Ustawa o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych w orzecznictwie Sądu Najwyższego – przegląd orzecznictwadr Paweł Popardowski
Autor jest adiunktem w Instytucie Nauk Prawnych PAN w Warszawie (ORCID: 0000-0001-7133-5391).
Ustawa o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych w orzecznictwie Sądu Najwyższego – przegląd orzecznictwa
Niniejszy przegląd orzecznictwa poświęcony został analizie judykatury Sądu Najwyższego związanej merytorycznie z wykładnią przepisów ustawy z 8.03.2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych. Wprawdzie w tym obszarze problemowym liczba spraw rozpoznawanych przez Sąd Najwyższy jest relatywnie niewielka, jednakże mimo to (głównie za sprawą odziaływania autorytetu Sądu Najwyższego) orzeczenia te mają istotne przełożenie na podejście sądów powszechnych w kwestii wykładni i stosowania przepisów wspomnianej ustawy. W związku z tym zasadne jest bliższe przedstawienie wątków problemowych dostrzeżonych w orzecznictwie Sądu Najwyższego i przyjętego przez ten organ wymiaru sprawiedliwości kierunku ich rozstrzygnięcia w ramach przeglądów orzecznictwa publikowanych na łamach kwartalnika „Glosa”.
Słowa kluczowe: orzecznictwo Sądu Najwyższego, przeciwdziałanie nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych, koszty odzyskiwania należności
dr Paweł Popardowski
The author is an assistant professor at the Institute of Law Studies, Polish Academy of Sciences in Warsaw, Poland (ORCID: 0000-0001-7133-5391).
Act on Counteracting Excessive Delays in Commercial Transactions in the Case Law of the Supreme Court. Case Law Review
This case law review is devoted to analysing judgments of the Supreme Court connected with the topic of interpreting the Act of 8 March 2013 on Counteracting Excessive Delays in Commercial Transactions. Although in this area the number of cases heard by the Supreme Court is relatively small, these judgments (mainly due to the influence of the Court’s authority) affect the approach of general courts’ attitude to interpreting and applying the provisions of the aforementioned Act. It is therefore justifiable to present in more detail the problem threads noticed in the case law of the Supreme Court and the Court’s adopted direction for deciding such cases in one of the case law reviews published in Glosa quarterly.
Keywords: Supreme Court case law, counteracting excessive delays in commercial transactions, costs of recovering debts
Bibliografia / References
Dzienis P., Motywacyjna funkcja rekompensaty za koszty odzyskiwania należności w wysokości 40 euro w transakcjach handlowych a zasady słuszności, „Glosa” 2017/3.
Fik P., Staszczyk P., Wątpliwości dotyczące możliwości dochodzenia rekompensaty za koszty odzyskiwania należności na podstawie ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, „Przegląd Sądowy” 2015/7–8.
Gołębiowski S., Nowe instrumenty zwalczania opóźnień płatności w ustawie o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, „Przegląd Prawa Handlowego” 2015/1.
Grochowski M., Ryczałtowy zwrot kosztów dochodzenia należności (art. 10 ust. 1 TermZapłU) – przesłanki i cele, „Monitor Prawniczy” 2016/9.
Pietkowski K., Komu równowartość 40 euro, „Rzeczpospolita” z 12.06.2013 r.
dr Karol Ryszkowski
Autor jest adiunktem w Katedrze Prawa Cywilnego, Gospodarczego i Prywatnego Międzynarodowego Instytutu Prawa Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie (ORCID: 0000-0003-2744-3533).
Obalanie domniemania zgodności wpisu hipoteki z rzeczywistym stanem prawnym – glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 26.06.2020 r., I CSK 429/18
W glosowanym wyroku przyjęto godne aprobaty zapatrywanie, zgodnie z którym do obalenia domniemania zgodności z rzeczywistym stanem prawnym wpisu prawa ujawnionego w księdze wieczystej może dojść przede wszystkim w postępowaniu wszczętym na podstawie art. 10 ust. 1 ustawy z 6.07.1982 r. o księgach wieczystych i hipotece, ale nie jest to tryb wyłączny, choć ze względu na skutek erga omnes jest trybem najbardziej właściwym. W całości aprobując glosowany wykrok, należy również zwrócić uwagę na pewne wymogi, które muszą być spełnione, aby obalić domniemanie zgodności prawa jawnego z księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym w innym trybie niż na podstawie art. 10 u.k.w.h., które w przedmiotowej glosie zostały wskazane. Ponadto w przedmiotowej glosie poruszona została kwestia charakteru hipoteki, jej wygaśnięcia oraz charakteru wpisu w księdze wieczystej, który o tym przesądza.
Słowa kluczowe: hipoteka, rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych, prawo umów, prawo spółek, Prawo o notariacie
dr Karol Ryszkowski
The author is an assistant professor at the Department of Civil, Economic and International Private Law, Institute of Law, Cracow University of Economics, Poland (ORCID: 0000-0003-2744-3533).
Rebutting the Presumption of Mortgage Entry Reflecting the Actual Legal Status. Commentary on Supreme Court Judgment of 26 June 2020, I CSK 429/18
In the commented judgment, an opinion worthy of approval was adopted, namely that the presumption of an entry of a right disclosed in the land and mortgage register reflecting the actual legal status may be rebutted primarily in proceedings initiated pursuant to Article 10(1) of the Act on Land and Mortgage Registers and on Mortgage, but it is not the only procedure, although due to the erga omnes effect it is the most appropriate one. While the commented judgment is approved in full, attention should also be paid to certain requirements that must be met in order to rebut the presumption that the right disclosed in the land and mortgage register reflects the actual legal status otherwise than pursuant to Article 10 of the Act on Land and Mortgage Registers and on Mortgage, which are indicated in this commentary. In addition, the commentary addresses the issue of the nature of the mortgage, its expiration, and the nature of the entry in the land and mortgage register, which determines said expiration.
Keywords: mortgage, warranty of public credibility of land and mortgage registers, contract law, company law, Law on Notaries
Bibliografia / References
Czech T., Księgi wieczyste i hipoteka. Komentarz, Warszawa 2014.
Jelonek-Jarco B. [w:] Ustawa o księgach wieczystych i hipotece. Przepisy o postępowaniu wieczystoksięgowym. Komentarz, red. J. Pisuliński, LEX 2014.
Rudnicki S., Ustawa o księgach wieczystych i hipotece. Przepisy o postępowaniu w sprawach wieczystoksięgowych. Komentarz, LEX 2009.
Tobiasz Nowakowski
Autor jest doktorantem w Szkole Doktorskiej Nauk Społecznych Uniwersytetu Łódzkiego (ORCID: 0000-0002-0821-6901).
Prywatny inwestor na rynku Forex a status konsumenta – glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 18.09.2019 r., IV CSK 334/18
W komentowanym rozstrzygnięciu Sąd Najwyższy przyjął, że osoba fizyczna dysponująca fachową wiedzą na temat rynku kapitałowego, regularnie dokonująca transakcji wymiany walut w celu osiągnięcia zysku nie posiada statusu konsumenta. Autor podejmuje polemikę ze składem orzekającym, wskazując na szereg wątpliwości wynikających z kryteriów systemowych i funkcjonalnych pojęcia „konsument”. Dotyczą one zwłaszcza orzecznictwa europejskiego.
Słowa kluczowe: konsument, przedsiębiorca, rynek wymiany walut, klauzule niedozwolone
Tobiasz Nowakowski
PhD student in the University of Lodz Doctoral School of Social Sciences, Poland (ORCID: 0000-0002-0821-6901).
A Private Investor on Forex Market in the Context of Status of a Consumer. Commentary on Supreme Court Judgment of 18 September 2019, IV CSK 334/18
In the commented judgment, the Supreme Court assumed that a private individual with expertise on the foreign exchange market, who regularly trades in currencies in order to make a profit, does not have the status of a consumer. The author engages in a polemic with the adjudicating panel, pointing to a number of doubts arising from the systemic and functional criteria of the notion of ‘consumer’. These criteria concern in particular EU case law.
Keywords: consumer, entrepreneur, foreign exchange market, abusive clauses
Bibliografia / References
Chłopecki A., Instrumenty pochodne w polskim systemie prawnym (rozważania na tle „toksycznych opcji”), „Przegląd Prawa Handlowego” 2009/7.
Czech T., Kryterium odpowiedniego charakteru usługi inwestycyjnej oraz instrumentów finansowych według MiFID, „Przegląd Prawa Handlowego” 2009/7.
Grześkowiak A., Status konsumenta w terminowych transakcjach finansowych. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 18.09.2019 r., IV CSK 334/18, „Monitor Prawa Bankowego” 2020/9.
Machnikowski P. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2017.
Radwański Z., Olejniczak A., Prawo cywilne – część ogólna, Warszawa 2011.
Majka Rucińska
Autorka jest współpracownikiem warszawskiej kancelarii prawnej oraz doktorantem w Instytucie Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk (ORCID: 0000-0003-0513-1993).
Możliwość dochodzenia roszczeń wynikających z zabezpieczenia rzeczowego bezpośrednio przez obligatariusza – glosa do uchwały Sądu Najwyższego z 27.02.2020 r., III CZP 55/19
W glosowanym wyroku, istotnym ze względu na praktyczny wymiar zapadłego rozstrzygnięcia, Sąd Najwyższy zajął stanowisko w kwestii możliwości dochodzenia bezpośrednio przez obligatariusza roszczeń wynikających z zabezpieczenia rzeczowego, która od dawna budzi kontrowersje w doktrynie. W ocenie autora Sąd Najwyższy doszedł do słusznego wniosku, stosownie do którego obligatariuszowi przysługuje legitymacja do dochodzenia od dłużnika rzeczowego zaspokojenia z nieruchomości obciążonej hipoteką zabezpieczającą roszczenia z obligacji. Obligatariusz może tym samym samodzielnie działać zarówno w procesie o zapłatę przeciwko właścicielowi nieruchomości, jak i w postępowaniu egzekucyjnym z nieruchomości, co stanowi zabezpieczenie jego praw.
Słowa kluczowe: administrator hipoteki, hipoteka, obligacje korporacyjne, obligatariusz, papiery wartościowe, zabezpieczenie rzeczowe, zabezpieczenie obligacji
Majka Rucińska
The author is an associate at a Warsaw-based law firm and a PhD student at the Institute of Law Studies, Polish Academy of Sciences (ORCID: 0000-0003-0513-1993).
The Possibility of a Bondholder Directly Pursuing Claims Arising from a Collateral. Commentary on Supreme Court Resolution of 27 February 2020, III CZP 55/19
In the commented judgment, which is of material importance due to its practical dimension, the Supreme Court expressed its view on the possibility of a bondholder directly pursuing claims arising from a collateral, which issue has long been causing controversies in literature. In the author’s opinion, the Supreme Court reasonably found that that the bondholder is entitled to make a direct claim against the limited debtor [Polish: dłużnik rzeczowy] to obtain satisfaction from the property encumbered with a mortgage securing claims under the bonds. The bondholder may thus independently act both in proceedings in which payment is sought from the property owner and in enforcement proceedings against the property, which possibility secures the bondholder’s rights.
Keywords: mortgage administrator, mortgage, corporate bonds, bondholder, securities, collateral, bond collateral
Bibliografia / References
Czech T., Hipoteka. Komentarz, Warszawa 2011.
Czech T., Konsorcjum kredytowe, Warszawa 2011.
Czech T. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 2, Własność i inne prawa rzeczowe. Ustawa o księgach wieczystych i hipotece (art. 2–22, 65–1111). Ustawa o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów, red. K. Osajda, Legalis 2018.
Czech T., Stawecki T., Ułomny administrator hipoteki, „Rzeczpospolita” z 24.06.2009 r.
Ernt-Staniulis K., Rudnicki S. [w:] Ustawa o obligacjach. Komentarz, red. M. Wierzbowski, Legalis 2019.
Hincz D., Skutki wygaśnięcia umowy o powierzenie funkcji administratora zastawu rejestrowego zabezpieczającego wierzytelności z obligacji, „Przegląd Prawa Handlowego” 2019/12.
Kania M., Dochodzenie wierzytelności hipotecznych przez administratora hipoteki, LEX.
Kućka M., Administrator zabezpieczeń. Warszawa 2017.
Lesiński P., Walczyna Ł., Funkcja administratora zastawu i administratora hipoteki w związku z emisją obligacji, „Monitor Prawa Bankowego” 2012/6.
Szepietowski S., Administratorem hipoteki powinien być profesjonalista, „Rzeczpospolita. Prawo co dnia” z 30.10.2014 r.
Tułodziecka A. [w:] I. Heropolitańska, A. Tułodziecka, K. Hryćków-Mycka, P. Kuglarz, Ustawa o księgach wieczystych i hipotece oraz przepisy związane. Komentarz, Legalis 2019.
Zdzieborski R., Zastaw rejestrowy zabezpieczający wierzytelności z dłużnych papierów wartościowych, „Monitor Prawniczy” 2004/17.
Sławomir Szejna
Autor jest doktorantem na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach (ORCID: 0000-0002-4219-5884).
Dopuszczalność kumulatywnego dochodzenia roszczeń z tytułu kary umownej za zwłokę lub opóźnienie i odstąpienie – glosa do uchwały Sądu Najwyższego z 18.07.2012 r., III CZP 39/12
Przedmiotem niniejszej glosy jest ustalenie nieprawidłowości tezy zawartej w uchwale Sądu Najwyższego z 18.07.2012 r., III CZP 39/12, w której orzeczono, że „roszczenie o zapłatę kary umownej na wypadek zwłoki lub opóźnienia nie przysługuje stronie odstępującej od umowy wzajemnej, jeżeli w umowie zastrzeżono również taką karę w związku z odstąpieniem od umowy”. Problem ten ma nie tylko charakter teoretyczny, lecz przede wszystkim praktyczny. Mianowicie w przypadku wyłączenia dopuszczalności dochodzenia obu tych kar, na wypadek powstania po stronie wierzyciela szkody przenoszącej wysokość zastrzeżonej kary umownej z tytułu odstąpienia, wiązałoby się to z koniecznością dochodzenia przez wierzyciela odszkodowania uzupełniającego na zasadach ogólnych, co byłoby dla niego znacznie utrudnione (pod warunkiem że strony dopuściły taką możliwość w umowie – arg. z art. 484 § 1 zd. 2 Kodeksu cywilnego). W konsekwencji mogłoby to prowadzić do powstania niewypłacalności wierzyciela, a tym samym jego upadłości.
Słowa kluczowe: kara umowna, zwłoka, kumulacja kar umownych, odstąpienie
Sławomir Szejna
The author is PhD student at the Faculty of Law and Administration, University of Silesia in Katowice, Poland (ORCID: 0000-0002-4219-5884).
Admissibility of Cumulative Pursuit of Claims for Liquidated Damages for Culpable Delay or Non-Culpable Delay and Withdrawal. Commentary on Supreme Court Judgment of 18 July 2012, III CZP 39/12
The aim of this commentary is to demonstrate why it was incorrect for the Supreme Court to rule in its resolution of 18 July 2012 that ‘a party withdrawing from the mutual agreement is not entitled to make a claim for the payment of a contractual penalty [liquidated damages] in the event of culpable or non-culpable delay, if the contract stipulates also the same penalty in connection with withdrawal from the contract’. This problem is not only theoretical, but also practical. Namely, if the admissibility of pursuing both these penalties is excluded, in the event of a damage suffered by the creditor in excess of the amount of the stipulated contractual penalty [liquidated damages] for withdrawal, the creditor would have to seek supplementary damages on general terms, which would be significantly more difficult (provided that the parties allowed such a possibility in the agreement – argument from the second sentence of Article 484(1) of the Civil Code). Consequently, this could lead to the creditor’s insolvency, and thus bankruptcy.
Keywords: contractual penalty [liquidated damages], culpable delay, accumulation of contractual penalties, withdrawal from contract
Bibliografia / References
Borysiak W. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 2, Zobowiązania (art. 353–92116 KC), red. K. Osajda, Warszawa 2013.
Drapała P., Kara umowna (art. 483 k.c.) a odszkodowanie na zasadach ogólnych (art. 471 k.c.), „Państwo i Prawo” 2003/6.
Drapała P., Kumulacja kar umownych. Glosa do uchwały z dnia 18 lipca 2012 r., III CZP 39/12, „Państwo i Prawo” 2013/10.
Duszyńska K., Księżak P., Roszczenie o zapłatę kary umownej. Glosa do uchwały SN z dnia 18 sierpnia 2012 r., III CZP 39/12, „Przegląd Sądowy” 2014/7–8.
Fidali A., Roszczenie odstępującego o zapłatę kary umownej. Glosa do uchwały SN z dnia 18 lipca 2012 r., III CZP 39/12, „Glosa” 2014/2.
Jastrzębski J., Kara umowna, Warszawa 2006.
Jastrzębski J., Pasko P., Odstąpienie od umowy a dochodzenie kar umownych, „Przegląd Prawa Handlowego” 2015/1.
Katner W.J. [w:] Prawo umów w obrocie gospodarczym, red. S. Włodyka, Warszawa 2001.
Popiołek W. [w:] Kodeks cywilny, t. 2, Komentarz. Art. 450–1088. Przepisy wprowadzające, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2013.
Szejna S., Glosa krytyczna do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 13.06.2008 r., I CSK 13/08, „Rejent” 2020/6.
Szlęzak A., Roszczenie o zapłatę kary umownej po odstąpieniu od umowy – uwagi na tle uchwały Sądu Najwyższego z 18 lipca 2012 r., „Przegląd Sądowy” 2014/2.
Szwaja J., Kara umowna według kodeksu cywilnego, Warszawa 1967.
Zagrobleny K. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2013.
Kacper Sobolewski
Autor jest studentem IV roku na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego (ORCID: 0000-0002-2977-3352).
Dopuszczalność uchylenia tajemnicy komunikacyjnej przez sąd cywilny – glosa do uchwały Sądu Najwyższego z 6.08.2020 r., III CZP 78/19
Zagadnienie prawne, o którym rozstrzyga komentowana uchwała, ujawniło konflikt wartości rangi konstytucyjnej: ochrony czci i dobrego imienia oraz prawa do sądu z jednej strony, tajemnicy komunikowania się i zasady praworządności z drugiej. Niestety Sąd Najwyższy, jednoznacznie przyznając pierwszeństwo prawu do sądu, nie dostrzegł istotnych racji przemawiających przeciwko zastosowanemu w przedmiotowej sprawie wnioskowaniu z celu na środki. Co za tym idzie, przeprowadzone w uzasadnieniu uchwały ważenie zasad nie zadowala i stawia pod znakiem zapytania prawidłowość rozstrzygnięcia.
Słowa kluczowe: tajemnica telekomunikacyjna, postępowanie cywilne, prawo do sądu, ochrona dóbr osobistych, domniemanie kompetencji
Kacper Sobolewski
The author is a fourth-year student of the Faculty of Law and Administration, University of Warsaw, Poland (ORCID: 0000-0002-2977-3352).
Permissibility of a Civil Court Lifting the Secrecy of Telecommunications. Commentary on Supreme Court Resolution of 6 August 2020, III CZP 78/19
The legal issue resolved in the commented resolution revealed a conflict of constitutional values: protection of protection of reputation and good name and the right of access to court on the one hand, and the secrecy of communications and rule of law on the other hand. Unfortunately, the Supreme Court, giving unquestionable priority to the right to a fair trial, failed to take into account important reasons against applying end-means argumentation in the case in point. Consequently, the weighting of the principles in the justification for the resolution is unsatisfactory, making the correctness of the decision questionable.
Keywords: secrecy of telecommunications, civil proceedings, right to a fair trial, protection of personal interests, presumption of competence
Bibliografia / References
Garlicki L., Wojtyczek K. [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. 1, red. L. Garlicki, M. Zubik, LEX 2016.
Konarski X., Dostosowanie przepisów sektorowych dotyczących usług łączności elektronicznej do wymogów RODO, „Monitor Prawniczy” 2019/22.
Morawski L., Zasady wykładni prawa, Toruń 2010.
Prejs E., Udostępnianie danych osobowych internautów dla celów postępowania cywilnego. Glosa do wyroku TS z dnia 29 stycznia 2008 r., C-275/06, „Europejski Przegląd Sądowy” 2009/4.
Sandra Słowik
Autorka jest studentką V roku na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.
Nabycie egzemplarza projektu architektonicznego od twórcy – glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 22.03.2019 r., I CSK 104/18
Problematyka nabycia egzemplarza projektu architektonicznego budzi wiele wątpliwości w doktrynie i orzecznictwie. Związane są one między innymi z niepewnością co do tego, kiedy następuje wyłączenie zastosowania art. 61 pr. aut. w umowie, jakie dokładnie uprawnienia wynikają z tego przepisu oraz czy prawo nabywcy egzemplarza projektu architektonicznego ma charakter zbywalny. W komentowanym wyroku Sąd Najwyższy rozstrzyga te kwestie, biorąc przy tym pod uwagę nie tylko dominujące poglądy w tym zakresie, lecz również potrzeby praktyki obrotu.
Słowa kluczowe: utwór architektoniczny, projekt architektoniczny, umowa o wykonanie projektu architektonicznego, zbywalny charakter prawa
Sandra Słowik
The author is a fifth-year student at the Faculty of Law and Administration, University of Silesia in Katowice, Poland.
Acquiring a Copy of an Architectural Design from the Author. Commentary on Supreme Court Judgment of 22 March 2019, I CSK 104/18
The issue of acquiring a copy of an architectural design raises many doubts in legal commentaries and judgments. They are related, inter alia, to the uncertainty as to when the application of Article 61 of the Act of 4 February 1994 on Copyright and Related Rights in a contract is excluded, what exactly rights result from this provision, and whether the right of the acquirer of a copy of an architectural design is transferable. In the commented judgment, the Supreme Court resolves these issues, taking into account not only the prevailing views in this respect, but also the needs of the market practice.
Keywords: architectural work, architectural design, contract for an architectural design, transferable right
Bibliografia / References
Barta J., Markiewicz R. [w:] Prawo autorskie i prawa pokrewne. Komentarz, red. J. Barta, R. Markiewicz, LEX 2011.
Chwalba J. [w:] Ustawy autorskie. Komentarze, t. 1, Prawo autorskie i prawa pokrewne. Ochrona baz danych. Zbiorowe zarządzanie prawami autorskimi i prawami pokrewnymi, red. R. Markiewicz, LEX 2021.
Gliściński K. [w:] Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Komentarz, red. A. Michalak, Legalis 2019.
Gołaszewska A. [w:] Prawo autorskie i prawa pokrewne. Komentarz, red. W. Machała, R.M. Sarbiński, LEX 2019.
Michalak A. [w:] Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Komentarz, red. A. Michalak, Legalis 2019.
Szyjewska-Bagińska J. [w:] Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Komentarz, red. E. Ferenc-Szydełko, Legalis 2021.
Targosz T. [w:] Prawo autorskie i prawa pokrewne. Komentarz, red. D. Flisak, Warszawa 2015.
Traple E., Utwór jako przedmiot umowy o dzieło. Glosa do wyroku SN z dnia 18 czerwca 2003 r., II CKN 269/01, „Glosa” 2005/2.
Kamil Nowak
Autor jest studentem IV roku na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie (ORCID: 0000-0003-0544-3604).
Współdłużniczy status małżonka dłużnika – glosa do uchwały Sądu Najwyższego z 8.11.2019 r., III CZP 36/19
Glosowana uchwała zapadła na tle pytania prawnego skierowanego przez Sąd Apelacyjny w Poznaniu o następującej treści: „Czy przyznanie w art. 41 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wierzycielowi, którego osobistym dłużnikiem jest jeden z małżonków, możliwości żądania zaspokojenia z majątku wspólnego powoduje, że drugi z małżonków staje się dłużnikiem w znaczeniu prawa materialnego, z ograniczeniem jego odpowiedzialności do majątku objętego wspólnością majątkową, czy też obowiązkiem takiego małżonka jest jedynie znoszenie egzekucji z majątku wspólnego?”. Pytanie dotyczy interesującego zagadnienia o doniosłym znaczeniu praktycznym odnoszącego się do ewentualnego przyznania statusu współdłużnika małżonkowi dłużnika w świetle art. 41 § 1 k.r.o. Sąd Najwyższy podjął próbę rozwiązania problemu dotyczącego posiadania (bądź nieposiadania) legitymacji biernej przez małżonka dłużnika w procesie o zapłatę, z ograniczeniem odpowiedzialności do majątku wspólnego małżonków. Zauważyć wszakże trzeba, że art. 41 § 1 k.r.o. nie daje wprost podstaw do przyjęcia takiej legitymacji, natomiast art. 787 k.p.c. reguluje możność nadania klauzuli wykonalności tytułowi egzekucyjnemu także przeciwko małżonkowi dłużnika i przewiduje dalej idące wymogi dla wykazania istnienia zgody drugiego małżonka na zaciągnięcie zobowiązania, co nie zawsze pozwala wierzycielowi na zaoferowanie sądowi odpowiedniego dowodu, a mimo to przepis ten uznawany jest przez część doktryny za procesową emanację przywołanego przepisu prawa materialnego.
Słowa kluczowe: odpowiedzialność kontraktowa, pozycja procesowa wierzyciela, status dłużniczy, dwutorowość dochodzenia roszczeń, majątek wspólny małżonków
Kamil Nowak
The author is a fourth-year student of the Faculty of Law and Administration, Cardinal Stefan Wyszynski University in Warsaw, Poland
The Joint Debtor Status of the Debtor’s Spouse. Commentary on Supreme Court Resolution of 8 November 2019, III CZP 36/19
The commented resolution was issued in connection with the following question of law submitted by the Court of Appeal in Poznan: ‘Does the possibility - granted by Article 41 of the Family and Guardianship Code (FGC) to a creditor of one of the spouses - to claim satisfaction of the debt from their joint property mean that the second spouse becomes a debtor within the meaning of substantive law, said spouse’s liability being limited to assets covered by community property regime, or that such a spouse is only obligated to suffer enforcement from their joint property?’ The question concerns an interesting issue of significant practical importance, relating to the possible granting of the joint debtor status to the debtor’s spouse in the light of Article 41(1) FGC. The Supreme Court attempted to solve the problem whether or not the debtor’s spouse has locus standi as a defendant in a lawsuit for payment, the responsibility being limited to the spouses’ joint property. It should, however, be noted that Article 41(1) FGC does not provide a direct basis for assuming such locus standi, while Article 787 of the Code of Civil Procedure regulates the possibility of appending an enforceability clause to an enforcement order also against the debtor’s spouse and provides for more stringent requirements for demonstrating the consent of the other spouse for the liability to be assumed. This sometimes prevents the creditor from submitting relevant evidence to the court, but nevertheless this provision is recognized by some legal scholars as the procedural emanation of the cited provision of substantive law.
Keywords: contractual responsibility, creditor’s procedural position, debtor status, two tracks for pursuing claims, spouses’ joint property
Bibliografia / References
Ereciński T., Pietrzykowski H. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 5, Postępowanie egzekucyjne, red. T. Ereciński, LEX 2016.
Jędrejek G., Legitymacja procesowa w postępowaniu cywilnym, LEX 2019.
Marciniak A., Sądowe postępowanie egzekucyjne w sprawach cywilnych, LEX 2019.
Pokora J., Odpowiedzialność majątkowa małżonków i przymusowe dochodzenie od nich roszczeń, LEX 2014.
Sieńko M. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 2, red. M. Manowska, LEX 2020.
Sieńko M. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. M. Manowska, LEX 2013.
Sławicki P. [w:] Postępowanie klauzulowe. Art. 776–795 k.p.c. Komentarz, red. P. Sławicki, P. Sławicki, LEX 2020.
Smyczyński T. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 11, Prawo rodzinne i opiekuńcze, red. T. Smyczyński, Warszawa 2009.
Sylwestrzak A. [w:] Zarząd majątkiem wspólnym. Komentarz, red. M. Balwicka-Szczyrba, G. Karaszewski, A. Stępień-Sporek, A. Sylwestrzak, LEX 2016.
Telenga P. [w:] Kodeks postępowania cywilnego, t. 2, Komentarz do art. 730–1217, red. A. Jakubecki, LEX 2017.
Jan Kluza
Autor jest studentem studiów doktoranckich na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie (ORCID: 0000-0002-0929-6093).
Małżonek jako dłużnik w znaczeniu prawa materialnego na podstawie art. 41 § 1 k.r.o. –glosa do uchwały Sądu Najwyższego z 8.11.2019 r., III CZP 36/19
Glosa dotyczy uchwały Sądu Najwyższego rozstrzygającej zagadnienie prawne związane z odpowiedzialnością za zobowiązania zaciągnie przez małżonka za jego zgodą (art. 41 § 1 k.r.o.). Stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w sentencji glosowanej uchwały co do zasady należy uznać za prawidłowe, jednak krytycznie należy się odnieść do jej uzasadnienia, w którym stwierdzono, że małżonek ten jest małżonkiem osobistym ponoszącym odpowiedzialność za własne zobowiązanie. W takim bowiem przypadku małżonek taki pozostaje jedynie dłużnikiem egzekwowanym, nawet w sytuacji wytoczenia przeciwko niemu powództwa o zapłatę.
Słowa kluczowe: wspólność ustawowa, dłużnik materialny, dłużnik osobisty, odpowiedzialność małżonka
Jan Kluza
The author is a PhD student at the Jagiellonian University in Krakow, Poland (ORCID: 0000-0002-0929-6093).
The Spouse as a Debtor under Substantive Law. Commentary on Supreme Court Resolution of 8 November 2019, III CZP 36/19
The commentary concerns a resolution of the Supreme Court which resolves a legal issue relating to a person’s responsibility for liabilities incurred by the spouse with his/her consent (Article 41(1) of the Family and Guardianship Code). The standpoint expressed by the Supreme Court in the conclusion of the commented resolution should be seen as correct, but the justification deserves a critical assessment due to the statement that the debtor’s spouse is a personal debtor who is liable for his/her own liability. In this case, said spouse is only the debtor against whom enforcement is carried out, even if the claim for payment is made against him/her.
Keywords: statutory community property, substantive debtor, personal debtor, spouse’s responsibility
Bibliografia / References
Czachórski W. (red.), Zobowiązania. Zarys wykładu, red. W. Czachórski, Warszawa 2009.
Dunaj B. (red.), Współczesny słownik języka polskiego, Warszawa 1996.
Gromek K., Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, Warszawa 2020.
Kaliński M. [w:] A. Brzozowski, J. Jastrzębski, M. Kaliński, E. Skowrońska-Bocian, Zobowiązania. Część ogólna, Warszawa 2019.
Knysiak-Molczyk H., Nadanie klauzuli wykonalności przeciwko małżonkowi dłużnika, „Przegląd Sądowy” 2010/7–8.
Lutkiewicz-Rucińska A., Zgoda małżonka na zaciągnięcie zobowiązania przez współmałżonka (wybrane zagadnienia), „Transformacje Prawa Prywatnego” 2013/4.
Morawski L., Zasady wykładni prawa, Toruń 2010.
Nazar M. [w:] J. Ignatowicz, M. Nazar, Prawo rodzinne, Warszawa 2010.
Olczak-Dąbrowska D. [w:] Kodeks postępowania cywilnego, t. 2, Komentarz. Art. 506–1217, red. T. Szanciło, Warszawa 2019.
Słyk J., Postępowanie w sprawie nadania klauzuli wykonalności przeciwko małżonkowi dłużnika, „Prawo w Działaniu” 2012/12.
Słyk J., Powództwa przeciwegzekucyjne małżonka dłużnika (art. 840 § 1 pkt 3 i art. 8401 kodeksu postępowania cywilnego), „Prawo w Działaniu” 2017/17.
Wolter A., Ignatowicz J., Stefaniuk K., Prawo cywilne. Zarys części ogólnej, Warszawa 2020.
doc. dr Małgorzata Modrzejewska
Katedra Prawa Handlowego Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego (ORCID: 0000-0002-2946-3100).
Problem kwalifikacji jako produktu wadliwego wydrukowanego egzemplarza gazety zawierającego nieprawidłową poradę zdrowotną – glosa do wyroku Trybunału Sprawiedliwości z 10.06.2021 r., C-65/20, VI przeciwko KRONE – Verlag Gesellschaft mbH & Co KG
Zasadniczym zagadnieniem rozważanym przez Trybunał Sprawiedliwości w sprawie KRONE w ramach odesłania prejudycjalnego było rozstrzygnięcie, czy wydawca prasowy lub właściciel gazety może ponosić odpowiedzialność na podstawie dyrektywy 85/374/EWG za publikację wadliwej porady zdrowotnej, która u osoby ją stosującej wywołała uszczerbek na jej zdrowiu. W glosowanym wyroku TS stwierdził, że produktu wadliwego w rozumieniu przepisów tej dyrektywy nie stanowi wydrukowany egzemplarz gazety, na łamach której taka nieprawidłowa porada zdrowotna została opublikowana, pomimo że w konsekwencji doprowadziło to do powstania uszczerbku na zdrowiu czytelnika tej gazety. Analiza orzecznictwa TS w przedmiocie interpretacji dyrektywy 85/374/EWG pozwala na konstatację, że wyrokowanie to nie jest jednolite. Niektóre z wyroków w sposób wyraźnie rozszerzający traktują pojęcie produktu wadliwego, inne z kolei, czego przykładem jest glosowane orzeczenie, wyraźnie odchodzą od przyjętej wcześniej liberalnej interpretacji tego pojęcia.
Słowa kluczowe: dyrektywa 85/374/EWG, produkt wadliwy, odpowiedzialność, porada zdrowotna, uszczerbek na zdrowiu.
doc. dr Małgorzata Modrzejewska
Department of Commercial Law, Faculty of Law and Administration, University of Warsaw, Poland (ORCID: 0000-0002-2946-3100).
Question of Classifying a Copy of a Printed Newspaper Containing Inaccurate Health Advice as a Defective Product. Commentary on Court of Justice Judgment of 10 June 2021, C-65/20, VI v. KRONE – Verlag Gesellschaft mbH & Co KG
The basic issue considered by the Court of Justice in the KRONE case was a reference for preliminary ruling where the referring court asked if the newspaper publisher or proprietor could be held liable under Directive 85/374/EEC for publishing inaccurate health advice which caused damage to health of the person who had followed it. In the commented judgment, the CJ stated that a copy of a printed newspaper where such inaccurate health advice was published does not constitute a defective product within the meaning of the Directive, even though the consequences proved injurious to the health of a reader of that newspaper. An analysis of CJ case law on the interpretation of Directive 85/374/EEC warrants the statement that these judgments do not constitute a uniform line. Some judgments treat the concept of ‘defective product’ in a clearly extensive manner, others, like the judgment in point, clearly depart from the earlier liberal interpretation of this concept.
Keywords: Directive 85/374/EEC, defective product, liability, health advice, damage to health
Bibliografia / References
Banaszczyk Z. [w:] Kodeks cywilny, t. 1, Komentarz. Art. 1–44910, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2015.
Jabłonowska A., Potencjalna wada produktów należących do tej samej grupy lub serii a odpowiedzialność odszkodowawcza producenta. Glosa do wyroku TS z 5.03.2015 r., C-503/13 i C-504/13, „Glosa” 2016/3.
Jagielska M., Odpowiedzialność za produkt niebezpieczny [w:] System Prawa Prywatnego, t. 6, Prawo zobowiązań – część ogólna, red. A. Olejniczak, Warszawa 2014.
Kępiński M., Deliktowa odpowiedzialność producenta za wady wyrobów w prawie europejskim ze szczególnym uwzględnieniem odpowiedzialności za produkt, „Przegląd Legislacyjny” 1995/5.
Tomasz Kolanowski
Autor jest sędzią Naczelnego Sądu Administracyjnego (ORCID: 0000-0002-0439-4241).
Kwalifikacja przychodów z najmu do odpowiedniego źródła przychodów w podatku dochodowym od osób fizycznych – wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 20.10.2020 r., II FSK 1647/18 – orzeczenie kwartału
Kwestię sporną w sprawie stanowiło ustalenie wzajemnych relacji pomiędzy regulacją z art. 10 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 5a pkt 6 oraz z art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r., poz. 2032 ze zm. dalej u.p.d.o.f.). Kontrowersja ogniskuje się na prawidłowej wykładni prawa materialnego w zakresie kwalifikacji strumienia przychodów uzyskiwanego przez podatnika z tytułu wynajmu stanowiących jego własność nieruchomości do właściwego źródła przychodów. Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że w większości przypadków decydujące znaczenie co do kwalifikacji określonych przychodów wynikających ze stosunku najmu przypisać należy samemu podatnikowi, który może „powiązać” posiadane i będące przedmiotem najmu składniki majątku z wykonywaniem działalności gospodarczej lub też „pozostawić” je w zarządzie majątkiem niezwiązanym z działalnością gospodarczą. Stanowisko zajęte w omawianym wyroku zostało potwierdzone w uchwale NSA (7) z 24.05.2021 r., II FPS 1/21, LEX nr 3180094, w której przywołano obszerne fragmenty uzasadnienia cytowanego wyroku. Teza podjętej uchwały brzmi następująco: „Przychody z najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy oraz innych umów o podobnym charakterze są zaliczane bez ograniczeń do źródła przychodów wymienionego w art. 10 ust. 1 pkt 6 u.p.d.o.f., chyba że stanowią składnik majątkowy mienia osoby fizycznej, który został przez nią wprowadzony do majątku związanego z wykonywaniem działalności gospodarczej”. Naczelny Sąd Administracyjny uznał zatem, że zasadą jest kwalifikowanie przychodów z tytułu wynajmu nieruchomości do źródła najem, a wyjątkiem – z uwagi na zakwalifikowanie przez podatnika składników majątku do kategorii „związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą” – do przychodów z działalności gospodarczej.
Słowa kluczowe: wykładnia przepisów prawa podatkowego, Konstytucja RP, podatek dochodowy od osób fizycznych, działalność gospodarcza, najem nieruchomości, składniki majątku związane z wykonywaną działalnością gospodarczą
Tomasz Kolanowski
The author is a Supreme Administrative Court judge (ORCID: 0000-0002-0439-4241).
Classification of Rental Revenue in Adequate Source of Revenue under Personal Income Tax. Judgment of the Supreme Administrative Court of 20 October 2020, II FSK 1647/18. Decision of the Quarter
In the case, the dispute concerned determining the mutual relations between the regulation contained in Article 10(1)(3) in conjunction with Article 5a(6) and Article 10(1)(6) of the Act of 26 July 1991 on Personal Income Tax (consolidated text: Polish official gazette Dziennik Ustaw 2016, item 2032 as amended, the ‘PIT Act’). The controversy focuses on the correct way to interpret substantive law in terms of classifying the stream of revenue that a taxpayer derives from renting out property he/she owns to the proper source of revenue. The Supreme Administrative Court held that in most cases the decisive feature for the classification of certain kinds of income derived from rental should be connected with the taxpayer him/herself, as it is the taxpayer who can ‘link’ the property he/she holds and rents out with the pursuit of economic activity or ‘leave’ it in the source relating to administration of assets not connected with economic activity. The position assumed in the discussed judgment was confirmed by SAC resolution (7 judges) of 24 May 2021, II FPS 1/21, LEX No. 3180094, where large parts of the justification of the cited judgment are quoted. The operative part of the resolution reads as follows: ‘Revenue from rental, subrental, lease, sublease and other similar agreements is included without limitation in the source of income referred to in Article 10(1)(6) of the PIT Act, unless the property is one of the assets of a natural person who included it in assets connected with the pursuit of economic activity’. Therefore, the Supreme Administrative Court held that as a rule revenue from renting out property is classified in the rental source that an exception to this rule – due to the taxpayer having classified the assets in the category of assets ‘connected with the economic activity pursued’ – in the revenue from economic activity.
Keywords: interpretation of tax law provisions, Constitution of the Republic of Poland, personal income tax, economic activity, property rental, assets related to the economic activity pursued
dr hab. Dorota Pudzianowska
Autorka jest adiunktem na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego (ORCID: 0000-0002-7307-1980).
Zagadnienie możliwości wyłączenia sukcesji administracyjnoprawnej zezwolenia na prowadzenie apteki ogólnodostępnej – glosa do wyroków Naczelnego Sądu Administracyjnego z 11.08.2020 r., II GSK 3573/17 i II GSK 4336/17
Przedmiotem glosowanych wyroków NSA było zagadnienie, czy w wyniku połączenia spółek zachodzi skutek prawny w postaci przekazania przez spółkę przejmowaną uprawnień wynikających z zezwolenia na prowadzenie apteki ogólnodostępnej na spółkę przejmującą. Na tym tle NSA analizował problem, czy przepisy Prawa farmaceutycznego wprowadzają wyjątek od zasady sukcesji uniwersalnej praw i obowiązków, o której mowa w art. 494 § 2 in fine Kodeksu spółek handlowych. Sąd odniósł się w tym kontekście do art. 99 ust. 3 i art. 101 pkt 4 pr. farm., wskazując, że jedynie pierwszy z tych przepisów sprzeciwia się uwzględnieniu żądania wniosku o zmianę zezwolenia. Orzeczenia NSA w omawianych sprawach zasługują na krytyczną ocenę. Naczelny Sąd Administracyjny błędnie dopuścił w nich możliwość wyłączenia sukcesji uniwersalnej przewidzianej w art. 494 § 2 k.s.h. z powołaniem na art. 99 ust. 3 pr. farm.
Słowa kluczowe: ograniczenia antykoncentracyjne, rękojmia, wydawanie zezwolenia, zmiana zezwolenia, cofnięcie zezwolenia
dr hab. Dorota Pudzianowska
The author is an associate professor at the Faculty of Law and Administration, University of Warsaw, Poland (ORCID: 0000-0002-7307-1980).
Can Succession under Administrative Law Be Disapplied in Relation to a Community Pharmacy Licence? Commentary on Judgments of the Supreme Administrative Court of 11 August 2020 in Cases II GSK 3573/17 and II GSK 4336/17
The commented judgments focused on whether, from a legal point of view, a corporate merger results in a situation where the target company's rights under a community pharmacy licence pass on to the bidding company. The Supreme Administrative Court considered whether the Pharmaceutical Law Act (PLA) allows for an exception to the universal succession principle set out in Article 494(2) in fine of the Code of Commercial Partnerships and Companies (CCPC). In this context, the Court referred to Articles 99(3) and 101(4) PLA, stating that only the former provision bars granting requests for licence change. The judgments deserve criticism. The Court erred by allowing the universal succession principle laid down in Article 494(2) CCPC to be disapplied in reliance on Article 99(3) PLA.
Keywords: anti-concentration limits, warranty, issue of a licence, change of a licence, withdrawal of a licence
Bibliografia / References
Płeszka K., Językowe znaczenie tekstu prawnego jako granica wykładni [w:] Filozoficzno-teoretyczne problemy sądowego stosowania prawa, red. M. Zirk-Sadowski, Łódź 1997.
Pudzianowska D., Sukcesja administracyjnoprawna zezwolenia na prowadzenie apteki ogólnodostępnej. Glosa do wyroków Naczelnego Sądu Administracyjnego z 4 lutego 2020 r. (II GSK 3025/17, II GSK 3026/17, II GSK 3027/17, II GSK 3135/17, II GSK 3291/17) oraz 5 lutego 2020 r. (II GSK 2478/17), „Przegląd Sądowy” 2021/7–8 (w druku).
Zieliński M., Wykładnia prawa. Zasady. Reguły. Wskazówki, Warszawa 2002.
dr Jan Ciechorski
Autor jest wykładowcą Wyższej Szkoły Humanitas w Sosnowcu, członkiem Komisji Ekspertów do spraw Ochrony Zdrowia Psychicznego przy Rzeczniku Praw Obywatelskich. (ORCID: 0000-0001-6659-6212).
Powierzenie pełnienia obowiązków kierownika podmiotu leczniczego niebędącego przedsiębiorcą – glosa do wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 30.05.2019 r., III SA/Kr 132/19
Nie może budzić wątpliwości, że art. 49 ustawy o działalności leczniczej ustanawia jako regułę obsadę niektórych stanowisk kierowniczych w podmiotach leczniczych w trybie konkursu. Odstąpienie od tej zasady i powierzenie pełnienia obowiązków na stanowisku, którego obsada następuje w drodze konkursu, może nastąpić jedynie wyjątkowo, jeżeli doszło do nagłego wakatu na stanowisku objętym konkursem. Osoba, której powierza się pełnienie obowiązków na danym stanowisku pracy, musi posiadać kwalifikacje wymagane na danym stanowisku.
Słowa kluczowe: powierzenie stanowiska kierowniczego, sytuacje nadzwyczajne, wybór w drodze konkursu, kwalifikacje wymagane na stanowisku kierowniczym
Jan Ciechorski
The author is a lecturer at the Humanitas University in Sosnowiec (Poland), a member of the Expert Committee on Mental Health at the Office of the Commissioner for Human Rights (ORCID: 0000-0001-6659-6212).
Entrusting the Performance of Duties of the Manager of a Healthcare Entity Which Is Not an Entrepreneur. Commentary on Judgment of the Provincial Administrative Court in Krakow of 30 May 2019, III SA/Kr 132/19
There can be no doubt that Article 49 of the Act on Medical Activity establishes the rule that certain managerial positions in healthcare entities have to be filled by competition. It is only in exceptional situations that this rule can be departed from and the performance of duties in a position which is filled by competition can be entrusted without one if there is a sudden vacancy in the position covered by the competition. The person entrusted with the performance of duties in a given position has to have the qualifications required for said position.
Keywords: entrusting a managerial position, emergency situations, selection by competition, qualifications required for a managerial position.
Bibliografia/ References
Ciechorski J., Konkursy na stanowiska kierownicze w podmiotach leczniczych, „Samorząd Terytorialny” 2019/10.
Magda Oleś-Leśniewska
Asystent sędziego w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Gdańsku.
Podpisywanie załączników pism wnoszonych za pośrednictwem platformy ePUAP w postępowaniu administracyjnym i sądowoadministracyjnycm – glosa do wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z 7.10.2020 r., II SAB/Gd 40/20
Glosa stanowi komentarz do wyrażonego w glosowanym wyroku poglądu co do wymogu formalnego podpisywania załączników pism wnoszonych do organu za pośrednictwem platformy ePUAP. Problem, jaki powstał na tle omawianej sprawy, dotyczy jednak nie tylko procedury administracyjnej, ale także postępowania sądowoadmimnistracyjnego i sprowadza się do rozstrzygnięcia, czy załącznik pisma ogólnego sporządzonego za pomocą formularza ekranowego ePUAP wymaga opatrzenia go odrębnym podpisem elektronicznym, czy też podpis pod pismem ogólnym obejmuje również ten załącznik. W glosie poddano krytyce pogląd Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku i prezentowany dotychczas w orzecznictwie sądów administracyjnych, gdyż zdaniem autorki problem wymaga szerszej analizy z uwzględnieniem nie tylko litery prawa, ale także funkcjonowania platformy ePUAP, za czym przemawiają zarówno argumenty konstytucyjne, jak i celowościowe.
Słowa kluczowe: postępowanie administracyjne, postępowanie sądowoadnistracyjne, Elektorniczna Platforma Usług Administracji Publicznej, podpis elektroniczny
Magda Oleś-Leśniewska
The author is a judge’s assistant at the Provincial Administrative Court in Gdansk (Poland).
Signing Attachments to Documents Submitted Through the Electronic Platform of Public Administration Services in Administrative Proceedings and Administrative Court Proceedings. Commentary on Judgment of the Provincial Administrative Court in Gdansk of 7 October 2020, II SAB/Gd 40/20
This commentary concerns a view expressed in the titular judgment about the formal requirement of signing attachments to documents submitted through the Electronic Platform of Public Administration Services in administrative proceedings. However, the problem that arose in the context of the discussed case concerns not only the administrative procedure, but also administrative court proceedings, and requires a decision whether there is a requirement to have a separate electronic signature for attachments to a general document drawn up using an on-screen form or whether the signature under the general document is sufficient. This commentary criticizes the judgment of the Provincial Administrative Court in Gdansk and the views of other administrative courts. The author believes that this problem requires a more in-depth analysis, taking into account not only legal provisions, but also the functioning of the Electronic Platform of Public Administration Services, the need for such analysis being supported by constitutional and teleological arguments.
Keywords: administrative proceedings, administrative court proceedings, Electronic Platform of Public Administration Services, electronic signature
Karol Piwoński
Autor jest studentem IV roku na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego (ORCID:0000-0003-3261-1159).
Ograniczanie cierpienia zwierząt w procesie ich uboju a wolność religii – glosa do wyroku Trybunału Sprawiedliwości z 17.12.2020 r., C-336/19, Centraal Israëlitisch Consistorie van België i in. przeciwko LI i in.
W świetle glosowanego orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości prawo Unii Europejskiej nie sprzeciwia się objęciu uboju rytualnego obowiązkiem uprzedniego ogłuszenia zwierzęcia. Choć wymóg ten stoi w sprzeczności z obrzędami judaizmu i islamu, zdaniem Trybunału stanowi on dopuszczalne ograniczenie wolności religii. W glosie wskazano dodatkowe argumenty przemawiające za słusznością wyroku Trybunału. Narzucenie państwom członkowskim obowiązku wprowadzenia uboju rytualnego nie mieści się w granicach kompetencji przyznanych Unii i doprowadziłoby do zniweczenia osiągnięć tych państw, które w swoim ustawodawstwie zapewniły wyższy poziom ochrony dobrostanu zwierząt. Rozumowanie Trybunału opiera się na koncepcji Karty Praw Podstawowych jako żywego instrumentu oraz koncepcji marginesu oceny, które mogą stać się drogowskazem przy rozstrzyganiu spraw, w które wpisany jest konflikt wartości.
Słowa kluczowe: ubój rytualny, dobrostan zwierząt, wolność religii, Karta Praw Podstawowych, koncepcja marginesu oceny
Karol Piwoński
The author is a fourth-year student at the Faculty of Law and Administration, University of Warsaw, Poland (ORCID:0000-0003-3261-1159).
Reducing the Suffering of Animals at the Time of Slaughter and the Freedom of Religion. Commentary on Judgment of the Court of Justice of 17 December 2020 in Case C-336/19, Centraal Israëlitisch Consistorie van België and Others v. LI and Others
In light of the Court of Justice's judgment, European Union law does not preclude the obligation of prior stunning of animals in cases of ritual slaughter. Even though this requirement is contrary to the rites of Judaism and Islam, in the opinion of the Court it constitutes an acceptable restriction on the freedom of religion. The commentary provides additional arguments in support of the Court's judgment. Imposing on the Member States the obligation to introduce ritual slaughter does not fall within the competences of the Union and would nullify the achievements of those states which, in their legislation, have ensured a higher level of protection of animal welfare. The reasoning of the Court is based on the concept of the Charter of Fundamental Rights as a living instrument and the concept of margin of appreciation, which can be used as a guideline in resolving cases involving conflicts of values.
Keywords: ritual slaughter, animal welfare, freedom of religion, Charter of Fundamental Rights, concept of margin of appreciation
Bibliografia / References
Bartl M., Leone C., Minimum harmonisation after Alemo-Herron: the Janus face of the EU fundamental rights review, „European Constitutional Law Review” 2015/1.
Kapelańska-Pręgowska J., Koncepcja tzw. marginesu oceny w orzecznictwie ETPCz, „Prawo i Państwo” 2007/12.
Łętowska E., Grochowski M., Namysłowska M., Wiewiórowska-Domagalska A. , Prawo UE o uboju zwierząt i jego polska implementacja: kolizje interesów i ich rozwiązywanie, cz. 1, „Europejski Przegląd Sądowy” 2013/11.
Szpunar M., Kilka uwag systematyzujących na temat zakresu zastosowania Karty Praw Podstawowych UE, „Europejski Przegląd Sądowy” 2015/10.