Prawo upadłościowe – pozbawienie prawa prowadzenia działalności gospodarczej. Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z 28 lutego 2019 r., V CSK 63
2/17
prof. dr hab. Feliks Zedler
SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny
ORCID: 0000-0001-6631-0122
Prawo upadłościowe – pozbawienie prawa prowadzenia działalności gospodarczej. Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z 28 lutego 2019 r., V CSK 632/17
W glosie autor akceptuje stanowisko Sądu Najwyższego, według którego orzeczenie na podstawie przepisów prawa upadłościowego zakazu prowadzenia działalności gospodarczej obejmuje nie tylko zakaz prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek ale także zakaz pełnienia funkcji członka rady nadzorczej, reprezentanta lub pełnomocnika w spółce handlowej, przedsiębiorstwie państwowym, spółdzielni, fundacji lub stowarzyszeniu.
Słowa kluczowe: upadłościowe prawo, zakaz prowadzenia działalności gospodarczej, niedopuszczalność częściowego zakazu prowadzenia działalności gospodarczej
prof. dr hab. Feliks Zedler
SWPS University of Social Sciences and Humanities
ORCID: 0000-0001-6631-0122
Insolvency Law: Disqualification from the Pursuit of Business Activity. Commentary on Decision of the Supreme Court – Civil Chamber of 28 February 2019, V CSK 632/17
In this commentary, the author approves the standpoint of the Supreme Court that a prohibition of pursuit of economic activity imposed on the basis of insolvency law provisions covers not only the prohibition of pursuing of economic activity on one’s own account, but also a prohibition of holding the function of a supervisory board member, a representative or attorney in a commercial company (partnership), state-owned enterprise, cooperative, foundation or association.
Keywords: insolvency law, prohibition of pursuit of business activity, inadmissibility of partial prohibition of pursuit of business activity
Bibliografia:
Zedler F., Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z 24.09.2015 r., V CSK 689/14, OSP 2016/4, poz. 40.
Brol J., Prawo upadłościowe po nowelizacji, „Monitor Prawniczy” 1997/10.
Gurgul S., Prawo upadłościowe i układowe. Komentarz, Warszawa 2002.
Jacyszyn J., Uwagi wokół rejestrów nieuczciwych, upadłych dłużników, „Rejent” 1998/6.
Zimmerman P. [w:] System Prawa Handlowego, Tom 6. Prawo restrukturyzacyjne i upadłościowe, red. A. Hrycaj, A. Jakubecki, A. Witosz, Warszawa 2016.
dr hab. Grzegorz Wolak
profesor nadzwyczajny w Katedrze Prawa Cywilnego i Prawa Pracy, Zakładzie Prawa i Postępowania Cywilnego, WSPiA Rzeszowska Szkoła Wyższa w Rzeszowie; wiceprezes i Przewodniczący IV Wydziału Pracy Sądu Rejonowego w Stalowej Woli
ORCID: 0000-0003-3636-8440
Uchylenie się od skutków oświadczenia woli złożonego w czasie aukcji internetowej. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 23 lutego 2018 r., III CSK 384/16
Glosowany wyrok dotyczy problematyki uchylenia się od skutków oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu w czasie aukcji internetowej. Z uwagi na coraz większą powszechność dokonywania zakupów przez Internet kwestia ta jest doniosła praktycznie, a orzeczenie warte omówienia. Glosator zaaprobował stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w jego tezie, zgodnie z którym strona może uchylić się od skutków oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu w czasie aukcji internetowej (art. 84 w związku z art. 88 Kodeksu cywilnego). W jego ocenie, żadne racje prawne, jak i pozaprawne, nie przemawiają za wyłączeniem stosowania przepisów Kodeksu cywilnego o błędzie (dotyczy to zresztą także pozostałych wad oświadczenia woli – art. 82 i nast. Kodeksu cywilnego), do oświadczeń woli składanych przez podmioty prawa cywilnego, w tym także przedsiębiorców, poprzez Internet.
Słowa kluczowe: cywilne prawo, zobowiązania, sprzedaż internetowa, złożenie przez sprzedawcę – przedsiębiorcę oświadczenia woli pod wpływem błędu, uchylenie się od skutków błędu
dr hab. Grzegorz Wolak
professor extraordinarius at the Chair of Civil Law and Labour Law, Department of Civil Law and Procedure, University of Law and Public Administration in Rzeszów; Vice-President and Presiding Judge of the IV Labour Division of the District Court in Stalowa Wola
ORCID: 0000-0003-3636-8440
Avoiding the Effects of a Declaration of Intention Submitted During an Online Auction. Commentary on Supreme Court Judgment of 23 February 2018, III CSK 384/16
The commented judgment concerns the topic of avoiding the effects of a declaration of intention submitted during an online auction as a result of a mistake. Due to the growing popularity of shopping on the Internet, the issue is practically important and the judgment is worth considering. The commentator approves the view of the Supreme Court expressed in the operative part of the judgment that a party may avoid the effects of a declaration of intention submitted during an online auction as a result of a mistake (Article 84 in conjunction with Article 88 of the Civil Code). In his view no legal or extralegal arguments support excluding the application of the Civil Code provisions on mistake (this also holds true for other defects in declarations of intention – Article 82 ff. of the Civil Code) in case of declarations of intention submitted by civil law entities, including entrepreneurs, via the Internet.
Keywords: civil law, obligations, online sales, submission by a seller - entrepreneur of a declaration of intention as a result of a mistake, avoiding the effects of a mistake
Bibliografia:
Grzybowski S. [w:] System prawa cywilnego. Część ogólna, t. I, red. S. Grzybowski, Ossolineum 1985.
Janas A. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Tom I. Część ogólna (art. 1–125), red. M. Habdas, M. Fras, Warszawa 2018.
Jedliński A. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Tom I. Część ogólna, red. A. Kidyba, Warszawa 2009.
Kawałko A., Witczak H., Prawo cywilne – część ogólna, Warszawa 2014.
Kocot W., Wpływ Internetu na prawo umów, Warszawa 2004.
Królikowski M., Błąd jako wada oświadczenia woli strony umowy, Warszawa 2014.
Lewaszkiewicz-Petrykowska B. [w:] System prawa cywilnego, t. I, Ossolineum 1985.
Machnikowski P. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2017.
Radwański Z. [w:] System Prawa Prywatnego. Tom 2. Prawo cywilne – część ogólna, red. Z. Radwański, Warszawa 2008.
Szostek D., Czynność prawna a środki komunikacji elektronicznej, Kraków 2004.
Świerczyński M. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. M. Załucki, Warszawa 2019.
Wojewoda M. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Część ogólna, red. M. Pyziak-Szafnicka, P. Księżak, Warszawa 2014.
Wolak G., Nieważność testamentu wskutek wad oświadczenia woli. Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 8 sierpnia 2007r., I CSK 140/07, „Monitor Prawniczy” 2009/11.
Wolak G., Zwykła forma pisemna czynności prawnej a przesłanie treści oświadczenia woli faksem – glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 23.11.2007r., IV CSK 228/07, OSNC-ZD 2008/3, poz. 88, „Monitor Prawniczy” 2010/8.
Wolter A., J. Ignatowicz, K. Stefaniuk, Prawo cywilne. Zarys części ogólnej, Warszawa 2018.
Zieliński T., Znaczenie terminu „nieważność” w języku prawniczym, „Krakowskie Studia Prawnicze” 1970/III.
dr hab. Joanna Bodio
Katedra Postępowania Cywilnego i Międzynarodowego Prawa Handlowego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
ORCID: 0000-0003-0428-7267
Zdolność procesowa a zdolność postulacyjna. Glosa do uchwały Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 26 lutego 2015 r., III CZP 102/14
Autorka w glosie odnosi się do kilku kwestii dotyczących relacji zdolności procesowej do zdolności postulacyjnej, zakresu obu tych zdolności, czynników je ograniczających oraz skuteczności czynności podejmowanych przez osobę pozbawioną zdolności postulacyjnej w ramach postępowania procesowego. Analizując wskazane zagadnienia, autorka stwierdza, że zdolność postulacyjną mogą mieć tylko te podmioty, które mają zdolność procesową. Jest to zależność jednostronna, a nie sprzężenie zwrotne, co oznacza, że można mieć zdolność procesową, nie mając zdolności postulacyjnej.
Słowa kluczowe: postępowanie cywilne, zdolność procesowa strony z zaburzeniami psychicznymi, zdolność postulacyjna strony z zaburzeniami psychicznymi, udzielenie pełnomocnictwa procesowego przez osobę z zaburzeniami psychicznymi
dr hab. Joanna Bodio
The Chair of Civil Procedure and International Commercial Law, Faculty of Law and Administration, Maria Curie-Sklodowska University in Lublin
ORCID: 0000-0003-0428-7267
Capacity to Sue or Be Sued and Capacity to Act Personally in Civil Proceedings. Commentary on Resolution of the Supreme Court - Civil Chamber of 26 February 2015, III CZP 102/14
The author refers in the commentary to several issues concerning the relationship between the capacity to sue or be sued and the capacity to act personally in proceedings, the scope of both these capacities, the factors that limit them, and the effectiveness of actions taken in the proceedings by a person lacking capacity to act personally in proceedings. Analysing the aforementioned issues, the author states that only those entities that have the capacity to sue or be sued can have the capacity to act personally in proceedings. It is a one-sided relationship, not a feedback loop, which means that a person can have the capacity to sue or be sued without the capacity to act personally in proceedings.
Keywords: civil procedure, capacity to sue and be sued of a party with mental disorders, capacity of a party with mental disorders to act personally in civil proceedings, person with mental disorders granting a procedural power of attorney
Bibliografia:
Błaszczak Ł., Marszałkowska-Krześ E., Przymioty procesowe stron i uczestników postępowania nieprocesowego niezbędne do dochodzenia ochrony prawnej na drodze sądowej. Wybrane zagadnienia, „Studia Prawno-Ekonomiczne” 2015, t. XCV.
Błaszczak Ł., Wadliwość czynności procesowych stron i uczestników. Obecny model i propozycja zmian w przyszłym Kodeksie postępowania cywilnego [w:] Postępowanie rozpoznawcze w przyszłym Kodeksie postępowania cywilnego. Materiały Ogólnopolskiego Zjazdu Katedr i Zakładów Postępowania Cywilnego w Katowicach-Kocierzu (26–29 września 2013 r.), red. K. Markiewicz, A. Torbus, Warszawa 2014.
Bodio J., Przymus adwokacko-radcowski – uwagi o stanie obecnym i perspektywach zmian, „Radca Prawny. Zeszyty Naukowe” 2015/1.
Bodio J., Status dziecka jako uczestnika postępowania nieprocesowego, Warszawa 2019.
Bodio J., Zdolność do czynności prawnych a zdolność procesowa – na wybranych przykładach w sprawach z zakresu prawa osobowego i rodzinnego, „Studia Prawnicze” 2011/2.
Broniewicz W., Marciniak A., Kunicki I., Postępowanie w zarysie, Warszawa 2016.
Dalka S., Sądowe postępowanie cywilne: założenia ogólne i proces cywilny, t. 1, Gdańsk 1992.
Doliwa A., Prawo cywilne – część ogólna, Warszawa 2004.
Ereciński T., Kilka refleksji o przymusie adwokacko-radcowskim [w:] XX lat Samorządu Radców Prawnych 1982–2002, red. J. Żuławski, Warszawa 2002.
Flaga-Gieruszyńska K. [w:] System Prawa Handlowego, t 7, Postępowanie sądowe w sprawach cywilnych z udziałem przedsiębiorców, red. T. Wiśniewski, Warszawa 2013.
Flejszar R. [w:] Kodeks postępowania cywilnego, t. 1, Komentarz. Art. 1–729, red. A. Góra Błaszczykowska, Warszawa 2015, Legalis 2016.
Gil I., Ograniczenia zdolności procesowej w sprawach cywilnych wynikające z chorób psychicznych [w:] Problematyka osób z zaburzeniami psychicznymi. Aspekty medyczne i prawne, red. K. Flaga-Gieruszyńska, B. Karakiewicz, A. Klich, Sopot 2017.
Górecki J., Unieważnienie małżeństwa, Kraków 1958.
Grzegorczyk P. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 1, Postępowanie rozpoznawcze, red. T. Ereciński, Warszawa 2012.
Grzegorczyk P. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 1, Postępowanie rozpoznawcze, red. T. Ereciński, Warszawa 2016, LEX 2016.
Grzegorczyk P., Immunitet państwa obcego w postępowaniu cywilnym, Warszawa 2010.
Grzybowski S. [w:] System prawa cywilnego. Cześć ogólna, t. I, pod red. S. Grzybowskiego, Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk, Łódź 1985.
Grzybowski S., Prawo cywilne. Zarys części ogólnej, Warszawa 1985.
Jakubecki A., Zdolność procesowa w Kodeksie postępowania cywilnego (de lege lata i de lege ferenda) – wybrane zagadnienia [w:] Podmioty w postępowaniu cywilnym, red. K. Markiewicz, A. Torbus, Warszawa 2018.
Jodłowski J., Resich Z., Lapierre J., Misiuk-Jodłowska T., Weitz K., Postępowanie cywilne, Warszawa 2009.
Kleniewska I., Postępowanie w sprawach o ubezwłasnowolnienie w praktyce sądowej, „Prawo w Działaniu” 2006/1.
Korzan K., Podmioty postępowania nieprocesowego (cz. II), „Rejent” 2005/3.
Korzan K., Postępowanie nieprocesowe, Warszawa 2004.
Kulski R., Umowy procesowe w postępowaniu cywilnym, Kraków 2006.
Ludwiczak L., Ubezwłasnowolnienie w polskim systemie prawnym, Warszawa 2012.
Manowska M. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 1, Art. 1–50538, red. M. Manowska, LEX/el. 2015.
Maraszek M., Dolna granica wieku odpowiedzialności karnej w prawie polskim, Warszawa 2012.
Misztal-Konecka J., O udziale w postępowaniu cywilnym osób, które doznają przeszkód faktycznych w osobistym dokonywaniu czynności procesowych, „Przegląd Sądowy” 2017/11–12.
Mokry J., Czynności procesowe podmiotów dochodzących ochrony praw w postępowaniu cywilnym, „Acta Universitatis Wratislaviensis Prawo” 1993/1507.
Mokry J., Odwołalność czynności procesowych w sądowym postępowaniu cywilnym, Warszawa 1973.
Obrębski R., Zarys istoty zdolności procesowej w postępowaniu cywilnym, „Polski Proces Cywilny” 2017/1.
Ohanowicz A., Wady oświadczenia woli w projekcie kodeksu cywilnego, „Przegląd Notarialny” 1949/1–2.
Osowy P., Osoba z zaburzeniami psychicznymi jako strona procesu cywilnego – zagadnienia wybrane [w:] Problematyka osób z zaburzeniami psychicznymi. Aspekty medyczne i prawne, red. K. Flaga-Gieruszyńska, B. Karakiewicz, A. Klich, Sopot 2017.
Pazdan M. [w:] Kodeks cywilny, t. 1, Komentarz. Art. 1–44910, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2015.
Pazdan M., Cudzoziemiec klientem polskiego notariusza, „Rejent” 2001/7–8.
Piekarski M., Wpływ zakłócenia czynności psychicznych strony na tok procesu, „Państwo i Prawo” 1961/7.
Rawczyński P., Zdolność procesowa w sądowym postępowaniu rozpoznawczym w sprawach cywilnych, Warszawa 2018.
Sawczuk M., Zdolność procesowa a stan psychiczny strony, „Nowe Prawo” 1959/10.
Sawczuk M., Zdolność procesowa w postępowaniu cywilnym, Warszawa 1963.
Serwach M. [w:] Kodeks cywilny. Część ogólna. Komentarz, red. M. Pyziak-Szafnicka, Warszawa 2009.
Siedlecki W., Uchybienia procesowe w sądowym postępowaniu cywilnym, Warszawa 1971.
Sychowicz M. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz do artykułów 1–366, t. 1, red. K. Piasecki, Warszawa 2010.
Sychowicz M., Przymus adwokacko–radcowski w postępowaniu cywilnym, „Palestra” 1996/7–8.
Walasik M., Skuteczność pełnomocnictwa procesowego udzielonego przez osobę z zaburzeniami psychicznymi, „Monitor Prawniczy” 2015/23.
Watrakiewicz M., Wiek a zdolność do czynności prawnych, „Kwartalnik Prawa Prywatnego” 2003/3.
Wiśniewski T., Przebieg procesu cywilnego, Warszawa 2011.
Wiśniewski T., Przebieg procesu cywilnego, Warszawa 2013.
Wolter A. [w:] Wolter A., Ignatowicz J., Stefaniuk A., Prawo cywilne. Zarys części ogólnej, Warszawa 1996.
Wolter A., Prawo cywilne. Część ogólna, Warszawa 1955.
Wyrwiński M., Przymus adwokacko-radcowski w postępowaniu cywilnym po nowelizacji, „Monitor Prawniczy” 2005/20.
Zembrzuski T., Dostępność skargi kasacyjnej w procesie cywilny, Warszawa 2008.
Zembrzuski T., Kilka uwag o przymusie adwokacko-radcowskim w postępowaniu przed Sądem Najwyższym po nowelizacji kodeksu postępowania cywilnego, „Przegląd Sądowy” 2006/1.
dr hab. Tomasz Justyński, LL.M.
profesor Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu
ORCID: 0000-0003-0270-4178
Początek terminu do przyjęcia bądź odrzucenia spadku. Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 19 października 2018 r., III CZP 36/18
Glosator nie aprobuje tezy sformułowanej przez Sąd Najwyższy, zgodnie z którą oświadczenie spadkobiercy złożone przed „rozpoczęciem biegu” sześciomiesięcznego terminu zawitego do złożenia oświadczenia o przyjęciu spadku miałoby być bezskuteczne. Autor prezentuje i szeroko uzasadnia pogląd, że spadkobierca jest uprawniony do złożenia skutecznego oświadczenia w sprawie przyjęcia bądź odrzucenia spadku (art. 1015 k.c.) także „przed rozpoczęciem” biegu terminu zawitego. Termin ten limituje jedynie prawo spadkobiercy w interesie ogółu i dla zabezpieczenia klarowności stanu prawnego (czyli w imię pewności prawa) powoduje, że złożenie oświadczenia po jego upływie jest wykluczone. Wyznacza zatem jedynie moment końcowy. Nie określa natomiast „wiążąco” momentu początkowego. „Początek” warunkowany jest obiektywnym nabyciem statusu spadkobiercy.
Słowa kluczowe: spadkowe prawo, bezskuteczność złożenia oświadczenia o odrzuceniu spadku przed rozpoczęciem biegu terminu do złożenia takiego oświadczenia
dr hab. Tomasz Justyński, LL.M
professor of the Nicolaus Copernicus University in Toruń
ORCID: 0000-0003-0270-4178
The Start of the Time Limit for Accepting or Rejecting Inheritance. Commentary on Supreme Court Resolution of 19 October 2018, III CZP 36/18
The commentator does not approve the view of the Supreme Court, namely that a statement made by the heir/beneficiary before the six-month prescriptive period for filing a statement on acceptance of inheritance starts running is null and void. The author presents and broadly justifies the view that a heir/beneficiary is entitled to file an effective statement on acceptance or rejection of inheritance (Article 1015 of the Civil Code) also before the six-month prescriptive period starts running. This time limit only limits the heir’s/beneficiary’s right in the interest of all and in order to secure the clarity of the legal status (that is, in the name of legal certainty) excludes making a statement after its lapse. Therefore it only sets the deadline, without determining the start of the time limit in a binding manner. The ‘start’ depends on the objective acquisition of the status of a heir/beneficiary.
Keywords: succession/inheritance law, ineffective submission of a statement on rejection of inheritance before period for filing such a statement starts running
Bibliografia:
Justyński T., Glosa do uchwały SN z 15.03.2018 r., III CZP 110/17, OSP 2019/10, poz. 93.
Kordasiewicz B [w:] System prawa prywatnego, tom 10, Prawo spadkowe, red. Z. Radwański, Warszawa 2009.
Kucia B., Oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku w imieniu małoletniego [w:] Prawo prywatne wobec wyzwań współczesności. Księga pamiątkowa dedykowana profesorowi Leszkowi Ogiegle, red. M. Fras, P. Ślęzak, Warszawa 2017.
Seidl S. [w:] Bamberger/Roth, Kommentar zum Bürgerlichen Gesetzbuch, München 2003.
dr hab. Anna Błachnio-Parzych
profesor w Akademii Leona Koźmińskiego w Warszawie
ORCID: 0000-0002-2392-3479
„Korzyść majątkowa” w znamionach strony podmiotowej przestępstwa oszustwa. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 12 lutego 2016 r., II AKa 445/15
Autorka krytycznie ocenia stanowisko zajęte przez Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z 12.02.2016 r., II AKa 445/15, dotyczące sposobu rozumienia zawartego w znamionach przestępstwa z art. 286 § 1 Kodeksu karnego sformułowania „w celu osiągnięcia korzyści majątkowej”. Przyjęcie, że w sytuacji, gdy sprawca dąży do uzyskania kredytu, konieczne jest wykazanie, iż miał on z góry powzięty zamiar niespłacenia tego kredytu w przyszłości, nie tylko prowadzi do utożsamienia tego celu z celem w postaci przywłaszczenia mienia, lecz także nie uwzględnia ekonomicznego uzasadnienia umowy kredytu.
Słowa kluczowe: oszustwo, oszustwo kredytowe, korzyść majątkowa, zbieg przepisów, uzyskanie wsparcia finansowego jako osiągnięcie korzyści majątkowej w rozumieniu art. 286 § 1 Kodeksu karnego
dr hab. Anna Błachnio-Parzych
professor at the Kozminski University in Warsaw
ORCID: 0000-0002-2392-3479
‘Financial Benefit’ in the Features of the Mens Rea of the Offence of Fraud. Commentary on Judgment of the Court of Appeal in Warsaw of 12 February 2016, II AKa 445/15
The author critically evaluates the position taken by the Court of Appeal in Warsaw in the judgment of 12 February 2016, II Aka 445/15, concerning the understanding of the expression ’with the purpose of gaining a financial benefit’ contained in the description of features of fraud (Article 286 of the Criminal Code). The assumption that when a perpetrator seeks to obtain a loan, it is necessary to prove that he/she had a preexisting intention not to repay this loan in the future, not only leads to the identification of this aim with the aim of ’appropriating' assets, but it also does not take into account the economic justification of a loan agreement.
Keywords: fraud, credit fraud, financial benefit, concurrence of provisions, obtaining financial support as obtaining a financial benefit within the meaning of Article 286(1) of the Criminal Code
Bibliografia:
Bojarski J., Oczkowski T. [w:] Przestępstwa przeciwko mieniu i gospodarczemu. System Prawa Karnego, t. 9, red. R. Zawłocki, Warszawa 2015.
Dąbrowska-Kardas M., Kardas P. [w:] A. Barczak-Oplustil, M. Bielski, G. Bogdan, Z. Ćwiąkalski, M. Dąbrowska-Kardas, P. Kardas, J. Majewski, J. Raglewski, M. Szewczyk, W. Wróbel, A. Zoll (red.), Kodeks karny. Część szczególna, t. III, Warszawa 2016.
Górniok O., O pojęciu „korzyści majątkowej” w kodeksie karnym, “Państwo i Prawo” 1978/10.
Górniok O., Prawo karne gospodarcze. Komentarz, Toruń 1997.
Gromadzki L. [w:] Bank depozytowo-kredytowy, red. B. Kosiński, A. Z. Nowak, Warszawa 2004.
Grzywacz J., Podstawy bankowości, Warszawa 2004.
Klubińska M., Przestępstwo oszustwa gospodarczego z art. 297 k.k., Warszawa 2014.
Kulik M., Zbieg przepisów typizujących oszustwo kredytowe i oszustwo zwykłe, „Glosa“ 2008/4.
Majewski J., Prawnokarna ochrona kredytodawcy w Polsce (na przykładzie banku i kredytu bankowego) [w:] A. Adamski, Przestępczość gospodarcza z perspektywy Polski i Unii Europejskiej, Toruń 2003.
Marek A., Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2010.
Michalski B. [w:] Kodeks karny. Część szczególna, t. II, red. A. Wąsek, Warszawa 2006.
Molis J. [w:] Prawo bankowe. Komentarz, t. I, red. F. Zoll, Kraków 2005.
Satko J., Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 30 sierpnia 2000 r., V KKN 267/00, OSP 2001/3, poz. 51.
Wilk L. [w:] Kodeks karny. Część szczególna, t. II, red. M. Królikowski, R. Zawłocki, Warszawa 2017.
Zgoliński I. [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. V. Konarska-Wrzosek, Warszawa 2016.
dr hab. Kamil Frąckowiak
Katedra Prawa Karnego Materialnego i Prawa Wykroczeń, Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie
ORCID: 0000-0001-6992-4904
Stosowanie zasady lex mitior w prawie karnym skarbowym w kontekście zmiany wskaźnika wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę pomiędzy czasem popełnienia czynu zabronionego a czasem orzekania. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 29 listopada 2017 r., V KK 229/17
Zdaniem autora glosy – odmiennym od poglądu wyrażonego przez Sąd Najwyższy – przy ocenie, czy kwota należności publicznoprawnej odpowiada „małej wartości” (art. 53 § 14 Kodeksu karnego skarbowego), „dużej wartości” (art. 53 § 15 Kodeksu karnego skarbowego) lub „wielkiej wartości” (art. 53 § 16 Kodeksu karnego skarbowego) decydująca jest wartość wskaźnika wysokości minimalnego wynagrodzenia, która jest korzystniejsza dla sprawcy. Wraz ze zmianą wskaźnika wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę pomiędzy czasem popełnienia czynu zabronionego a czasem orzekania może nastąpić zmiana w kwalifikacji prawnej czynu zabronionego jako wykroczenia skarbowego albo przestępstwa skarbowego na gruncie Kodeksu karnego skarbowego. Wobec stałego wzrostu wskaźnika oznacza to pierwszeństwo stosowania tej jego wartości, która obowiązuje w czasie orzekania. W takim przypadku zastosowanie znajduje przepis art. 2 § 2 Kodeksu karnego skarbowego.
Słowa kluczowe: minimalne wynagrodzenie, kontrawencjonalizacja, reguły intertemporalne, czas popełnienia czynu zabronionego, przestępstwo skarbowe, wykroczenie skarbowe, czyny przepołowione
dr hab. Kamil Frąckowiak
Chair of Substantive Criminal Law and Law on Misdemeanours, Faculty of Law and Administration, University of Warmia and Mazury in Olsztyn
ORCID: 0000-0001-6992-4904
Applying the Lex Mitior Principle in Fiscal Penal Law in the Context of Change of the Minimum Salary Index between the Time When a Prohibited Act was Committed and the Adjudication Time. Commentary on Judgment of the Supreme Court - Criminal Chamber of 29 November 2017, V KK 229/17
According to the commentator, whose view differs from the one expressed by the Supreme Court, when assessing whether the amount of a public law debt corresponds to a ‘small value’ (Article 53(14) of the Fiscal Penal Code - FPC), ‘large value’ (Article 53(15) FPC) or ‘great value’ (Article 53(16) FPC) the decisive factor is the value of the minimum salary index, which is more advantageous for the perpetrator. When the index of minimum salary changes between the time when a prohibited act was committed and the time of adjudication, the legal classification of the prohibited act as a fiscal misdemeanour or fiscal offence under the Fiscal Penal Code may also change. In view of the constant increase of this index this means giving primacy to applying the value valid at the time of adjudication. In such a case, Article 2(2) of the Fiscal Penal Code applies.
Keywords: minimum salary, partial depenalization, intertemporal rules, time when prohibited act was committed, fiscal offence, fiscal misdemeanour, ‘wobblers’
Bibliografia:
Dębski R., Pozaustawowe znamiona przestępstwa, Łódź 1995.
Grzegorczyk T., Kodeks karny skarbowy. Komentarz, Warszawa 2006.
Kardas P., Łabuda G., Razowski T., Kodeks karny skarbowy. Komentarz, Warszawa 2017.
Konarska-Wrzosek V., Czy utrzymać kryteria nazwowo-parametryczne rozwarstwiania czynów karnych skarbowych w kodeksie karnym skarbowym? [w:] Węzłowe problemy prawa karnego, kryminologii i polityki kryminalnej. Księga pamiątkowa ofiarowana Profesorowi Andrzejowi Markowi, Warszawa 2010.
Wilk L., Zagrodnik J., Kodeks karny skarbowy. Komentarz, Warszawa 2007.
Prusak F., Prawo i postępowanie karne skarbowe, Warszawa 2002.
Wróbel W., Zmiana normatywna i zasady intertemporalne w prawie karnym, Kraków 2003.
Zoll A. (red.), Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz, t. I, Kraków 2004.
dr hab. Anna Musiała
profesor nadzwyczajny w Katedrze Prawa Pracy i Prawa Socjalnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
ORCID: 0000-0001-5788-9144
Dyskryminacja pośrednia ze względu na niepełnosprawność. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 28 lutego 2019 r., I PK 50/18
Glosa porusza problematykę dyskryminacji pośredniej ze względu na niepełnosprawność. Pozbawienie (na drodze zawartego przez partnerów społecznych porozumienia) pracowników mających ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy – prawa do świadczenia, które nie jest rekompensatą za utratę pracy, z uzasadnieniem, że posiadają oni inne (niż wynagrodzenie za pracę) źródło dochodu pozwalające im na utrzymanie się w okresie aktywizacji zawodowej, należy uznać za dyskryminację pośrednią tej grupy ze względu na niepełnosprawność.
Słowa kluczowe: równe traktowanie pracowników, porozumienie zbiorowe, pracownik niepełnosprawny
dr hab. Anna Musiała
professor extraordinarius at the Chair of Labour and Social Welfare Law, Faculty of Law and Administration, Adam Mickiewicz University in Poznań
ORCID: 0000-0001-5788-9144
Indirect Disability Discrimination. Commentary on Judgment of the Supreme Court - Labour Law and Social Security Chamber of 28 February 2019, I PK 50/18
The commentary discusses the problem of indirect disability discrimination. When employees who have an assessed right to a pension for incapacity to work are deprived (by an agreement between the social partners) of the right to a benefit which is not compensation for losing a job, the justification being that they have another source of income (other than salary) allowing them to earn a living in the period of professional activation, this should be considered indirect discrimination of this group based on disability.
Keywords: equal treatment of employees, collective agreement, disabled employee
Bibliografia:
Musiała A., Stosunek pracy – zagadnienia podstawowe (część 1) – czy kontrowersje wokół monistycznej bądź dualistycznej koncepcji pracy są rzeczywiście aktualne, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2019/6.
dr Beata Bury
sędzia Sądu Rejonowego w Rzeszowie; wykładowca Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury
ORCID: 0000-0002-7437-1117
Prawo do odszkodowania i wynagrodzenia za skrócony okres wypowiedzenia. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 27 września 2018 r., III PK 87/17
W sytuacji, w której pracodawca nie tylko zastosował wadliwy (skrócony) okres wypowiedzenia umowy o pracę, lecz także przy dokonywaniu tej czynności dokonał również naruszenia innych przepisów prawa pracy, czyniących to wypowiedzenie niezgodne z prawem lub nieuzasadnione, pracownik ma tyle roszczeń z tytułu tego zdarzenia, ile przewiduje obowiązujące prawo. Tym samym uprawnienie pracownika z art. 49 Kodeksu pracy jest niezależne od roszczeń przysługujących mu na podstawie art. 45 § 1 Kodeksu pracy.
Słowa kluczowe: umowa o pracę, wypowiedzenie umowy o pracę przez pracodawcę, okres wypowiedzenia, kumulacja roszczeń, zbieg roszczeń pracownika z art. 45 § 1 i art. 49 Kodeksu pracy
dr Beata Bury
judge of the District Court in Rzeszów; lecturer of the National School of the Judiciary and Public Prosecution
ORCID: 0000-0002-7437-1117
Right to Compensation and Salary for Shortened Termination Notice Period. Commentary on Judgment of the Supreme Court - Labour Law and Social Security Chamber of 27 September 2018, III PK 87/17
In a situation when not only has the employer applied the wrong (shortened) employment contract termination notice period, but it also infringed other provisions of labour law while terminating the contract, in a way that makes the termination unlawful or unjustified, the employee has as many claims in respect of this event as the applicable laws provide for. This means that the right granted to the employee by Article 49 of the Labour Code is independent of the claims he/she has under Article 45(1) of the Labour Code.
Keywords: employment contract, termination of employment contract by the employer, termination notice period, cumulative claims, concurrence of employee’s claims under Article 45(1) and Article 49 of the Labour Code
Bibliografia:
Jaśkowski K., Maniewska E., Kodeks pracy. Komentarz, komentarz do art. 49 k.p., LEX/el. 2019.
Mitrus L. [w:] Kodeks pracy. Komentarz, red. A. Sobczyk, Warszawa 2015.
Wypych-Żywicka A. [w:] Kodeks pracy z komentarzem, red. U. Jackowiak, Gdynia 2004.
prof. dr hab. Andrzej Gomułowicz
Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
ORCID: 0000-0003-3062-0270
Sposób rozumienia i stosowania konstytucyjnej zasady demokratycznego państwa prawnego. Glosa do wyroku NSA z dnia 28 czerwca 2019 r., I OSK 4282/18
Problem prawny dotyczy sposobu pojmowania i realizowania zasady, która nakazuje ujawniać informacje mające charakter publiczny. W tym przypadku chodzi o ujawnienie list z uwidocznionymi podpisami osób (sędziów), które rekomendowały sędziów do Krajowej Rady Sądownictwa. Jest to istotne, dlatego że pozwala zweryfikować, czy osoby rekomendujące sędziów do Krajowej Rady Sądownictwa były do tego uprawnione, a także czy faktycznie tej rekomendacji udzieliły. Zawód sędziego jest zawodem zaufania publicznego, więc opinia publiczna ma prawo wiedzieć, kto rekomendował sędziów do Krajowej Rady Sądownictwa. Taka informacja jest niezbędna także z uwagi na to, by można ocenić, czy w sposób zgodny zarówno z Konstytucją, jak i ustawami szczegółowymi Krajowa Rada Sądownictwa została prawidłowo powołana. Krajowa Rada Sądownictwa spełnia w polskim wymiarze sprawiedliwości funkcję szczególną. Ma gwarantować sędziowską niezawisłość, a równocześnie zapewniać niezależność sądownictwa. Rada decyduje o tym, kto zostanie sędzią, a także o awansach sędziowskich, zatem działalność Rady wpisuje się w budowanie wymiaru sprawiedliwości. Rada nie może spełniać w sposób prawidłowy swej konstytucyjnej funkcji, jeżeli istnieją uzasadnione wątpliwości co do tego, w jakim trybie została powołana. Upolitycznienie wyboru sędziów do Krajowej Rady Sądownictwa jest faktem. Oznacza to, że o wyborze sędziów do tego konstytucyjnego organu decydowała wola polityczna, a nie sędziowski samorząd. Marszałek Sejmu odmówił ujawnienia list z podpisami osób rekomendujących sędziów do Krajowej Rady Sądownictwa, więc w wyniku skargi do sądu administracyjnego zapadł prawomocny wyrok, który – jasno ujmując wszystkie racje prawne – zobowiązuje marszałka Sejmu do ujawnienia list z podpisami osób rekomendujących sędziów do Krajowej Rady Sądownictwa.
Słowa kluczowe: postępowanie administracyjne, zgłoszenie kandydatów do Krajowej Rady Sądownictwa, wykaz sędziów popierających zgłoszone kandydatury, informacja publiczna
prof. dr hab. Andrzej Gomułowicz
Faculty of Law and Administration, Adam Mickiewicz University in Poznań
ORCID: 0000-0003-3062-0270
Understanding and Applying the Constitutional Principle of Democratic Rule of Law. Commentary on Judgment of the Supreme Administrative Court of 28 June 2019, II OSK 4282/18
The legal problem concerns the understanding and applying the principle which requires disclosure of information which is public in nature. In this case the request concerns disclosure of lists showing the signatures of persons (judges) who recommended judges to the National Council of the Judiciary. This is important, because it enables checking whether the persons who recommended judges-candidates for members of the National Council of the Judiciary were authorized to do so and whether they actually gave such recommendations. The profession of a judge is a profession of public trust, therefore the public have the right to know who recommended candidates to the National Council of the Judiciary. The information is also necessary for assessing whether the National Council of the Judiciary was appointed correctly, in accordance with both the Constitution and special statutes. The National Council of the Judiciary has a special function in the Polish administration of justice: it is to guarantee judicial independence, while ensuring independence of the judiciary. The Council decides who will become a judge and which judges are to be promoted, therefore its activities are part of the process of building the administration of justice. The Council cannot correctly perform its constitutional function if there are substantiated doubts as to the procedure of appointment of its members. Politicization of the election of judges-members of the National Council of the Judiciary is a fact. This means that the election of members of this constitutional authority was decided by the political will and not the judges themselves. The Speaker of the Sejm [lower house of Parliament] refused to disclose the lists with signatures of persons who recommended judges-members of the National Council of the Judiciary, whereupon as a result of complaint to an administrative court a valid judgment was issued which – clearly expressing all the legal arguments – obliges the Speaker of the Sejm to disclose lists with signatures of persons who recommended judges to sit on the National Council of the Judiciary.
Keywords: administrative proceedings, nomination of candidates to the National Council of the Judiciary, list of judges supporting the nominated candidates, public information
Bibliografia:
Działocha K., Jarosz-Żukowska S., „Wartości konstytucyjne” w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego [w:] J. Posłuszny, J. Buczkowski, K. Eckhardt, Studia z prawa konstytucyjnego. Księga Jubileuszowa dedykowana prof. W. Skrzydle, Przemyśl-Rzeszów 2009.
Dziedziak W., O prawie słusznym, Lublin 2015.
Granat M., Pojmowanie konstytucyjnych zasad prawa w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego [w:] Zasady naczelne Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 r., red. A. Bałaban, P. Mijal, Szczecin 2011.
Kordela M., Zasady prawa. Studium teoretycznoprawne, Poznań 2012.
Mikołajewicz J., O słusznościowych granicach prawa, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2010/3.
Mikołajewicz J., Zasady orzecznicze Trybunału Konstytucyjnego. Zagadnienia teoretycznoprawne, Poznań 2008.
Mudrecki A., Rzetelny proces podatkowy, Warszawa 2015.
Romer T., Najda M., Etyka dla sędziów. Rozważania, Warszawa 2007.
Safjan M., Etyka zawodu sędziowskiego [w:] Etyka prawnika. Etyka nauczyciela zawodu prawniczego, red. E. Łojko, Warszawa 2002.
Trzciński J., Bezpośrednie stosowanie zasad naczelnych Konstytucji przez sądy administracyjne [w:] W poszukiwaniu dobra wspólnego. Księga Jubileuszowa Prof. M. Zielińskiego, red. A. Choduń, S. Czepita, Szczecin 2010.
Zieliński M., Zasady i wartości konstytucyjne [w:] Zasady naczelne Konstytucji RP z 2 kwietnia 1997 roku, red. A. Bałaban, P. Mijal, Szczecin 2011.
Ziembiński Z., O pojmowaniu sprawiedliwości, Lublin 1992.
Ziembiński Z., O stanowieniu i obowiązywaniu prawa. Zagadnienia podstawowe, Warszawa 1995.
dr hab. Przemysław Ostojski
profesor Wyższej Szkoły Zarządzania i Bankowości w Poznaniu, prokurator Prokuratury Okręgowej w Poznaniu delegowany do Prokuratury Krajowej
Niedopuszczalność wystawienia drugiego tytułu wykonawczego co do tej samej należności. Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 27 lipca 2018 r., II GSK 306/16
W niniejszej glosie autor podziela stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego, który w przywołanym wyroku przyjął, że konieczność ponownego wszczęcia postępowania egzekucyjnego, w stosunku do zobowiązanego w celu wyegzekwowania należności, która była już przedmiotem egzekucji, a która została umorzona wobec jej nieskuteczności, może nastąpić na podstawie tylko jednego, pierwotnie wystawionego tytułu wykonawczego (oryginału). Wejście w życie ustawy z 4.07.2019 r. o zmianie ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji – dnia 20.02.2021 r. – potwierdzi prawidłowość glosowanego wyroku. W przypadku umorzenia postępowania egzekucyjnego z przyczyny określonej w art. 59 § 2 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, ponowne wszczęcie postępowania egzekucyjnego nastąpi zasadniczo na podstawie dotychczasowego tytułu wykonawczego.
Słowa kluczowe: postępowanie egzekucyjne w administracji, tytuł wykonawczy, nowy tytuł wykonawczy, zmieniony tytuł wykonawczy, następstwo prawne, umorzenie postępowania egzekucyjnego
dr hab. Przemysław Ostojski
professor of the University of Management and Banking in Poznań, prosecutor of the Regional Prosecution Service in Poznań, on secondment to the National Prosecution Service
Inadmissibility of Issuing a Second Enforcement Order for the Same Debt. Commentary on Judgment of the Supreme Administrative Court of 27 July 2018, II GSK 306/16
This commentator shares the view of the Supreme Administrative Court, which assumed in the commented judgment that when it is necessary to resume enforcement proceedings against the obligor in order to collect a debt which had already been the object of enforcement and was discontinued as ineffective, this could be done on the basis of just one enforcement order, the original one. The entry into force of the Act of 4 July 2019 on Amendments to the Act on Enforcement Proceedings in Administration, due on 20 February 2021, will confirm that the commented judgment is correct. If enforcement proceedings are discontinued for the reason specified in Article 59(2) of the Act on Enforcement Proceedings in Administration, resumption of the enforcement proceedings will be in principle based on the existing enforcement order.
Keywords: enforcement proceedings in administration, enforcement order, new enforcement order, modified enforcement order, legal succession, discontinuation of enforcement proceedings
Bibliografia:
Hauser R., Leoński Z., Skoczylas A., Postępowanie egzekucyjne w administracji. Komentarz, Warszawa 2005.
Hauser R., Stosunek administracyjnoprawny [w:] System prawa administracyjnego. Tom 1. Instytucje prawa administracyjnego, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, Warszawa 2010.
Dalkowska A., Transformacja podmiotowa w egzekucji administracyjnej, Wrocław 2018.
Ostojski P., Następstwo prawne w postępowaniu egzekucyjnym w administracji, „Państwo i Prawo” 2011/7–8.
Ostojski P., Podstawa egzekucji administracyjnej obowiązków niepieniężnych w prawie niemieckim i polskim, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny" 2012/4.
Ostojski P., Treść tytułu wykonawczego w polskim prawie o egzekucji administracyjnej [w:] Egzekucja należności publicznoprawnych: teoria i praktyka, red. J. Glumińska-Pawlic, E. Janik, Katowice 2015.
Piątek W., Skoczylas A. [w:] Postępowanie egzekucyjne w administracji. Komentarz, red. R. Hauser, A. Skoczylas, Warszawa 2011.
