Rola rzecznika generalnego w aktualnym systemie sądownictwa unijnego
dr hab. Maciej Szpunar
Autor jest profesorem nadzwyczajnym na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach oraz rzecznikiem generalnym TSUE
Rola rzecznika generalnego w aktualnym systemie sądownictwa unijnego
Autor – pełniący obecnie funkcję pierwszego rzecznika generalnego Trybunału Sprawiedliwości UE – analizuje problematykę roli rzecznika generalnego w systemie sądownictwa unijnego. Artykuł dotyczy zarówno aspektów instytucjonalnych, jak i praktycznych zagadnień związanych udziałem rzecznika generalnego w poszczególnych etapach postępowania przed Trybunałem Sprawiedliwości UE.
Artykuł został przygotowany w ramach projektu naukowego INP PAN i Uniwersytetu w Getyndze „Procesy reform sądownictwa europejskiego. Wyzwania z perspektywy Polski i Niemiec”.
Słowa kluczowe: Trybunał Sprawiedliwości UE, rzecznik generalny, postępowanie przed Trybunałem Sprawiedliwości UE
dr hab. Maciej Szpunar
The author is a professor extraordinarius at the Faculty of Law and Administration of the University of Silesia in Katowice and Advocate General of the CJEU
The Role of an Advocate General in the Current EU Judiciary
The author – being currently the First Advocate General of the Court of Justice of the EU – analyses the role of the Advocate General within the EU judiciary. The article deals with institutional issues as well as with practical aspects of participation of the Advocate General in different stages of the procedure before the Court of Justice of the EU.
Keywords: Court of Justice of the EU, Advocate General, proceedings before the Court of Justice of the EU
Bibliografia:
Albors-Llorens A., Securing Trust in the Court of Justice: The Influence of the Advocates General, „Cambridge Yearbook of European Legal Studies” 2012.
Barcik J., Sędzia śledczy, asystent, referendarz sądowy? Kilka uwag o rzecznikach generalnych Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, „Iustitia” 2013/4.
Barcz J., Zwiększenie liczby rzeczników generalnych w Trybunale Sprawiedliwości Unii Europejskiej w ramach implementacji Traktatu z Lizbony [w:] Prawo organizacji międzynarodowych wobec problemów współczesnego świata. Księga jubileuszowa dedykowana Pani Profesor Genowefie Grabowskiej, Bydgoszcz–Katowice 2014.
Benoît-Rohmer F., L’affaire Emesa Sugar: l’institution de l’avocat général de la Cour de justice des Communautés européennes à l’épreuve de la jurisprudence Vermeulen de la Cour européenne des droits de l’homme, „Cahiers de droit européen” 2001/3–4.
Bobek M., A Fourth in the Court: Why Are There Advocates General in the Court of Justice, „Cambridge Yearbook of European Legal Studies” 2012.
Borgsmidt K., The Advocate General at the European Court of Justice: A Comparative Study, „European Law Review” 1988/2.
D’Alessio M.T., Kronenberger V., Quelques réflexions sur le nouveau règlement de procédure de la Cour de justice et son impact sur les fonctions de l’avocat général [w:] De Rome à Lisbonne: les juridictions de l’Union européenne à la croisée des chemins. Mélanges en l'honneur de Paolo Mengozzi, Bruxelles 2013.
Greaves R., Reforming Some Aspects of the Role of Advocates General [w:] A Constitutional Order of States? Essays in EU Law in Honour of Alan Dashwood, Oxford 2011.
Koncewicz T.T., Rzecznik generalny w Trybunale Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Konfrontacje sądów czy proceduralne przewartościowanie?, „Palestra” 2010/7–8.
Łazowski A., Advocates General and Grand Chamber Cases: Assistance with the Touch of Substitution, „Cambridge Yearbook of European Legal Studies” 2012.
Nowacki M., Instytucja rzecznika generalnego w ETS, „Europejski Przegląd Sądowy” 2008/3.
Ruiz-Jarabo Colomer D., López Escudero M., L’institution de l’avocat général à la Cour de justice des Communautés européennes [w:] Mélanges en hommage à Fernand Schockweiler, Baden-Baden 1999.
Ryland D., The Advocate General; EU adversarial procedure; accession to the ECHR, European Human Rights Law Review 2016/2.
Sharpston E., The Changing Role of the Advocate General [w:] Continuity and Change in EU Law. Essays in Honour of Sir Francis Jacobs, Oxford 2008.
Tridimas T., The Role of the Advocate General in the Development of Community Law: Some Reflections, „Common Market Law Review” 1997/6.
dr Agnieszka Doczekalska
Autorka jest adiunktem w Katedrze Teorii, Filozofii i Historii Prawa Kolegium Prawa Akademii Leona Koźmińskiego
Zasada pewności prawa w wykładni wielojęzycznego prawa Unii Europejskiej
Wymóg tworzenia i ogłaszania prawa unijnego w 24 językach daje obywatelom Unii Europejskiej możliwość zapoznania się z prawem w języku, który znają. Dostęp do aktu prawnego w danym języku jest niezbędnym warunkiem zagwarantowania pewności prawa. Jednak w obliczu wymogu odczytywania znaczenia aktu prawnego w świetle wszystkich wersji językowych i zapewnienia jednolitej wykładni prawa unijnego we wszystkich państwach członkowskich pojawia się pytanie, czy wielojęzyczność prawa może zagwarantować pewność prawa. Celem artykułu jest odpowiedź na pytania: czy możliwe jest zapewnienie pewności wielojęzycznego prawa UE wtedy, gdy pojawią się rozbieżności semantyczne między wersjami językowymi, które są w równym stopniu autentyczne, oraz czy rzeczywiście obywatel może działać w zaufaniu do prawa, opierając swoją wiedzę co do jego treści tylko na jednej wersji językowej unijnych aktów prawnych? Rozważane są proponowane w literaturze możliwe rozwiązania, których celem jest ominięcie praktycznych problemów związanych z wykładnią wielojęzycznego prawa przy jednoczesnym zwiększeniu zaufania obywatela do prawa UE.
Artykuł prezentuje wyniki badań realizowanych w ramach projektu „Język wielojęzycznego prawa Unii Europejskiej – (de)kulturyzacja i (de)hybrydyzacja języka prawnego podczas tworzenia i transpozycji prawa Unii Europejskiej”. Projekt został sfi nansowany ze środków Narodowego Centrum Nauki przyznanych na podstawie decyzji nr DEC-2013/11/D/HS5/01822.
Słowa kluczowe: pewność prawa, wielojęzyczność prawa UE, prawo do jednojęzyczności, wykładnia porównawcza, zasada równej autentyczności, zasada jednolitej wykładni
dr Agnieszka Doczekalska
The author is an assistant professor at the Department of Theory, Philosophy and History of Law of the Law College of the Kozminski University
Principle of Legal Certainty in Interpretation of the Multilingual Law of the European Union
The requirement of enacting and promulgating EU law in 24 languages makes it possible for EU citizens to become familiar with the law in a language they know. Access to a legal instrument in a given language is a necessary condition for guaranteeing legal certainty. But due to the requirement of decoding the meaning of a legal instrument in the light of all language versions and ensuring uniform interpretation of EU law in all Member States, a question arises whether multilingualism of the law can guarantee legal certainty. This article aims to answer the question whether it is possible to ensure multilingualism of EU law when there appear semantic discrepancies between the language versions that are equally authentic and whether a citizen can really act with confidence in the law, when his/her knowledge of the law is based on just one language version of EU legal instruments? The reflections concern the possible solutions proposed in the literature, the aim of which solutions is to bypass the practical problems connected with interpreting multilingual laws while increasing the citizens’ trust in EU law.
Keywords: legal certainty, multilingualism of EU law, right to unilingualism, comparative interpretation, principle of equal authenticity, principle of uniform interpretation
Bibliografia:
Baaij C.J.W., Fifty Years of Multilingual Interpretation in the European Union, http://www.oxfordhandbooks.com/view/10.1093/oxfordhb/9780199572120.001.0001/oxfordhb-9780199572120-e-16 (dostęp: 8.03.2019 r.).
Derlén M., In Defence of (Limited) Multilingualism. Problems and Possibilities of the Multilingual Interpretation of European Union Law in National Courts [w:] Linguistic Diversity and European Democracy, red. A.L. Kjær, S. Adamo, New York 2011.
Derlén M., Multilingual Interpretation of European Union Law, Alphen aan den Rijn 2009
Doczekalska A., Jaśkiewicz J., Wykładnia aktów wielojęzycznego prawa pochodnego Unii Europejskiej przez polskie sądy administracyjne, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2014/5.
Doczekalska A., Legal multilingualism as a right to remain unilingual – fiction or reality?, „Comparative Legilinguistics” 2014/20.
Engberg J., Statutory Texts as Instances of Language(s): Consequences and Limitations on Interpretation, „Brooklyn Journal of International Law” 2004/3.
Luttermann K., Multilingualism in the European Union. Status quo and perspectives: The reference language model [w:] Formal Linguistics and Law, red. G. Grewendorf, M. Rathert, Berlin–New York 2009.
Maliszewska-Nienartowicz J., Porządek prawny Unii Europejskiej z uwzględnieniem postanowień Traktatu Konstytucyjnego, Toruń 2005.
Paunio E., Legal Certainty in Multilingual EU Law: Language, Discourse and Reasoning at the European Court of Justice, London–New York 2013.
Phillipson R., English-Only Europe? Challenging Language Policy, London–New York 2003.
Šarčević S., Multilingual Lawmaking and Legal (Un)Certainty in the European Union, „The International Journal of Law, Language & Discourse” 2013/1.
Schilling T., Beyond Multilingualism: On Different Approaches to the Handling of Diverging Language Versions of Community Law, „European Law Journal” 2010/1.
Słownik języka polskiego, red. W. Doroszewski, http://sjp.pwn.pl/szukaj/poszczególne.html (dostęp: 8.03.2019 r.).
Stanisławski J., Wielki słownik angielsko-polski, t. 1, A–N, Warszawa 1990.
Stanisławski J., Wielki słownik angielsko-polski, t. 2, O–Z, Warszawa 1990.
Wirth D.A., Multilingual Treaty Interpretation and the Case of SALT II, „Yale Studies in World Public Order” 1980/6.
dr hab. Izabela Wróbel
Autorka jest profesorem i kierownikiem Centrum Badań Problemów Prawnych i Ekonomicznych Współczesnych Migracji Międzynarodowych w Wyższej Szkole Bankowej we Wrocławiu oraz radcą prawnym
Zakaz środków o skutku równoważnym z odprawą graniczną a obowiązki przewoźników w strefie Schengen
Podstawową zasadą regulującą przekraczanie przez osoby granic wewnętrznych w strefie Schengen jest brak odprawy granicznej. Zapewnieniu skuteczności tej zasady służy sformułowany w prawie wtórnym Unii Europejskiej oraz potwierdzony i rozwinięty w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości zakaz stanowienia i stosowania środków o skutku równoważnym z odprawą graniczną wobec osób przekraczających granice wewnętrzne. Prawo wtórne Unii Europejskiej nie zawiera jednak wyczerpującej definicji pojęcia skutku równoważnego z odprawą graniczną. Pierwsze wskazówki interpretacyjne Trybunału nie dostarczyły krajowym organom stosującym prawo potrzebnej jasności. Jednoznaczne stanowisko Trybunał Sprawiedliwości zajął dopiero w kwestii stosunku prawa Unii Europejskiej do obowiązków przewoźników wykonujących transgraniczne przewozy autokarowe wewnątrz strefy Schengen w zakresie przeprowadzania systematycznych kontroli dokumentów pasażerów w bezpośrednim związku z ich zamiarem przekroczenia granicy wewnętrznej strefy Schengen. Takie obowiązki są zakazanym środkiem o skutku równoważnym z odprawą graniczną.
Słowa kluczowe: strefa Schengen, granice wewnętrzne, kontrole wewnątrz terytorium, środki o skutku równoważnym z odprawą graniczną, obowiązki przewoźników
dr hab. Izabela Wróbel
The author is a professor and the head of the Centre of Research on Legal and Economic Problems of Contemporary Migrations of the WSB University in Wrocław and a practising attorney at law
Prohibition of Measures Having an Effect Equivalent to Border Checks and Carrier Obligations in the Schengen Area
The basic principle governing the crossing of internal borders in the Schengen area is lack of border checks. The efficiency of this principle is ensured by the prohibition of enacting and applying measures having an effect equivalent to border checks in respect of persons crossing internal borders, formulated in EU secondary legislation, subsequently confirmed and developed in case law of the Court of Justice. However, EU secondary legislation does not contain an exhaustive definition of the notion of effect equivalent to border checks. The Court’s first interpretive guidelines did not provide national law enforcement bodies with the required clarity. The Court of Justice first expressed an unequivocal standpoint on the position of EU law on the obligations of carriers providing coach transport within the Schengen area to carry on regular checks of passengers’ documents in connection with their intention to cross an internal border of the Schengen area. These obligations are the prohibited measure equivalent to border checks.
Keywords: Schengen area, internal borders, checks within the territory, measures having an effect equivalent to border checks, carrier obligations
Bibliografia:
Barbero I., The European Union Never got Rid of Its Internal Controls. A Case Study of Detention and Readmission in the French-Spanisch Border, „European Journal of Migration and Law” 2018/1.
Baird T., Carrier Sanctions in Europe: A Comparison of Trends in 10 Countries, „European Journal of Migration and Law” 2018/3.
Bast J., Illegaler Aufenthalt und europarechtliche Gesetzgebung, „Zeitschrift für Ausländerrecht und Ausländerpolitik” 2012/1–2.
Deutschland darf keine Passkontrollen im Linienbusverkehr vorschreiben, https://www.welt.de/newsticker/news2/article185463094/Justiz-Deutschland-darf-keine-Passkontrollen-im-Linienbusverkehr-vorschreiben.html (dostęp: 30.12.2018 r.).
Grzelak A. [w:] Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Komentarz, t. 1, red. A. Wróbel, LEX 2012.
Hailbronner K., Vom Ausländerrecht zum Migrationsverwaltungsrecht. Anmerkungen zu Daniel Thym, Migrationsverwaltungsrecht, „Zeitschrift für Ausländerrecht und Ausländerpolitik” 2011/4.
Klaus S., Überwachung von Reisen Drittstaatsangehöriger durch das Entry/Exit System (EES): Anfang vom Ende aller Overstays?, „Zeitschrift für Ausländerrecht und Ausländerpolitik” 2018/7.
Maksimczuk A., Sidorowicz L., Ochrona granic i obsługa ruchu granicznego, Warszawa 2007
Moreno Lax V., Must EU Borders have Doors for Refugees? On the Compatibility of Schengen Visas and Carriersʼ Sanctions with EU Member Statesʼ Obligations to Provide International Protection to Refugees, „European Journal of Migration and Law” 2008/3.
Mrozek A., Zwischen „Raum der Freiheit”, „Raum der Sicherheit” und „Raum des Rechts” – der Mechanismus des supranationalen Grenzschutzes an den europäischen Außengrenzen, „Zeitschrift für Ausländerrecht und Ausländerpolitik” 2014/11–12.
Podolski T., Passkontrolle durch Busfahrer verboten, https://www.lto.de/recht/hintergruende/h/eugh-c-412-17-kontrolle-pass-busreisen-schengen/ (dostęp: 30.12.2018 r.).
Rogala R. [w:] Ustawa o cudzoziemcach. Komentarz, red. J. Chlebny, Legalis 2015.
Scholten S., The Privatisation of Immigration Control through Carrier Sanctions. The Role of Private Transport Companies in Dutch and British Immigration Control, Leiden–Boston 2015.
Scholten S., Minderhoud P., Regulating Immigration Control: Carrier Sanctions in the Netherlands, „European Journal of Migration and Law” 2008/2.
Strąk K. [w:] Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Komentarz, t. 1, red. A. Wróbel, LEX 2012.
Strąk K., Kary pieniężne nakładane na przewoźników na podstawie ustawy o cudzoziemcach w świetle orzecznictwa sądów administracyjnych [w:] Administracyjne kary pieniężne w demokratycznym państwie prawa, red. M. Błachucki, Warszawa 2015.
Vüllings R., Busfahrer dürfen keine Pässe überprüfen!, https://www.kfg-nrw.com/news/busfahrer-duerfen-keine-paesse-ueberpruefen.html (dostęp: 30.12.2018 r.)
Wawrzyk P., Polityka Unii Europejskiej w obszarze spraw wewnętrznych i wymiaru sprawiedliwości, Warszawa 2007.
Weber A., Migration im Vertrag von Lissabon, „Zeitschrift für Ausländerrecht und Ausländerpolitik” 2008/2.
Winkelmann H., 25 Jahre Schengen: Der Schengen-Acquis als integraler Bestandteil des Europarechts – Bedeutung und Auswirkung auf die Einreise- und Aufenthaltsrechte, cz. 1, „Zeitschrift für Ausländerrecht und Ausländerpolitik” 2010/7.
Winkelmann H., 25 Jahre Schengen: Der Schengen-Acquis als integraler Bestandteil des Europarechts – Bedeutung und Auswirkung auf die Einreise- und Aufenthaltsrechte, cz. 2, „Zeitschrift für Ausländerrecht und Ausländerpolitik” 2010/8.
Wróbel I., Status prawny obywatela państwa trzeciego w Unii Europejskiej, Warszawa 2007.
prof zw. dr hab. Andrzej Marian Świątkowski
Akademia Ignatianum w Krakowie.
Delegowanie pracowników w ramach świadczenia usług – wspólny czy partykularny rynek pracy Unii Europejskiej?
Dyrektywa 2018/957 zmienia reguły delegowania pracowników w ramach świadczenia usług w obrębie unijnego rynku pracy. Jej wprowadzenie instytucje unijne uzasadniają koniecznością osiągnięcia równowagi między swobodą świadczenia usług a ochroną praw pracowników delegowanych. Autor zastanawia się, czy taka jest rzeczywista rola tej dyrektywy.
Słowa kluczowe: delegowanie pracowników, dyskryminacja, unijny rynek pracy, swoboda przemieszczania się pracowników, swoboda świadczenia usług
prof. dr hab. Andrzej Marian Świątkowski
Jesuit University Ignatianum in Krakow.
The Posting of Workers within the Framework of the Provision of Services: Common or Particular Internal Market of the EU?
Directive 2018/957 changes the rules of delegating workers within the framework of provision of services on the EU labour market. EU institutions justify its introduction with the need to achieve balance between the freedom to provide services and the protection of posted workers’ rights. The author ponders the question whether this is the actual role of the Directive.
Keywords: posting of workers, discrimination, EU labour market, free movement of workers, freedom to provide services
Bibliografia:
Barcz J., Regulacje krajowe dotyczące płacy minimalnej dla pracowników delegowanych. Interpretacja przepisów dyrektywy 96/17/WE w świetle orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości, „Europejski Przegląd Sądowy” 2018/6.
Barnard C., Delegowanie pracowników – kwestia płacy, „Europejski Przegląd Sądowy” 2018/6.
Benio M., Nowelizacja zasad delegowania pracowników, „Europejski Przegląd Sądowy” 2018/6.
Kiełbasa M., Dumping socjalny w kontekście delegowania pracowników na rynku wewnętrznym Unii Europejskiej – zagrożenie dla standardów zatrudnienia, polityczny slogan czy mit?, „Europejski Przegląd Sądowy” 2018/6.
Mitrus L., Charakter prawny delegowania pracowników w ramach swobody świadczenia usług w Unii Europejskiej, „Europejski Przegląd Sądowy” 2018/6.
Nyström B., 2006/54/EC: Gender Equality [w:] EU Labour Law A Commentary, red. M. Schlachter, Alphen aan den Rijn 2015.
Schierle F., 96/71/EC: Posting of Workers [w:] EU Labour Law. A Commentary, red. M. Schlachter, Alphen aan den Rijn 2015.
Świątkowski A.M., Europejskie prawo socjalne, t. 2, Europejskie prawo pracy, Warszawa 1999.
Świątkowski A.M., Prawo pracy Unii Europejskiej, Warszawa 2015.
Wołoszyn A., Delegowanie pracowników w ramach świadczenia usług w świetle zmian wprowadzonych dyrektywą 2018/557, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2018/8.
Piotr Pelc
Autor jest doktorantem na Wydziale Prawa Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach
Zarządzenia tymczasowe stosowane przez Europejski Trybunał Praw Człowieka a Konwencja dotycząca cywilnych aspektów uprowadzenia dziecka za granicę
Zarządzenia tymczasowe (ang. interim measures) są jednymi z istotnych elementów europejskiego systemu ochrony praw człowieka. Dotychczas nie były one często spotykanym przedmiotem dogłębnej analizy w kontekście ich wpływu na współistniejące mechanizmy ochrony praw człowieka. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie zarządzeń tymczasowych jako środków służących zabezpieczeniu jak najlepszego interesu stron postępowania przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka, a jednocześnie wpływających na skuteczność międzynarodowego mechanizmu ochrony praw uprowadzonego dziecka, przewidzianego w Konwencji dotyczącej cywilnych aspektów uprowadzenia dziecka za granicę. Omówienie podmiotowego i przedmiotowego zakresu zarządzeń tymczasowych pozwoliło na uwypuklenie problematyki związanej z samym mechanizmem podejmowania decyzji dotyczącej ich stosowania. Natomiast analiza spraw dotyczących uprowadzeń dzieci za granicę zawisłych przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka wykazała, że interpretacja najlepszego interesu dziecka w świetle standardów art. 8 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka zdaje się pozostawać w sprzeczności z regulacją konwencji haskiej, zaś zarządzenia tymczasowe mogą spowolnić, a nawet ograniczyć jej skuteczność.
Słowa kluczowe: zarządzenia tymczasowe, porwania rodzicielskie, Europejski Trybunał Praw Człowieka, Konwencja dotycząca cywilnych aspektów uprowadzenia dziecka za granicę
Piotr Pelc
The author is a doctoral student at the Faculty of Law of the University of Silesia in Katowice
Interim Measures Applied by the European Court of Human Rights and the Convention on the Civil Aspects of International Child Abduction
Interim measures are one of the important elements of the European system of human rights protection. So far they have not been thoroughly analysed in the context of their influence on the coexisting mechanisms of human rights protection. The aim of this article is to present interim measures as measures that serve to protect the best interest of the parties to proceedings before the European Court of Human Rights and at the same time measures that influence the effectiveness of the international mechanism of protecting the rights of an abducted child, provided for in the Convention on the Civil Aspects of International Child Abduction. The discussion of the scope of entities and scope of application of the interim measures enabled the author to emphasize the problems relating to the very mechanism of making decisions concerning their application. Meanwhile, the analysis of cases involving international child abduction pending before the European Court of Human Rights has shown that an interpretation of the child’s best interest in the light of standards established by Article 8 of the European Convention on Human Rights seems contrary to the Hague Convention, while interim measures may slow down or even limit the latter’s effectiveness
Keywords: interim measures, parental abductions, European Court of Human Rights, Convention on the Civil Aspects of International Child Abduction
Bibliografia:
Burgorgue-Larsen L., Interim Measures in the European Convention System of Protection of Human Rights, „Inter-American and European Human Rights Journal” 2009/1–2.
Early L., The application of interim measures in the practice of the European Court of Human Rights [w:] Stosowanie Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności w krajowym porządku prawnym, VI Seminarium Warszawskie, 19.10.2012 r., Warszawa 2013.
Garlicki L. [w:] Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, t. 1, Komentarz do artykułów 1–18, red. L. Garlicki, Warszawa 2010.
Keller H., Heri C., Protecting the Best Interests of the Child: International Child Abduction and the European Court of Human Rights, „Nordic Journal of International Law” 2015/2.
Kowalski M., Środki tymczasowe zarządzane przez Europejski Trybunał Praw Człowieka w sprawach przeciwko Polsce [w:] Stosowanie Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności w krajowym porządku prawnym, VI Seminarium Warszawskie, Warszawa, 19.10.2012 r., Warszawa 2013.
Naldi G.J., Interim Measures of Protection in the African System for the Protection of Human and Peoples’ Rights, „African Human Rights Law Journal” 2002/1.
Rogalska-Piechota A., Prawny charakter zarządzeń tymczasowych (interim measures) w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka [w:] Europejska Konwencja Praw Człowieka i jej system kontrolny – perspektywa systemowa i orzecznicza, red. M. Balcerzak, T. Jasudowicz, J. Kapelańska-Pręgowska, Toruń 2011.
Wróbel A., Środki tymczasowe (interim measures) w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka [w:] Efektywność europejskiego systemu ochrony praw człowieka, red. J. Jaskiernia, Toruń 2012.
dr hab. Krystyna Nizioł
Autorka jest pracownikiem badawczo-dydaktycznym w Katerze Prawa Gospodarczego Publicznego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego, ekonomistką, radcą prawnym
Krajowy zakaz działalności gospodarczej polegającej na przechowywaniu urn pogrzebowych jako naruszenie swobody przedsiębiorczości – glosa do wyroku Trybunału Sprawiedliwości z 14.11.2018 r., C-342/17, Memoria Srl, A. Dall’Antonia v. Comune di Padova
W glosowanym wyroku C-342/17, Memoria, Trybunał Sprawiedliwości uznał, że zakaz prowadzenia przez prywatne przedsiębiorstwo działalności gospodarczej polegającej na przechowywaniu urn pogrzebowych narusza swobodę przedsiębiorczości. Uzasadnieniem dla wprowadzenia takiego zakazu na szczeblu krajowym nie były – w ocenie Trybunału – argumenty podnoszone przez stronę włoską, tj. ochrona zdrowia publicznego, ochrona szacunku należnego pamięci o zmarłych ani wartości moralne i religijne. Glosowany wyrok może zatem przyczynić się do liberalizacji rynku usług cmentarnych, a konkretnie usług przechowywania urn pogrzebowych w państwach UE, ponieważ Trybunał wyraźnie wskazał, że zakazanie powadzenia takiej działalności przez prywatnych przedsiębiorców narusza swobodę przedsiębiorczości.
Słowa kluczowe: ograniczenia swobody przedsiębiorczości, działalność gospodarcza dotycząca przechowywania urn
dr hab. Krystyna Nizioł
The author is a researcher and teacher at the Chair of Public Commercial Law of the Faculty of Law and Administration of the University of Szczecin, an economist and a practising attorney at law
National Prohibition of Profit-Making Activity of Safekeeping of Cinerary Urns Infringes the Freedom of Establishment. Commentary on Judgment of the Court of Justice of 14 November 2018 in case C-342/17 Memoria Srl, A. Dall’Antonia v. Comune di Padova
In the commented judgment the Court of Justice of the EU stated that national legislation cannot prohibit private companies from any activity carried out for profit relating, even non-exclusively, to the safekeeping of cinerary urns, on whatever basis and for whatever period. The Court did not accept the Italian state’s arguments for the introduction of this prohibition at national level, i.e. protection of public health, ensuring the respect owed to the memory of the deceased, and moral and religious values. This judgment can therefore contribute to the liberalization of EU market of funeral services, especially in the scope of services provided by private companies whose activity relates to safekeeping of cinerary urns, as the Court clearly stated the prohibiting such activity was an infringement of the freedom of establishment.
Keywords: restrictions on freedom of establishment, profit-making activity relating to the safekeeping of cinerary urns
Bibliografia:
Adamczewski P., Świadczenie usług cmentarnych i pogrzebowych. Obowiązki zarządcy cmentarza w świetle ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, Warszawa 2014.
Borowski R., Nowe kolumbarium na Srebrzysku, https://www.trojmiasto.pl/wiadomosci/Nowe-kolumbarium-na-Srebrzysku-n94192.html (dostęp: 15.03.2019 r.).
Kalisz A., Kowalczyk E., Świadczenie usług cmentarnych i pogrzebowych a uprawnienia zarządcy cmentarza w świetle ustawy antymonopolowej, „Radca Prawny” 2011/2.
Kocowski T., Działalność gospodarcza zakładów i przedsiębiorców w dziedzinie świadczenia usług pogrzebowych [w:] Non omnis moriar. Osobiste i majątkowe aspekty prawne śmierci człowieka. Zagadnienia wybrane, red. J. Gołaczyński, J. Mazurkiewicz, J. Turłukowski, D. Karkut, Wrocław 2015.
Kremacja w Polsce na tle światowych statystyk, https://centrum-pogrzebowe.pl/kremacja-w-polsce-na-tle-swiatowych-statystyk/ (dostęp: 15.03.2019 r.).
Montero V., El mayor columbario privado de toda Europa ya presta servicio en Jerez, https://www.lavozdigital.es/cadiz/20090415/jerez/mayor-columbario-privado-toda-20090415.html (dostęp: 15.03.2019 r.).
Piszcz-Czapla M., Prowadzenie działalności gospodarczej na cmentarzach wyznaniowych przez osoby prawne Kościoła Katolickiego, „Studia z Prawa Wyznaniowego” 2011/14.
Podgórki Tynieckie: ruszyła budowa cmentarza, http://krakow.pl/aktualnosci/154446,29,komunikat,podgorki_tynieckie__ruszyla_budowa_cmentarza.html (dostęp: 15.03.2019 r.).
Sospedra D.T., Aproximación a la regulación de los columbarios confesionales católicos desde el Derecho del Estado, „Anuario de Derecho Canonico” 2018/7
Szwarc-Kuczer M. [w:] Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Komentarz, red. A. Wróbel, t. 1, LEX 2012.
Weronika Wątor
Autorka jest doktorantką w Zakładzie Prawa Międzynarodowego Publicznego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego
Prawo do bycia zapomnianym a swoboda wypowiedzi – glosa do wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z 28.06.2018 r., 60798/10 i 65599/10, M.L. i W.W. przeciwko Niemcom
Przedmiotem glosy jest orzeczenie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka wydane w sprawie 60798/10 i 65599/10, M.L. i W.W. przeciwko Niemcom dotyczące konfliktu pomiędzy prawem do poszanowania życia prywatnego (w postaci żądania anonimizacji danych osobowych) a swobodą wypowiedzi, jaką dysponują środki masowego przekazu. Jest to pierwszy wyrok, w którym trybunał strasburski odniósł się do wprowadzonego w 2018 r., na mocy RODO, prawa do bycia zapomnianym. Europejski Trybunał Praw Człowieka orzekł, że prawo to nie może mieć charakteru absolutnego, gdyż w przypadku konfliktu ze swobodą wypowiedzi mogłoby prowadzić do zakłamywania historii oraz uniemożliwiać mediom pełnienie swojej informacyjnej roli.
Słowa kluczowe: Europejski Trybunał Praw Człowieka, prawo do bycia zapomnianym, archiwa internetowe, dane osobowe
Weronika Wątor
The author is a doctoral student at the Department of Public International Law of the Faculty of Law and Administration of the Jagiellonian University in Krakow
The Right to Be Forgotten and Freedom of Speech. Commentary on Judgment of the European Court of Human Rights of 28 June 2018, 60798/10 and 65599/10, M.L. and W.W. v. Germany
The commentary presents the judgement of the European Court of Human Rights issued in cases 60798/10 and 65599/10, M. L. and W.W. v. Germany, both of which concerned the conflict between the right to respect for private life (manifested in the demand for anonymizing personal data) and the freedom of expression enjoyed by the mass media. It has been the first time when the Strasbourg Court has had an opportunity to comment on the right to erasure (‘right to be forgotten’) introduced by the GDPR in 2018. The Court held that the right to be forgotten cannot have an absolute character, because in case of a conflict with the freedom of expression it could lead to falsifying history and prevent the media from exercising their informational function.
Keywords: European Court of Human Rights, right to be forgotten, internet archives, personal data
Bibliografia:
Fischer B., Wolność wypowiedzi prasowej a prawo do bycia zapomnianym [w:] Jawność i jej ograniczenia, red. G. Szpor, t. 8, Postępowania sądowe, red. J. Gołaczyński, Warszawa 2015.
Frantziou E., Further Developments in the Right to be Forgotten: The European Court of Justice’s Judgment in Case C-131/12, Google Spain, SL, Google Inc v Agencia Espanola de Proteccion de Datos, „Human Rights Law Review” 2014/4.
Goździaszek Ł., Prawo do bycia zapomnianym w wyszukiwarce internetowej – glosa do wyroku Trybunału Sprawiedliwości z 13.05.2014 r. w sprawie C-131/12 Google Spain SL i Google Inc. przeciwko Agencia de Protección de Datos (AEPD) i Mario Costeja González, „Europejski Przegląd Sądowy” 2015/2.
Kranenborg H., Right to erasure (‘right to be forgotten’) [w:] Ch. Kuner i in., Draft commentaries on 10 GDPR articles (from Commentary on the EU General Data Protection Regulation, OUP 2019), Oxford 2018.
Letsas G., The ECHR as a Living Instrument: Its Meaning and its Legitimacy [w:] Constituting Europe: The European Court of Human Rights in a National, European and Global Context (Studies on Human Rights Conventions), red. A. Føllesdal, B. Peters, G. Ulfstein, Cambridge 2013.
Nowicki M.A., Wokół Konwencji Europejskiej. Komentarz do Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, Warszawa 2013.
Piech M., Wyszukiwarka jako administrator danych osobowych w kontekście wyroku Trybunału Sprawiedliwości z 13.05.2014 r. w sprawie C-131/12 Google Spain SL i Google Inc. przeciwko Agencia de Protección de Datos (AEPD) i Mario Costeja González – konsekwencje dla pośredników internetowych, „Europejski Przegląd Sądowy” 2015/2.
Sylwia Żyrek
Autorka jest doktorem nauk prawnych, absolwentką Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego.
Anonimowość w internecie a prawo do skutecznego środka prawnego – wprowadzenie i wyrok Trybunału Sprawiedliwości z 18.10.2018 r., C-149/17, Bastei Lübbe GmbH & Co. KG przeciwko Michaelowi Strotzerowi
W przypadku czynu niedozwolonego popełnionego za pośrednictwem internetu podstawowym problemem uprawnionego, który zamierza dochodzić swoich roszczeń, jest identyfikacja tożsamości sprawcy naruszenia, działającego najczęściej w sposób anonimowy. Najbardziej precyzyjną metodą, jaką daje obecnie technika uprawnionym, jest ustalenie, na podstawie adresu IP, tożsamości właściciela łącza internetowego, które zostało wykorzystane do dokonania naruszenia. Jako że większość łącz internetowych to aktualnie łącza używane przez kilka osób, identyfikacja jego właściciela nie musi być równoznaczna z ustaleniem tożsamości sprawcy zarzucanego czynu. W wyroku z 18.10.2018 r., C-149/17, Bastei Lübbe GmbH & Co. KG przeciwko Michaelowi Strotzerowi, Trybunał Sprawiedliwości odniósł się do kluczowych problemów związanych z zapewnieniem skutecznego środka prawnego uprawnionym z tytułu praw autorskich w przypadku naruszeń tych praw dokonywanych przy wykorzystaniu łącz rodzinnych, do których zalicza się kwestię możliwej odpowiedzialności właściciela łącza za działanie użytkowników tego łącza oraz zakresu nakazów ujawnienia informacji, które mogą być obciążające dla członków jego rodziny.
Słowa kluczowe: prawo do skutecznego środka prawnego, adres IP, identyfikacja, internauci, anonimowość
Sylwia Żyrek
The author is a doctor of laws, a graduate of the Faculty of Law and Administration of the University of Warsaw
Internet Anonymity and the Right to an Effective Remedy. Introduction and Judgment of 18 October 2018 Bastei Lübbe GmbH & Co. KG v. Michael Strotzer
Identification of the perpetrator is one of the biggest challenges for a victim of a tort committed on the Internet. The most precise method to date – yet not an entirely reliable one – is to determine, based on the IP address of the internet device, the identity of the owner of the internet connection that was used to commit the violation. However, as most internet connections are used by multiple persons at the same time, identifying the owner of the internet connection is not tantamount to establishing the identity of the perpetrator. In its judgment of 18 October 2018, C-149/17, Bastei Lübbe GmbH & Co. KG v. Michael Strotzer, the Court of Justice addressed the key problems associated with ensuring an effective remedy for the person whose copyright has been infringed via internet connections used by a family, namely the potential liability of the owner of the internet connection for the actions of the users of such a connection, as well as the scope of injunctions against the owner requesting the disclosure of information which can be an aggravating factor for his/her family members.
Keywords: right to an effective remedy, IP address, identification, Internet users, anonymity
Bibliografia:
Hansen H.C., Intellectual Property Law and Policy, Oxford 2010.
Jakubowski A., Udostępnienie adresu IP dla potrzeb postępowania sądowego a ochrona danych osobowych, tajemnicy korespondencji i prawa jednostki do anonimowości, „Monitor Prawniczy” 2012/18.
Janowski J., Elektroniczny obrót prawny, Warszawa 2008.
Kitchin R., Cyberspace. The World in the Wires, New York 1998.
Lach A., Uzyskiwanie przez osoby prywatne danych telekomunikacyjnych oraz danych internetowych, „Państwo i Prawo” 2018/6.
Litwiński P., Pojęcie danych osobowych w ogólnym rozporządzeniu o ochronie danych osobowych – glosa do wyroku Trybunału Sprawiedliwości z 19.10.2016 r. w sprawie C-582/14 Patrick Breyer, „Europejski Przegląd Sądowy” 2017/5.
Malkin G., LaQuey Parker T., Internet Users’ Glossary, Texas 1993.
Mitchell W.J., City of Bits. Space, Place, and the Infobahn, Massachusetts 1996.
Mylly T., The constitutionalization of the european legal order: Impact of human rights on intellectual property in the EU [w:] Research Handbook on Human Rights and Intellectual Property, red. Ch. Geiger, Cheltenham–Northampton 2015.
Pytel K., Osetek S., Systemy operacyjne i sieci komputerowe. Część 2, Warszawa 2010.
Rosenzweig R., Wizards, Bureaucrats, Warriors, and Hackers: Writing the History of the Internet, „The American Historical Review” 1998/5.
Safjan M., Prawo do prywatności i ochrona danych osobowych w społeczeństwie informatycznym, „Państwo i Prawo” 2002/6.
Smith G.J.H., Internet Law and Regulation, London 2007.
Svantesson D.J.B., Private international law and the Internet, Alphen aan den Rijn 2012.
Tomkiewicz M., Sądowa kontrola pozyskiwania danych telekomunikacyjnych, internetowych i pocztowych, „Państwo i Prawo” 2018/4.
Żyrek S., Odpowiedzialność dostawców usług społeczeństwa informacyjnego za działania usługobiorców – wprowadzenie i wyrok Trybunału Sprawiedliwości z 15.09.2016 r., C-484/14, Tobias Mc Fadden przeciwko Sony Music Entertainment Germany GmbH, „Europejski Przegląd Sądowy” 2019/2.
Orzecznictwo Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego
Orzecznictwo Sądu Najwyższego – Michalina Szpyrka (autorka jest doktorantką na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego oraz asystentem sędziego w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Najwyższego)
Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego – dr Robert Talaga (autor jest starszym referendarzem w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Poznaniu)
EU-Related Case Law of Polish Courts
Case law of the Supreme Court – Michalina Szpyrka (the author is a doctoral student at the Faculty of Law and Administration of the University of Warsaw and a judge’s assistant at the Labour Law and Social Security Chamber of the Supreme Court)
Case law of the Supreme Administrative Court – dr Robert Talaga (the author is a senior court referendary at the Provincial Administrative Court in Poznań)
