Zadania własne i zlecone samorządu gminnego wobec regulacji konstytucyjnoprawnychdr Dominika Kuźnicka-Błaszkowska
Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii, Uniwersytet Wrocławski, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-8804-569X
Zadania własne i zlecone samorządu gminnego wobec regulacji konstytucyjnoprawnych
Konstytucyjny podział na zadania własne i zlecone samorządu gminnego stanowi jedną z gwarancji niezależności i samodzielności jednostek samorządu terytorialnego. Jego celem jest zapewnienie, aby określone zadania publiczne były realizowane jak najbliżej obywateli, aby ci ostatni byli włączani w działalność organów władzy publicznej i współdecydowali o tym, w jaki sposób kształtowana jest ich rzeczywistość. Nadrzędnym celem takiego podziału jest urzeczywistnianie zasady demokratycznego państwa prawnego. Jednocześnie regulacje konstytucyjne odnoszące się do zadań własnych i zleconych wymagają dalszego rozwinięcia ustawowego i interpretacji. Dotychczasowa praktyka pokazuje, że to nie względy efektywności czy łatwości realizacji zadań przez gminy decydują o zleceniu gminom określonego zadania, lecz względy finansowe.
Słowa kluczowe: zasada subsydiarności, zasada samodzielności, zadania własne, zadania zlecone, gmina
Dr Dominika Kuźnicka-Błaszkowska
Faculty of Law, Administration and Economics, University of Wrocław, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-8804-569X
The municipality’s own and commissioned tasks in the light of the constitutional regulations
The constitutional division into the municipal government’s own and commissioned tasks is one of the guarantees of independence and self-reliance of local authority units. Its objective is to ensure that specific public tasks are performed as close as possible to the citizens, so that the latter are involved in the activities of public authorities and co-decide on how their reality is shaped. The overriding objective of such a division is the implementation of the principle of a democratic state governed by the rule of law. Simultaneously, the constitutional regulations regarding own and commissioned tasks require further statutory development and interpretation. The practice to date shows that it is not the efficiency or ease of performance of tasks by municipalities that determines whether a specific task is to be commissioned to the municipalities, but financial considerations.
Keywords: principle of subsidiarity, principle of independence, own tasks, commissioned tasks, the municipality
Bibliografia / References
Banaszak B., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2012.
Bernaczyk M., Jabłoński M., Wygoda K., Biuletyn informacji publicznej. Informatyzacja administracji, Wrocław 2005.
Boć J. (red.), Konstytucje Rzeczypospolitej oraz komentarz do Konstytucji RP z 1997 roku, Wrocław 1998.
Borowiec L., Zadania i kompetencje samorządu gminnego [w:] L. Borowiec, Controlling w realizacji usług publicznych gminy, LEX 2007.
Buyya R., Ueo C.S., Venugopal S., Broberg J., Brandic I., Cloud computing and emerging IT plat forms: Vision, hype, and reality for delivering computing as the 5th utility, „Future Generation Computer System” 2009/6 (25).
Chmielecki P., „Istotna część zadań publicznych” i zasada subsydiarności jako konstytucyjne dyrektywy określające zakres działania samorządu terytorialnego i ich realizacja w ustawodawstwie i orzecznictwie [w:] Samorząd terytorialny. Zasady ustrojowe i praktyka, red. P. Sarnecki, Warszawa 2005.
Chochowski K., Konstytucyjne umocowanie samodzielności zadaniowej samorządu terytorialnego w Polsce [w:] Konstytucyjne umocowanie samorządu terytorialnego, red. M. Stec, K. Małysa-Sulińska, Warszawa 2018.
Dobek A., Zasada pomocniczości w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, „Wrocławskie Studia Erazmiańskie” 2008/3.
Dolnicki B., Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, Warszawa 2016.
Dunaj B. (red. nauk.), Słownik współczesnego języka polskiego, Warszawa 1996.
Gołębiowska A., Istota samorządu terytorialnego w świetle postanowień Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. [w:] Administracja publiczna – uwarunkowania prawne, organizacyjne i społeczne, red. A. Gołębiowska, Warszawa 2015.
Grobicka-Madej K., Mażewski L., Pawlik K., Sobolewska A., Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, Warszawa 2018.
Hauser R., Niewiadomski Z. (red.), Ustawa o samorządzie gminnym, Warszawa 2011.
Izdebski H., Domniemanie zadań samorządu terytorialnego i domniemanie zadań gminy w obrębie samorządu terytorialnego – klauzule generalne dotyczące zadań samorządu, „Samorząd Terytorialny” 2015/1–2.
Izdebski H., Samorząd terytorialny. Podstawy ustroju i działalności, Warszawa 2004.
Jabłoński M., Wygoda K., Ustawa o dostępie do informacji publicznej. Komentarz, Wrocław 2002.
Jagoda J., Sądowa ochrona samodzielności jednostek samorządu terytorialnego, Warszawa 2011.
Jarzęcka-Siwik E., Dostęp do informacji publicznej (uwagi krytyczne), „Kontrola Państwowa” 2006/2.
Kisała M., Skuteczność jako determinanta działań organów jednostek samorządu terytorialnego, „Studia Prawnicze KUL” 2019/2.
Kisilowska H., Administracja samorządowa wobec wyzwań rozwojowych Polski [w:] Stulecie polskiej administracji. Doświadczenia i perspektywy, red. W. Federczyk, Warszawa 2018.
Krasnowolski A., Subsydiarność w prawie i w praktyce samorządowej, Kancelaria Senatu, styczeń 2012.
Krasuski A., Chmura obliczeniowa. Prawne aspekty zastosowania, Warszawa 2018.
Kurzyński J., Vademecum samorządowca i polityka, czyli zasada subsydiarności w funkcjonowaniu samorządu gospodarczego, Wrocław 2006.
Leja E., Istota samodzielności jednostek samorządu terytorialnego [w:] Finanse publiczne i prawo finansowe – realia i perspektywy zmian. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Eugeniuszowi Ruśkowskiemu, red. L. Etel, M. Tyniewicki, Białystok 2012.
Lipowicz I., Samorząd terytorialny XXI wieku, Warszawa 2019.
Małecka-Łyszczek M., Zasada subsydiarności jako zasada ogólna prawa administracyjnego [w:] Jednostka w demokratycznym państwie prawa, red. J. Filipek, Bielsko-Biała 2003.
Mączyński M., Konstytucyjne pojęcie samorządu terytorialnego a idea samorządności [w:] Konstytucyjne umocowanie samorządu terytorialnego, red. M. Stec, K. Małysa-Sulińska, Warszawa 2018.
Milczarek D., Subsydiarność – próba balansu [w:] Subsydiarność, red. D. Milczarek, Warszawa 1998.
Moll T., Zakres działania i zadania gminy, „Administracja: Teoria, Dydaktyka, Praktyka” 2007/3.
Przywora B., Zadania samorządu terytorialnego z perspektywy Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997, „Przegląd Prawa Publicznego” 2016/12.
Safjan M., Bosek L. (red.), Konstytucja RP. Komentarz, t. 1, Warszawa 2016.
Skrzydło W., Grabowski R., Grabowska S., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz encyklopedyczny, Warszawa 2009.
Stahl M., Konstytucyjna regulacja zadań samorządu terytorialnego [w:] Konstytucyjne umocowanie samorządu terytorialnego, red. M. Stec, K. Małysa-Sulińska, Warszawa 2018.
Stahl M., Wpływ prawa europejskiego na polskie ustrojowe prawo administracyjne [w:] Europeizacja polskiego prawa administracyjnego, red. Z. Janku, Wrocław 2005.
Syrt A., Samodzielność jako konstytucyjna perspektywa działalności samorządu terytorialnego – wyzwania, szanse i zagrożenia [w:] Stulecie polskiej administracji. Doświadczenia i perspektywy, red. W. Federczyk, Warszawa 2018.
Szewc A., Jyż G., Pławecki Z. (red.), Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, Warszawa 2012.
Szymanek J., Konstytucyjno-aksjologiczne podstawy samorządu [w:] Polski samorząd terytorialny. Europejskie standardy i krajowa specyfika, red. A. Lutrzykowski, Toruń 2014.
Tuleja P. (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2019.
Wiktorowska A., Prawne determinanty samodzielności gminy, Warszawa 2002.
Wilczyński P., Decentralizacja władzy publicznej w perspektywie idei pomocniczości [w:] Stulecie polskiej administracji. Doświadczenia i perspektywy, red. W. Federczyk, Warszawa 2018.
dr hab. Sławomira Kańduła, profesor Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu
Katedra Finansów Publicznych, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-1419-5844
udział w autorstwie tekstu – 50%
dr Joanna Przybylska
Katedra Finansów Publicznych, Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-2514-1518
udział w autorstwie tekstu – 50%
Instrumenty polityki komunikacyjnej w zarządzaniu kryzysowym gmin w Polsce podczas pierwszej fazy pandemii COVID-19
W artykule przedstawiono rozważania na temat polityki komunikacyjnej w zarządzaniu kryzysowym w gminach w Polsce podczas pierwszej fazy pandemii COVID-19 (między marcem a czerwcem 2020 r.). Wykorzystano literaturę na temat zarządzania kryzysowego, polityki komunikacyjnej gmin i ich reakcji na COVID-19. Rozważania zostały zilustrowane wynikami badań autorek na temat instrumentów wspierania podmiotów gospodarczych i ludności w warunkach pandemii COVID-19. Badania pokazały, że rodzaj stosowanych instrumentów polityki komunikacyjnej uzależniony jest od typu administracyjnego gminy. Najczęściej instrumenty tej polityki wykorzystywały miasta na prawach powiatu, potem gminy miejskie, miejsko-wiejskie i wiejskie. Sprawną komunikację prowadziły gminy zamieszkiwane przez dużą liczbę mieszkańców, mające wyższe dochody bieżące per capita i przeznaczające więcej środków na walkę ze skutkami pandemii COVID-19.
Słowa kluczowe: gmina, COVID-19, zarządzanie kryzysowe, instrumenty polityki komunikacyjnej
Dr Hab. Sławomira Kańduła, professor of the Poznań University of Economics and Business
Faculty of Public Finance, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-1419-5844
commitment to the preparation of the article – 50%
Dr Joanna Przybylska
Faculty of Public Finance, Poznań University of Economics and Business, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-2514-1518
commitment to the preparation of the article – 50%
Communication policy instruments in the crisis management of municipalities in Poland during the first phase of the Covid-19 pandemic
The article presents considerations on the communication policy in the crisis management of municipalities in Poland during the first phase of the Covid-19 pandemic (between March and June 2020). Reference was made to the literature on crisis management, as well as the communication policy of municipalities and their reaction to Covid-19. The considerations were illustrated by the results of the research of the authors on the instruments supporting business entities and the population in the conditions of the Covid-19 pandemic. The research showed that the type of communication policy instruments used depends on the administrative type of municipality. These policy instruments were most frequently used by cities with rights of counties, followed by urban, mixed urban and rural, and rural municipalities. Municipalities with large populations, which have higher per capita current income and which allocated more funds to the battle against the consequences of the Covid-19 pandemic handled communication efficiently.
Keywords: municipality, Covid-19, crisis management, communication policy instruments
Bibliografia / References
Allain-Dupré D., Chatry I., Kornprobst A., Michalun M.-V., The territorial impact of COVID-19: Managing the crisis across levels of government, https://www.oecd.org/coronavirus/policy-responses/the-territorial-impact-of-COVID-19-managing-the-crisis-across-levels-of-government-d3e314e1 (dostęp: 7.04.2022 r.).
Burmistrz Dobczyc rapuje w akcji hot16challange2. „Pomóżcie służbie zdrowia, korona wam nie spadnie”, https://miasto-info.pl/myslenice/26550,burmistrz-dobczyc-rapuje-w-akcji-hot16challange-pomozcie-sluzbie-zdrowia-korona-wam-nie-spadnie.html (dostęp: 27.01.2022 r.).
Burmistrz Jarosławia podjął wyzwanie, https://www.eska.pl/przemysl/hot16challenge2-burmistrz-jaroslawia-podjal-wyzwanie-podoba-sie-wam-wideo-aa-qDwe-BkrP-2eNp.html (dostęp: 27.01.2022 r.).
Burmistrz Rydułtów w #hot16challenge. Rapowanie w szczytnym celu, https://dev.nowiny.pl/165368-burmistrz-rydultow-w-hot16challenge-rapowanie-w-szczytnym-celu-wideo.html (dostęp: 27.01.2022 r.).
Chmielewski Z., Kuca P., Polak R., Public relations i polityka informacyjna w samorządzie terytorialnym, Rzeszów 2015.
Chomiak-Orsa I., Flieger M., Elastyczność organizacji w dobie pandemii w aspekcie zastosowania zarządzania kryzysowego – wyniki badań empirycznych, „Przegląd Ekonomiczny” 2020/20.
Ciborowski Ł., Ramanchuk P., Zarządzanie kryzysowe w czasie pandemii w branży usług przewozów osobowych-studium przypadku Bolta i Ubera, „Akademia Zarządzania” 2020/4 (3).
Cieślarczyk M., Grzywacz A., System zarządzania kryzysowego – aspekty teoretyczne, formalne i badawcze, „Kultura Bezpieczeństwa” 2014/1–2.
Dent P., Woo R., Cudworth R., Stronger, fitter, better: Crisis management for the resilient enterprise, Deloitte Insights 2018, https://www2.deloitte.com/content/dam/insights/us/articles/GLOB305_Crisis-management-survey/DI_Crisis-Management-Survey.pdf (dostęp: 7.04.2022 r.)
Drozdowski R., Frąckowiak M., Krajewski M., Kubacka M., Modrzyk A., Rogowski Ł., Rura P., Stamm A., Życie codzienne w czasach pandemii. Raport z pierwszego etapu badań, Wydział Socjologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań 2020, https://www.researchgate.net/publication/340982958_Zycie_codzienne_w_czasach_pandemii_-_raport_z_pierwszego_etapu_badan (dostęp: 7.04.2022 r.).
Dvorak, J., Response of the Lithuanian municipalities to the First Wave of COVID-19, „The Baltic Region” 2021/13 (1).
Dzwonkowska-Godula K., Polityka informacyjna i komunikacyjna władz samorządowych. Studium przypadku wiejskiej gminy Zgierz, „Studia Obszarów Wiejskich” 2018/51.
Edelman, Edelman Trust Barometer 2020 Spring Update: Trust and the Covid-19 Pandemic, https://www.edelman.com/sites/g/files/aatuss191/files/2020-05/2020%20Edelman%20Trust%20Barometer%20Spring%20Update.pdf (dostęp: 7.04.2022 r.).
Główny Urząd Statystyczny, Sytuacja makroekonomiczna w Polsce na tle procesów w gospodarce światowej w 2020 r., „Analizy Statystyczne”, Warszawa 2021.
Golinowska S., Zabdyr-Jamróz M., Zarządzanie kryzysem zdrowotnym w pierwszym półroczu pandemii COVID-19. Analiza porównawcza na podstawie opinii ekspertów z wybranych krajów, „Zdrowie Publiczne i Zarządzanie” 2020/18 (1), doi: https://10.4467/20842627oz.20.001.12655.
Hajkowski L., Szewczyk J., Koronawirus – zarządzanie kryzysowe to też dziedzina profesjonalnego zarządzania, http://www.pte.pl/pliki/2/12/kryzys_hajkowski.pdf (dostęp: 7.04.2022 r.).
Hot16Challange, https://pl.wikipedia.org/wiki/Hot16Challenge (dostęp: 28.01.2022 r.).
Hot16Challenge – Arkadiusz Skorek wójt gminy Miłoradz, https://www.youtube.com/watch?v=4w6uFwQSH6s (dostęp: 28.01.2022 r.).
Hot16Challange2 w wykonaniu Burmistrza Nowego Tomyśla, https://nowytomysl.naszemiasto.pl/hot16challenge2-w-wykonaniu-burmistrza-nowego-tomysla/ar/c1-7754575 (dostęp: 27.01.2022 r.).
Ito N.C., Pongeluppe L.S., O surto da COVID-19 e as respostas da administração municipal: munificência de recursos, vulnerabilidade social e eficácia de ações públicas, „Revista de Administração Pública” 2020/54 (4), https://doi.org/10.1590/0034-761220200249.
Jak zarządzać firmą w kryzysie?, informacje prasowe Deloitte, https://www2.deloitte.com/pl/pl/pages/press-releases/articles/koronawirus-jak-zarzadzac-firma-w-kryzysie.html (dostęp: 7.04.2022 r.).
Jasińska, J., Zmiany w organizacjach: Sprawne zarządzanie, sytuacje kryzysowe i warunki osiągania sukcesu, Nowy Dwór Mazowiecki 2015.
Kańduła, S., Przybylska, J., Financial instruments used by Polish municipalities in response to the first wave of COVID-19, „Public Organization Review” 2021/21, https://doi.org/10.1007/s11115-021-00569-7.
Kańduła, S., Przybylska, J., Odpowiedź polskich gmin na pierwszą falę kryzysu COVID-19 [w:] Gospodarka w cieniu pandemii COVID-19, red. S. Kańduła, J. Przybylska, Poznań 2022, https://doi.org/10.18559/978-83-8211-104-0/4.
Kańduła S., Przybylska J., Zarządzanie kryzysowe w gminach w reakcji na pierwszą falę pandemii COVID-19 [w:] Finanse – wielowymiarowość procesów i perspektywy rozwoju, red. S. Franek, Szczecin 2022 (w druku).
Krężołek, D., Miary zależności – analiza statystyczna na przykładzie wybranych walorów rynku metali nieżelaznych, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach” 2014/192.
Krzysztof Kosiński #hot16challenge2, https://www.umciechanow.pl/main/hot_16_challenge_2 (dostęp: 28.01.2022 r.).
My covida do tej gminy nie wpuścimy, czyli burmistrz Żnina rapuje w akcji Hot16Challenge2, https://znin.naszemiasto.pl/my-covida-do-tej-gminy-nie-wpuscimy-czyli-burmistrz-znina/ar/c1-7708431 (dostęp: 27.01.2022 r.).
Prezydent w #hot16challenge2, https://www.jelonka.com/prezydent-w-hot16challenge2-87438 (dostęp: 28.01.2022 r.).
Prezydent Bytomia w #Hot16Challenge2, https://tarnogorski.info/prezydent-bytomia-w-hot16challenge2-niech-wirus-z-tego-miasta-w-koncu-wy/ (dostęp: 28.01.2022 r.).
Prezydent Siedlec Andrzej Sitnik – raperem! dołączył do akcji #hot16challenge2, https://www.eska.pl/siedlce/prezydent-siedlec-andrzej-sitnik-raperem-dolaczyl-do-akcji-hot16challenge2-aa-rHv4-Xqs1-2yV3.html (dostęp: 28.01.2022 r.).
Prezydent Wrocławia Jacek Sutryk nagrał #hot16challenge, https://miejscawewroclawiu.pl/prezydent-wroclawia-jacek-sutryk-nagral-hot16challenge/ (dostęp: 28.01.2022 r.).
Raport zakażeń koronawirusem (SARS-CoV-2), https://www.gov.pl/web/koronawirus/wykaz-zarazen-koronawirusem-sars-cov-2 (dostęp: 20.08.2021 r.).
Rydzak W., Reputacja a działania informacyjne organizacji w sytuacjach kryzysowych i determinanty ich wyboru, Poznań 2011.
Seitel F.P., Public relations, Warszawa 2003.
Stiglitz J.E., Freefall: America, Free Markets, and the Sinking of the World Economy, New York 2010.
Sztando A., Will small towns benefit? Expected COVID-19 pandemic-induced changes in supralocal relationships of Polish small towns and planned responses in the supralocal perspective of their local development strategic governance, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu” 2020/64 (10), https://doi.org/10.15611/pn.2020.10.9.
Śląscy politycy aktywni w social mediach. Prezydent Rybnika postuje najchętniej, https://uww.wirtualnemedia.pl/artykul/slascy-politycy-na-facebooku-raport (dostęp: 7.04.2022 r.).
Tworzydło, D., Procedury i narzędzia zarządzania w sytuacjach kryzysowych na podstawie badań jakościowych, „Marketing Instytucji Naukowych i Badawczych” 2016/4 (22).
We wtorek w kraju 239 nowych przypadków zakażenia koronawirusem. Zmarło 19 osób, https://24kurier.pl/aktualnosci/kraj/we-wtorek-w-kraju-239-nowych-przypadkow-zakazenia-koronawirusem-zmarlo-19-osob/ (data publikacji: 30.06.2020 r., dostęp: 7.04.2022 r.).
Wojcik K., Public relations. Wiarygodny dialog z otoczeniem, Warszawa 2005.
Wojtyna, A., O niektórych próbach zrozumienia istoty i skutków obecnego kryzysu, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego” 2020/90 (3), http://www.pte.pl/pliki/1/68/Biuletyn_3-2002v.pdf (dostęp: 7.04.2022 r.).
Wójt Gminy Milówka Robert Piętka przyjął wyzwanie #hot16challenge, https://beskidlive.pl/z-zycia-gmin/milowka/5173-wojt-gminy-milowka-przyjal-wyzwanie-hot16challenge (dostęp: 28.01.2022 r.).
Wójt gminy Ujsoły Tadeusz Piętka w #Hot16Challenge, https://beskidzka24.pl/wojt-gminy-ujsoly-tadeusz-pietka-w-hot16challenge/ (dostęp: 28.01.2022 r.).
Wójt Miedzichowa również rapuje #hot16challenge2, https://wielkopolskamagazyn.pl/wojt-miedzichowa-rowniez-rapuje-hot16challenge2/# (dostęp: 28.01.2022 r.).
Wójt Ustronia Morskiego przyjęła wyzwanie i rymowała w muzycznej akcji dla medyków, https://okkolobrzeg.pl/hot16challenge2-wojt-ustronia-morskiego-przyjela-wyzwanie-i-rymowala-w-muzycznej-akcji-dla-medykow-kogo-nominowala/ (dostęp: 28.01.2022 r.).
Wyszomirski A., Chruściel T., Komunikacja społeczna samorządu terytorialnego, „Przedsiębiorczość i Zarządzanie” 2015/4.
Zelek A., Zarządzanie kryzysem w przedsiębiorstwie, „Ekonomika i Organizacja Przedsiębiorstwa” 2003/3.
Marcin Nagórek
radca prawny, członek Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Gdańsku, Polska
Praktyczne aspekty stosowania przepisów ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach w kontekście opłaty podwyższonej
W ostatnich latach, głównie za sprawą kolejnych nowelizacji przepisów dotyczących opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi, pojawiło się wiele różnych problemów interpretacyjnych związanych z ich stosowaniem. Dotyczy to w szczególności ustalania, a następnie „egzekwowania” opłat podwyższonych za gospodarowanie odpadami komunalnymi, co zostanie omówione w artykule. Przepisy przewidujące wprowadzenie wspomnianych opłat podwyższonych obowiązują co prawda od 2,5 roku, jednak w praktyce ich stosowanie nie jest kwestią oczywistą dla gmin. Kluczowa będzie w takich przypadkach analiza konkretnego stanu faktycznego nie tylko oparta na gramatycznej wykładni przepisów, lecz także wsparta argumentami celowościowymi, na które zwrócił uwagę sam projektodawca omawianych przepisów.
Słowa kluczowe: opłata podwyższona, opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi, zasadność naliczenia opłaty podwyższonej
Marcin Nagórek
radca prawny, członek Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Gdańsku, Polska
Practical aspects of applying the provisions of the Act on Maintaining Cleanliness and Orderliness in Municipalities of 13 September 1996 in the context of the increased charge
A number of different problems of interpretation related to the application of the changes in the regulations on municipal waste management charges have arisen in recent years mainly because of their successive amendments. This particularly applies to setting and then ‘enforcing’ payment of the increased charges for municipal waste management, which is discussed in the article. Although the regulations providing for the introduction of these increased charges have been in force for 2.5 years, in practice, their application is not obvious for municipalities. The key issue in such cases will be the analysis of specific facts not only based on the grammatical interpretation of the provisions, but also supported by purposive arguments, to which the initiator of the provisions in question himself drew attention.
Keywords: increased charge, municipal waste management charge, justification for charging an increased charge
Katarzyna Gawrońska
członek Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Białymstoku; członek Zespołu Eksperckiego ds. Lokalnego Prawa Podatkowego, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-2956-0370
Nowelizacja przepisów dotyczących opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi od właścicieli nieruchomości zamieszkałych
Artykuł przybliża najważniejsze zmiany w ustawie z 13.09.1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach wprowadzone przez ustawę z 11.08.2021 r. w zakresie opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi od właścicieli nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy, nawiązując do dotychczas podejmowanych w gminach uchwał oraz orzecznictwa i poglądów doktryny. Szerzej przedstawiono problematykę różnicowania stawek opłaty od gospodarstw domowych oraz nowe regulacje dotyczące metody ustalania opłaty według ilości zużytej wody z danej nieruchomości. Wskazano też niektóre problemy, których ustawodawca nie zdecydował się rozwiązać sierpniową nowelizacją.
Słowa kluczowe: opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi, system gospodarowania odpadami komunalnymi
Katarzyna Gawrońska
Member of the Board of the Regional Chamber of Audit in Białystok; member of the Expert Team on Local Tax Law, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-2956-0370
Amendment to the provisions on municipal waste management charges from owners of inhabited property
The article presents the most important amendments to the Act on maintaining cleanliness and orderliness in municipalities of 13 September 1996 introduced by the Act of 11 August 2021 regarding municipal waste management charges from owners of property inhabited by residents referring to the municipal resolutions passed to date, as well as the case law and views of the doctrine. The problem of differentiating the rates of the charges for households and the new regulations on the methods of setting the fee according to the amount of water consumed at a given property were presented in greater detail. Certain problems were also mentioned, which the legislator decided not to resolve in the August amendment.
Keywords: municipal waste management charge, municipal waste management system
Bibliografia / References
Czarnecki S., Obowiązek ponoszenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi (cz. 2), „Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych” 2021/11.
Czepiel P., Gospodarowanie odpadami komunalnymi w obliczu zmian wprowadzonych ustawą z 1 lipca 2011 r., „Samorząd Terytorialny” 2013/5.
Łyczek M., Kolejna reforma przepisów regulujących opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi, „Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych” 2020/1.
Szostak P.M., Podwyższona opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi, „Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych” 2021/10.
Wronkowska S., Zmiany w systemie prawnym, „Państwo i Prawo” 1991/8.
dr Maria Michta
pracownik samorządowy, autorka publikacji dotyczących tematyki zamówień publicznych, Czeladź, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-9208-697X
Zasady zastosowania przepisów właściwych (art. 30 ust. 4 p.z.p.) ze względu na wartość części zamówienia na usługi lub roboty budowlane przy podziale zamówienia publicznego
W artykule podjęto tematykę regulacji art. 30 ust. 4 ustawy – Prawo zamówień publicznych dotyczącej zasad zastosowania przepisów właściwych ze względu na wartość części zamówienia na usługi lub roboty budowlane. Badaniu poddane zostały przesłanki zastosowania tego unormowania, zagadnienie planowania w kontekście tejże regulacji, kwestia uwzględnienia wartości zamówienia udzielanego na podstawie art. 30 ust. 4 Prawa zamówień publicznych w ramach wartości całego zamówienia oraz zakres złagodzenia procedur właściwych dla części zamówienia udzielanej na podstawie przywołanego przepisu.
Słowa kluczowe: zamówienia publiczne, podział przedmiotu zamówienia, regulacja art. 30 ust. 4 Prawa zamówień publicznych
Dr Maria Michta
local authority employee, author of publications on public procurement, Czeladź, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-9208-697X
Principles of applying the provisions that are appropriate (Article 30, para. 4 of the Public Procurement Law) to the value of a part of a contract for services or works when dividing a public contract into lots
The article addresses the subject of the regulation of Article 30, para. 4 of the Public Procurement Law regarding the principles of applying the provisions that are appropriate to the value of a part of a contract for services or works. The premises for applying this norm, planning issues in the context of this regulation, and the matter of taking into account the value of the contract awarded under Article 30, para. 4 of Public Procurement Law, as a part of the value of the whole contract and the extent, to which the procedures that are appropriate to a part of a contract awarded under this regulation are relaxed, have been analysed.
Keywords: public contract, division of public contract into lots, regulation of Article 30, para. 4 of the Public Procurement Law
Bibliografia / References
Dzierżanowski W., Zwiększenie udziału MŚP w rynku zamówień publicznych, Warszawa 2018, www.uzp.gov.pl.
Gawrońska-Baran A., Vademecum zamawiającego, Legalis 2017.
Gawrońska-Baran A., Wiktorowska E., Wiktorowski A., Wójcik P., Prawo zamówień publicznych. Komentarz, LEX 2020.
Grancecki P., Prawo zamówień publicznych, Legalis 2016.
Hartung W., Bagłaj M., Michalczyk T., Wojciechowski M., Krysa J., Kuźma K., Dyrektywa 2014/24/UE w sprawie zamówień publicznych. Komentarz, Legalis 2015.
Hodt K., Nieplanowane zamówienie wolno Ci zlecić w prostszej procedurze z art. 6a ustawy Pzp, https://www.portalzp.pl/zamowienia-udzielane-w-czesciach/nieplanowane-zamowienie-wolno-ci-zlecic-w-prostszej-procedurze-z-art.-6a-ustawy-pzp-9070.html (dostęp 12.04.2022 r.).
Jerka J., Przewodnik po nowym podejściu do zamówień publicznych, Warszawa 2012, https://www.uzp.gov.pl/__data/assets/pdf_file/0010/30700/Przewodnik_po_nowym_podejsciu_do_zamowien_p_2012.pdf (dostęp 14.04.2022 r.).
Jaworska M. (red.), Grześkowiak-Stojek D., Jarnicka J., Matusiak A., Prawo zamówień publicznych. Komentarz, Legalis 2021.
Kulińska M., Pominięta część zamówienia, „Zamówienia publiczne. Doradca” 2018/3.
Lamch-Rejowska M., Laszczyński Ł., Prawo zamówień publicznych. Praktyczny poradnik dla zamawiających i wykonawców, LEX 2012.
Lubieszewski M., Prawidłowe szacowanie wartości zamówienia, Warszawa 2017, https://www.uzp.gov.pl/__data/assets/pdf_file/0028/34975/Prawidlowe-szacowanie-wartosci-zamowienia.pdf (dostęp 12.04.2022 r.).
Meducki M., Dzielenie i łączenie zamówień. ABC zamówień publicznych, „Zamówienia publiczne. Doradca” 2019/1.
Nowe podejście do zamówień publicznych – zamówienia publiczne jako instrument zwiększenia innowacyjności gospodarki i zrównoważonego rozwoju. Doświadczenia polskie i zagraniczne, cz. II, red. J. Niczyporuk, J. Sadowy, M. Urbanek, Warszawa 2011.
Nowicki P., Efektywne zamówienia publiczne jako rezultat stosowania nowego podejścia do zamówień publicznych, Warszawa 2013.
Pieróg J., Prawo zamówień publicznych. Komentarz elektroniczny, Legalis 2019.
Pożarowska J., Olejarz M., Dobre praktyki w zakresie zrównoważonych zamówień publicznych, Warszawa 2018.
Prawo zamówień publicznych. Komentarz, red. M. Sieradzka, Legalis 2018.
Prawo zamówień publicznych po nowelizacji z dnia 4 września 2008 r., red. J. Sadowy, Warszawa 2008.
Stręciwilk M., Szacowanie wartości zamówienia publicznego i konkursu w nowym PZP, LEX 2020.
System zamówień publicznych w Polsce, red. J. Sadowy, Warszawa 2013.
Urząd Zamówień Publicznych, Opinie prawne w zakresie zamówień publicznych, Warszawa 2013, www.uzp.gov.pl.
Urząd Zamówień Publicznych, „Prawo opcji” w ustawie Prawo zamówień publicznych, „Informator Urzędu Zamówień Publicznych” 2011/1, www.uzp.gov.pl.
Urząd Zamówień Publicznych, Przygotowanie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, Warszawa 2011, www.uzp.gov.pl.
Urząd Zamówień publicznych, Stosowanie art. 6a ustawy Prawo zamówień publicznych, „Informator Urzędu Zamówień Publicznych” 2011/1, www.uzp.gov.pl.
Urząd Zamówień Publicznych, Stosowanie art. 6a ustawy Pzp, https://www.uzp.gov.pl/baza-wiedzy/interpretacja-przepisow/opinie-archiwalne/opinie-dotyczace-ustawy-pzp/inne/stosowanie-art.-6a-ustawy-pzp (dostęp 12.04.2022 r.).
Urząd Zamówień Publicznych, Szacowanie wartości zamówienia – przykłady nieprawidłowości wykrywanych w toku kontroli przeprowadzonej przez Prezesa UZP, „Informator Urzędu Zamówień Publicznych” 2011/4, www.uzp.gov.pl.
Urząd Zamówień Publicznych, Zagadnienia dotyczące stosowania ustawy przez instytucje naukowe i środowiska akademickie, „Informator Urzędu Zamówień Publicznych” 2013/3, www.uzp.gov.pl.
Beata Tubek
absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie oraz Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Wydziału Prawa, Administracji i Stosunków Międzynarodowych; członek samorządowego Stowarzyszenia Badań nad Źródłami i Funkcjami Prawa „Fontes” oraz Stowarzyszenia Edukacji Administracji Publicznej, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-3810-5732
udział w autorstwie tekstu – 60%
dr Joanna Przybylska
Katedra Finansów Publicznych, Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-2514-1518
udział w autorstwie tekstu – 40%
System ochrony sygnalistów jako narzędzie kontroli zarządczej
Artykuł ma na celu zaprezentowanie i usystematyzowanie pojęcia sygnalisty, w tym systemu ochrony sygnalistów. Wdrożenie takiego systemu to wyzwanie, z którym będą musiały zmierzyć się jednostki samorządu terytorialnego. Jest ono związane z wprowadzeniem instytucji o nazwie whistleblowing, uregulowanej dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z 23.10.2019 r. w sprawie osób zgłaszających naruszenia prawa Unii. Artykuł stanowi próbę odpowiedzi na pytanie, czy system ochrony sygnalistów może stanowić nowe narzędzie uregulowanej w ustawie o finansach publicznych kontroli zarządczej, która zgodnie z treścią art. 68 ust. 1 tej ustawy stanowi ogół działań podejmowanych dla zapewnienia realizacji celów i zadań w sposób zgodny z prawem, efektywny, oszczędny i terminowy.
Słowa kluczowe: whistleblowing, sygnalista, system zgłaszania naruszeń, kontrola zarządcza, jednostki samorządu terytorialnego
Beata Tubek
graduate of the Jagiellonian University in Cracow and the Andrzej Frycz Modrzewski Kraków University, Faculty of Law, Administration and International Relations; member of the Local Government Association for research on the Sources and Functions of Law “Fontes” and the Association for Education of Public Administration, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-3810-5732
commitment to the preparation of the article – 60%
Dr Joanna Przybylska
Faculty of Public Finance, Poznań University of Economics and Business, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-2514-1518
commitment to the preparation of the article – 40%
Whistleblower protection system as a tool of management control
The article has the objective of presenting and systematizing the concept of a whistleblower including the whistleblower protection system. The implementation of such a system is a challenge that local authority units will be required to face. It is related to the introduction of the institution of whistleblowing regulated by Directive (EU) 2019/1937 of the European Parliament and of the Council of 23 October 2019 on persons who report breaches of Union law. The article attempts to answer the question of whether the whistleblower protection system can be a new tool of management control regulated in the Public Finance Act, which, in accordance with Article 68, para. 1 of that Act, constitutes all actions taken to ensure the implementation of the objectives and tasks in a lawful, effective, economical and timely manner.
Keywords: whistleblowing, whistleblower, whistleblowing system, management control, local authority units
Bibliografia / References
Hryniewicz R., Krak K., Sygnaliści w organizacji. Jak skutecznie wdrożyć system sygnalizowania nieprawidłowości, Warszawa 2019.
Jagielski J., Kontrola administracji publicznej, Warszawa 2018.
Kaczmarek W., Konieczny I., Hynowski Z., Instytucje prawa publicznego [w:] Public Management 2011: funkcjonowanie organizacji publicznych w dynamicznym otoczeniu. Materiał z II Międzynarodowej Konferencji Naukowej, red. J. Wołejszo, A. Letkiewicz, Szczytno 2011.
Kizukiewicz T., Audyt wewnętrzny jako narzędzie oceny kontroli zarządczej [w:] Kontrola zarządcza oraz audyt wewnętrzny w teorii i praktyce, red. K. Winiarska, Szczecin 2015.
Konieczny J., Modele prakseologiczne systemów, Warszawa 1982.
Lipman F., Whistleblowers, Incentives, Disincentives, and Protection Strategies, New Jersey 2012.
Ministerstwo Finansów, Kontrola zarządcza w sektorze finansów publicznych. Istota, Unormowania prawne i Otoczenie. Kompendium wiedzy (wersja 1.0), Warszawa 2012.
Ministerstwo Finansów, Kontrola zarządcza w sektorze finansów publicznych. Istota, Unormowania prawne i Otoczenie. Kompendium wiedzy (wersja 1.0), Warszawa 2012.
OECD, G20 Anti-Coruption Action Plan. Protection of Whistleblowers. Study on Whistleblower Protection Frameworks, Compendium of Best Practices and Guiding Principles for Legislation, Seul 2012, https://www.oecd.org/corruption/48972967.pdf.
Opioła L., Skica T., komentarz do art. 68 ustawy o finansach publicznych [w:] Ustawa o finansach publicznych. Ustawa o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Komentarz, red. nauk. W. Misiąg, Warszawa 2017.
Report to the Nations on Occupational Fraud and Abude, 2012, http://conroyassociates.com/docs/2012-ACFE-report-to-nations.pdf
Report to the Nations on Occupational fraud and Abuse, 2012 Global fraud Study, ACFE, Austin 2012, http://conroyassociates.com/docs/2012-ACFE-report-to-nations.pdf (dostęp 5.05.2022 r.).
Rogowski W., Ochrona sygnalistów (ang. whistleblower) jako przejaw społecznej odpowiedzialności biznesu, https://cars.wz.uw.edu.pl/images/konferencje/konferencje_krajowe/82/Rogowskireferat.pdf (dostęp 5.05.2022 r.).
Rogowski W., Whistleblowing: bohaterstwo, zdrada czy interes?, „Przegląd Corporate Governance” 2007/1 (9), https://www.pikw.pl/files/10/public/whistleblower/PCG_1_9_2007W_Rogowski.pdf (dostęp 5.05.2022 r.).
Transparency International, Whistleblowing in Europe. Legal Protections for Whistleblowers in the UE, Berlin 2013.
Waszak M., Strażnicy demokracji. Nowe perspektywy ochrony sygnalistów, Warszawa 2020, https://www.batory.org.pl/wp-content/uploads/2020/04/Straznicy-demokracji.pdf (dostęp 5.05.2022 r.).
Wojciechowska-Nowak A., Założenia do ustawy o ochronie sygnalizujących nieprawidłowości w środowisku zawodowym. Jak polski ustawodawca może czerpać z doświadczeń państw obcych, Warszawa 2012, https://www.batory.org.pl/upload/files/Programy%20operacyjne/Przeciw%20Korupcji/zalozenia-do-ustawy-o-ochronie-sygnalistow.pdf
prof. dr hab. Maria Królikowska-Olczak
Katedra Europejskiego Prawa Gospodarczego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Łódzki, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-4095-2703
Recenzja publikacji „Ustawa o elektromobilności i paliwach alternatywnych. Komentarz”, pod redakcją naukową Filipa Grzegorczyka, Ambrożego Mitusia, Warszawa 2021, ss. 224
Professor Dr Hab. Maria Królikowska-Olczak
Department of European Commercial Law, Faculty of Law and Administration, University of Łódź, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-4095-2703
Review of the publication ‘Act on electromobility and alternative fuels. Commentary’, academic editors Filip Grzegorczyk, Ambroży Mituś, Warsaw 2021, pp. 224
Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii, Uniwersytet Wrocławski, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-8804-569X
Zadania własne i zlecone samorządu gminnego wobec regulacji konstytucyjnoprawnych
Konstytucyjny podział na zadania własne i zlecone samorządu gminnego stanowi jedną z gwarancji niezależności i samodzielności jednostek samorządu terytorialnego. Jego celem jest zapewnienie, aby określone zadania publiczne były realizowane jak najbliżej obywateli, aby ci ostatni byli włączani w działalność organów władzy publicznej i współdecydowali o tym, w jaki sposób kształtowana jest ich rzeczywistość. Nadrzędnym celem takiego podziału jest urzeczywistnianie zasady demokratycznego państwa prawnego. Jednocześnie regulacje konstytucyjne odnoszące się do zadań własnych i zleconych wymagają dalszego rozwinięcia ustawowego i interpretacji. Dotychczasowa praktyka pokazuje, że to nie względy efektywności czy łatwości realizacji zadań przez gminy decydują o zleceniu gminom określonego zadania, lecz względy finansowe.
Słowa kluczowe: zasada subsydiarności, zasada samodzielności, zadania własne, zadania zlecone, gmina
Dr Dominika Kuźnicka-Błaszkowska
Faculty of Law, Administration and Economics, University of Wrocław, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-8804-569X
The municipality’s own and commissioned tasks in the light of the constitutional regulations
The constitutional division into the municipal government’s own and commissioned tasks is one of the guarantees of independence and self-reliance of local authority units. Its objective is to ensure that specific public tasks are performed as close as possible to the citizens, so that the latter are involved in the activities of public authorities and co-decide on how their reality is shaped. The overriding objective of such a division is the implementation of the principle of a democratic state governed by the rule of law. Simultaneously, the constitutional regulations regarding own and commissioned tasks require further statutory development and interpretation. The practice to date shows that it is not the efficiency or ease of performance of tasks by municipalities that determines whether a specific task is to be commissioned to the municipalities, but financial considerations.
Keywords: principle of subsidiarity, principle of independence, own tasks, commissioned tasks, the municipality
Bibliografia / References
Banaszak B., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2012.
Bernaczyk M., Jabłoński M., Wygoda K., Biuletyn informacji publicznej. Informatyzacja administracji, Wrocław 2005.
Boć J. (red.), Konstytucje Rzeczypospolitej oraz komentarz do Konstytucji RP z 1997 roku, Wrocław 1998.
Borowiec L., Zadania i kompetencje samorządu gminnego [w:] L. Borowiec, Controlling w realizacji usług publicznych gminy, LEX 2007.
Buyya R., Ueo C.S., Venugopal S., Broberg J., Brandic I., Cloud computing and emerging IT plat forms: Vision, hype, and reality for delivering computing as the 5th utility, „Future Generation Computer System” 2009/6 (25).
Chmielecki P., „Istotna część zadań publicznych” i zasada subsydiarności jako konstytucyjne dyrektywy określające zakres działania samorządu terytorialnego i ich realizacja w ustawodawstwie i orzecznictwie [w:] Samorząd terytorialny. Zasady ustrojowe i praktyka, red. P. Sarnecki, Warszawa 2005.
Chochowski K., Konstytucyjne umocowanie samodzielności zadaniowej samorządu terytorialnego w Polsce [w:] Konstytucyjne umocowanie samorządu terytorialnego, red. M. Stec, K. Małysa-Sulińska, Warszawa 2018.
Dobek A., Zasada pomocniczości w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, „Wrocławskie Studia Erazmiańskie” 2008/3.
Dolnicki B., Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, Warszawa 2016.
Dunaj B. (red. nauk.), Słownik współczesnego języka polskiego, Warszawa 1996.
Gołębiowska A., Istota samorządu terytorialnego w świetle postanowień Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. [w:] Administracja publiczna – uwarunkowania prawne, organizacyjne i społeczne, red. A. Gołębiowska, Warszawa 2015.
Grobicka-Madej K., Mażewski L., Pawlik K., Sobolewska A., Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, Warszawa 2018.
Hauser R., Niewiadomski Z. (red.), Ustawa o samorządzie gminnym, Warszawa 2011.
Izdebski H., Domniemanie zadań samorządu terytorialnego i domniemanie zadań gminy w obrębie samorządu terytorialnego – klauzule generalne dotyczące zadań samorządu, „Samorząd Terytorialny” 2015/1–2.
Izdebski H., Samorząd terytorialny. Podstawy ustroju i działalności, Warszawa 2004.
Jabłoński M., Wygoda K., Ustawa o dostępie do informacji publicznej. Komentarz, Wrocław 2002.
Jagoda J., Sądowa ochrona samodzielności jednostek samorządu terytorialnego, Warszawa 2011.
Jarzęcka-Siwik E., Dostęp do informacji publicznej (uwagi krytyczne), „Kontrola Państwowa” 2006/2.
Kisała M., Skuteczność jako determinanta działań organów jednostek samorządu terytorialnego, „Studia Prawnicze KUL” 2019/2.
Kisilowska H., Administracja samorządowa wobec wyzwań rozwojowych Polski [w:] Stulecie polskiej administracji. Doświadczenia i perspektywy, red. W. Federczyk, Warszawa 2018.
Krasnowolski A., Subsydiarność w prawie i w praktyce samorządowej, Kancelaria Senatu, styczeń 2012.
Krasuski A., Chmura obliczeniowa. Prawne aspekty zastosowania, Warszawa 2018.
Kurzyński J., Vademecum samorządowca i polityka, czyli zasada subsydiarności w funkcjonowaniu samorządu gospodarczego, Wrocław 2006.
Leja E., Istota samodzielności jednostek samorządu terytorialnego [w:] Finanse publiczne i prawo finansowe – realia i perspektywy zmian. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Eugeniuszowi Ruśkowskiemu, red. L. Etel, M. Tyniewicki, Białystok 2012.
Lipowicz I., Samorząd terytorialny XXI wieku, Warszawa 2019.
Małecka-Łyszczek M., Zasada subsydiarności jako zasada ogólna prawa administracyjnego [w:] Jednostka w demokratycznym państwie prawa, red. J. Filipek, Bielsko-Biała 2003.
Mączyński M., Konstytucyjne pojęcie samorządu terytorialnego a idea samorządności [w:] Konstytucyjne umocowanie samorządu terytorialnego, red. M. Stec, K. Małysa-Sulińska, Warszawa 2018.
Milczarek D., Subsydiarność – próba balansu [w:] Subsydiarność, red. D. Milczarek, Warszawa 1998.
Moll T., Zakres działania i zadania gminy, „Administracja: Teoria, Dydaktyka, Praktyka” 2007/3.
Przywora B., Zadania samorządu terytorialnego z perspektywy Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997, „Przegląd Prawa Publicznego” 2016/12.
Safjan M., Bosek L. (red.), Konstytucja RP. Komentarz, t. 1, Warszawa 2016.
Skrzydło W., Grabowski R., Grabowska S., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz encyklopedyczny, Warszawa 2009.
Stahl M., Konstytucyjna regulacja zadań samorządu terytorialnego [w:] Konstytucyjne umocowanie samorządu terytorialnego, red. M. Stec, K. Małysa-Sulińska, Warszawa 2018.
Stahl M., Wpływ prawa europejskiego na polskie ustrojowe prawo administracyjne [w:] Europeizacja polskiego prawa administracyjnego, red. Z. Janku, Wrocław 2005.
Syrt A., Samodzielność jako konstytucyjna perspektywa działalności samorządu terytorialnego – wyzwania, szanse i zagrożenia [w:] Stulecie polskiej administracji. Doświadczenia i perspektywy, red. W. Federczyk, Warszawa 2018.
Szewc A., Jyż G., Pławecki Z. (red.), Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, Warszawa 2012.
Szymanek J., Konstytucyjno-aksjologiczne podstawy samorządu [w:] Polski samorząd terytorialny. Europejskie standardy i krajowa specyfika, red. A. Lutrzykowski, Toruń 2014.
Tuleja P. (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2019.
Wiktorowska A., Prawne determinanty samodzielności gminy, Warszawa 2002.
Wilczyński P., Decentralizacja władzy publicznej w perspektywie idei pomocniczości [w:] Stulecie polskiej administracji. Doświadczenia i perspektywy, red. W. Federczyk, Warszawa 2018.
dr hab. Sławomira Kańduła, profesor Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu
Katedra Finansów Publicznych, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-1419-5844
udział w autorstwie tekstu – 50%
dr Joanna Przybylska
Katedra Finansów Publicznych, Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-2514-1518
udział w autorstwie tekstu – 50%
Instrumenty polityki komunikacyjnej w zarządzaniu kryzysowym gmin w Polsce podczas pierwszej fazy pandemii COVID-19
W artykule przedstawiono rozważania na temat polityki komunikacyjnej w zarządzaniu kryzysowym w gminach w Polsce podczas pierwszej fazy pandemii COVID-19 (między marcem a czerwcem 2020 r.). Wykorzystano literaturę na temat zarządzania kryzysowego, polityki komunikacyjnej gmin i ich reakcji na COVID-19. Rozważania zostały zilustrowane wynikami badań autorek na temat instrumentów wspierania podmiotów gospodarczych i ludności w warunkach pandemii COVID-19. Badania pokazały, że rodzaj stosowanych instrumentów polityki komunikacyjnej uzależniony jest od typu administracyjnego gminy. Najczęściej instrumenty tej polityki wykorzystywały miasta na prawach powiatu, potem gminy miejskie, miejsko-wiejskie i wiejskie. Sprawną komunikację prowadziły gminy zamieszkiwane przez dużą liczbę mieszkańców, mające wyższe dochody bieżące per capita i przeznaczające więcej środków na walkę ze skutkami pandemii COVID-19.
Słowa kluczowe: gmina, COVID-19, zarządzanie kryzysowe, instrumenty polityki komunikacyjnej
Dr Hab. Sławomira Kańduła, professor of the Poznań University of Economics and Business
Faculty of Public Finance, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-1419-5844
commitment to the preparation of the article – 50%
Dr Joanna Przybylska
Faculty of Public Finance, Poznań University of Economics and Business, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-2514-1518
commitment to the preparation of the article – 50%
Communication policy instruments in the crisis management of municipalities in Poland during the first phase of the Covid-19 pandemic
The article presents considerations on the communication policy in the crisis management of municipalities in Poland during the first phase of the Covid-19 pandemic (between March and June 2020). Reference was made to the literature on crisis management, as well as the communication policy of municipalities and their reaction to Covid-19. The considerations were illustrated by the results of the research of the authors on the instruments supporting business entities and the population in the conditions of the Covid-19 pandemic. The research showed that the type of communication policy instruments used depends on the administrative type of municipality. These policy instruments were most frequently used by cities with rights of counties, followed by urban, mixed urban and rural, and rural municipalities. Municipalities with large populations, which have higher per capita current income and which allocated more funds to the battle against the consequences of the Covid-19 pandemic handled communication efficiently.
Keywords: municipality, Covid-19, crisis management, communication policy instruments
Bibliografia / References
Allain-Dupré D., Chatry I., Kornprobst A., Michalun M.-V., The territorial impact of COVID-19: Managing the crisis across levels of government, https://www.oecd.org/coronavirus/policy-responses/the-territorial-impact-of-COVID-19-managing-the-crisis-across-levels-of-government-d3e314e1 (dostęp: 7.04.2022 r.).
Burmistrz Dobczyc rapuje w akcji hot16challange2. „Pomóżcie służbie zdrowia, korona wam nie spadnie”, https://miasto-info.pl/myslenice/26550,burmistrz-dobczyc-rapuje-w-akcji-hot16challange-pomozcie-sluzbie-zdrowia-korona-wam-nie-spadnie.html (dostęp: 27.01.2022 r.).
Burmistrz Jarosławia podjął wyzwanie, https://www.eska.pl/przemysl/hot16challenge2-burmistrz-jaroslawia-podjal-wyzwanie-podoba-sie-wam-wideo-aa-qDwe-BkrP-2eNp.html (dostęp: 27.01.2022 r.).
Burmistrz Rydułtów w #hot16challenge. Rapowanie w szczytnym celu, https://dev.nowiny.pl/165368-burmistrz-rydultow-w-hot16challenge-rapowanie-w-szczytnym-celu-wideo.html (dostęp: 27.01.2022 r.).
Chmielewski Z., Kuca P., Polak R., Public relations i polityka informacyjna w samorządzie terytorialnym, Rzeszów 2015.
Chomiak-Orsa I., Flieger M., Elastyczność organizacji w dobie pandemii w aspekcie zastosowania zarządzania kryzysowego – wyniki badań empirycznych, „Przegląd Ekonomiczny” 2020/20.
Ciborowski Ł., Ramanchuk P., Zarządzanie kryzysowe w czasie pandemii w branży usług przewozów osobowych-studium przypadku Bolta i Ubera, „Akademia Zarządzania” 2020/4 (3).
Cieślarczyk M., Grzywacz A., System zarządzania kryzysowego – aspekty teoretyczne, formalne i badawcze, „Kultura Bezpieczeństwa” 2014/1–2.
Dent P., Woo R., Cudworth R., Stronger, fitter, better: Crisis management for the resilient enterprise, Deloitte Insights 2018, https://www2.deloitte.com/content/dam/insights/us/articles/GLOB305_Crisis-management-survey/DI_Crisis-Management-Survey.pdf (dostęp: 7.04.2022 r.)
Drozdowski R., Frąckowiak M., Krajewski M., Kubacka M., Modrzyk A., Rogowski Ł., Rura P., Stamm A., Życie codzienne w czasach pandemii. Raport z pierwszego etapu badań, Wydział Socjologii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań 2020, https://www.researchgate.net/publication/340982958_Zycie_codzienne_w_czasach_pandemii_-_raport_z_pierwszego_etapu_badan (dostęp: 7.04.2022 r.).
Dvorak, J., Response of the Lithuanian municipalities to the First Wave of COVID-19, „The Baltic Region” 2021/13 (1).
Dzwonkowska-Godula K., Polityka informacyjna i komunikacyjna władz samorządowych. Studium przypadku wiejskiej gminy Zgierz, „Studia Obszarów Wiejskich” 2018/51.
Edelman, Edelman Trust Barometer 2020 Spring Update: Trust and the Covid-19 Pandemic, https://www.edelman.com/sites/g/files/aatuss191/files/2020-05/2020%20Edelman%20Trust%20Barometer%20Spring%20Update.pdf (dostęp: 7.04.2022 r.).
Główny Urząd Statystyczny, Sytuacja makroekonomiczna w Polsce na tle procesów w gospodarce światowej w 2020 r., „Analizy Statystyczne”, Warszawa 2021.
Golinowska S., Zabdyr-Jamróz M., Zarządzanie kryzysem zdrowotnym w pierwszym półroczu pandemii COVID-19. Analiza porównawcza na podstawie opinii ekspertów z wybranych krajów, „Zdrowie Publiczne i Zarządzanie” 2020/18 (1), doi: https://10.4467/20842627oz.20.001.12655.
Hajkowski L., Szewczyk J., Koronawirus – zarządzanie kryzysowe to też dziedzina profesjonalnego zarządzania, http://www.pte.pl/pliki/2/12/kryzys_hajkowski.pdf (dostęp: 7.04.2022 r.).
Hot16Challange, https://pl.wikipedia.org/wiki/Hot16Challenge (dostęp: 28.01.2022 r.).
Hot16Challenge – Arkadiusz Skorek wójt gminy Miłoradz, https://www.youtube.com/watch?v=4w6uFwQSH6s (dostęp: 28.01.2022 r.).
Hot16Challange2 w wykonaniu Burmistrza Nowego Tomyśla, https://nowytomysl.naszemiasto.pl/hot16challenge2-w-wykonaniu-burmistrza-nowego-tomysla/ar/c1-7754575 (dostęp: 27.01.2022 r.).
Ito N.C., Pongeluppe L.S., O surto da COVID-19 e as respostas da administração municipal: munificência de recursos, vulnerabilidade social e eficácia de ações públicas, „Revista de Administração Pública” 2020/54 (4), https://doi.org/10.1590/0034-761220200249.
Jak zarządzać firmą w kryzysie?, informacje prasowe Deloitte, https://www2.deloitte.com/pl/pl/pages/press-releases/articles/koronawirus-jak-zarzadzac-firma-w-kryzysie.html (dostęp: 7.04.2022 r.).
Jasińska, J., Zmiany w organizacjach: Sprawne zarządzanie, sytuacje kryzysowe i warunki osiągania sukcesu, Nowy Dwór Mazowiecki 2015.
Kańduła, S., Przybylska, J., Financial instruments used by Polish municipalities in response to the first wave of COVID-19, „Public Organization Review” 2021/21, https://doi.org/10.1007/s11115-021-00569-7.
Kańduła, S., Przybylska, J., Odpowiedź polskich gmin na pierwszą falę kryzysu COVID-19 [w:] Gospodarka w cieniu pandemii COVID-19, red. S. Kańduła, J. Przybylska, Poznań 2022, https://doi.org/10.18559/978-83-8211-104-0/4.
Kańduła S., Przybylska J., Zarządzanie kryzysowe w gminach w reakcji na pierwszą falę pandemii COVID-19 [w:] Finanse – wielowymiarowość procesów i perspektywy rozwoju, red. S. Franek, Szczecin 2022 (w druku).
Krężołek, D., Miary zależności – analiza statystyczna na przykładzie wybranych walorów rynku metali nieżelaznych, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach” 2014/192.
Krzysztof Kosiński #hot16challenge2, https://www.umciechanow.pl/main/hot_16_challenge_2 (dostęp: 28.01.2022 r.).
My covida do tej gminy nie wpuścimy, czyli burmistrz Żnina rapuje w akcji Hot16Challenge2, https://znin.naszemiasto.pl/my-covida-do-tej-gminy-nie-wpuscimy-czyli-burmistrz-znina/ar/c1-7708431 (dostęp: 27.01.2022 r.).
Prezydent w #hot16challenge2, https://www.jelonka.com/prezydent-w-hot16challenge2-87438 (dostęp: 28.01.2022 r.).
Prezydent Bytomia w #Hot16Challenge2, https://tarnogorski.info/prezydent-bytomia-w-hot16challenge2-niech-wirus-z-tego-miasta-w-koncu-wy/ (dostęp: 28.01.2022 r.).
Prezydent Siedlec Andrzej Sitnik – raperem! dołączył do akcji #hot16challenge2, https://www.eska.pl/siedlce/prezydent-siedlec-andrzej-sitnik-raperem-dolaczyl-do-akcji-hot16challenge2-aa-rHv4-Xqs1-2yV3.html (dostęp: 28.01.2022 r.).
Prezydent Wrocławia Jacek Sutryk nagrał #hot16challenge, https://miejscawewroclawiu.pl/prezydent-wroclawia-jacek-sutryk-nagral-hot16challenge/ (dostęp: 28.01.2022 r.).
Raport zakażeń koronawirusem (SARS-CoV-2), https://www.gov.pl/web/koronawirus/wykaz-zarazen-koronawirusem-sars-cov-2 (dostęp: 20.08.2021 r.).
Rydzak W., Reputacja a działania informacyjne organizacji w sytuacjach kryzysowych i determinanty ich wyboru, Poznań 2011.
Seitel F.P., Public relations, Warszawa 2003.
Stiglitz J.E., Freefall: America, Free Markets, and the Sinking of the World Economy, New York 2010.
Sztando A., Will small towns benefit? Expected COVID-19 pandemic-induced changes in supralocal relationships of Polish small towns and planned responses in the supralocal perspective of their local development strategic governance, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu” 2020/64 (10), https://doi.org/10.15611/pn.2020.10.9.
Śląscy politycy aktywni w social mediach. Prezydent Rybnika postuje najchętniej, https://uww.wirtualnemedia.pl/artykul/slascy-politycy-na-facebooku-raport (dostęp: 7.04.2022 r.).
Tworzydło, D., Procedury i narzędzia zarządzania w sytuacjach kryzysowych na podstawie badań jakościowych, „Marketing Instytucji Naukowych i Badawczych” 2016/4 (22).
We wtorek w kraju 239 nowych przypadków zakażenia koronawirusem. Zmarło 19 osób, https://24kurier.pl/aktualnosci/kraj/we-wtorek-w-kraju-239-nowych-przypadkow-zakazenia-koronawirusem-zmarlo-19-osob/ (data publikacji: 30.06.2020 r., dostęp: 7.04.2022 r.).
Wojcik K., Public relations. Wiarygodny dialog z otoczeniem, Warszawa 2005.
Wojtyna, A., O niektórych próbach zrozumienia istoty i skutków obecnego kryzysu, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego” 2020/90 (3), http://www.pte.pl/pliki/1/68/Biuletyn_3-2002v.pdf (dostęp: 7.04.2022 r.).
Wójt Gminy Milówka Robert Piętka przyjął wyzwanie #hot16challenge, https://beskidlive.pl/z-zycia-gmin/milowka/5173-wojt-gminy-milowka-przyjal-wyzwanie-hot16challenge (dostęp: 28.01.2022 r.).
Wójt gminy Ujsoły Tadeusz Piętka w #Hot16Challenge, https://beskidzka24.pl/wojt-gminy-ujsoly-tadeusz-pietka-w-hot16challenge/ (dostęp: 28.01.2022 r.).
Wójt Miedzichowa również rapuje #hot16challenge2, https://wielkopolskamagazyn.pl/wojt-miedzichowa-rowniez-rapuje-hot16challenge2/# (dostęp: 28.01.2022 r.).
Wójt Ustronia Morskiego przyjęła wyzwanie i rymowała w muzycznej akcji dla medyków, https://okkolobrzeg.pl/hot16challenge2-wojt-ustronia-morskiego-przyjela-wyzwanie-i-rymowala-w-muzycznej-akcji-dla-medykow-kogo-nominowala/ (dostęp: 28.01.2022 r.).
Wyszomirski A., Chruściel T., Komunikacja społeczna samorządu terytorialnego, „Przedsiębiorczość i Zarządzanie” 2015/4.
Zelek A., Zarządzanie kryzysem w przedsiębiorstwie, „Ekonomika i Organizacja Przedsiębiorstwa” 2003/3.
Marcin Nagórek
radca prawny, członek Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Gdańsku, Polska
Praktyczne aspekty stosowania przepisów ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach w kontekście opłaty podwyższonej
W ostatnich latach, głównie za sprawą kolejnych nowelizacji przepisów dotyczących opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi, pojawiło się wiele różnych problemów interpretacyjnych związanych z ich stosowaniem. Dotyczy to w szczególności ustalania, a następnie „egzekwowania” opłat podwyższonych za gospodarowanie odpadami komunalnymi, co zostanie omówione w artykule. Przepisy przewidujące wprowadzenie wspomnianych opłat podwyższonych obowiązują co prawda od 2,5 roku, jednak w praktyce ich stosowanie nie jest kwestią oczywistą dla gmin. Kluczowa będzie w takich przypadkach analiza konkretnego stanu faktycznego nie tylko oparta na gramatycznej wykładni przepisów, lecz także wsparta argumentami celowościowymi, na które zwrócił uwagę sam projektodawca omawianych przepisów.
Słowa kluczowe: opłata podwyższona, opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi, zasadność naliczenia opłaty podwyższonej
Marcin Nagórek
radca prawny, członek Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Gdańsku, Polska
Practical aspects of applying the provisions of the Act on Maintaining Cleanliness and Orderliness in Municipalities of 13 September 1996 in the context of the increased charge
A number of different problems of interpretation related to the application of the changes in the regulations on municipal waste management charges have arisen in recent years mainly because of their successive amendments. This particularly applies to setting and then ‘enforcing’ payment of the increased charges for municipal waste management, which is discussed in the article. Although the regulations providing for the introduction of these increased charges have been in force for 2.5 years, in practice, their application is not obvious for municipalities. The key issue in such cases will be the analysis of specific facts not only based on the grammatical interpretation of the provisions, but also supported by purposive arguments, to which the initiator of the provisions in question himself drew attention.
Keywords: increased charge, municipal waste management charge, justification for charging an increased charge
Katarzyna Gawrońska
członek Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Białymstoku; członek Zespołu Eksperckiego ds. Lokalnego Prawa Podatkowego, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-2956-0370
Nowelizacja przepisów dotyczących opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi od właścicieli nieruchomości zamieszkałych
Artykuł przybliża najważniejsze zmiany w ustawie z 13.09.1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach wprowadzone przez ustawę z 11.08.2021 r. w zakresie opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi od właścicieli nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy, nawiązując do dotychczas podejmowanych w gminach uchwał oraz orzecznictwa i poglądów doktryny. Szerzej przedstawiono problematykę różnicowania stawek opłaty od gospodarstw domowych oraz nowe regulacje dotyczące metody ustalania opłaty według ilości zużytej wody z danej nieruchomości. Wskazano też niektóre problemy, których ustawodawca nie zdecydował się rozwiązać sierpniową nowelizacją.
Słowa kluczowe: opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi, system gospodarowania odpadami komunalnymi
Katarzyna Gawrońska
Member of the Board of the Regional Chamber of Audit in Białystok; member of the Expert Team on Local Tax Law, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-2956-0370
Amendment to the provisions on municipal waste management charges from owners of inhabited property
The article presents the most important amendments to the Act on maintaining cleanliness and orderliness in municipalities of 13 September 1996 introduced by the Act of 11 August 2021 regarding municipal waste management charges from owners of property inhabited by residents referring to the municipal resolutions passed to date, as well as the case law and views of the doctrine. The problem of differentiating the rates of the charges for households and the new regulations on the methods of setting the fee according to the amount of water consumed at a given property were presented in greater detail. Certain problems were also mentioned, which the legislator decided not to resolve in the August amendment.
Keywords: municipal waste management charge, municipal waste management system
Bibliografia / References
Czarnecki S., Obowiązek ponoszenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi (cz. 2), „Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych” 2021/11.
Czepiel P., Gospodarowanie odpadami komunalnymi w obliczu zmian wprowadzonych ustawą z 1 lipca 2011 r., „Samorząd Terytorialny” 2013/5.
Łyczek M., Kolejna reforma przepisów regulujących opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi, „Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych” 2020/1.
Szostak P.M., Podwyższona opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi, „Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych” 2021/10.
Wronkowska S., Zmiany w systemie prawnym, „Państwo i Prawo” 1991/8.
dr Maria Michta
pracownik samorządowy, autorka publikacji dotyczących tematyki zamówień publicznych, Czeladź, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-9208-697X
Zasady zastosowania przepisów właściwych (art. 30 ust. 4 p.z.p.) ze względu na wartość części zamówienia na usługi lub roboty budowlane przy podziale zamówienia publicznego
W artykule podjęto tematykę regulacji art. 30 ust. 4 ustawy – Prawo zamówień publicznych dotyczącej zasad zastosowania przepisów właściwych ze względu na wartość części zamówienia na usługi lub roboty budowlane. Badaniu poddane zostały przesłanki zastosowania tego unormowania, zagadnienie planowania w kontekście tejże regulacji, kwestia uwzględnienia wartości zamówienia udzielanego na podstawie art. 30 ust. 4 Prawa zamówień publicznych w ramach wartości całego zamówienia oraz zakres złagodzenia procedur właściwych dla części zamówienia udzielanej na podstawie przywołanego przepisu.
Słowa kluczowe: zamówienia publiczne, podział przedmiotu zamówienia, regulacja art. 30 ust. 4 Prawa zamówień publicznych
Dr Maria Michta
local authority employee, author of publications on public procurement, Czeladź, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-9208-697X
Principles of applying the provisions that are appropriate (Article 30, para. 4 of the Public Procurement Law) to the value of a part of a contract for services or works when dividing a public contract into lots
The article addresses the subject of the regulation of Article 30, para. 4 of the Public Procurement Law regarding the principles of applying the provisions that are appropriate to the value of a part of a contract for services or works. The premises for applying this norm, planning issues in the context of this regulation, and the matter of taking into account the value of the contract awarded under Article 30, para. 4 of Public Procurement Law, as a part of the value of the whole contract and the extent, to which the procedures that are appropriate to a part of a contract awarded under this regulation are relaxed, have been analysed.
Keywords: public contract, division of public contract into lots, regulation of Article 30, para. 4 of the Public Procurement Law
Bibliografia / References
Dzierżanowski W., Zwiększenie udziału MŚP w rynku zamówień publicznych, Warszawa 2018, www.uzp.gov.pl.
Gawrońska-Baran A., Vademecum zamawiającego, Legalis 2017.
Gawrońska-Baran A., Wiktorowska E., Wiktorowski A., Wójcik P., Prawo zamówień publicznych. Komentarz, LEX 2020.
Grancecki P., Prawo zamówień publicznych, Legalis 2016.
Hartung W., Bagłaj M., Michalczyk T., Wojciechowski M., Krysa J., Kuźma K., Dyrektywa 2014/24/UE w sprawie zamówień publicznych. Komentarz, Legalis 2015.
Hodt K., Nieplanowane zamówienie wolno Ci zlecić w prostszej procedurze z art. 6a ustawy Pzp, https://www.portalzp.pl/zamowienia-udzielane-w-czesciach/nieplanowane-zamowienie-wolno-ci-zlecic-w-prostszej-procedurze-z-art.-6a-ustawy-pzp-9070.html (dostęp 12.04.2022 r.).
Jerka J., Przewodnik po nowym podejściu do zamówień publicznych, Warszawa 2012, https://www.uzp.gov.pl/__data/assets/pdf_file/0010/30700/Przewodnik_po_nowym_podejsciu_do_zamowien_p_2012.pdf (dostęp 14.04.2022 r.).
Jaworska M. (red.), Grześkowiak-Stojek D., Jarnicka J., Matusiak A., Prawo zamówień publicznych. Komentarz, Legalis 2021.
Kulińska M., Pominięta część zamówienia, „Zamówienia publiczne. Doradca” 2018/3.
Lamch-Rejowska M., Laszczyński Ł., Prawo zamówień publicznych. Praktyczny poradnik dla zamawiających i wykonawców, LEX 2012.
Lubieszewski M., Prawidłowe szacowanie wartości zamówienia, Warszawa 2017, https://www.uzp.gov.pl/__data/assets/pdf_file/0028/34975/Prawidlowe-szacowanie-wartosci-zamowienia.pdf (dostęp 12.04.2022 r.).
Meducki M., Dzielenie i łączenie zamówień. ABC zamówień publicznych, „Zamówienia publiczne. Doradca” 2019/1.
Nowe podejście do zamówień publicznych – zamówienia publiczne jako instrument zwiększenia innowacyjności gospodarki i zrównoważonego rozwoju. Doświadczenia polskie i zagraniczne, cz. II, red. J. Niczyporuk, J. Sadowy, M. Urbanek, Warszawa 2011.
Nowicki P., Efektywne zamówienia publiczne jako rezultat stosowania nowego podejścia do zamówień publicznych, Warszawa 2013.
Pieróg J., Prawo zamówień publicznych. Komentarz elektroniczny, Legalis 2019.
Pożarowska J., Olejarz M., Dobre praktyki w zakresie zrównoważonych zamówień publicznych, Warszawa 2018.
Prawo zamówień publicznych. Komentarz, red. M. Sieradzka, Legalis 2018.
Prawo zamówień publicznych po nowelizacji z dnia 4 września 2008 r., red. J. Sadowy, Warszawa 2008.
Stręciwilk M., Szacowanie wartości zamówienia publicznego i konkursu w nowym PZP, LEX 2020.
System zamówień publicznych w Polsce, red. J. Sadowy, Warszawa 2013.
Urząd Zamówień Publicznych, Opinie prawne w zakresie zamówień publicznych, Warszawa 2013, www.uzp.gov.pl.
Urząd Zamówień Publicznych, „Prawo opcji” w ustawie Prawo zamówień publicznych, „Informator Urzędu Zamówień Publicznych” 2011/1, www.uzp.gov.pl.
Urząd Zamówień Publicznych, Przygotowanie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, Warszawa 2011, www.uzp.gov.pl.
Urząd Zamówień publicznych, Stosowanie art. 6a ustawy Prawo zamówień publicznych, „Informator Urzędu Zamówień Publicznych” 2011/1, www.uzp.gov.pl.
Urząd Zamówień Publicznych, Stosowanie art. 6a ustawy Pzp, https://www.uzp.gov.pl/baza-wiedzy/interpretacja-przepisow/opinie-archiwalne/opinie-dotyczace-ustawy-pzp/inne/stosowanie-art.-6a-ustawy-pzp (dostęp 12.04.2022 r.).
Urząd Zamówień Publicznych, Szacowanie wartości zamówienia – przykłady nieprawidłowości wykrywanych w toku kontroli przeprowadzonej przez Prezesa UZP, „Informator Urzędu Zamówień Publicznych” 2011/4, www.uzp.gov.pl.
Urząd Zamówień Publicznych, Zagadnienia dotyczące stosowania ustawy przez instytucje naukowe i środowiska akademickie, „Informator Urzędu Zamówień Publicznych” 2013/3, www.uzp.gov.pl.
Beata Tubek
absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie oraz Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Wydziału Prawa, Administracji i Stosunków Międzynarodowych; członek samorządowego Stowarzyszenia Badań nad Źródłami i Funkcjami Prawa „Fontes” oraz Stowarzyszenia Edukacji Administracji Publicznej, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-3810-5732
udział w autorstwie tekstu – 60%
dr Joanna Przybylska
Katedra Finansów Publicznych, Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-2514-1518
udział w autorstwie tekstu – 40%
System ochrony sygnalistów jako narzędzie kontroli zarządczej
Artykuł ma na celu zaprezentowanie i usystematyzowanie pojęcia sygnalisty, w tym systemu ochrony sygnalistów. Wdrożenie takiego systemu to wyzwanie, z którym będą musiały zmierzyć się jednostki samorządu terytorialnego. Jest ono związane z wprowadzeniem instytucji o nazwie whistleblowing, uregulowanej dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z 23.10.2019 r. w sprawie osób zgłaszających naruszenia prawa Unii. Artykuł stanowi próbę odpowiedzi na pytanie, czy system ochrony sygnalistów może stanowić nowe narzędzie uregulowanej w ustawie o finansach publicznych kontroli zarządczej, która zgodnie z treścią art. 68 ust. 1 tej ustawy stanowi ogół działań podejmowanych dla zapewnienia realizacji celów i zadań w sposób zgodny z prawem, efektywny, oszczędny i terminowy.
Słowa kluczowe: whistleblowing, sygnalista, system zgłaszania naruszeń, kontrola zarządcza, jednostki samorządu terytorialnego
Beata Tubek
graduate of the Jagiellonian University in Cracow and the Andrzej Frycz Modrzewski Kraków University, Faculty of Law, Administration and International Relations; member of the Local Government Association for research on the Sources and Functions of Law “Fontes” and the Association for Education of Public Administration, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-3810-5732
commitment to the preparation of the article – 60%
Dr Joanna Przybylska
Faculty of Public Finance, Poznań University of Economics and Business, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-2514-1518
commitment to the preparation of the article – 40%
Whistleblower protection system as a tool of management control
The article has the objective of presenting and systematizing the concept of a whistleblower including the whistleblower protection system. The implementation of such a system is a challenge that local authority units will be required to face. It is related to the introduction of the institution of whistleblowing regulated by Directive (EU) 2019/1937 of the European Parliament and of the Council of 23 October 2019 on persons who report breaches of Union law. The article attempts to answer the question of whether the whistleblower protection system can be a new tool of management control regulated in the Public Finance Act, which, in accordance with Article 68, para. 1 of that Act, constitutes all actions taken to ensure the implementation of the objectives and tasks in a lawful, effective, economical and timely manner.
Keywords: whistleblowing, whistleblower, whistleblowing system, management control, local authority units
Bibliografia / References
Hryniewicz R., Krak K., Sygnaliści w organizacji. Jak skutecznie wdrożyć system sygnalizowania nieprawidłowości, Warszawa 2019.
Jagielski J., Kontrola administracji publicznej, Warszawa 2018.
Kaczmarek W., Konieczny I., Hynowski Z., Instytucje prawa publicznego [w:] Public Management 2011: funkcjonowanie organizacji publicznych w dynamicznym otoczeniu. Materiał z II Międzynarodowej Konferencji Naukowej, red. J. Wołejszo, A. Letkiewicz, Szczytno 2011.
Kizukiewicz T., Audyt wewnętrzny jako narzędzie oceny kontroli zarządczej [w:] Kontrola zarządcza oraz audyt wewnętrzny w teorii i praktyce, red. K. Winiarska, Szczecin 2015.
Konieczny J., Modele prakseologiczne systemów, Warszawa 1982.
Lipman F., Whistleblowers, Incentives, Disincentives, and Protection Strategies, New Jersey 2012.
Ministerstwo Finansów, Kontrola zarządcza w sektorze finansów publicznych. Istota, Unormowania prawne i Otoczenie. Kompendium wiedzy (wersja 1.0), Warszawa 2012.
Ministerstwo Finansów, Kontrola zarządcza w sektorze finansów publicznych. Istota, Unormowania prawne i Otoczenie. Kompendium wiedzy (wersja 1.0), Warszawa 2012.
OECD, G20 Anti-Coruption Action Plan. Protection of Whistleblowers. Study on Whistleblower Protection Frameworks, Compendium of Best Practices and Guiding Principles for Legislation, Seul 2012, https://www.oecd.org/corruption/48972967.pdf.
Opioła L., Skica T., komentarz do art. 68 ustawy o finansach publicznych [w:] Ustawa o finansach publicznych. Ustawa o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Komentarz, red. nauk. W. Misiąg, Warszawa 2017.
Report to the Nations on Occupational Fraud and Abude, 2012, http://conroyassociates.com/docs/2012-ACFE-report-to-nations.pdf
Report to the Nations on Occupational fraud and Abuse, 2012 Global fraud Study, ACFE, Austin 2012, http://conroyassociates.com/docs/2012-ACFE-report-to-nations.pdf (dostęp 5.05.2022 r.).
Rogowski W., Ochrona sygnalistów (ang. whistleblower) jako przejaw społecznej odpowiedzialności biznesu, https://cars.wz.uw.edu.pl/images/konferencje/konferencje_krajowe/82/Rogowskireferat.pdf (dostęp 5.05.2022 r.).
Rogowski W., Whistleblowing: bohaterstwo, zdrada czy interes?, „Przegląd Corporate Governance” 2007/1 (9), https://www.pikw.pl/files/10/public/whistleblower/PCG_1_9_2007W_Rogowski.pdf (dostęp 5.05.2022 r.).
Transparency International, Whistleblowing in Europe. Legal Protections for Whistleblowers in the UE, Berlin 2013.
Waszak M., Strażnicy demokracji. Nowe perspektywy ochrony sygnalistów, Warszawa 2020, https://www.batory.org.pl/wp-content/uploads/2020/04/Straznicy-demokracji.pdf (dostęp 5.05.2022 r.).
Wojciechowska-Nowak A., Założenia do ustawy o ochronie sygnalizujących nieprawidłowości w środowisku zawodowym. Jak polski ustawodawca może czerpać z doświadczeń państw obcych, Warszawa 2012, https://www.batory.org.pl/upload/files/Programy%20operacyjne/Przeciw%20Korupcji/zalozenia-do-ustawy-o-ochronie-sygnalistow.pdf
prof. dr hab. Maria Królikowska-Olczak
Katedra Europejskiego Prawa Gospodarczego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Łódzki, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-4095-2703
Recenzja publikacji „Ustawa o elektromobilności i paliwach alternatywnych. Komentarz”, pod redakcją naukową Filipa Grzegorczyka, Ambrożego Mitusia, Warszawa 2021, ss. 224
Professor Dr Hab. Maria Królikowska-Olczak
Department of European Commercial Law, Faculty of Law and Administration, University of Łódź, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-4095-2703
Review of the publication ‘Act on electromobility and alternative fuels. Commentary’, academic editors Filip Grzegorczyk, Ambroży Mituś, Warsaw 2021, pp. 224
