Ważność operatu szacunkowego w postępowaniu egzekucyjnym. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 26 stycznia 2018 r., II CSK 117/17Angelika Durda
komornik sądowy, uczestniczka Prawniczego Seminarium Doktorskiego na Akademii Leona Koźmińskiego w Warszawie, Polska
ORCID: 0000-0001-7001-625X
Ważność operatu szacunkowego w postępowaniu egzekucyjnym. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 26 stycznia 2018 r., II CSK 117/17
W glosie omówiono zagadnienie dotyczące ważności operatu szacunkowego sporządzanego przez biegłego rzeczoznawcę majątkowego do szacowania nieruchomości na zlecenie komornika sądowego w toku postępowania egzekucyjnego. Autor potwierdził, że art. 948 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego (k.p.c.) odsyła wyłącznie do przepisów dotyczących powołania osób, którym komornik może zlecić oszacowanie nieruchomości. Rzeczoznawca majątkowy w toku postępowania egzekucyjnego z nieruchomości powoływany stosownie do art. 948 § 1 k.p.c. dokonuje oszacowania nieruchomości w oparciu o przepisy Kodeksu postępowania cywilnego. W artykule 948 § 1 zd. 2 k.p.c. przewidziano wyjątek, o którym mowa w art. 156 ust. 5 ustawy o gospodarce nieruchomościami. W konsekwencji postawiono tezę, że do operatów szacunkowych sporządzonych w celu dokonania opisu i oszacowania nieruchomości w sądowym postępowaniu egzekucyjnym nie ma zastosowania art. 156 ust. 3 i 4 ustawy o gospodarce nieruchomościami.
Słowa kluczowe: egzekucja sądowa, egzekucja z nieruchomości, opis i oszacowanie nieruchomości, operat szacunkowy, ważność operatu szacunkowego, ustawa o gospodarce nieruchomościami z 1997 r.
Angelika Durda
court bailiff, participant of the Doctoral Seminar in Law at the Kozminski University in Warsaw, Poland
ORCID: 0000-0001-7001-625X
Validity of a Property Appraisal Report in Execution Proceedings. Commentary on Judgment of the Supreme Court – Civil Chamber of 26 January 2018, II CSK 117/17
The commentary discusses the issue of validity of the appraisal report prepared by an expert property appraiser for property value estimation at the request of a court bailiff in the course of execution proceedings. The author confirms that Article 948(1) of the Code of Civil Procedure [CCP] contains reference only to the provisions on appointment of persons who may be commissioned by the bailiff to estimate the property value. In the course of execution proceedings against property, a property appraiser appointed pursuant to Article 948(1) CCP estimates the property value based on the provisions of the Code of Civil Procedure. The second sentence of Article 948(1) provides for an exception in the case referred to in Article 156(5) of the Act on Real Estate Management. As a consequence, a thesis is put forward that Article 156(3) and (4) of the Act on Real Estate Management does not apply to appraisal reports prepared for the purpose of describing and estimating the value of properties in judicial execution proceedings.
Keywords: judicial execution, execution against property, description and estimation of property value, property appraisal report, validity of property appraisal report, Act of 1997 on Real Estate Management
Bibliografia / References
Antkiewicz A., Opis i oszacowanie nieruchomości w sądowych postępowaniach egzekucyjnych wszczętych po 7 września 2016 r., „Przegląd Prawa Egzekucyjnego” 2017/12.
Barańska A., Egzekucja sądowa z nieruchomości po nowelizacji z dnia 2 lipca 2004 r., „Przegląd Prawa Egzekucyjnego” 2004/10–12.
Barańska A., Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz do art. 506–1088. Tom II, red. K. Piasecki, Warszawa 2006.
Błaszczak Ł., Markiewicz K., Dowody i postępowanie dowodowe w sprawach cywilnych. Komentarz praktyczny orzecznictwem. Wzory pism sądowych i pism procesowych, Warszawa 2015.
Bończak-Kucharczyk E., Ustawa o gospodarce nieruchomościami. Komentarz aktualizowany, LEX 2021.
Brulińska M., Opis i oszacowanie nieruchomości [w:] Wybrane zagadnienia egzekucji sądowej, red. J. Gołaczyński, LEX 2008.
Dybka R., Dziedzic M., Forma określenia wartości nieruchomości w postępowaniu cywilnym, „Nieruchomości” 2011/12.
Flaga-Gieruszyńska K., Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. A. Zieliński, K. Flaga-Gieruszyńska, Legalis 2019.
Flaga-Gieruszyńska K., Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. A. Zieliński A., K. Flaga-Gieruszyńska, Legalis 2017.
Graczyk B., Postępowanie administracyjne, Warszawa 1953.
Jaworski J., Ustawa o gospodarce nieruchomościami. Komentarz, red. J. Jaworski, A. Prusaczyk, A. Tułodziecki, M. Wolanin, Legalis 2020.
Julke G. [w:] Egzekucja sądowa w Polsce, red. Z. Szczurek, Sopot 2007.
Julke G. [w:] Egzekucja sądowa w Polsce, red. Z. Szczurek, Sopot 2015.
Klecha P., Jaroch-Wąsowska M., Egzekucja z nieruchomości – praktyczny komentarz, Sopot 2016.
Krakowiak M., Kodeks postępowania cywilnego. Tom II. Komentarz, Art. 730–1217, red. J. Jankowski, Legalis 2019.
Kuglarz P., Komentarz do przepisów KPC regulujących egzekucję z nieruchomości [w:] Ustawa o księgach wieczystych i hipotece oraz przepisy związane. Komentarz, red. I. Heropolitańska, A. Drewicz-Tułodziecka, K. Hryćków-Mycka, P. Kuglarz, Legalis 2017.
Lipińska J., Biegły w postępowaniu egzekucyjnym (część trzecia). Zagadnienia szczegółowe, oszacowanie nieruchomości i statku morskiego, „Przegląd Prawa Egzekucyjnego” 2018/2.
Lipińska J., Biegły w postępowaniu egzekucyjnym. Zagadnienia ogólne (część pierwsza), „Przegląd Prawa Egzekucyjnego” 2017/10.
Łochowski M., Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Art. 506–1217. Tom II, red. T. Szanciło, Warszawa 2019.
Niemiec J., O konieczności dokonania dodatkowego opisu i oszacowania nieruchomości w związku z treścią przepisu art. 156 ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami, „Przegląd Prawa egzekucyjnego” 2019/2.
Sęk Ł., Praktyczne aspekty czynności opisu i oszacowania w egzekucji z nieruchomości, „Przegląd Prawa Egzekucyjnego” 2017/7.
Wnacke P., Ocena operatu szacunkowego jako dowodu przez organ prowadzący postępowanie na gruncie ustawy o gospodarce nieruchomościami, „Casus” 2016/3.
Wolanin M., Opłaty, ceny, wartości i odszkodowania w gospodarce nieruchomościami, Legalis 2021.
Żyznowski T., Kodeks postępowania cywilnego. Tom IV. Komentarz do art. 730–10951, red. A. Marciniak, Warszawa 2020.
Monika Ged
absolwentka studiów doktoranckich, Instytutu Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk, radca prawny, Polska
ORCID: 0000-0003-1000-6011
Dopuszczalność odpowiedniego stosowania art. 177 § 1 pkt 1 k.p.c. w postępowaniu egzekucyjnym. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z 15 lutego 2017 r., II CSK 179/16
Zagadnienie wzajemnych relacji pomiędzy cywilnym postępowaniem rozpoznawczym a postępowaniem egzekucyjnym stanowi od dawna przedmiot wnikliwej analizy nauki postępowania cywilnego. W uzasadnieniu glosowanego orzeczenia Sąd Najwyższy stanął na stanowisku, że art. 177 § 1 pkt 1 Kodeksu postępowania cywilnego nie znajduje odpowiedniego zastosowania w sądowym postępowaniu egzekucyjnym. Pogląd ten przeważa również w doktrynie. Mimo swej sugestywności stanowisko to budzi wątpliwości. Sąd Najwyższy swoje rozważania oparł wyłącznie na analizie wpływu postępowania rozpoznawczego na postępowanie egzekucyjne. Istnieją natomiast sytuacje, w których należy rozważyć relacje zachodzące pomiędzy dwoma równolegle prowadzonymi postępowaniami egzekucyjnymi. Dalszy los postępowania egzekucyjnego może bowiem zależeć od wyniku innego postępowania egzekucyjnego. Zależność taka ma miejsce w razie skierowania egzekucji do tej samej nieruchomości, lecz przeciwko innym dłużnikom. Zaprezentowana w glosie argumentacja pozwala na stwierdzenie, że w określonych przypadkach odpowiednie zastosowanie art. 177 § 1 pkt 1 Kodeksu postępowania cywilnego w postępowaniu egzekucyjnym będzie konieczne. Przyjęte stanowisko nie narusza obowiązującej zasady związania organu egzekucyjnego treścią tytułu wykonawczego. Nie sprzeciwia się również podstawowym funkcjom i celom postępowania egzekucyjnego.
Słowa kluczowe: egzekucja sądowa, zawieszenie postępowania egzekucyjnego, dopuszczalność zastosowania art. 177 § 1 pkt 1 Kodeksu postępowania cywilnego
Monika Ged
graduate of doctoral studies at the Institute of Law Studies of the Polish Academy of Sciences; legal counsel, Poland
Permissibility of Applying Article 177(1)(1) of the Code of Civil Procedure Mutatis Mutandis in Execution Proceedings. Commentary on Judgment of the Supreme Court – Civil Chamber of 15 February 2017, II CSK 179/16
The issue of mutual relations between civil examination proceedings and execution proceedings has for a long time been the subject of thorough analysis in studies on civil procedure. In the justification of the commented judgment, the Supreme Court took the view that Article 177(1)(1) of the Code of Civil Procedure does not apply mutatis mutandis to judicial execution proceedings. This is also the dominant view in legal literature. However convincing it seems, this view causes doubts. The Supreme Court based its considerations only on an analysis of the influence of examination proceedings on execution proceedings. There are, however, situations in which the relations between two sets of execution proceedings conducted simultaneously. The further course of execution proceedings can therefore depend on the result of another set of execution proceedings. This dependency exists when execution is levied against the same real property, but against other debtors. The argumentation presented in the commentary enables stating that in certain cases it will be necessary to apply Article 177(1)(1) of the Code of Civil Procedure mutatis mutandis in execution proceedings. The adopted view does not infringe the applicable principle that the execution authority is bound by the substance of the enforcement order. Neither is it contrary to the basic functions and aims of enforcement proceedings.
Keywords: judicial execution, suspension of execution proceedings, permissibility of applying Article 177(1)(1) Code of Civil Procedure
Bibliografia / References
Adamczuk A. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Art. 478–1217, t. II, red. M. Manowska, Warszawa 2021.
Berutowicz W., Postępowanie cywilne w zarysie, Warszawa 1978.
Broniewicz W., Postępowanie cywilne w zarysie, Warszawa-Łódź 1978.
Ciepła H. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Artykuły 730–1088. Komentarz, t. IV, red. H. Dolecki, T. Wiśniewski, Warszawa 2014.
Dobrzański B. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. I, red. Z. Resich, W. Siedlecki, Warszawa 1969.
Golinowska K. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Art. 730–1088. Komentarz, t. II, red. J. Jankowski, Warszawa 2013.
Gołaczyński J. [w:] Postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne, red. K. Flaga-Gieruszyńska, Warszawa 2021.
Flaga-Gieruszyńska K. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. K. Flaga-Gieruszyńska, A. Zieliński, Warszawa 2019.
Jagieła J. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Art. 730–10951, t. IV, red. A. Marciniak, Warszawa 2019.
Klich A., Zawieszenie postępowania egzekucyjnego, Sopot 2020.
Korzan K., Sądowe postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne w sprawach cywilnych, Warszawa 1986.
Korzonek J., Postępowanie egzekucyjne i zabezpieczające. Kodeks postępowania cywilnego, cz. II, Kraków 1934.
Kunicki I. [w:] W. Broniewicz, A. Marciniak, I. Kunicki, Postępowanie cywilne w zarysie, Warszawa 2020.
Laskowska A., Zawieszenie sądowego postępowania rozpoznawczego w sprawach cywilnych, Warszawa 2009.
Łochowski M. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Art. 506–1217, t. II, red. T. Szanciło, Warszawa 2019.
Marciniak A., Sądowe postępowanie egzekucyjne w sprawach cywilnych, Warszawa 2019.
Misztal-Konecka J., Postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne w sprawach cywilnych, Warszawa 2019.
Pietrzkowski H. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Postępowanie egzekucyjne, t. V, red. T. Ereciński, Warszawa 2016.
Stefańska E. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Art. 1–47716, t. I, red. M. Manowska, Warszawa 2021.
Szczurek Z., Egzekucja sądowa w sprawach cywilnych. Część ogólna, Sopot 2011.
Świeboda Z., Komentarz do kodeksu postępowania cywilnego. Postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne. Część druga, Warszawa 2004.
Wengerek E., Postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne. Komentarz, Warszawa 1972.
Wengerek E., Sądowe postępowanie zabezpieczające i egzekucyjne w sprawach cywilnych, Warszawa 1986.
dr hab. Aneta Kaźmierczyk, profesor Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie
Katedra Prawa Nieruchomości i Prawa Podatkowego, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Polska
ORCID: 0000-0002-6137-6605
Upływ terminu, na który zostało ustanowione prawo użytkowania wieczystego gruntu, a byt prawny odrębnej własności lokalu znajdującego się w budynku położonym na tym gruncie. Glosa do uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 25 sierpnia 2017 r., III CZP 11/17
Komentowana uchwała, podjęta przez skład siedmiu sędziów Sądu Najwyższego w dniu 25.08.2017 r., dotyczy zagadnień mających istotne znaczenie zarówno teoretyczne, jak i praktyczne. Uchwała ta odnosi się do określenia skutku upływu terminu użytkowania wieczystego gruntu w odniesieniu do bytu prawnego odrębnej własności lokali znajdujących się w budynku położonym na tym gruncie. Pomimo niewyrażenia tego w tezie uchwały dotyczy ona również problemu określenia skutku upływu terminu użytkowania wieczystego na byt prawny samego użytkowania wieczystego. W uchwale Sąd Najwyższy uznał, że upływ terminu użytkowania wieczystego gruntu nie odnosi skutku w postaci wygaśnięcia odrębnej własności lokalu. Pogląd ten – co do zasady – zasługuje na akceptację, zważywszy, że prawo słabsze nie może determinować losu prawnego prawa silniejszego. Podjęta uchwała nie usuwa jednak wątpliwości związanych z ustaleniem bytu prawnego użytkowania wieczystego po upływie terminu, na jaki zostało ustanowione. Przyjęty przez Sąd Najwyższy pogląd, że upływ terminu użytkowania wieczystego skutkuje ex lege przedłużeniem trwania użytkowania wieczystego, jest nie do pogodzenia z zasadą numerus clausus praw rzeczowych.
Słowa kluczowe: cywilne prawo, odrębna własność lokalu, prawo użytkowania wieczystego, upływ terminu użytkowania wieczystego
dr hab. Aneta Kaźmierczyk, professor of the Krakow University of Economics
Department of Real Property and Tax Law, Krakow University of Economics, Poland
ORCID: 0000-0002-6137-6605
Lapse of the Period for Which Right of Perpetual Usufruct of Land was Granted in the Context of Legal Existence of Separate Ownership of Premises in a Building Located on Such Land. Commentary on Resolution of a Panel of Seven Judges of the Supreme Court – Civil Chamber of 25 August 2017, III CZP 11/17
The commented resolution, adopted by a panel of seven judges of the Supreme Court on 25 August 2017, concerns issues of significant theoretical and practical importance. This resolution concerns determining the effect of the expiry of the term of perpetual usufruct of land in relation to the legal existence of separate ownership of premises in a building located on this land. Despite this not being expressed in the thesis of the resolution, it also concerns the problem of determining the effect of the expiry of the term of perpetual usufruct on the legal existence of the perpetual usufruct itself. In the resolution, the Supreme Court found that the expiry of the term of perpetual usufruct of land does not have the effect of causing expiration of separate ownership of the premises. This view, in principle, deserves acceptance, given that the weaker right cannot determine the legal existence of the stronger right. However, the adopted resolution does not remove doubts related to determining the legal existence of perpetual usufruct after the expiry of the period for which it was established. The view adopted by the Supreme Court that the expiry of the term of perpetual usufruct ex lege results in an extension of the period of perpetual usufruct is incompatible with the numerus clausus principle applicable to property rights.
Keywords: civil law, separate ownership of premises, right of perpetual usufruct, expiration of the term of perpetual usufruct
Bibliografia / References
Augustowicz J., Odrębna własność lokali, „Nowe Prawo” 1982/1–2.
Barłowski B., U podstaw odrębnej własności budynków i lokali, „Nowe Prawo” 1983/1.
Bednarek M., Mienie. Komentarz do art. 44–553 Kodeksu cywilnego, Kraków 1997.
Bieniek G., Aktualne problemy stosowania ustawy o własności lokali (część I), „Rejent” 2006/10.
Dadańska K.A., Glosa do uchwały 7 sędziów SN z dnia 25.08.2017 r., III CZP 11/17, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2019/3.
Drela M., Czas trwania prawa odrębnej własności lokalu a wygaśniecie prawa użytkowania wieczystego [w:] Współczesne problemy prawa prywatnego. Księga pamiątkowa ku czci profesora Edwarda Gniewka, red. J. Gołaczyński, P. Machnikowski, Warszawa 2010.
Doliwa A., Prawo mieszkaniowe Komentarz, Warszawa 2012.
Drozd E., Z. Truszkiewicz, Gospodarka gruntami i wywłaszczanie nieruchomości. Komentarz, Kraków 1995.
Gniewek E., Własność osobista lokali mieszkalnych w prawie polskim, Wrocław 1986.
Kapkowski J., Glosa do uchwały 7 sędziów SN z dnia 25.08.2017 r., III CZP 11/17, „Rejent” 2018/9.
Kaźmierczyk A., Nieruchomość wspólna właścicieli lokali. Problematyka prawno-rzeczowa, Warszawa 2015.
Kocot J.W., Glosa do uchwały 7 sędziów SN z dnia 25.08.2017 r., III CZP 11/17, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2018/6.
Krajewski M., Glosa do uchwały 7 sędziów SN z dnia 25.08.2017 r., III CZP 11/17, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2018/12.
Nazar M., Odrębna własność lokali, wybrane zagadnienia, „Państwo i Prawo” 1995/10–11.
Pietrzyk T., Odrębna własność lokali w domach państwowych, „Nowe Prawo” 1976/7–8.
Rudnicki S., Glosa do uchwały SN z dnia 28 września 1995 r., III CZP 127/95, „Przegląd Sądowy” 1996/3, poz. 99.
Nowakowski Z.K. [w:] System prawa cywilnego, Prawo własności i inne prawa rzeczowe, t. II, red. J. Ignatowicz, Ossolineum 1997.
Radwański Z., Funkcja społeczna treść i charakter prawny odrębnej własności lokali, „Studia Cywilistyczne” 1968, t. XI.
Bieniek G., Rudnicki S., Nieruchomości. Problematyka prawna, Warszawa 2006.
Strzelczyk R., Turlej A., Własność lokali. Komentarz, Warszawa 2010.
Truszkiewicz Z., Użytkowanie wieczyste. Zagadnienia konstrukcyjne, Kraków 2006.
Watrakiewicz M., Nieruchomość wspólna według ustawy o własności lokali, „Kwartalnik Prawa Prywatnego” 2002/3.
Bartosz Łukowiak
doktorant, Uniwersytet Wrocławski, Polska
ORCID: 0000-0003-3993-2182
Zaskarżalność postanowienia o rozstrzygnięciu sporu kompetencyjnego oraz konkurencyjność trybów przekazywania sprawy. Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 2 marca 2021 r., III KO 1/21
W glosowanym orzeczeniu Sąd Najwyższy wyraził pogląd, zgodnie z którym strony postępowania karnego są uprawnione do wnoszenia zażalenia na postanowienie o rozstrzygnięciu sporu kompetencyjnego. Przyjął również, że rozpoznając wniosek o przekazanie sprawy do rozpoznania innemu sądowi na podstawie art. 37 Kodeksu postępowania karnego, nie mógł się on kierować przesłankami określonymi w innych przepisach. W pierwszej części glosy wyjaśniono, dlaczego należy się zgodzić ze stanowiskiem Sądu Najwyższego w przedmiocie konkurencyjności trybów przekazywania sprawy pomiędzy sądami, natomiast druga część wywodów została poświęcona próbie wykazania błędności poglądu o zaskarżalności postanowienia rozstrzygającego spór kompetencyjny.
Słowa kluczowe: postępowanie karne, spór kompetencyjny, postanowienie w kwestii właściwości, właściwość sądu, przekazanie sprawy sądowi równorzędnemu z uwagi na dobro wymiaru sprawiedliwości, środki odwoławcze, Sąd Najwyższy, proces karny
Bartosz Łukowiak
PhD student, University of Wroclaw, Poland
ORCID: 0000-0003-3993-2182
Appellability of a Decision Resolving a Competence Dispute and Competitiveness of the Modes of Transferring the Case. Commentary on Decision of the Supreme Court – Criminal Chamber of 2 March 2021, III KO 1/21
In the commented judgment, the Supreme Court expressed the view that parties to criminal proceedings are entitled to lodge an appeal against a decision resolving a competence dispute. It also accepted that when examining the motion for the case to be transferred to another court for examination under Article 37 of Polish Code of Criminal Procedure, it could not be guided by the conditions set out in other provisions. In the first part of the text, an attempt is made to explain why one should agree with the position of the Supreme Court regarding the competitiveness of the modes of transferring cases between courts, while the second part of the arguments is an attempt to demonstrate the erroneousness of the view that a decision resolving a competence dispute may be appealed.
Keywords: criminal proceedings, competence dispute, ruling concerning jurisdiction, court’s jurisdiction, transferring the case to a court of equal rank out of concern for the good of the administration of justice, means of appeal, Supreme Court, criminal trial
Bibliografia / References
Drajewicz D. [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. 1, Art. 1–424, red. D. Drajewicz, Warszawa 2020.
Grajewski J., Steinborn S. [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. 1, Komentarz do art. 1–424, red. L.K. Paprzycki, Warszawa 2013.
Grzegorczyk T. [w:] T. Grzegorczyk, J. Tylman, Polskie postępowanie karne, Warszawa 2009.
Grzegorczyk T., Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. 1, Artykuły 1–467, Warszawa 2014.
Hofmański P., Sadzik E., Zgryzek K. [w:] Kodeks postępowania karnego, t. 1, Komentarz do artykułów 1–296, red. P. Hofmański, Warszawa 2011.
Jasiński W. [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. J. Skorupka, Warszawa 2020.
Kosonoga J. [w:] Kodeks postępowania karnego, t. 1, Komentarz do art. 1–166, red. R.A. Stefański, S. Zabłocki, Warszawa 2017.
Kwiatkowski Z., Właściwość sądów powszechnych w sprawach karnych [w:] System Prawa Karnego Procesowego, t. 5, Sądy i inne organy postępowania karnego, red. P. Hofmański, Z. Kwiatkowski, Warszawa 2015.
Łukowiak B., Właściwość funkcjonalna do rozstrzygania sporów kompetencyjnych na gruncie nowelizacji z 19 lipca 2019 r., czyli o reformowaniu niewymagającego zmian, „Ius Novum” 2021 (w druku).
Marszał K., Proces karny. Zagadnienia ogólne, Katowice 2008.
Mogilnicki A., Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Kraków 1934.
Nowicki K. [w:] Proces karny, red. J. Skorupka, Warszawa 2020.
Posnow W. [w:] Postępowanie karne. Część ogólna, red. Z. Świda, Warszawa 2008.
Sanetra W., Sąd właściwy w rozumieniu Konstytucji RP, „Przegląd Sądowy” 2011/9.
Stefański R.A., Spory o właściwość między sądami karnymi, „Prokuratura i Prawo” 2008/9.
Świecki D. [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. 1, Art. 1–424, red. D. Świecki, Warszawa 2018.
Ważny A. [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. A. Sakowicz, Warszawa 2015.
Zagrodnik J. [w:] Proces karny, red. J. Zagrodnik, Warszawa 2019.
dr Michał Grudecki
adiunkt badawczo-dydaktyczny Instytutu Nauk Prawnych, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Śląski w Katowicach, Polska
ORCID: 0000-0002-5185-3770
Dopuszczalność stosowania kar cielesnych wobec dzieci. Glosa do wyroku Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie z dnia 12 września 2016 r., VI Ka 360/16
W glosowanym orzeczeniu Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie wbrew obowiązkowi wynikającego z art. 399 § 1 w zw. z art. 458 Kodeksu postępowania karnego nie dokonał zmiany kwalifikacji prawnej czynów. W przedmiotowej sprawie czyny zakwalifikowane z art. 207 § 1 Kodeksu karnego powinny być zakwalifikowane z art. 217 § 1 Kodeksu karnego. Rozważania sądów obu instancji na temat dopuszczalnego stosowania siły fizycznej wobec dzieci w ramach procesu wychowawczego są warte uwagi, aczkolwiek niepełne. Sądy nie uzasadniły braku karygodności zachowania oskarżonej M.S. przez pryzmat kwantyfikatorów stopnia społecznej szkodliwości z art. 115 § 2 Kodeksu karnego. Ponadto nie wskazały, że w przedmiotowym stanie faktycznym zaszła okoliczność uniemożliwiająca przypisanie jej winy.
Słowa kluczowe: prawo karne, znamiona przestępstwa znęcania się, oddziaływanie wychowawcze, strona podmiotowa działania sprawcy, kontratyp karcenia nieletnich, znikomy stopień społecznej szkodliwości, brak winy, stan wyższej konieczności
Glosa powstała w ramach projektu badawczego sfinansowanego ze środków Narodowego Centrum Nauki przyznanych na podstawie decyzji nr DEC-2018/29/N/HS5/00725 oraz umowy nr UMO-2018/29/N/HS5/00725.
dr Michał Grudecki
research and didactic associate professor, Institute of Law, Faculty of Law and Administration, University of Silesia in Katowice, Poland
ORCID: 0000-0002-5185-3770
Permissibility of Corporal Punishment for Children. Commentary on Judgment of the Regional Court of Warsaw-Praga in Warsaw of 12 September 2016, VI Ka 360/16
In the commented judgment, the Regional Court of Warsaw-Praga in Warsaw, contrary to the obligation resulting from Article 399(1) and Article 458 of the Code of Criminal Procedure, did not change the legal classification of the acts described in the indictment. In the case, the acts classified under Article 207(1) of the Criminal Code should be classified under Article 217(1) of the Code. The considerations of the courts of both instances on the permitted use of physical force against children in the upbringing process are noteworthy, although incomplete. The courts did not justify that the behaviour of the accused M.S. was not punishable from the point of view of quantifiers of the degree of social noxiousness under Article 115(2) of the Criminal Code. Moreover, they failed to indicate that there was a circumstance in the facts of the case which made it impossible to attribute guilt to the accused.
Keywords: criminal law, features of the offence of abuse, upbringing interventions, mens rea of the perpetrator, justification of punishing minors, insignificant social noxiousness of an act, lack of culpability, state of necessity
This comentary was written as part of the research project funded by Polish National Science Center, decision number DEC-2018/29/N/HS5/00725, agreement number UMO-2018/29/N/HS5/00725.
Bibliografia / References
Ciepły F., Gil D., Kontratyp karcenia małoletnich: aspekty materialne i procesowe [w:] Teoretyczne i praktyczne problemy współczesnego prawa karnego. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Tadeuszowi Bojarskiemu, red. A. Michalska-Warias i in., Warszawa 2011.
Cioczek M., Zmiana kwalifikacji prawnej czynu na rozprawie (kwestie wybrane), „Studia Iuridica Lubliniensa” 2010/14.
Cisek A., Obowiązek posłuszeństwa wobec rodziców a ochrona dóbr osobistych dziecka, „Acta Universitatis Wratislaviensis” 1990/1152.
Gardocki L., Prawo karne, Warszawa 2017.
Grudecki M., Prawnokarna perspektywa karcenia małoletnich [w:] Rodzina i Prawo, red. D. Jaroszewska-Choraś i in., Bydgoszcz 2017.
Grudecki M., Tak zwane kontratypy pozaustawowe a funkcja gwarancyjna prawa karnego [w:] Prawo karne w obliczu zmian i aktualnych problemów polityki kryminalnej, red. A. Golonka, M. Trybus, Rzeszów 2018.
Grudecki M., Tak zwane kontratypy pozaustawowe a zasada określoności w prawie karnym, „Kwartalnik Prawo-Społeczeństwo-Ekonomia” 2018/3.
Grudecki M., Unlawfulness and countertypes as a circumstances preventing its attribution within the structure of crime – based on the example of Polish criminal law, „International Journal of Social Sciences” 2020/1.
Helios J., Jedlecka W., Przemoc fizyczna wobec dzieci. Perspektywa prawna, Warszawa 2020.
Krajewski R., Karcenie dzieci. Perspektywa prawna, Warszawa 2010.
Łopatkowa M., Bici biją – z życia wzięte – wymiar sprawiedliwości a bicie dzieci na przestrzeni ostatnich 20 lat. 4 fakty i ich interpretacja [w:] Bici biją, red. J. Bińczycka, Warszawa 2002.
Małecki M., Przypisanie winy. Podstawy teorii ekskulpantów, Kraków 2019.
Nowe kodeksy karne z 1997 r. wraz z uzasadnieniami, Warszawa 1997.
Nowotyra R., Problematyka odpowiedzialności za przestępstwo z art. 217 kodeksu karnego w świetle art. 961 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, „Studia Prawnicze. Rozprawy i Materiały” 2012/2.
Różycka-Jaroś S., Karcenie dzieci – czyn zabroniony czy okoliczność uchylająca bezprawność, Warszawa 2012.
Siwek K., W sprawie skutkowego charakteru przestępstwa znęcania się, „Prokuratura i Prawo” 2018/11.
Sosnowska D. J., Przestępstwo znęcania się, „Państwo i Prawo” 2008/3.
Wróbel W., Zoll A., Polskie prawo karne. Część ogólna, Kraków 2014.
dr Piotr Misztal
adiunkt, Zakład Postępowań Karnych Szczególnych i Kryminalistyki, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Łódzki, Polska
ORCID: 0000-0002-8097-1602
Status obrońcy z urzędu w postępowaniu okołoskargowym w trybie rozdziału 55a k.p.k. Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego – Izby Karnej z dnia 3 grudnia 2020 r., II KS 13/20
Glosa obejmuje rozważania na temat statusu obrońcy oskarżonego po tym, jak sąd odwoławczy uchylił zaskarżony wyrok sądu pierwszej instancji i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania. Dotychczas zagadnienie to pozostawało poza szerszym zainteresowaniem przedstawicieli doktryny prawa karnego procesowego, a także judykatury. Autor ocenia komentowane orzeczenie w kontekście różnych umocowań obrońcy z urzędu w procesie karnym. Porównano także kwestię działania obrońcy ustanowionego w sprawie na podstawie art. 84 § 2 Kodeksu postępowania karnego (k.p.k.) oraz wyznaczonego ad hoc do podjęcia określonej czynności procesowej (art. 84 § 3 k.p.k.). W glosie komentowana jest także zasadność przyznania wynagrodzenia obrońcy, który – pomimo braku prawnego obowiązku – sporządza nadzwyczajny środek zaskarżenia, realizując swoje uprawnienie, o którym mowa w art. 84 § 1 k.p.k. Glosa jest częściowo krytyczna.
Słowa kluczowe: postępowanie karne, skarga na wyrok uchylający sądu odwoławczego, obrońca z urzędu, zakres uprawnień i obowiązków, prawo do obrony
dr Piotr Misztal
assistant professor, Institute of Criminalistics and Special Criminal Proceedings, Faculty of Law and Administration, University of Lodz, Poland
ORCID: 0000-0002-8097-1602
The Status of Public Defender in Proceedings Relating to Appeal against Appellate Court Judgment, Conducted in Accordance with Chapter 55a of the Code of Criminal Procedure. Commentary on Decision of the Supreme Court – Criminal Chamber of 3 December 2020, II KS 13/20
This commentary includes consideration of the status of a defence attorney in a criminal trial after the appellate court quashed the appealed judgment of the court of first instance and remanded the case for reconsideration. Until now, this issue has remained beyond the interest of legal scholars specializing in criminal procedural and has not been analysed in as case law. The author assesses the judgment of the Supreme Court taking into account various types of powers of attorney for public defenders in a criminal trial. The commentary compares the issue of actions of the defence attorney appointed in the case under Article 84(2) of the Code of Criminal Procedure [CCP] and one appointed ad hoc to take a specific procedural act (Article 84(3) CCP). The study also considers the expediency of granting remuneration for a defence attorney who prepares an extraordinary means of appeal, exercising his/her right referred to in Article 84(1) CCP, despite lack of a legal obligation to do so. The commentary is partially critical.
Keywords: criminal proceedings, appeal against appellate court’s quashing the earlier judgment, public defender/court-appointed attorney, scope of rights and obligations, right to defence
Bibliografia / References
Czarnecki P., Skarga na wyrok sądu odwoławczego. (Non)sens nowego rozdziału 55a Kodeksu postępowania karnego?, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2016/2.
Misztal P. [w:] Meritum postępowanie karne, red. D. Świecki, Warszawa 2019.
Waltoś S., Hofmański P., Proces karny. Zarys systemu, Warszawa 2016.
Szymczykiewicz R., Skarga na wyrok sądu odwoławczego jako nowy środek odwoławczy w polskiej procedurze karnej, „Studia Prawnicze i Administracyjne” 2016/1.
Tęcza-Paciorek A.M., Wróblewski K., Skarga na wyrok sądu odwoławczego, „Palestra” 2017/9.
Izabela Florczak
adiunkt, Zakład Prawa Ubezpieczeń Społecznych i Polityki Społecznej, Katedra Prawa Pracy, Uniwersytet Łódzki; Polska Sieć Naukowa Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego COOPERANTE, Polska
ORCID: 0000-0003-3167-3382
Okres wyczekiwania. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 28 listopada 2019 r., I UK 269/18
Wprowadzenie do ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa okresów wyczekiwania ma doniosły społecznie cel. Polega on na przyjęciu zasady, zgodnie z którą z niektórych świadczeń w niej uregulowanych mogą korzystać wyłącznie te podmioty, które wniosły określony wkład w ramach uczestnictwa we wspólnocie ryzyka. Glosowane orzeczenie precyzuje warunki, jakie muszą być spełnione przez osobę, która po ustaniu tytułu ubezpieczenia korzysta z prawa do zasiłku chorobowego w zakresie zgodnym z zasadami solidarności i sprawiedliwości.
Słowa kluczowe: okres wyczekiwania (okres karencji), zasiłek chorobowy, ustanie ubezpieczenia, ustanie stosunku pracy
Izabela Florczak
assistant professor, Institute of Social Security Law and Social Policy, Department of Labour Law, University of Lodz; Polish Labour Law and Social Security Research Network, COOPERANTE, Poland
ORCID: 0000-0003-3167-3382
Waiting Period. Commentary on Judgment of the Supreme Court – Labour Law and Social Security Chamber of 28 November 2019, I UK 269/18
The introduction of waiting periods to the Act on Monetary Benefits from Social Security in Case of Sickness and Maternity has a socially significant goal. It consists in the adoption of the principle according to which some benefits regulated therein may be used only by those entities that have made a specific contribution as part of their participation in the community of risk. The commented judgment specifies the conditions that must be met by a person who, after their entitlement to social security has lapsed, exercises the right to sickness benefit to the extent consistent with the principles of solidarity and justice.
Keywords: waiting period (grace period), sickness benefit, termination of social security, termination of employment relationship
Bibliografia / References
Łabno A. (red.), Idea solidaryzmu we współczesnej filozofii prawa i polityki, Warszawa 2012.
Muszalski W., Prawo socjalne, Warszawa 2010.
Program Konwergencji. Aktualizacja 2019, https://www.gov.pl/web/finanse/aktualizacja-programu-konwergencji.
Przybyłowicz A., Co kształtuje prawo do zasiłku chorobowego w polskim i niemieckim ubezpieczeniu chorobowym? Wybrane zagadnienia, „Przegląd Prawa i Administracji” 2020, tom 123.
Przybyłowicz A., Solidarity in sickness insurance – selected issues, „Ubezpieczenia społeczne. Teoria i praktyka” 2019/2.
Wypych-Żywicka A. (red.), System prawa ubezpieczeń społecznych. Część ogólna, Warszawa 2020.
Zieliński T., Ubezpieczenie społeczne jako instytucja prawa, „Acta Universitatis Lodziensis Folia Iuridica” 1983/8.
dr Sławomir Driczinski
starszy wykładowca, Instytut Nauk Prawnych, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Szczeciński, Polska
ORCID: 0000-0001-7706-9514
Możliwość kumulacji roszczeń na gruncie art. 471 i 58 Kodeksu pracy. Glosa do uchwały Sądu Najwyższego – Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 4 kwietnia 2019 r., III PZP 2/19
Tematyka glosy skupia się na ocenie prawidłowości rozstrzygnięcia Sądu Najwyższego w przedmiotowej sprawie. Autor wskazuje na niekonsekwencje, czy wręcz nieprawidłowości w treści uchwały związane z używaniem takich pojęć jak: zbieg norm czy zbieg roszczeń. Kwestionuje też odrzucenie przez Sąd Najwyższy możliwości rozwiązania zawisłego sporu na gruncie art. 60 Kodeksu pracy, wskazując, że oparcie uchwały właśnie na tej regulacji zlikwiduje w istocie pozorny problem dogmatyczny, który pojawił się w przedmiotowej sprawie. Brak precyzyjnego odczytania intencji ustawodawcy, zawartej w art. 60 Kodeksu pracy skutkuje wieloma nietrafnymi merytoryczni orzeczeniami. Autor popiera jednak w zasadzie końcowy rezultat rozważań, mimo częściowo odmiennego uzasadnienia stanowiska. W glosie zwrócono także uwagę na wnikliwe i szerokie wywody dogmatyczne Sądu Najwyższego mogące mieć znaczenie nie tylko dla spraw analogicznych co do zasady, lecz także wszelkich stanów faktycznych, w których może wystąpić kumulacja roszczeń związana z zakończeniem stosunku pracy.
Słowa kluczowe: wypowiedzenie, odszkodowanie, kumulacja roszczeń, zbieg roszczeń odszkodowawczych
dr Sławomir Driczinski
senior lecturer, Institute of Law Studies, Faculty of Law and Administration, University of Szczecin, Poland
ORCID: 0000-0001-7706-9514
Possibility of Accumulation of Claims under Articles 471 and 58 of the Labour Code. Commentary on Resolution of the Supreme Court – Labour Law and Social Security Chamber of 4 April 2019, III PZP 2/19
The subject of the commentary is an assessment of whether the Supreme Court made a correct decision in the case in question. The author points to inconsistencies or even irregularities in the resolution related to the use of such terms as concurrence of norms or claims. He also questions the rejection by the Supreme Court of the possibility of resolving the pending dispute under Article 60 of the Labour Code, indicating that basing the resolution on this provision will in fact eliminate the apparent dogmatic problem that arose in the case in question. Lack of precise reading of the legislator's intention contained in Article 60 of the Labour Code results in a number of factually incorrect judgments. However, the author in principle supports the final result of the deliberations, despite the partially different justification of the position. The commentary also draws attention to the insightful and broad dogmatic arguments of the Supreme Court, which may be relevant not only to cases similar in principle, but also to all facts of cases where an accumulation of claims related to termination of employment may occur.
Keywords: termination, damages, accumulation of claims, concurrence of claims for damages
Bibliografia / References
Baran K.W. (red.), Kodeks pracy. Komentarz. Tom I. Art. 1–113, LEX 2020.
Florek L. (red.), Kodeks pracy. Komentarz, LEX 2017.
Jaśkowski K., Maniewska A., Komentarz aktualizowany do Kodeksu pracy, LEX 2021.
Łętowska E., Zbieg norm w prawie cywilnym, Warszawa 2002.
Nowakowski T., „Kumulatywny zbieg roszczeń” odszkodowawczych z art. 471 k.p. i art. 58 k.p. Glosa do uchwały Sądu Najwyższego – Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z 4 kwietnia 2019 r., III PZP 2/19, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2020/1, poz. 7.
Piszczek A., Dopuszczalność zbiegu pracowniczych roszczeń odszkodowawczych w przypadku niezgodnego z prawem wypowiedzenia i rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2020/7.
Stępnicka K., Roszczenia pracownicze w sytuacji niezgodnego z prawem wypowiedzenia i rozwiązania stosunku pracy. Glosa do uchwały SN z dnia 4 kwietnia 2019 r., III PZP 2/19, LEX el. 2019.
Tomanek A., Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia przez pracodawcę w trakcie okresu jej wypowiedzenia. Glosa do uchwały SN z dnia 4 kwietnia 2019 r., III PZP 2/19, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2020/1, poz. 7.
dr hab. Dariusz Strzelec, profesor Uniwersytetu Łódzkiego
Katedra Prawa Podatkowego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Łódzki; adwokat, doradca podatkowy, Polska
ORCID: 0000-0002-0843-4167
Przyczynienie się organu do uchylenia decyzji jako przesłanka naliczenia oprocentowania od nadpłaty. Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 8 września 2020 r., II FSK 1363/18
Glosowane orzeczenie dotyczy bardzo istotnego problemu praktycznego związanego z funkcjonowaniem przepisów o oprocentowaniu nadpłat. Wyrokiem zakwestionowano taki sposób interpretacji przepisów o oprocentowaniu nadpłat, który pozwalałby na minimalizowanie – kosztem interesu podatnika – strat budżetu państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego w sytuacjach, w których podatnikom zwracane są nadpłaty w związku z tym, iż uchylona została decyzja podatkowa określająca wysokość zobowiązania podatkowego. Naczelny Sąd Administracyjny w uzasadnieniu wyroku odpowiada na pytanie, czy dysponowanie przez władzę publiczną środkami podatnika, które następczo zostanie uznane za nieuprawnione, oznacza, że podatnik na skutek działania władzy publicznej poniósł szkodę (rozumianą jako utracone korzyści wynikające z braku możliwości dysponowania wpłaconymi w związku z wydaną decyzją podatkową środkami), która powinna zostać mu zrekompensowana.
Słowa kluczowe: nadpłata podatku, przyczynienie organu, oprocentowanie nadpłaty, przedawnienie zobowiązania podatkowego
dr hab. Dariusz Strzelec, professor of the University of Lodz
Department of Tax Law, Faculty of Law and Administration, University of Lodz; advocate, tax adviser, Poland
ORCID: 0000-0002-0843-4167
The Authority’s Contribution to Revoking a Decision as Grounds for Accrual of Interest on Overpayment. Commentary on Judgment of the Supreme Administrative Court of 8 September 2020, II FSK 1363/18
The commented judgment concerns a very important practical problem connected with the operation of provisions that govern interest on tax overpayments. The judgment challenges an interpretation of provisions on interest on overpayments that would enable minimizing - at the taxpayer’s expense - losses of the state budget and of local self-government units in situations when taxpayers receive refund of overpayments after tax decisions determining the amount of tax liability have been revoked. In the judgment justification, the Supreme Administrative Court answers the question whether public authority having at its disposal the taxpayer’s funds, subsequently deemed unauthorized, means that as a result of actions of public authority the taxpayer incurred a loss (understood as loss of profits due to lack of access to funds paid in connection with the issued tax decision), which loss the taxpayer should be compensated for.
Keywords: tax overpayment, contributory action of the authority, interest on tax overpayment, limitation of tax liability
Bibliografia / References
Brolik J., Dowgier R., Kosikowski C., Pietrasz P., Popławski M., Presnarowicz S., Stachurski W., Etel L., Ordynacja podatkowa. Komentarz, Warszawa 2013.
Dowgier R., Przyczynienie się organu podatkowego do powstania przesłanki zmiany lub uchylenia decyzji jako warunek oprocentowania nadpłaty, „Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych” 2015/4.
Dzwonkowski H., Gorąca J. [w:] Ordynacja podatkowa. Komentarz, red. H. Dzwonkowski, Warszawa 2013.
Krawczyk I., Krzywoń A., Oprocentowanie nadpłaty podatku jako konsekwencja orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2018/3.
Nowacki J., Dwa studia o rozumieniach praworządności, Katowice 1980.
Rudowski J. [w:] S. Babiarz, B. Dauter, R. Hauser, A. Kabat, M. Niezgódka-Medek, J. Rudowski, Ordynacja podatkowa. Komentarz, Warszawa 2017.
dr Żaneta Gwardzińska
adiunkt, Instytut Nauk Prawnych, Akademia Ekonomiczno-Humanistyczna w Warszawie, Polska
ORCID: 0000-0003-2055-7466
Obowiązek posiadania programu opieki nad zabytkami a zarządzanie ciągłością działania procesu ochrony zabytków na szczeblu samorządowym. Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 16 lutego 2021 r., II OSK 1968/18
Działalność planistyczna organów jednostek samorządu terytorialnego nie jest novum na gruncie prawnym, a mimo to stanowi jeden z ważniejszych ich aspektów zarządczych. Jest on niezwykle istotny w szczególności w procesach zarządzania dziedzictwem na szczeblu samorządowym, dlatego że wdrażając programy opieki nad zabytkami, jednostki samorządu terytorialnego uzupełniają działania państwa w zakresie ochrony zabytków. W glosowanym wyroku Naczelny Sąd Administracyjny nie tylko potwierdził rangę i znaczenie programów opieki and zabytkami, lecz również postawił tezę, że rada gminy nie może uchylić obowiązującego programu opieki nad zabytkami bez jednoczesnego przyjęcia nowego programu. Tym samym Naczelny Sąd Administracyjny wskazał na obowiązek zapewnienia ciągłości działania procesów zarządzania dziedzictwem na szczeblu samorządowym. W aprobującej glosie Autorka, przyjmując holistyczne podejście do ochrony zabytków, przedstawiła znaczenie programów opieki nad zabytkami w oparciu o zasady prawa ochrony dziedzictwa kultury, będące najnowszym dorobkiem doktryny prawa ochrony dziedzictwa.
Słowa kluczowe: program opieki nad zabytkami, ochrona zabytków, uchwała, polityka ochrony zabytków, działania planistyczne, samorząd terytorialny, polityka administracyjna
dr Żaneta Gwardzińska
assistant professor, Institute of Law Studies, University of Economics and Human Sciences in Warsaw, Poland
ORCID: 0000-0003-2055-7466
Obligation to Have a Monument Conservation Programme in the Context of Managing the Continued Operation of Management Protection Process at Local Self-Government Level. Commentary on Judgment of the Supreme Administrative Court of 16 February 2021, II OSK 1968/18
The planning activities of units of local self-government are not new in the field of law, and yet it constitutes one of their more important management aspects. It is extremely important in particular in the processes of heritage management at the self-government level, because when implementing monument conservation programmes the units of local self-government supplement state measures in the field of monument protection. In the commented judgment, not only did the Supreme Administrative Court confirm the rank and significance of monument conservation programmes, but also stated that a municipal council cannot revoke an applicable monument conservation programme without simultaneously adopting a new one. Thus the Supreme Administrative Court identified the obligation to ensure continuity of heritage management programmes at self-government level. In her approving commentary, the author - while adopting a holistic approach to monument protection - presents the importance of monument conservation programmes on the basis of principles of cultural heritage protection law, which are the latest achievement of heritage protection law studies.
Keywords: monument conservation programme, monument protection, resolution, monument protection policy, planning activities, local self-government, administrative policy
Bibliografia / References
Banach W., O znaczeniu kultury dla gospodarki, „Kultura Współczesna” 2008/1 (55).
Gutowska K. (red.), Problemy zarządzania dziedzictwem kulturowym, Warszawa 2000.
Gwardzińska Ż., Egzekucja nadzoru konserwatorskiego, Gdańsk 2019.
Hauser R., Niewiadomski Z., Wróbel A. (red.), System Prawa Administracyjnego, t. 7, Prawo administracyjne materialne, Warszawa 2012.
Jagielska-Burduk A. (red. nauk.), Mechanizmy prawne zarządzania dziedzictwem kultury, Gdańsk-Warszawa 2016.
Jakimowicz W., Krawczyk M., Niżnik-Dobosz I. (red. nauk.), Fenomen prawa administracyjnego. Księga pamiątkowa Profesora Jana Zimmermanna, Warszawa 2019.
Kobyliński Z., Czym jest, komu jest potrzebne i do kogo należy dziedzictwo kulturowe?, „Mazowsze. Studia Regionalne” 2011/7.
Michalak A., Gmiter A., Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Komentarz, Warszawa 2016.
Murzyn M., Zarządzanie dziedzictwem kulturowym na podstawie wartości, „Zarządzanie w kulturze” 2016/3 (17).
Stahl M. (red. nauk.) Prawo administracyjne. Pojęcie, instytucje, zasady w teorii i orzecznictwie, Warszawa 2016.
Szmelter I., Holizm to przyszłość? Całościowa perspektywa ochrony dziedzictwa kultury materialnego, niematrialnego i cyfrowego, „Wiadomości Konserwatorskie” 2018/56.
Węgrzak, M.J., Zasady prawa ochrony dziedzictwa kultury w orzecznictwie sądów administracyjnych, Gdańsk 2020.
Wlaźlak K., Racjonalność planowania w prawie administracyjnym, Warszawa 2015.
Zalasińska K., Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Komentarz, Warszawa 2020.
Zeidler K., Zabytki. Prawo i praktyka, Gdańsk-Warszawa 2017.
Zimmermann J., Aksjomaty prawa administracyjnego, Warszawa 2013.
dr Małgorzata Sęk
adiunkt, Katedra Prawa Podatkowego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Łódzki, Polska
ORCID: 0000-0002-6251-2031
Porozumienie międzygminne o powierzeniu zagospodarowania odpadów komunalnych a rzeczywisty nabywca usług zagospodarowania odpadów do celów podatku od towarów i usług. Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 20 lutego 2020 r., I FSK 1657/17
Wbrew stanowisku Naczelnego Sądu Administracyjnego to gmina przejmującą jest nabywcą usług zagospodarowania odpadów świadczonych przez operatora regionalnej instalacji zagospodarowania odpadów na podstawie umowy wykonawczej zawartej między nim a gminą przejmującą. Wskutek zawarcia porozumienia międzygminnego obowiązek zagospodarowania odpadów z terenu gminy powierzającej został przeniesiony na gminę przejmującą, zatem usługi świadczone przez operatora służą bezpośrednio realizacji nowego zadania gminy przejmującej. Z gminą powierzającą nie łączy usługodawcy żaden stosunek prawny, w ramach którego następowałaby wymiana świadczeń wzajemnych. Operator zobowiązuje się wykonać swoje usługi wobec gminy przejmującej, w zamian za co należy mu się wynagrodzenie według stawek określonych w umowie wykonawczej. Gmina powierzająca, uiszczając wynagrodzenie bezpośrednio operatorowi, działa jako osoba trzecia, wykonując ciążący na niej wobec gminy przejmującej obowiązek „udziału w kosztach” realizacji powierzonego zadania. Usługodawca ma obowiązek wystawić fakturę rzeczywistemu nabywcy, czyli gminie przejmującej, mimo, że w porozumieniu międzygminnym i umowie wykonawczej postanowiono, że koszt usług będzie przez operatora „fakturowany na gminę powierzającą”.
Słowa kluczowe: prawo podatkowe, podatek od towarów i usług, usługi zagospodarowania odpadów, rzeczywisty nabywca usług, ekonomiczne aspekty czynności opodatkowanej VAT, porozumienie międzygminne, umowa wykonawcza
Dr. Małgorzata Sęk
assistant professor, Department of Tax Law, Faculty of Law and Administration, University of Lodz, Poland
ORCID: 0000-0002-6251-2031
Inter-Municipal Agreement on Entrusting Municipal Waste Management and the Actual Purchaser of Municipal Waste Management Services for VAT Purposes. Commentary on Judgment of the Supreme Administrative Court of 20 February 2020, I FSK 1657/17
Contrary to the position of the Supreme Administrative Court, it is the task-acquiring municipality that is the purchaser of waste management services, provided by the operator of a regional waste management installation on the basis of an executive agreement made by said operator and the acquiring municipality. Under the inter-municipal agreement, the obligation to manage waste collected from the territory of the entrusting municipality was transferred to the acquiring municipality, therefore the services provided by the operator serve directly to discharge this new task of the acquiring municipality. The service provider has no legal relationship with the entrusting municipality, under which relationship a reciprocal performance would take place. The operator undertakes to perform the services for the acquiring municipality, in return for which it is entitled to remuneration at the rates specified in the executive agreement. The entrusting municipality, paying the remuneration directly to the operator, acts as a third party, fulfilling its obligation towards the acquiring municipality to ‘participate in the costs’ of the entrusted task. The service provider is obliged to issue an invoice to the actual buyer, i.e. the acquiring municipality, even though the inter-municipal agreement and the executive agreement stipulate that the operator will ‘invoice the costs to the entrusting municipality’.
Keywords: tax law, VAT, waste management services, actual purchaser of services, economic aspects of a VAT taxable activity, inter-municipal agreement, executive agreement
Bibliografia / References
Jagoda J., Porozumienie międzygminne a wykonywanie zadań w trybie zamówienia in-house, „Samorząd Terytorialny” 2019/6.
Ofiarska M., Ofiarski Z., Porozumienie komunalne w świetle przepisów ustawy o finansach publicznych i innych wybranych ustaw, „Finanse Komunalne” 2012/1–2.
Ruśkowski E., Salachna J., Ustawa o dochodach jednostek samorządu terytorialnego. Komentarz, Warszawa 2004.
