Przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej banku w związku z naruszeniem obowiązków w zakresie egzekucji z rachunku bankowego. Sposób uzyskania przez komornika od banku informacji objętych tajemnicą bankową. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 15 listopada 2017 r., II CSK 113/17.
dr hab. Mirosław Bączyk
profesor Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu – sędzia Sądu Najwyższego w stanie spoczynku
ORCID: 0000-0001-5419-6916
Przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej banku w związku z naruszeniem obowiązków w zakresie egzekucji z rachunku bankowego. Sposób uzyskania przez komornika od banku informacji objętych tajemnicą bankową. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 15 listopada 2017 r., II CSK 113/17
Autor analizuje przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej banku wobec wierzycieli egzekwowanego dłużnika w razie naruszenia przez bank obowiązków wynikających z przepisów regulujących egzekucję z rachunku bankowego (art. 892 Kodeksu postępowania cywilnego), a przede wszystkim – naruszenia zakazu wypłacania środków z rachunku dłużnika po zajęciu tego rachunku. Wyjaśnia, że art. 892 Kodeksu postępowania acywilnego odsyła do ogólnych reguł odpowiedzialności deliktowej. W glosie znalazły się też uwagi dotyczące sposobu uzyskania od banku przez komornika informacji objętych tajemnicą bankową.
Słowa kluczowe: prawo cywilne, zobowiązania, odpowiedzialność odszkodowawcza banku za wypłatę środków pieniężnych z zajętego rachunku bankowego, dostęp komornika do informacji objętych tajemnicą bankową
dr hab. Mirosław Bączyk
professor of the Nicolaus Copernicus University in Toruń, retired Supreme Court judge
ORCID: 0000-0001-5419-6916
Grounds for a Bank’s Liability to Pay Damages for Infringement of Duties in Connection with Bank Account Attachment. How Court Executive Officer Obtains from a Bank Information Protected as Bank Secrets. Commentary on Judgment of the Supreme Court – Civil Chamber of 15 November 2017, II CSK 113/17
The author analyses the grounds for a bank’s liability to pay damages to the creditors of the debtor whose debt is collected if the bank has infringed the duties resulting from provisions that regulate attachment of bank accounts (Article 892 of the Code of Civil Procedure), and – first and foremost – infringement of the prohibition of withdrawals of funds from the debtor’s account once it has been attached. He explains that Article 892 of the Code of Civil Procedure contains a reference to the general principles of tortious liability. The commentary includes also remarks about the manner in which a court enforcement officer obtains from the bank information protected as bank secrets.
Keywords: civil law, obligations, bank’s liability to pay damages for withdrawal of funds from an attached bank account, court enforcement officer’s access to information protected as bank secrets
Bibliografia:
Bączyk M., Przegląd orzecznictwa SN w sprawach bankowych za okres od lipca do grudnia 2017 r., cz. I, „Monitor Prawa Bankowego” 2018/10
Bączyk M., Przegląd orzecznictwa SN w sprawach bankowych za okres od stycznia do czerwca 2017 r., cz. II, „Monitor Prawa Bankowego” 2018/3.
Pietrzkowski H. [w:] Komentarz do art. 892 kodeksu postępowania cywilnego, red. T. Ereciński, LEX/el. 2016.
Sikorski G., „Monitor Prawa Bankowego” 2016/10.
Żyznowski T., Komentarz do art. 892 kodeksu postępowania cywilnego, red. H. Dolecki, T. Wiśniewski, LEX/el. 2013.
dr hab. Tomasz Justyński, LL.M.
profesor Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu
ORCID: 0000-0003-0270-4178
Nadużycie prawa a terminy zawite do odrzucenia spadku oraz do uchylenia się od skutków prawnych niezłożenia oświadczenia. Glosa do uchwały Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 15 marca 2018 r., III CZP 110/17
Autor nie zgadza się ze stanowiskiem Sądu Najwyższego wyrażonym w glosowanej uchwale.
Po pierwsze, nie aprobuje twierdzenia, że do zachowania terminu zawitego dla złożenia oświadczenia o uchyleniu się od skutków prawnych niezłożenia w terminie oświadczenia o przyjęciu spadku konieczne jest, aby sąd w tym terminie oświadczenie odebrał. W przekonaniu glosatora wystarczające jest tu terminowe złożenie prawidłowego (tj. zawierającego zarówno oświadczenie o uchyleniu się od skutków niezłożenia oświadczenia w terminie, jak i oświadczenie w sprawie przyjęcia spadku) wniosku w sądzie.
Po drugie, jako rażąco wręcz szkodliwe Autor ocenia wskazanie przez Sąd Najwyższy konstrukcji nadużycia prawa (art. 5 Kodeksu cywilnego) jako instrumentu podważenia skutków upływu terminu zawitego do uchylenia się od konsekwencji prawnych niezłożenia oświadczenia o przyjęciu bądź odrzuceniu spadku. Taka koncepcja oznacza generalne odrzucenie całego dorobku doktryny i judykatury odnoszącego się do pojmowania istoty konstrukcji nadużycia prawa. Zamiast instrumentu ograniczającego nadużywanie przez uprawnionych swych praw, Sąd Najwyższy wprost proponuje super przepis pozwalający na orzekanie contra legem, kiedy za właściwe uzna to sędzia. Nie da się tego pogodzić ani z brzmieniem przepisu art. 5 Kodeksu cywilnego, ani też z istotą konstrukcji nadużycia prawa.
Słowa kluczowe: prawo spadkowe, otwarcie spadku, uchylenie się od skutków prawnych niezłożenia w terminie oświadczenia o odrzuceniu spadku, zastosowanie przez sąd art. 5 Kodeksu cywilnego w razie nieodebrania od spadkodawcy oświadczenia w terminie nie z jego winy
dr hab. Tomasz Justyński, LL.M.
professor of the Nicolaus Copernicus University in Toruń
ORCID: 0000-0003-0270-4178
Abuse of a Right in the Context of Preclusive Time Limits for Rejection of Inheritance and for Avoiding the Legal Consequences of Failure to Submit a Statement. Commentary on Resolution of the Supreme Court - Civil Chamber of 15 March 2018, III CZP 110/17
The author disagrees with the standpoint expressed by the Supreme Court in the commented resolution.
Firstly, he rejects the proposition that in order for a person to meet a preclusive time limit for making a statement on avoiding the legal consequences of failure to timely submit a statement on acceptance of inheritance it is necessary that the court receive the statement within that time limit. The commentator believes that in this context it is enough to submit a correct application to the court, meaning that the application should contain both the statement on avoiding the legal consequences of failure to timely submit a statement and the statement on acceptance of inheritance.
Secondly, the author considers it glaringly detrimental that the Supreme Court indicates the construction of abuse of a right (Article 5 of the Civil Code) as an instrument for challenging the effects of lapse of a preclusive time limit for avoiding the legal consequences of failure to submit a statement on acceptance or rejection of inheritance. This conception means rejecting en bloc the existing literature and case law on the understanding of the essence of abuse of a right. Instead of an instrument limiting the abuse of rights by the rightholders, the Supreme Court openly suggests a super-provision which allows adjudicating contra legem when the judge considers it appropriate. This cannot be reconciled with the wording of Article 5 of the Civil Code or with the essence of abuse of a right.
Keywords: succession/inheritance law, opening the inheritance, avoiding the legal consequences of failure to timely submit a statement on rejection of inheritance, court applying Article 5 of the Civil Code when the court fails to timely receive the heir’s/beneficiary’s statement through no fault of the latter
Bibliografia:
Justyński T., Glosa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 25 lipca 2013 r., P 56/11, OSP 2019/3., s. 3–13.
Justyński T., Krzywdzące dziedziczenie długów, „Gazeta Prawna” z 7.02.2014 r., http://www.prawnik.pl/opinie/artykuly/776263,krzywdzace-dziedziczenie-dlugow.html (dostęp 24.07.2019 r.).
Justyński T., Nadużycie prawa w polskim prawie cywilnym, Kraków 2000.
Justyński T., Problem aktualności konstrukcji nadużycia prawa w zakresie terminów zawitych, „Przegląd Sądowy” 1999/11–12.
dr Katarzyna Ciućkowska
adiunkt w Katedrze Prawa Cywilnego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie
ORCID: 0000-0001-5034-6024
Ochrona więzi małżeńskiej instrumentami właściwymi dla dóbr osobistych. Zadośćuczynienie za zdradę małżeńską. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z 11 grudnia 2018 r., IV CNP 31/17
W glosowanym orzeczeniu Sąd Najwyższy stwierdził niezgodność z prawem prawomocnego wyroku sądu powszechnego, w którym przyznano zdradzonemu małżonkowi zadośćuczynienie za naruszenie jego dóbr osobistych w postaci więzi rodzinnej, godności i dobrego imienia. Zadośćuczynienie zostało zasądzone zarówno od niewiernej małżonki, jak i jej partnera seksualnego. W glosie rozwinięto temat odrębności regulacji odnoszących się do stosunków małżeńskich i braku podstaw do objęcia ich ochroną instrumentami właściwymi dla dóbr osobistych. Ustosunkowano się także do zakresu więzi rodzinnej rozumianej jako dobro osobiste.
Słowa kluczowe: dobra osobiste, naruszenie obowiązków małżeńskich, więź rodzinna
dr Katarzyna Ciućkowska
assistant professor at the Chair of Civil Law, Faculty of Law and Administration, University of Warmia and Mazury in Olsztyn
ORCID: 0000-0001-5034-6024
Protection of Marriage Bond with Instruments Appropriate for Personal Interests Protection. Compensation for Spouse’s Betrayal. Commentary on Judgement of the Supreme Court – Civil Chamber of 11 December 2018, IV CNP 31/17
In the commented judgement, the Supreme Court found illegal the final judgement of the general court, in which the latter had awarded compensation to the betrayed spouse for violation of his personal interests, namely the family bond, dignity, and good reputation. The compensation was awarded both from the unfaithful spouse and her sexual partner. The commentary expands upon the issue of separateness of regulations relating to marital relations. It emphasizes that there are no grounds to protect marital relations with instruments appropriate for protecting personal interests. Commentary responded also to the scope of family bonds understood as a personal interest.
Keywords: personal interests, violation of marital duties, family bond
Bibliografia:
Grzybowski S., Ochrona dóbr osobistych według przepisów ogólnych prawa cywilnego, Warszawa 1957.
Pyziak-Szafnicka M. [w:] System prawa prywatnego, Prawo cywilne – część ogólna, t. 1, red. M. Safjan, Warszawa 2012.
dr hab. Jerzy P. Naworski
profesor Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu – sędzia Sądu Okręgowego w Toruniu
ORCID: 0000-0002-9014-1338
Przedawnienie roszczenia przedsiębiorcy zajmującego się handlem o zapłatę ceny za sprzedaną wierzytelność. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 14 lutego 2019 r., IV CSK 563/17
Sąd Najwyższy w glosowanym wyroku stwierdził, że ścisły związek sprzedaży wierzytelności o zapłatę ceny towaru, którym handel mieści się w zakresie działalności przedsiębiorstwa sprzedawcy, z samą sprzedażą towaru sprawia, że także sprzedaż wierzytelności o zapłatę ceny towaru wchodzi w zakres działalności przedsiębiorstwa sprzedawcy handlującego danym towarem. W konsekwencji określonemu w art. 554 Kodeksu cywilnego dwuletniemu terminowi przedawnienia podlega również roszczenie o zapłatę ceny z umowy sprzedaży takiej wierzytelności. Ocena tego stanowiska i rozstrzygnięcia sprawy przez Sąd Najwyższy, stanowiąca przedmiot glosy, jest pozytywna. Glosa porusza też inne kwestie związane z wykładnią art. 554 in principio Kodeksu cywilnego, w tym dotyczące rozumienia występującego w jego treści pojęcia przedsiębiorstwa. Wyrok stworzył ponadto okazję do analizy wymienionego unormowania w świetle aktualnej regulacji instytucji przedawnienia roszczeń.
Słowa kluczowe: cywilne prawo, zobowiązania, sprzedaż wierzytelności o zapłatę ceny towaru, zakres działalności przedsiębiorstwa sprzedawcy, przedawnienie roszczenia o zapłatę ceny towaru z umowy sprzedaży wierzytelności
dr hab. Jerzy P. Naworski
professor of the Nicolaus Copernicus University in Toruń – judge of the Regional Court in Toruń
ORCID: 0000-0002-9014-1338
Limitation of Claim of an Entrepreneur Engaging in Trade for Payment of the Price for Sold Debt. Commentary on Judgment of the Supreme Court – Civil Chamber of 14 February 2019, IV CSK 563/17
In the commented judgment, the Supreme Court stated that the close link between the sale of debt resulting from unpaid price of goods, where trade in such goods is within the scope of activity of the seller’s enterprise, and the sale of goods as such means that also sale of debts resulting from unpaid prices of goods belongs to the scope of activity of the enterprise of the seller trading in a given kind of goods. As a consequence, the two-year period of limitation specified in Article 554 of the Civil Code applies also to the claim for payment of the price under the agreement to sell such a debt. The assessment of this standpoint and of the way the Supreme Court resolved the case, which is the subject-matter of this commentary, is positive. The commentary also discusses other issues relating to interpretation of Article 554 in principio of the Civil Code, including the understanding of the notion of enterprise used in this provision. Moreover, the judgment provided an opportunity for analysing the aforementioned norm in the light of the current regulation of limitation of claims.
Keywords: civil law, obligations, sale of debt resulting from unpaid price of goods, scope of activity of the seller’s enterprise, limitation of a claim for payment of the price of goods under a debt sale agreement
Bibliografia:
Brzozowski A. [w:] Kodeks cywilny, t. I, Komentarz. Art. 1–44910, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2015.
Buczkowski S. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 2, Warszawa 1972.
Krajewski M., Zmiany regulacji przedawnienia roszczeń, „Przegląd Prawa Handlowego” 2018/12.
Naworski J.P., Cena. Obowiązek zapłaty w obrocie gospodarczym, Warszawa 1999.
Naworski J.P., Problematyka przerwy biegu terminu przedawnienia na skutek uznania niewłaściwego przez dłużnika będącego osobą prawną (cz. I), „Monitor Prawniczy” 2004/18, (cz. II), „Monitor Prawniczy” 2004/19
Naworski J.P., Przedsiębiorca w polskim prawie cywilnym materialnym i procesowym de lege lata i de lege ferenda, Toruń 2011
Naworski J.P., Przedsiębiorca i przedsiębiorstwo w polskim prawie prywatnym (cz. I), „Przegląd Prawa Handlowego” 2015/8, (cz. II) 2015/10.
Naworski J.P., Termin przedawnienia roszczenia przedsiębiorcy zajmującego się handlem o zapłatę ceny za sprzedaną wierzytelność, „Przegląd Prawa Handlowego” 2018/4.
Tymon Markiewicz
doktorant w Katedrze Postępowania Karnego KUL, aplikant adwokacki Izby Lubelskiej
ORCID: 0000-0001-8362-5898
Obowiązek sądu odwoławczego precyzowania podstawy orzekania kasatoryjnego. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Karna z 16 listopada 2017 r., II KS 3/17
Tekst powstał w ramach grantu finansowanego ze środków Narodowego Centrum Nauki pt. „Skarga na wyrok sądu odwoławczego jako instrument przyspieszenia postępowania karnego i redukowania «kasatoryjności» postępowania odwoławczego”, realizowanego pod kierownictwem dr hab. Małgorzaty Wąsek-Wiaderek, prof. KUL, numer projektu 2016/23/B/HS5/03786.
W glosie autor aprobująco wypowiada się o stanowisku Sądu Najwyższego w przedmiocie konieczności konkretyzacji przesłanki uchylenia wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania. W pełni podzielając argumentację zawartą w glosowanym orzeczeniu, wskazuje dodatkowe argumenty zarówno o charakterze normatywnym, jak i praktycznym.
Słowa kluczowe: postępowanie karne, przesłanki uchylenia wyroku przez sąd odwoławczy, konieczność precyzowania podstawy orzeczenia kasatoryjnego
Tymon Markiewicz
doctoral student at the Chair of Criminal Procedure of the John Paul II Catholic University of Lublin, trainee advocate of the Lublin Bar Association
ORCID: 0000-0001-8362-5898
The Duty of an Appellate Court to Specify the Grounds for the Decision to Reverse and Remand a Judgment. Commentary on Judgment of the Supreme Court - Criminal Chamber of 16 November 2017, II KK 3/17
In the commentary the author approves the standpoint of the Supreme Court concerning the need to specify the grounds for reversing the judgment and remanding the case for re-examination. While fully sharing the arguments contained in the commented judgment, the author points out additional arguments, both normative and practical.
Keywords: criminal procedure, grounds for appellate court reversing a judgment, need to specify the grounds for the decision to reverse and remand a judgment
Bibliografia:
Klejnowska M., Glosa do wyroku SN z 15.11.2017 r., IV KS 5/17, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2018/7–8.
Kulesza C., Art. 413 (treść), w: Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. K. Dudka, LEX/el 2018.
Rogoziński P., Art. 413 (treść wyroku), w: Kodeks postępowania karnego. Komentarz do wybranych przepisów, red. S. Steinborn, LEX/el 2016.
Rogoziński P., Zakres postępowania dowodowego na rozprawie apelacyjnej a stwierdzenie konieczności przeprowadzenia na nowo w całości przewodu sądowego przez sąd pierwszej instancji (art. 437 § 2 k.p.k.), w: Postępowanie odwoławcze w procesie karnym – u progu nowych wyzwań, red. S. Steinborn, Warszawa 2016.
Steinborn S., Skarga na wyrok kasatoryjny sądu odwoławczego na tle systemu środków zaskarżenia w polskim procesie karnym, w: Verba volant, scripta manent. Proces karny, prawo karne skarbowe i prawo wykroczeń po zmianach z lat 2015–2016. Księga pamiątkowa poświęcona Profesor Monice Zbrojewskiej, red. T. Grzegorczyk, R. Olszewski, Warszawa 2015.
Świecki D., Art. 437. Rodzaje rozstrzygnięć sądu odwoławczego [w:] Kodeks postępowania karnego. Tom II. Komentarz aktualizowany, red. D. Świecki, LEX/el 2019.
Świecki D., Czynności procesowe obrońcy i pełnomocnika w sprawach karnych, Warszawa 2018.
Świecki D., Konstrukcja apelacji jako środka odwoławczego w procesie karnym, Warszawa 2018.
Waltoś S., Hofmański P., Proces karny. Zarys systemu, Warszawa 2016.
dr Piotr Jóźwiak
Katedra Prawa Karnego, Instytut Prawa, SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny
ORCID: 0000-0001-6223-971X
Badanie strony podmiotowej deliktu dyscyplinarnego. Wyrok Sądu Najwyższego – Sądu Dyscyplinarnego z dnia 20 lutego 2018 r., SNO 37/17
W glosowanym wyroku, dotyczącym głośnej sprawy kradzieży przez sędziego 50 złotych, Sąd Najwyższy, uniewinniając sprawcę, oparł się na pogłębionej analizie strony podmiotowej jego czynu. Celem opracowania jest zwrócenie uwagi na doniosłe konsekwencje związane z koniecznością zajmowania się przez organy dyscyplinarne stroną podmiotową przewinienia dyscyplinarnego i eksponowaniem poczynionych ustaleń w treści uzasadnienia orzeczenia. Autor zgadza się również z Sądem Najwyższym, że podobnie jak w prawie karnym i w prawie wykroczeń, na gruncie prawa dyscyplinarnego kradzież jest zagrożona odpowiedzialnością tylko, gdy sprawca działa umyślnie w zamiarze bezpośrednim.
Słowa kluczowe: prawo dyscyplinarne, przewinienie dyscyplinarne, strona podmiotowa, zamiar bezpośredni
dr Piotr Jóźwiak
Chair of Criminal Law, Institute of Law, SWPS University of Social Sciences and Humanities
ORCID: 0000-0001-6223-971X
Examining the Mens Rea of Disciplinary Torts. Judgment of the Supreme Court – Disciplinary Court of 20 February 2018, SNO 37/17
In the commented judgment, concerning a case which received a lot of coverage, namely that of the judge who stole PLN 50, the Supreme Court acquitted the perpetrator on the basis of an in-depth analysis of the mens rea of this offence. The aim of the paper is to draw attention to the important consequences of disciplinary authorities examining the mens rea of a disciplinary tort and expounding the findings in the statement of reasons for the judgment. The author also agrees with the Supreme Court that, like in criminal law and the law on misdemeanours, in disciplinary provisions a perpetrator is liable for theft only when he/she acted with a direct intent.
Keywords: disciplinary provisions, disciplinary tort, mens rea, direct intent
Bibliografia:
Gardocki L., Prawnokarna problematyka sędziowskiej odpowiedzialności dyscyplinarnej [w:] Przestępstwo – kara – polityka kryminalna. Problemy tworzenia i funkcjonowania prawa. Księga jubileuszowa z okazji 70. Rocznicy urodzin Profesora Tomasza Kaczmarka, red. J. Giezek, Kraków 2006.
Górowski W., Schematy dowodzenia strony podmiotowej w procesie karnym a dorobek współczesnej psychiatrii i psychologii [w:] Interdyscyplinarność badań w naukach penalnych, red. I. Sepioło, Warszawa 2012.
Gutekunst W., Kradzież szczególnie zuchwała, Wrocław 1978.
Jóźwiak P., Odpowiedzialność dyscyplinarna w sporcie, Poznań 2014.
Jóźwiak P., Niektóre problemy strony podmiotowej deliktu dyscyplinarnego, „Acta Iuris Stetinensis” 2018/1.
Kacprzak A., Krzynówek J., Wołodkiewicz W. [w:] Regulae iuris. Łacińskie inskrypcje na kolumnach Sądu Najwyższego Rzeczypospolitej Polskiej, red. W. Wołodkiewicz, Warszawa 2006.
Kardas P., Przewinienie dyscyplinarne o charakterze ciągłym, „Rejent” 2010 (wydanie specjalne „Odpowiedzialność dyscyplinarna notariusza”).
Kozielewicz W., Odpowiedzialność dyscyplinarna sędziów. Komentarz, Warszawa 2005.
Kozielewicz W., Odpowiedzialność dyscyplinarna sędziów, prokuratorów, adwokatów, radców prawnych i notariuszy, Warszawa 2012.
Kubiak J.R., Kubiak J., Odpowiedzialność dyscyplinarna sędziów, „Przegląd Sądowy” 1994/4.
Lang W., Struktura odpowiedzialności prawnej (Studium analityczne z dziedziny teorii prawa), „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Nauki Humanistyczno-Społeczne” 1968/31.
Leoński Z., Zarys prawa administracyjnego, Warszawa 2004.
Łagodziński S., Agresywność działania sprawcy jako czynnik konstytuujący szczególną zuchwałość z art. 208, „Palestra” 1977/11.
Plebanek E., Wielowarstwowa struktura przestępstwa a materialna treść i model struktury przewinień dyscyplinarnych [w:] Państwo prawa i prawo karne. Księga jubileuszowa Profesora Zolla, t. II, red. P. Kardas, W. Wróbel, T. Sroka, Warszawa 2012.
Pleńska D., Górniok O. [w:] System prawa karnego. Tom IV. O przestępstwach w szczególności, cz. II, red. I. Andrejew, L. Kubicki, J. Waszczyński, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1989.
Sygit B., Historia prawa kryminalnego, Toruń 2007.
Wróbel W., Wina i zawinienie a strona podmiotowa czynu zabronionego, czyli
o potrzebie posługiwania się w prawie karnym pojęciem winy umyślnej i winy nieumyślnej [w:] Przestępstwo – kara – polityka kryminalna. Problem tworzenia i funkcjonowania prawa. Księga jubileuszowa z okazji 70. Rocznicy urodzin Profesora Tomasza Kaczmarka, red. J. Giezek, Kraków 2006.
dr Tatiana Wrocławska
adiunkt, Katedra Prawa Pracy, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Łódzki
ORCID: 0000-0001-6780-8897
Powrót do pracy po urlopie bezpłatnym. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 24 kwietnia 2018 r., I PK 41/17
Glosowane orzeczenie Sądu Najwyższego nawiązuje do problematyki zakresu ustawowej gwarancji powrotu pracownika do pracy po wygaśnięciu mandatu na podstawie art. 74 k.p. W konsekwencji, poza określeniem ram prawnych ustawowego obowiązku pracodawcy, porusza kwestię zakresu trwałości zatrudnienia pracownika oraz należnych mu świadczeń ze stosunku pracy. Ze względu na niejednoznacznie brzmiącą formułę „stanowiska równorzędnego z dotychczasowym pod względem wynagrodzenia”, mogą pojawiać się rozbieżne interpretacje co do wymienionej gwarancji. W związku z powyższym, na łamach prezentowanej glosy dokonano oceny zaakceptowanej przez organ kasacyjny wykładni.
Słowa kluczowe: prawo pracy, urlop bezpłatny, stanowisko równorzędne pod względem wynagrodzenia, wypowiedzenie umowy o pracę, ochrona trwałości zatrudnienia, zasadność wypowiedzenia umowy o pracę po powrocie pracownika z urlopu bezpłatnego
dr Tatiana Wrocławska
assistant professor, Department of Labour Law, Faculty of Law and Administration, University of Łódź
ORCID: 0000-0001-6780-8897
Return to Work after Unpaid Leave. Commentary on Judgment of the Supreme Court - Labour Law and Social Security Chamber of 24 April 2018, I PK 41/17
The analysed judgment of the Supreme Court merits special attention because it discusses the issue of the scope of employee’s statutory guarantee of return to the previous position after termination of an employment relationship based on election. Consequently, an analysis of the ambiguous legal terms used by Article 74 of Labour Code provoked a wider discussion on the scope of employment protection and the benefits resulting from the employment relationship, which are due to the employees, in addition to determining the legal framework of the employer’s statutory obligation. Due to the ambiguous phrase relating to providing ‘a job (position) equivalent to the previous job in terms of remuneration’, there may be different interpretations of this guarantee. Therefore, the remarks included in this commentary focus on assessing the interpretation approved by Supreme Court.
Keywords: llabour law, unpaid leave, position equivalent in terms of remuneration, termination of employment contract, employment protection, justified reason for termination of employment contract after employee’s return from unpaid leave
Bibliografia:
Ćwiertniak B., Komentarz do art. 74 k.p. [w:] Kodeks pracy. Komentarz, red. K.W. Baran, LEX/el. 2017.
Gersdorf M., Komentarz do art. 74 k.p. [w:] Kodeks pracy. Komentarz, red. Z. Salwa, Warszawa 2008.
Giedrewicz-Niewińskia A., Stosunki pracy z wyboru [w:] System Prawa Pracy, t. IV, red. K.W. Baran, Warszawa 2017.
Kisielewicz A., Urlop bezpłatny pracownika powołanego do pełnienia funkcji z wyboru w organizacji społecznej, „Państwo i Prawo” 1988/5.
Latos-Miłkowska M., Komentarz do art. 1832 k.p. [w:] Kodeks pracy. Komentarz, red. L. Florek, LEX/el. 2017.
Lewandowski H., Uprawnienia kierownicze w umownym stosunku pracy, Warszawa 1977.
Pisarczyk Ł., Ryzyko pracodawcy, Warszawa 2008.
Płażek S., Odrębności statusu prawnego pracowników zatrudnionych na podstawie wyboru (uprawnienia, obowiązki, odpowiedzialność [w:] System Prawa Pracy, t. IV, red. K.W. Baran, Warszawa 2017.
Rzetecka-Gil A., Glosa do wyroku SN 24 czerwca 2015 r., II PK 22/14, LEX/el. 2015.
Szewczyk H., Zatrudnienie pracowników samorządowych na podstawie wyboru, „Samorząd Terytorialny” 2005/3.
Świątkowski A.M., Kodeks pracy. Komentarz, Warszawa 2010.
Tobiasz Nowakowski
absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego
Przyczynienie się pracownika do wypadku przy pracy a wysokość odszkodowania z art. 446 §3 k.c. i zadośćuczynienia pieniężnego z art. 446 §4 k.c. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 6 grudnia 2018 r., III APa 51/18
Rozstrzygnięcie przyjęte przez Sąd Apelacyjny w Katowicach autor ocenia krytycznie. Skład orzekający mylnie oznaczył osobę poszkodowanego. Tym samym nie sposób zaaprobować dalszych wniosków sądu o jego przyczynieniu się do wyrządzonej szkody. Ponadto autor zwraca uwagę, iż w orzeczeniu Sąd Apelacyjny pominął kwestię dotyczącą wypłaconego wcześniej powódkom odszkodowania w ramach systemu ubezpieczeń społecznych. Kwota ta powinna zostać uwzględniona przy ocenie zasadności roszczenia o naprawienie szkody z art. 446 § 3 Kodeksu cywilnego.
Słowa kluczowe: prawo pracy, wypadek przy pracy, odpowiedzialność pracodawcy na zasadzie winy (art. 415 Kodeksu cywilnego) za wypadek przy pracy, delikt, zadośćuczynienie pieniężne, przyczynienie się poszkodowanego do powstałej szkody, odszkodowanie za znaczne pogorszenie się sytuacji życiowej
Tobiasz Nowakowski
graduate of the Faculty of Law and Administration of the University of Łódź
Employee’s Contribution to a Workplace Accident and the Amount of Damages under Article 446(3) of the Civil Code and Cash Compensation under Article 446(4) of the Civil Code. Commentary on Judgment of the Court of Appeal in Katowice of 6 December 2018, III APa 51/18
The author criticizes the decision of the Court of Appeal in Katowice. The adjudicating panel mistakenly designated the injured person. Thus it is impossible to approve the court’s further conclusions about his contribution to the damage caused. In addition, the author points out that in the ruling the Court of Appeal disregarded the issue concerning compensation paid earlier to the claimants under the social security system. This amount should be taken into account when assessing the legitimacy of a claim for redressing the damage under Article 446(3) of the Civil Code.
Keywords: labour law, workplace accident, employer’s fault liability (Article 415 of the Civil Code) for a workplace accident, tort, cash compensation, contribution of the injured person to the damage caused, compensation for considerable deterioration of personal circumstances
Bibliografia:
Kaliński M., Szkoda na mieniu i jej naprawienie, Warszawa 2014.
Kuźmicka-Sulikowska J., Zasady odpowiedzialności deliktowej w świetle nowych tendencji w ustawodawstwie polskim, Warszawa 2011.
Koch A., Związek przyczynowy jako podstawa odpowiedzialności odszkodowawczej w prawie cywilnym, Warszawa 1975.
Koziol H., Basiq Questions of Tort Law from a Germanic Perspective, Wien 2012.
Machnikowski P. [w:] System Prawa Prywatnego, Prawo zobowiązań – część ogólna, t. 6, red. A. Olejniczak, Warszawa 2014.
Markesinis B., Unberath H., The German Law of Torts A Comparative Treatise, Portland and Oxford 2002.
Oliphant K., Basiq Questions of Tort Law from the Perspective of England and Commonwealth [w:] Basiq Questions of Tort Law from the Comparative Perspective, red. H. Koziol, Wien 2015.
Perdeus W. [w:] Kodeks pracy – komentarz, red. K.W. Baran, Warszawa 2016.
Skoczyński J., Pisarczyk Ł. [w:] Kodeks pracy – komentarz, red. L. Florek, Warszawa 2016.
Strus Z., Zadośćuczynienie w razie śmierci osoby bliskiej [w:] Zadośćuczynienie po nowelizacji art. 446 Kodeksu cywilnego na tle doświadczeń europejskich, „Wiadomości Ubezpieczeniowe – wydanie specjalne”, red. Z. Strus, K. Ortyński, J. Pokrzywiak, Warszawa 2010.
Świątkowski A.M., Kodeks pracy – komentarz, Warszawa 2016.
Viney G., Jourdain P., Carval S., Les conditions de la responsabilite, red. J. Ghestin, Paris 2013.
Radwański Z., Olejniczak A., Zobowiązania – część ogólna, Warszawa 2012.
dr hab. Paweł Borszowski, prof. Uniwersytetu Wrocławskiego
Prodziekan Wydziału Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, Zastępca Kierownika Katedry Prawa Finansowego, Kierownik Studiów Podyplomowych Podatkowych prowadzonych na tym uniwersytecie, radca prawny
ORCID: 0000-0003-3570-2101
Definicja legalna zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 28 stycznia 2019 r., I FSK 293/17
Glosa dotyczy jednego z istotniejszych zagadnień zarówno dla doktryny, jak i praktyki prawa podatkowego. Chodzi o definicję legalną zorganizowanej części przedsiębiorstwa, której kształt normatywny i zakres analizował Naczelny Sąd Administracyjny w glosowanym wyroku w regulacji ustawy o podatku od towarów i usług. Kluczowe znaczenie ma ustalenie elementów tej definicji legalnej, a także ich treści. Autor wskazuje zatem elementy definicji legalnej zorganizowanej części przedsiębiorstwa oraz ukazuje ich treść. Podkreśla także konieczność dążenia w praktyce do ustalania takiego zakresu znaczeniowego definicji legalnej, aby nie wychodzić poza zakres wyróżnionych elementów.
Słowa kluczowe: podatkowe prawo, zorganizowana część przedsiębiorstwa, sprzedaż budynków i budowli wraz z prawem użytkowania wieczystego nieruchomości, powiązania kapitałowe i osobowe, podatek od towarów i usług, funkcja gwarancyjna interpretacji indywidualnej prawa podatkowego
dr hab. Paweł Borszowski, professor of the University of Wrocław
Vice-Dean of the Faculty of Law, Administration and Economics of the University of Wrocław, Deputy Head of the Chair of Financial Law, Head of the Postgraduate Tax Studies at this University, attorney at law
ORCID: 0000-0003-3570-2101
Legal Definition of an Organized Part of an Enterprise. Commentary on Judgment of the Supreme Administrative Court of 28 January 2019, I FSK 293/17
The commentary concerns one of the pivotal issues of both theory and practice of tax law. This is the legal definition of an organized part of an enterprise, whose normative form and scope was analysed by the Supreme Administrative Court in the commented judgment, in the norms of the Act on VAT. Establishing the elements of this legal definition as well as their substance is of key importance. Therefore, the author identifies the elements of the legal definition of an organized part of an enterprise and describes their substance. He also stresses the need to attempt in practice to determine such a scope of meaning of this legal definition so as not to go beyond the scope of the enumerated elements.
Keywords: tax law, organized part of an enterprise, sale of buildings and structures together with the right of perpetual usufruct of land, capital and personal links, VAT, safeguarding function of tax rulings (individual interpretations of tax law)
Bibliografia:
Borszowski P., Wprowadzanie definicji legalnych w prawie podatkowym: zagadnienia wyjściowe, „Wrocławsko-Lwowskie Zeszyty Prawnicze” 2016/7.
Brzeziński B., Uwagi o znaczeniu definicji w prawie podatkowym [w:] Księga jubileuszowa Profesora Marka Mazurkiewicza, red. R. Mastalski, Wrocław 2001.
Mastalski R., Prawo podatkowe, Warszawa 2018.
prof. dr hab. Wojciech Chróścielewski
Katedra Postępowania Administracyjnego, Uniwersytet Łódzki
ORCID: 0000-0003-1641-4921
Wpływ zmiany stanu prawnego na ocenę zarzutów skargi kasacyjnej. Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 10 października 2018 r., II GSK 3254/16
Sądowa kontrola aktów i czynności podejmowanych przez organy administracji polega na badaniu ich legalności według stanu prawnego i faktycznego sprawy z daty ich podjęcia. Żadne zmiany przepisów prawa, które miały miejsce po tej dacie, nie mają bezpośredniego znaczenia dla oceny zgodności z prawem tych aktów i czynności. Zmiany te mogą jedynie wywrzeć pewien wpływ na sposób interpretacji przepisów budzących wcześniej wątpliwości. Powyższe kwestie analizowane są w glosie na gruncie przepisu pomijającego wymóg odbycia aplikacji notarialnej dla osób, które przed datą skreślenia tego wymogu spełniły pozostałe przesłanki powołania na stanowisko notariusza.
Słowa kluczowe: postępowanie administracyjne w sprawie powołania na stanowisko notariusza, wydanie decyzji o powołaniu na stanowisko notariusza i wyznaczeniu siedziby kancelarii mimo braku przesłanki odbycia aplikacji, wpływ zmiany stanu prawnego na wydaną decyzję administracyjną
prof. dr hab. Wojciech Chróścielewski
Department of Administrative Procedure, University of Łódź
ORCID: 0000-0003-1641-4921
Influence of Change of the Legal Status on Assessment of the Objections Raised in a Cassation Appeal. Commentary on Judgment of the Supreme Administrative Court of 10 October 2018, II GSK 3254/1
The administrative court controls, inter alia, the lawfulness of administrative acts or actions taken by the administration in the light of factual circumstances and the law that was in place at the moment the administrative act was issued or an action was taken. Law amendments subsequent to the date of issuing such acts or taking such actions may not be considered by the court while reviewing their legality. However, the law amendments may have an impact on the interpretation of the law, in particular where it raises doubts. The subject matter of this commentary is a requirement of completion of notary training for the appointment as a notary. The question is whether an individual who did not complete notary training but met other requirements provided in law for an appointment as a notary may be appointed as a notary if at the time of the appointment the law still required completion of training and was only changed (the requirement was abandoned) before judicial review.
Keywords: review of legality of the administrative decision, the date of issuing the administrative decision as a criterion of its legality, appointment as a notary, open access to the legal profession, completion of notary training
Bibliografia:
Borkowski J., Glosa do uchwały składu 7 sędziów SN z 6.02.1996 r., III AZP 26/95, OSP 1997/1, poz. 20.
Borkowski J., Komentarz do art. 106, w: B. Adamiak, J. Borkowski, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2016.
Gajewski S., Glosa do uchwały NSA z 22.09.2014 r., II GPS 1/14, OSP 2015/2, poz. 12.
Kiełkowski T., Przedmiot postępowania administracyjnego – sprawa administracyjna, w: System Prawa Administracyjnego Procesowego, red. G. Łaszczyca i A. Matan, t. II, cz. 1, Zakres przedmiotowy i podmiotowy postępowania administracyjnego ogólnego, red. naukowa W. Chróścielewski, Warszawa 2018.
Kmieciak Z., Komentarz do art. 106, w: Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, red. Z. Kmieciak, W. Chróścielewski, Warszawa 2019.
Napiórkowska-Piłat K., Otwarcie dostępu do zawodów prawniczych, „Na wokandzie” 2016/28 (2).
Knysiak-Molczyk H., Komentarz do art. 6, w: Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, red. naukowa H. Knysiak-Molczyk, Warszawa 2015.
Tarno J.P., Zasady ogólne postępowania sądowoadministracyjnego, w: System Prawa Administracyjnego, t. 10, Sądowa kontrola administracji, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, Warszawa 2016.
Woś T., Komentarz do art. 1, w: Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, red. T. Woś, Warszawa 2009.
Ziemski K., Zajęcie stanowiska a prawo bycia stroną postępowania administracyjnego (na przykładzie izby notarialnej), „Rejent” 1996/2.
dr hab. Wojciech Piątek
profesor Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza – Katedra Postępowania Administracyjnego i Sądowoadministracyjnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
ORCID: 0000-0002-3494-1912
Zakres przedmiotowy rozpoznania przez sąd „sprzeciwu od decyzji”. Glosa do wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 20 lutego 2018 r., II SA/Bk 940/17
Przedmiotem rozważań jest wyrok zapadły na podstawie przepisów o nowym środku prawnym przysługującym do sądu administracyjnego od decyzji kasacyjnej organu administracji publicznej. W glosie zaprezentowano krytyczny względem wyroku pogląd odnośnie do zakresu rozpatrzenia sprzeciwu, który powinien ograniczać się do oceny przez sąd przesłanek do wydania decyzji kasacyjnej. Tylko w takim zakresie dopuszczalne jest odwoływanie się do regulacji prawa materialnego. W przeciwnym razie zakres rozpatrzenia sprzeciwu zbliża się do zwykłego trybu postępowania przed sądem administracyjnym na skutek wniesienia skargi.
Słowa kluczowe: postępowanie sądowoadministracyjne, warunki zabudowy, sprzeciw od decyzji, zasada dwuinstancyjności postępowania administracyjnego, zakres rozpoznania sprzeciwu
dr hab. Wojciech Piątek
professor of the Adam Mickiewicz University in Poznań – Chair of Administrative Proceedings and Proceedings before Administrative Courts, Faculty of Law and Administration, Adam Mickiewicz University in Poznań
ORCID: 0000-0002-3494-1912
Scope of the Court’s Examination of an ‘Objection against a Decision’. Commentary on Judgment of the Provincial Administrative Court in Białystok of 20 February 2018, II SA/Bk 940/17
These reflections concern a judgment issued on the basis of provisions on a new legal remedy available before an administrative court against a decision of a public administration authority reversing and remanding a prior decision. The commentary presents a critical view about the judgment, to the extent of the scope of examining an objection, which should be limited to the court’s assessment of the grounds for the issue of a decision reversing and remanding a prior decision. It is only within this scope that references to substantive law are permissible. Otherwise the scope of examination of an objection resembles the ordinary procedure before an administrative after an appeal has been filed.
Keywords: review of legality of the administrative decision, the date of issuing the administrative decision as a criterion of its legality, appointment as a notary, open access to the legal profession, completion of notary training
Bibliografia:
Czubkowska M.J., Siemieniako J., Sprzeciw jako sposób na zmniejszenie ilości decyzji kasatoryjnych, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2018/4.
Gołaszewski P., Nowelizacja Kodeksu postępowania administracyjnego oraz prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi z 7.4.2017 r. (cz. IV), „Monitor Prawniczy” 2017/18.
Piątek W., Zasada dwuinstancyjności postępowania, w: System prawa administracyjnego procesowego. Tom II, część 2. Zasady ogólne postępowania administracyjnego, red. J.P. Tarno, W. Piątek, Warszawa 2018.
Pietrasz P., Jagielski J., Piecha J., Komentarz do art. 64e, w: Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, red. R. Hauser, M. Wierzbowski, Warszawa 2017.
Sawuła R., Glosa do wyroku NSA z dnia 8 listopada 2011 r., II OSK 1564/10, OSP 2013/4, poz. 41.
Wegner-Kowalska J., Idea pragmatyzmu w postępowaniu administracyjnym, w: Aksjologia prawa administracyjnego, t. I, red. J. Zimmermann, Warszawa 2017.
Wojciechowska K., Sprzeciw od decyzji kasacyjnej jako narzędzie walki z przewlekłością postępowania administracyjnego, w: Prawo administracyjne dziś i jutro, red. J. Jagielski, M. Wierzbowski, Warszawa 2018.
Woś T., Firlus J.G., Sprzeciw od decyzji kasacyjnej organu odwoławczego wydanej na podstawie art. 138 § 2 k.p.a., „Przegląd Prawa Publicznego” 2017/6.
