Informacja o działalności partii politycznych jako informacja publicznaSebastian Gajewski
doktor nauk prawnych, adiunkt, Katedra Prawa Administracyjnego, Gospodarczego i Finansów Publicznych, Europejska Wyższa Szkoła Prawa i Administracji w Warszawie, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-1572-0695
Informacja o działalności partii politycznych jako informacja publiczna
Partie polityczne są podmiotami obowiązanymi do udostępniania informacji publicznej. Zakres ich obowiązków w tych sprawach budzi jednak wątpliwości. Konstytucja RP przewiduje, że jawne jest finansowanie partii politycznych. Ustawa o partiach politycznych dodatkowo wskazuje, że jawne są struktury partii. Partie polityczne nie wykonują jednak zadań publicznych ani nie gospodarują publicznym mieniem. Oznacza to, że informacją publiczną są jedynie te dane o działalności partii politycznych, które wprost określają jako jawne przepisy prawa. W rezultacie informacją publiczną są informacje o działalności partii politycznych, które dotyczą ich relacji finansowych z podmiotami zewnętrznymi, oraz ich struktur. Tylko w takim zakresie udostępnianie informacji o działalności partii politycznych może pełnić antykorupcyjne funkcje, którym służą gwarancje jej jawności.
Słowa kluczowe: informacja publiczna, partie polityczne, finansowanie partii politycznych
dr Sebastian Gajewski
Assistant Professor at the Department of Administrative Law, Economic Law and Public Finances, European University of Law and Administration, Warsaw, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-1572-0695
Information on the activities of political parties as public information
Political parties are entities obliged to make public information available. However, the scope of their obligations in these matters raises doubts. The Constitution of the Republic of Poland provides that financing of political parties is transparent. The Act on Political Parties additionally indicates that party structures are transparent. However, political parties do not perform public tasks or manage public property. This means that public information includes only those data about the activities of political parties that are explicitly defined as public (transparent) by law. As a result, public information is information on the activities of political parties that concerns their financial relations with external entities as well as their structures. Only to this extent can the disclosure of information on the activities of political parties fulfil the anti-corruption functions that are ensured by the guarantees of their transparency.
Keywords: public information, political parties, financing of political parties
Bibliografia/References
Aleksandrowicz T.R., Komentarz do ustawy o dostępie do informacji publicznej, Warszawa 2004.
Banaszak B., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2012.
Banaszak B., Pluralizm partii politycznych i organizacji społecznych elementem konstytuującym ustrój polityczny RP [w:] Instytucjonalne gwarancje zasady pluralizmu politycznego w Polsce na tle standardów europejskich, red. M. Paździor, B. Szmulik, Lublin 2014.
Bandarzewski K., Prywatyzacja zadań publicznych [w:] Koncepcja systemu prawa administracyjnego, red. J. Zimmermann, Warszawa 2007.
Bidziński M., Chmaj M., Szustakiewicz P., Ustawa o dostępie do informacji publicznej. Komentarz, Warszawa 2018.
Bidziński M., Finansowanie partii politycznych w Polsce. Studium porównawcze, Warszawa 2011.
Bidziński M., Jawność finansowania partii politycznych. Analiza porównawcza [w:] Obywatelskie prawo do informacji, red. T. Gardocka, Warszawa 2008.
Biernat S., Prywatyzacja zadań publicznych, Warszawa–Kraków 1994.
Błaszczyńska A., Zakres podmiotowy prawa do informacji publicznej, „Przegląd Prawa Publicznego” 2010/6.
Brzozowski W., Glosa do postanowienia Trybunału Konstytucyjnego z dnia 15 września 2011 r. (sygn. akt Ts 256/09), „Przegląd Sejmowy” 2012/2.
Chmaj M., Konstytucyjna zasada jawności finansowania partii politycznych [w:] Finansowanie polityki. Wybory, pieniądze, partie polityczne, red. M. Walecki, Warszawa 2000.
Chmaj M., Wolność tworzenia i działania partii politycznych. Studium porównawcze, Olsztyn 2006.
Chmaj M., Zasady pluralizmu politycznego w Polsce na tle standardów Rady Europy [w:] Rada Europy a przemiany demokratyczne w państwach Europy Środkowej i Wschodniej w latach 1989–2009, red. J. Jaskiernia, Toruń 2010.
Czerw J., Zasady udostępniania informacji publicznej przez partie polityczne na podstawie uregulowań polskiej ustawy o dostępie do informacji publicznej [w:] Instytucjonalne gwarancje zasady pluralizmu politycznego w Polsce na tle standardów europejskich, red. M. Paździor, B. Szmulik, Lublin 2014.
Dębska M., Ustawa o partiach politycznych. Komentarz, Warszawa 2013.
Fundowicz S., Dynamiczne rozumienie zadania publicznego [w:] Między tradycją a przyszłością w nauce prawa administracyjnego. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Janowi Bociowi, red. J. Supernat, Wrocław 2009.
Gebethner S., Konstytucyjna zasada jawności finansowania partii politycznych [w:] Finansowanie partii politycznych, „Biuletyn Biura Studiów i Ekspertyz Kancelarii Sejmu. Konferencje i seminaria” 2000/6.
Gola J., Klich G., Pojęcie mienia publicznego – dylematy, „Samorząd Terytorialny” 2003/3.
Gorgol A. [w:] Ustawa o partiach politycznych. Komentarz, red. M. Granat, Warszawa 2003.
Granat M. [w:] Ustawa o partiach politycznych. Komentarz, red. M. Granat, Warszawa 2003.
Jaskiernia J., Zasada pluralizmu politycznego w projektach nowej Konstytucji RP, „Państwo i Prawo” 1991/10.
Jaśkowska M., O pojęciu informacji publicznej raz jeszcze, „Zeszyty Prawnicze Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego” 2020/3.
Jaśkowska M., Pojęcie informacji publicznej i jej rodzaje, „Kwartalnik Prawa Publicznego” 2012/3.
Kamińska I., Rozbicka-Ostrowska M., Ustawa o dostępie do informacji publicznej. Komentarz, Warszawa 2016.
Ławniczak A., Finansowanie partii politycznych, Warszawa 2001.
Majchrowski J., Partie polityczne w świetle nowej Konstytucji, „Państwo i Prawo” 1997/11–12.
Piotrowski R., Demokracja a finansowanie partii politycznych w świetle Konstytucji RP, „Studia Iuridica Lublinensia” 2014/22.
Sierpowska I., Pojęcie własności publicznej w prawie administracyjnym, „Kwartalnik Prawa Publicznego” 2006/1.
Skrzydło W., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Kraków 2000.
Sobol E. (red.), Mały słownik języka polskiego. Wydanie nowe, Warszawa 2000.
Sokolewicz W. [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. 5, red. L. Garlicki, Warszawa 2007.
Sokolewicz W., Zubik M. [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. 1, red. L. Garlicki, M. Zubik, Warszawa 2016.
Stahl M., Cele publiczne i zadania publiczne [w:] Koncepcja systemu prawa administracyjnego, red. J. Zimmermann, Warszawa 2007.
Stelmachowski A., Zarys teorii prawa cywilnego, Warszawa 1998.
Sułkowski J. [w:] Konstytucja RP. Komentarz, t. 1, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.
Szafrański A., Przedsiębiorca publiczny wobec wolności gospodarczej, Warszawa 2008.
Szczęch N., Udostępnianie informacji publicznej przez partie polityczne, „Studia Prawnicze KUL” 2017/1.
Tabernacka M., Konstrukcja prawna zadania publicznego [w:] Współczesne europejskie problemy prawa administracyjnego i administracji publicznej, red. A. Błaś, K. Nowacki, Wrocław 2005.
Tarnacka K., Prawo do informacji w polskim prawie konstytucyjnym, Warszawa 2009.
Piotr Oliński
student, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Warszawski, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-3512-1948
Dostęp do informacji publicznej jako forma kontroli administracji publicznej w Rzeczypospolitej Polskiej i Republice Federalnej Niemiec
W artykule autor podejmuje próbę porównania praktyki sądów administracyjnych ostatnich instancji w Polsce i w Niemczech w zakresie dostępu do informacji publicznej. Po krótce zostają w nim opisane ramy prawne dostępu do informacji publicznej w obu krajach, podjęta zostaje próba statystycznego ukazania orzecznictwa obu sądów. Opisane informacje statystyczne za swoje źródła mają oficjalne dokumenty Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz Bundesverwaltungsgericht (Federalnego Sądu Administracyjnego), jak i dane uzyskane przy pomocy wniosków o dostęp do informacji publicznej. Analizie jakościowej zostaje poddane orzecznictwo sądów w wybranych aspektach, w których jawność życia publicznego zderza się z innymi wartościami: prywatnością urzędnika, jawnością informacji dotyczących polityki zagranicznej państwa, problematyką „informacji wewnętrznych”. Konkretne wnioski wysuwane są na podstawie zestawień podobnych tematycznie orzeczeń NSA oraz BverwG. Autor stoi na stanowisku, że ogólnie rzecz biorąc, linia orzecznicza obu sądów w analizowanym temacie nie odbiega od siebie znacząco.
Słowa kluczowe: dostęp do informacji publicznej, prawo do informacji, Naczelny Sąd Administracyjny, Bundesverwaltungsgericht, orzecznictwo NSA, ustawa o dostępie do informacji publicznej, Informationsfreieitsgesetz (IFG)
Piotr Oliński
Student, Faculty of Law and Administration, University of Warsaw, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-3512-1948
Access to public information as a form of control of the public administration in the Republic of Poland and the Federal Republic of Germany
In the article the author attempts to compare the practice of last instance administrative courts in Poland and Germany in the field of access to public information. The legal framework of access to public information in both countries is briefly described, and an attempt is made to present the case law of both courts in a statistical manner. The described statistical information is based on official documents of the Supreme Administrative Court and the Bundesverwaltungsgericht (Federal Administrative Court), as well as on data obtained through requests for access to public information. A qualitative analysis is carried out on the jurisprudence of courts in selected aspects where transparency of public life clashes with other values: the privacy of an official, transparency of information on state foreign policy, the problem of “internal information”. Specific conclusions are drawn on the basis of comparisons of thematically similar decisions of the Supreme Administrative Court and the BverwG. The author takes the stand that, in general, the line of jurisprudence of both courts on the subject under analysis does not differ significantly from one another.
Keywords: access to public information, right to information, Supreme Administrative Court, Bundesverwaltungsgericht, case law of the Supreme Administrative Court, Act on Access to Public Information, Informationsfreieitsgesetz (IFG)
Bibliografia/References
VG Berlin zur Herausgabe von Twitter – Direktnachrichten: Dürfen wir bald die SMS der Kanzlerin lesen?, „Legal Tribune Online”, 8.09.2020 r., https://www.lto.de/persistent/a_id/42732/.
Dragos D., Kovač P., Marseille A., The Laws of Transparency in Action. A EuropeanPerspective, Cham 2019.
Goldmann M., Ablehnung eines Informationsanspruchs über Flugbewegungen der CIA, „Juristen Zeitung” 2010/11.
High Court to Rule on Right of Public to Nixon's Tapes, „New York Times”, 29.03.1977 r., https://www.nytimes.com/1977/03/29/archives/high-court-to-rule-on-right-of-public-to-nixons-tapes.html.
Izdebski K., Tajemnica dyplomatyczna uchwalona, Fundacja ePaństwo, 2.03.2021 r., https://epf.org.pl/pl/2021/03/02/tajemnica-dyplomatyczna-uchwalona/.
Kelber U., Tätigkeitsbericht für die Jahre 2018 und 2019 zur Informationsfreiheit (7. Tätigkeitsbericht), Deutscher Bundestag, 19 Wahlperiode, Drucksache 19/19910.
Lijnden Baron van C., Klage nach Informationsfreiheitsgesetz: Bundesprüfstelle muss Porno-Raritäten rausrücken, „Legal Tribune Online”, 2.10.2014 r., https://www.lto.de/persistent/a_id/13381/.
Naczelny Sąd Administracyjny, Informacja o działaniu sądów administracyjnych w 2015 roku, Warszawa, 18.04.2016 r.
Naczelny Sąd Administracyjny, Informacja o działaniu sądów administracyjnych w 2016 roku, Warszawa, 24.04.2017 r.
Naczelny Sąd Administracyjny, Informacja o działaniu sądów administracyjnych w 2017 roku, Warszawa, 12.03.2018 r.
Naczelny Sąd Administracyjny, Informacja o działaniu sądów administracyjnych w 2018 roku, Warszawa, maj 2019 r.
Rossi M., Brauchen wir ein Informationsfreiheitsgesetzbuch?, „Zeitschrift für Rechtspolitik” 2014/47 (7).
Sadowski A.M., Haase- Nowocień E. (przekład), Ustawa Zasadnicza dla Republiki Federalnej Niemiec, https://www.btg-bestellservice.de/pdf/80205000.pdf.
Statistik der IFG-Anträge 2018, Bundesministerium des Inneren, für Bau und Heimat, https://www.bmi.bund.de/DE/themen/moderne-verwaltung/open-government/informationsfreiheitsgesetz/informationsfreiheitsgesetz-node.html.
Statistik der IFG-Anträge 2019, Bundesministerium des Inneren, für Bau und Heimat, https://www.bmi.bund.de/DE/themen/moderne-verwaltung/open-government/informationsfreiheitsgesetz/informationsfreiheitsgesetz-node.html.
Statistik der IFG-Anträge 2020, Bundesministerium des Inneren, für Bau und Heimat, https://www.bmi.bund.de/DE/themen/moderne-verwaltung/open-government/informationsfreiheitsgesetz/informationsfreiheitsgesetz-node.html.
Transparency International, Corruption Perceptions Index 2020, https://images.transparencycdn.org/images/CPI2020_Report_EN_0802-WEB-1_2021-02-08-103053.pdf.
Wójcik A., Jest pierwsza lista poparcia do neo-KRS! Oto tajemnica wydarta władzy, „oko.press”, 6.02.2020 r., https://oko.press/jest-pierwsza-lista-poparcia-do-neo-krs-oto-tajemnica-wydarta-wladzy/.
Jan Gałka
magister prawa, absolwent Wydziału Prawa i Komunikacji Społecznej SWPS Uniwersytetu Humanistycznospołecznego Filii we Wrocławiu, prawnik w Kancelarii Prawnej Schampera, Dubis, Zając i Wspólnicy sp. j. we Wrocławiu (SDZLEGAL SCHINDHELM), Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0485-6060
Możliwość pozbawienia obywatela polskiego obywatelstwa polskiego w świetle prac Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego nad Konstytucją RP
Artykuł 34 ust. 2 Konstytucji RP stanowi: „Obywatel polski nie może utraci obywatelstwa polskiego, chyba że sam się go zrzeknie”. Zgodnie z art. 137 Konstytucji RP do skutecznego zrzeczenia się obywatelstwa polskiego wymagane jest ponadto uzyskanie zgody Prezydenta Rzeczypospolitej. Zarówno językowa, jak i systemowa wykładnia prawa zdają się nie pozostawiać wątpliwości, że obywatel polski nie może być pozbawiony swojego obywatelstwa, jednak w debacie publicznej zdarza się usłyszeć, że ktoś powinien zostać pozbawiony obywatelstwa polskiego z uwagi na dopuszczenie się przez niego zdrady. W związku z powyższym zasadne wydaje się pytanie, w jaki sposób należałoby wykładać akt zrzeczenia się obywatelstwa polskiego? Czy możliwe jest dokonanie tego aktu poprzez czynności konkludentne, takie jak dopuszczenie się zdrady czy popełnienie określonego przestępstwa? Na te pytania autor udziela odpowiedzi poprzez odwołanie się do biuletynów Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego, pracującej nad projektem Konstytucji RP w latach 1992–1997.
Słowa kluczowe: obywatelstwo polskie, utrata obywatelstwa polskiego, pozbawienie obywatelstwa polskiego, zrzeczenie się obywatelstwa polskiego, Komisja Konstytucyjna Zgromadzenia Narodowego, prawo konstytucyjne
mgr Jan Gałka
Graduate of the Faculty of Law and Social Communication of the SWPS University of Social Sciences and Humanities, Wroclaw Branch, Junior Lawyer at Kancelaria Prawna Schampera, Dubis, Zając i Wspólnicy sp. j. in Wrocław (SDZLEGAL SCHINDHELM), Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0485-6060
Possibility of depriving a Polish citizen of Polish citizenship in the light of the work of the Constitutional Committee of the National Assembly on the Constitution of the Republic of Poland
Article 34(2) of the Constitution of the Republic of Poland provides: “A Polish citizen shall not lose Polish citizenship except by renunciation thereof”. Pursuant to Article 137 of the Constitution of the Republic of Poland, for an effective renunciation of Polish citizenship, the consent of the President of the Republic is also required. Both the linguistic and systemic interpretation of the law seem to leave no doubt that a Polish citizen cannot be deprived of his/her citizenship, yet in the public discourse one can sometimes hear that someone should be deprived of Polish citizenship on account of having committed treason. In view of the above, the question as to how the act of renunciation of Polish citizenship should be interpreted seems legitimate. Is it possible to renunciate Polish citizenship per facta concludentia, such as committing a treason or a specific crime? The author provides answers to these questions by referring to the bulletins of the Constitutional Committee of the National Assembly working on the draft Constitution of the Republic of Poland in 1992-1997.
Keywords: Polish citizenship, loss of Polish citizenship, deprivation of Polish citizenship, renunciation of Polish citizenship, Constitutional Committee of the National Assembly, constitutional law
Bibliografia/References
Balicki R. [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. M. Haczkowska, Warszawa 2014.
Banaszak B., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2012.
Chruściak R., Informacja o projektach nowej Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej [w:] „Biuletyn KKZN” 1994/6.
Czarny P. [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. P. Tuleja, LEX 2021.
Gałka J., Obowiązek wierności Rzeczypospolitej Polskiej w tradycji ustrojowej i pracach nad Konstytucją RP, Warszawa 2021.
Gałka J., Praktyka funkcjonowania instytucji służby zastępczej po 1989 r. w świetle regulacji obowiązków w dziedzinie obronności w polskich konstytucjach oraz prac nad Konstytucją, „Przegląd Legislacyjny” 2021/3.
Garlicki L., Zubik M. [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. L. Garlicki, M. Zubik, Warszawa 2016.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Projekt obywatelski NSZZ „Solidarność, Warszawa–Gdańsk 1994.
Kozłowski K., Popełnienie przestępstwa jako podstawa wznowienia szczególnych postępowań o nabycie obywatelstwa polskiego – wybrane kwestie jurydyczne oraz konstytucyjnoprawne, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2020/4.
Kozłowski K., Uprawienie Prezydenta RP do wyrażania zgody na zrzeczenie się obywatelstwa polskiego, „Przegląd Prawa Publicznego” 2019/4.
Kubuj K. [w:] Konstytucja RP. T. 1. Komentarz do art. 1–86, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.
Program: „Woronicza 17”, wyemitowany przez TVP INFO w dniu 24.10.2021 r., https://vod.tvp.pl/video/woronicza-17,24102021,56188290.
Pudzianowska D., „Rozliczenie z przeszłością” a przepisy prawa o obywatelstwie [w:] D. Pudzianowska, Obywatelstwo w procesie zmian, Warszawa 2013.
Radajewski M., Treść, charakter prawny oraz kontrola legalności rozporządzeń dotyczących stanów nadzwyczajnych w świetle Konstytucji RP, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2018/4.
Skrzydło W., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2013.
Tuleja P. [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. P. Tuleja, LEX 2021.
Zięba-Załucka H., Problematyka obywatelstwa a prawa obywatelskie w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, „Kwartalnik Prawa Publicznego” 2001/1.
Jan Kil
doktor nauk prawnych, profesor Wyższej Szkoły Humanitas w Sosnowcu, adwokat, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7026-1669
Przedstawiciel społeczny w polskim procesie karnym de lege ferenda
Wśród licznych uczestników polskiego postępowania karnego ustawodawca przewidział instytucję przedstawiciela społecznego, występującego w procesie w charakterze rzecznika interesu społecznego. Jak wykazuje się w literaturze przedmiotu, instytucja ta nie jest w chwili obecnej należycie wykorzystywana, a faktyczne uczestnictwo przedstawiciela społecznego w toczących się procesach karnych jawi się jako marginalne. Celem artykułu jest analiza zastanego stanu prawnego, diagnoza przyczyn znikomego udziału organizacji społecznych w postępowaniach karnych, a następnie sformułowanie na tym tle oryginalnych postulatów legislacyjnych, które w ocenie autora mogłyby przywrócić należyte miejsce przedstawiciela społecznego w polskim procesie karnym.
Słowa kluczowe: przedstawiciel społeczny, proces karny, interes społeczny, propozycje legislacyjne, uczestnicy procesu karnego
dr Jan Kil
professor of the Humanitas University in Sosnowiec, attorney, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7026-1669
Social representative in Polish criminal proceedings de lege ferenda
Among the numerous participants of Polish criminal proceedings, the legislator provided for the institution of a social representative, acting in the trial in the capacity of a social interest advocate. As shown in the literature on the subject, this institution is not properly used at present, and the actual participation of a social representative in pending criminal trials appears to be marginal. The aim of the article is to analyse the current legal state, diagnose the reasons for the negligible participation of social organisations in criminal proceedings and subsequently to formulate original legislative proposals which, in the author's opinion, could restore the proper position of a social representative in Polish criminal proceedings.
Keywords: social representative, criminal trial, social interest, legislative proposals, participants of criminal proceedings
Bibliografia/References
Bernatt M., Opinia przyjaciela sądu (amicus curiae) jako pomocnicza instytucja prawna w orzecznictwie sądów polskich [w:] Sprawny sąd. Zbiór dobrych praktyk, red. Ł. Bojarski, Warszawa 2008.
Boratyńska K.T., Czarnecki P. [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. A. Sakowicz, Warszawa 2016.
Boratyńska K.T., Przedstawiciel społeczny [w:] K.T. Boratyńska, Ł. Chojniak, W. Jasiński, Postępowanie karne, Warszawa 2018.
Boratyńska K.T., Uczestnicy procesu karnego [w:] K.T. Boratyńska, Ł. Chojniak, W. Jasiński, Postępowanie karne, Warszawa 2018.
Cieślak M., Dzieła wybrane. Tom II. Polska procedura karna. Podstawowe założenia teoretyczne, red. S. Waltoś przy współpr. M. Rusinka i S. Steinborna, Kraków 2011.
Czarnecki P., Przedstawiciel społeczny w transparentnym procesie karnym, „Studia Iuridica” 2017/69.
Daszkiewicz W., Glosa do wyroku SN z 25.XI.1976 r. Rw 408/76 [Dot. dopuszczenia do udziału w postępowaniu sądowym przedstawiciela organizacji społecznej], „Nowe Prawo” 1977/7–8.
Daszkiewicz W., Prawo karne procesowe. Zagadnienia ogólne, t. 1, Bydgoszcz 1999.
Daszkiewicz W., Przedstawiciel społeczny w procesie karnym, „Palestra” 1985/11.
Daszkiewicz W., Przedstawiciel społeczny w procesie karnym, Warszawa 1976.
Daszkiewicz W., Społeczni uczestnicy procesu karnego (uwagi de lege ferenda), „Państwo i Prawo” 1990/5.
Dudka K., Formy udziału organizacji społecznej w procesie karnym, „Ius Novum” 2007/4.
Gostyński Z. [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz. Tom I, red. Z. Gostyński, Warszawa 1998.
Grajewski J., Steinborn S. [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz. Tom I. Komentarz do art. 1–424, red. L.K. Paprzycki, Warszawa 2013.
Grzegorczyk T., Tylman J., Polskie postępowanie karne, Warszawa 2014.
Hadrych P., Warunki dopuszczenia przedstawiciela społecznego do udziału w postępowaniu sądowym, „Prokuratura i Prawo” 2002/2.
Herzog A., Bezstronność prokuratora – uwagi na marginesie artykułu K. Zgryzka, „Prokuratura i Prawo” 2017/11.
Hofmański P., Sadzik E., Zgryzek K., Kodeks postępowania karnego. Komentarz. Tom. I, Warszawa 1999.
Izdebski H., Doktryny polityczno-prawne. Fundamenty współczesnych państw, Warszawa 2012.
Jakubik M., Przedstawiciel społeczny w postępowaniu karnym, Poznań 2014.
Janusz-Pohl B., Zasada udziału czynnika społecznego [w:] System prawa karnego procesowego. Tom III. Cz. 2. Zasady procesu karnego, red. P. Wiliński, Warszawa 2014.
Kalinowski S., Polski proces karny, Warszawa 1971.
Kmiecik R., Skrętowicz E., Proces karny. Część ogólna, Warszawa–Kraków 2006.
Kosonoga J., Dopuszczenie do udziału w postępowaniu przedstawiciela organizacji społecznej (art. 90 k.p.k.) [w:] Profesor Marian Cieślak – osoba, dzieło, kontynuacje, red. W. Cieślak, S. Steinborn, Warszawa 2013.
Kosonoga J., Przedstawiciel organizacji społecznej [w:] Studia i analizy Sądu Najwyższego. Tom VI, red. K. Ślebzak, Warszawa 2012.
Lipczyńska M., Przedstawiciel społeczny w polskim procesie karnym, „Nowe Prawo” 1972/4.
Lisicka H. (red.), System polityczny Rzeczypospolitej Polskiej, Wrocław 2001.
Łaszczyca G. [w:] C. Martysz, A. Matan, G. Łaszczyca, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz. Tom I. Komentarz do art. 1–103, Warszawa 2010.
Marszał K., Proces karny. Zagadnienia ogólne, Katowice 2013.
Marszał K., Przedstawiciel społeczny, „Problemy Prawa Karnego” 2001/24.
Michalski W., Kształtowanie świadomości i kultury prawnej społeczeństwa poprzez działalność sądownictwa, „Zeszyty Naukowe Instytutu Badania Prawa Sądowego” 1986/24.
Muras Z.Z., Postępowanie odwoławcze w procesie karnym. Artykuły 425–467 KPK. Komentarz, Warszawa 2004.
Murzynowski A., Udział przedstawiciela społecznego w procesie karnym, „Nowe Prawo” 1971/7–8.
Papke-Olszauskas K., Woźniewski K., Przedstawiciel społeczny w polskim procesie karnym – wybrane zagadnienia, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2003/2.
Prusak F., Czynnik społeczny w procesie karnym, Warszawa 1975.
Przewłocka J., Zaangażowanie społeczne Polaków w roku 2010: wolontariat, filantropia, 1%. Raport z badań, Warszawa 2011.
E. Samborski, Zarys metodyki pracy sędziego w sprawach karnych, Warszawa 2013.
Siewierski M., Przedstawiciel społeczny w nowym k.p.k., „Palestra” 1969/9.
Skorupka J., Prokurator jako rzecznik interesu publicznego w kontradyktoryjnym procesie karnym [w:] Polski proces karny i materialne prawo karne w świetle nowelizacji z 2013 roku. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Januszowi Tylmanowi z okazji Jego 90. urodzin, red. T. Grzegorczyk i in., Warszawa 2014.
Świda Z., Głos w dyskusji [w:] Postępowanie karne w XXI wieku. Materiały z ogólnopolskiej konferencji naukowej, Popowo 26–28 października 2001 r., red. P. Kruszyński, Warszawa 2002.
Tomkiewicz M., Udział przedstawiciela społecznego w procesie karnym, „Prokuratura i Prawo” 2012/7–8.
Waltoś S., Hofmański P., Proces karny. Zarys systemu, Warszawa 2016.
Waltoś S., Przedstawiciel społeczny w nowym kodeksie postępowania karnego, „Problemy Praworządności” 1969/9.
Wierciński A., Przedstawiciel społeczny w polskim procesie karnym, Poznań 1978.
Wilamowski K., Obserwacja procesu karnego jako instrument działania organizacji pozarządowej w sprawach indywidualnych, Warszawa 2006.
Wiliński P., Proces karny w świetle Konstytucji, Warszawa 2011.
Woźniewski K. [w:] System prawa karnego procesowego. Tom VI. Strony i inni uczestnicy postępowania karnego, red. C. Kulesza, Warszawa 2016.
Woźniewski K., Przedstawiciel społeczny jako amicus curiae w postępowaniu sądowym – co nam zostało z tych lat rzymskich?, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Rzeszowskiego, Seria Prawnicza” 2018/101.
Wróbel A. [w:] M. Jaśkowska, M. Wilbrandt-Gotowicz, A. Wróbel, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz aktualizowany, LEX 2020.
Zagrodnik J. [w:] Proces karny, red. K. Marszał, J. Zagrodnik, Warszawa 2017.
Ziółkowski S., Przedstawiciel społeczny w polskim procesie karnym, Poznań 1978.
Michał Warzycki
doktorant w Katedrze Postępowania Administracyjnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Jagielloński, Kraków, radca prawny, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7562-5716
O możliwości wydania decyzji kasacyjnej w wyniku rozpoznania wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy
Przedmiotem analizy zawartej w niniejszym artykule jest możliwość wydania decyzji kasacyjnej w wyniku rozpatrzenia przez organ wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy. Jest to dyskusyjne zagadnienie w orzecznictwie i doktrynie. W artykule dokonano analizy argumentów przedstawianych przez zwolenników i przeciwników takiej możliwości. Za możliwością taką przemawia w ocenie zwolenników ochrona uprawnień strony wynikających z zasady dwuinstancyjności. Przeciwnicy z kolei powołują się na argumenty związane z zasadą efektywności i szybkości postępowania. W tekście poruszono kwestie związane z zasadą merytorycznego załatwiania spraw w kontekście wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy. Ponadto analizie poddano możliwość wydania decyzji kasacyjnej z punktu widzenia obecnie obowiązujących regulacji. Uwzględniono także szerszy kontekst związany z rozwiązaniami systemowymi. Analiza powyższych zagadnień prowadzi do wniosku, że możliwość taką należałoby w ocenie autora wykluczyć.
Słowa kluczowe: postępowanie administracyjne, postępowanie odwoławcze, decyzja kasacyjna, wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy
Michał Warzycki
PhD student, Department of Administrative Proceedings, Faculty of Law and Administration, Jagiellonian University, Cracow, legal counsel, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7562-5716
On the possibility of issuing a cassation decision as a result of examining a motion for reconsideration
The subject of the analysis contained in this article is the possibility of issuing a cassation decision as a result of an authority considering a motion for reconsideration. This is a controversial issue in jurisprudence as well as doctrine. The article analyses the arguments presented by supporters and opponents of such a possibility. According to the supporters, such a possibility is supported by the protection of party's rights arising from the principle of two-instance proceedings. Opponents, in turn, invoke arguments related to the principle of efficiency and speed of proceedings. The text discusses issues related to the principle of substantive adjudication of cases in the context of a motion for reconsideration. Moreover, the possibility of issuing a cassation decision from the point of view of currently binding regulations is analysed. A broader context related to systemic solutions is also taken into account. An analysis of the above issues leads to the conclusion that, in the author's opinion, such a possibility should be excluded.
Keywords: administrative proceedings, appeal proceedings, cassation decision, motion for reconsideration
Bibliografia/References
Adamiak B., Rozstrzygnięcie kasacyjne w postępowaniu odwoławczym [w:] System Prawa Administracyjnego Procesowego, red. B. Adamiak, G. Łaszczyca, A. Matan, K. Sobieralski, t. 2, cz. 5, Warszawa 2019.
Chróścielewski W., Kasacyjny czy reformacyjny model administracyjnego postępowania odwoławczego?, „Państwo i Prawo” 2015/1.
Chróścielewski W., Zagadnienie upoważnienia pracownika aparatu pomocniczego organu do wydawania decyzji z upoważnienia organu [w:] System Prawa Administracyjnego Procesowego, red. W. Chróścielewski, G. Łaszczyca, A. Matan, t. 1, cz. 1, Warszawa 2018.
Elżanowski F., Prawnoprocesowa sytuacja przedsiębiorstwa energetycznego w sprawach z zakresu regulacji energetyki, Warszawa 2015.
Kmieciak Z., Decyzja kasacyjna organu odwoławczego i jej procesowe skutki [w:] Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, red. W. Chróścielewski, Warszawa 2019.
Kmieciak Z., O potrzebie nowelizacji przepisów kodeksu postępowania administracyjnego regulujących postępowanie odwoławcze, „Europejski Przegląd Sądowy” 2012/12.
Kmieciak Z., Problem funkcji i metody rekonstruowania zasad ogólnych k.p.a., „Państwo i Prawo” 2009/9.
Kmieciak Z., Samorządowe kolegia odwoławcze a formuła instancyjności postępowania administracyjnego (na tle prawnoporównawczym), „Samorząd Terytorialny” 2015/6.
Kmieciak Z., Wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy w k.p.a. (odwołanie czy remonstracja?), „Państwo i Prawo” 2008/3.
Kmieciak Z., Związki instytucji postępowania administracyjnego i sądowoadministracyjnego – aspekt funkcjonalny, „Przegląd Prawa Publicznego” 2019/1.
Kmiecik Z., Dwuinstancyjność ogólnego postępowania administracyjnego w świetle przepisów Konstytucji RP i Kodeksu postępowania administracyjnego, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska” 2017/1.
Kurzawa A., Jednoinstancyjne postępowanie administracyjne, „Przegląd Prawa Publicznego” 2018/10.
Majchrzak B., Skutki wydania postanowienia przez organ podlegający wyłączeniu od załatwienia sprawy, „Gdańskie Studia Prawnicze – Przegląd Orzecznictwa” 2009/3.
Piątek W., Pojęcie i znaczenie zaskarżalności decyzji [w:] System Prawa Administracyjnego Procesowego, red. W. Piątek, J.P. Tarno, t. 2, cz. 2, Warszawa 2018.
Ziemowit Kukulski
doktor habilitowany nauk prawnych, profesor Uniwersytetu Łódzkiego, Katedra Prawa Podatkowego, Centrum Dokumentacji i Studiów Podatkowych, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Łódzki, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-2843-8170
Eliminacja podwójnego opodatkowania opłat za usługi techniczne w świetle art. 12A Konwencji Modelowej ONZ – rozwiązanie problemu czy źródło nowych sporów interpretacyjnych?
Niniejszy artykuł dotyczy eliminacji podwójnego opodatkowania opłat za usługi techniczne w kształcie przyjętym w 2017 r. przez Konwencję Modelową ONZ. Analiza rozwiązań rekomendowanych przez Konwencję Modelową OECD i Konwencję Modelową ONZ oraz komentarzy do obu tych wzorców przed 2017 r. i stosowanych w bilateralnych umowach podatkowych pozwala postawić tezę, iż potrzebne jest odrębne modelowe rozwiązanie kwestii opłat za usługi techniczne. Z rozważań zawartych w artykule wynika, regulujący tę problematykę art. 12A Konwencji Modelowej ONZ może przyczynić się do rozwiązania niektórych problemów, jakie powstawały na tle klasyfikacji tej kategorii dochodów na gruncie bilateralnych umów podatkowych. Prowadzi to do konstatacji, że przepis ten nie wyeliminuje wszystkich potencjalnych sporów interpretacyjnych na tym tle ani też nie doprowadzi do ujednolicenia praktyki traktatowej w tym zakresie.
Słowa kluczowe: opłaty za usługi techniczne, należności licencyjne, zyski przedsiębiorstw, unikanie podwójnego opodatkowania, podatek u źródła, Konwencja Modelowa OECD, Konwencja Modelowa ONZ, bilateralne umowy podatkowe
dr hab. Ziemowit Kukulski
Professor, University of Lodz, Department of Tax Law, Centre for Tax Documentation and Studies, Faculty of Law and Administration, University of Lodz, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-2843-8170
Elimination of double taxation of fees for technical services in light of Article 12A of the UN Model Convention – a solution to the problem or a source of new interpretation disputes?
The article deals with the elimination of double taxation of fees for technical services as adopted in 2017 by the UN Model Tax Convention. The analysis of the solutions recommended by the OECD and UN Model Tax Conventions, as well as the commentaries to both these models before 2017 and applied in bilateral tax treaties, allows us to put forward the thesis that a separate model solution to the issue of fees for technical services is needed. It follows from the considerations contained in the article that Article 12A of the UN Model Convention, which regulates this issue, may contribute to solving some of the problems that arose against the background of the classification of this category of income on the grounds of bilateral tax treaties. This leads to the conclusion that this provision will not eliminate all potential interpretation disputes in this area, nor will it lead to a unification of treaty practice in this respect.
Keywords: fees for technical services, royalties, corporate profits, avoidance of double taxation, withholding tax, OECD Model Convention, UN Model Convention, bilateral tax treaties
Bibliografia/References
Banach J. [w:] Model Konwencji OECD. Komentarz, red. B. Brzeziński, Warszawa 2010.
Barycki M., Podstawy odpowiedzialności z tytułu umowy know-how: wady przedmiotu świadczenia i inne przypadki naruszenia zobowiązania, „Transformacje Prawa Prywatnego” 2020/3,http://www.transformacje.pl/wp-content/uploads/2020/09/TPP-3-2020-Barycki.pdf.
Cracea A. (red.), OECD Model Tax Convention on Income and Capital. Condensed version – 2017 and Key Features of Member Countries 2018, Amsterdam 2018.
Income Tax Department, Royalties and Fees for Technical Services, „Tax Payers Information Series”2013/44, https://www.incometaxindia.gov.in/booklets%20%20pamphlets/royalty-and-fees-for-technical-services.pdf.
Kukulski Z., Art. 6 Konwencji Wielostronnej jako dyrektywa wykładni umów o unikaniu podwójnego opodatkowania [w:] Prawo podatkowe w systemie prawa. Międzygałęziowe związki norm i instytucji prawnych, red. A. Kaźmierczyk, A. Franczak, Warszawa 2019.
Kukulski Z., Konwencja Modelowa OECD i Konwencja Modelowa ONZ w polskiej praktyce traktatowej, Warszawa 2015.
Kukulski Z., Praktyka traktatowa państw BRICS a bilateralne umowy podatkowe z Polską, „Kwartalnik Prawa Podatkowego” 2015/3.
Lipniewicz R., Jurysdykcja podatkowa w cyberprzestrzeni, Warszawa 2018.
Lipniewicz R., Podatkowy zakład zagraniczny. Koncepcja i funkcjonowanie, Warszawa 2017.
Litwińczuk H., Międzynarodowe prawo podatkowe, Warszawa 2020.
Martin J., UN releases updated model tax treaty adding new technical services fees article, https://mnetax.com/un-releases-updated-model-tax-treaty-adding-new-technical-service-fees-article-27765.
Moreno A.B., The Taxation of Technical Services under the United Nations Model Double Taxation Convention: A Rushed – Yet Appropriate – Proposal for (Developing) Countries?, „World Tax Journal” 2015/7 (3),https://edisciplinas.usp.br/pluginfile.php/5503651/mod_resource/content/0/Andres%20Baez%20-%20wtj_2015_03_int_2.pdf.
Sangupta D.P., Chapter 6: India [w] BRICS and the Emergence of International Cooperation, red. Y. Brauner, P. Pistone, Amsterdam 2015.
United Nations Model Double Taxation Convention between Developed and Developing Countries 2017 Update, Department of Economic and Social Affairs, United Nations, New York 2017,https://www.un.org/esa/ffd/wp-content/uploads/2018/05/MDT_2017.pdf.
Wijnen W., de Goede J., Alessi A., The Treatment of Services in Tax Treaties, „Bulletin for International Taxation” 2012/1.
Wijnen W., de Goede J., The UN Model in practice 1997–2013, „Bulletin for International Taxation” 2014/3.
Wilk M., Koncepcja rzeczywistego beneficjenta (beneficial ownership) w międzynarodowym prawie podatkowym, Warszawa 2015.
Jerzy Paśnik
doktor habilitowany nauk prawnych, profesor Akademii Finansów i Biznesu „Vistula” w Warszawie, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-7835-0321
Rola modelu postępowania dyscyplinarnego a praktyka. Uwagi w związku z pracą Beaty Baran „Postępowania dyscyplinarne w sprawach funkcjonariuszy formacji policyjnych. Modele i zasady”
dr hab. Jerzy Paśnik
Professor at the Vistula Academy of Finance and Business in Warsaw, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-7835-0321
The role of the disciplinary proceedings model and practice. Remarks in relation to Beata Baran’s work “Postępowania dyscyplinarne w sprawach funkcjonariuszy formacji policyjnych. Modele i zasady” (Disciplinary proceedings in cases of officers of police formations. Models and rules)
