Nowelizacja ustawy o samorządzie gminnym dokonana ustawą z 11.01.2018 r. jako negatywny przykład praktyki tworzenia prawa.
dr Magdalena Gurdek
Wyższa Szkoła Humanitas w Sosnowcu
ORCID: 0000-0002-4924-348X
Nowelizacja ustawy o samorządzie gminnym dokonana ustawą z 11.01.2018 r. jako negatywny przykład praktyki tworzenia prawa
W pracy nad ustawą z 11.01.2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych zaobserwować można było wiele działań podejmowanych przez dysponentów procesu legislacyjnego, które niewątpliwie stanowiły przejaw negatywnych praktyk tworzenia prawa. Tempo prac nad tak ważnym aktem wprowadzającym fundamentalne zmiany w Kodeksie wyborczym oraz inne, nie mniej ważne, w ustrojowych ustawach samorządowych, brak reakcji na cenne uwagi podnoszone przez opozycję, a nawet przez posłów wywodzących się z tego samego ugrupowania co projektodawca, doprowadziły do uchwalenia przepisów wątpliwej jakości. Szczegółowa analiza przebiegu prac nad ustawą ujawnia kulisy procesu legislacyjnego, napawając pesymizmem.
Słowa kluczowe: negatywne praktyki, Kodeks wyborczy, ograniczenia antykorupcyjne wójta, wotum zaufania, dwukadencyjność
dr Magdalena Gurdek
Humanitas University in Sosnowiec
ORCID: 0000-0002-4924-348X
The amendment to the Act on municipal self-government made by the Act of 11 January 2018 as a negative example of the practice of law creation
In the works on the Act of 11 January 2018 on amending certain laws in order to increase the participation of citizens in the process of the selection, functioning and control of certain public bodies, many actions were taken by the holders of the legislative process, which were undoubtedly indicative of negative law-making practices. The pace of the works on such an important act introducing fundamental changes in the Electoral Code and other changes, no less important, in the constitutional laws of local governments, the lack of reaction to valuable feedback given by the opposition and even by deputies from the same party as the designer of the act, led to the adoption of provisions of dubious quality. A detailed analysis of the course of works on the act reveals the behind the scenes of the legislative process, filling one with pessimism.
Keywords: negative practices, Electoral Code, anti-corruption constraints of the municipality administrator, vote of confidence, two-tenure
Bibliografia:
Gurdek M., Wójt i osoba pozostająca we wspólnym pożyciu – nowe podmioty objęte ograniczeniami z art. 24f ustawy o samorządzie gminnym, „Roczniki Administracji i Prawa” 2018/XVIII(1)
Gurdek M., Referendum w sprawie odwołania wójta w związku z nieudzieleniem mu wotum zaufania w kontekście art. 67 ustawy o referendum lokalnym, „Roczniki Administracji i Prawa” 2018/XVIII(2)
Gurdek M., Skutki objęcia wójta treścią art. 24f ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym, „Roczniki Administracji i Prawa” 2019/XIX(1)
Olejniczak-Szałowska E., Wynik referendum lokalnego i jego skutki, „Samorząd Terytorialny” 2008/7–8
Pełny zapis przebiegu posiedzenia Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw z zakresu prawa wyborczego z dnia 30.11.2017 r., Biuletyn nr 2598/VIII, http://orka.sejm.gov.pl/Zapisy8.nsf/wgskrnr/NPW-3
Pełny zapis przebiegu posiedzenia Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw z zakresu prawa wyborczego z dnia 5.12.2017 r., Biuletyn nr 2602/VIII, http://orka.sejm.gov.pl/Zapisy8.nsf/wgskrnr/NPW-
Pełny zapis przebiegu posiedzenia Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektów ustaw z zakresu prawa wyborczego z dnia 7.12.2017 r., Biuletyn nr 2653/VIII, http://orka.sejm.gov.pl/Zapisy8.nsf/wgskrnr/NPW-7
Pełny zapis przebiegu 52. posiedzenia Sejmu w dniu 24.11.2017 r., http://orka2.sejm.gov.pl/StenoInter8.nsf/0/952247FF6DB8B133C12581E2007BD31C/%24File/52_c_ksiazka_bis.pdf
Pełny zapis przebiegu 54. posiedzenia Sejmu w dniu 13.12.2017 r., http://orka2.sejm.gov.pl/StenoInter8.nsf/0/A925FDE151FA9AD5C12581F6000286D9/%24File/54_b_ksiazka_bis.pdf
Pełny zapis przebiegu 53. posiedzenia Senatu RP IX kadencji w dniu 21.12.2017 r., https://www.senat.gov.pl/prace/senat/posiedzenia/przebieg,498,3.html
Wyniki głosowania nad przyjęciem wniosku o odrzucenie w pierwszym czytaniu projektu ustawy zawartego w druku nr 2001; głosowanie nr 88 na 52. posiedzeniu Sejmu dnia 24.11.2017r., godz. 12:53:10, http://www.sejm.gov.pl/Sejm8.nsf/agent.xsp?symbol=glosowania&nrkadencji=8&nrposiedzenia=52&nrglosowania=88
Wyniki głosowania nad skierowaniem projektu ustawy zawartego w druku nr 2001 do Komisji Nadzwyczajnej, głosowanie nr 89 na 52. posiedzeniu Sejmu dnia 24.11.2017 r., godz. 12:59:22, http://www.sejm.gov.pl/Sejm8.nsf/agent.xsp?symbol=glosowania&nrkadencji=8&nrposiedzenia=52&nrglosowania=89
dr Grzegorz Maroń
Katedra Nauk Historyczno- i Teoretycznoprawnych, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Rzeszowski
ORCID: 0000-0002-3861-9103
Religijny cel procesu prawotwórczego a konstytucyjność aktu normatywnego
Religijny cel procesu prawotwórczego powoduje, że rezultat tego procesu, tj. akt normatywny, pozostaje w sprzeczności z konstytucyjną zasadą światopoglądowej bezstronności władz publicznych. Konkluzja ta wymaga jednak uwzględnienia kilku istotnych zastrzeżeń. Po pierwsze, religijny cel prawodawcy niedozwolony na gruncie art. 25 ust. 2 Konstytucji RP należy odróżnić od jego religijnej motywacji. Celem jest pewien zakładany stan rzeczy czy stosunków społecznych, podczas gdy motywacja to pobudka, bodziec czy źródło inspiracji skłaniające do działania. Ustawa uchwalona z religijnej motywacji może realizować świeckie cele i być uzasadniona świeckimi racjami. Po drugie, religijny cel należy rozumieć w kategoriach teologicznych, a nie etycznych. Prawodawca kieruje się religijnym celem, gdy poprzez ustawę chce w szczególności wypełnić wolę Boga, chronić adresatów przed wiecznym potępieniem czy doprowadzić do ich nawrócenia, ale nie gdy sankcjonuje społeczne przekonania moralne ukształtowane pod wpływem religijnej doktryny. Po trzecie, religijny cel prawodawcy musi być udowodniony czy wiarygodnie wykazany, a nie domniemywany bądź apriorycznie zakładany. W końcu religijny cel dyskwalifikuje ustawę, jeśli był jedynym czy pierwszorzędnym celem prawodawcy.
Słowa kluczowe: proces prawotwórczy, religia, światopoglądowa bezstronność władz publicznych, Konstytucja RP
dr hab. Grzegorz Maroń
Department of Historical and Theoretical Law Sciences, Faculty of Law and Administration, University of Rzeszow
ORCID: 0000-0002-3861-9103
The religious purpose of the law-making process and the constitutionality of a normative act
The religious purpose of the law-making process causes that the result of this process, i.e. a normative act, is in contradiction with the constitutional principle of worldview impartiality of public authorities. However, this conclusion requires several important reservations to be taken into account. First, the religious purpose of the legislator, which is not allowed under Article 25.2 of the Constitution of the Republic of Poland, must be distinguished from the religious motivation. The purpose is a certain assumed state of affairs or social relations, while the motivation is an incentive, a stimulus or a source of inspiration that encourages action. A law passed on religious motivation may pursue secular goals and be justified by secular reasons. Second, a religious purpose should be understood in theological and not ethical categories. A legislator is guided by the religious purpose when, in particular, he wants to fulfil God's will, to protect the law’s addressees from eternal condemnation or to bring about their conversion, but not when he sanctions social moral convictions shaped by religious doctrine. Third, the religious purpose of the legislator must be proven or credibly demonstrated, not presumed or a priori assumed. In the end, a religious purpose disqualifies the law if it was the sole or primary goal of the lawmaker.
Keywords: law-making process, religion, worldview impartiality of public authorities, Constitution of the Republic of Poland
Bibliografia:
Audi R., The Place of Religious Argument in a Free and Democratic Society, „San Diego Law Review” 1993/30
Beckwith F., Taking Rites Seriously: Law, Politics, and the Reasonableness of Faith, New York 2015
Bielska-Brodziak A., Śladami prawodawcy faktycznego: materiały legislacyjne jako narzędzie wykładni prawa, Warszawa 2017
Bogucka I., Funkcje prawa: analiza pojęcia, Kraków 2000
Borecki P., Geneza modelu stosunków państwo – kościół w Konstytucji RP, Warszawa 2008
Borecki P., Pietrzak M., Glosa do wyroku TK z dnia 2 grudnia 2009 r., U 10/07, „Państwo i Prawo” 2010/5
Bork R., Slouching towards Gomorrah. Modern Liberalism and American Decline, New York 1996
Breyer S., On the Uses of Legislative History in Interpreting Statutes, „Southern California Law Review” 1992/65
Brzozowski W., Bezstronność światopoglądowa władz publicznych, Warszawa 2011
Buckley J., The Catholic Public Servant, „First Things” February 1992
Chrudzimski A., Neutralność światopoglądowa, „Analiza i Egzystencja” 2016/34
Ciszewski W., Neutralność. Demokracja. Uspołecznienie, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2016/4
Dudek M., Autonomia, neutralność i indyferentność moralna prawa, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2014/4
Dziedzina J., Kompromis albo horror. Rozmowa z posłem Jarosławem Gowinem, https://www.gosc.pl/doc/787952.Kompromis-albo-horror/6
Feldman S., Empiricism, Religion, and Judicial Decision-Making, „William & Mary Bill of Rights Journal” 2006/15/1
Legutko R., Różne aspekty neutralności światopoglądowej [w:] Neutralność światopoglądowa państwa, red. E. Nowicka-Włodarczyk, Kraków 1998
Lynn B., Stern M., Thomas O., The Right to Religious Liberty, The Basic ACLU Guide to Religious Rights, Carbondale 1995
Łączkowski W., „Bezstronność” władz publicznych, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2006/2
Małajny R., Mur separacji. Państwo a kościół w Stanach Zjednoczonych Ameryki, Katowice 1992
Małajny R., Krzyż w budynkach publicznych – tak czy nie? [w:] Standardy bezstronności światopoglądowej władz publicznych, red. A. Mezglewski, A. Tunia, Lublin 2013
Marcinkiewicz P., Motywacja sprawcy czynu zabronionego jako przesłanka odpowiedzialności karnej, „Prokuratura i Prawo” 2011/5
Maroń G., Integralność religijna sędziego oraz argumentacja religijna w amerykańskim procesie orzeczniczym, Rzeszów 2018
Piechowiak M., Dobro wspólne jako fundament polskiego porządku konstytucyjnego, Warszawa 2012
Płatek M., Opinia prawna na temat projektu ustawy o zmianie ustawy o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży (Dz.U. z 1993 r. Nr 17, poz. 78 ze zm.) oraz ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz.U. Nr 88, poz. 553 ze zm.), Warszawa 2016, https://pl.boell.org/sites/default/files/opinia_prawna_ustawa_antyaborcyjna_platek.pdf
Prostak R., Polityka liberalna i religia. Refleksje nad rozumem publicznym Johna Rawlsa i koncepcjami pokrewnymi, „Kultura i Polityka” 2009/6
Rawls J., Liberalizm polityczny, Warszawa 2012
Sadurski W., Konstytucja i Opaczność, https://www.salon24.pl/u/wojciechsadurski/26224,konstytucja-i-opacznosc,2
Tobor Z., W poszukiwaniu intencji prawodawcy, Warszawa 2013
Mateusz Wojtanowski
Uniwersytet Wrocławski
ORCID: 0000-0002-5570-9792
Warsztaty doskonalenia zawodowego dla instruktorów i wykładowców – zagadnienia prawne
Przedmiot artykułu stanowią warsztaty doskonalenia zawodowego dla instruktorów i wykładowców z punktu widzenia regulacji prawnych. Praca aspiruje do całościowego – choć siłą rzeczy skrótowego – ujęcia przedmiotowej kwestii. W toku narracji autor sformułował postulaty de lege ferenda dotyczące między innymi nadzoru nad warsztatami oraz sankcji za niedopełnienie obowiązku uczestnictwa w tych wydarzeniach.
Słowa kluczowe: warsztaty, szkolenie, instruktor, wykładowca
Mateusz Wojtanowski
University of Wroclaw
ORCID: 0000-0002-5570-9792
Professional development workshops for instructors and lecturers – legal issues
The subject of the article are professional improvement workshops for instructors and lecturers from the point of view of legal regulations. The paper aspires to be a comprehensive – albeit concise – analysis of the subject matter. In the course of the narrative, the author formulated de lege ferenda postulates regarding supervision over workshops and sanctions for failing to participate in them.
Keywords: workshops, training, instructor, lecturer
Bibliografia:
Bałaban A., Ekspertyza prawna dla Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Przewoźników, Kierowców Zawodowych i Ośrodków Szkolących Kierowców „Kierowca.pl” w Szczecinie w kwestii zgodności z Konstytucją RP z 2 IV 1997 r. i prawem Unii Europejskiej ustawy o kierujących pojazdami, 2010, s. 15, https://www.szkola-jazdy.pl/uwaga-ustawa-o-kierujacych-niezgodna-z-konstytucja-rp/ (dostęp 29.10.2018 r.)
Błachut M., Gromski W., Kaczor J., Technika prawodawcza, Warszawa 2007
Jakimowicz W., Wykładnia w prawie administracyjnym, Kraków 2006
Morawski L., Zasady wykładni prawa, Toruń 2010
Posiedzenie Komisji Infrastruktury nr 325 w dniu 19.10.2010 r. w sprawie rozpatrzenia rządowego projektu ustawy o kierujących pojazdami, druk sejm. nr 2879, orka.sejm.gov.pl/Biuletyn.nsf/wgskrnr6/INF-325 (dostęp 29.10.2018 r.)
Uzasadnienie do rządowego projektu ustawy o kierujących pojazdami, Sejm VI kadencji, druk sejm. nr 2879
Wojciechowski B., Reguły kolizyjne i inferencyjne w interpretacji prawa administracyjnego [w:] Wykładnia w prawie administracyjnym. System prawa administracyjnego. Tom 4, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, Warszawa 2015
mgr Paweł Sularz
Krakowska Akademia im Andrzeja Frycza Modrzewskiego
ORCID: 000-0003-0899-2326
Ponowne użycie grobu w kontekście opinii Głównego Inspektora Sanitarnego
Administracja cmentarza w oparciu o ustawę z 31.01.1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych dokonuje czynności ponownego użycia grobu. Główny Inspektor Sanitarny nie kwestionuje tego uprawniania. Jednak poprzez interpretację słowa „ekshumacja” uważa, iż administracja powinna stosować się do przepisów dotyczących ekshumacji. Niestety przepisy te nie uwzględniają administracji cmentarza jako podmiotu mogącego wnioskować do inspektora sanitarnego o zgodę na przeprowadzenie ekshumacji. W praktyce nie ma zatem możliwości, aby administracja cmentarza mogła dokonywać ponownego użycia grobu. Ekshumacja będzie oznaczać wejście w obszar istotnych praw osobistych rodziny pochowanego. Interpretacja dokonana przez Głównego Inspektora Sanitarnego jest błędna Nie uwzględnia wielu istotnych konsekwencji związanych z prawem prywatnym i prowadzi do trudności w stosowaniu prawa. Należy uznać, iż ponowne użycie grobu jest czymś innym niż ekshumacja.
Słowa kluczowe: prawo do grobu, ekshumacja, administracja cmentarza, prawa osobiste
mgr Paweł Sularz
Andrzej Frycz Modrzewski Krakow University
ORCID: 0000-0003-0899-2326
The reuse of graves in the context of the opinion of the Chief Sanitary Inspector
The cemetery administration, based on the Act of 31.01.1959 on cemeteries and the burial of the dead, performs activities of reusing graves. The Chief Sanitary Inspector does not question this entitlement. However, through the interpretation of the word "exhumation", he believes that the administration should comply with the exhumation regulations. Unfortunately, these regulations do not take into account the cemetery administration as an entity that can request permission from the Sanitary Inspector to conduct an exhumation. Therefore, in practice, it is not possible for the cemetery administration to reuse graves. Exhumation will mean entering the area of important personal rights of the family of the buried person. The interpretation made by the Chief Sanitary Inspector is incorrect. It does not take into account many important consequences related to private law and it leads to difficulties in applying the law. It should be recognised that the reuse of graves is something other than an exhumation.
Keywords: right to a grave, exhumation, cemetery administration, personal rights
Bibliografia:
Drembkowski P., Ustawa o cmentarzach i chowaniu zmarłych. Komentarz, Warszawa 2018
Mazurkiewicz J., Ochrona dóbr osobistych zmarłego w prawie polskim, Warszawa 2010
Póltorak M., Proces stanowienia rozporządzeń [w:] Procedury tworzenia aktów prawnych, red. J. Krawczyk, Warszawa 2013
Rudnicki S., Prawo do grobu, Kraków 1999
Stawicka E., Glosa do uchwały Sądu Najwyższego a dnia 29 czerwca 2016 r., III CZP 24/16, „Palestra” 2016/11
Szafrański D., Białończyk W., Bielecki A., Kasiak Ł., Piecha J., Zasady techniki prawodawczej w zakresie aktów prawa miejscowego. Komentarz praktyczny z wzorami oraz przykładami, Warszawa 2016
Wronkowska S., Zarys koncepcji państwa prawnego w polskiej literaturze politycznej i prawnej [w:] Polskie dyskusje o państwie prawa, red. S. Wronkowska, Warszawa 1995
Prof. nadzw. dr hab. Jerzy Paśnik
Akademia Humanistyczna im. Aleksnadra Gieysztora w Pułtusku
ORCID: 0000-0002-7835-0321
Wybrane aspekty ekonomicznych i normatywnych uwarunkowań zasad ustroju gospodarczego w Konstytucji RP z 1997 r.
Na wstępie opracowania Autor stwierdził, że za wyjątkiem przedstawicieli koncepcji interwencjonizmu państwowego inni teoretycy nauk ekonomicznych pomijali w rozważaniach fakt istotnego wpływu obowiązującego prawa na działalność gospodarczą. Kontynuując ten wątek, wskazał on, że w państwach demokratycznych kwestia ta jest regulowana na dwóch poziomach – ogólnym, określającym zasady ustroju gospodarczego i granice ingerencji państwa w gospodarkę, oraz na poziomie rozwiązań instytucjonalnych (ustawowych). Dokonując konfrontacji sformułowanych na tej podstawie założeń teoretycznych z polską praktyką legislacyjną, Autor zauważył, że ustawodawca wprawdzie deklaruje przestrzeganie konstytucyjnych zasad ustroju gospodarczego, ale zarazem w szeregu ustaw w sposób istotnie odmienny od tych zasad dokonał ich konkretyzacji.
Słowa kluczowe: zasady ustroju gospodarczego, instytucja prawna, komplet normatywny, sankcja negatywna, sankcja pozytywna
Prof. nadzw. dr hab. Jerzy Paśnik
Aleksander Gieysztor Academy of Humanities in Pułtusk
ORCID: 0000-0002-7835-0321
Selected aspects of the economic and normative conditions of the principles of the economic system in the Constitution of the Republic of Poland of 1997
At the outset of the study the author stated that, with the exception of the representatives of the concept of state intervention, other theorists of economic sciences neglected in their considerations the fact of the significant impact of the applicable law on economic activity. Continuing this thread, he pointed out that in democratic countries this issue is regulated on two levels – the general level, one defining the principles of the economic system and the limits of state interference in the economy, and the level of institutional (statutory) solutions. By confronting the theoretical assumptions formulated on this basis with Polish legislative practice, the author indicated that while the legislators admittedly declare observance of the constitutional principles of the economic system, the substance of a number of legislative acts considerably contravene those principles.
Keywords: principles of the economic system, legal institution, set of norms, negative sanction, positive sanction
Bibliografia:
Bielecki L., Charakter rzeczy publicznej w kontekście analizy instytucji własności. Publiczne (administracyjne) prawo rzeczowe i jego realizacja [w:] Własność w systemie prawa, red. D. Fleszer, M. Gurdek, Ł. Strzępka, Sosnowiec 2017
Blang M., Metodologia ekonomii, Warszawa 1995
Chmielnicki P., Dybała A., Stachura M., Activity rules of economic man in society as the source of legal norms, Warsaw 2010
Chmielnicki P. (red.), Nabycie lokali lub domu od dewelopera. Wykładnia przepisów i efekty ich stosowania, Warszawa 2015
Chmielnicki P., Sankcje publicznoprawne jako sposób formalizacji reguł określających wypłaty i koszty działania [w:] Sankcje administracyjne, blaski i cienie, red. M. Stahl, R. Lewicka, M. Lewicki, Łódź 2011
Chmielnicki P., Tworzenie instytucji gospodarki a ustawodawstwo polskie, Warszawa 2015
Chojnacki P., Rola i instrumenty oddziaływania korporacji ponadnarodowych w gospodarcze globalnej, „Studia Ekonomiczne” 2015/210
Complak K., komentarz do art. 20 [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. M. Haczkowska, Warszawa 2014
Czech S., Zachorowska-Mazurkiewicz A., Instytucje w społeczeństwie i gospodarce [w:] Zrozumieć kapitalizm. Podejście ewolucyjno-instytucjonalne, red. A. Ząbkowicz, M. Miszewski, P. Chmielnicki, S. Czech, Sosnowiec 2018
Długosz T., Społeczna gospodarka rynkowa jako kryterium organizacji gospodarczej, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2017/XXXVI
Dudek D. (red.), Zasady ustroju III Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2009
Friedman M., Friedman R., Wolny wybór, Sosnowiec 1996
Garlicki L., komentarz do art. 20 [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Tom I, red. L. Garlicki, M. Zubik, Warszawa 2016
Garlicki L., Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, Warszawa 2017
Grotkowska K., Niesiołowski J., Sankcje prawne jako źródło bodźców oddziaływujących na proces decyzyjny człowieka, „Przegląd Prawa Publicznego” 2017/1
Hayek F.G., Konstytucja wolności, Warszawa 2006
Ingham G., Kapitalizm, Warszawa 2011
Jarosz-Żukowska S., Przesłanki dopuszczalności ograniczeń prawa własności w praktyce orzeczniczej Trybunału Konstytucyjnego [w:] Własność – zagadnienia ustrojowo-prawne. Porównanie rozwiązań w Europie Środkowo-Wschodniej, red. K. Skotnicki, Łódź 2006
Jarra E., Ogólna teoria prawa, Warszawa 1922
Kabza J., Koncesje i zezwolenia. Analiza ekonomiczna, LEX/el. 2014
Kaczmarczyk H. (red.), Refundacja leków w Polsce. Wykładnia przepisów i efekty ich stosowania, Warszawa 2015
Kamińska K., Społeczna gospodarka rynkowa jako model ładu gospodarczego Unii Europejskiej, „Ekonomia Economics” 2013/4
Keynes J.M., Ogólna teoria zatrudnienia, procentu i pieniądza, Warszawa 2001
Kociołek-Pęksa A., Pęksa W., O wielowymiarowości i niejednoznaczności sankcji w prawie. Teoretyczno-prawne i filozoficzno-prawne zagadnienia sankcji prawnej, „Przegląd Prawa Publicznego” 2017/1
Lang W., Państwo jako forma organizacji politycznej społeczeństwa globalnego [w:] W. Lang, J. Wróblewski, S. Zawadzki, Teoria państwa i prawa, Warszawa 1980
Menkes J., Menkes M., Sankcje w prawie międzynarodowym – wybrane zagadnienia prawa i doktryny, „Przegląd Prawa Publicznego” 2017/1
Męcina J., komentarz do art. 6 ustawy o Radzie Dialogu Społecznego i innych instytucjach dialogu społecznego [w:] Zbiorowe prawo pracy. Komentarz, red. K.W. Baran, Warszawa 2016
Morawski W., Pojęcie ulgi podatkowej w Ordynacji podatkowej [w:] Regulacje prawno-podatkowe i rozwiązania finansowe. Pro publico bono. Księga jubileuszowa Profesora Jana Głuchowskiego, Toruń 2002
Nitecki S., Prawo do pomocy społecznej w polskim systemie prawnym, Łódź 2008
Nizioł K., Model ustroju społeczno-gospodarczego w świetle konstytucji RP oraz wybranych krajów europejskich, s. 424–430 [w:] Ład instytucjonalny w gospodarce. Dedykowany Prof. J. Tomali z okazji jubileuszu 80-lecia, część 2, red. B. Polszakiewicz, J. Boehlke, Toruń 2006
Oniszczuk J., Budowa nowoczesnej polis, Warszawa 2014
Ostaszewski P., Polityka gospodarcza a ekonomia polityczna – polityczne implikacje kryzysu finansowego [w:] Wymiary kryzysu. Między praktyczną teorią a wirtualną praktyką, red. J. Osiński, Warszawa 2009
Pach J., Rola korporacji ponadnarodowych w procesie globalizacji gospodarki narodowej (wnioski dla Polski), www.ae.krakow.pl/~ekte/konf/pach.doc ponadnarodowe korporacje gospodarcze
Paśnik J., Egzegeza norm determinujących nabycie energii elektrycznej przez odbiorcę i wybrane efekty ich stosowania, „Przegląd Prawa Publicznego” 2014/7–8
Paśnik J., Instytucje prawne i instytucjonalizm – zagadnienia wybrane, „Przegląd Prawa Publicznego” 2017/9
Paśnik J., O celowości nowego spojrzenia na istotę sankcji, „Przegląd Prawa Publicznego” 2017/1
Paśnik J., On the impact of lobbyists on the law-making proces, „Przegląd Prawa Publicznego” 2016/7–8
Paśnik J., Normatywne uwarunkowania działalności gospodarczej w Polsce w latach 1988–2015. Zagadnienia wybrane [w:] Sytuacja przedsiębiorcy na tle zmian w prawie publicznym i prywatnym w perspektywie europejskiej, red. J. Mojak, A. Żywicka, Lublin 2017
Paśnik J., Udział prawa w normatywnym schemacie działania człowieka dążącego do osiągnięcia wyznaczonego celu [w:] Pochodzenie, tworzenie i efektywność prawa, red. P. Chmielnicki, Warszawa 2014
Patulski W., Ustawa o Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych i wojewódzkich komisjach dialogu społecznego [w:] Zbiorowe prawo pracy. Komentarz, red. J. Wratny, K. Walczak, Warszawa 2009
Przybysz P., Funkcje sankcji administracyjnych [w:] Sankcje administracyjne, blaski i cienie, red. M. Stahl, R. Lewicka, M. Lewicki, Łódź 2011
Pułło A., Idea solidarności w systemie zasad konstytucyjnych, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2015/XXXIII
Pysz A., Jurczak A., Rynek i państwo w modelu ładu społeczno-ekonomicznego – krótki przegląd teorii [w:] Zrozumieć kapitalizm. Podejście ewolucyjno-instytucjonalne, red. A. Ząbkowicz, M. Miszewski, P. Chmielnicki, S. Czech, Sosnowiec 2018
Pysz P., Kaczmarek T.T., Ludwig Erhard i społeczna gospodarka rynkowa, Warszawa 2004
Schumpeter J.A., Kapitalizm, socjalizm, demokracja, Warszawa 2009
Skarb Państwa a działalność gospodarcza, red. A. Kidyba, LEX/el. 2014
Skąpski M., Ochronna funkcja prawa pracy w gospodarce rynkowej, Kraków 2006
Skąpski M., Realizacja idei społecznej gospodarki rynkowej w polskim ustroju pracy, „Ruch Prawniczy Ekonomiczny i Socjologiczny” 2014/2
Skrzydło W., komentarz do art. 7 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej [w:] W. Skrzydło, Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, LEX/el. 2013
Smith A., Badanie nad naturą i przyczyną bogactwa narodów, t.2, Warszawa 2007
Szreniawski P., Pilipiec S., Sankcja rozsiana a funkcjonowanie administracji [w:] Sankcje administracyjne, blaski i cienie, red. M. Stahl, R. Lewicka, M. Lewicki, Łódź 2011
Sztompka P., Socjologia zmian społecznych, Kraków 2005
Szulczewski G., Pojęcie sprawiedliwości społecznej w ordoliberaliźmie i w społecznej gospodarce rynkowej [w:] Kapitalizm a sprawiedliwość społeczna, red. J. Osiński, Warszawa 2016
Wach K., Od człowieka racjonalnego do emocjonalnego. Zmiana paradygmatu nauk ekonomicznych, „Horyzonty Wychowania” 2010/9
Winczorek P., Komentarz do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Warszawa 2008
Włodkowski O., Przepisy karne ustawy o rachunkowości, LEX/el. 2012
Włudyka T., Dwa dwudziestolecia gospodarki rynkowej w Polsce, Warszawa 2010
Zgoliński I., Dobrowolne poddanie się odpowiedzialności karnej w prawie karnym skarbowym, LEX/el. 2011
mgr Monika Stańczyk-Mroczko
radca prawny, doktorantka w Katedrze Prawa Samorządu Terytorialnego, Uniwersytet Jagielloński
ORCID: 0000-0003-3857-1442
Wznowienie postępowania karnego na podstawie orzeczenia Europejskiego Trybunału Praw Człowieka
Artykuł przedstawia wątpliwości dotyczące dopuszczalności wznowienia postępowania karnego w stosunku do osoby, której sprawa nie była przedmiotem badania przez Europejski Trybunał Praw Człowieka. Przedstawia rozbieżności w orzecznictwie, które zostały rozstrzygnięte postanowieniem składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego oraz argumenty wyrażone w zdaniu odrębnym do postanowienia. W omawianym postanowieniu Sąd Najwyższy opowiedział się za szeroką wykładnią „potrzeby” wznowienia postępowania karnego i wskazał, że orzeczenie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka wywiera skutek erga omnes. Przeciwny pogląd, prezentowany także przez część doktryny, został wyrażony w zdaniu odrębnym, zgodnie z którym postępowanie karne wznawia się wyłącznie w sprawie oskarżonego, którego sprawa była przedmiotem badania przez Europejski Trybunał Praw Człowieka i który uzyskał korzystne dla siebie rozstrzygnięcie.
Słowa kluczowe: postępowanie karne, wznowienie postępowania, wyrok pilotażowy, samodzielność jurysdykcyjna, motywacja prognostyczna
mgr Monika Stańczyk-Mroczko
legal counsel, PhD student at the Department of Local Government Law, Jagiellonian University
ORCID: 0000-0003-3857-1442
Resumption of criminal proceedings based on the ruling of the European Court of Human Rights
The article presents doubts regarding the admissibility of reopening criminal proceedings against a person whose case was not investigated by the European Court of Human Rights. It presents discrepancies in the case-law, which were resolved by the judgement of a bench of seven Judges of the Supreme Court and the arguments expressed in a separate sentence to the judgement. In the discussed judgement, the Supreme Court advocated a broad interpretation of the "need" to resume criminal proceedings and pointed out that the ruling of the European Court of Human Rights has the erga omnes effect. The opposite view, also presented by part of the doctrine, was expressed in a separate sentence, according to which criminal proceedings are to be reopened only in the case of an accused whose case was investigated by the European Court of Human Rights and who obtained a favourable judgement.
Keywords: criminal proceedings, resumption of proceedings, test judgement, jurisdictional independence, predictive motivation
Bibliografia:
Górski M., Glosa do uchwały SN z dnia 26 czerwca 2014 r., I KZP 14/14, LEX/el. 2014
Kmiecik R., Postępowanie karne – rozstrzygnięcie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka jako podstawa wznowienia postępowania w innych sprawach. Glosa do uchwały SN z dnia 26 czerwca 2014 r., I KZP 14/14, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2015/2, poz. 20
Maćkowiak M., Instytucja wyroku pilotażowego w praktyce orzeczniczej Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, „Folia Iuridica Universitatis Wratislaviensis” 2016/5 (2)
Paprocka A., Wznowienie postępowania karnego po wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Glosa do uchwały SN z dnia 26 czerwca 2014 r., I KZP 14/14, „Państwo i Prawo” 2015/10
Stefanicki R., Wznowienie postępowania karnego po wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Glosa do uchwały SN z dnia 26 czerwca 2014 r., I KZP 14/14, „Państwo i Prawo” 2016/5
Wąsek-Wiaderek M., Samodzielność jurysdykcyjna sądu karnego wobec kompetencji Trybunału Konstytucyjnego i trybunałów europejskich, Lublin 2012
Zbrojewska M., Glosa do uchwały SN z dnia 26 czerwca 2014 r., I KZP 14/14, LEX/el. 2014
Rafał Chybiński
Katedra Teorii i Filozofii Prawa Uniwersytetu Wrocławskiego
ORCID: 0000-0002-0243-8722
Przesłanki ogłoszenia upadłości banku
W przypadku bankructwa banku skutki finansowe dla całego sektora finansowego są niejednokrotnie bardzo odczuwalne. Kryzys ten może bowiem przenieść się na inne obszary gospodarki, co znacznie osłabi funkcjonowanie przedsiębiorstw kredytowanych przez dany bank. Zła kondycja finansowa może zmusić banki do domagania się natychmiastowych spłat kredytów – a to całkowicie zahamuje rozwój gospodarczy. Innym skutkiem może być utrata nieubezpieczonych depozytów gromadzonych w upadłym banku, co również odbije się negatywnie dla całej gospodarki państwa. Wszystko to pokazuje, jak ważnym jest precyzyjne dobranie odpowiednich przesłanek ogłoszenia upadłości tychże przedsiębiorstw. Umożliwia to odróżnienie sytuacji przejściowych problemów finansowych od poważnego zadłużenia, co pozwoli organom państwowym reagować we właściwym momencie. Celem niniejszego artykułu jest omówienie i krótka ocena obowiązujących przepisów regulujących wspomniane już wyżej przesłanki ogłoszenia upadłości banku.
Słowa kluczowe: bankructwo, bank, prawo bankowe, niewypłacalność
mgr Rafał Chybiński
Department of Theory and Philosophy of Law at the University of Wroclaw
ORCID: 0000-0002-0243-8722
Premises for bank bankruptcy
When a bank goes bankrupt, the financial consequences are often very noticeable for the entire financial sector. This crisis may move to other areas of the economy, which will significantly weaken the functioning of enterprises credited by the given bank. A poor financial condition may force banks to demand an immediate repayment of loans – and this will completely stop economic development. Another consequence may be the loss of uninsured deposits accumulated in the bankrupt bank, which will also adversely affect the entire state economy. All this shows how important it is to choose the appropriate premises for the bankruptcy of these enterprises. This makes it possible to distinguish between transient financial problems and serious debts, allowing state authorities to react at the right time. The purpose of this article is to discuss and briefly review the applicable provisions governing the above-mentioned premises for the bankruptcy of a bank.
Keywords: bankruptcy, bank, banking law, insolvency
Bibliografia:
Chmielnicki P., Tworzenie instytucji gospodarki a ustawodawstwo Polskie, Warszawa 2015
Gronkiewicz-Waltz H. (red.), Prawo bankowe, komentarz, Warszawa 2013
Hrycaj A., Jakubecki A., Witosz A. (red.), Prawo restrukturyzacyjne i upadłościowe, System prawa handlowego, tom 6, Warszawa 2016
Jurkowska-Zeidler A., Nadolska A., Wykład prawa rynku finansowego, Gdańsk 2017
Kohutek K., Sanacja banku w bankowych procedurach naprawczych i w postępowaniu upadłościowym, Kraków 2005
Kohutek K., Zawieszenie działalności banku, Warszawa 2008
Krasnodomska J, Jonas K., Raport roczny jako źródło informacji o wynikach działalności instytucji finansowej, Warszawa 2018
Ofiarski Z., Prawo bankowe. Komentarz, Warszawa 2013
Pokojska A., Brak podpisu pod sprawozdaniem finansowym – kary i inne skutki, https://ksiegowosc.infor.pl/rachunkowosc/sprawozdawczosc/2942345,Brak-podpisu-pod-sprawozdaniem-finansowym-kary-i-inne-skutki.html (dostęp 14.05.2019 r.)
Sikorski G., Prawo bankowe. Komentarz, Warszawa 2015
Szczęśniak P., Środki przymusowej restrukturyzacji banku, Warszawa 2018
dr hab. Grzegorz Krawiec
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich
ORCID: 000-0003-2949-5361
dr Aleksandra Partyk
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
ORCID: 000-0003-3196-6601
Tryb ustalania zmiany płci metrykalnej w postępowaniu sądowym. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 10.01.2019 r., II CSK 371/18
W glosie poruszony został problem trybu prowadzenia postępowań sądowych dotyczących ustalenia przynależności osoby do danej płci. Autorzy zwracają uwagę na rozbieżności orzecznicze w tej materii. Wskazują, że dominujący pogląd judykatury, zgodnie z którym w sprawie o ustalenie zmiany płci metrykalnej postępowanie sądowe powinno być prowadzone w postępowaniu cywilnym procesowym, zaś powód powinien wytoczyć je przeciwko swoim rodzicom, a gdy oni nie żyją – przeciwko kuratorowi działającego w ich imieniu, zasługuje na aprobatę de lege lata. W glosie zwrócono uwagę na brak wystarczających mechanizmów prawnych w tej materii.
Słowa kluczowe: osoby transseksualne, procedura zmiany płci, przynależność do danej płci, strony procesu cywilnego
dr hab. Grzegorz Krawiec
Pedagogical University of Cracow, Office of the Ombudsman
ORCID: 000-0003-2949-5361
dr Aleksandra Partyk
Andrzej Frycz Modrzewski Krakow University
ORCID: 000-0003-3196-6601
Procedure for determining a change of registered gender in court proceedings. Gloss to the judgement of the Supreme Court dated 10 January 2019, II CSK 371/18
The gloss raised the problem of the mode of conducting court proceedings regarding the determination of a person's identification with a given gender. The authors draw attention to case-law discrepancies in this matter. They indicate that the dominant view of the case law, according to which in a case regarding the change of registered gender the court proceedings should be conducted in civil court proceedings, and the plaintiff should bring them against his/her parents, and in the event of their passing – against a guardian acting on their behalf, deserves de lege lata approval. The gloss highlighted a lack of sufficient legal mechanisms in this matter.
Keywords: transsexual persons, sex change procedure, gender affiliation, parties to a civil trial
Bibliografia:
Błasiak A., Dybowska E., Rodzicielstwo i jego znaczenie dla procesu wychowania dziecka [w:] Wybrane zagadnienia pedagogiki rodziny, red. A. Błasiak, E. Dybowska, Kraków 2010
Błaszczak Ł., Marszałkowska-Krześ E., Przymioty procesowe stron i uczestników postępowania nieprocesowego niezbędne do dochodzenia ochrony prawnej na drodze sądowej. Wybrane zagadnienia, „Studia Prawno-Ekonomiczne” 2015/XCV
Ignatowicz J., Glosa do uchwały SN z dnia 22 września 1995 r., III CZP 118/95, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 1996/4/78, LEX nr 5404
Krawiec G., Koncepcje płci człowieka a prawo administracyjne, Warszawa 2015
Kroczek P., Rodzina w polskim systemie prawnym we współczesnych okolicznościach życia [w:] T. Borutka, T. Kornecki, P. Kroczek, Rodzina fundamentem społeczeństwa. Aspekt społeczno-prawny, Kraków 2017
Osajda K., Transseksualizm w świetle prawa i praktyki sądów polskich, „Przegląd Sądowy” 2004/5
Partyk A., Władza rodzicielska a ustalenie ojcostwa. Glosa do postanowienia SN z dnia 28 maja 2013 r., V CZ 163/12, LEX/el. 2014
Partyk A., Wszczęcie postępowania o ograniczenie władzy rodzicielskiej. Glosa do postanowienia SN z dnia 13 grudnia 2013 r., LEX/el. 2014
Pietrzykowski K., Sądowa zmiana płci w orzecznictwie Sądu Najwyższego, „Studia Iuridica” 2012/55;
Pisuliński J., Kwestia sprostowania w akcie urodzenia transseksualisty danych dotyczących płci. Glosa do uchwały SN z dnia 22 czerwca 1989 r., III CZP 37/89, „Państwo i Prawo” 1991/6, LEX nr 21504
Rusak-Romanowska P., Skutki zmiany płci przez osoby transseksualne w prawie rodzinnym, „Pedagogika Katolicka: czasopismo Katedry Pedagogiki Katolickiej Wydziału Zamiejscowego Nauk o Społeczeństwie KUL w Stalowej Woli” 2016/2
Rusak-Romanowska P., Sytuacja prawa osób transseksualnych a gwarancja wartości wynikających z Konstytucji, „Przegląd Prawno-Ekonomiczny” 2015/1(30)
