Pracodawcy często stoją przed dylematem, czy dopuszczalne jest finansowanie z ZFŚS celów mieszczących się w zakresie definicji „działalności socjalnej” lecz nie będących „ulgowymi usługami i świadczeniami” i jednocześnie ustalanie zasad korzystania z tych świadczeń w oparciu o powszechną dostępność na równych zasadach dla wszystkich uprawnionych (na przykład imprez integracyjnych).
Ma to z kolei ważkie znaczenie z punktu widzenia ustalenia obowiązku odprowadzenia składek na ubezpieczenie społeczne i podatku dochodowego od osób fizycznych.
Przyznawanie ulgowych usług i świadczeń oraz wysokość dopłat z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych (ZFŚS) powinno być uzależnione od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z ZFŚS.
Konkretne zasady i warunki korzystania ze świadczeń socjalnych powinny wynikać z obowiązującego u danego pracodawcy regulaminu ZFŚS.
Oceniając uprawnienie danej osoby do świadczeń z ZFŚS w określonej wysokości, co do zasady niezbędnym jest więc uwzględnienie tzw. kryterium socjalnego. Przyjmuje się, że pracownicy nie powinni otrzymywać świadczeń w równej (takiej samej) wysokości – gdyż w ten sposób nie zachodzi obligatoryjna przesłanka odwołania się do sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej indywidualnej osoby, która jest uprawniona do korzystania z ZFŚS.
Zakwestionowanie przez ZUS lub organy skarbowe charakteru socjalnego danego wydatku sfinansowanego z ZFŚS prowadzi w konsekwencji do ustalenia, że taki wydatek stanowi przychód pracownika, który to przychód podlega opodatkowaniu, jak również stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne.
Stąd kluczowego znaczenia nabiera znajomość stanowisk zajmowanych przez sądy w tych sprawach. Odpowiedź na pytanie, który z poglądów jest obecnie poglądem dominującym znajdziemy w najnowszej linii orzeczniczej P. Zawadzkiej-Filipczyk: Stosowanie kryterium socjalnego w przypadku organizowania imprez integracyjnych (ogólnodostępnych) finansowanych z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, LEX/el. 2018.
Wojciech Kowalski
LEX Navigator Prawo Pracy
