Prawo20 listopada, 2019

Europejski Przegląd Sądowy 11/2019

Przekształcenie transgraniczne spółki

Krzysztof Jasiński
Autor jest radcą prawny, senior associate w Kancelarii Gessel.

Przekształcenie transgraniczne spółki

Artykuł dotyczy spornego w doktrynie europejskiej zagadnienia przekształcenia transgranicznego spółki państwa emigracji w spółkę państwa przyjmującego w ramach Unii Europejskiej. Autor analizuje pojęcie przekształcenia transgranicznego w porównaniu do transgranicznego przeniesienia siedziby na gruncie zarówno prawa polskiego, jak i unijnego. Ponadto odnosi się do zagadnienia swobody przedsiębiorczości przysługującej spółkom na podstawie Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej i konsekwencji tej swobody. Następnie przedstawia argumenty przemawiające za dopuszczalnością skutecznego przeprowadzenia procedury transgranicznego przekształcenia, skutki takiej transformacji oraz możliwe rozwiązania chroniące wspólników mniejszościowych, wierzycieli oraz pracowników. Rozważa także ryzyka związane z przeprowadzeniem procedury transgranicznego przekształcenia w aktualnym stanie prawnym.

Słowa kluczowe: spółka, przekształcenie transgraniczne, Trybunał Sprawiedliwości, wyrok, zmiana jurysdykcji

Krzysztof Jasiński
The author is an attorney at law, a senior associate in Gessel law firm.

Cross-border Conversion of a Company or Partnership

The paper relates to the issue of cross-border conversion of a company or partnership from an EU Member State of origin to another Member State, which is controversial in the European legal literature. This author analyses the concept of cross-border conversion comparing it with cross-border transfer of registered office (central administration or principal place of business) on the basis of both Polish and EU law. Moreover, he refers to the issue of freedom of establishment vested in companies and partnerships on the basis of the Treaty on the Functioning of the European Union and the consequences of this freedom. Then, the author presents arguments in favour of the permissibility of effective cross-border conversion, the consequences of such conversion, and the possible solutions protecting minority shareholders, creditors and employees. He also considers the potential risks connected with the cross-border conversion procedure in the present state of law.

Keywords: company or partnership, cross-border conversion, Court of Justice, judgment, change of jurisdiction

Bibliografia:

Błaszczyk P., Transgraniczne przekształcenie spółki – najnowsze tendencje w prawie unijnym, „Przegląd Prawa Handlowego” 2012/12.
Chłopecki A., Transgraniczne przeniesienie siedziby spółki, „Glosa” 2019/1.
Karczyński Ł., Transgraniczne przekształcenie spółki, „Przegląd Prawa Handlowego” 2011/12.
Mataczyński M., Transgraniczne przeniesienie siedziby statutowej polskiej spółki handlowej za granicę, „Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego” 2013/13.
Mataczyński M., Saczywko M., Transgraniczne przeniesienie siedziby zagranicznej spółki handlowej do Polski, „Przegląd Prawa Handlowego” 2015/1.
Mucha A., Przeniesienie siedziby polskiej spółki z o.o. za granice (uwagi na tle pytań prejudycjalnych Sądu Najwyższego do Trybunału Sprawiedliwości, „Glosa” 2016/3.
Napierała J., Transgraniczne przeniesienie siedziby spółki w świetle wyroku Trybunału Sprawiedliwości w sprawie Cartesio, „Kwartalnik Prawa Prywatnego” 2009/2.
Opalski A., Swoboda osiedlania się spółek w świetle wyroku w sprawie Cartesio, „Państwo i Prawo” 2009/8.
Opalski A., Rodzynkiewicz M. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. A. Opalski, Legalis 2018.
Opalski A., Wiśniewski A.W. [w:] Prawo prywatne międzynarodowe. Komentarz, red. J. Poczobut, LEX 2017.
Pazdan M., Prawo prywatne międzynarodowe, Warszawa 2012.
Rodzynkiewicz M. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. A. Opalski, Legalis 2016.


dr Maciej Fingas
Autor jest adiunktem w Katedrze Prawa Karnego Procesowego i Kryminalistyki na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego (ORCID: 0000-0001-5248-2900).

Podmiot odpowiedzialności rodzicielskiej w procesie karnym – wybrane zagadnienia implementacji dyrektywy 2016/800

Opracowanie poświęcone jest przepisom dyrektywy 2016/800, które przewidują udział w postępowaniu karnym podmiotu odpowiedzialności rodzicielskiej. W tekście zwrócono uwagę, że polski Kodeks postępowania karnego nie zawiera w tym zakresie wystarczających rozwiązań i niezbędne jest wdrożenie prac legislacyjnych, których celem będzie właściwa implementacja dyrektywy i podniesienie standardu ochrony dzieci będących podejrzanymi lub oskarżonymi w postępowaniu karnym.

Słowa kluczowe: postępowanie karne, dyrektywa 2016/800, podmiot odpowiedzialności rodzicielskiej, gwarancje procesowe dzieci będących podejrzanymi lub oskarżonymi

dr Maciej Fingas
The author is an assistant professor at the Department of Criminal Procedure and Criminalistics, Faculty of Law and Administration, University of Gdańsk (ORCID: 0000-0001-5248-2900).

The Holder of Parental Responsibility in Criminal Proceedings: Selected Issues Relating to Implementation of Directive 2016/800

This paper discusses the provisions of Directive 2016/800 which provide for participation in the criminal proceedings of the holder of parental responsibility. Attention is drawn to the fact that the Polish Code of Criminal Procedure does not contain sufficient solutions in this regard and that it is necessary to initiate legislative work with the aim of proper implementation of the directive and raising the standard of protection of children who are suspects or accused persons in criminal proceedings.

Keywords: criminal procedure, Directive 2016/800, holder of parental responsibility, procedural safeguards for children who are suspects or accused persons

Bibliografia:

Bojańczyk A., Czy nieletni lub ubezwłasnowolniony mandant może cofnąć upoważnienie do obrony udzielone przez przedstawiciela ustawowego lub osobę, pod której pieczą pozostaje?, „Palestra” 2011/7–8.
Buczkowski K., Wymiar sprawiedliwości wobec nieletnich w wybranych krajach, Warszawa 2018.
Dziecko uczestniczące w postępowaniu karnym, red. L. Mazowiecka, Warszawa 2015.
Gadomska-Radel A., Przesłuchanie dziecka jako ofiary i świadka przestępstwa w procesie karnym, Warszawa 2014.
Grzegorczyk T., Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. 1, Artykuły 1–467, Warszawa 2014.
Grzegorczyk T., Strony, ich procesowi przedstawiciele i inni uczestnicy postępowania karnego, Warszawa 1998.
Grzegorczyk T., Tylman J., Polskie postępowanie karne, Warszawa 2009.
Grzelak A. [w:] Europejskie prawo karne, red. A. Grzelak, M. Królikowski, A. Sakowicz, Warszawa 2012.
Kodeks postępowania karnego, t. 1, Komentarz do artykułów 1–296, red. P. Hofmański, Warszawa 2004.
Kornak M., Małoletni jako świadek w procesie karnym, Warszawa 2009.
Krawiec A.Z., Małoletni pokrzywdzony w polskim procesie karnym, Toruń 2012,
Maraszek M., Dolna granica wieku odpowiedzialności karnej w prawie polskim, Warszawa 2012.
Mazur P., Nowak W., Sytuacja prawna opiekuna oskarżonego ubezwłasnowolnionego całkowicie w polskim postępowaniu karnym przed sądem pierwszej instancji, „Ruch Prawniczy Ekonomiczny i Społeczny” 2007/1.
Posnow W. [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. J. Skorupka, Warszawa 2015.
Stefański R.A. [w:] Kodeks postępowania karnego, t. 1, Komentarz do art. 1–166, red. R.A. Stefański, S. Zabłocki, Warszawa 2017.
Steinborn S. [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz do wybranych przepisów, red. S. Steinborn, LEX 2016.
Światłowski A. [w:] System Prawa Karnego Procesowego, t. 6, Strony i inni uczestnicy postępowania karnego, red. C. Kulesza, Warszawa 2016.
Wyrozumska A. [w:] J. Barcz, M. Górka, A. Wyrozumska, Instytucje i prawo Unii Europejskiej, Warszawa 2015.


dr Marcin Pchałek
Autor jest doktorem nauk prawnych; w latach 2011–2013 był ekspertem rządu RP w toku negocjacji dotyczących implementacji Ramowej Dyrektywy Wodnej.

Prawo środowiska Unii Europejskiej a rozwój śródlądowych dróg wodnych

Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie obiektywnych przesłanek dopuszczalności i skutków realizacji śródlądowych dróg wodnych o szczególnym znaczeniu transportowym w świetle przepisów o ochronie środowiska. Autor artykułu skupia się głównie na uwarunkowaniach prawnych i środowiskowych, pozostawiając subiektywną ocenę stanu faktycznego czytelnikom oraz organom decyzyjnym. Rozwój transportu wodnego stanowi niewątpliwie priorytet Ministerstwa Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej. Problem oczywiście pojawia się na styku z wymogami polityki ekologicznej Unii Europejskiej. W tym jednak przypadku mamy do czynienia z prawnym labiryntem stworzonym m.in. przez samą Unię – na gruncie formalnym, w szczególności w Polsce, dojdzie do konfliktu interesów wynikających z wymogu realizacji transeuropejskiej sieci transportowej z interesami wynikającymi ze wspólnotowych przepisów o ochronie środowiska, które mają m.in. na celu ochronę stanu ekologicznego wód oraz ekosystemów od wód zależnych. Prawodawca unijny nie przewidział bowiem pewnej okoliczności faktycznej, która występuje np. w Polsce, tj. zbyt niskiego stanu ilościowego wód w takich rzekach transeuropejskich jak Odra czy Wisła. Osiągnięcie IV klasy żeglowności będzie możliwe tylko w jeden sposób – poprzez budowę kosztownych kaskad stopni wodnych o znaczącym negatywnym wpływie na środowisko wodne i ekosystemy zależne od wód. Niniejszy artykuł przedstawia przede wszystkim uwarunkowania prawne wariantowania rozwoju śródlądowych dróg wodnych zarówno na poziomie strategicznym, jak i indywidualnych przedsięwzięć.

Słowa kluczowe: oceny oddziaływania na środowisko rozwoju dróg wodnych, transeuropejska sieć transportowa a ochrona środowiska

dr Marcin Pchałek
The author is a doctor of laws; in 2011–2013 he was the Polish government’s expert in the negotiations concerning Water Framework Directive implementation.

EU Environmental Law in the Context of Development of Inland Waterways

This article aims to present the objective grounds for permissibility and effects of building inland waterways with special importance for transport in the light of environment protection laws and regulations. The author focuses mainly on the legal and environmental determinants, leaving it to readers and decision-makers to arrive at their subjective assessment of the actual state of affairs. It is undoubtedly a priority for the Ministry of Maritime and Inland Navigation to develop water transport. The problem obviously appears in connection with the requirements European Union’s ecology policy. In this case we are dealing with a legal labyrinth created, among others, by the EU itself: on formal grounds, in particular in Poland, there will be a conflict between the interests resulting from the requirement to build the Trans-European Transport Network and the interests resulting from Community provisions on environmental protection, which have, as one of their aims, protection of the ecological condition of waters and water-dependent ecosystems. The EU legislator has not taken into account a certain fact that applies e.g. to Poland, namely too low water levels in such trans-European rivers as the Oder or the Vistula. Achieving IV class of navigability will be possible in only one way: by building expensive barrage cascades, which will have considerable negative impact on the water environment and water-dependent ecosystems. This article presents first and foremost the legal determinants of preparing variants of developments of inland waterways, both at the strategic level and at the level of individual projects.

Keywords: environmental impact assessment of inland waterways development, Trans-European Transport Network and environment protection

Bibliografia:

Babiński Z., Habel M., O rozbiórce obiektów piętrzących na rzekach [w:] Żegluga śródlądowa – Odra 2016 w ramach Programu Żegluga Śródlądowa 2015–2020, Warszawa 2016.
Biedroń I. i in., Katalog dobrych praktyk w zakresie robót hydrotechnicznych i prac utrzymaniowych wraz z uzasadnieniem ich wdrożenia, Kraków 2018.
Błachuta J. i in., Ocena potrzeb i priorytetów udrożnienia ciągłości morfologicznej rzek w kontekście osiągnięcia dobrego stanu i potencjału części wód w Polsce, Warszawa 2010.
Chylarecki P. i in., Zasady gospodarowania na obszarach NATURA 2000 w dolinach rzek, Warszawa 2005.
Dalal-Clayton B., Sadler B., Strategic Environmental Assessment. A Sourcebook and Reference Guide to International Experience, London 2005.
Fischer T.B., Strategic Environmental Assessment in Transport and Land Use Planning, London 2002.
Kaśków D., Szeroko pojęte korzyści z rozwoju energetyki wodnej, z uwzględnieniem energetyki rozproszonej [w:] Żegluga śródlądowa – Odra 2016 w ramach Programu Żegluga Śródlądowa 2015–2020, Warszawa 2016.
Kępski K., Zbiorniki wodne jako narzędzia redukcji zagrożenia powodziami na przykładzie powodzi w 2014 roku [w:] Żegluga śródlądowa – Odra 2016 w ramach Programu Żegluga Śródlądowa 2015–2020, Warszawa 2016.
Kistowski M., Pchałek M., Natura 2000 w planowaniu przestrzennym. Rola korytarzy ekologicznych, Warszawa 2009.
Kotowski W., Usługi ekosystemowe mokradeł kluczem do zrównoważonej gospodarki wodnej [w:] Zarządzanie zasobami wodnymi w Polsce 2018, Warszawa 2018.
Kowalczak P. i in., Natura 2000 a gospodarka wodna, Warszawa 2009.
Kowalczyk U., Transport wodny śródlądowy i porty morskie w świetle wymogów ochrony środowiska i zarządzania zasobami wodnymi [w:] Zarządzanie zasobami wodnymi w Polsce 2018, Warszawa 2018.
Kowalewska-Kalkowska H., Zagrożenie powodziowe na obszarach zurbanizowanych dolnej Odry [w:] Żegluga śródlądowa – Odra 2016 w ramach Programu Żegluga Śródlądowa 2015–2020, Warszawa 2016.
Łabędzki L., Rolnictwo – zagrożenie powodziami i suszami [w:] Żegluga śródlądowa – Odra 2016 w ramach Programu Żegluga Śródlądowa 2015–2020, Warszawa 2016.
Majewski W., Rozwój żeglugi śródlądowej a możliwości energetycznego zagospodarowania rzek [w:] Żegluga śródlądowa – Odra 2016 w ramach Programu Żegluga Śródlądowa 2015–2020, Warszawa 2016.
Monitoring ptaków wodno-błotnych w okresie wędrówek. Poradnik metodyczny, red. A. Sikora, P. Chylarecki, W. Meissner, G. Neubauer, Warszawa 2011.
Pchałek M. i in., Efektywność ochrony korytarzy ekologicznych. Koncepcja zmian legislacyjnych, Warszawa 2011.
Prus P., Pchałek M., Prace modernizacyjne na Odrze granicznej – Program środków minimalizujących i kompensujących oddziaływanie na biologiczne elementy stanu wód w rozumieniu Ramowej Dyrektywy Wodnej, „Gospodarka Wodna” 2019/7–8.
Sheate W., Byron H., Dagg S., Cooper L., The Relationship between the EIA and SEA Directives – Final Report to the European Commission, London 2005.
Stonawski J., Kanał Śląski – wpływ na czystość powietrza [w:] Żegluga śródlądowa – Odra 2016 w ramach Programu Żegluga Śródlądowa 2015–2020, Warszawa 2016.
Szymalski W., Biega S., Kazimierowski P., Ocena porównawcza efektywności ekonomicznej rozwoju towarowego transportu kolejowego i żeglugi śródlądowej na polskich rzekach autorstwa, 2017.
Wojewódzka-Król K., Kompleksowe zagospodarowanie dróg wodnych a środowisko, „Gospodarka Wodna” 2018/8.
Wojewódzka-Król K., Transport wodny śródlądowy a środowisko [w:] Zarządzanie zasobami wodnymi w Polsce 2018, Warszawa 2018.
Wojewódzka-Król K., Rolbiecki R., Społeczno-ekonomiczne skutki zagospodarowania dolnej Wisły, Gdańsk 2017.


Agnieszka Jabłonowska
Autorka jest doktorantką w Katedrze Europejskiego Prawa Gospodarczego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego (ORCID: 0000-0002-9622-0651).

Wpływ dyrektywy 2005/29/WE o nieuczciwych praktykach handlowych na krajowe normy proceduralne – glosa do wyroku Trybunału Sprawiedliwości z 19.09.2018 r., C-109/17, Bankia SA przeciwko Juanowi Carlosowi Mariemu Merinowi i in.

Glosowany wyrok Trybunału Sprawiedliwości C-109/17, Bankia, poświęcony jest interpretacji art. 11 dyrektywy 2005/29/WE o nieuczciwych praktykach handlowych w kontekście egzekucji wierzytelności zabezpieczonej hipoteką. Pytania sądu odsyłającego dotyczą w szczególności zakresu gwarancji procesowych, które powinny być dostępne konsumentom w sytuacji, w której zawarcie umowy kredytowej, stanowiącej tytuł egzekucyjny, nastąpiło w obecności potencjalnie nieuczciwych praktyk handlowych. W tle tak postawionego problemu znajduje się bogate orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości poświęcone analogicznej tematyce na gruncie dyrektywy 93/13/EWG w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich. W wyroku C-109/17, Bankia, Trybunał uznał jednak, że w przypadku dyrektywy 2005/29/WE zakres autonomii proceduralnej państw członkowskich powinien być istotnie szerszy. Artykuł przedstawia krytyczną analizę wyroku, wskazując z jednej strony na niedostateczną problematyzację zasady skuteczności, z drugiej zaś – na niespójność argumentacji dotyczącej ochrony indywidualnych konsumentów.

Badania prowadzące do powstania publikacji zostały częściowo sfinansowane przez Narodowe Centrum Nauki w ramach realizacji projektu badawczego „Ochrona konsumentów w gospodarce współpracy (ang. collaborative economy) – analiza prawnoporównawcza” (nr projektu: 2015/19/N/HS5/01557).

Słowa kluczowe: ochrona konsumenta, nieuczciwe praktyki handlowe, nieuczciwe warunki umowne, postępowanie cywilne, autonomia proceduralna

Agnieszka Jabłonowska
The author is a PhD researcher at the Department of European Economic Law, Faculty of Law and Administration, University of Łodź (ORCID: 0000-0002-9622-0651).

The Impact of Directive 2005/29/EC on Unfair Commercial Practices on the National Procedural Norms. Commentary on Court of Justice Judgment of 19 September 2018, C-109/17, Bankia SA v. Juan Carlos Mari Merino and Others

The commented judgment of the Court of Justice in case C-109/17, Bankia, concerns the interpretation of Article 11 of Directive 2005/29/EC on unfair commercial practices in the context of enforcement of a claim secured by a mortgage. The questions from the referring court concern, in particular, the scope of the procedural guarantees which should be available to consumers when the relevant credit agreement – which constitutes an enforcement order – has potentially been concluded with the application of unfair commercial practices. The extensive case law of the Court of Justice on similar issues under Directive 93/13/EEC on unfair terms in consumer contracts forms the crucial background to this problem. In the judgment in case C-109/17 Bankia, however, the Court held that in the context of Directive 2005/29/EC the scope of the Member States’ procedural autonomy should be considerably broader. The article presents a critical analysis of the judgment pointing, on the one hand, to the insufficient problematization of the principle of effectiveness and, on the other hand, to the inconsistency of arguments concerning the protection of individual consumers.

Keywords: consumer protection, unfair commercial practices, unfair contract terms, civil procedure, procedural autonomy

Bibliografia:

Cafaggi F., Iamiceli P., The Principles of Effectiveness, Proportionality and Dissuasiveness in the Enforcement of EU Consumer Law: The Impact of a Triad on the Choice of Civil Remedies and Administrative Sanctions, „European Review of Private Law” 2017/3.
Della Negra F., The uncertain development of the case law on consumer protection in mortgage enforcement proceedings: Sánchez Morcillo and Kušionová, „Common Market Law Review” 2015/4.
Duin A. van, Metamorphosis? The Role of Article 47 of the EU Charter of Fundamental Rights in Cases Concerning National Remedies and Procedures under Directive 93/13/EEC, „Journal of European Consumer and Market Law” 2017/5.
Durovic M., Private Law Consequences of Unfair Commercial Practices [w:] The Transformation of Economic Law: Essays in Honour of Hans-W. Micklitz, red. L. de Almeida, M. Cantero Gamito, M. Durovic, K. P. Purnhagen, Oxford 2019.
Durovic M., The meaning of the notion ʻcommercial practiceʼ under EU Law: UPC Magyarország, „European Review of Contract Law” 2016/1.
Durovic M., The Subtle Europeanization of Contract Law: The Case of Directive 2005/29/EC on Unfair Commercial Practices, „European Review of Private Law” 2015/5.
Grochowski M., Wadliwość umów konsumenckich (w świetle przepisów o nieuczciwych praktykach rynkowych), „Państwo i Prawo” 2009/7.
Jabłonowska A., Namysłowska M., Nowy ład dla konsumentów? O planowanych zmianach prawa konsumenckiego w Unii Europejskiej, „Europejski Przegląd Sądowy” 2018/10.
Micklitz H.-W., Reich N., The Court and Sleeping Beauty: The revival of the Unfair Contract Terms Directive (UCTD), „Common Market Law Review” 2014/3.
Namysłowska M., Czarna lista nieuczciwych praktyk handlowych a granice prawa zwalczania nieuczciwej konkurencji w Unii Europejskiej. Analiza prawnoporównawcza, Warszawa 2014.
Namysłowska M., Znaczenie czarnej listy nieuczciwych praktyk handlowych – uwagi na tle orzecznictwa TS, „Europejski Przegląd Sądowy” 2010/8.
Stefanicki R., Wdrażanie dyrektywy 93/13/EWG w świetle ostatniego orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości, cz. 1, „Przegląd Prawa Handlowego” 2015/4; cz. 2, 2015/6.
Wiewiórowska-Domagalska A., Glosa do wyroku SN z 14 maja 2015 r., sygn. akt II CSK 768/14, „Prawnik” 2015/162, s. 5.


dr hab., LLM (Harvard) Joanna Lam
Autorka jest profesorem MSO międzynarodowego prawa gospodarczego na Wydziale Prawa Uniwersytetu Kopenhaskiego oraz profesorem Akademii Leona Koźmińskiego, kierownikiem Study Hub for International Economic Law and Development (SHIELD) na Uniwersytecie Kopenhaskim oraz przewodniczącą Nordic-Chinese Forum for International Economic Law (ORCID: 0000-0002-2392-6178).

dr Paweł Marcisz
Autor jest adiunktem w Katedrze Prawa Europejskiego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego (ORCID: 0000-0002-4736-2792).

Dopuszczalność arbitrażu inwestycyjnego: między Achmeą a CETĄ – glosa do orzeczenia Międzynarodowego Centrum Rozstrzygania Sporów Inwestycyjnych ARB/12/12, Vattenfall (w kwestii Achmei)

Orzeczenie sądu arbitrażowego w sprawie Vattenfall stwierdza, że arbitraż inwestycyjny na podstawie traktatu karty energetycznej jest dopuszczalny na gruncie prawa unijnego w świetle wyroku Trybunału Sprawiedliwości w sprawie Achmea. Sąd arbitrażowy uznał, że wyrok Achmea nie dotyczy takich umów międzynarodowych jak traktat karty energetycznej, a ponadto że ani reguły wykładni traktatów, ani też reguły kolizyjne nie przyznają prawu europejskiemu pierwszeństwa przed tym traktatem. Jakkolwiek orzeczenie to jest zasadne z punktu widzenia prawa międzynarodowego, w świetle późniejszej opinii Trybunału Sprawiedliwości w sprawie CETA wydaje się naruszać prawo unijne.

Słowa kluczowe: arbitraż inwestycyjny, traktat karty energetycznej, ochrona inwestycji, autonomia prawa Unii Europejskiej

dr hab., LLM (Harvard) Joanna Lam
The author is a Professor MSO [professor with special responsibilities] of International Economic Law at the Faculty of Law, University of Copenhagen, as well as a Professor at Kozminski University. She is the head of the Study Hub for International Economic Law and Development (SHIELD) at the University of Copenhagen and the Chair of the Nordic-Chinese Forum for International Economic Law (ORCID: 0000-0002-2392-6178).

dr Paweł Marcisz
The author is an assistant professor at the Chair in European Law, Faculty of Law and Administration, University of Warsaw (ORCID: 0000-0002-4736-2792).

Permissibility of Investment Arbitration: between Achmea and CETA. Commentary on International Centre for Settlement of Investment Disputes Decision in Case ARB/12/12, Vattenfall (Achmea issue)

The decision of the arbitral tribunal in the Vattenfall case holds that investment arbitration based on the Energy Charter Treaty is compatible with EU law, as interpreted by the Court of Justice in the Achmea case. The arbitral tribunal found that the Achmea judgment does not apply to the Energy Charter Treaty (or similar international agreements) and, moreover, that neither the principles of treaty interpretation nor conflict of laws rules give EU law primacy over the Treaty. Even though this ruling is correct from the point of view of international law, it seems to infringe EU law as interpreted in the subsequent opinion in the CETA case.

Keywords: investment arbitration, Energy Charter Treaty, investment protection, autonomy of EU law

Bibliografia:

Dimopoulos A., The validity and applicability of international investment agreements between EU Member States under EU and international law, „Common Market Law Review” 2011/1.
Gáspár-Szilágyi S., A Standing Investment Court under TTIP from the Perspective of the Court of Justice of the European Union, „The Journal of World Investment & Trade” 2016/5.
Harten G. Van, The EC and UNCTAD Reform Agendas. Do They Ensure Independence, Openness, and Fairness in Investor-State Arbitration? [w:] Shifting Paradigms in International Investment Law: More Balanced, Less Isolated, Increasingly Diversified, red. S. Hindelang, M. Krajewski, Oxford 2016.
Hindelang S., Repellent Forces: The CJEU and Investor-State Dispute Settlement, „Archiv des Völkerrechts” 2015/1.
Ilie L., What is the Future of Intra-EU BITs?, http://arbitrationblog.kluwerarbitration.com/2018/01/21/future-intra-eu-bits/ (dostęp: 7.10.2019 r.).
Lam J., Ünüvar G., Transparency and participatory aspects of investor-state dispute settlement in the EU ‘new wave’ trade agreements, „Leiden Journal of International Law” 2019/4.
Reinisch A., Will the EU’s Proposal Concerning an Investment Court System for CETA and TTIP Lead to Enforceable Awards? – The Limits of Modifying the ICSID Convention and the Nature of Investment Arbitration, „Journal of International Economic Law” 2016/4.
Schill S.W., Editorial: Opinion 2/13 – The End for Dispute Settlement in EU Trade and Investment Agreements?, „The Journal of World Investment & Trade” 2015/3.
Schwalb S., Wedding C., In the Aftermath of Achmea – Does Vattenfall Ensure the Future for Intra-EU Investment Arbitration?, http://www.cms-lawnow.com/ealerts/2018/09/in-the-aftermath-of-achmea-does-vattenfall-ensure-the-future-for-intra-eu-investment-arbitration (dostęp: 7.10.2019 r.).
Słok-Wódkowska M., Wiącek M., Zgodność dwustronnych umów inwestycyjnych pomiędzy państwami członkowskimi z prawem Unii Europejskiej – glosa do wyroku Trybunału Sprawiedliwości z 6.03.2018 r., C-284/16, Slowakische Republik przeciwko Achmea BV, „Europejski Przegląd Sądowy” 2018/11.
Titi C., The European Union’s proposal for an international investment court: Significance, innovations and challenges ahead, „Transnational Dispute Management” 2017/1.


dr Łukasz Stępkowski
Autor jest adwokatem, tłumaczem przysięgłym języka angielskiego, wykładowcą w Katedrze Prawa Międzynarodowego i Europejskiego Uniwersytetu Wrocławskiego (ORCID: 0000-0001-5324-4218).

Podatek od sprzedaży detalicznej – glosa do wyroku Sądu z 16.05.2019 r., sprawy połączone T-836/16 i T-624/17, Rzeczpospolita Polska przeciwko Komisji Europejskiej

Niniejsza glosa dotyczy wyroku Sądu (Dziewiąta Izba, w powiększonym składzie) z 16.05.2019 w sprawach połączonych T-836 i T-624/17, Polska przeciwko Komisji, gdzie Sąd odniósł się m.in. do kwestii selektywności polskiego systemu podatku od sprzedaży detalicznej. Sąd stwierdził nieważność decyzji Komisji co do wszczęcia formalnej procedury dochodzenia i końcowej decyzji negatywnej, głównie z powodu braku ustalenia rzeczywistego systemu odniesienia przez Komisję. Niniejsza glosa ma za swój przedmiot sprawdzenie, czy rozstrzygnięcie Sądu jest trafne oraz ma na celu przedstawienie kontekstu prawnego i orzeczniczego dla tego rozstrzygnięcia.

Niniejsza glosa jest jednym z efektów badań w ramach grantu Narodowego Centrum Nauki PRELUDIUM 9 nr UMO-2015/17/N/HS5/02575 „Sytuacja prawna przedsiębiorstwa w prawie Unii Europejskiej dotyczącym pomocy państwa”, a także jednym z efektów badań na podstawie umowy z 20.08.2019 r. pomiędzy Prezesem Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz Uniwersytetem Wrocławskim – Wydziałem Prawa, Administracji i Ekonomii, Katedra Prawa Międzynarodowego i Europejskiego.

Słowa kluczowe: pomoc państwa, selektywność, środki podatkowe, system odniesienia, natura i struktura systemu, podatek detaliczny

dr Łukasz Stępkowski
The author is an advocate, a sworn translator of English, a lecturer at the Chair of International and European Law, University of Wrocław (ORCID: 0000-0001-5324-4218).

Retail Sales Tax. Commentary on General Court Judgment of 16 May 2019, Joined Cases T-836/16 and T-624/17, Republic of Poland v. European Commission

This case commentary relates to the Judgment of the General Court (Ninth Chamber, Extended Composition) of 16 May 2019 in joined cases T-836/16 and T-624/17 Republic of Poland v. European Commission, wherein that Court has addressed, among other things, the issue of selectivity of the Polish retail tax system. The General Court annulled the Commission’s decisions to open the formal investigation into the measure and the final negative decision on the retail tax at issue, mainly because of the Commission’s failure to establish a genuine reference system. This case commentary aims to verify whether the General Court’s decision was correct, and to provide background therefor.

Keywords: state aid, selectivity, tax measures, system of reference, nature and structure of the system, retail tax

Bibliografia:

Bacon K. [w:] European Union Law of State Aid, red. K. Bacon, Oxford 2017.
Bartosiewicz A., Ustawa o podatku od sprzedaży detalicznej. Komentarz, LEX 2016.
Cisotta R. [w:] State Aid Law of the European Union, red. H.C.H. Hofmann, C. Micheau, Oxford 2016.
Ellis E., Watson P., EU Anti-Discrimination Law, Oxford 2013.
Flynn L., Gilliams H. [w:] EU State Aids, red. L. Hancher, T. Ottervanger, P.-J. Slot, London 2016.
Keppenne J., Caviedes C. [w:] EU Competition Procedure, red. L. Ortiz-Blanco, Oxford 2013.
Lasok K., Millet T., Judicial Control in the EU, Oxford 2004 (reprint 2011).
Lenaerts K., Maselis I., Gutman K., EU Procedural Law, Oxford 2015.


dr Sylwia Żyrek
autorka jest radcą prawnym.

Działalność internetowych platform pośredniczących w wymianie dóbr i usług a pojęcie usług społeczeństwa informacyjnego – wprowadzenie i wyrok Trybunału Sprawiedliwości z 20.12.2017 r., C-434/15, Asociación Profesional Elite Taxi przeciwko Uber Systems Spain SL

Internetowe platformy, za pośrednictwem których możemy dzielić się dobrami, czasem czy umiejętnościami, zmieniają nasze podejście do korzystania z zasobów. Jednocześnie platformy coraz częściej przestają pełnić rolę neutralnego pośrednika, którego aktywność ograniczałaby się do pomocy w łączeniu użytkowników o komplementarnych potrzebach, lecz podejmują rolę aktywną, wyznaczając warunki świadczenia usług i kontrolując ich wykonywanie. Powyższe rodzi szereg problemów związanych z zapewnieniem odpowiedniej regulacji prawnej dotyczącej ich działalności, która zapewniałaby oczekiwany poziom bezpieczeństwa prawnego, nie ograniczając rozwoju innowacyjności. W wyroku z 20.12.2017 r., C-434/15, Asociación Profesional Elite Taxi przeciwko Uber Systems Spain SL, Trybunał Sprawiedliwości odniósł się częściowo do wskazanego problemu, formułując kryteria, które pozwalają ocenić, czy usługi świadczone przez określoną platformę internetową stanowią usługi społeczeństwa informacyjnego, czy też są nieodłącznie związane z usługami świadczonymi w rzeczywistości, stąd ich świadczenie nie podlega dyrektywie o handlu elektronicznym.

Słowa kluczowe: ekonomia współdzielenia, usługi over-the-top, usługi społeczeństwa informacyjnego, platformy internetowe

dr Sylwia Żyrek
The author is an attorney at law

Online Platforms Intermediating in the Exchange of Goods and Services as Information Society Services. Introduction and Judgment of the Court of Justice of the European Union Dated 20 December 2017, Case C-434/15, Asociación Profesional Elite Taxi v. Uber Systems Spain SL

Keywords: sharing economy, over-the-top services, information society services, online platforms

Online platforms through which we can share our goods, time and skills affect the way in which we use our resources. It has to be observed that more and more often the platforms cease to play the role of a neutral intermediary, whose activity is limited to helping connect users, but instead they take an active role and set the terms and conditions of services and control their performance. The abovementioned features raise a number of questions regarding adequate legal regulation of the platforms, which regulation would at the same time ensure the expected level of legal security without prejudicing the development of innovations. In the judgment of 20 December 2017, C-434/15, Asociación Profesional Elite Taxi v. Uber Systems Spain SL, the Court of Justice referred to the abovementioned problem and formulated the criteria that help assess whether the services provided by a particular online platform constitute information society service or, rather, they are inherently linked with the services provided offline, hence their provision is not governed by the e-Commerce Directive.

Keywords: sharing economy, over-the-top services, information society services, online platforms

Bibliografia:

Adamski D., Lost on the digital platform: Europe’s legal travails with the Digital Single Market, „Common Market Law Review” 2018/3.
Aloisi A., The Role of European Institutions in Promoting Decent Work in the „Collaborative Economy” [w:] Multidisciplinary Design of Sharing Services, red. M. Bruglieri, Cham 2018.
Bagińska E., Majkowska-Szulc S., Granice prawne „uberyzacji” – glosa do wyroku Trybunału Sprawiedliwości z 20.12.2017 r., C-434/15, Asociación Profesional Elite Taxi przeciwko Uber Systems Spain SL, „Europejski Przegląd Sądowy” 2018/5.
Cavallini G., The Clssification of Crowdwork and Work by Platforms: Alternatives and Implications [w:] Working in Digital and Smart Organizations, red. E. Ales, Cham 2018.
Chips with everything. How the world will change as computers spread into everyday objects, „The Economist” z 12.09.2019 r.
Domurath I., Platforms as contract partners: Uber and beyond, „Maastricht Journal of European and Comparative Law” 2018/5.
Finck M., Distinguishing internet platforms from transport services: Elite Taxi v. Uber Spain, „Common Market Law Review” 2018/5.
Four legs good, four wheels better. The sharing economy, African style, „The Economist” z 10.11.2017 r.
Hacker P., UberPop, UberBlack, and the Regulation of Digital Platforms after the Asociación Profesional Elite Taxi Judgment of the CJEU, „European Review of Contract Law” 2018/1.
Hatzopoulos V., Roma S., Caring for sharing? The collaborative economy under EU law, „Common Market Law Review” 2017/1.
Kauf S., Ekonomia współdzielenia (sharing economy) jako narzędzie kreowania smart city, „Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej” 2018/120.
Lougher G., Kalmanowicz S., EU Competition Law in the Sharing Economy, „Journal of European Competition Law & Practice” 2016/2.
Maultzsch F., Contractual liability of online platform operators: European proposals and established principles, „European Review of Contract Law” 2018/3.
Mazur J., Szmigielski A., Czy działalność Ubera jest usługą społeczeństwa informacyjnego? Rozważania na kanwie sprawy Asociación Profesional Elite Taxi, „Europejski Przegląd Sądowy” 2018/5.
McGaughey E., Uber, the Taylor Review, Mutuality and the Duty Not to Misrepresent Employment Status, „Industrial Law Review” 2018/2.
Schaub M., Why Uber is an information society service, „Journal of European Consumer and Market Law” 2018/3.
Sylwestrzak D., Klasyczne przewozy taksówkowe kontra Uber, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2018/39.
Żyrek S., Status usług over-the-top w prawie telekomunikacyjnym – wprowadzenie i wyrok Trybunału Sprawiedliwości z 5.06.2019 r., C-142/18, Skype Communications Sàrl przeciwko Institut belge des services postaux et des télécommunications, „Europejski Przegląd Sądowy” 2019/10.
Żyrek S., Tworzenie kopii utworów na użytek prywatny w chmurze obliczeniowej – wprowadzenie i wyrok Trybunału Sprawiedliwości z 29.11.2017 r., C-265/16, VCAST Limited przeciwko RTI SpA, „Europejski Przegląd Sądowy” 2019/4.


Orzecznictwo Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego

Orzecznictwo Sądu Najwyższego – Michalina Szpyrka (autorka jest doktorantką na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego oraz asystentem sędziego w Izbie Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Najwyższego, ORCID: 0000-0001-7678-5287)

Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego – dr Robert Talaga (autor jest starszym referendarzem w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Poznaniu, ORCID: 0000-0002-5281-2188)

EU-Related Case Law of Polish Courts

Case law of the Supreme Court – Michalina Szpyrka (the author is a doctoral student at the Faculty of Law and Administration of the University of Warsaw and a judge’s assistant at the Labour Law and Social Security Chamber of the Supreme Court, ORCID: 0000-0001-7678-5287)

Case law of the Supreme Administrative Court – dr Robert Talaga (the author is a senior court referendary at the Provincial Administrative Court in Poznań, ORCID: 0000-0002-5281-2188)

Bibliografia

Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, t. 2, Komentarz do artykułów 19–59, red. L. Garlicki, Warszawa 2011.
Polak P., Trzciński J., Konstytucyjna zasada godności człowieka w świetle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2018/40.
Skowrońska-Bocian E., Wierciński J. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 6, Spadki, red. J. Gudowski, Warszawa 2017.

Przeglądaj powiązane tematy
Back To Top