Czy modele oraz ustalenia i rekomendacje prawidłowo integrują zarządzanie przestrzenią z zarządzaniem strategicznym rozwojem gmin? Potrzebne korekty przepisów i działania edukacyjnedr hab. Andrzej Sztando
jest profesorem w Katedrze Gospodarki Przestrzennej i Administracji Samorządowej na Uniwersytecie Ekonomicznym we Wrocławiu. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-6204-9884
Czy modele oraz ustalenia i rekomendacje prawidłowo integrują zarządzanie przestrzenią z zarządzaniem strategicznym rozwojem gmin? Potrzebne korekty przepisów i działania edukacyjne
Jednym z kluczowych warunków skutecznego zarządzania strategicznego rozwojem gmin jest zintegrowanie z nim zarządzania przestrzenią. Mimo wieloletnich postulatów, kompleksowe regulacje temu służące przyjęto dopiero w 2020 r., w ramach pierwszego etapu reformy systemu zarządzania rozwojem kraju. Do prawa samorządowego wprowadzono strategię rozwoju gminy, a jej obowiązkowymi częściami uczyniono model struktury funkcjonalno-przestrzennej oraz ustalenia i wytyczne w zakresie kształtowania i prowadzenia polityki przestrzennej. Miały być one wyznacznikami dla gminnych narzędzi zarządzania przestrzenią. Celem przeprowadzonych badań była weryfikacja, czy w praktyce przepisy nt. modeli oraz ustaleń i rekomendacji satysfakcjonująco wspierają tę integrację. Zastosowano w nich metody badawcze analizy aktów prawnych, podobieństw i przyczynowo-skutkową, a także wywiadów pogłębionych. Wykorzystano także wyniki wieloletnich obserwacji uczestniczących. Badania wykazały, że w istotnej części gmin przepisy te nie działają zgodnie z intencją ustawodawcy, co prowadzi do dysfunkcji integracji, a potencjalnie do spowolnienia rozwoju społeczno-gospodarczego. Przyczyną tego stanu rzeczy jest ich niewystarczająca szczegółowość oraz za niski poziom kultury zarządzania strategicznego rozwojem, charakteryzujący część władz i menedżmentu gmin. W części postulatywnej artykułu zaproponowano zatem korekty przedmiotowych przepisów, odnosząc je do przygotowywanej obecnie reformy planowania przestrzennego. Nakreślono także niezbędne działania na rzecz podnoszenia wspomnianej kultury. Artykuł kończą argumenty za kontynuacją badań, zarówno w przedstawionym obszarze, jak i w innych obszarach zarządzania strategicznego rozwojem gmin.
Słowa kluczowe: zarządzanie publiczne, zarządzanie strategiczne, zarządzanie przestrzenią, zarządzanie strategiczne rozwojem gminy, strategia rozwoju gminy, model struktury funkcjonalno-przestrzennej gminy, ustalenia i rekomendacje zakresie kształtowania i prowadzenia polityki przestrzennej w gminie
Dr hab. Andrzej Sztando
is a professor of the Department of Spatial Management and Self-Government Administration of the Wroclaw University of Economics and Business (WUEB), Poland.
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-6204-9884
Do the models, arrangements and recommendations properly integrate spatial management with the strategic governance of the development of municipalities? Necessary adjustments to the regulations and educational activities
One of the key conditions for effective strategic governance of the development of municipalities is its integration with spatial management. Despite many years of postulates, comprehensive regulations serving this purpose were adopted in Poland as late as in 2020, as part of the first stage of the reform of the country’s development governance system. A municipality development strategy was introduced into the self-government law, and a model of the functional and spatial structure as well as arrangements and guidelines for shaping and pursuing spatial policy were made its obligatory parts. They were to be determinants for municipal space management tools. The objective of the research was to verify whether the regulations on models, arrangements and recommendations satisfactorily support this integration in practice. The research methods of analysing legal acts, similarities and causes-and-effects, as well as in-depth interviews were used. The results of long-term observations of the participants were also used. The research showed that these regulations do not work in accordance with the legislator’s intention in a significant proportion of municipalities, which leads to dysfunctions of integration and potentially to a slowdown in socio-economic development. The reason for this state of affairs is their insufficient depth and the low level of the culture of strategic development governance, which characterizes some of the authorities and management of the municipalities. Therefore, the postulating part of the article proposes corrections adjustments to the regulations in question, referring them to the spatial planning reform currently being prepared. It also outlines the necessary actions to raise this culture. The article ends with arguments in support of the continuation of research in the area presented, as well as other areas of strategic governance of the development of the municipalities.
Keywords: public governance, strategic governance, spatial management, strategic governance of the development of the municipality, municipality development strategy, model of the functional and spatial structure of the municipality, arrangements and recommendations for shaping and pursuing spatial policy in the municipality
Bibliografia / References
Albrechts L., Healey P., Kunzmann K.R., Strategic Spatial Planning and Regional Governance in Europe,„Journal of the American Planning Association” 2003/2
Drzazga D., Systemowe uwarunkowania planowania przestrzennego jako instrumentu osiągania sustensywnego rozwoju, Łódź 2018
Markowski T., Funkcjonowanie gospodarki przestrzennej – założenia budowy modelu zintegrowanego planowania i zarządzania rozwojem, „Studia KPZK PAN” 2011/ CXXXIV
Sołtys J., Problemy planowania strategii i zagospodarowania przestrzennego w zarządzaniu rozwojem obszarów metropolitalnych, „Biuletyn KPZK PAN” 2015/259
Sztando A., Does the Strategic Planning of Local Development Result from the Motives Indicated in Literature? Contemporary Motivation of Polish Small Towns’ Authorities for Strategic Planning of Local Development, „Transylvanian Review of Administrative Sciences” 2017/51E
Sztando A., Lokalistyczne cechy zarządzania strategicznego rozwojem lokalnym, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu” 2017/447
Sztando A., Współczesne bariery zarządzania strategicznego rozwojem lokalnym w Polsce, „Nauki o Zarządzaniu” 2015/4
Sztando A., Wyzwania systemowej integracji zarządzania przestrzenią z zarządzaniem strategicznym rozwojem w wymiarach lokalnym, subregionalnym i regionalnym, „Samorząd Terytorialny” 2021/12
Tölle A., Zintegrowane formy planowania i zarządzania rozwojem lokalnym a instrumentarium planistyczne. System polski na tle systemu niemieckiego, „Studia Regionalne i Lokalne” 2014/3
Piotr Drogosz
jest radcą prawnym. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-8984-0166
Przedawnienie możliwości ustalenia opłaty adiacenckiej z tytułu wzrostu wartości nieruchomości na skutek podziału lub uzbrojenia nieruchomości po zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami z 2017 r.
Na mocy ustawy z 20.07.2017 r. o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz niektórych innych ustaw zostały istotnie zmienione regulacje dotyczące przedawnienia opłaty adiacenckiej. Między innymi wprowadzono nowe brzmienie art. 98a ust. 1, czego skutkiem było usunięcie z przepisu 3-letniego terminu, w którym może zostać ustalona opłata adiacencka. W to miejsce normodawca wprowadził 3-letni termin na wszczęcie postępowania w przedmiocie ustalenia opłaty adiacenckiej. Analogiczna zmiana dotyczy art. 145 ust. 2 ustawy. W artykule przedstawiono liczne argumenty w obronie tezy, że nowa norma przepisu nie definiuje już terminu przedawnienia ustalenia opłaty, lecz określa wyłącznie termin, w którym może zostać wszczęte postępowanie. W publikacji wyrażone zostały również wątpliwości co do konstytucyjności przepisów intertemporalnych przewidujących stosowanie nowych regulacji do podziałów, które zostały zatwierdzone ostateczną decyzją lub prawomocnym orzeczeniem sądowym.
Słowa kluczowe: opłata adiacencka, przedawnienie opłaty adiacenckiej, podział nieruchomości, uzbrojenie nieruchomości, zmiana ustawy o gospodarce nieruchomościami, daniny publiczne, wykładnia przepisów prawa
Piotr Drogosz
is a legal counsel, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-8984-0166
Limitation of the ability to set a betterment levy after the 2017 amendment to the Act on Real Property Management
The regulations on the limitation period of the betterment levy were significantly amended under the Act of 20 July 2017 amending the Act on real property management and certain other acts. Among other things, new wording of Article 98a, para. 1 was introduced having the effect of removing the 3-year deadline for setting the betterment levy from the provision. In its place, the legislator introduced a three-year period for initiating proceedings to set the betterment levy. The article presents numerous arguments in defence of the thesis that the new provision of the regulation no longer defines a limitation period for setting the levy, but simply specifies a time within which proceedings can be initiated. It also expresses doubts about the constitutionality of the intertemporal provisions providing for the application of new regulations to divisions that have been approved by a final decision or a final court ruling.
Keywords: betterment levy, limitation of the betterment levy, division of real property, installation of utilities on real property, amendment to the Act on Real Property Management, public levies, interpretation of the law
Bibliografia / References
Banaszak B., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2012
Bończak-Kucharczyk E., Ustawa o gospodarce nieruchomościami. Komentarz aktualizowany, LEX 2022
Brzezicki T. (red.), Fisz I., Morawski W., Opłaty i wybrane roszczenia dotyczące nieruchomości, Warszawa 2018
Jaworski J., Prusaczyk A., Tułodziecki A., Wolanin M., Ustawa o gospodarce nieruchomościami. Komentarz, Warszawa 2021
Lamentowicz W., Interpretacja prawnicza, Warszawa 2020
Malinowski A., Błędy formalne w tekstach prawnych, Warszawa 2019
Morawski L., Zasady wykładni prawa, Toruń 2014
Safjan M., Bosek L. (red.), Konstytucja RP, t. 1, Komentarz do art. 1–86, Warszawa 2016
Safjan M., Bosek L. (red.), Konstytucja RP, t. 2, Komentarz do art. 87–243,, Warszawa 2016
dr Paweł Gacek
jest doktorem nauk prawnych; czynnym funkcjonariuszem Policji w stopniu nadkomisarza Policji. ORCID: http://orcid.org/0000-0001-6365-3146
Opinia terenowych organów administracji rządowej i organów administracji samorządowej w związku z procedurą powołania i odwołania komendantów Policji
Artykuł jest poświęcony problematyce związanej z uczestnictwem organów administracji rządowej oraz samorządowej w procedurze powołania i odwołania komendantów Policji. Wskazane zostało, że wystąpienie o wymaganą opinię do podmiotów pozapolicyjnych jest niezbędnym elementem poszczególnych procedur związanych z powołaniem albo odwołaniem danego komendanta Policji. Opinia powinna zostać wydana w terminie określonym w pragmatyce służbowej. Jeśli podmiot pozapolicyjny nie wyda jej w terminie ustawowym, powołanie albo odwołanie danego komendanta Policji może nastąpić bez takiej opinii. Wobec tego zwrócono uwagę na charakter prawny opinii, jej niezbędne elementy, a także wykazano, że wystąpienie o wydanie opinii, o którym mowa w ustawie o Policji, nie stanowi instytucji „współdziałania organów”, o którym mowa w art. 106 Kodeksu postępowania administracyjnego.
Słowa kluczowe: Policja, komendant Policji, rozkaz personalny, powołanie, odwołanie, terenowy organ administracji rządowej, organ samorządowy, opinia
Dr Paweł Gacek
is a doctor of legal sciences; an active Police oficer in the rank of super-commissioner, Poland. ORCID: http://orcid.org/0000-0001-6365-3146
Opinion of the local bodies of government administration and the authorities of territorial self-government administration in connection with the procedures of appointing and dismissing police commanders
This article has been entirely devoted to the issues related to the involvement of the local bodies of government administration and authorities of territorial self-government units in connection with the procedures of appointing and dismissing police commanders. It points out that request submitted to the non-police entities for the required opinion is a necessary element of particular individual procedures related to the appointment and dismissal of a given police commander. The opinion should be issued within the deadline specified in the official pragmatics. If the non-police entity does not issue an opinion within the statutory deadline, given individual police commander may be appointed or dismissed without such an opinion. Therefore, attention has been drawn to the legal nature of this opinion, its necessary elements, and it has been pointed out that the request for the opinion referred to in the Act on the Police is not an institution of ‘cooperation of authorities’ as specified in Article 106 of the Administrative Procedures Code.
Keywords: police, police commander, personal order, appointment, dismissal, local body of government administration, territorial self-government body, opinion
Bibliografia / References
Adamiak B., Borkowski J., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2017
Chorąży K., Taras W., Wróbel A., Postępowanie administracyjne i sądowoadministracyjne, Kraków 2004
Choromańska A., Komentarz do art. 6b [w:] A. Choromańska, P. Łabuz, I. Malinowska, Ustawa o Policji. Komentarz, Legalis 2022
Czebotar Ł., Gądzik Z., Łyżwa A., Michałek A., Świerczewska-Gąsiorowska A., Tokarski M., Komentarz. Ustawa o Policji, Warszawa 2015
Gacek P., Opinia organizacji zakładowej związku zawodowego policjantów w sprawie zwolnienia ze służby w Policji (art. 43 ust. 3 ustawy o Policji), „Policja. Kwartalnik Kadry Kierowniczej Policji” 2018/2
Guziński B., Komentarz do art. 6b [w:] Ustawa o Policji. Komentarz, red. K. Chałubińska-Jentkiewicz, J. Kurek, Legalis 2021
Grześków M., Nawiązanie stosunków zatrudnienia w służbach zmilitaryzowanych, Warszawa 2020
Hanausek T., Ustawa o Policji. Komentarz, Kraków 1996
Karpiuk M., Struktura organizacyjna Policji [w:] M. Czuryk, M. Karpiuk, J. Kostrubiec, K. Orzeszyna (red.), Prawo policyjne, Warszawa 2014
Kotowski W., Ustawa o Policji. Komentarz, Warszawa 2008
Maciejko W., Korcz-Maciejko A., Postępowanie w sprawach osobowych w Policji, Wrocław 2010
Opaliński B., Komentarz do art. 6b [w:] B. Opaliński, M. Rogalski, P. Szustakiewicz, Ustawa o Policji. Komentarz, Legalis 2020
Pieprzny S., Policja. Organizacja i funkcjonowanie, Warszawa 2011
Sławik K., Zarys systemu prawa policyjnego, Warszawa 2011
Szustakiewicz P., Stosunki służbowe funkcjonariuszy służb mundurowych i żołnierzy zawodowych jako sprawa administracyjna, Warszawa 2012
dr Adam J. Jarosz
jest adiunktem w Katedrze Administracji Publicznej w Kolegium Ekonomiczno-Społecznym w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie, przewodniczącym Rady Okręgu nr 12 Staromiejskie w Toruniu. ORCID: http://orcid.org/0000-0003-0972-5588
Struktury miejskich jednostek pomocniczych
W artykule przeanalizowane zostały typy jednostek pomocniczych miast na prawach powiatu, kształt ich organów oraz sposób ich wyboru. Konstrukcje ustrojowe dzielnic, osiedli i innych jednostek ze względu na ogólne przepisy ustawowe są bardzo zróżnicowane, do tego stopnia, że trudno znaleźć dominujące prawidłowości i trendy. Kompetencje i narzędzia, jakimi dysponują w celu realizacji powierzonych im zadań, nie mają charakteru decyzyjnego, co powoduje ich marginalne znaczenie w zarządzaniu miastem.
Słowa kluczowe: jednostki pomocnicze gmin; osiedle; dzielnica; miasto na prawach powiatu
Dr Adam J. Jarosz
is an assistant professor at the Department of Public Administration at the Collegium of Socio-Economics at the SGH Warsaw School of Economics, and the chair of District Council no. 12 – Staromiejskie in Toruń, Poland. ORCID: http://orcid.org/0000-0003-0972-5588
Structures of urban sub-municipal units
The article presents an analysis of types of sub-municipal units in Polish cities with the rights of counties, the shape of their governing bodies and method of their election. The general legal regulations make the polities of districts, neighbourhoods and other units highly diversified to the extent that it is difficult to find dominating trends. The competences and tools they have for fulfilling the tasks entrusted to them are not of a decisive nature, which means they have a marginal role in the management of the city.
Keywords: sub-municipal units; neighbourhood; district; city with the rights of a county
Bibliografia / References
Augustyniak M., Jednostki pomocnicze gminy, Warszawa 2010
Bandarzewski K., Czy jednostki pomocnicze staną się nowym stopniem samorządu terytorialnego? Uwagi na tle projektowanych zmian, „Samorząd Terytorialny” 2019/9
Bul R., Problemy funkcjonowania jednostek pomocniczych samorządu terytorialnego na przykładzie miasta Poznania, „Seria Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna – Varia, Biuletyn Instytutu Geografii Społeczno-Ekonomicznej i gospodarki Przestrzennej UAM” 2010
Bul R., Piątek W., Prawne oraz terytorialne aspekty funkcjonowania gminnych jednostek pomocniczych w dużych miastach, „Samorząd Terytorialny” 2012/7–8
Fleszer D., Tworzenie jednostek pomocniczych gminy jako forma realizacji zasady pomocniczości, „Samorząd Terytorialny” 2011/4
Gawłowski R., Jarosz A., Infrastruktura partycypacji społecznej. Pojęcie i wykorzystanie w polskich miastach, „Studia Regionalne i Lokalne” 2019/4
Izdebski H., Jednostki pomocnicze gminy – pomiędzy organami gminy a obywatelami jako podmiotem władzy lokalnej, „Samorząd Terytorialny” 2011/12
Jarosz A., Jednostki pomocnicze w miastach województwa kujawsko-pomorskiego [w:] Jednostki pomocnicze w polskich gminach. Pozycja, funkcje i wyzwania, red. A. Jarosz, B. Springer, Zielona Góra 2014
Kalisiak-Mędelska M., Funkcjonowanie jednostek pomocniczych (osiedli) w Łodzi. Analiza wyników badania pilotażowego, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu” 2012/243
Lackowska M., Czy mieszkańcy wielkich miast potrzebują jednostek pomocniczych?, „Samorząd Terytorialny” 2014/1–2
Lowndes V., Sullivan H., How low can you go? Rationales and challenges for neighbourhood governance,“Public Administration” 2008/1
Madej M., Ancillary Units as a Tool of Sublocal Governance in the Polish Major Cities, „Polish Political Science Yearbook” 2022/51
Madej M., Jednostki pomocnicze i ich rola w miastach na prawach powiatu na przykładzie Wrocławia, „Studia Regionalne i Lokalne” 2021/2
Paukszteło W., Ordynacja, reforma, pieniądze czy polityka? Sposoby na zwiększenie frekwencji w wyborach do rad jednostek pomocniczych gmin, „Acta Politica Polonica” 2016/2
Paukszteło W., Rady osiedli w Szczecinie – niechciana demokracja? [w:] Szczecin, obywatele, samorząd. Przyczynek do retrospekcji 25 lat, red. M. Drzonek, Kraków–Szczecin 2015
Piechota G., Jednostki pomocnicze w strukturach zarządzania polską gminą (analiza funkcjonowania jednostek pomocniczych w śląskich miastach na prawach powiatu), „Samorząd Terytorialny” 2013/3
Ruczkowski P., Status prawny jednostek pomocniczych gminy – na przykładzie jednostek pomocniczych utworzonych na obszarze województwa świętokrzyskiego, Kielce 2009
Sidor M., Demokracja lokalna na poziomie jednostek pomocniczych w największych miastach Polski [w:] Demokracja lokalna w państwach Europy, red. I. Bokszczanin, A. Mirska, Warszawa 2014
Sidor M., Rola jednostek pomocniczych w Lublinie w latach 2006–2015, „Samorząd Terytorialny” 2019/11
Słobodzian B., Dzielnice i osiedla – jednostki pomocnicze miasta Gdańska [w:] Jednostki pomocnicze w polskich gminach. Pozycja, funkcje i wyzwania, red. A. Jarosz, B. Springer, Zielona Góra 2014
Somerville P., Beckhoven E. van, Kempen R. van, The Decline and Rise of Neighbourhoods: The Importance of Neighbourhood Governance, “European Journal of Housing Policy” 2009/9(1)
Springer B., Jednostki pomocnicze – uwarunkowania formalno-prawne i praktyka życia codziennego na przykładzie wrocławskich osiedli [w:] Jednostki pomocnicze w polskich gminach. Pozycja, funkcje i wyzwania,red. A. Jarosz, B. Springer, Zielona Góra 2014
Strzelecki A., Samodzielność jednostek pomocniczych samorządu terytorialnego, „Zarządzanie Publiczne”2010/4(12)
Swianiewicz P., Jednostki pomocnicze w dużych miastach: błędne rondo marginalizacji czy ślepa uliczka?, „Samorząd Terytorialny” 2014/1–2
Swianiewicz P., Krukowska J., Lackowska M., Kurniewicz A., Błędne rondo marginalizacji? Jednostki pomocnicze samorządu w zarządzaniu dużymi miastami, Warszawa 2013
dr hab. Dominika Cendrowicz
jest adiunktem w Zakładzie Ustroju Administracji Publicznej w Instytucie Nauk Administracyjnych na Wydziale Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-2358-7188
Socjalna pomoc mieszkaniowa jako zadanie gminy
Mieszkanie uznawane jest za podstawowe dobro ekonomiczne, którego posiadanie pozwala na zaspokojenia istotnej potrzeby bytowej człowieka, jaką jest schronienie. Skrajną postacią braku mieszkania jest bezdomność. Gmina realizuje różnorodne zadania związane ze świadczeniem socjalnej pomocy mieszkaniowej, z których skorzystać mogą osoby zagrożone wykluczeniem mieszkaniowym i ubóstwem. Artykuł stawia za cel wyodrębnienie i analizę regulacji prawnych w tym obszarze. Sformułowane zostaną ponadto wnioski de lege lata i de lege ferenda w zakresie istniejącego stanu prawnego.
Słowa kluczowe: prawo do mieszkania, socjalna pomoc mieszkaniowa, polityka mieszkaniowa, gmina
Dr Hab. Dominika Cendrowicz
is an assistant professor in the Department of the Public Administration System at the Institute of Administrative Studies of the Faculty of Law, Administration and Economics, University of Wrocław, Poland. ORCID: http://orcid.org/0000-0002-2358-7188
Social housing assistance as the municipality’s task
Housing is considered an economic good, while homeownership enables a basic human need, namely shelter, to be satisfied. Homelessness is an extreme form of a lack of a home. The municipality conducts a variety of public tasks related to the provision of social housing assistance for people who are at risk of housing exclusion and poverty. The objective of the article is to separate and analyse legal regulations in this area. Furthermore, de lege lata conclusions and de lege ferenda propositions were also formulated with regard to the current legal situation.
Keywords: right to housing, social housing assistance, housing policy, municipality
Bibliografia / References
Andrzejewski A., Polityka mieszkaniowa, Warszawa 1987
Bednarek M., Prawo do mieszkania w konstytucji i ustawodawstwie, Warszawa 2007, LEX/el.
Bończak-Kucharczyk E., Sytuacja mieszkaniowa uchodźców z Ukrainy w Polsce. W świetle przepisów o pomocy udzielanej w związku z konfliktem zbrojnym, Warszawa 2022, LEX/el.
Cendrowicz D., Zadania jednostek samorządu terytorialnego z perspektywy zasady pomocniczości, Warszawa 2020
Cyran R., Zintegrowana polityka mieszkaniowa jako instrument rozwoju lokalnego, „Studia Ekonomiczne. Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach” 2013/144, s. 217
Federczyk W., Problemy wykorzystania gminnych zasobów mieszkaniowych [w:] Dobra publiczne w administracji, red. M. Woźniak, E. Pierzchała, Toruń 2014
Garlicki L., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2003
Gospodarka mieszkaniowa i infrastruktura komunalna w 2020 roku, Główny Urząd Statystyczny, 31.12.2021, https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/infrastruktura-komunalna-nieruchomosci/nieruchomosci-budynki-infrastruktura-komunalna/gospodarka-mieszkaniowa-i-infrastruktura-komunalna-w-2020-roku,13,15.html
Lis P., Polityka mieszkaniowa dla Polski. Dlaczego potrzeba więcej mieszkań na wynajem i czy powinno je budować państwo?, Warszawa 2019
Markowski T., Sikora-Fernandez D., Publiczny wymiar zasobów mieszkaniowych, „Samorząd Terytorialny” 2019/1–2
Mędrzycki R., Zadania administracji w zakresie przeciwdziałania bezdomności. Studium administracyjno-prawne, Warszawa 2017
Mędrzycki R., Zasada solidarności społecznej w prawie samorządu terytorialnego, Warszawa 2021, LEX/el.
Mikłaszewicz P., Komentarz do art. 75 [w:] Konstytucja RP, t. 1, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016
Oh, give me a home. Finland has slashed homelessness; the rest of Europe is failing, “The Economist”, https://www.economist.com/europe/2019/12/21/finland-has-slashed-homelessness-the-rest-of-europe-is-failing
Ploszka A., Publicznoprawny status jednostki skrajnie ubogiej, Warszawa 2018
Prajsnar A., Trzy lata czekania na mieszkanie od gminy to standard, https://www.money.pl/gospodarka/trzy-lata-czekania-na-mieszkanie-od-gminy-to-standard-6592585030146848a.html
Przymeński A., Pomoc mieszkaniowa dla zmarginalizowanych ekonomicznie gospodarstw domowych jako element systemu zabezpieczenia społecznego w Polsce, „Studia Ekonomiczne” 2014/179
Przymeński A., Socjalna pomoc mieszkaniowa w Polsce w świetle wyników Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań 2011, Główny Urząd Statystyczny, http://stat.gov.pl/z-prac-studialnych/inne/socjalna-pomocmieszkaniowa-w-polsce-w-swietle-wynikow-narodowego-spisu-powszechnego-ludnosci-i-mieszkan-2011,2,1.htm
Sobczyk-Grygiel S., Mieszkaniowa pomoc dla uchodźców z Ukrainy, https://serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia/artykuly/8378609,uchodzcy-z-ukrainy-mieszkania-nieruchomosci-tbs.html
Szyszka M., Polityka rodzinna w Polsce 1990–2004, Lublin 2008
Trzciński J., Komentarz do art. 79 [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. 1, red. L. Garlicki, Warszawa 1999
Wilczek M.T., Prawo do mieszkania w regulacjach państwowych i międzynarodowych, „Świat Nieruchomości” 2004/66
dr Jakub H. Szlachetko
jest adiunktem w Katedrze Postępowania Administracyjnego i Sądowoadministracyjnego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego, Prezes Zarządu Instytutu Metropolitalnego, adwokatem. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-4152-5394
Obszar Metropolitalny Gdańsk-Gdynia-Sopot– proces instytucjonalizacji i scenariusze dalszego rozwoju
W Rzeczypospolitej Polskiej brakuje ustawy o samorządzie metropolitalnym. Brak regulacji nie oznacza jednak braku metropolii – one istnieją i rozwijają się wykorzystując różne prawne formy. W artykule przedstawione instytucjonalny rozwój Obszaru Metropolitalnego Gdańsk-Gdynia-Sopot oraz jego potencjalne scenariusze.
Słowa kluczowe: Obszar-Metropolitalny-Gdańsk-Gdynia-Sopot, metropolia, samorząd metropolitalny, rozwój
Dr Jakub H. Szlachetko
is an assistant professor at the Department of Administrative and Administrative Court Proceedings of the Faculty of Law and Administration of the University of Gdańsk, President of the Management Board of the Metropolitan Institute, an attorney-at-law, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-4152-5394
Gdańsk-Gdynia-Sopot Metropolitan Area – the process of institutionalization and scenarios of development
The Republic of Poland has no Act on metropolitan self-government. However, the lack of regulation does not mean that there are no metropolises – they exist and are developing with the use of various legal forms. This article presents the institutional development of the Gdańsk-Gdynia-Sopot Metropolitan Area and its potential scenarios.
Keywords: Gdansk-Gdynia-Sopot Metropolitan Area, metropolis, metropolitan self-government, development
Bibliografia / References
Adamowicz P., Gdańsk jako wyzwanie, Gdańsk 2008
Adamowicz P., Metropolia nie tylko kościelna, „Gazeta Gdańska” z 18–20.09.1992 r.
Adamowicz P., Zespół metropolitalny. Zarys koncepcji, Gdańsk 1998
Gajewski R., W kierunku związku metropolitalnego w województwie pomorskim [w:] Organizacja i funkcjonowanie aglomeracji miejskich, red. B. Dolnicki, Warszawa 2018
Izdebski H., Samorząd terytorialny. Podstawy ustroju i działalności, Warszawa 2005
Kuć-Czajkowska K., Obszary funkcjonalne miast wojewódzkich w Polsce. Przestrzeń współpracy i konkurencji samorządów terytorialnych, Lublin 2019
Markowski T., Marszał T., Metropolie, obszary metropolitalne, metropolizacja. Problemy i pojęcia podstawowe, Warszawa 2006
Parysek J., Miasta polskie na przełomie XX i XXI wieku. Rozwój i przekształcenia strukturalne, Poznań 2005
Sagan I., Canowiecki Z., Między integracją a konkurencją. Gdańsko-Gdyński Obszar Metropolitalny, Warszawa 2011
Smętkowski M., Jałowiecki B., Gorzelak G., Obszary metropolitalne w Polsce – diagnozy i rekomendacje, „Studia Regionalne i Lokalne” 2009/1
Szlachetko J., Koncepcja MEGApolis. Prawo do dobrego samorządu a ustrój przyszłej metropolii [w:] Prawo do dobrego samorządu w perspektywie konstytucyjno-instytucjonalnej, red. M. Stec, K. Małysa-Sulińska, Warszawa 2021
Szlachetko J., Normatywny model samorządu metropolitalnego, Gdańsk 2020
Szlachetko J., Normatywny model samorządu terytorialnego, Gdańsk 2020
Szlachetko J., Tezy do ustawy o samorządzie metropolitalnym. Przyczynek do dyskusji o brakującej reformie, „Samorząd Terytorialny” 2021/1–2
Szlachetko J., Zakres działania i zadania samorządu metropolitalnego w świetle koncepcji MEGApolis. Postulaty de lege ferenda, „Samorząd Terytorialny” 2021/7–8
Szlachetko J., Związek metropolitalny jako związek jednostek samorządu terytorialnego sui generis [w:] Organizacja i funkcjonowanie aglomeracji miejskich, red. B. Dolnicki, Katowice 2018
dr Sławomir Owczarczuk
jest adiunktem w Instytucie Nauk Prawnych na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, doradcą podatkowym. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-3486-0028
Odliczenie podatku naliczonego od budowy wodociągu przez gminę na zasadach określonych w art. 86 ust. 13 ustawy o VAT. Glosa aprobująca do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 20 lutego 2020 r., I FSK 278/14
Przedmiotem wyroku NSA z 20 lutego 2020 r., I FSK 278/14 jest ocena prawna podniesionych przez Ministra Finansów w skardze kasacyjnej zarzutów naruszenia przez sąd pierwszej instancji art. 168 dyrektywy 112 oraz art. 86 ust. 1 i 13 ustawy o VAT. Autor ocenia argumenty składu orzekającego w kontekście tezy wyrażonej przez sąd o uznaniu tożsamości podmiotowo-podatkowej gminy na gruncie systemu VAT, a nie jej jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej. Zwraca uwagę na problem naruszania zasady neutralności VAT przez organy podatkowe w okresie poprzedzającym centralizację VAT jednostek samorządu terytorialnego, konieczność zapewnienia gminom wymaganego bezpieczeństwa prawnego oraz wątpliwość, czy udzielona przez TSUE w sprawie C-140/17 odpowiedź miała bezpośrednie znaczenie dla podjęcia glosowanego rozstrzygnięcia.
Słowa kluczowe: odliczenie VAT, podatnik VAT, gmina, jednostka budżetowa, VAT, samorząd terytorialny, podmioty publiczne, postępowanie sądowo administracyjne
Dr Sławomir Owczarczuk
is an assistant professor at the Institute of Legal Studies at the Faculty of Law and Administration of the University of Silesia in Katowice, tax advisor, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000–0003–3486–0028
Deduction of input tax on the construction of a water supply system by a municipality on the terms of Article 86, para. 13 of the Act on VAT Approving commentary on the judgment of the Supreme Administrative Court of 20 February 2020, I FSK 278/14
The judgment of the Supreme Administrative Court of 20 February 2020, I FSK 278/14 is a legal assessment of the allegations raised by the Minister of Finance in the cassation appeal regarding the breach of Article 168 of Directive 112 and Article 86, para. 1 and 13 of the Act on VAT by the court of the first instance. The author assesses the arguments of the bench in the context of the thesis expressed by the court on the recognition of the entity/tax identity of the municipality on the grounds of the VAT system, and not its organizational unit without legal personality.
He draws attention to the problem of tax authorities breaching the principle of VAT neutrality in the period before the VAT centralization of territorial self-government units, the need to provide the required legal security to municipalities, and the doubt as to whether the answer provided by the CJEU in case C-140/17 was directly relevant to the decision under review.
Keywords: VAT deduction, VAT payer, community, territorial self-government units, public entities, court-administrative proceedings
Bibliografia / References
Bartosiewicz A., Glosa do wyroku NSA z 18.10.2011 r., I FSK 1369/10, „Finanse Komunalne” 2012/4
Cheba S., Usprawnienie postępowania przed Naczelnym Sądem Administracyjnym (uwagi prawnoporównawcze z niemieckim modelem zaskarżania orzeczeń) [w:] Aktualne problemy sądowej kontroli administracji publicznej, red. W. Piątek, Warszawa 2019
Chmielewski J., Zasada budzenia zaufania w ogólnym postępowaniu administracyjnym, Warszawa 2018
Czarnik Z., Żukowski L., Postępowanie sądowoadministracyjne – fakultatywne zawieszenie postępowania z urzędu – postępowanie przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Glosa do postanowienia NSA z dnia 6 lipca 2011 r., II FZ 278/11, OSP 2012/7–8/73
Mudrecki A., Rzetelny proces podatkowy, Warszawa 2015
Owczarczuk S., Ewolucja statusu gminy jako podatnika z perspektywy 25 lat funkcjonowania podatku od towarów i usług w Polsce – wnioski de lege lata i postulaty de lege ferenda, „Samorząd Terytorialny” 2020/6
Owczarczuk S., Model opodatkowania usług komunalnych podatkiem od towarów i usług – wnioski na przykładzie dostaw wody i odbioru ścieków, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2022/1
Owczarczuk S., Specyfika gminy jako podatnika podatku od towarów i usług po dokonanej centralizacji [w:] Teoretyczne i praktyczne aspekty prawa finansowego. Problemy, koncepcje, wyzwania i rozwiązania, red. A. Gorgol, Warszawa 2020
Owczarczuk S., Status podatnika VAT w samorządzie terytorialnym, Warszawa 2012
Owczarczuk S., Status podatnika VAT w samorządzie terytorialnym po 1 stycznia 2010 r., „Finanse Komunalne” 2010/7–8
Zamów prenumeratę: https://www.profinfo.pl/czasopisma
