Wybrane kwestie problemowe dotyczące spółek handlowych w orzecznictwie Sądu Najwyższego z 2021 r.dr Paweł Popardowski
Autor jest adiunktem w Instytucie Nauk Prawnych PAN w Warszawie (ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7133-5391).
Wybrane kwestie problemowe dotyczące spółek handlowych w orzecznictwie Sądu Najwyższego z 2021 r.
Judykatura Sądu Najwyższego z 2021 r. obejmuje kilka interesujących wypowiedzi odnoszących się do szeroko rozumianej problematyki spółek handlowych. Niewątpliwie będą one miały istotne przełożenie na praktykę funkcjonowania spółek w obrocie gospodarczym. W związku z tym zasadne jest ich bliższe przedstawienie w ramach przeglądu orzecznictwa publikowanego w kwartalniku „Glosa”. Należy przy tym zaznaczyć, że sfera problemów prawnych z zakresu prawa spółek, które rozstrzygane były przez Sąd Najwyższy w swoim orzecznictwie za rok 2021, jest niezwykle różnorodna. W niniejszym przeglądzie zostały omówione orzeczenia Sądu Najwyższego, które in meritum dotyczą: mechanizmu ustalania wynagrodzenia dla członka zarządu spółki kapitałowej w drodze uchwały organu właścicielskiego, skutków powołania kuratora dla spółki wbrew jego woli oraz uprawnień sądu rejestrowego do weryfikacji wysokości kapitału zakładowego.
Słowa kluczowe: spółki handlowe, orzecznictwo Sądu Najwyższego, wynagrodzenie członka zarządu spółki akcyjnej, kurator w spółce handlowej, kapitał zakładowy spółki akcyjnej, wpis spółki do rejestru przedsiębiorców KRS
dr Paweł Popardowski
The author is an assistant professor at the Institute of Law Studies, Polish Academy of Sciences in Warsaw, Poland (ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7133-5391).
Selected Problem Issues Concerning Companies in the Case Law of the Supreme Court from 2021, Case Law Review
The 2021 case law of the Supreme Court includes several interesting statements relating to broadly understood issues of companies. Undoubtedly, they will have considerable influence on the practice of their functioning in commercial practice. Consequently, it is advisable to present them in more detail in a case law review for Glosa quarterly. In this context, it should be noted that the legal issues in the field of company law that were decided by the Supreme Court in its 2021 judgments are extremely diverse. This review will discuss judgments of the Supreme Court, which in meritum concern: the mechanism of determining the remuneration for a member of a company management board by a resolution of the owners’ body (general meeting), the effects of appointment by court of an administrator for a company against said administrator’s will, and the powers of the registration court to verify the amount of share capital.
Keywords: companies, case law of the Supreme Court, remuneration of a joint-stock company management board member, court-appointed administrator in a company, share capital of a joint-stock company, entry of a company into the register of entrepreneurs of the National Court Register
Bibliografia / References
Gajda J. [w:] Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2020.
Gromek J., Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, Warszawa 2020.
Grudziński M. [w:] Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, red. B. Dobrzański, J. Ignatowicz, Warszawa 1978.
Haak H., Haak-Trzuskawska A., Opieka i kuratela. Komentarz, Warszawa 2017.
Jędrejek G., Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, Warszawa 2017.
Kociucki L. [w:] Kodek rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, red. K. Osajda, Warszawa 2020.
Leśniak M., Zakres kognicji sądu rejestrowego wobec uchwał zgromadzeń wspólników lub walnych zgromadzeń sprzecznych z ustawą w świetle uchwały składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z 18.9.2013 r. (III CZP 13/13), „Przegląd Prawa Handlowego” 2014/10.
Matusik G. [w:] Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, red. K. Osajda, Warszawa 2020.
Popardowski P., O kompetencji sądu rejestrowego w przedmiocie badania ważności uchwał organów właścicielskich spółek kapitałowych (uwagi na tle uchwały składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z 18.09.2013 r., III CZP 13/13 [w:] Sine ira et studio. Księga jubileuszowa dedykowana Sędziemu Jackowi Gudowskiemu, red. T. Ereciński, P. Grzegorczyk, K. Weitz, Warszawa 2016.
Popardowski P. [w:] Ustawa o Krajowym Rejestrze Sądowym. Komentarz, red. K. Osajda, Warszawa 2021.
Zamojski Ł., Pozycja prawna kuratora ustanowionego dla osoby prawnej na mocy art. 42 KC – po zmianach dokonanych ustawą z 26.1.2018 r., „Monitor Prawniczy” 2018/8.
dr Janusz Roszkiewicz
Autor jest doktorem nauk prawnych oraz adiunktem w Zakładzie Praw Człowieka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego (ORCID: https://orcid.org/0000-0001-5055-2215).
Tworzenie ograniczeń wolności gospodarczej w drodze wykładni pozajęzykowej – glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 25.08.2020 r., II GSK 601/20
Glosowany wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego aprobuje nałożenie kary administracyjnej na przedsiębiorcę za organizację bez zezwolenia konkursu w medium społecznościowym, w którym warunkiem udziału było polubienie i udostępnienie posta. W ocenie NSA tego typu konkurs stanowi bowiem loterię promocyjną w rozumieniu ustawy z 19.11.2009 r. o grach hazardowych. Orzeczenie zasługuje na krytykę, bo dokonuje nieracjonalnej wykładni pojęcia nabycia towaru, usługi lub innego dowodu udziału w grze, które jest warunkiem sine qua non uznania jej za loterię promocyjną.
Słowa kluczowe: loteria promocyjna, konkurs na Facebooku, polubienie, wolność gospodarcza
dr Janusz Roszkiewicz
The author is a doctor of laws and an assistant professor at the Human Rights Centre of the Faculty of Law and Administration, University of Warsaw, Poland (ORCID: https://orcid.org/0000-0001-5055-2215).
Establishing Restrictions on Economic Freedom Through Non-Linguistic Interpretation. Commentary on Judgment of the Supreme Administrative Court of 25 August 2020, II GSK 601/20
The commented judgment of the Supreme Administrative Court approves the imposition of an administrative penalty on an entrepreneur for organizing, without permission, a competition in a social medium the condition for participation in which competition was to like and share a post. In the opinion of the Supreme Administrative Court, this type of competition is a promotion lottery within the meaning of the Gambling Act. The judgment deserves criticism because it provides an irrational interpretation of the concept of purchasing goods, services or game tickets, which is a sine qua non for the game to be considered a promotional lottery.
Keywords: promotional lottery, Facebook competition, like, economic freedom
Bibliografia / References
Babiarz S. [w:] Ustawa o grach hazardowych. Komentarz, red. S. Babiarz, LEX 2018.
Banasiński C., Wolność gospodarcza [w:] Prawo gospodarcze. Zagadnienia administracyjnoprawne, red. H. Gronkiewicz-Waltz, M. Wierzbowski, Warszawa 2013.
Biernat S., Podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej – wolność gospodarcza de lege lata i de lege ferenda, „Przegląd Prawa Handlowego” 1994/9.
Chauvin T., Stawecki T., Winczorek P., Wstęp do prawoznawstwa, Warszawa 2018.
Ciapała J., Konstytucyjna wolność działalności gospodarczej w Rzeczypospolitej Polskiej, Szczecin 2009.
Domańska A., Konstytucyjne podstawy ustroju gospodarczego Polski, Warszawa 2001.
Drzewiecki Z., Kup pralkę i wygraj telewizor. Loteria promocyjna nowa gra losowa, „Rzeczpospolita” 1996/278.
Garlicki L., Zubik M. [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. 1, red. L. Garlicki, M. Zubik, LEX 2016.
Kosikowski C., Zasada wolności działalności gospodarczej [w:] Zasady podstawowe polskiej konstytucji, red. W. Sokolewicz, Warszawa 1998.
Morawski L., Zasady wykładni prawa, Toruń 2010.
Piotrowski M., Loterie promocyjne, „Przegląd Podatkowy” 1997/4.
Strzyczkowski K., Prawo gospodarcze publiczne, Warszawa 2010.
Szydło M., Wolność działalności gospodarczej jako prawo podstawowe, Bydgoszcz–Wrocław 2011.
Szydło M. [w:] Konstytucja RP, t. 1, Komentarz do art. 1–86, red. M. Safjan, L. Bosek, Legalis 2016.
Wiącek M., Zasada wyłączności ustawy przy ograniczaniu konstytucyjnych wolności i praw [w:] Konstytucjonalizm polski. Refleksje z okazji jubileuszu 70-lecia urodzin i 45-lecia pracy naukowej Profesora Andrzeja Szmyta, red. A. Gajda, K. Grajewski, A. Rytel-Warzocha, P. Uziębło, M.M. Wiszowaty, Gdańsk 2020.
Zdyb M., Publiczne prawo gospodarcze, Kraków–Lublin 1997.
dr Marcin Łolik
Autor jest adwokatem współpracującym z Kancelarią Garrigues Polska sp.k. w Warszawie (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9046-4815).
Wpływ odroczenia terminu spełnienia świadczenia na bieg przedawnienia – glosa do uchwały Sądu Najwyższego z 11.09.2020 r., III CZP 88/19
Niniejsza glosa omawia uchwałę Sądu Najwyższego w doniosłej sprawie umownego odroczenia wymagalności roszczenia już wymagalnego i jego wpływu na bieg przedawnienia. Sąd Najwyższy słusznie uznaje, że przesunięcie terminu spełnienia świadczenia skutkuje również przesunięciem rozpoczęcia biegu przedawnienia stosownie do odroczonej przez strony wymagalności. Uchwała rozwiewa wiele wątpliwości, które narosły wokół tego zagadnienia w przeszłości oraz przyczynia się do zwiększenia bezpieczeństwa obrotu.
Słowa kluczowe: przedawnienie, wymagalność, swoboda umów, odroczenie, umowa
dr Marcin Łolik
The author is an advocate cooperating with Garrigues Polska sp.k. law firm in Warsaw, Poland (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9046-4815).
Impact of Extension of a Deadline for Making a Performance on the Running of Limitation Period. Commentary on Supreme Court Resolution of 11 September 2020, III CZP 88/19
The commentary discusses a resolution of the Supreme Court on the important issue of contractual extension of the maturity date of an already matured claim and its impact on the running of the period of limitation. The resolution rightly recognizes that extension of a deadline for making a performance results also in delay of the running of limitation period by the period by which parties extended the maturity date. The resolution dispels many doubts which arose around this issue in the past and contributes to greater security of trade.
Keywords: limitation, maturity, freedom of contract, deadline extension, agreement
Bibliografia / References
Bierć A., Zarys prawa prywatnego. Część ogólna, Warszawa 2015.
Cooter R., Ulen T., Ekonomiczna analiza prawa, red. nauk. przekładu J. Bełdowski, K. Matelska-Szaniawska, Warszawa 2009.
Domański L., Instytucje kodeksu zobowiązań. Część ogólna, Warszawa 1936.
Giaro M., Wpływ umownego odroczenia wymagalności roszczenia już wymagalnego na początek biegu przedawnienia, „Przegląd Sądowy” 2017/5.
Jastrzębski J., Koniewicz A., Wymagalność roszczeń, „Przegląd Prawa Handlowego” 2006/5.
Jedliński A. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 1, Część ogólna, red. A. Kidyba, Warszawa 2012.
Kaczor J., Pojęcie czynności prawnej upoważniającej w nauce prawa cywilnego, Wrocław 2005.
Kordasiewicz B. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 2, Prawo cywilne – część ogólna, red. Z. Radwański, Warszawa 2019.
Kuźmicka-Sulikowska J., Idea przedawnienia i jej realizacja w polskim kodeksie cywilnym, Wrocław 2015.
Lemkowski M., Odsetki cywilnoprawne, Warszawa 2007.
Longchamps de Berier R., Zobowiązania, Poznań 1948.
Machnikowski P. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2016.
Mataczyński M., Saczywko M. [w:] Kodeks cywilny, t. 1, Komentarz do art. 1–352, red. M. Gutowski, Warszawa 2018.
Nazar M., Przedmiot, zakres i systematyka polskiego prawa cywilnego [w:] W kręgu problematyki władzy i państwa prawa. Księga jubileuszowa w 70-lecie urodzin profesora Henryka Groszyka, Lublin 1996.
Nazaruk P. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. J. Ciszewski, Warszawa 2014.
Niedośpiał M., Autonomia woli w części ogólnej prawa cywilnego, „Państwo i Prawo” 1984/12.
Niedośpiał M., Swoboda czynności prawnych, Bielsko-Biała 2004.
Pałdyna T., Przedawnienie w polskim prawie cywilnym, Warszawa 2012.
Pyziak-Szafnicka M. [w:] Kodeks cywilny. Część ogólna. Komentarz, red. M. Pyziak-Szafnicka, P. Księżak, Warszawa 2014.
Radwański Z., Uwagi ogólne o autonomii woli [w:] II Kongres Notariuszy Rzeczypospolitej Polskiej. Referaty i opracowania, red. R. Sztyk, Poznań–Kluczbork 1999.
Radwański Z., Zobowiązania – część ogólna, Warszawa 2001.
Rudstein S., Studya i szkice prawa, Lwów 1904.
Safjan M., Zasada swobody umów (uwagi wstępne na tle wykładni art. 3531 k.c.), „Państwo i Prawo” 1993/4.
Skąpski J., Autonomia woli w prawie prywatnym międzynarodowym, Kraków 1964.
Sobolewski P. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 1, Przepisy wprowadzające. Część ogólna. Własność i inne prawa rzeczowe, red. K. Osajda, Warszawa 2021.
Stelmachowski A., Ewolucja autonomii woli [w:] Tendencje rozwoju prawa cywilnego, red. E. Łętowska, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź 1983.
Stępień-Sporek A., Sporek F., Przedawnienie i terminy zawite, Warszawa 2009.
Szlęzak A., Krytycznie o koncepcji umownych terminów zawitych jako naruszających zakaz kontraktowej ingerencji w terminy przedawnienia, „Przegląd Prawa Handlowego” 2017/12.
Trzaskowski R., Granice swobody kształtowania treści i celu umów obligacyjnych. Art. 3531 KC, Kraków 2005.
Włodyka S., Problem struktury prawa, „Państwo i Prawo” 1995/4.
Wronkowska S., Zieliński M., Ziembiński Z., Zasady prawa, Warszawa 1974.
Piotr Ratusznik
Autor jest doktorantem w Szkole Doktorskiej Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-4045-7051).
Uwagi na tle stosowania pojęcia ekwiwalentności w prawie cywilnym – glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 25.02.2020 r., I AGa 24/19
Rozstrzygnięcia sądowe, często oceniane jako nieprawidłowe, niejednokrotnie mają swoją przyczynę w działaniu pełnomocników procesowych. Można wskazać takie stany faktyczne, gdzie pełnomocnicy, powołując się na nieprawidłową podstawę prawną, zarazem pomijają normy najlepiej realizujące interesy prawne ich mocodawców. W takich okolicznościach sądy zostają postawione przed alternatywą wydania rozstrzygnięcia w ich sumieniu niesłusznego albo decydują się na przeprowadzenie wykładni kreatywnej, odwołującej się m.in. do pojęcia czy też rzekomej zasady ekwiwalentności.
Słowa kluczowe: ekwiwalentność, wzajemność, wyzysk, nieważność, nadużycie prawa podmiotowego
Piotr Ratusznik
The author is a PhD student at the Doctoral School of Social Sciences, University of Warsaw, Poland (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-4045-7051).
Remarks Concerning the Application of the Notion of Equivalence in Civil Law. Commentary on Judgment of the Court of Appeal in Szczecin of 25 February 2020, I AGa 24/19
Court decisions – frequently assessed as incorrect – are often the result of improper actions of legal representatives. It is possible to identify such facts where legal representatives, quoting an incorrect legal basis, at the same time omit the rules that best give effect to the legal interests of their principals. In such circumstances the courts are faced with the alternative of issuing a decision that in their conscience is unjust, or carrying out a creative interpretation, referring among others to the notion or the alleged principle of equivalence.
Keywords: equivalence, mutuality, exploitation, nullity, abuse of legal right
Bibliografia / References
Blicharski R., Konstrukcja prawna zobowiązań wzajemnych, „Transformacje Prawa Prywatnego” 2020/2.
Brzozowski A. [w:] A. Brzozowski, J. Jastrzębski, M. Kaliński, E. Skowrońska-Bocian, Zobowiązania. Część ogólna, Warszawa 2019.
Czachórski W., Brzozowski A., Safjan M., Skowrońska-Bocian E., Zobowiązania. Zarys wykładu, Warszawa 2009.
Dolecki H., Postępowanie cywilne. Zarys wykładu, Warszawa 2015.
Flejszar R., Zasada dyspozycyjności w procesie cywilnym, Warszawa 2016.
Grebieniow A., Lackoroński B. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. K. Osajda, Warszawa 2021.
Gutowski M. [w:] Kodeks cywilny, t. 2, Komentarz. Art. 353–626, red. M. Gutowski, Legalis 2019.
Kondek J.M. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. K. Osajda, Warszawa 2020, Legalis.
Longchamps de Berier R., Uzasadnienie projektu Kodeksu zobowiązań, t. 1, Warszawa 1936.
Łętowska E., Osajda K., Wprowadzenie do części ogólnej prawa zobowiązań [w:] System Prawa Prywatnego, t. 5, Prawo zobowiązań – część ogólna, red. K. Osajda, Warszawa 2013.
Machnikowski P., Treść umowy [w:] System Prawa Prywatnego, t. 5, Prawo zobowiązań – część ogólna, Warszawa 2020.
Popiołek W. [w:] Kodeks cywilny, t. 2, Komentarz. Art. 450–1088. Przepisy wprowadzające, red. K. Pietrzykowski, Legalis 2020.
Radwański Z., Olejniczak A., Zobowiązania – część ogólna, Warszawa 2014.
Zajadło J., Sumienie sędziego, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2017/4.
Tobiasz Nowakowski
Autor jest doktorantem w Szkole Doktorskiej Nauk Społecznych Uniwersytetu Łódzkiego (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-0821-6901).
Skutki abuzywności klauzul umownych kształtujących istotne postanowienia stosunku prawnego – glosa do uchwały składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z 7.05.2021 r., III CZP 6/21
W komentowanej uchwale Sąd Najwyższy przyjął, że na skutek zamieszczenia w umowie niedozwolonych postanowień umownych normujących istotne elementy stosunku prawnego powstaje bezskuteczność zawieszona tej czynności prawnej. Ustaje ona dopiero, gdy konsument potwierdzi chęć związania klauzulą abuzywną bądź wyrazi zgodę na zastosowanie regulacji zastępczej. Autor podejmuje polemikę z tym stanowiskiem, wskazując na istotne różnice między bezskutecznością zawieszoną a sankcją z art. 3851 k.c. Aprobująco odnosi się jednak do koncepcji Sądu Najwyższego dotyczącej przedawnienia się roszczeń przedsiębiorcy względem konsumenta. Jego zdaniem skład orzekający przekonująco uzasadnił, że przedawnienie zaczyna biec dopiero po złożeniu przez konsumenta oświadczenia potwierdzającego uzyskanie wyczerpujących informacji o uprawnieniach wynikających z dyrektywy 93/13/EWG.
Słowa kluczowe: ochrona konsumenta, niedozwolone postanowienia umowne, bezskuteczność zawieszona, przedawnienie
Tobiasz Nowakowski
The author is a PhD student at the Doctoral School of Social Sciences, University of Lodz, Poland (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-0821-6901).
Consequences of Abusive Nature of Clauses Setting Forth Significant Terms of the Legal Relationship. Commentary on Resolution of a Panel of Seven Judges of the Supreme Court of 7 May 2021, III CZP 6/21
In the commented resolution, the Supreme Court assumed that the sanction of negotium claudicans arises as a result of inclusion in a contract of prohibited contractual provisions regulating essential elements of the legal relationship. It only ceases when the consumer confirms his/her will to be bound by an abusive clause or agrees to apply a substitute regulation. The author polemicizes with this position, pointing to the significant differences between negotium claudicans and the sanction under Article 3851 of the Civil Code. However, he approves of the Supreme Court’s conception concerning limitation of the entrepreneur's claims against the consumer. In his opinion, the adjudicating panel convincingly justified that the limitation period begins to run only after the consumer submits a statement confirming that he/she has obtained comprehensive information about the rights guaranteed by Directive 93/13/EEC.
Keywords: consumer protection, unfair contractual terms, negotium claudicans (suspended ineffectiveness), limitation
Bibliografia / References
Bławat M., Pasko K., O zakresie zachowania mocy wiążącej umowy po eliminacji klauzul abuzywnych, „Transformacje Prawa Prywatnego” 2016/3.
Gutowski M., Bezskuteczność czynności prawnej, Warszawa 2013.
Gutowski M., Sankcja nieważności umowy przewłaszczenia nieruchomości na zabezpieczenie na podstawie nowego art. 3871 k.c., „Prokuratura i Prawo” 2020/7–8.
Kocot W., Możliwość usunięcia jedynie nieuczciwego elementu postanowienia umownego. Zakres skutku uznania klauzuli umownej za abuzywną – glosa do wyroku Trybunału Sprawiedliwości z 29.04.2021 r., C-19/20, I.W i R.W. przeciwko Bankowi BHP S.A., „Glosa” 2021/4.
Kubiak-Cyrul A. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. M. Załucki, Warszawa 2020.
Nowakowski T., Kilka uwag na temat unieważnienia umowy kredytu indeksowanego, „Przegląd Prawa Handlowego” 2021/5.
Nowakowski T., Kilka uwag na temat wypełniania luk w umowie kredytu frankowego powstałych po eliminacji niedozwolonej klauzuli walutowej, „Przegląd Prawa Handlowego” 2020/3.
Radwański Z. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 2, Prawo cywilne. Część ogólna, red. Z. Radwański, Warszawa 2008.
Radwański Z., Olejniczak A., Zobowiązania – część ogólna, Warszawa 2012.
Skubisz-Kępka K. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 3, Zobowiązania. Część ogólna (art. 353–534), red. M. Habdas, M. Fras, Warszawa 2018.
Trzaskowski R. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 3, Zobowiązania. Część ogólna, red. J. Gudowski, Warszawa 2018.
Węgrzynowski Ł., Przedawnienie roszczeń z nieważnej umowy kredytu frankowego. Glosa do uchwały siedmiu sędziów SN z 7.05.2021 r., III CZP 6/21, LEX.
Kacper Sobolewski
Autor jest studentem V roku Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-2977-3352).
Wpływ niedopuszczenia akcjonariusza do udziału w walnym zgromadzeniu na ważność uchwały – glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 6.06.2018 r., III CSK 403/16
Glosowany wyrok zdążył już wzbudzić w piśmiennictwie prawniczym pewne zainteresowanie, w znacznej mierze krytyczne. Jak do tej pory jego oddźwięk w orzecznictwie był jednak mniejszy, niż się tego niektórzy autorzy obawiali. Problem, z którym przyszło się mierzyć Sądowi Najwyższemu, dotyka jednak samej istoty uchwał walnego zgromadzenia jako czynności konwencjonalnych, wymaga również zastanowienia nad naturą sankcji nieważności – stąd obrana w niniejszym tekście perspektywa teoretycznoprawna może jeszcze wnieść do dyskusji coś nowego.
Słowa kluczowe: walne zgromadzenie, uchwała, prawa akcjonariusza, nieważność, teoria czynności konwencjonalnych
Kacper Sobolewski
The author is a a 5th year student of the Faculty of Law and Administration, University of Warsaw, Poland (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-2977-3352).
Impact of Preventing a Shareholder from Participation in the General Meeting on the Validity of a Resolution. Commentary on Supreme Court Judgment of 6 June 2018, III CSK 403/16
The judgment commented on has already aroused some interest in legal literature, much of it critical. So far its resonance in case law has been lesser than some authors feared. However, the problem with which the Supreme Court had to deal touches upon the very essence of resolutions of the general meeting as conventional acts, and it also requires reflection on the nature of the sanction of invalidity, hence the theoretical-law perspective chosen in this paper may still contribute something new to the discussion.
Keywords: general meeting, resolution, shareholder rights, nullity, theory of conventional actions
Bibliografia / References
Austin J.L., Mówienie i poznawanie, Warszawa 1993.
Bilewska K. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. Z. Jara, Legalis 2020.
Czepita S., Formalizacja a konwencjonalizacja działań w prawie [w:] Konwencjonalne i formalne aspekty prawa, red. S. Czepita, Szczecin 2006.
Dumkiewicz M., Kidyba A., Konstytutywny charakter wyroku sądu stwierdzającego nieważność sprzecznej z umową uchwały wspólników; zaskarżenie uchwały spółki. Glosa do uchwały SN (7) z 18 września 2013 r., III CZP 13/13, „Monitor Prawa Handlowego” 2014/1.
Gizbert-Studnicki T., O nieważnych czynnościach prawnych w świetle koncepcji czynności konwencjonalnych [w:] Tomasz Gizbert-Studnicki. Pisma wybrane. Prawo. Język, normy, rozumowania, red. M. Araszkiewicz, Warszawa 2019.
Gutowski M., O regułach dokonywania czynności prawnych, „Państwo i Prawo” 2010/8.
Halaś J., Skutki niedopuszczenia akcjonariusza do udziału w walnym zgromadzeniu – glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 6.06.2018 r., III CSK 403/16, „Glosa” 2021/1.
Kidyba A., Komentarz aktualizowany do art. 301–633 Kodeksu spółek handlowych, LEX 2021.
Oleszczuk K., Pozbawienie akcjonariusza prawa udziału w obradach jako przyczyna nieważności uchwały, „Monitor Prawa Handlowego” 2019/3.
Pabis R. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 3B, Spółka akcyjna. Komentarz do art. 393–490, red. A. Opalski, Warszawa 2016.
Popardowski P., Bieżące orzecznictwo Sądu Najwyższego w obszarze spółek handlowych – przegląd orzecznictwa, „Glosa” 2019/1.
Popiołek W. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. J. Strzępka, Warszawa 2015.
Wajda D., Nieważność uchwały a niedopuszczenie akcjonariusza do udziału w walnym zgromadzeniu – glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 6.06.2018 r., III CSK 403/16, „Glosa” 2020/1.
Wojciech Komar
Autor jest studentem V roku Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego (ORCID: https://orcid.org/0000-0003-4317-4783).
Problematyka tzw. klauzul spreadu walutowego – glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 22.01.2016 r., I CSK 1049/14
Glosa omawia wyrok Sądu Najwyższego w sprawie klauzul spreadu walutowego w umowach kredytu indeksowanego do waluty obcej. Krytycznej ocenie poddano zasadność rozstrzygnięcia i jej skutki. Ujęto także problemy, które zostały przez Sąd Najwyższy nierozwiązane. Przeprowadzono także badanie orzecznictwa i literatury w zakresie klauzul abuzywnych i kredytów indeksowanych do waluty obcej. Glosa ma charakter częściowo aprobujący. Sąd Najwyższy skupił się jedynie na wycinku problemu i nie odniósł się do całokształtu zjawiska.
Słowa kluczowe: umowa kredytu, kredyt indeksowany, klauzule niedozwolone, spread, klauzule waloryzacyjne, ryzyko kursu walut
Wojciech Komar
The author is 5th year student at the Faculty of Law and Administration, University of Gdansk, Poland (ORCID: https://orcid.org/0000-0003-4317-4783).
The So-Called Currency Spread Clauses. Commentary on Judgement of the Supreme Court of 22 January 2016, I CSK 1049/14
The commentary pertains to the judgement of Supreme Court about currency spread clauses in foreign currency-indexed loan agreements. The commentary contains an assessment of the correctness of the judgment and its implications. The unsolved problems are also described. The results of research of literature and case law on abusive clauses and currency-indexed loans are presented. The commentary is partly approving. The Supreme Court focused only on part of an important problem of currency-indexed loans, without dealing with it in its entirety.
Keywords: loan agreement, currency-indexed loan, abusive clauses, currency spread, valorization clauses, exchange rate risk
Bibliografia / References
Ciepła H., Dochodzenie roszczeń z umów kredytów frankowych. Praktyka, orzecznictwo, pytania i odpowiedzi, LEX 2021.
Czabański J., Walutowe klauzule waloryzacyjne w umowach kredytów hipotecznych. Analiza problemu, „Palestra” 2016/6.
Czech T., Abuzywność klauzuli umowy kredytowej dotyczącej przeliczenia walutowego. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 22 stycznia 2016 r. (I CSK 1049/14), „Monitor Prawa Bankowego” 2017/2.
Jurkowska-Zeidler A., Asymetria ryzyka a zasada sprawiedliwości społecznej na tle problemu kredytów we frankach szwajcarskich, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2016, t. 35.
Kotlarz M., Indeksacja walutowa. Glosa do wyroku SN z 22.01.2016 r., I CSK 1049/14, „Państwo i Prawo” 2021/2.
Kotowicz A., Ocena wpływu na sytuację sektora bankowego i polskiej gospodarki propozycji przewalutowania kredytów mieszkaniowych udzielonych w CHF na PLN według kursu z dnia udzielenia kredytu, Warszawa 2013.
Nowakowski T., Ocena abuzywności klauzuli indeksacyjnej w umowie kredytu indeksowanego. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 9.05.2019 r., I CSK 242/18, „Przegląd Sądowy” 2020/1.
Popiołek W. [w:] Kodeks cywilny, t. 1, Komentarz. Art. 1–44910, red. K. Pietrzykowski, Legalis 2020.
Ruchała P., Sikorski R. [w:] Kodeks cywilny, t. 2, Komentarz. Art. 353–626, red. M. Gutowski, Legalis 2019.
Szymański M., Eliminacja abuzywnej klauzuli waloryzacyjnej umowy kredytu indeksowanego do franka szwajcarskiego, „Monitor Prawniczy” 2020/2.
Szymański M., Ocena w świetle art. 3851 KC walutowej klauzuli indeksacyjnej zamieszczonej w umowie kredytu oraz skutki uznania jej za niedozwolone postanowienie umowne, „Monitor Prawniczy” 2020/14.
Tomczak T., Klauzule abuzywne w umowach kredytów frankowych – analiza orzecznictwa Sądu Najwyższego, „Monitor Prawniczy” 2020/20.
Trzaskowski R. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 3, Zobowiązania. Część ogólna, red. J. Gudowski, LEX 2018.
Wierzbowski M., Niedozwolony mechanizm ustalania przez bank kursu waluty, „Monitor Prawniczy” 2019/22.
Wilk A., Dochodzenie roszczeń przez konsumentów posiadających tzw. kredyty walutowe – analiza skuteczności [w:] Dochodzenie roszczeń konsumenckich. Nowy ład dla konsumentów 2020, red. M. Jagielska, K. Podgórski, E. Sługocka-Krupa, Legalis 2020.
prof. dr hab. Konrad Kohutek
Autor jest profesorem na Wydziale Prawa, Administracji i Stosunków Międzynarodowych Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza-Modrzewskiego (ORCID: https://orcid.org/0000-0003-1249-301X).
„Chciwość jest dobra dla społeczeństwa”: rozważania na temat aksjologii prawa antymonopolowego – glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 20.03.2018 r., III SK 5/17, na tle amerykańskiej sprawy Trinko
W komentowanym wyroku Sąd Najwyższy zakwestionował przyjęte w amerykańskim orzecznictwie antymonopolowym stanowisko uznające, że „chciwość przedsiębiorcy” („chciwość biznesu”) jest dobra dla społeczeństwa, gdyż stanowi motor napędowy mechanizmu konkurencji. Jednocześnie Sąd Najwyższy stanowiska tego nie odrzucił w ujęciu generalnym, akcentując, że może ono być adekwatne dla antymonopolowej oceny działalności innych (niż gmina) podmiotów. Glosa przedstawia także argumentację wspierającą liberalny pogląd sądu amerykańskiego, opowiadając się za aksjologiczną zasadnością takich prawnokonkurencyjnych rozwiązań, które nie byłyby nazbyt interwencyjne, redukując tym samym bodźce do intensywnej konkurencji (w tym inwestycji i innowacji).
Słowa kluczowe: aksjologia prawa konkurencji, ceny nadmiernie wygórowane, ceny nieuczciwe, art. 2 Ustawy Shermana, nadużywanie pozycji dominującej, art. 102 TFUE, mechanizm konkurencji
prof. dr hab. Konrad Kohutek
The author is a professor at the Faculty of Law, Administration and International Relations, Andrzej Frycz-Modrzewski Cracow University, Poland (ORCID: https://orcid.org/0000-0003-1249-301X).
‘Greed Is Good for Society’: Considerations on the Axiology of Antitrust Law. Commentary on Judgment of the Supreme Court of 20 March 2018, III SK 5/17, in the Context of the US Trinko Case
In the commented judgment, the Supreme Court essentially questioned the position adopted in the US antitrust case law, according to which the ‘business greed’ is good for society since it is the driving force of the competition mechanism. At the same time, the Supreme Court did not reject this position in general terms, emphasizing that it may be adequate for the antitrust evaluation of the activities of entities other than the municipality. This paper also presents arguments supporting the liberal view of the US court adjudicating in Trinko case, arguing for the axiological legitimacy of such antitrust solutions that would not mean too much of an interference, thus reducing the incentives to intense competition (including investment and innovation).
Keywords: axiology of competition law, excessive pricing, unfair prices, Article 2 of the Sherman Act, abuse of dominant position, Article 102 TFEU, competition mechanism
Bibliografia / References
Cooter R., Ulen T., Ekonomiczna analiza prawa, Warszawa 2009.
Grzejdziak Ł., Ustalanie cen odsprzedaży towarów w prawie europejskim i amerykańskim. Studium prawnoporównawcze, Łódź 2020.
Kohutek K., Aprobata testu efektywności i odrzucenie warunku niezbędności dla oceny praktyk nożyc cenowych w świetle art. 102 TFUE – glosa częściowo krytyczna do wyroku Trybunału Sprawiedliwości z 17.02.2011 r. w sprawie C-52/09, Konkurrensverket przeciwko TeliaSonera, „Glosa” 2012/4.
Rousseva E., Rethinking Exclusionary Abuses in EU Competition Law, Oxford–Portland 2010.
Tomasz Kolanowski
Autor jest sędzią Naczelnego Sądu Administracyjnego (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-0439-4241).
Koniec sporów o obniżoną stawkę podatku od towarów i usług od posiłków sprzedawanych w systemie drive in, walk through, food court i wewnątrz lokalu? – wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 30.07.2021 r., I FSK 1749/18
Kwestię sporną w sprawie stanowiło zagadnienie zastosowania obniżonych stawek podatku od towarów i usług wynoszących 5% lub 8%, w zależności od uznania sprzedawanych posiłków w systemie drive in, walk through, food court i wewnątrz lokalu jako dostawę towarów bądź jako świadczenie usług. Spór ten poprzedzony był wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 22.04.2021 r. w sprawie C-703/19. Sąd wskazał, że do czasu wydania interpretacji ogólnej Ministra Finansów z 24.06.2016 r. nr PT1.050.3.2016.156 stosowana przez organy podatkowe interpretacja w zakresie stawek podatkowych naruszała zasadę neutralności w zakresie, w jakim produkty przeznaczone do bezpośredniego spożycia uznawała raz za dostawę towarów, a innym razem za usługę, co skutkowało opodatkowaniem tych czynności różnymi stawkami podatkowymi. W tej sytuacji znaczenia nabrała kwestia kwalifikacji przedmiotowych czynności.
Słowa kluczowe: wykładnia przepisów prawa podatkowego, podatek od towarów i usług, zasada konkurencyjności, zasada neutralności, obniżone stawki podatku od towarów i usług, Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej
Tomasz Kolanowski
The author is a judge of the Supreme Administrative Court in Poland (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-0439-4241).
No More Disputes about Reduced Rate of VAT on Meals Sold in Drive in, Walk Through, Food Court Systems and On Premises? Judgment of the Supreme Administrative Court of 30 July 2021, I FSK 1749/18
The disputed issue in the case concerned the application of reduced VAT rates of 5% or 8%, depending on whether the meals sold in drive in, walk through, food court systems and on premises were considered as a supply of goods or a supply of services. This dispute was preceded by a judgment of the Court of Justice of the European Union of 22 April 2021, in case C-703/19. The court pointed out that until the issue of general interpretation of the Minister of Finance of 24 June 2016, No. PT1.050.3.2016.156, the interpretation applied by tax authorities with regard to tax rates violated the principle of neutrality to the extent that products intended for direct consumption were considered as a supply of goods in some cases and as a service in other cases, which resulted in different tax rates being applied to these activities. Consequently, the question of classifying these activities gained importance.
Keywords: interpretation of tax law provisions, value added tax, principle of competitiveness, principle of neutrality, reduced rates of value added tax, Court of Justice of the European Union
dr Artur Konrad Bogucki, LL.M
Autor jest prawnikiem i ekonomistą specjalizującym się w metodzie ekonomicznej analizy prawa (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9616-3159).
Retrospektywna zmiana zasad (polityki) rachunkowości jako przyczyna powstania nadpłaty w podatku od niektórych instytucji finansowych – glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 20.05.2021 r., III FSK 3489/21
W glosowanym wyroku Naczelny Sąd Administracyjny odnosi się do istotnego zarówno dla teorii, jak i praktyki zagadnienia – retrospektywnej zmiany zasad (polityki) rachunkowości jako przyczyny powstania nadpłaty w podatku od niektórych instytucji finansowych. Stanowi on ważną wypowiedź judykatury w odniesieniu do zmiany zasad rachunkowości w pełnym ujęciu retrospektywnym, która to zmiana budzi wątpliwości i wywołuje dyskusję. Podatek od instytucji finansowych ma charakter majątkowy. Jest de facto podatkiem od skali prowadzonej działalności i abstrahuje od poziomu ryzyka podejmowanego przez daną instytucję. Może mieć to istotny wpływ na warunki prowadzenia działalności, w tym na wolumen działalności kredytowej, zgodnie z art. 3 ustawy z 15.08.2016 r. o podatku od niektórych instytucji finansowych przedmiotem opodatkowania są bowiem aktywa podmiotów będących podatnikami. Opodatkowanie aktywów lub pasywów może skutkować także opodatkowaniem pozycji, które są efektem przyjętych zasad rachunkowości.
Słowa kluczowe: podatek od niektórych instytucji finansowych, Krajowy Standard Rachunkowości nr 7, retrospektywna zmiana zasad (polityki) rachunkowości, nadpłata podatku
dr Artur Konrad Bogucki, LL.M.
The author is a lawyer and an economist specializing in Law and Economics approach, Poland (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9616-3159).
Retrospective Change of Accounting Policies as the Grounds for Overpayment in ‘Bank Tax’. Commentary on Judgment of the Administrative Supreme Court of 20 May 2021, III FSK 3489/21
In the commented judgment, the Supreme Administrative Court refers to an issue which is important for both theory and practice, namely a retrospective change in accounting policies as the cause of an overpayment in tax on certain financial institutions. It is an important statement of the judiciary with regard to a fully retrospective change in accounting policies, which change raises doubts and provokes a discussion. Tax on financial institutions is a property-related tax. It is in fact a tax on the scale of the conducted operations and it disregards the level of risk taken by a given institution. This may have a significant impact on the conditions in which business is done, including the volume of lending activities, because, pursuant to Article 3 of the Act of 15 August 2016 on Tax on Certain Financial Institutions, the object of taxation are the assets of taxpayers. Taxing assets or liabilities may also result in taxing such items that result from the adopted accounting policies.
Keywords: tax on certain financial institutions (‘bank tax’), Polish Financial Reporting Standard No. 7, retrospective change of accounting policies, tax overpayment
Bibliografia / References
Gajewski D.J., Podatek bankowy w Polsce – wady i zalety, „Analizy i Studia w CASP” 2016/1.
Gajewski D., Polityka podatkowa na rozdrożu – wokół podatku bankowego w Polsce, „Studia z Polityki Publicznej” 2016/2.
Gos W., Zasady rachunkowości – założenia [w:] Ustawa o rachunkowości. Komentarz, red. T. Kiziukiewicz, LEX 2021.
Krzywda D., Standardy podstawą polityki rachunkowości, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego” w Krakowie 2011/849.
Martysz C.B., Bartlewski B., Podatek bankowy – koncepcja europejska i studium przypadków wybranych krajów UE, „Studia BAS” 2018/1.
Panfil P., Podatek od niektórych instytucji finansowych w świetle art. 124 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2017/2.
Walińska E., Zmiany polityki rachunkowości – jej przyczyny i skutki [w:] Rachunkowość finansowa. Ujęcie sprawozdawcze i ewidencyjne, red. E. Walińska, Warszawa 2014.
Walińska E., Jurewicz A., Michalak M., Zasada istotności; dopuszczalne odstępstwa od zasady ciągłości [w:] Ustawa o rachunkowości. Komentarz, red. E. Walińska, LEX 2018.
Olga Kucewicz
Autorka jest doktorantką Akademii Leona Koźmińskiego w Warszawie.
Korekty cen transferowych dotyczące okresu sprzed 1.01.2019 r. – glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 27.08.2020 r., II FSK 776/20
Glosa odnosi się do rozważań Naczelnego Sądu Administracyjnego dotyczących daty ujęcia korekty cen transferowych. Poza jej zakres wykraczają kwestie procesowe i pozostałe kwestie dotyczące cen transferowych. Niniejsze opracowanie zawiera przede wszystkim analizę stanowiska Sądu i wskazuje na problematykę ujęcia korekty cen transferowych. Wyrok NSA podkreśla istotę problemu i stanowi doskonały początek rozważań w tym zakresie.
Słowa kluczowe: ceny transferowe, korekta cen transferowych, odpowiedzialność członków zarządu, podmioty powiązane
Olga Kucewicz
The author is a PhD student at the Kozminski University, Poland.
Transfer Pricing Adjustments Applicable to the Period Before 1 January 2019. Commentary on Judgment of the Supreme Administrative Court of 27 August 2020, II FSK 776/20
This commentary concerns the Supreme Administrative Court's considerations concerning the date of recognition of transfer pricing adjustment. Litigation and other transfer pricing issues are beyond its scope. This paper analyses mainly the Court's position and emphasises the problem of recognition of transfer pricing adjustments. The judgment of the Supreme Administrative Court underlines the essence of the problem and is an excellent start for considerations in this area.
Keywords: transfer pricing, transfer pricing adjustment, liability of management board members, related parties
Bibliografia / References
Bajger J. [w:] Ceny transferowe. Wybrane zagadnienia, red. D.J. Gajewski, Warszawa 2019.
Krywan T. [w:] Samodzielna korekta cen transferowych. Procedury, red. T. Krywan, K.J. Musiał, LEX 2021.
Kondratowska-Muszyńska J., Objaśnienia podatkowe jako nowy etap tworzenia prawa podatkowego, „Monitor Podatkowy” 2019/7.
Mika J.F. (red.), Leksykon cen transferowych, Warszawa 2019.
Mika J.F., Ceny transferowe. Komentarz do rozporządzeń. Metody szacowania i analizy cen transferowych. Obowiązki sprawozdawcze. Schematy podatkowe MDR. Przykłady, Warszawa 2019.
Piekarz R. [w:] T. Kosieradzki, R. Piekarz, A. Rynkowska, Ceny transferowe 2019. Mechanizmy, dokumentowanie, raportowanie, Warszawa 2019.
Pustuł J. [w:] Nowe narzędzia prawne w podatkach dochodowych i majątkowych. Poprawa efektywności systemu podatkowego, red. B. Brzeziński, K. Lasiński-Sulecki, W. Morawski, Warszawa 2018.
dr Maciej Hadel
Autor jest aplikantem sędziowskim w Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury (ORCID: https://orcid.org/0000-0003-2256-1565).
dr hab. Robert Suwaj
Autor jest profesorem na Wydziale Administracji i Nauk Społecznych Politechniki Warszawskiej (ORCID: https://orcid.org/0000-0003-1372-9039).
Udział w autorstwie tekstu:
Maciej Hadel – 50%
Robert Suwaj – 50%
Zatwierdzenie organizacji ruchu jako czynność podlegająca kognicji sądów administracyjnych – glosa do uchwały 7 sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z 26.06.2014 r., I OPS 14/13
Glosa stanowi prezentację efektów analizy treści uchwały 7 sędziów NSA z 26.06.2014 r., I OPS 14/13, w przedmiocie zatwierdzenia organizacji ruchu jako czynności podlegającej kognicji sądów administracyjnych i ma charakter krytyczny. Z uwagi na brak wypowiedzi doktryny w przedmiocie treści glosowanej uchwały autorzy zwrócili uwagę na jej wadliwość zarówno w kontekście podmiotowym, przedmiotowym, jak i konstrukcyjnym. W treści uchwały przyjęto, że przedmiotowe zatwierdzenie organizacji ruchu, podjęte przez organ jednostki samorządu terytorialnego, jest aktem, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 6 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (p.p.s.a). Teza powyższa kłóci się z obowiązującym modelem ustrojowym – starosta nie jest bowiem organem jednostki samorządu terytorialnego, co oznacza, że nie może on podjąć aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 6 p.p.s.a. W głosowanej uchwale całkowicie pominięto dorobek nauki prawa administracyjnego przewidujący koncepcję aktu administracyjnego generalno-konkretnego oraz sposobu jego prawnej kwalifikacji. Kluczowym zarzutem wobec glosowanej uchwały jest jednak jej podjęcie bez dokonania oceny wyjaśnianych w niej przepisów co do ich zgodności z Konstytucją. Kontrolę taką należało dokonać czy to w ramach koncepcji rozproszonej kontroli konstytucyjności przez skład 7 sędziów, czy też poprzez zwrócenie się do Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie zgodności z Konstytucją rozporządzenia regulującego sposób powstawania aktu, kreującego uprawnienia i obowiązki z niego wynikające wobec adresatów.
Słowa kluczowe: akty i czynności administracyjne, akt administracyjny generalno-konkretny, sądowa kontrola aktów administracyjnych, niekonstytucyjność aktu administracyjnego
dr Maciej Hadel
The author is a trainee judge at the National School of the Judiciary and Public Prosecution in Poland (ORCID: https://orcid.org/0000-0003-2256-1565).
dr hab. Robert Suwaj
The author is a professor at the Faculty of Administration and Social Sciences, Warsaw University of Technology, Poland (ORCID: https://orcid.org/0000-0003-1372-9039).
Authors’ contributions:
Maciej Hadel - 50%
Robert Suwaj - 50%
Approval of Traffic Organization as an Act Within the Scope of Jurisdiction of Administrative Courts: Commentary on Resolution of Seven Judges of the Supreme Administrative Court of 26 June 2014, I OPS 14/13
The commentary presents the results of an analysis of the resolution of seven Supreme Administrative Court judges of 26 June 2014, I OPS 14/13, in the matter of approval of traffic organization as an act within the scope of jurisdiction of administrative courts. It is a critical commentary. As in legal scholarship there are no statements on the subject-matter of the commented resolution, the authors point out that it is defective in terms of the group of entities it applies to, the scope of its application, and its structure. In the resolution, an assumption is made that approval of traffic organisation, issued by the decision-making body of a unit of local government, is an instrument referred to in Article 3(2)(6) of the Law on Proceedings Before Administrative Courts (LPBAC). This premise is at odds with the current constitutional model, because a staroste [county governor] is not a decision-making body of a unit of local government, which means that the staroste cannot issue instruments referred to in Article 3(2)(6) LPBAC. The commented resolution completely ignores the achievements of administrative law studies, including the conception of a general-and-specific administrative instrument and its legal classification. The key objection to the commented resolution, however, is that it was adopted without an assessment of the provisions explained therein in terms of their compatibility with the Constitution. Such review should have been carried out either within the concept of dispersed constitutionality review by a panel of 7 judges, or by making a reference to the Constitutional Tribunal to review the constitutionality of the regulation concerning the manner of formation of the instrument that establishes rights and obligations of the addressees.
Keywords: administrative instruments and acts, general-and-specific administrative instrument, judicial review of administrative instruments, unconstitutionality of an administrative instrument
Bibliografia / References
Babiarz S., Wiącek M., Omówienie do uchwały z dnia 26 czerwca 2014 r., I OPS 14/13, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2015/4.
Frankiewicz E., Szewczyk M., Generalny akt administracyjny, „Państwo i Prawo” 2003/12.
Hadel M., Zakład usług publicznych. Studium administracyjnoprawne, Warszawa 2020.
Suwaj R., Sądowa ochrona przed bezczynnością administracji publicznej, Warszawa 2014.
Szewczyk E., Szewczyk M., Generalny akt administracyjny, LEX 2014.
Woś T. [w:] Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, red. T. Woś, LEX 2016.
Ziemski K., Indywidualny akt administracyjny – jego istota [w:] System Prawa Administracyjnego, t. 5, Prawne formy działania administracj, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, Warszawa 2013.
Zimmermann J., O tzw. „działaniach bezpośrednio zobowiązujących” administracji publicznej [w:] Procedura administracyjna wobec wyzwań współczesności: profesorowi zwyczajnemu dr hab. Januszowi Borkowskiemu przyjaciele i uczniowie, red. B. Adamiak, Łódź 2004.
Zimmermann J., Prawo administracyjne, Warszawa 2016.
Zimmermann M., Administracyjne akty prawne rad narodowych, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu im. A. Mickiewicza. Prawo” 1958/6.
dr Karol Wach
Autor jest doktorem nauk prawnych, redaktorem prowadzącym portalu TransInfo.pl (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-0167-3974).
Brak kompetencji rady gminy do wyznaczenia przebiegu linii komunikacyjnych poprzez wskazanie przystanków początkowych, pośrednich i końcowych – glosa do wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z 29.04.2021 r., I SA/Ke 63/21
Komentowany wyrok dotyczy sporu na tle wyznaczenia przebiegu linii komunikacyjnych poprzez wskazanie – w drodze uchwały rady gminy – przystanków początkowych, pośrednich i końcowych, w zależności od rodzaju wykonywanych przewozów. Autor podejmuje próbę oceny wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach odnoszącego się do kompetencji ww. organu do ingerowania w kształt linii komunikacyjnych, a przez to wpływania na prawa i interesy przedsiębiorców prowadzących działalność w zakresie publicznego transportu zbiorowego. Analizowana kwestia ma istotne znaczenie z punktu widzenia ich uprawnienia do swobodnego kształtowania zakresu świadczonej usługi, którego organ administracji samorządowej nie powinien ograniczać bez wyraźnego upoważnienia ustawowego.
Słowa kluczowe: publiczny transport zbiorowy, rada gminy, przystanek, przewoźnik, linia komunikacyjna
dr Karol Wach
The author is a doctor of laws, the editor-in-chief of TransInfo.pl portal, Poland (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-0167-3974).
Lack of Competence of the Municipal Council to Designate Public Transport Routes by Indicating the Start, Intermediate and End Stops. Commentary on Judgment of the Provincial Administrative Court in Kielce of 29 April 2021, I SA / Ke 63/21
The Provincial Administrative Court in Kielce rightly assumed that ‘the Act on Collective Public Transport granted the municipal council the power to define public transport stops and stations owned or managed by the local government unit, which are made available to operators and carriers, as well as the conditions and rules for using these facilities. Thus specified, the scope of the statutory authorization gives the decision-making authority of a municipality the competence to establish a list of stops and stations, as well as to establish the conditions and rules for the use of these stops and stations’. The law clearly defines the powers of the municipal council in this respect, and thus the resolution is adopted on the basis of a clear authorization resulting from the Act. Therefore, it is not possible to interpret the above provisions more broadly, in a way that would enable the municipal council to indicate specific public transport stations or stops that should be used by carriers. Not only is making such an assumption contrary to the Act on Collective Public Transport, but it also adversely affects the interests of entrepreneurs, on which additional financial burdens are imposed, as well as deprives them of the right to freely determine public transport lines. Therefore, one should fully accept the position of the Provincial Administrative Court in Kielce that the determination of the public transport line and the timetable by the municipal council should be classified as an action without a legal basis, constituting a serious violation of the law.
Keywords: collective public transport, municipal council, stop, carrier, public transport line
Bibliografia / References
Bąkowski W., Dyr T., Popyt na usługi użyteczności publicznej w transporcie regionalnym i dostosowanie przewoźników do zasad określonych w ustawie o publicznym transporcie zbiorowym, „Autobusy – Technika, Eksploatacja, Systemy Transportowe” 2014/7–8.
Dyr T., Mocne i słabe strony ustawy o publicznym transporcie zbiorowym, „TTS Technika Transportu Szynowego” 2011/1–2.
Gadziński J., Funkcjonowanie lokalnego systemu transportowego na tle współczesnych procesów urbanizacyjnych w aglomeracji poznańskiej, Poznań 2013.
Kaczmarczyk H., Opłaty za korzystanie z przystanków na gruncie ustawy o publicznym transporcie zbiorowym, „Przegląd Prawa Publicznego” 2015/12.
Krawczyk G., Rozwój rynku operatorów publicznego transportu zbiorowego w Polsce, „Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów” 2018/169.
Kwiatek B., Wach A., Wach K., Publiczny transport zbiorowy. Komentarz, Warszawa 2021.
Pawlak B., Opłaty za korzystanie z przystanków komunikacyjnych lub dworców, „Samorząd Terytorialny” 2013/9.
Sołtysiak A., Migawka K., Sołtysiak R., Maćkowiak P., Analiza czasu wymiany potoków pasażerskich na przystankach autobusowych w Bydgoszczy, „Autobusy – Technika, Eksploatacja, Systemy Transportowe” 2017/6.
dr Paweł Szczęśniak
Autor jest adiunktem w Katedrze Prawa Finansowego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9017-3444).
Termin wniesienia skargi do sądu administracyjnego na decyzję o wszczęciu postępowania w sprawie przymusowej restrukturyzacji – glosa do postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego z 11.08.2020 r., II GZ 221/20
Przedmiotem niniejszej glosy jest postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z 11.08.2020 r., II GZ 221/20. W komentowanym postanowieniu NSA orzekał o terminie wniesienia skargi do sądu administracyjnego na decyzję o wszczęciu postępowania w sprawie przymusowej restrukturyzacji banku. Naczelny Sąd Administracyjny nie dostrzegł jednak istnienia zróżnicowania terminów do wniesienia skargi do sądu administracyjnego na decyzję w przedmiocie wszczęcia postępowania w sprawie przymusowej restrukturyzacji przez poszczególne kategorie podmiotów posiadających legitymację skargową, co należało ocenić krytycznie. W odniesieniu do każdej z kategorii tych podmiotów ustawodawca przyjął odmienne terminy wniesienia skargi do sądu administracyjnego oraz sposób ich obliczania. Naczelny Sąd Administracyjny błędnie więc uznał, że ustawa z 10.06.2016 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji wprowadziła jednolity wzorzec korzystania z uprawnienia do wniesienia skargi do sądu administracyjnego na decyzję o wszczęciu postępowania w sprawie przymusowej restrukturyzacji.
Słowa kluczowe: przymusowa restrukturyzacja, Bankowy Fundusz Gwarancyjny, skarga do sądu administracyjnego, legitymacja skargowa, postępowanie sądowoadministracyjne
dr Paweł Szczęśniak
The author is an assistant professor at the Department of Financial Law, Faculty of Law and Administration, Maria Curie-Sklodowska University in Lublin, Poland (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9017-3444).
Time Limit for Appealing to an Administrative Court Against a Decision to Initiate Compulsory Bank Resolution Proceedings. Commentary on Decision of the Supreme Administrative Court of 11 August 2020, II GZ 221/20
The commentary discusses the decision of the Supreme Administrative Court (SAC) of 11 August 2020, II GZ 221/20. In the decision, the SAC ruled on the time limit for filing an appeal to an administrative court against a decision to initiate bank resolution proceedings. In the commented decision, the SAC failed to note that the time limits for appealing to an administrative court against a decision to initiate bank resolution proceedings are different for various categories of entities with locus standi to file such appeal, which must be assessed critically. Each of those categories was given a different time limit for filing an appeal to an administrative court and a method of calculating it. The SAC was therefore wrong to consider that the Act on the Bank Guarantee Fund introduced a uniform model of exercise of the right to appeal to an administrative court against a decision to initiate bank resolution proceedings
Keywords: compulsory bank resolution, Bank Guarantee Fund, appeal to an administrative court, locus standi to file an appeal, administrative court proceedings
Bibliografia / References
Baranowska N., Stosowanie wykładni zgodnej z prawem unijnym w sporach horyzontalnych w razie nieprawidłowej implementacji dyrektywy, „Europejski Przegląd Sądowy” 2018/2.
Bielska-Brodziak A., Śladami prawodawcy faktycznego. Materiały legislacyjne jako narzędzie wykładni prawa, Warszawa 2017.
Borysiak W., Bosek L. [w:] Konstytucja RP, t. 1, Komentarz do art. 1–86, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.
Goodhart C., Avgouleas E., A Critical Evaluation of Bail-ins as Bank Recapitalisation Mechanisms, „Centre for Economic Policy Research Discussion Paper” 2014/10065.
Huertas T.F., The Case for Bail-ins [w:] The Bank Recovery and Resolution Directive. Europe’s Solution for „Too Big To Fail”?, red. P.S. Kenadjian, Berlin–Boston 2013.
Jagielska M., Wiktorowska A., Wajda P. [w:] Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, red. R. Hauser, M. Wierzbowski, Warszawa 2021.
Jędrejek G., Wykładnia przepisów prawa cywilnego, Warszawa 2020.
Kłodawski M., Superfluum i nadwyżki znaczeniowe jako przykłady redundancji tekstu prawnego, „Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej” 2013/2.
Knysiak-Sudyka H., Skarga i skarga kasacyjna w postępowaniu sądowoadministracyjnym. Komentarz i orzecznictwo, Warszawa 2018.
Kuleszyńska A., Zaskarżanie rozstrzygnięć korzystnych w postępowaniu administracyjnym i sądowoadministracyjnym – interes prawny oraz gravamen, „Przegląd Sądowy” 2019/4.
Kurzawa A., Sądowa kontrola działalności organów regulacyjnych, Warszawa 2020.
Malinowski A., Błędy formalne w tekstach prawnych, Warszawa 2020.
Morawski L., Wstęp do prawoznawstwa, Toruń 2008.
Mrówczyński M., Legitymacja skargowa w postępowaniu sądowoadministracyjnym wynikająca z ustaw szczególnych, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2015/6.
Rzucidło I., Uzasadnienie orzeczenia sądowego. Ujęcie teoretyczne a poglądy orzecznictwa, Warszawa 2020.
Schillig M., Bank Resolution Regimes in Europe II – Resolution Tools and Powers, „European Business Law Review” 2014/1.
Szczęśniak P., Środki przymusowej restrukturyzacji banku, Warszawa 2018.
Wierczyński G., Redagowanie i ogłaszanie aktów normatywnych. Komentarz, Warszawa 2016.
Wojciechowski B., Reguły kolizyjne i inferencyjne w interpretacji prawa administracyjnego [w:] System Prawa Administracyjnego, t. 4, Wykładnia w prawie administracyjnym, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, Warszawa 2015.
Wolter A., Ignatowicz J., Stefaniuk K., Prawo cywilne. Zarys części ogólnej, Warszawa 2001.
Woś T. [w:] Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, red. T. Woś, Warszawa 2016.
Ziembiński Z., W sprawie elementarnego wykładu o wykładni, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1964/3.
