Redaktor Naczelny EPS
Wymagania wynikające z zasady praworządności dla unijnego prawa konkurencji
Wyrok Sądu UE z 9.02.2022 r. w sprawie Sped-Pro (sprawa T-791/19) jest przełomowym orzeczeniem w ramach dyskusji na temat standardów praworządności w prawie UE. Sąd ten orzekł bowiem, że Komisja Europejska przed podjęciem decyzji o tym, czy krajowy organ ochrony konkurencji jest w stanie rozpatrzeć – w miejsce KE – skargę na nadużycie pozycji dominującej, ma obowiązek upewnienia się, czy ten organ może chronić w wystarczającym stopniu prawa podmiotu składającego skargę. Odnosi się to do sytuacji, gdy w danym państwie członkowskim (w tym przypadku – w Polsce) istnieją systemowe nieprawidłowości w zakresie przestrzegania praworządności, mogące zagrozić niezależności tego organu. Tym samym, wyrok w sprawie Sped-Pro stanowi próbę rozszerzenia na prawo gospodarcze UE (prawo konkurencji) zastosowania tzw. testu L.M., znanego z postępowania karnego, a wprowadzonego w głośnym wyroku TS z 25.07.2018 r., C-216/18 PPU. Omawiany wyrok Sądu UE pokazuje zatem możliwe praktyczne implikacje naruszenia praworządności w obszarze prawa konkurencji.
Professor Stanisław Biernat
‘EPS’ Editor-in-Chief
Requirements Resulting from the Rule of Law for EU Competition Law
The judgment of the General Court of the EU issued on 9 February 2022 in the Sped-Pro case (Case T-791/19) is a landmark ruling for the discussion on the rule of law standards in EU law. Indeed, the Court ruled that the European Commission, before deciding whether a national competition authority is in a position to deal – instead of the EC – with a complaint about an abuse of dominant position, is obliged to ascertain whether that authority can sufficiently protect the rights of the complainant. This refers to situations where there are systemic deficiencies in the rule of law in a given Member State (in this case, Poland), which could jeopardize the independence of this body. Thus, the Sped-Pro judgment is an attempt at extending to EU commercial law (competition law) the application of the so-called L.M. test, known from criminal proceedings and introduced in the famous CJ judgment of 25 July 2018, C-216/18 PPU. Therefore, this judgment of the General Court of the EU shows the possible practical implications of a breach of the rule of law in the area of competition law.
dr hab. Maciej Bernatt
Autor jest profesorem na Wydziale Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego, dyrektorem Centrum Studiów Antymonopolowych i Regulacyjnych na tym Wydziale (ORCID: https://orcid.org/0000-0001-6765-9115)
Marta Katarzyna Sznajder
Autorka jest doktorantką w Centrum Studiów Antymonopolowych i Regulacyjnych na Wydziale Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-5004-2589)
Udział w autorstwie tekstu:
Maciej Bernatt – 50%
Marta Katarzyna Sznajder – 50%
Praworządność w prawie gospodarczym – o rozszerzeniu stosowania testu LM w wyroku Sądu w sprawie T-791/19, Sped-Pro przeciwko Komisji Europejskiej i płynących z tego konsekwencjach dla stosowania prawa konkurencji w Polsce
Artykuł ma na celu analizę przełomowego wyroku w sprawie T-791/19, Sped-Pro, z punktu widzenia znaczenia niezależności organu ochrony konkurencji dla funkcjonowania prawa gospodarczego według zasad praworządności. W wyroku Sąd wskazał bowiem, że Komisja Europejska, przed podjęciem decyzji o tym, że krajowy organy ochrony konkurencji (UOKiK) jest właściwszy do rozpatrzenia skargi na nadużycie pozycji dominującej, ma obowiązek upewnienia się, czy organ ten jest w stanie chronić w wystarczającym stopniu prawa składającego skargę. Odnosi się to do sytuacji, gdy w danym państwie członkowskim (Polsce) istnieją systemowe nieprawidłowości w zakresie przestrzegania praworządności mogące zagrozić niezależności tego organu.
Słowa kluczowe: kryzys praworządności, niezależność organu ochrony konkurencji, test LM
dr hab. Maciej Bernatt
The author is a professor at the Faculty of Management, University of Warsaw, Poland, and director of the Faculty’s Centre for Antitrust and Regulatory Studies (ORCID: https://orcid.org/0000-0001-6765-9115)
Marta Katarzyna Sznajder
The author is a PhD student at the Centre for Antitrust and Regulatory Studies at the Faculty of Management, University of Warsaw, Poland (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-5004-2589).
Authors’ contributions:
Maciej Bernatt – 50%
Marta Katarzyna Sznajder – 50%
The Rule of Law in Economic Law: On the Extension of the LM Test Application in the General Court’s Judgment in Case T-791/19, Sped-Pro v. European Commission, and Its Consequences for Competition Law Enforcement in Poland
The aim of this article is to analyse the landmark judgment in Case T-791/19, Sped-Pro, from the perspective of the importance of independence of the competition authority for the functioning of economic law in accordance with the rule of law. In the judgment, the Court indicated that the European Commission, before deciding whether a national competition authority (Polish Office for Competition and Consumer Protection) is more appropriate to rule on a complaint concerning abuse of dominant position, is obliged to ensure that the authority can sufficiently protect the rights of the complainant. This concerns a case of a Member State (Poland) where systemic issues with respect for the rule of law might threaten the independence of the authority.
Keywords: rule of law crisis, independence of competition authority, LM test
Bibliografia / References
Banasinski C., Rojszczak M., The Role of Competition Authorities in Protecting Freedom of Speech: the PKN Orlen/Polska Press case, „European Competition Journal” 2022 18/2.
Bárd P., van Ballegooij W., Judicial independence as a precondition for mutual trust? The CJEU in Minister for Justice and Equality v. LM, „New Journal of European Criminal Law” 2018/3.
Bernatt M., Czy Polska oferuje więcej niż wymaga Konwencja? O konwencyjnym wymogu pełnej jurysdykcji i polskim modelu sądowej kontroli kar nakładanych przez Prezesa UOKiK [w:] Między prawem administracyjnym a prawem karnym. Standardy rzetelności postępowania w sprawach ochrony konkurencji i konsumentów, red. W. Jasiński, Warszawa 2016.
Bernatt M., Czy prawo konkurencji jest bezprzedmiotowe? Komentarz na tle przejęcia przez PKN Orlen Polska Press, „Rzeczpospolita” z 30.04.2021 r.
Bernatt M., Populism and Antitrust: The Illiberal Influence of Populist Government On The Competition Law System, Cambridge 2022.
Bernatt M., Prawo do rzetelnego procesu w sprawach ochrony konkurencji i regulacji rynku (na tle art. 6 EKPC), „Państwo i Prawo” 2012/1.
Bernatt M., Sprawiedliwość proceduralna w postępowaniu przed organem ochrony konkurencji, Warszawa 2011.
Bernatt M., Jurkowska-Gomułka A., Skutki skoordynowane koncentracji horyzontalnych. Ekspertyza Centrum Studiów Antymonopolowych i Regulacyjnych WZ UW, 4.02.2021 r., https://cars.wz.uw.edu.pl/images/badania/67/Bernatt_Jurkowska-Skutki_skoordynowane_Ekspertyza_CARS_6022020_-_FIN.pdf (dostęp: 8.11.2022 r.).
Biernat S., Filipek P., The Assessment of Judicial Independence Following the CJEU Ruling in C-216/18 PPU LM [w:] Defending Checks and Balances in EU Member States, red. A. von Bogdandy, P. Bogdanowicz, I. Canor, Ch. Grabenwarter, M. Taborowski, M. Schmidt, Berlin 2021.
Frąckowiak-Adamska A., Drawing Red Lines with No (Significant) Bites: Why an Individual Test Is Not Appropriate in the LM Case [w:] Defending Checks and Balances in EU Member States, red. A. von Bogdandy, P. Bogdanowicz, I. Canor, Ch. Grabenwarter, M. Taborowski, M. Schmidt, Berlin 2021.
Kozak M., Raz, dwa, trzy, niezależny będziesz ty… O konieczności szerszego spojrzenia na niezależność polskiego organu antymonopolowego w świetle dyrektywy ECN+, „internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny” 2019/6.
Krajewski M., Ziółkowski M., EU judicial independence decentralized: A.K., „Common Market Law Review” 2020/4.
Majcher K., Media Pluralism and Independence in Poland: Legal Assessments of the Agora/Eurozet and PKN Orlen/Polska Press Transactions, „Journal of European Competition Law & Practice” 2022 13/6.
Martyniszyn M., Bernatt M., Implementing a Competition Law System – Three Decades of Polish Experience, „Journal of Antitrust Enforcement” 2020/1.
Materna G., Gwarancje niezależności organu ochrony konkurencji w dyrektywie ECN+ a status Prezesa UOKiK, „Europejski Przegląd Sądowy” 2019/10.
Socha R., Powrót cenzury? Tej gazety Ruch sprzedawał nie będzie sprzedawał, „POLITYKA” z 21.03.2022 r.
Svetlicinii A., State-Controlled Entities in the EU Merger Control: the Case of PKN Orlen and Lotos Group, „Yearbook of Antitrust and Regulatory Studies” 2020/13.
Taborowski M., Mechanizmy ochrony praworządności państw członkowskich w prawie Unii Europejskiej. Studium przebudzenia systemu ponadnarodowego, Warszawa 2019.
dr hab. Piotr Bogdanowicz, prof. ucz.
Autor jest profesorem w Katedrze Prawa Europejskiego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-4468-0090)
O niektórych trudnościach związanych z testem LM w prawie konkurencji – uwagi na tle wyroku Sądu z 9.02.2022 r., T-791/19, Sped-Pro przeciwko Komisji Europejskiej
Niniejszy artykuł dotyczy wyroku w sprawie T-791/19, Sped-Pro, w którym Sąd uznał, że możliwe jest zastosowanie w drodze analogii testu określonego przez Trybunał Sprawiedliwości w sprawie C-216/18 PPU, LM. W ocenie Sądu wiele zasadniczych względów uzasadnia zastosowanie w drodze analogii wniosków płynących z wyroku C-216/18 PPU, LM, w celu określenia organu ochrony konkurencji najbardziej właściwego do rozpatrzenia skargi dotyczącej naruszenia art. 101 i 102 TFUE. Przypominając główne tezy wyroku w sprawie C-216/18 PPU, LM, oraz sposób, w jaki Sąd odniósł się do testu LM w wyroku w sprawie T-791/19, Sped-Pro, w artykule wskazano na potencjalne trudności związane ze skutecznym zastosowaniem tego testu w prawie konkurencji.
Słowa kluczowe: niezależność, praworządność, UOKiK, prawo UE, test LM
dr hab. Piotr Bogdanowicz, professor of the University of Warsaw
The author is a professor at the Department of European Law, Faculty of Law and Administration of the University of Warsaw, Poland (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-4468-0090)
On Some of the Difficulties of the LM Test in Competition Law: Judgment of the General Court of 9 February 2022, T-791/19, Sped-Pro v. European Commission
This article discusses the judgment in Case T-791/19, SpedPro, in which the General Court held that it was possible to apply by analogy the test set out by the Court of Justice in Case C-216/18 PPU, LM. Recalling the main theses of the judgment in Case C-216/18 PPU, LM, and the way in which the General Court addressed the LM test in the judgment in Case T-791/19, Sped-Pro, this article points out the potential difficulties with applying this test effectively in competition law.
Keywords: independence, rule of law, [Polish] Office of Competition and Consumer Protection, EU law, LM test
Bibliografia / References
Bernatt M., Populism and Antitrust. The Illiberal Influence of Populist Government on the Competition Law System, Cambridge 2022.
Bernatt M., The double helix of rule of law and EU competition law: An appraisal, „European Law Journal” 2022/1–3.
Biernat S., Filipek P., The Assessment of Judicial Independence Following the CJEU Ruling in C-216/18 LM [w:] Defending Checks and Balances in EU Member States. Taking Stock of Europe’s Actions, red. A. von Bogdandy, P. Bogdanowicz, I. Canor, C. Grabenwarter, M. Taborowski, M. Schmidt, Berlin–Heidelberg 2021.
Bonelli M., Intermezzo in The Rule of Law Play: The Court of Justice’s LM Case [w:] Defending Checks and Balances in EU Member States. Taking Stock of Europe’s Actions, red. A. von Bogdandy, P. Bogdanowicz, I. Canor, C. Grabenwarter, M. Taborowski, M. Schmidt, Berlin–Heidelberg 2021.
Dupré C., The Rule of Law, Fair Trial and Human Dignity: The Protection of EU Values After LM [w:] Defending Checks and Balances in EU Member States. Taking Stock of Europe’s Actions, red. A. von Bogdandy, P. Bogdanowicz, I. Canor, C. Grabenwarter, M. Taborowski, M. Schmidt, Berlin–Heidelberg 2021.
Filipek P., Rozproszona europejska kontrola przestrzegania prawa do rzetelnego procesu sądowego w świetle zasady wzajemnego zaufania i wyroku C-216/18 PPU, LM, „Europejski Przegląd Sądowy” 2019/2.
Frąckowiak-Adamska A., Następstwa wyroku w sprawie LM (Celmer) i postępowania na podstawie art. 7 TUE dla funkcjonowania sądów polskich w ramach wspólnoty prawnej UE [w:] Sądowe mechanizmy ochrony praworządności w Polsce w świetle najnowszego orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE, red. J. Barcz, A. Zawidzka-Łojek, Warszawa 2018.
Lewandowski W., Pomiędzy Scyllą zawieszenia wzajemnego zaufania i Charybdą fragmentaryzacji standardu ochrony prawa podstawowego – dylematy Trybunału Sprawiedliwości w wyroku C-216/18 PPU, LM, „Europejski Przegląd Sądowy” 2019/2.
Taborowski M., Mechanizmy ochrony praworządności państw członkowskich w prawie Unii Europejskiej. Studium przebudzenia systemu ponadnarodowego, Warszawa 2019.
Van Rompuy B., Independence as a Prerequisite for Mutual Trust between EU Competition Enforcers: Case T-791/19, Sped-Pro v Commission, „Journal of European Competition Law
& Practice” 2022/6.
dr Barbara Grabowska-Moroz
Post-doctoral Fellow na Central European University Democracy Institute w Budapeszcie; adiunkt na Wydziale Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego (ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7554-027X)
Naruszana praworządność i niewzruszone zaufanie – uwagi na kanwie wyroku Sądu z 9.02.2022 r., T-791/19, Sped-Pro przeciwko Komisji Europejskiej
W orzeczeniu w sprawie T-791/19, Sped-Pro, Sąd rozszerzył zastosowanie linii orzeczniczej opartej na sprawie C-216/18 PPU, LM, na zagadnienia odnoszące się do postępowań z zakresu ochrony konkurencji. Celem niniejszej analizy jest próba oceny, czy zastosowanie testu LM w nowym kontekście jest w stanie okazać się istotnym czynnikiem służącym przeciwdziałaniu postępującemu zjawisku erozji praworządności w państwach członkowskich Unii Europejskiej, w Polsce w szczególności. Linia orzecznicza oparta na sprawie C-216/18 PPU, LM, spotkała się z krytyką z uwagi na fakt, że udowodnienie zagrożeń dla sprawiedliwego procesu w indywidualnej sprawie jest bardzo trudne lub wręcz niewykonalne. Centralnym pytaniem postawionym zarówno w wyroku C-216/18 PPU, LM, jak i w wyroku T-791/19, Sped-Pro, jest dopuszczalność ograniczenia wzajemnego zaufania między państwami członkowskimi ze względu na potencjalne naruszenie praw podstawowych w jednym z nich. Trybunał, starając się ochronić wzajemne zaufanie między państwami członkowskimi, nie stwarza skutecznych narzędzi do ochrony praworządności w państwach członkowskich. Stanowi to zagrożenie również dla wzajemnego zaufania.
Słowa kluczowe: praworządność, wzajemne zaufanie, Unia Europejska, ochrona konkurencji
dr Barbara Grabowska-Moroz
Post-doctoral Fellow at the Central European University Democracy Institute in Budapest; associate professor at the Chair of International and European Law, Faculty of Law, Administration and Economics, University of Wroclaw, Poland (ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7554-027X)
Breach of the Rule of Law and Undisturbed Trust. Observations on the Basis of General Court Judgment of 9 February 2022, T-791/19, Sped-Pro v. European Commission
In its judgment in Case T-791/19, Sped-Pro, the General Court extended the application of the line of case law based on Case C-216/18 PPU, LM, to matters relating to cases in the field of competition protection. The aim of this analysis is an attempt to assess whether applying the LM test in a new context can prove to be an important factor for countering the progressive phenomenon of rule of law erosion in Member States of the European Union, in particular in Poland. The case law based on Case C-216/18 PPU, LM, has been criticized due to the fact that it is very difficult or even impossible to prove the risks to a fair trial in an individual case. The central question raised both in the judgment in Case C-216/18 PPU, LM, and in the judgment in T-791/19, Sped-Pro, is the permissibility of limiting mutual trust between Member States because of a potential violation of fundamental rights in one of them. The Court, in its efforts to protect mutual trust between Member States, does not provide effective tools to protect the rule of law in the Member States. This also poses a threat to mutual trust.
Keywords: rule of law, mutual trust, European Union, competition protection
Bibliografia / References
Anagnostaras G., Mutual confidence is not blind trust! Fundamental rights protection and the execution of the European arrest warrant: Aranyosi and Căldăraru, „Common Market Law Review” 2016/6.
Bárd P., van Ballegooij W., Judicial independence as a precondition for mutual trust? The CJEU in Minister for Justice and Equality v. LM, „New Journal of European Criminal Law” 2018/3.
Bernatt M., The double helix of rule of law and EU competition law: An appraisal, „European Law Journal” 2022/1–3.
Cseres K., Borgers M., Mutual (Dis)trust: EU Competition Law Enforcement in the Shadow of the Rule of Law Crisis, 28.02.2022 r., https://www.competitionpolicyinternational.com/mutual-distrust-eu-competition-law-enforcement-in-the-shadow-of-the-rule-of-law-crisis/ (dostęp: 9.11.2022 r.).
Frackowiak-Adamska A., Trust until it is too late! Mutual recognition of judgments and limitations of judicial independence in a Member State. L and P: joined cases C-354/20 PPU and C-412/20 PPU, Openbaar Ministerie v. L and P (Indépendance de l’autorité judiciaire d’émission), „Common Market Law Review” 2022/1.
Frąckowiak-Adamska A., Drawing Red Lines with No (Significant) Bites: Why an Individual Test Is Not Appropriate in the LM Case [w:] Defending Checks and Balances in EU Member, red. A. von Bogdandy, P. Bogdanowicz, I. Canor, Ch. Grabenwarter, M. Taborowski, M. Schmidt, Berlin 2021.
Gáspár-Szilágyi S., Joined Cases Aranyosi and Căldăraru: Converging Human Rights Standards, Mutual Trust and a New Ground for Postponing a European Arrest Warrant, European Journal of Crime, „Criminal Law and Criminal Justice” 2016/2–3.
Konstadinides T., Judicial independence and the Rule of Law in the context of non-execution of a European Arrest Warrant: LM, „Common Market Law Review” 2019/3.
Krajewski M., Who is Afraid of the European Council? The Court of Justice’s Cautious Approach to the Independence of Domestic Judges. ECJ 25 July 2018, Case C-216/18 PPU, The Minister for Justice and Equality v LM, „European Constitutional Law Review” 2018/4.
Łazowski A., The sky is not the limit: mutual trust and mutual recognition Aprés Aranyosi and Căldăraru, „Croatian Yearbook of European Law and Policy” 2018.
Popelier P., Gentile G., van Zimmeren E., Bridging the gap between the facts and norms: mutual trust, the European Arrest Warrant and the rule of law in an interdisciplinary context, „European Law Journal” 2022/1–3.
Van Rompuy B., Independence as a Prerequisite for Mutual Trust between EU Competition Enforcers: Case T-791/19, Sped-Pro v Commission, „Journal of European Competition Law & Practice” 2022/6.
dr Małgorzata Kozak
Autorka jest adiunktką na Uniwersytecie w Utrechcie i radczynią prawną; była pełnomocniczką Sped-Pro w postępowaniu przed Sądem Unii Europejskiej (ORCID: https://orcid.org/0000-0001-8161-0529)
Skarga do Komisji Europejskiej na naruszenia art. 101 i 102 TFUE a zasada praworządności
Artykuł zawiera analizę procedury skargowej do Komisji Europejskiej w sprawach dotyczących naruszeń art. 101 i 102 TFUE. W artykule przeanalizowano zdecentralizowany i wielopoziomowy system stosowania postanowień art. 101 i 102 TFUE, w tym system równoległych uprawnień do stosowania tych przepisów w sprawach indywidualnych, oraz sposób podziału prac między Komisją a krajowymi organami ochrony konkurencji. W dalszej kolejności omówiono ramy prawne procedowania skarg przez samą Komisję Europejską, w tym status prawny podmiotów skarżących, ich uprawnienia procesowe oraz wynikające z orzecznictwa obowiązki Komisji w odniesieniu do skarg, jak też procedurę odrzucania skarg przez Komisję. W odniesieniu do odrzucania skarg przeanalizowano kryterium interesu Unii Europejskiej. Wreszcie, w kontekście analizy tego kryterium przedstawiono zakres marginesu decyzyjnego Komisji oraz granice wzajemnego zaufania między organami ochrony konkurencji wynikające z wyroku w sprawie T-791/19, Sped-Pro.
Słowa kluczowe: skarga do Komisji Europejskiej, naruszenie art. 101 i 102 TFUE, zasada praworządności, prawo konkurencji
dr Małgorzata Kozak
The author is an assistant professor at the University of Utrecht, the Netherlands, and an attorney at law; she represented Sped-Pro in proceedings before the General Court of the European Union (ORCID: https://orcid.org/0000-0001-8161-0529)
Complaints to the European Commission Alleging Infringements of Articles 101 and 102 TFEU in the Context of the Rule of Law
The article examines the complaint procedure before the European Commission in cases concerning infringements of Articles 101 and 102 TFEU. It examines the decentralized and multi-tier system of application of the provisions of Articles 101 and 102 TFEU, including a system of parallel powers to apply these provisions in individual cases, and the way work is shared between the Commission and national competition authorities. Then, the legal framework for the handling of complaints by the European Commission itself, including the legal status of complainants, their procedural powers, and the Commission’s obligations in relation to complaints, such as result from case law, as well as the procedure for rejecting complaints by the Commission, are discussed. As for rejecting complaints, the criterion of European Union interest is examined. Finally, in the context of analysing this criterion, the scope of the Commission’s margin of discretion and the limits of mutual trust between competition authorities resulting from the judgment in Case T-791/19, Sped-Pro, are presented.
Keywords: complaint to the European Commission, infringement of Articles 101 and 102 TFEU, rule of law, competition law
Bibliografia / References
Behrens J., Deodato M., Eid L., van Nierop P., Ex-post evaluation of key procedural aspects of Regulation (EC) no. 1/2003: access to file and complaints, https://op.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/249a6e2e-9ab4–11e6–868c-01aa75ed71a1/language-en (dostęp: 2.11.2022 r.).
Bernatt M., Rule of Law Crisis, Judiciary and Competition Law, 46(4) Legal Issues of Economic Integration 2019.
Brook O., Cseres K., Policy Report: Priority Setting in EU and National Competition Law Enforcement, https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=3930189 (dostęp: 2.11.2022 r.).
Cseres K., Borgers M., Mutual (Dis)Trust, EU Competition Law Enforcement in the Shadow of the Rule of Law Crisis, 28.02.2022 r., https://www.competitionpolicyinternational.com/mutual-distrust-eu-competition-law-enforcement-in-the-shadow-of-the-rule-of-law-crisis/ (dostęp: 2.11.2022 r.).
Kellerbauer M., Lamadrid de Pablo A., Rejection of Complaints [w:] EU Competition Procedure, red. L. Ortiz Blanco, Oxford Competition Law Platform (Oxcat) 2022.
Kozak M., Mutual trust as a backbone of EU Antitrust Law, „Market and Competition Law Review” 2020/1.
Król-Bogomilska M., Kierunki najnowszych zmian polskiego prawa antymonopolowego, „Europejski Przegląd Sądowy” 2009/6.
Martyniszyn M., Bernatt M., Implementing a Competition Law System – Three Decades of Polish Experience, „Journal of Antitrust Enforcement” 2019.
Materna G., Gwarancje niezależności organu ochrony konkurencji w dyrektywie ECN+ a status Prezesa UOKiK, „Europejski Przegląd Sądowy” 2019/10.
Materna G., Projekt dyrektywy ECN+ (omówienie w aspekcie potrzeby kolejnej nowelizacji polskiego prawa ochrony konkurencji), „internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny” 2018/2.
Pérez de Lamo D., Mutual Trust and Rule-of-Law Considerations in EU Competition Law: The General Court Extends the „L.M. Doctrine” to Cooperation Between Competition Authorities (Sped-Pro, T-791/19), 1.03.2022 r., http://competitionlawblog.kluwercompetitionlaw.com/2022/03/01/mutual-trust-and-rule-of-law-considerations-in-eu-competition-law-the-general-court-extends-the-l-m-doctrine-to-cooperation-between-competition-authorities-sped-pro-t-791–19/ (dostęp: 2.11.2022 r.).
Petit N., How much discretion do, and should, competition authorities enjoy in the course of their enforcement activities? A multi-jurisdictional assessment, „Concurrences” 2010/1.
Van Rompuy B., The European Commission’s Handling of Non-Priority Antitrust Complaints: An Empirical Assessment, „World Competition” 2022/2.
Vogiatzis N., Op-Ed: „The rule of law crisis in Poland and its impact on competition law and policy: Sped-Pro v Commission”, 28.02.2022 r., https://eulawlive.com/op-ed-the-rule-of-law-crisis-in-poland-and-its-impact-on-competition-law-and-policy-sped-pro-v-commission-by-nikos-vogiatzis/# (dostęp: 2.11.2022 r.).
Wils W., Procedural rights and obligations of thirds parties in antitrust investigations and proceedings by the European Commission, „Concurrences” 2022/2.
Jacek Mainardi
Autor jest doktorantem w Międzydziedzinowej Szkole Doktorskiej Uniwersytetu Warszawskiego (ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0266-2078)
Co wyrok Sped-Pro oznacza dla kontroli koncentracji w Unii Europejskiej?
Wyrok w sprawie T-791/19, Sped-Pro, stanowi istotne rozwinięcie linii orzeczniczej dotyczącej wpływu kryzysu praworządności w Polsce na stosowanie zasady wzajemnego zaufania wobec organów państwa polskiego, zapoczątkowanej wyrokiem C-216/18 PPU, LM, dotyczącym europejskiego nakazu aresztowania (ENA). Wyrok T-791/19, Sped-Pro, przenosi rozumowanie stojące za wyrokiem C-216/18 PPU, LM, na grunt prawa konkurencji. W artykule omówiono linię orzeczniczą rozpoczętą wyrokiem C-216/18 PPU, LM, oraz opisano sposób, w jaki Komisja Europejska przeniosła test LM na grunt prawa konkurencji, a także jakie wymogi dotyczące stosowania tego testu postawił Sąd. Przedstawiono również możliwość zastosowania rozumowania Sądu w sprawach z zakresu kontroli koncentracji. Tekst zakończono podsumowaniem zawierającym wnioski płynące z analizy dogmatycznej oraz postulat de lege ferenda.
Słowa kluczowe: kontrola koncentracji, praworządność, procedura antymonopolowa
Pobierz treść artykułu
Jacek Mainardi
The author is a PhD student at the Interdisciplinary Doctoral School, University of Warsaw, Poland (ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0266-2078)
What Does the Sped-Pro Judgment Mean for the Control of Concentrations in the European Union?
The judgment in Case T-791/19, Sped-Pro, constitutes an important development of the line of case law concerning the impact of the rule of law crisis in Poland on the application of the principle of mutual trust in relation to the Polish authorities, initiated by judgment C-216/18 PPU, LM, concerning the European Arrest Warrant (EAW). Judgment T-791/19, Sped-Pro, transfers the reasoning behind judgment C-216/18 PPU, LM, to the field of competition law. The article discusses the line of case law initiated by judgment C-216/18, PPU, LM, and describes how the European Commission transferred the LM test to the field of competition law, as well as the requirements the General Court set for the application of this test. The applicability of the General Court’s reasoning in the cases regarding the control of concentrations is also presented. The text ends with a summary containing the conclusions from a dogmatic analysis and a suggestion of a legislative amendment.
Keywords: concentration control, rule of law, antitrust procedure
Bibliografia / References
Bengtsson C., Carpi Badia J.M., Kadar M., Mergers [w:] The EU law of competition, red. J. Faull, A. Nikpay, Oxford 2014.
Bernatt M., Antitrust and Populism, Cambridge 2022.
Biernat S., Filipek P., The Assessment of Judicial Independence Following the CJEU Ruling in C-216/18 LM [w:] Defending Checks and Balances in EU Member States. Taking Stock of Europe’s Actions, red. A. von Bogdandy, P. Bogdanowicz, I. Canor, C. Grabenwarter, M. Taborowski, M. Schmidt, Berlin–Heidelberg 2021.
Błachucki M., Ponadnarodowe sieci organów administracji publicznej oraz ich wpływ na krajowy porządek prawny, Warszawa 2019.
Boyd M.A., von Lingen N., General Issues: Scope of Control [w:] EU Competition Procedure, red. L. Ortiz Blanco, Oxford 2022.
Cseres K., Rule of Law Challenges and the enforcement of EU competition law. A case-study of Hungary and its implications for EU law, „Competition Law Review” 2019/14.
Kaplow L., Why (Ever) Define Markets?, „Harvard Law Review” 2010/2.
Lenaerts K., La vie après l’avis: Exploring the principle of mutual (yet not blind) trust, „Common Market Law Review” 2017/3.
Lenart J., Kaczyńska T., Kiedy utworzenie nowej spółki nie będzie kwalifikowane jako utworzenie nowego przedsiębiorcy (joint venture)? Praktyczne rozważania dotyczące problematyki joint venture w polskim prawie konkurencji, „Internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny” 2016/1.
Perkins J., Market definition in principle and in practice, https://ssrn.com/abstract=4019529 (dostęp: 10.11.2022 r.).
van der Woude M., Judicial control in complex economic matters, „Journal of European Competition Law & Practice” 2019/7.
Monika Woźniak-Cichuta
Autorka jest doktorantką w Szkole Doktorskiej Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego i prawniczką w kancelarii prawnej Clifford Chance (ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7000-1365)
Badanie przez sądy krajowe niezależności organu ochrony konkurencji – uwagi na tle wyroku Sądu z 9.02.2022 r., T-791/19, Sped-Pro przeciwko Komisji Europejskiej
Problematyka sądowej kontroli niezależności krajowych organów ochrony konkurencji, w tym Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) przybiera na znaczeniu. Debata wokół tematyki niezależności organu jest wywoływana m.in. poprzez szerszą dyskusję na temat praworządności, nad którą w ostatnich latach pochylał się Trybunał Sprawiedliwości. W tym zakresie szczególne znaczenie dla systemu prawa ochrony konkurencji ma wyrok Sądu w sprawie T-791/19, Sped-Pro, w którym Sąd nakazał Komisji Europejskiej zbadanie kwestii niezależności Prezesa UOKiK, czego KE nie zrobiła w sposób wyczerpujący na etapie przedsądowym. Artykuł przedstawia problematykę badania przez sądy krajowe niezależności organu ochrony konkurencji. Dotychczas tego typu analiza nie była przeprowadzana przez polskie sądy. Powstaje pytanie, czy wyrok T-791/19, Sped-Pro, powinien wpłynąć na praktykę sądów krajowych w kontekście analizy kwestii niezależności Prezesa UOKiK.
Słowa kluczowe: kontrola sądowa, niezależność organu ochrony konkurencji, prawo konkurencji, pytanie prejudycjalne, Trybunał Sprawiedliwości, zasada lojalnej współpracy, zasada państwa prawa
Pobierz treść artykułu
Monika Woźniak-Cichuta
The author is a PhD student at the Doctoral School of Social Sciences, University of Warsaw, Poland, and a lawyer at Clifford Chance law firm (ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7000-1365)
Examination by National Courts of the Independence of the National Competition Authority. Comments Against the Background of Judgment of the General Court of 9 February 2022, T-791/19, Sped-Pro v. European Commission
The issue of judicial review of the independence of the national competition authority, including the President of the Office of Competition and Consumer Protection (OCCP), is gaining in importance. The debate around the independence of the Office is triggered, inter alia, by a broader discussion on the rule of law, in which the Court of Justice has engaged in recent years. In this respect, the judgment of the General Court of the European Union in the Sped-Pro case, in which the Court ordered the European Commission to examine the independence of the President of the OCCP, which the EC failed to do at the pre-trial stage, is of particular importance for the system of competition law. A question arises whether the Sped-Pro judgment should affect the practice of Polish courts in the context of their analysis of the independence of the President of the OCCP.
Keywords: judicial review, independence of the competition authority, competition law, reference for a preliminary ruling, Court of Justice, principle of sincere cooperation, principle of the rule of law
Bibliografia / References
Banasiński C. [w:] Ochrona konkurencji i konsumentów w Polsce i Unii Europejskiej (studia prawno-ekonomiczne), red. C. Banasiński, Warszawa 2005.
Bernatt M., Koncepcja powściągliwości sądowej w prawie ochrony konkurencji, „Państwo i Prawo” 2017/6.
Bernatt M., Populism and Antitrust. The Illiberal Influence of Populist Government on the Competition Law System, Cambridge 2022.
Bernatt M., Prawo do rzetelnego procesu w sprawach ochrony konkurencji i regulacji rynku (na tle art. 6 EKPC), „Państwo i Prawo” 2012/1.
Bernatt M., The double helix of rule of law and EU competition law: An appraisal, „European Law Journal” 2022/1–3.
Bernatt M., Skoczny T., Publicznoprawne wdrażanie reguł konkurencji w Polsce. Czas na zmiany? [w:] Europeizacja publicznego prawa gospodarczego, red. H. Gronkiewicz-Waltz, K. Jaroszyński, Warszawa 2011.
Bogdanowicz P., Pojęcie, treść i ochrona praworządności w prawie Unii Europejskiej [w:] Wniosek Komisji Europejskiej w sprawie wszczęcia w stosunku do Polski procedury art. 7 TUE. Ramy prawno-polityczne, red. J. Barcz, A. Zawidzka-Łojek, Warszawa 2018.
Bogdanowicz P., Taborowski M., Brak niezależności sądów krajowych jako uchybienie zobowiązaniu w rozumieniu art. 258 TFUE, cz. 1, „Europejski Przegląd Sądowy” 2018/1.
Bogdanowicz P., Taborowski M., Brak niezależności sądów krajowych jako uchybienie zobowiązaniu w rozumieniu art. 258 TFUE, cz. 2, „Europejski Przegląd Sądowy” 2018/2.
Craig P., de Búrca G., EU Law. Text, Cases and Materials, Oxford 2015.
Cramér P., Reflections on the Roles of Mutual Trust in EU Law, [w:] 50 Years of the European Treaties – looking back and thinking forward, red. M. Dougan, S. Currie, Oxford 2009.
Fels A., Jennings H., Independence of Competition Authorities – From Designs to Practices, 28.11.2016 r., https://one.oecd.org/document/DAF/COMP/GF(2016)11/en/pdf (dostęp: 7.07.2022 r.).
Koncewicz T.T., Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Od „sądowego aktywizmu” do „europejskiej filozofii sądzenia”? [w:] System Prawa Unii Europejskiej, t. 3, Wykładnia prawa, red. L. Leszczyński, Warszawa 2019.
Kovacic W.E., The Institutions of Antitrust Law: How Structure Shapes Substance, „Michigan Law Review” 2012/6.
Kovacic W.E., Hyman D.A., Competition Agency Design: What’s on the Menu?, „GW Law Faculty Publications & Other Works” 2012/135.
Kowalik-Bańczyk K., Rec.: Ł. Bojarski, D. Schindlauer, K. Wladasch, M. Wróblewski (red.), Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej jako żywy instrument. Podręcznik dla prawników, Warszawa 2014, „Europejski Przegląd Sądowy” 2015/10.
Monti G., Independence, Interdependence and Legitimacy: The EU Commission, National Competition Authorities, and the European Competition Network, „EUI Department of Law Research Paper” 2014/1.
Pech L., ‘A Union Founded on the Rule of Law’: Meaning and Reality of the Rule of Law as a Constitutional Principle of EU Law, „European Constitutional Law Review” 2010/3.
Scheppele K.L., Kochenov D., Grabowska-Moroz B., EU Values Are Law, after All: Enforcing EU Values through Systemic Infringement Actions by the European Commission and the Member States of the European Union, „Yearbook of European Law” 2020, t. 39.
Setari A., The Standard of Judicial Review in EU Competition Cases: the Possibility of Introducing a System of More Intense or Full Judicial Review by the EU Courts, Milano 2014.
Skoczny T., Instytucjonalne modele wdrażania reguł konkurencji na świecie – wnioski dla Polski, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2011/2.
Van Rompuy B., Independence as a Prerequisite for Mutual Trust between EU Competition Enforcers: Case T-791/19, Sped-Pro v Commission, „Journal of European Competition Law & Practice” 2022/13(6).
Wentkowska A., Barcik J., Prawo Unii Europejskiej po traktacie z Lizbony, Warszawa 2011.
Wróbel A., Karta Praw Podstawowych Unii Europejskiej. Komentarz, Warszawa 2020.
Helsińskie Forum Rządów Prawa, Deklaracja w sprawie rządów prawa w Unii Europejskiej
Helsinki Rule of Law Forum, A Declaration on the Rule of Law in the European Union
dr Rafał Mizerski
Autor jest adiunktem w Katedrze Prawa Międzynarodowego Publicznego i Prawa Unii Europejskiej na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie (ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7192-1374)
Instytucjonalizacja związku osób tej samej płci jako realizacja zobowiązania pozytywnego państwa z art. 8 EKPC – glosa do wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z 13.07.2021 r., sprawy połączone 40792/10, 30538/14, 43439/14, Fedotova i in. przeciwko Rosji
Wyrok w sprawach połączonych 40792/10, 30538/14, 43439/14, Fedotova i in. przeciwko Rosji, jest znaczącym dopełnieniem wcześniejszego wyroku w sprawach połączonych 18766/11, 36030/11, Oliari i in. przeciwko Włochom. Wskazuje on na to, że wywiedziony wówczas z Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności obowiązek instytucjonalizacji związków jednopłciowych w postaci związków partnerskich albo innych niemałżeńskich form prawnego uznania wzajemnych relacji partnerów tej samej płci nie jest warunkowany żadnymi specyficznymi okolicznościami dotyczącymi pozwanego państwa. Oznacza to konieczność ukształtowania porządku prawnego każdego państwa-strony EKPC z uwzględnieniem tego obowiązku. W ten sposób domyka się jednak pewien kompromis, którego drugim elementem jest powstrzymywanie się przez Europejski Trybunał Praw Człowieka od takiej interpretacji strzeżonej przez niego umowy międzynarodowej, która nakazywałaby instytucjonalizację małżeństw jednopłciowych. Zdaniem autora, o ile stanowisko to może być zrozumiałe w kategoriach politycznych, to w kategoriach prawnych jego uzasadnienie jest nieprzekonujące.
Słowa kluczowe: Europejska konwencja praw człowieka, prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego, zobowiązania pozytywne, związki partnerskie, małżeństwo
dr Rafał Mizerski
The author is an assistant professor at the Department of Public International Law and European Union Law, Faculty of Law and Administration, University of Warmia and Mazury in Olsztyn, Poland (ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7192-1374)
Institutionalization of Same-Sex Unions as Implementation of a State’s Positive Obligation Under Article 8 ECHR. Commentary on Judgment of the European Court of Human Rights of 13 July 2021, Joined Cases 40792/10, 30538/14, and 43439/14, Fedotova and Others v. Russia
The judgment in Joined Cases 40792/10, 30538/14, 43439/14, Fedotova and Others v. Russia, is a significant complement to the earlier judgment in Joined Cases 18766/11, 36030/11, Oliari and Others v. Italy. It points out that the obligation, derived at the time from the Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms, to institutionalize same-sex union in the form of civil partnerships or other non-marriage forms of legal recognition of the mutual relations of same-sex partners is not conditioned by any specific circumstances of the respondent state. This implies that the legal order of each State Party to the ECHR must be shaped with this obligation in mind. This, however, cements a certain compromise, the second element of which is that the ECtHR refrains from interpreting the international agreement of which it is a watchdog in such a way as to mandate the institutionalization of same-sex marriage. In the author’s view, while this position may be understandable in political terms, in legal terms its justification is unconvincing.
Keywords: European Convention on Human Rights, right to respect for private and family life, positive obligations, civil partnerships, marriage
Bibliografia / References
Brzozowski W., Małżeństwo, życie rodzinne, związki osób tej samej płci. Glosa do wyroku ETPC z dnia 24 czerwca 2010 r., 30141/04, „Europejski Przegląd Sądowy” 2011/4.
Johnson P., Homosexuality and the European Court of Human Rights, Abingdon 2013.
Mizerski R., Dostęp par różnopłciowych do związku partnerskiego – glosa do wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z 26.10.2017 r., 28475/12, Ratzenböck i Seydl przeciwko Austrii, „Europejski Przegląd Sądowy” 2018/8.
Mizerski R., Prawo do małżeństwa – ostatni szaniec „heteronormatywności” w systemie Europejskiej konwencji praw człowieka. Uwagi na tle wyroku Trybunału strasburskiego w sprawie Chapin i Charpentier przeciwko Francji [w:] Instytucja małżeństwa – wyzwanie dla ustawodawcy, red. M. Różański, J. Krzynówek, L. Krzyżak, Olsztyn 2016.
Paprocka A., Pozytywny obowiązek uregulowania statusu prawnego związków osób tej samej płci – glosa do wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z 21.07.2015 r. w sprawie Oliari i inni przeciwko Włochom (skargi nr 18766/11 i nr 36030/11), „Europejski Przegląd Sądowy” 2016/4.
Soloch B., Wykładnia ewolucyjna Europejskiej Konwencji praw człowieka a zasada konsensusu: próba analizy, „Zeszyty Prawnicze” 2015/4.
dr Jagna Mucha
Autorka jest adiunktem w Centrum Badań Ustroju Unii Europejskiej na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego (ORCID: https://orcid.org/0000-0003-4883-1252)
Prawo konsumenckie Unii Europejskiej – obowiązkowa próba pozasądowego rozwiązania sporu w świetle zasady skutecznej ochrony sądowej – wprowadzenie i wyrok Trybunału Sprawiedliwości z 18.03.2010 r., sprawy połączone od C-317/08 do C-320/08, Rosalba Alassini i in.
Analizowane orzeczenie TS w sprawach połączonych od C-317/08 do C-320/08, Alassini, ma fundamentalne znaczenie z perspektywy realizowania przez konsumentów prawa dostępu do wymiaru sprawiedliwości. Trybunał uznał w nim, że przepisy dyrektywy 2002/22/WE o usłudze powszechnej nie sprzeciwiają się uregulowaniom prawa krajowego, które przewidują obowiązek podjęcia próby pozasądowego rozwiązania sporu. Ponadto Trybunał sprecyzował warunki, jakie musi spełniać obligatoryjne postępowanie pozasądowe w świetle zasad równoważności i skuteczności prawa UE oraz zasady skutecznej ochrony sądowej.
Słowa kluczowe: zasada skutecznej ochrony sądowej, ADR, pozasądowe rozwiązywanie sporów konsumenckich, obligatoryjna próba pojednania pozasądowego, dostęp do wymiaru sprawiedliwości, art. 47 KPP
dr Jagna Mucha
The author is an assistant professor at the Centre for Research on European Institutional Design, Faculty of Law and Administration, University of Warsaw, Poland (ORCID: https://orcid.org/0000-0003-4883-1252)
European Union Consumer Law – Mandatory Attempt at Out-of-Court Dispute Resolution in the Light of the Principle of Effective Judicial Protection: Introduction and Judgment of the Court of Justice of 18 March 2010, Joined Cases C-317/08 to C-320/08, Rosalba Alassini and Others
The analysed CJ judgment in Joined Cases C-317/08 to C-320/08, Alassini, is of fundamental importance from the perspective of consumers exercising their right of access to justice. In it, the Court held that the provisions of Directive 2002/22/EC on universal service do not preclude national legislation which makes is mandatory to attempt out-of-court dispute resolution. In addition, the Court clarified the conditions that a mandatory out-of-court procedure must meet in the light of the principles of equivalence and effectiveness of EU law and the principle of effective judicial protection.
Keywords: principle of effective judicial protection, ADR, out-of-court settlement of consumer disputes, mandatory attempt at out-of-court settlement, access to justice, Article 47 CFR
Bibliografia / References
Antolak-Szymański K., Możliwość wpływu mediacji na ograniczenie przewlekłości postępowań sądowych [w:] Przewlekłość postępowania sądowego, red. O.M. Piaskowska, P. Piesiewicz, Warszawa 2018.
Davies J., Szyszczak E., ADR: Effective Protection of Consumer Rights?, „European Law Review” 2010/5.
Gajda-Roszczynialska K., Mediacja obligacyjna, „Polski Proces Cywilny” 2012/3.
Mucha J., Alternatywne metody rozwiązywania sporów konsumenckich w Unii Europejskiej, Warszawa 2020.
Mucha J., Role of ADR in materialization of consumer access to justice [w:] Innovation and the Transformation of Consumer Law. National and International Perspectives, red. D. Wei, J.P. Nehf, C. Lima Marques, Singapore 2020.
Prince S., Access to court? ‘Encouraging’ consumers to use court-connected mediation in small claims and other cases [w:] The new regulatory framework for consumer dispute resolution, red. P. Cortes, Oxford 2016.
Wagner G., Private law enforcement through ADR: wonder drug or snake oil?, „Common Market Law Review” 2014/1.
Orzecznictwo Sądu Najwyższego – dr Michalina Szpyrka (autorka jest adiunktem w Zakładzie Prawa Europejskiego Instytutu Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauko oraz starszym asystentem sędziego w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Najwyższego, ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7678-5287)
Case law of the Supreme Court – dr Michalina Szpyrka (the author is an assistant professor in the Department of European Law at the Institute of Law Studies of the Polish Academy of Sciences and a senior judge’s assistant at the Labour Law and Social Security Chamber of the Supreme Court, Poland, ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7678-5287)
Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego – dr Robert Talaga (autor jest asesorem w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Poznaniu, ORCID: https://orcid.org/0000-0002-5281-2188)
Case law of the Supreme Administrative Court – dr Robert Talaga (the author is an assessor at the Provincial Administrative Court in Poznań, Poland, ORCID: https://orcid.org/0000-0002-5281-2188)
Bibliografia / References
Janowski J., Podpis elektroniczny w obrocie prawnym, Warszawa 2007.
Kubalski G.P., Małowiecka M., Ustawa o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne. Komentarz, Warszawa 2019.
Szpor G. [w:] G. Szpor, C. Martysz, K. Wojsyk, Ustawa o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne. Komentarz, Warszawa 2015.