misdemeanours
Bibliografia:
Bafia J., Egierska D., Śmietanka I, Kodeks wykroczeń. Komentarz, Warszawa 1980
Iwański M. Odpowiedzialność za odmowę świadczenia usługi (art. 138 Kodeksu wykroczeń) na tle kolizji zasad konstytucyjnych. Rozważania na kanwie kazusu łódzkiego drukarza o styku prawa karnego sensu largo oraz prawa konstytucyjnego, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2018/7.
Kotowski W., Kodeks wykroczeń. Komentarz, Kraków 2007
Kubicki L., Przestępstwo popełnione przez zaniechanie. Zagadnienia podstawowe, Warszawa 1975.
Kulczycki M., Zduńczyk J., Kodeks wykroczeń. Popularny komentarz, Warszawa 1982
Kulesza J., Glosa do wyroku z 26.05.2017 r., V Ka 557/17, „Państwo i Prawo” 2018/1
Wojciechowski J., Kodeks wykroczeń. Komentarz. Orzecznictwo, Warszawa 2005
Zbrojewski M., Kodeks wykroczeń. Komentarz, red. T. Grzegorczyk, Warszawa 2013
Pojęcie niewypłacalności pracodawcy w związku z postępowaniem upadłościowym wszczętym przed dniem 1 stycznia 2016 r. Glosa do uchwały Sądu Najwyższego – Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z dnia 13 czerwca 2018 r., III PZP 1/18
prof. dr hab. Zbigniew Góral
Uniwersytet Łódzki
Glosowana uchwała wiąże się ze zmianami dokonanymi w definicji niewypłacalności pracodawcy na skutek wejścia w życie nowych przepisów o postępowaniu upadłościowym i restrukturyzacyjnym. Dotychczas obejmowała ona również postanowienia o ogłoszeniu upadłości układowej oraz o zmianie trybu upadłości układowej na likwidacyjną. W nowym stanie prawnym zrezygnowano z procedury upadłościowej z możliwością zawarcia układu na rzecz postępowań restrukturyzacyjnych. Jednocześnie przyjęto, że w sprawach, w których przed dniem wejścia w życie nowych przepisów wpłynął wniosek o ogłoszenie upadłości, stosuje się przepisy dotychczasowe. Biorąc to pod uwagę, dokonane zmiany w definicji niewypłacalności pracodawcy nie powinny prowadzić do uchylenia ochrony roszczeń pracowniczych w przypadku postępowań upadłościowych już uruchomionych, które zgodnie z wcześniejszą definicją ochronę taką zapewniały.
Słowa kluczowe: prawo pracy, niewypłacalność pracodawcy, data niewypłacalności, postępowanie upadłościowe, zmiana trybu postępowania upadłościowego, ochrona roszczeń pracownika w razie niewypłacalności pracodawcy
The Notion of Employer’s Insolvency in Connection with Bankruptcy Proceedings Initiated before 1 January 2016. Commentary on Resolution of the Supreme Court – Labour Law, Social Security and Public Affairs Chamber of 13 June 2018, III PZP 1/18
Zbigniew Góral
The commented resolution concerns changes introduced in the definition of the employer's insolvency as a result of the entry into force of new legislation on bankruptcy and restructuring proceedings. This definition has so far covered both a judgment declaring bankruptcy open to arrangement and a judgment on the change in the procedure from arrangement bankruptcy to liquidation bankruptcy. Under the new legislation, the arrangement bankruptcy procedure has been abandoned in favour of restructuring proceedings. At the same time, it has been assumed that the provisions previously in force should apply in cases in which an application for a declaration of bankruptcy was lodged before the entry into force of new provisions. In this regard, changes introduced in the definition of the employer's insolvency should not lead to dismantling the protection of employees' claims in the event of bankruptcy proceedings that are already pending, where such protection was assured in accordance with the previous definition.
Keywords: labour law, employer's insolvency, date of insolvency, bankruptcy proceedings, change of the procedure of bankruptcy proceedings, protection of employee claims in case of the employer’s insolvency
Bibliografia:
Gersdorf M., Nowe reguły ochrony roszczeń pracowniczych (wybrane zagadnienia) [w:] Księga Jubileuszowa poświęcona Profesor Urszuli Jackowiak, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2007, tom XVII
Gersdorf, M., Ochrona roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy. Komentarz, Warszawa 2001
Latos-Miłkowska M., Ochrona roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy. Komentarz, Warszawa 2017
Muszyńska B., Upadłość i restrukturalizacja pracodawcy po 1 stycznia 2016 r., „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2016/7
Renta rodzinna dla wnuka przyjętego na utrzymanie i wychowanie. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z dnia 5 października 2017 r., I UK 411/16
dr hab. Alina Wypych-Żywicka, prof. nadzw. Uniwersytetu Gdańskiego
Katedra Prawa Pracy, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Gdański
Przedmiotem glosy jest analiza treści art. 67 ustawy emerytalnej, określająca przesłanki uzyskania prawa do renty rodzinnej przez wnuki. Istotne znaczenie należy przypisać spójnikowi „i” oraz zwrotowi „inne dzieci”. Ustawodawca posłużył się zwrotem „inne dzieci” przy wcześniejszym użyciu wyrazów wnuki, rodzeństwo. Pozwala to uznać, że zarówno wnuki jak i rodzeństwo mieszczą się w zakresie znaczeniowym „dzieci”. W konsekwencji jeżeli wnuki i rodzeństwo zostali przyjęci na wychowanie i utrzymanie w ramach rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka nie mają prawa po śmierci żywiciela do renty rodzinnej
Słowa kluczowe: ubezpieczenia społeczne, renta rodzinna, renta rodzinna dla wnuka przyjętego na wychowanie
Survivor’s Pension for a Grandchild who was Maintained and Raised in Foster Care. Commentary on Judgment of the Supreme Court - Labour Law, Social Security and Public Affairs Chamber of 5 October 2017, I UK 411/16
Alina Wypych-Żywicka
The paper analyses Article 67 of the Retirement Pension Act, which determines the conditions of grandchildren’s eligibility for survivor’s pension.
The conjunction ‘and’ as well as the expression ‘other children’ are significant. The legislator used the expression ‘other children’ after listing words such as ‘grandchildren’ and ‘siblings’. It allows us to consider that the grandchildren as well as the siblings are comprised by the meaning of ‘children’. Consequently, if the grandchildren and the siblings are placed for upbringing and maintenance in a foster family or in a family-type children’s home, they have no right to survivor’s pension after the provider’s death.
Keywords: social security, survivor’s pension, survivor’s pension for grandchildren raised in foster care
Ustalenie prawa właściwego w przypadku wykonywania pracy najemnej w jednym państwie członkowskim i prowadzenia działalności gospodarczej w innym państwie członkowskim. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 5 lipca 2017 r., III AUa 311/16
dr Krzysztof Piotr Sokołowski, LL.M.
Uniwersytet Warszawski, adwokat
Glosowany wyrok dotyczy problematyki podlegania polskiemu systemowi ubezpieczeń społecznych w sytuacji, gdy ubezpieczony prowadzi w Polsce działalność gospodarczą i pracuje za granicą. Należy zgodzić się z poglądem Sądu Apelacyjnego, że organ rentowy miejsca zamieszkania osoby ubiegającej się o ustalenie ubezpieczenia społecznego w innym państwie, w przypadku powzięcia wątpliwości co do określenia mającego zastosowanie ustawodawstwa, nie może ich sam rozstrzygać, lecz musi dostosować się do trybu rozwiązywania sporów co do ustalenia ustawodawstwa właściwego wskazanego w art. 6, 15 oraz 16 rozporządzenia nr 987/2009, które nakazują zwrócenie się do instytucji innego Państwa Członkowskiego. Pracownik nie musi udowadniać rzeczywistego wykonywania pracy na rzecz pracodawcy zagranicznego. Rozporządzenia nie narzucają obowiązku wykazania czegokolwiek innego, niż pozostawania w stosunku pracy, w szczególności rzeczywistego wykonywania pracy.
Słowa kluczowe: ubezpieczenia społeczne, koordynacja systemów ubezpieczeń społecznych, łącznik lex loci laboris, prawo europejskie, ubezpieczenia społeczne, praca, pracodawca zagraniczny, ZUS
Determining the Applicable Law in Case of Persons Employed in One Member State and Doing Business in Another Member State. Commentary on Judgment of the Court of Appeal in Warsaw of 5 July 2017, III AUa 311/16
Krzysztof Piotr Sokołowski
The judgement concerns the problem of the applicability of the Polish social security system to an insured person who does business (as a single trader) in Poland and is employed abroad. One should agree with the court’s statement that the social security institution of the domicile of the person applying for a declaration that he/she is covered by social insurance in another Member State cannot, in case of any doubts as to the applicable legal system, resolve these doubts itself, but it must apply the procedure of resolving disputes on determination of the applicable legal system laid down in Articles 6, 15 and 16 of Regulation No. 987/2009, which state that it must contact the institution of the other Member State. Furthermore, the employee does not have to prove that he/she actually works for a foreign employer. The regulations do not demand anything else than being in an employment relationship, in particular the actual performance of the work.
Keywords: coordination of social security systems, lex loci laboris principle, European law, social security, work, foreign employer, Polish Social Security Institution
Bibliografia:
Anonim, Informator „ZUS wyjaśnia”, Zakład Ubezpieczeń Społecznych, niepubl.
Lewandowski S. [w:] Logika dla prawników, red. A. Malinowski, Warszawa 2002
Radwański Z., Zieliński M. [w:] System prawa prywatnego. T. 1, red. Z. Radwański, Warszawa 2007
Sokołowski K.P., Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 13 października 2010 r., I CSK 582/09, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2013/9, poz. 93
Sokołowski K.P., Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 9 grudnia 2011 r., III CZP 79/11, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2013/3, poz. 30
Sokołowski, K.P., Karnoprawny obowiązek naprawienia szkody a udział w bójce lub pobiciu, „Probacja” 2009/3–4
Sokołowski K.P., Nabycie nieruchomości przez Skarb Państwa na podstawie art. 713 Kodeksu Napoleona, „Rejent” 2016/4
Sokołowski K.P., O bezprawiu legislacyjnym uwag kilka, „Przegląd Sądowy” 2016/3
Sokołowski K.P., Wyłączenie sędziego – glosa do postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 18 listopada 2011 r. (IV SA/Wr 353/11), „Przegląd Sądowy” 2015/2
Wróblewski J., Rozumienie prawa i jego wykładnia, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1980
Status prawny uchwał podejmowanych na podstawie art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy o gospodarce komunalnej. Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 16.01.2018 r., II OSK 2868/17
dr Sławomir Dudziak
prokurator Prokuratury Rejonowej w Międzyrzeczu, wykładowca Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury w zakresie prawa i postępowania administracyjnego, sądowoadministracyjnego i karnego skarbowego
W zapadłym orzeczeniu sąd uznał, że uchwały podejmowane przez organy jednostek samorządu terytorialnego na podstawie art. 4 ust. 1 pkt 2 i art. 4 ust. 2 ustawy o gospodarce komunalnej posiadają status aktów prawa miejscowego. W ocenie glosatora tego typu pogląd prawny nie koreluje z zakresem uprawnień ustrojowych przyznanych organom wykonawczym w ustawach statuujących poszczególne szczeble samorządu terytorialnego. Organom tym, co do zasady, nie przyznano bowiem prerogatywy do stanowienia aktów normatywnych. Sąd niezasadnie też uznał, że adresatami uchwał regulujących opłaty za usługi komunalne są osoby korzystające z obiektów użyteczności publicznej.
Słowa kluczowe: samorząd terytorialny, akt prawa miejscowego, opłaty za usługi komunalne, gospodarka komunalna
Legal Status of Resolutions Adopted on the Basis of Article 4(1)(2) of the Act on Municipal Management. Commentary on Judgment of the Supreme Administrative Court of 16 January 2018, II OSK 2868/17
Slawomir Dudziak
In this judgment, the court held that resolutions adopted by bodies of territorial self-government on the basis of Article 4(1)(2) and Article 4(2) of the Act on Municipal Management have the status of instruments of local law. This commentator believes that this legal view is inconsistent with the scope of constitutional powers granted to executive bodies in the statutes regulating individual levels of territorial self-government. These bodies, as a rule, were not granted the prerogatives to enact normative instruments. The court, also mistakenly, held that persons using public utility facilities were the addresses of resolutions regulating the fees for municipal services.
Keywords: territorial self-government, instrument of local law, fees for municipal services, municipal management
Bibliografia:
Proces prawotwórczy w świetle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, Warszawa 2015, http://trybunal.gov.pl/fileadmin/content/dokumenty/proces_prawotworczy.pdf.
Charakter prawny decyzji Ministra Sprawiedliwości w sprawie wpisu na listę radców prawnych i jej skutki dla kontroli sądu administracyjnego. Glosa do postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 16.03.2018 r., II GZ 895/17
dr hab. Rafał Stankiewicz
Instytut Nauk Administracyjno-Prawnych, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Warszawski
Glosowane orzeczenie Naczelnego Sądu Administracyjnego odnosi się do problematyki charakteru decyzji Ministra Sprawiedliwości wydanych w tzw. postępowaniu odwoławczym od decyzji Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych w przedmiocie wpisu danej osoby na listę radców prawnych. Kompetencja Ministra Sprawiedliwości do rozstrzygania w przedmiotowej sprawie powstaje dopiero wówczas, gdy organ wyższego stopnia samorządu zawodowego radców prawnych (Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych) wyda rozstrzygnięcie negatywne. Uprawnienie Ministra Sprawiedliwości pokrywa się w tym przypadku z uprawnieniem o charakterze nadzorczym. Minister Sprawiedliwości jest organem nadzoru nad działalnością samorządu zawodowego radców prawnych i kontroluje jedynie prawidłowość postępowania prowadzonego przez uprawnione organy samorządu zawodowego radców prawnych. Z tych powodów należy uznać za słuszny pogląd Naczelnego Sądu Administracyjnego, że kwestionowana przez organ samorządu zawodowego radców prawnych decyzja Ministra Sprawiedliwości w przedmiocie uchylenia uchwały o odmowie wpisu na listę radców prawnych nie była decyzją kasacyjną organu odwoławczego, lecz aktem nadzoru o cechach środka oddziaływania merytorycznego. Przesłanką wydania takiej decyzji nie może być naruszenie przepisów postępowania ani konieczny do wyjaśnienia zakres sprawy, mający istotny wpływ na jej rozstrzygnięcie, lecz legalność uchwały organu samorządu radcowskiego o odmowie wpisu na listę radców prawnych. W tej sytuacji to skarga, a nie sprzeciw, jest środkiem ochrony prawnej służącym od wszystkich decyzji Ministra Sprawiedliwości.
Słowa kluczowe: postępowanie sądowoadministracyjne, decyzja Ministra Sprawiedliwości w przedmiocie uchylenia uchwały o odmowie wpisu na listę radców prawnych, rozstrzygnięcie sprawy w administracyjnym toku instancji, środek zaskarżenia
Legal Character of a Decision of the Minister of Justice on Entry on the List of Attorneys at Law and Its Consequences for Review by an Administrative Court. Commentary on Decision of the Supreme Administrative Court of 16 March 2018, II GZ 895/17
Rafał Stankiewicz
The commented decision of the Supreme Administrative Court concerns the question of the character of decisions issued by the Minister of Justice in the so-called appeal proceedings concerning a decision of the Presidium of the National Bar Council of Attorneys at Law on the entry of a certain person on the list of attorneys at law. The Minister of Justice is vested with the power to decide such a case when the higher-ranking authority of the self-government of attorneys at law (Presidium of the National Bar Council of Attorneys at Law) issues a decision refusing the entry. In this case the power of the Minister of Justice is at the same time the minister’s supervisory power. The Minister of Justice is the supervisory authority in charge of the activities of professional self-government of attorneys at law and reviews only the correctness of the proceedings conducted by the authorised bodies of professional self-government of attorneys at law. For the above reasons we should approve the view of the Supreme Administrative Court that the decision of the Minister of Justice setting aside the resolution on refusal of an entry on the list of attorneys at law, which decision was challenged by the body of professional self-government of attorneys at law, was not a cassation-type decision of an appellate authority, but a supervisory instrument having the power to influence the contents of the resolution. Such a decision cannot be issued due to an infringement of procedural provisions or because of the scope of the case which requires explanation and which is important for its resolution, but the legality of contents of the resolution of a body of the attorneys’ self-government on refusal to enter a person on the list of attorneys at law. In this situation it is a complaint and not an objection that can be used as a means of appeal against all decisions of the Minister of Justice.
Keywords: proceedings before administrative courts, decision of the Minister of Justice setting aside a resolution refusing an entry on the list of attorneys at law, resolution of the case in the course of administrative instances, means of appeal
Bibliografia:
Stankiewicz R., Sprzeciw Ministra Sprawiedliwości wobec wpisu danej osoby na listę radców prawnych (i aplikantów radcowskich), „Radca Prawny. Zeszyty Naukowe” 2017/1
Dokumentowanie praktyki zawodowej warunkującej uzyskanie uprawnień budowlanych. Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24 stycznia 2017 r., II GSK 1278/16
dr hab. Joanna Smarż, prof. UTH
Uniwersytet Technologiczno-Humanistyczny im. Kazimierza Pułaskiego w Radomiu
W wyroku z 24.01.2017 r., II GSK 1278/16, Naczelny Sąd Administracyjny orzekł, że praktyka zawodowa wymagana do uzyskania uprawnień budowlanych odbyta przed wejściem w życie rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Rozwoju z 11.09.2014 r. w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie (Dz.U. poz. 1278) może być dokumentowana w nowej formie oświadczenia. Powyższe stoi w oczywistej sprzeczności z zasadami obowiązującymi przed wejściem w życie przepisów wymienionego rozporządzenia, kiedy praktykę należało dokumentować w książce praktyki zawodowej.
Słowa kluczowe: uprawnienia budowlane, praktyka zawodowa, deregulacja
Documenting the Professional Practice on Which Obtaining a Building Licence is Conditional. Commentary on Judgment of the Supreme Administrative Court of 24 January 2017, II GSK 1278/16
Joanna Smarż
In its judgment of 24 January 2017, case No. II GSK 1278/16, the Supreme Administrative Court ruled that the professional practice required to obtain a building licence, completed before the entry into force of the Regulation Ministry of Investment and Economic Development of 11 September 2014 on independent technical functions in construction (Polish official journal Dz.U. item 1278) may be documented in the new form of the statement. The above is obviously inconsistent with the rules in force prior to the entry into force of the above-mentioned regulation, when the practice was to be documented in the book of professional practice.
Keywords: building licence professional practice, deregulation
Bibliografia:
Uzasadnienie do projektu ustawy o ułatwieniu dostępu do wykonywania niektórych zawodów regulowanych, druk sejmowy nr 1576, s. 59 i n., http://orka.sejm.gov.pl/Druki7ka.nsf/Projekty/7-020-721-2013/$file/7-020-721-2013.pdf
The Internet as a Public Place. Commentary on Supreme Court Decision of 17 April 2018, IV KK 296/17