Podstawa prawna zobowiązania strony bądź osoby trzeciej do sporządzenia i przedstawienia informacji przed sądem. Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 30 czerwca 2022 r., I CSK 1409/22Katarzyna Bukalska
doktorantka w Szkole Doktorskiej Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego, aplikantka adwokacka przy Okręgowej Radzie Adwokackiej w Warszawie, associate w Zespole Rozwiązywania Sporów kancelarii Łaszczuk i Wspólnicy sp.j., Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-0593-5783
Podstawa prawna zobowiązania strony bądź osoby trzeciej do sporządzenia i przedstawienia informacji przed sądem. Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 30 czerwca 2022 r., I CSK 1409/22
W glosowanym orzeczeniu Sąd Najwyższy rozpatrywał kwestię dopuszczalności zobowiązania strony lub osoby trzeciej, na podstawie art. 248 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego (k.p.c.), do sporządzenia informacji w oparciu o posiadane dane, a następnie do jej przedstawienia sądowi. W ocenie autorki Sąd Najwyższy trafnie uznał, że zobowiązanie strony lub osoby trzeciej do sporządzenia i przedstawienia informacji jest dopuszczalne. Odmiennie jednak od Sądu Najwyższego glosatorka uważa, że podstawą prawną takiego zobowiązania nie jest art. 309 k.p.c., lecz art. 248 § 1 k.p.c. stosowany wprost, ewentualnie odpowiednio, na podstawie odesłania z art. 308 k.p.c. W praktyce bowiem niemalże każda przedstawiana sądowi „informacja” będzie spełniała kryteria uznania za dowód z dokumentu w rozumieniu z art. 2431 k.p.c. lub przynajmniej dokumentu w rozumieniu art. 773 Kodeksu cywilnego, w związku z czym będzie wchodziła w zakres art. 248 § 1 k.p.c., stosowanego samoistnie lub na podstawie art. 308 k.p.c.
Słowa kluczowe: postępowanie cywilne, dowód, środek dowodowy, dokument, informacja, przedstawienie dokumentu
Katarzyna Bukalska
doctoral student at the Doctoral School of Social Sciences of the University of Warsaw, trainee attorney-at-law at the Regional Bar Council in Warsaw, associate in the Dispute Resolution Team at Łaszczuk i Wspólnicy sp.j. law firm, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-0593-5783
Legal basis for obliging a party or third party to prepare and present information before the court. Commentary on the ruling of the Supreme Court of 30 June 2022, I CSK 1409/22
In this ruling, the Supreme Court considered the matter of the admissibility of obliging a party or a third party under Article 248 § 1 of the Civil Procedures Code (CPC) to prepare information on the basis of the data possessed and then to present it to the court. According to the author, the Supreme Court correctly acknowledged that it is permissible to oblige a party or a third party to prepare and present information. However, in contrast with the Supreme Court, the author believes the legal basis for such an obligation is not Article 309 CPC, but Article 248 § 1 CPC applied directly, or accordingly, on the basis of the reference from Article 308 CPC. This is because, in practice, almost any ‘information’ presented to the court will meet the criteria for being considered documentary evidence in the meaning of Article 2431 CPC, or at least a document in the meaning of Article 773 of the Polish Civil Code, and will therefore fall within the scope of Article 248 § 1 CPC applied either directly or on the basis of Article 308 CPC.
Keywords: civil proceedings, evidence, means of taking evidence, document, information, presentation of a document
Bibliografia / References
Błaszczak Ł., Dowody w postępowaniu cywilnym. System Postępowania Cywilnego. Tom 2, Warszawa 2021.
Flaga-Gieruszyńska K., Zieliński A., Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, Warszawa 2022.
Gniewek E., Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa 2021.
Machnikowski P., Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa 2022.
Manowska M., Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, Warszawa 2021.
Marciniak A., Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, Warszawa 2022.
Piasecki K., Postępowanie sporne rozpoznawcze, Warszawa 2004.
Piaskowska O., Kodeks postępowania cywilnego. Postępowanie procesowe. Komentarz aktualizowany, LEX 2022.
Pietrzykowski K., Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa 2020.
Rejdak M., Poznawanie faktów oraz gromadzenie dowodów przez powoda w polskim postępowaniu cywilnym ze szczególnym uwzględnieniem spraw z zakresu ochrony własności intelektualnej, „Polski Proces Cywilny” 2013/2.
Rodger B., Sousa Ferro M., Marcos F., The EU Antitrust Damages Directive: Transposition in the Member States, Oxford 2018.
Rylski P., Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, Warszawa 2022.
Załucki M., Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa 2023.
dr hab. Małgorzata Balwicka-Szczyrba, prof. UG
Katedra Prawa Handlowego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Gdański, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-7981-5602
Zasiedzenie służebności przesyłu na nieruchomości nabytej na podstawie ustawy z 17.05.1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 13 listopada 2020 r., IV CSK 105/19
W stanie faktycznym glosowanej sprawy miało miejsce korzystanie przez przedsiębiorcę przesyłowego z czterech nieruchomości stanowiących własność wnioskodawcy, który stał się właścicielem wymienionych nieruchomości na podstawie ugody zawartej przed Komisją Majątkową działającą na podstawie ustawy o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. W glosie przesądzono, po pierwsze, czy w omawianej sprawie miało miejsce posiadanie służebności prowadzące do jej nabycia w drodze zasiedzenia. Po drugie, od kiedy należało liczyć bieg terminu zasiedzenia. Po trzecie, czy w okolicznościach sprawy zaistniały przesłanki zawieszające bieg terminu zasiedzenia służebności oraz czy upłynął termin prowadzący do nabycia służebności przez przedsiębiorcę przesyłowego w drodze zasiedzenia. Przedmiotem analizy stało się zagadnienie, czy nabycie własności nieruchomości w postępowaniu regulacyjnym noszące cechy nabycia pierwotnego niweczy posiadanie służebności, które miało miejsce przed datą tego nabycia. Zagadnienie to odniesiono zarówno do przywrócenia własności na mocy art. 63 ust. 1 pkt 1 u.s.p.k.k., jak i przez przyznanie nieruchomości zamiennej na mocy art. 63 ust. 1 pkt 2 u.s.p.k.k., a także na skutek ugody zawartej przed Komisją Majątkową.
Słowa kluczowe: prawo rzeczowe, służebność przesyłu, zasiedzenie, ustawa o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
Dr Hab. Małgorzata Balwicka-Szczyrba, Professor of the University of Gdańsk
Department of Commercial Law, Faculty of Law and Administration, University of Gdańsk, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-7981-5602
Acquisitive prescription of a transmission easement on real property acquired on the basis of the Act on the Relationship of the State to the Catholic Church in the People’s Republic of Poland of 17 May 1989. Commentary on the ruling of Supreme Court of 13 November 2020, IV CSK 105/19
In the case under review, a transmission entrepreneur was using four properties owned by the applicant, who became the owner of these properties on the basis of a settlement concluded before the Property Commission acting on the basis of the Act on the Relationship of the State with the Catholic Church in the People’s Republic of Poland (ARSCCPRP). The commentary first addresses whether there was possession of the easement leading, in this case, to its acquisition by way of acquisitive prescription. Secondly, it considers the time from which the period of acquisitive prescription should be measured. Thirdly, it examines whether, in the circumstances of the case, there were conditions for suspending the countdown to the end of the prescriptive acquisition period of the easement and whether the period leading to the acquisition of the easement by the transmission operator by way of prescriptive acquisition had passed. The question of whether the acquisition of real property in regulatory proceedings bearing the features of primary acquisition nullifies the possession of the easement from before the date of such acquisition was also analysed. This issue is referred to both with respect to the restoration of ownership under Article 63, para. 1, item 1 ARSCCPRP and by granting an alternative property under Article 63, para. 1, item 2 ARSCCPRP, and also as a result of a settlement concluded before the Property Commission.
Keywords: property right, transmission easement, acquisitive prescription, Act on the Relationship of the State with the Catholic Church in the People’s Republic of Poland
Bibliografia / References
Balwicka-Szczyrba M., Korzystanie z nieruchomości przez przedsiębiorców przesyłowych – właścicieli urządzeń przesyłowych, Warszawa 2015.
Balwicka-Szczyrba M., Sylwestrzak A. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. M. Balwicka-Szczyrba, A. Sylwestrzak, Warszawa 2022.
Breyer S., Bieg zasiedzenia własności nieruchomości, „Nowe Prawo” 1952/203.
Jantowski L., Stwierdzenie nabycia w drodze zasiedzenia służebności przesyłu i służebności gruntowej o treści odpowiadającej służebności przesyłu, Warszawa 2020.
Zaradkiewicz K. [w:] Kodeks cywilny. Tom I. Komentarz do art. 1–449(10), red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2015.
Adrian Dulczewski
student V roku na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0116-1490
Wymiar zadośćuczynienia za prowadzenie badania klinicznego wbrew przepisom ustawy. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych z dnia 21 września 2022 r., I NSNc 75/21
W glosie autor skupił się na analizie wymiaru zadośćuczynienia przyznawanego za krzywdę wywołaną prowadzeniem badania klinicznego wbrew przepisom ustawy. Glosator zwrócił również uwagę na poruszoną przez Sąd Najwyższy kwestię charakteru dóbr osobistych oraz wystąpienia krzywdy i upływu czasu jako przesłanek zasądzenia zadośćuczynienia.
Słowa kluczowe: badania kliniczne, prawo farmaceutyczne, skutki naruszenia prawa, eksperyment medyczny, zadośćuczynienie
Adrian Dulczewski
fifth year student at the Faculty of Law and Administration of the University of Warsaw, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0116-1490
Level of compensation for holding clinical trials in conflict with the provisions of the Act. Commentary on the ruling of the Supreme Court – Chamber of Extraordinary Control and Public Affairs of 21 September 2022, I NSNc 75/21
This commentary focuses on the analysis of the level of compensation awarded for injury caused by holding clinical trials in conflict with the provisions of the Act. The author also draws attention to the issue raised by the Supreme Court on the nature of the personal rights as well as the appearance of injury and the passage of time as premises for the award of compensation.
Keywords: clinical trials, pharmaceutical law, legal effects of breaching the law, medical experiment, compensation
Bibliografia / References
Bieniek G. [w:] Komentarz do Kodeksu cywilnego. Księga Trzecia. Zobowiązania. Tom I–II, red. G. Bieniek, Warszawa 2011.
Bosek L. [w:] Konstytucja RP. Tom I. Komentarz do art. 1–86, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.
Bosek L., Podstawy i zasady odpowiedzialności cywilnej za szkodę wyrządzoną uczestnikowi eksperymentu medycznego – de lege lata i de lege ferenda [w:] Księga jubileuszowa Adama Zielińskiego, Warszawa 2016.
Miłowska K., Zięcik. P. [w:] Prawo farmaceutyczne. Komentarz, red. W.L. Olszewski, Warszawa 2016.
Tuleja P. [w:] Konstytucja RP. Tom I. Komentarz do art. 1–86, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.
dr Marek Skwarcow
sędzia Sądu Okręgowego w Gdańsku; wykładowca współpracujący z Wydziałem Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0626-2661
Obraza prawa procesowego w postaci nierozpoznania zarzutu rażącej niewspółmierności (surowości) kary jako podstawa wniesienia kasacji. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Karna z 13 maja 2022 r., I KK 86/21
Celem glosy jest krytyczna ocena stanowiska Sądu Najwyższego (SN), który uznał, że niewłaściwe rozpoznanie postawionego w apelacji przez obrońcę skazanego zarzutu rażącej niewspółmierności kary może być podstawą do skutecznego wywiedzenia kasacji, w oparciu o przepis art. 523 § 1 Kodeksu postępowania karnego. Wyrok SN nie zasługuje na aprobatę, ponieważ orzeczona wobec oskarżonego kara 15 lat pozbawienia wolności za przestępstwo zabójstwa popełnionego w związku z rozbojem, kwalifikowane z art. 148 § 2 pkt 2 Kodeksu karnego nie nosi cech rażącej niewspółmierności (surowości). Dodatkowo, jako to wynika z uzasadnienia Sądu odwoławczego, sąd ten rozważył wszystkie okoliczności mające wpływ na wymiar orzeczonej kary. Pogląd SN nie jest również trafny i z tego powodu, gdyż prowadzi w istocie do obejścia zawartego w art. 523 § 1 zdanie 2 Kodeksu postępowania karnego zakazu wniesienia kasacji wyłącznie z powodu niewspółmierności kary.
Słowa kluczowe: obraza prawa procesowego, kara 15 lat pozbawienia wolności, zarzut rażącej niewspółmierności (surowości) kary, podstawy kasacyjne
Dr Marek Skwarcow
judge of the Regional Court in Gdańsk, associate lecturer at the Faculty of Law at the University of Gdańsk, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0626-2661
Breach of procedural law by failing to consider an allegation of gross disproportionality (severity) of the penalty as the basis for filing a cassation appeal. Commentary on the judgment of the Supreme Court – Criminal Chamber of 13 May 2022, I KK 86/21
The objective of the commentary is to critically assess the position of the Supreme Court, which decided that, pursuant to the provision of Article 523 § 1 of the Criminal Procedures Code, the incorrect consideration of the charge of gross disproportionality of the penalty raised in an appeal by the convicted person’s defence attorney could constitute the basis of an effective cassation appeal. The Supreme Court’s ruling does not deserve to be approved, because the sentence of 15 years imprisonment imposed on the defendant for the crime of murder committed in connection with robbery, qualified under Article 148 § 2 item 2 of the Penal Code does not bear the features of gross incommensurability (severity). Additionally, as transpires from the justification of the appellate court, this court considered all the circumstances affecting the imposition of the penalty that was imposed. The Supreme Court’s view is also incorrect because it essentially leads to the circumvention of the prohibition to file a cassation appeal solely on the grounds of a disproportionate penalty, as referred to in the second sentence of Article 523 § 1 of the Criminal Procedures Code.
Keywords: breach of procedural law, sentence of 15 years imprisonment, allegation of gross disproportionality (severity) of the penalty, grounds for cassation
Bibliografia / References
Bojarski T., Uwagi o zasadach wymiaru kary w polskich kodeksach karnych, „Nowa Kodyfikacja prawa karnego”, t. XLIII, Wrocław 2017.
Cieślak M., Dzieła wybrane, Tom III, Polskie prawo karne, Zarys systemowego ujęcia, red. S. Waltoś, Kraków 2011.
Grajewski J. (aktualizacja S. Steinborn), Przebieg procesu karnego, Warszawa 2012.
Hofmański P., Paprzycki L.K. (aktualizacja A. Sakowicz) [w:] Kodeks karny, Komentarz, red. M. Filar, Warszawa 2016.
Królikowska J., Utrat-Mirecki J., Sprawiedliwość w sędziowskim wymiarze kary, „Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego”, t. XLIII, Wrocław 2017.
Matras J. [w:] Kodeks postępowania karnego, Komentarz, red. K. Dudka, Warszawa 2020.
Melezini M. [w:] System prawa karnego, Tom 5, Nauka o karze, Sądowy wymiar kary, red. T. Kaczmarek, Warszawa 2015.
Pohl Ł., Prawo karne, Wykład części ogólnej, Warszawa 2012.
Wojciechowska J. [w:] Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz, red. G. Rejman, Warszawa 1999.
Zając D., Stopień społecznej szkodliwości czynu jako okoliczność rzutująca na wymiar kary, „Państwo i Prawo” 2017/11.
dr Katarzyna Gębala, LL.M.
starszy asystent sędziego Sądu Najwyższego, Polska
Incydentalna kontrola przez sąd konstytucyjności przepisu ustawy, który utracił moc obowiązującą. Glosa do uchwały Sądu Najwyższego – Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 17 listopada 2022 r., III PZP 2/21
Glosowana uchwała dotyczy istotnego problemu, jakim jest incydentalna kontrola przez sąd konstytucyjności przepisu ustawy, który utracił moc obowiązującą. Autorka analizuje argumentację Sądu Najwyższego, wyrażając aprobatę dla podjętej uchwały, zgodnie z którą sąd rozpoznający sprawę, pozbawiony możliwości skierowania do Trybunału Konstytucyjnego pytania prawnego w trybie art. 193 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej o zbadanie zgodności z Konstytucją RP przepisu ustawy stanowiącego podstawę rozstrzygnięcia w sprawie ze względu na przyczyny wskazane w art. 59 ust. 1 pkt 4 i ust. 3 ustawy z 30.11.2016 r. o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym, może pominąć przepis ustawy, jeśli uzna go za niezgodny z Konstytucją RP.
Słowa kluczowe: prawo do sądu, incydentalna kontrola konstytucyjności ustaw, moc obowiązująca ustawy, pytanie prawne do Trybunału Konstytucyjnego
Dr Katarzyna Gębala, LL.M.
senior judge’s assistant at the Supreme Court, Poland
An incidental review by the court of the constitutionality of a provision of a statute that has lost its binding force. Commentary on the resolution of the Supreme Court – Labour and Social Insurance Chamber of 17 November 2022, III PZP 2/21
The resolution in question applies to a significant problem of the incidental review by the court of the constitutionality of a provision of a statute that has lost its binding force. The author analyses the Supreme Court’s reasoning expressing approval for the resolution that was passed, according to which the court examining the case, being deprived of the ability to refer a legal question to the Constitutional Tribunal in the procedure of Article 193 of the Constitution of the Republic of Poland regarding the examination of the conformity with the Constitution of the Republic of Poland of the provision of a statute constituting the basis for the judgment in the case for the reasons specified in Article 59, para. 1, item 4 and para. 3 of the Act on the organisation and the procedure of proceeding before the Constitutional Tribunal of 30 November 2016, may ignore the provision of a statute if it considers it incompatible with the Constitution of the Republic of Poland.
Keywords: right to a trial in court, incidental review of the constitutionality of statutes, binding force of a statute, legal question to the Constitutional Tribunal
Bibliografia / References
Czeszejko-Sochacki Z., Garlicki L., Trzciński J., Komentarz do ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, Warszawa 1999.
Czeszejko-Sochacki Z., Prawo do sądu w świetle Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (Ogólna charakterystyka), „Państwo i Prawo” 1997/11–12.
Garlicki L. [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. L. Garlicki, t. 4, Warszawa 2005.
Garlicki L., Sądy a Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, „Przegląd Sądowy” 2016/7–8.
Garlicki L., Trybunał Konstytucyjny a sądownictwo, „Przegląd Sądowy” 1998/1.
Nowicki M.A., Kamienie milowe. Orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, Warszawa 1996.
Radziewicz P., Kontrola konstytucyjności „prawa nieobowiązującego”, „Państwo i Prawo” 2014/5.
Radziewicz P., Umarzanie postępowania przez Trybunał Konstytucyjny ze względu na utratę mocy obowiązującej przepisu przed wydaniem orzeczenia, „Przegląd Sejmowy” 2006/2.
Sanetra W., Bezpośrednie stosowanie Konstytucji RP przez Sąd Najwyższy, „Przegląd Sądowy” 2017/2.
Sanetra W., Sąd Najwyższy w systemie wymiaru sprawiedliwości, „Przegląd Sądowy” 1999/7–8.
Sarnecki P. [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. L. Garlicki, t. 3, Warszawa 2003.
Wróblewski J., Sądowe stosowanie prawa, Warszawa 1972.
dr Piotr Dobrowolski
adwokat; wykładowca na Wydziale Prawa i Komunikacji Społecznej Uniwersytetu SWPS – filii we Wrocławiu, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0465-0935
Ustanie dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Konsekwencje opłacenia składki w terminie, lecz w zaniżonej wysokości. Glosa do uchwały Sądu Najwyższego – Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 10 lutego 2022 r., III UZP 10/21
Glosator poddał krytycznej analizie tytułową uchwałę Sądu Najwyższego, zgodnie z którą dobrowolne ubezpieczenie chorobowe osoby prowadzącej pozarolniczą działalność ustaje w przypadku opłacenia składki w terminie, ale w wysokości niższej niż należna (art. 14 ust. 2 pkt 2 ustawy z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych w brzmieniu obowiązującym przed 1.01.2022 r.). Opowiadając się za drugą linią orzeczniczą, której w komentowanej uchwale nie podzielił Sąd Najwyższy, Autor wskazał na słabości uchwały. W szczególności zaprezentował argumenty przemawiające za tym, że na gruncie prawa ubezpieczeń społecznych możliwe jest analogiczne stosowanie niektórych przepisów prawa cywilnego, w tym dotyczących oświadczeń woli i innych oświadczeń.
Słowa kluczowe: ubezpieczenie na wniosek, dobrowolne ubezpieczenia społeczne, prawo ubezpieczenia społecznego, zgoda na opłacenie składki po terminie
Dr Piotr Dobrowolski
attorney-at-law; lecturer at the Faculty of Law and Social Communication of the SWPS University of Social Sciences and Humanities – branch in Wrocław, Poland.
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0465-0935
Ending of voluntary sickness insurance. Consequences of paying contributions on time but at an understated amount. Commentary on the resolution of the Supreme Court – Labour and Social Insurance Chamber of 10 February 2022, III UZP 10/21
In this article, the author critically analysed the above resolution of the Supreme Court, according to which voluntary sickness insurance of a person conducting non-agricultural activity ends if a contribution is paid on time, but at an amount that is lower than due (Article 14, para. 2, item 2 of the Act on the social insurance system of 13 October 1998 in the wording in force before 1 January 2022). Advocating the second line of judgment, which was not supported by the Supreme Court in the resolution in question, the author pointed out the weaknesses of the resolution. In particular, the author presented arguments in favour of the fact that, in the context of social insurance law, certain provisions of civil law may be applied in a similar manner, including those regarding declarations of intent and other declarations.
Keywords: insurance on request, voluntary social insurance, social insurance law, consent for late payment of social insurance contributions
Bibliografia / References
Antonów K. [w:] Prawo pracy i ubezpieczeń społecznych, red. K.W. Baran, Warszawa 2022.
Antonów K., Zakres podmiotowy obowiązkowego ubezpieczenia emerytalnego [w:] Konstrukcje prawa emerytalnego, red. T. Bińczycka-Majewska, Kraków 2004.
Dobrowolski P. [w:] Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych. Komentarz, red. K. Antonów, tekst oddany Redaktorowi komentarza, który ma ukazać się w 2023 r. nakładem wydawnictwa Wolters Kluwer.
Dobrowolski P., Dobrowolne ubezpieczenia społeczne przed i po nowelizacji, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2022/2.
Dobrowolski P., Terminowe opłacenie składek na dobrowolne ubezpieczenia społeczne w niepełnej wysokości przez pryzmat art. 14 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych – glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 15.11.2017 r. (III AUa 325/17), „Palestra” 2020/9.
Jończyk J., Prawo zabezpieczenia społecznego, Kraków 2006.
Kaczmarek A., Zakres podmiotowy ubezpieczenia chorobowego [w:] Ubezpieczenia chorobowe, red. B. Wagner, A. Malaka, Iwonicz-Zdrój 2010.
Machnikowski P. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2022.
Pacud R. [w:] System prawa ubezpieczeń społecznych. Część ogólna, red. A. Wypych-Żywicka, t. I, Warszawa 2020.
Rott-Pietrzyk E. [w:] Zobowiązania. Przepisy ogólne i powiązane przepisy Księgi I KC. Tom I. Komentarz, red. P. Machnikowski, Warszawa 2022.
Sierocka I., Glosa do wyroku SN z dnia 16 sierpnia 2005 r., I UK 376/04, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2007/7–8.
Sobolewski P. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. W. Borysiak, K. Osajda, Warszawa 2022.
Stelina J., Dobrowolne ubezpieczenie emerytalne [w:] Konstrukcje prawa emerytalnego, red. T. Bińczycka-Majewska, Kraków 2004.
Świątek-Rudoman J. [w:] Leksykon prawa ubezpieczeń społecznych. 100 podstawowych pojęć, red. A. Wypych-Żywicka, Warszawa 2016.
Witkowski J., Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 8 grudnia 2015 r., II UK 443/14 – opłacenie składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe w niepełnej wysokości, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2016/6.
prof. dr hab. Barbara Adamiak
Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii, Uniwersytet Wrocławski, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0001-8942-0543
Byt prawny postępowania administracyjnego przesłanką dopuszczalności skargi na przewlekłe prowadzenie postępowania. Glosa do postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24 stycznia 2023 r., II OSK 1575/22
Glosowane postanowienie wyznacza zasadniczy element konstrukcji prawnej skargi do sądu administracyjnego w sprawach na przewlekłe prowadzenie postępowania administracyjnego. Tym zasadniczym elementem jest byt prawny postępowania w sprawie i rozważenia wymagało określenie jego granic. Granice bytu prawnego postępowania są wyznaczone ciągiem czynności procesowych – od czynności wszczęcia postępowania w sprawie do czynności procesowej wydania decyzji administracyjnej. Przepisy administracyjnego prawa procesowego nie przyjmują koncepcji ciągłości materialnoprawnej rozstrzygnięcia sprawy. Wydanie decyzji w postępowaniu w sprawie w danej instancji zarówno postępowania zwykłego, jak i postępowania nadzwyczajnego kończy zawisłość sprawy przez zamknięcie bytu prawnego danego postępowania. Wniesienie skargi na przewlekłe prowadzenie postępowania w sprawie po wydaniu decyzji wypełnia przesłankę odrzucenia skargi na podstawie art. 58 § 1 pkt 6 ustawy z 30.08.2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
Słowa kluczowe: postępowanie sądowoadministracyjne, skarga na przewlekłe prowadzenie postępowania, decyzja kończąca postępowanie, odrzucenie skargi
Professor Dr Hab. Barbara Adamiak
Faculty of Law, Administration and Economics, University of Wrocław, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0001-8942-0543
Legal existence of administrative proceedings as a premise for the admissibility of a complaint for protracted handling of proceedings. Commentary on the ruling of the Supreme Administrative Court of 24 January 2023, II OSK 1575/22
The provision under review specifies the fundamental element of the legal structure of a complaint to an administrative court in cases of protracted handling of administrative proceedings. This fundamental element is the legal existence of the proceedings in the case and the specification of its limits required consideration. The limits of the legal existence of the proceedings are specified by the sequence of procedural activities – from the activity of initiating the proceedings in the case to the procedural activity of issuing an administrative decision. The provisions of administrative procedural law do not accept the concept of continuity of substantive law in the resolution of the case. When a decision is issued in the proceedings in the given instance of both ordinary and extraordinary proceedings, this ends the pendency of the case by ending the legal existence of the given proceedings. The filing of a complaint about the protracted conduct of proceedings in a case after a decision is issued satisfies the premise for dismissing a complaint on the basis of Article 58 § 1 item 6 of the Law on Proceedings before Administrative Courts of 30 August 2002.
Keywords: administrative court proceedings, complaint regarding the protracted handling of proceedings, decision ending proceedings, dismissal of a complaint
Bibliografia / References
Adamiak B. [w:] B. Adamiak, J. Borkowski, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2022.
Adamiak B., Zagadnienia ogólne procesowego prawa administracyjnego [w:] B. Adamiak, J. Borkowski, A. Krawczyk, W. Piątek, W. Sawczyn, M. Sieniuć, A. Skoczylas, A. Wróbel, System prawa administracyjnego. Prawo procesowe administracyjne, t. 9, Warszawa 2020.
prof. dr hab. Wojciech Chróścielewski
Katedra Postępowania Administracyjnego i Sądowej Kontroli Administracji, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Łódzki, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-1641-4921
Bezczynność Marszałka Sejmu w rozpoznaniu wniosku o pociągnięcie posła do odpowiedzialności cywilnoprawnej. Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 14 grudnia 2022 r., III OSK 4968/21
Autor glosy uważa, że konieczność prokonstytucyjnej wykładni prawa nie może prowadzić do rozszerzania zakresu kognicji sądów administracyjnych i obejmowania przedmiotem tej kontroli działalności innej niż działalność administracji publicznej w ujęciu przedmiotowym i podmiotowym. Marszałek Sejmu nie wykonuje działalności administracji publicznej, a w konsekwencji jego bezczynność nie podlega kontroli sądów administracyjnych. Stanowisko Sądu zaprezentowane w komentowanym wyroku w swej istocie zmierza do promocji stosowania analogii w prawie publicznym. Miałoby ono sprowadzać się do korzystania z rozwiązań przewidzianych dla zwalczania bezczynności organów administracji publicznej w odniesieniu do niepodejmowania czynności przez organ kierowniczy Sejmu, a więc władzy ustawodawczej. Pod hasłem „prokonstytucyjnej wykładni prawa” Sąd zachęca w istocie do stosowania analogii w prawie, co w komentowanej sprawie oznacza objęcie kontrolą sądów administracyjnych bezczynność organów władzy ustawodawczej. Stanowienie prawa należy jednak do władzy ustawodawczej, a nie do Sądów, w tym sądów administracyjnych. Zdaniem autora można rozważać, czy ochrony przed bezczynnością Marszałka Sejmu w zakresie nadania dalszego biegu wnioskowi o pociągnięcie posła do sądowej odpowiedzialności cywilnej nie należy poszukiwać na gruncie prawa cywilnego.
Słowa kluczowe: działalność administracji publicznej, bezczynność Marszałka Sejmu, prokonstytucyjna wykładnia prawa, analogia w prawie publicznym
Professor Dr Hab. Wojciech Chróścielewski
Department of Administrative Proceedings and Court Review of Administration, Faculty of Law and Administration, University of Łódź, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-1641-4921
Inaction of the Marshal of the Sejm in considering a motion to hold an MP liable under civil law. Commentary on the ruling of the Supreme Administrative Court of 14 December 2022, III OSK 4968/21
The author of the commentary believes the need for a pro-constitutional interpretation of the law must not lead to the extension of the jurisdiction of the administrative courts and the inclusion of activities other than public administration activities in the approach to the subject matter and the entity. The Marshal of the Sejm does not perform public administration activities and, consequently, his inaction is not subject to review by the administrative courts. The Court’s position presented in the judgment in question essentially leads to the promotion of the use of an analogy in public law. It would boil down to benefiting from the solutions envisaged for combating the inactivity of bodies of public administration with respect to the failure of the Sejm’s management body, namely the legislative authority, to take action. The court essentially uses the slogan of ‘pro-constitutional interpretation of the law’ to use analogies in law, which, in the case in question, means the review by administrative courts of the inaction of the legislative authorities. However, law-making is the responsibility of the legislative branch of government and not the courts, including the administrative courts. According to the author, consideration could be given to whether protection against the inaction of the Marshal of the Sejm regarding further action in the motion to bring an MP to justice under civil liability should be sought on the basis of civil law.
Keywords: activity of the public administration, inaction of the Marshal of the Sejm, pro-constitutional interpretation of the law, analogy in public law
Bibliografia / References
Adamiak B., Borkowski J., Postępowanie administracyjne i sądowoadministracyjne, Warszawa 2017.
Chróścielewski W., Preferencje polityczne i światopoglądowe organów administracji publicznej i sędziów sądów administracyjnych a zapewnienie bezstronności w orzekaniu [w:] IUS EST ARS BONI ET AEQUI, Studia ofiarowane Profesorowi Romanowi Hauserowi Sędziemu Naczelnego Sądu Administracyjnego, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2021, numer specjalny.
Chróścielewski W., Strony i uczestnicy postępowania sądowoadministracyjnego [w:] System Prawa Administracyjnego, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, t. 10, Sądowa kontrola administracji publicznej, Warszawa 2016.
Dauter B., Kabat A., Niezgódka-Medek M., Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Komentarz, Warszawa 2016.
Drachal J., Jagielski J., Gołaszewski P. [w:] Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Komentarz, red. R. Hauser, M. Wierzbowski, Warszawa 2021.
Hauser R., Wierzbowski M. (red.), Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Komentarz, Warszawa 2021.
Kabat A., Właściwość sądów administracyjnych [w:] Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Zagadnienia wybrane, materiał na Konferencję sędziów NSA, Popowo 20–22 października 2003 r., maszynopis powielony.
Ochendowski E., Prawo administracyjne, część ogólna, Toruń 1999.
Pyziak-Szafnicka M. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Część ogólna, red. P. Księżak, Warszawa 2014.
Tarno J.P., Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Komentarz, Warszawa 2012.
Wojnicki Z. [w:] Wielka encyklopedia prawa, red. B. Hołyst i E. Smoktunowicz, Warszawa 2005.
Woś T., Knysiak-Molczyk H., Romańska M., Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Komentarz, red. T. Woś, Warszawa 2016.
Zimmermann J., Alfabet prawa administracyjnego, Warszawa 2022.
prof. dr hab. Zbigniew R. Kmiecik
Katedra Postępowania Administracyjnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-1066-0075
Przywrócenie terminu do usunięcia braków podania (art. 64 § 2 k.p.a.). Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 6 września 2022 r., II OSK 57/22
W praktyce instytucja przywrócenia terminu stosowana jest przeważnie w odniesieniu do terminu do wniesienia środka zaskarżenia. Negatywne dla strony skutki naruszenia pozostałych terminów ustawowych mogą być bowiem zrównoważone dokonaniem innych czynności albo są mało istotne wobec istnienia określonych rozwiązań proceduralnych. Przedmiotem wniosku o przywrócenie mogą być jednak także inne terminy zawite ad quem odnoszące się do czynności wnioskującego, jeżeli są bezwzględnie oznaczone jako okres lub abstrakcyjna data. W obecnym stanie prawnym taki charakter mają wszystkie kodeksowe terminy ustawowe odnoszące się do czynności stron oraz jeden termin ustawowo-urzędowy – wyznaczany na podstawie art. 64 § 2 Kodeksu postępowania administracyjnego termin do usunięcia braków podania. Spotykany w literaturze i orzecznictwie pogląd, jakoby termin wyznaczany na podstawie art. 64 § 2 k.p.a. miał charakter instrukcyjny, a co za tym idzie – nie podlegał przywróceniu, uzasadniany jest argumentem, że po upływie tego terminu wnioskodawca może ponownie wnieść podanie, tym razem wolne od braków formalnych. Okoliczność ta – nawiasem mówiąc, nie zawsze występująca – nie ma jednak znaczenia w kontekście oceny charakteru terminu, gdyż podział na terminy zawite i instrukcyjne opiera się na innym kryterium.
Słowa kluczowe: podanie, braki formalne, termin zawity, termin instrukcyjny, przywrócenie terminu
Professor Dr Hab. Zbigniew R. Kmiecik
Administrative Proceedings Department, Faculty of Law and Administration, Maria Curie-Skłodowska University in Lublin, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-1066-0075
Restoration of the time limit for remedying defects in an application (Article 64 § 2 APC). Commentary on the ruling of the Supreme Administrative Court of 6 September 2022, II OSK 57/22
In practice, the institution of restoring the time limit is usually used with respect to the time limit for filing for a legal remedy. This is because the negative effects for a party of breaching other statutory deadlines may be offset by the performance of other activities or are of little importance in the light of the existence of specific procedural solutions. However, other time limits ad quem relating to the applicant’s actions may also be the subject of a motion for restoration, if they are strictly identified as a period or an abstract date. All statutory time limits in the Code related to the activities of the parties and one statutory/official time limit – the deadline for remedying defects in an application specified on the basis of Article 64 § 2 of the Administrative Procedures Code (APC) – are currently of such a nature. The view encountered in the literature and the line of judgments that the time limit set on the basis of Article 64, § 2 APC is of an instructional nature and is therefore not restorable is justified by the argument that, at the end of the time limit, the applicant may resubmit the application, this time without formal defects. However, this circumstance, which, on the side-line, does not always arise, is irrelevant in the context of the assessment of the nature of the time limit, because the distinction between strict and instructional time limits is based on different criteria.
Keywords: application, formal defects, strict time limit, instructional time limit, restoration of a time limit
Bibliografia / References
Adamiak B. [w:] B. Adamiak, J. Borkowski, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2022.
Borkowski J. [w:] B. Adamiak, J. Borkowski, Postępowanie administracyjne i sądowoadministracyjne, Warszawa 2013.
Iserzon E. [w:] E. Iserzon, J. Starościak, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 1970.
Janowicz Z., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 1999.
Janowicz Z., Postępowanie administracyjne i postępowanie przed sądem administracyjnym, Warszawa–Poznań 1987.
Kmiecik Z.R., Oświadczenia procesowe stron w ogólnym postępowaniu administracyjnym, Lublin 2008.
Kopp F.O., Ramsauer U., Verwaltungsverfahrensgesetz, München 2000.
Służewski J., Postępowanie administracyjne, Warszawa 1982.
Szubiakowski M., Terminy załatwiania spraw i zabezpieczenie ich realizacji w postępowaniu administracyjnym, „Organizacja – Metody – Technika” 1987/5.
Wiktorowska A. [w:] M. Wierzbowski, M. Szubiakowski, A. Wiktorowska, Postępowanie administracyjne – ogólne, podatkowe, egzekucyjne i przed sądami administracyjnymi, Warszawa 2017.
Wróbel A. [w:] A. Wróbel, M. Jaśkowska, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2018.
Wróbel A. [w:] K. Chorąży, W. Taras, A. Wróbel, Postępowanie administracyjne, egzekucyjne i sądowoadministracyjne, Kraków 2003.
Żukowski L. [w:] L. Żukowski, R. Sawuła, Postępowanie administracyjne i postępowanie przed Naczelnym Sądem Administracyjnym, Warszawa 2002.
Zamów prenumeratę: https://www.profinfo.pl/czasopisma