Korzenie ludowładztwa w Sądzie NajwyższymProf. dr hab. Monika Całkiewicz
Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie
Korzenie ludowładztwa w Sądzie Najwyższym
Zgodnie z art. 182 Konstytucji RP obywatele mają udział w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości, który określa ustawa. Od XIX wieku obecność czynnika społecznego w sądownictwie miała za zadanie podkreślać demokratyczny charakter sądów i być elementem kontroli nad pracą sędziów. Szczególny rozwój instytucji ławników w ustawodawstwie polskim miał miejsce szczególnie w XX wieku. W latach 80. minionego stulecia ławnicy brali udział w orzekaniu aż w 75% spraw karnych. W obecnym stanie prawnym ławnicy uczestniczą w mniej niż 1% takich spraw. Absolutnym novum było wprowadzenie ławników do struktur Sądu Najwyższego, co uczyniono w 2018 roku. Zdaje się to być rozwiązaniem kontrowersyjnym, zważywszy na to, że do tego czasu ławnicy orzekali w sądach I instancji, a jedyny ich udział w sądownictwie na najwyższym szczeblu związany był z sądami z czasów okupacji, a następnie stalinowskimi.
Słowa kluczowe: ławnicy, postępowanie karne, Sąd Najwyższy, czynnik społeczny
Roots of Popular Rule in the Polish Supreme Court
According to Article 182 of the Polish Constitution citizens participate in the administration of justice, which participation is determined by law. Since the 19th century, the presence of a representatives of the community in the judiciary was intended to emphasize the democratic character of courts and to be an element of control over the work of judges. Particularly intensive development of the institution of lay judges in Polish legislation took place in the 20th century. In the 1980s, lay judges participated in the adjudication of as many as 75% of criminal cases. Currently, they hear less than 1% of such cases. An absolute novelty was the introduction of lay judges into the structures of the Polish Supreme Court in 2018. This seems to be a controversial solution, given that until then lay judges had been adjudicating in courts of first instance, and their only participation in the judiciary at the highest level was related to the occupation-era, and then Stalinist courts.
Keywords: lay judges, criminal procedure, [Polish] Supreme Court, community representatives
Bibliografia
Bartnik A., Sędzia czy kibic? Rola ławnika w wymiarze sprawiedliwości III RP, Warszawa 2009
Boćkowski D., Sądownictwo pod znakiem sierpa i młota. Sowieckie orzecznictwo sądowe na okupowanych terenach wschodnich II Rzeczpospolitej, [w:] Przemoc i dzień powszedni w okupowanej Polsce, red. T. Chinciński, Gdańsk 2001
Chojniak Ł., Wiśniewski Ł., Ławnicy w postępowaniu karnym – ujęcie historyczne i konstytucyjne, Wrocławskie Studia Sądowe 2013, nr 3–4
Daszkiewicz W., Prawo karne procesowe. Zagadnienia ogólne, t. I, Bydgoszcz 2000
Fajst M., Udział czynnika społecznego w wymiarze sprawiedliwości, Studia Iuridica 1998, t. XXXV
Garlicki L., [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, Komentarz, t. V, red. L. Garlicki, Warszawa 2003
Gondek M., Austriacka procedura karna z 1853 i 1873 roku w praktyce orzeczniczej sądów krakowskich, Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego 2013, t. XVI
Haber J., Podstawowe zasady procesu karnego w świetle projektu kodeksu postępowania karnego, PiP 1969, nr 2
Janusz-Pohl B., [w:] System Prawa Karnego Procesowego, t. III, Zasady Procesu karnego, cz. 2, red. P. Hofmański, P. Wiliński, Warszawa 2014
Kalinowski S., Postępowanie karne. Zarys części ogólnej. Warszawa 1966
Koch H.W., Volksgerichtshof: Politische Justiz im 3. Reich, Monachium 1988
Kowalewska-Borys E., Osiński A., Żukowska M., Udział czynnika społecznego w wymiarze sprawiedliwości z perspektywy konstytucyjnej, Białostockie Studia Prawnicze 2016, z. 21
Köpke D., Der Volksgerichtshof: Im Namen des Volkes? Eine Analyse im Kontext der Neuordnung der Justiz im nationalsozialistischen Deutschland, Hamburg 2011
Kruszyński P., Kil J., Sądownictwo sędziów pokoju w drobnych sprawach karnych – perspektywa legislacyjna, Roczniki Administracji i Prawa 2019, nr 1
Krzymuski E., Wykład Prawa Karnego Austryackiego, Kraków 1891
Kubicki L., Zawadzki S. (red.), Udział ławników w postępowaniu karnym. Opinie a rzeczywistość. Studium prawno-empiryczne, Warszawa 1970
Leśnodorski B., Czynnik społeczny w sądach na przestrzeni dwu stuleci (XVIII-XX), PiP 1966, nr 3
Lipczyńska M., [w:] Polski proces karny, M. Lipczyńska, A. Kordik, Z. Kegel, Z. Świda-Łagiewska, Warszawa 1975
Maciejewski T., Ustrój sądów przysięgłych w II Rzeszy, Republice Weimarskiej i wersalskim Wolnym Mieście Gdańsku, Acta Universitatis Wratislaviensis No 3270, Prawo CCCXI, Wrocław 2010
Materna-Pawłowska M., Zawód sędziego w Polsce w latach 1918-1939, Czasopismo Prawno-Historyczne 2011, t. LXIII, z. 1
Murzynowski A., Uwagi na temat zasad organizacji i funkcjonowania sądów oraz Prokuratury PRL, Studia Prawnicze PAN 1974, nr 3
Murzynowski A., Udział ławników w orzecznictwie sądów karnych, Zeszyty Naukowe IBPS 1986, nr 24
Pietrzak M., [w:] Historia ustroju i prawa polskiego, J. Bardach, B. Leśnodorski, M. Pietrzak, Warszawa 2009
Siemaszko A., Ławnicy: rezultaty badań empirycznych, Warszawa 1994
Siewierski M., [w:] Kodeks postępowania karnego – komentarz, red. M. Mazur, Warszawa 1976
Sobczak J., Zasada udziału obywateli w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości, [w:] Polskie prawo konstytucyjne, red. W. Skrzydło, Lublin 2004
Sójka-Zielińska K., Historia prawa, Warszawa 2011
Szarycz J, Sędziowie i sądy w Polsce w latach 1918–1988, Warszawa 1988
Waltoś S., W dziesięciolecie obowiązywania Kodeksu postępowania karnego, PiP 2009, nr 4
Waltoś S., Ławnik – czy piąte koło u wozu, [w:] Funkcje procesu karnego. Księga jubileuszowa Profesora Janusza Tylmana, red. T. Grzegorczyk, Warszawa 2011
Waltoś S., Hofmański P., Proces karny. Zarys systemu, Warszawa 2018
Wieland G., Das war der Volksgerichtshof, Berlin 1989
Prof. dr hab. Mieczysław Goettel
Wyższa Szkoła Policji w Szczytnie
Stosunki quasi-rodzinne w konstrukcji grup podatkowych w świetle przepisów o podatku od spadków i darowizn
Ustawodawca przyznaje preferencje podatkowe członkom rodziny. Przepisy ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn przewidują korzystne rozwiązania dla podatnika, który nabył spadek lub darowiznę od małżonka, powinowatego, powinowatego lub od osoby spokrewnionej z nim przez przysposobienie. W zależności od rodzaju powiązań rodzinnych podatnik jest albo zwolniony z podatku, albo nałożone na niego inne mniej lub bardziej preferencyjne rozwiązania podatkowe. Nowelizacja ustawy o podatku od spadków i darowizn z 2020 r. rozszerzyła zakres podatników uprzywilejowanych o osoby pozostające w stosunku pieczy zastępczej. Niezależnie od pewnych dylematów prawnych związanych z nową regulacją sama koncepcja zasługuje na uznanie. Warto jednak rozważyć przyjęcie przez ustawodawcę analogicznych rozwiązań na rzecz innych osób pozostających w stosunku prawnym opieki z małoletnim.
Słowa kluczowe: podatek od spadków i darowizn, grupy podatkowe, piecza zastępcza, opieka nad małoletnim
Quasi-Family Relations Concerning Tax Groups in the Light of Provisions on Inheritance and Gift Tax
The legislator gives tax preferences regarding acquisitions made among family members. This is particularly evident in the provisions of the Act of 28 July 1983 on Inheritance and Gift Tax. The Act provides for favourable solutions for a taxpayer who acquires inheritance or gift from a spouse, blood relative, relative by affinity or from a person related to them by adoption. Depending on the kind of family relationship, the taxpayer is either exempt from tax or other, more or less preferential, tax solutions are applied to them. Amendments to the Inheritance and Gift Tax Act introduced in 2020 extended the group of privileged taxpayers to those remaining in a relationship of foster care. Regardless of some legal dilemmas regarding the new regulation, the concept as such deserves appreciation. However, it is worthwhile for the legislator to consider analogous solutions for the benefit of other persons remaining in a legal relationship of guardianship with a minor.
Keywords: inheritance and gift tax, tax groups, foster care, (legal) guardianship of a minor
Bibliografia
Andrzejewski M., [w:] Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, red. H. Dolecki, T. Sokołowski, LEX 2013
Andrzejewski M., [w:] System Prawa Prywatnego, t. 12, Prawo rodzinne i opiekuńcze, red. T. Smyczyński, Warszawa 2011
Babiarz S., [w:] S. Babiarz, A. Mariański, W. Nykiel, Ustawa o podatku od spadków i darowizn. Komentarz, Warszawa 2010
Chustecka K., Krawczyk I., Kurasz M., Ustawa o podatku od spadków i darowizn. Komentarz, Warszawa 2007
Głuchowski J., Smoleń P., Klasyfikacja podatników na gruncie ustawy o podatku od spadków i darowizn, Gdańskie Studia Prawnicze 2007
Goettel M., Kontrowersje wokół tak zwanej pieczy podzielonej nad małoletnim, Acta Iuris Stetinensis 2014, nr 6
Grzybowski S., Prawo rodzinne. Zarys wykładu, Warszawa 1980
Haak H., Haak-Trzuskawska A., Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz do art. 145–184, Toruń 2012
Ignatowicz J., [w:] System prawa rodzinnego i opiekuńczego, red. J.S. Piątowski, Ossolineum 1985
Ignatowicz J., Nazar M., Prawo rodzinne, Warszawa 2016
Łakoma S., Instytucja rodzin zastępczych w prawie administracyjnym, Łódź 2014
Łukasiewicz J.M., [w:] Instytucje prawa rodzinnego, red. J.M. Łukasiewicz, Warszawa 2014
Nazar M., [w:] System Prawa Prywatnego, t. 11, Prawo rodzinne i opiekuńcze, red. T. Smyczyński, Warszawa 2009
Safjan M., Instytucja rodzin zastępczych. Problemy prawno-organizacyjne, Warszawa 1982
Smoleń P., [w:] S. Bogucki, G. Liszewski, P. Smoleń, J. Szczygieł, K. Winiarski, Podatek od
spadków i darowizn. Komentarz, LEX 2021
Smoleń P., [w:] A. Krukowski, G. Liszewski, P. Smoleń, Komentarz do ustawy o podatku od spadków i darowizn, Warszawa 2011
Smyczyński T., Prawo rodzinne i opiekuńcze, Warszawa 2016
Smyczyński T., [w:] System Prawa Prywatnego, t. 11, Prawo rodzinne i opiekuńcze, red. T. Smyczyński, Warszawa 2009
Smyczyński T., [w:] System Prawa Prywatnego, t. 12, Prawo rodzinne i opiekuńcze, red. T. Smyczyński, Warszawa 2011
Strzebińczyk J., Prawo rodzinne, Kraków 2003
Strzebińczyk J., [w:] System Prawa Prywatnego, t. 12, Prawo rodzinne i opiekuńcze, red. T. Smyczyński, Warszawa 2011
Szczygieł J., Art. 4a Zwolnienia przedmiotowe 2. Zakres podmiotowy zwolnienia (art. 4a ust. 1 in principio), [w:] S. Bogucki, G. Liszewski, P. Smoleń, J. Szczygieł, K. Winiarski, Podatek od spadków i darowizn. Komentarz, LEX 2021
Święch-Kujawska K., Związki rodzinne a zwolnienia w podatku od spadków i darowizn, Acta Iuris Stetinensis 2014, nr 5
Wantoch-Rekowski J., [w:] P. Borszowski, K.J. Musiał, A. Nita, K. Stelmaszczyk, J. Wantoch-Rekowski, Ustawa o podatku od spadków i darowizn. Komentarz, Warszawa 2018
Winiarz J., [w:] System prawa rodzinnego i opiekuńczego, red. J.S. Piątowski, Ossolineum 1985
Wojtasik P., Od darowizny w rodzinie zastępczej podatek trzeba płacić, Rzeczpospolita (dodatek „Prawo co dnia”) 2016, nr 6
Dr Piotr Janiak
Uniwersytet Wrocławski
Data wszczęcia administracyjnego postępowania ogólnego na żądanie strony
Art. 61 § 3 i 3a k.p.a. regulują datę wszczęcia postępowania administracyjnego na żądanie strony. Przepisy te odnoszą się również do sytuacji, gdy wniosek o wszczęcie postępowania jest dotknięty brakami formalnymi lub gdy został on wniesiony do organu niewłaściwego. Jeśli ustawodawca reguluje prawną formę wszczęcia postępowania, czego przykładem może być postanowienie o wznowieniu postępowania (art. 149 § 1 k.p.a.) wówczas dzień doręczenia stronie tego postanowienia (alternatywnie dzień doręczenia jej zawiadomienia o wszczęciu postępowania) powinien być miarodajny dla oceny momentu wszczęcia postępowania. Dzień doręczenia żądania organowi administracji publicznej wyznacza także datę wszczęcia postępowania, które kończy się milczącym załatwieniem sprawy w obu kodeksowych formach, a zatem milczącego zakończenia postępowania oraz milczącej zgody.
Słowa kluczowe: data wszczęcia postępowania, właściwość organu, braki formalne podania, milczące załatwienie sprawy, postanowienie o wznowieniu postępowania
The Date of Initiation of General Administrative Proceedings at a Party’s Request
The date when administrative proceedings are initiated at the request of a party is regulated in Article 61(3) and (3a) of the Code of Administrative Procedure. These provisions also apply to situations where the application to initiate proceedings has formal defects or where it has been lodged with a wrong authority. If the legislator regulates the legal form of initiation of proceedings, an example of which is the decision to reopen proceedings (Article 149(1) of the Code of Administrative Procedure), then the date of service of this decision on the party (alternatively the date of service of the notice of initiation of proceedings) should be decisive for assessing the moment when proceedings are initiated. The date when the request is served on the public administration authority also marks the date of initiation of proceedings, which end with tacit handling of the case in both forms regulated in the Code, i.e., tacit ending of the proceedings and tacit granting of the request.
Keywords: date of initiation of proceedings, jurisdiction of an authority, formal defects in an application, tacit handling of a case, order to reopen proceedings
Bibliografia
Adamiak B., Domniemanie prawidłowości milczącego załatwienia sprawy, Acta Universitatis Wratislaviensis, Przegląd Prawa i Administracji 2018, nr 114
Adamiak B., Borkowski J., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2021
Adamiak B., Borkowski J., Postępowanie administracyjne i sądowoadministracyjne, Warszawa 2020
Adamiak B., Borkowski J., Postępowanie administracyjne i sądowoadministracyjne, Warszawa 2022
Babiarz S., Dauter B., Hauser R., Kabat A., Niezgódka-Medek M., Rudowski J., Ordynacja podatkowa. Komentarz, Warszawa 2019
Bogusz M., Zaskarżenie decyzji administracyjnej do Naczelnego Sądu Administracyjnego, Warszawa 1997
Bojanowski E., Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 23 stycznia 1996 r., II SA 1473/94, Orzecznictwo Sądów Polskich 1997, nr 7–8
Chróścielewski W., Z problematyki wznowienia postępowania administracyjnego, [w:] Studia z prawa administracyjnego i nauki o administracji. Księga jubileuszowa dedykowana Prof. zw. dr hab. Janowi Szreniawskiemu, Przemyśl–Rzeszów 2011
Federczyk W., Klimaszewski M., Majchrzak B., Postępowanie administracyjne, Warszawa 2018
Gill A., Pozycja procesowa strony na etapie wszczęcia postępowania administracyjnego, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 2003, nr 2
Hauser R., Wszczęcie postępowania administracyjnego, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny 1998, nr 1
Hauser R., Niewiadomski Z., Wróbel A. (red.), System Prawa Administracyjnego, t. 9, Prawo procesowe administracyjne, Warszawa 2014
Hauser R., Wierzbowski M. (red.), Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2021
Jendrośka J., Ogólne postępowanie administracyjne i sądowoadministracyjne, Wrocław 2007
Karpiuk M., Krzykowski P., Skóra A. (red.), Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz do art. 61–126, t. II, Olszyn 2020
Kmieciak Z., Milczące załatwienie sprawy a prawo odwołania i skargi do sądu administracyjnego, PiP 2018, nr 9
Kmiecik Z.R., Wszczęcie postępowania administracyjnego, Warszawa 2014
Knysiak-Sudyka H. (red.), Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2019
Lang J., Maćkowiak J., Myśliński T., Stefańska E. (red.), Prawo geodezyjne i kartograficzne. Komentarz. Warszawa 2018
Leoński Z., Szewczyk M., Kruś M., Prawo zagospodarowania przestrzeni, Warszawa 2019
Lewicki M., Zakres zastosowania przepisów o milczącym załatwieniu sprawy, [w:] Milczące załatwienie sprawy przez organ administracji publicznej, red. Z. Kmieciak, M. Gajda-Durlik, Warszawa 2019
Łaszczyca G., Martysz Cz., Matan A., Kodeks postępowania administracyjnego, t. II, Komentarz do art. 104–269, Warszawa 2010
Martysz Cz. (red.), System Prawa Administracyjnego Procesowego, t. II, cz. 4, Dynamika postępowania administracyjnego ogólnego, Warszawa 2021
Matan A. (red.), System Prawa Administracyjnego Procesowego, t. IV, Postępowania autonomiczne i szczególne. Postępowania niejurysdykcyjne, Warszawa 2021
Niewiadomski Z. (red.), Prawo budowalne. Komentarz, Warszawa 2022
Sypniewski D. (red.), Prawo budowlane. Komentarz, Warszawa 2022
Suwaj R., Wydawanie decyzji administracyjnych w ogólnym postępowaniu administracyjnym, Wrocław 2019
Szpor G., Durzyńska M., Gryszczyńska A., Kamińska I., Mączewski K., Radzio W., Prawo geodezyjne i kartograficzne. Komentarz, Warszawa 2013
Wegner J., Instytucja milczącego załatwienia sprawy, Warszawa 2021
Wierzbowski M., Glosa do postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 3 września 1992 r., III SA 1407/92, Orzecznictwo Sądów Polskich 1994, nr 6
Wierzbowski M., Plucińska-Filipowicz A. (red.), Prawo budowlane. Komentarz, Warszawa 2021
Wierzbowski M. (red.), Meritum. Postępowanie administracyjne, egzekucyjne i sądowoadministracyjne, Warszawa 2020
Wierzbowski M., Stankiewicz R. (red.), Postępowanie administracyjne i sądowoadministracyjne, Warszawa 2022
Woś T. (red.), Postępowanie administracyjne, Warszawa 2017
Wróbel A., Jaśkowska M., Wilbrandt-Gotowicz M., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2020
Zimmermann J., Aksjomaty postępowania administracyjnego, Warszawa 2017
Zimmermann J., Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 3 lutego 1992 r., IV Sa 1377/91, Orzecznictwo Sądów Polskich 1997, nr 10
Żukowski L., Glosa do wyroku NSA z dnia 7 stycznia 1999 r., II SA/Gd 1353/98, Orzecznictwo Sądów Polskich 2000, nr 5
Dr Aleksandra Bagieńska-Masiota
Uniwersytet SWPS w Poznaniu
Treść i ochrona praw osobistych artysty wykonawcy. Uwagi de lege lata
Przedmiotem artykułu jest analiza przepisów Ustawy z 2.04.1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych odnoszących się do nazwanych i nienazwanych uprawnień osobistych artysty wykonawcy oraz ich ochrony. Wiele przepisów odnoszących się do treści praw osobistych artysty wykonawcy, jak i przepisów kształtujących ochronę artystycznego wykonania znajduje się w części ustawy, która poświęcona jest prawom autorskim. Ustawodawca zaniechał formułowania odrębnych przepisów w tej mierze, ograniczając się do zapisu o konieczności “odpowiedniego stosowania” określonych przepisów ustawy. Pojęcie to budzi w praktyce stosowania prawa problemy, wynikające z faktu, że w doktrynie nie ma jednolitego rozumienia tego sformułowania. W artykule dokonano więc wykładni obowiązujących w tej mierze przepisów mając na uwadze artystyczne wykonania. Omówiono także problematykę legitymacji czynnej z tytułu naruszeń praw osobistych do artystycznego wykonania.
Słowa kluczowe: artysta wykonawca, prawa osobiste artysty wykonawcy, dobra osobiste, odpowiednie stosowanie przepisów
The Substance of a Performer Artist’s Moral Rights and Their Protection. Lex Lata Remarks
The subject of the article is an analysis of the provisions of the Act of 2 April 1994 on Copyright and Related Rights relating to named and unnamed moral rights of a performer artist and their protection. Many provisions relating to the substance of the artist's personal rights, as well as provisions affecting the protection of artistic performance, can be found in the part of the Act that is devoted to copyright. The legislator refrained from formulating separate provisions in this respect, limiting itself to the provision on the need to ’ apply mutatis mutandis‘ specific provisions of the Act. This concept causes certain problems in the practice of applying the law, resulting from the fact that legal scholarship does not have a uniform understanding of this expression. Therefore, the article interprets the applicable regulations with regard to artistic performance. The article also discusses the issue of locus standi to sue for violations of moral rights to an artistic performance.
Keywords: performer artist, moral rights of a performer artist, application of provisions mutatis mutandis
Bibliografia
Barta J., Markiewicz R., [w:] Prawo autorskie i prawa pokrewne, red. J. Barta, Warszawa 2021
Bidziński Z., Serda J., Cywilnoprawna ochrona dóbr osobistych w praktyce sądowej, [w:] Dobra osobiste i ich ochrona w polskim prawie cywilnym. Zagadnienia wybrane, red. J.S. Piątowski, Ossolineum 1986
Błeszyński J., Tłumaczenie i jego twórca w polskim prawie autorskim, Warszawa 1973
Błeszyński J., Prawo autorskie, Warszawa 1988
Czajkowska-Dąbrowska M., [w:] System Prawa Prywatnego, t. 13, Prawo autorskie, red. J. Barta, Warszawa 2017
Czajkowska-Dąbrowska M., [w:] Prawo autorskie i prawa pokrewne, Komentarz, red. J. Barta, R. Markiewicz, Warszawa 2011
Giesen B., [w:] Wykonywanie autorskich praw osobistych po śmierci twórcy, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Ochrony Własności Intelektualnej 2015, nr 2
Grzybowski S., [w:] S. Grzybowski, A. Kopff, J. Serda, Zagadnienia prawa autorskiego, Warszawa 1973
Grzybowski S., [w:] System prawa cywilnego, t. 1, Część ogólna, Ossolineum 1985
Grzybowski S., Kopff A., Projekt ustawy o ochronie artystów wykonawców, Studia Cywilistyczne, t. XVI, Kraków 1970
Grzybowski S., Ochrona dóbr osobistych według przepisów ogólnych prawa cywilnego, Warszawa 1957
Grzybczyk K., [w:] Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych, red. P. Ślęzak, Warszawa 2017
Grzybczyk K., Dzieło reklamowe i jego twórca, Warszawa 1999
Kopff A., Koncepcja prawa do intymności i do prywatności życia osobistego (zagadnienia konstrukcyjne), Studia Cywilistyczne, t. XX, Kraków 1972
Kurosz K., Artystyczne wykonanie utworu. Prawa osobiste i majątkowe aktorów, muzyków i innych wykonawców, Warszawa 2014
Morawski L., Wykładnia w orzecznictwie sądów. Komentarz, Toruń 2002
Niżankowska A.M., Prawo do integralności utworu, Warszawa 2007
Nowicki J., Odpowiednie stosowanie przepisów prawa, PiP 1964, nr 3
Nowicka A., [w:] System Prawa Prywatnego, t. 13, Prawo autorskie, red. J. Barta, Warszawa 2017
Panowicz-Lipska J., Majątkowa ochrona dóbr osobistych, Warszawa 1975
Szpunar A., Ochrona dóbr osobistych, Łódź 1997
Safjan M., Refleksje wokół konstytucyjnych uwarunkowań dóbr osobistych, Kwartalnik Prawa Prywatnego 2002, nr 1
Serda J., Droit moral po śmierci twórcy, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Wynalazczości i Ochrony Własności Intelektualnej 1978, nr 17
Sarbiński R.M., [w:] Prawo autorskie i prawa pokrewne. Komentarz, red. W. Machała, R.M. Sarbiński, Warszawa 2019
Szyjewska-Bagińska J., [w:] Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych, Komentarz, red. E. Ferenc-Szydełko, Warszawa 2016
Sterling J.A., Sterling on world copyright Law, Thomson Sweet & Maxwell 2019
Tomczyk S., Artyści wykonawcy. Prawa i ich ochrona, Warszawa 2018
Tylbor S., Zagadnienia ustawowej ochrony artystów wykonawców. Z przedmową S. Sieczkowskiego, wiceministra sprawiedliwości, Warszawa 1937
Wojciechowska A., Czy autorskie dobra osobiste są dobrami osobistymi prawa cywilnego, Kwartalnik Prawa Prywatnego 1994, nr 2
Wojnicka E., Ochrona autorskich dóbr osobistych, Warszawa 1997
Zajicek E., Twórcy i współtwórcy filmu. zawody i specjalizacje filmowe, [w:] Encyklopedia kultury polskiej XX wieku. Film, kinematografia, red. E. Zajicek, Warszawa 1994
Żołnierczuk E., Wokół zagadnień ochrony dóbr osobistych artysty wykonawcy, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Wynalazczości i Ochrony Własności Intelektualnej 2003, nr 2
Wronkowska S., Zieliński M., Komentarz do zasad techniki prawodawczej z dnia 20 czerwca 2002 r., Warszawa 2012
Prof. dr hab. Adam Bieranowski
Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
Służebności fotowoltaiczne w prawie niemieckim
Służebności pełnią istotną rolę w prawie niemieckim dla zabezpieczenia inwestycji fotowoltaicznych. Wykorzystywane są ograniczone służebności osobiste. Prawa te realizują trzy funkcje: korzystania, oddzielenia i następstwa. W ramach ostatniej z nich kontrowersje wywołuje możliwość następczej zmiany statusu tych urządzeń przez ustanowienie służebności oraz zabezpieczenie przez wpis w księdze wieczystej roszczenia o ustanowienie służebności fotowoltaicznej na korzyść niezidentyfikowanych osób w konstrukcji umowy o świadczenie na rzecz osoby trzeciej.
Słowa kluczowe: graniczone prawa rzeczowe, służebność, elektrownie fotowoltaiczne, część składowa nieruchomości, księgi wieczyste
Photovoltaic Servitudes in German Law
Servitudes play an important role in German law to secure photovoltaic investments. Limited personal servitudes are used. These rights perform three functions: use, separation, and succession. In the context of the last one, controversies are raised by the possibility of a subsequent change in the status of those facilities by establishing servitude and securing, via an entry in the land and mortgage register, a claim for the establishment of photovoltaic servitude in favour of unidentified persons in the construction of a contract for a benefit to a third party.
Keywords: limited property rights, servitude, photovoltaic power plants, component parts of the real estate, land and mortgage registers
Bibliografia
Bassenge P., [w:] Palandt Bürgerliches Gesetzbuch, München 2012
Bassenge P., Die Übertragbarkeit von beschränkten persönlichen Dienstbarkeiten nach der Neuregelung durch Gesetz vom 17. Juli 1996, Neue Juristische Wochenschrift 1996, nr 42
Becker P., Zur Schuld- und Vormerkungsübernahme bei Ansprüchen auf Neubestellung von Fotovoltaikdienstbarkeiten, Zeitschrift für das Notariat in Baden-Württemberg 2014, nr 2
Berg J., Grundstücksübergreifende Gemeinschaftsanlagen in der notariellen Praxis, Rheinische Notar-Zeitschrift 2018, nr 10
Berger Ch., [w:] Jauernig Bürgerliches Gesetzbuch, BGB mit Rom-I-, Rom-II-, Rom-III-VO, EG-UntVO/HUntProt und EuErbVO, Kommentar, red. R. Stürner, München 2015
Bieranowski A., Służebności fotowoltaiczne w prawie polskim z odniesieniami komparatystycznymi, Rejent 2021, nr 12
Fricke N., Zulässigkeit unbefristeter Fernwärme-Unterlassungsdienstbarkeiten, OLG Frankfurt a. M., Urt. v. 14.12.2017 − 12 U 202/15, Zeitschrift für das gesamte Recht der Energiewirtschaft 2018, nr 4
Herrler S., [w:] Palandt Bürgerliches Gesetzbuch, München 2019
Herrler S., Kein Erlöschen einer Grunddienstbarkeit mit Untergang des berechtigten Wohnungseigentums – Zugleich Anmerkungen zu den Beschlüssen des OLG Hamm v. 22.03.2016 – I-15 W 357/15 und des OLG München v. 20.2.2017 – 34 Wx 433/16, Deutsche Notar-Zeitschrift 2017, nr 10
Holch G., [w:] Münchener Kommentar zum Bürgerlichen Gesetzbuch, t. 1, red. F. Säcker, München 2001
Joost D., [w:] Münchener Kommentar zum Bürgerlichen Gesetzbuch, t. 6, red. R. Gaier, München 2013
Kaiser Ch., Die Eignung der Dienstbarkeit als Vertriebsinstrument der Brauerei-und Mineralölwirtschaft, Baden-Baden 2014
Keller H., Die Rechtsnachfolge bei beschränkten persönlichen Dienstbarkeiten zur Absicherung von Energiegewinnungsanlagen, Deutsche Notar-Zeitschrift 2011, nr 2
Keller H., Gesicherte Praxis und neue Wege der Rechtsnachfolge bei beschränkten persönlichen Dienstbarkeiten – zugleich Anmerkung zum Beschluss des OLG München vom 18.04.2012, 34 Wx 35/12 – Mitteilungen des Bayerischen Notarvereins 2012, nr 6
Kesseler C., [w:] J. von Staudingers Kommentar zum Bürgerlichen Gesetzbuch: Staudinger BGB – Buch 3: Sachenrecht: §§ 883–888 (Allgemeines Liegenschaftsrecht 2), red. S. Herrler, Neubearbeitung 2020
Klühs H., Der revolvierende Anspruch auf Bestellung von Fotovoltaikdienstbarkeiten als Fall der Sukzessivberechtigung, Rheinische Notar-Zeitschrift 2012, nr 1–2
Kohler J., [w:] Münchener Kommentar zum Bürgerlichem Gesetzbuch: BGB, t. 6, red. R. Gaier, München 2013
Krause U., [w:] BGB: Kommentiertes Vertrags- und Prozessformularbuch, red. R. Schulze, H. Grziwotz, R. Lauda, München 2020
Lange K.W., Ländner E.M., Errichtung und Betrieb von Photovoltaikanlagen in der zivilgerichtlichen Entscheidungspraxis, Zeitschrift für das gesamte Recht der Energiewirtschaft 2019, nr 4
Lehmann M., Dauerwohn- und Dauernutzungsrechte nach dem Weg, Rheinische Notar-Zeitschrift 2011, nr 1
Mayer J., [w:] J. von Staudinger Kommentar zum Bürgerlichen Gesetzbuch mit Einführungsgesetz und Nebengesetzen, Buch 3 Sachenrecht ErbbauRG, §§ 1018–1112 (Erbbaurecht, Dienstbarkeiten, Vorkaufsrecht, Reallasten), red. W. Wiegand, Berlin 2009
Meier P., Sachenrechtliche Probleme von Photovoltaikanlagen bei Grundstücksübertragungen, cz. 1, Die sachenrechtliche Behandlung der Photovoltaikanlage, Mitteilungen des Bayerischen Notarvereins 2019, nr 6
Meier P., Sachenrechtliche Probleme von Photovoltaikanlagen bei Grundstücksübertragungen, cz. 2, Die Bestellung von Dienstbarkeiten zur Lösung der auftretenden Rechtsprobleme, Mitteilungen des Bayerischen Notarvereins 2020, nr 1
Mohr J., [w:] Münchener Kommentar zum Bürgerlichen Gesetzbuch, t. 7, red. R. Gaier, München 2020
Otto D.U., [w:] NK-BGB, t. 3, Sachenrecht, red. G. Ring, H. Grziwotz J. Schmidt-Räntsch, Baden-Baden 2022
Prütting H., Beschränkungen des Wettbewerbs durch Dienstbarkeiten, [w:] Gedächtnisschrift für Dietrich Schultz, Köln 1987
Rastätter J., Raumeigentum und Grenzüberbau, Zeitschrift für das Notariat in Baden-Württemberg 1986, nr 4
Reymann C., [w:] J. von Staudinger, Kommentar zum Bürgerlichen Gesetzbuch mit Einführungsgesetz und Nebengesetzen, Buch 3, Sachenrecht ErbbauRG, §§ 1018–1112 (Erbbaurecht, Dienstbarkeiten, Workaufsrecht, Reallasten), red. W. Wiegand, Berlin 2017 (2021)
Reymann C., Anmerkung. OLG München, Beschluss vom 23.01.2017, 34 Wx 434/16: Eintragung der Abtretung eines im Grundbuch vormerkungsgesicherten Anspruchs auf Eintragung eines „Photovoltaikanlagenrechts“, Mitteilungen des Bayerischen Notarvereins 2017, nr 4
Reymann C., Anmerkung. OLG Stuttgart: Anfängliche Identität von Gläubiger und Schuldner hindert die Vormerkungsfähigkeit, Mitteilungen des Bayerischen Notarvereins 2019, nr 2
Reymann C., Fotovoltaikdienstbarkeiten bei Anlagen auf fremden Grundstücken, Deutsche Notar-Zeitschrift 2010, nr 2
Ring G., [w:] T. Heidel, R. Hüßtege, H.P. Mansel, U.Noack, BGB Allgemeiner Teil / EGBGB, Nomos 2021
Schmidt-Futterer W., Die Ausübung eines dinglichen Wohnrechts durch Dritte, Zeitschrift für Miet- und Raumrecht 1967
Schőner H., Stőber K., Grundbuchrecht, München 2020
Sikora M., Anmerkung: Abtretung eines Anspruchs auf Eintragung einer beschränkten persönlichen Dienstbarkeit an einen Dritten, OLG Nürnberg, Beschluss vom 26.01.2016, 15 W 1608/15, Mitteilungen des Bayerischen Notarvereins 2019, nr 2
Stresemann C., [w:] Münchener Kommentar zum Bürgerlichen Gesetzbuch, t. 1, Allgemeiner Teil, §§ 1–240, red. C. Schubert, München 2018
Tersteegen J., Der Überbau in der notariellen Praxis, Rheinische Notar-Zeitschrift 2006
Ulshöfer J., Das sogenannte gesetzliche Begleitschuldverhältnis. Ansprüche bei der Grunddienstbarkeit, Berlin 2015
Walter C., Photovoltaikdienstbarkeit (und Vormerkungen), [w:] Beck’sches Formularbuch Bürgerliches, Handels- und Wirtschaftsrecht, red. A. Gebele, K.S. Scholz, München 2022
Walter G., Maier A., Die Sicherung von Bezugs- und Abnahmeverpflichtungen durch Dienstbarkeiten, Neue Juristische Wochenschrift 1988, nr 7
Wicke H., Umwandlung wesentlicher Bestandteile in Scheinbestandteile, Deutsche Notar-Zeitschrift 2006, nr 4
Dr Michał Ochwat
Uniwersytet Śląski w Katowicach
Generalne akty administracyjne regulujące stabilność finansową – perspektywa porównawcza prawa niemieckiego
Artykuł podejmuje problematykę generalnych aktów administracyjnych jako prawnych form działania zastosowanych do regulacji parametrów makroostrożnościowych w procesie zabezpieczania stabilności finansowej w Polsce na tle porównawczym prawa niemieckiego. W przyjętym tutaj założeniu, są to akty stosowania prawa mające charakter generalno-konkretny, czyli są kierowane do generalnych adresatów, w określonych, skonkretyzowanych sytuacjach, odnoszących się do stwierdzonych w drodze analizy stanów faktycznych (sytuacji), przy czym możliwa jest powtarzalność okoliczności zachowania, co pozwala zabezpieczyć trwałość normy w czasie. Zaprezentowane ustalenia mają walor uniwersalny, a postulowane unormowanie generalnych aktów administracyjnych w postępowaniu administracyjnym, w sposób diametralny poszerzy możliwości regulacyjnego oddziaływania administracji publicznej w gospodarce.
Słowa kluczowe: generalny akt administracyjny, stabilność finansowa, regulacja
General Administrative Acts Regulating Financial Stability Instruments. A Comparative Perspective
Financial stability, and, in a broader dimension, counteracting financial and economic crises, is currently one of the most significant challenges for public administration. These tasks require quite a complex institutional environment and adequate and efficient mechanisms of influence aiming, among other things, to regulate the beheviours of certain categories of addressees. The implementation of obligations under EU law in this area is an excellent opportunity to confront the legal structures adopted in this area in Poland, including the applied legal forms of administrative action, in a comparative-law approach. The position of the judicature and the views formed in the literature of administrative law provide several arguments in support of the thesis that there are general-specific legal forms in the area in point. Therefore, the primary goal of this study is answer the question whether regulating macroprudential parameters in Poland is a manifestation of the application of a general administrative act?
Keywords: general administrative act, financial stability, regulation
Bibliografia
Chróścielewski W., Akt administracyjny generalny, Łódź 1994
Derleder P., Knops K-O., Bamberger H.G., Handbuch zum deutschen und europäischen Bankrecht, Berlin–Heidelberg 2009
Detterbeck S., Allgemeines Verwaltungsrecht mit Verwaltungsprozessrecht, München 2005
Dobrzańska A., Kurowski Ł., Antycykliczny bufor kapitałowy jako instrument polityki makroostrożnościowej. Dotychczasowe doświadczenia w Unii Europejskiej, Bezpieczny Bank 2019, nr 1
Dobrzańska A., Makroostrożnościowy wymiar regulacji CRDIV/CRR, Bezpieczny Bank 2015, nr 1
Dobrzańska A., Polityka makroostrożnościowa banku centralnego, Warszawa 2016
Działocha K., Zamknięty system źródeł prawa powszechnie obowiązującego w konstytucji i praktyce, [w:] Konstytucyjny system źródeł prawa w praktyce, red. A. Szmyt, Warszawa 2005
Filipek J., Podział na indywidualne i generalne akty administracyjne, [w:] Administracja publiczna u progu XXI wieku. Prace dedykowane prof. zw. dr. hab. Janowi Szreniawskiemu z okazji Jubileuszu 45-lecia pracy naukowej, red. Z. Niewiadomski, J. Buczkowski, J. Łukasiewicz, J. Posłuszny i J. Stelmasiak, Przemyśl 2000
Frankiewicz E., Szewczyk M., Generalny akt administracyjny, PiP 2003, nr 12
Freixas X., Laeven L., Peydró J.-L., Systemic Risk, Crises, and Macroprudential Regulation, Cambridge 2015
Galati G., Moessner R., Macroprudential policy – a literature review, Journal of Economic Surveys 2013, vol. 27, nr 5
Gutowski M., Kardas P., Wykładnia i stosowanie prawa w procesie opartym na Konstytucji, Warszawa 2015
Häfelin U., Müller G., Uhlmann F., Allgemeines Verwaltungsrecht, Zürich 2010
Hoff W., Prawny model regulacji sektorowej, Warszawa 2008
Iwanicz-Drozdowska M., Definicje i determinanty stabilności finansowej, [w:] Stabilność finansowa, red. M. Iwanicz-Drozdowska, Warszawa 2014
Jaroszyński J., Wierzbowski M., Organy regulacyjne, [w:] System Prawa Administracyjnego, t. 6, Podmioty administrujące, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, Warszawa 2011
Jaśkowska M., Właściwość sądów administracyjnych (wybrane zagadnienia), [w:] Koncepcja systemu prawa administracyjnego, red. J. Zimmermann, Warszawa 2007
Kiczka K., Formy prawne działania administracji gospodarczej, [w:] System Prawa Administracyjnego, t. 8b, Publiczne prawo gospodarcze, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, Warszawa 2018
Kmieciak Z., Niezależne organy regulacyjne (aspekt prawno-porównwczy), [w:] Nowe problemy badawcze w teorii prawa administracyjnego, red. J. Boć, A. Chajbowicz, Wrocław 2009
Kopp F.O., Ramsauer U., Verwaltungsverfahrensgesetz: VwVfG, Kommentar, München 2020
Korybski A., Leszczyński L., Stanowienie i stosowanie prawa. Elementy teorii, Warszawa 2015
Maurer H., Allgemeines Verwaltungsrecht, München 2009
Maurer H., Ogólne prawo administracyjne (Allgemeines Verwaltungsrecht), Wrocław 2003
Niczyporuk J., Glosa do wyroku WSA w Gdańsku z 15.12.2011 r., III SA/Gd 302/11, Administracja: teoria, dydaktyka, praktyka 2013, nr 2
Ochwat M., Polityka makroostrożnościowa czy nadzór makroostrożnościowy, Bezpieczny Bank 2021, nr 3
Ochwat M., Prawne formy działania Komitetu Stabilności Finansowej, Przegląd Prawa i Administracji 2018, t. CXV
Ochwat M., Regulacyjny mechanizm kształtowania instrumentów makroostrożnościowych - charakter prawny i rola rekomendacji Komitetu Stabilności Finansowej, Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego 2022, nr 7
Ofiarski Z., Status prawny i funkcje rekomendacji wydawanych przez Komisje Nadzoru Finansowego oraz Komitet Stabilności Finansowej, Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego 2017, nr 9
Oniszczuk J., Źródła prawa w świetle orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, Studia Prawnicze 2000, nr 1–2
Phan D.H.B., Iyke B.N., Sharma S.S., Affan Y., Economic policy uncertainty and financial stability – Is there a relation?, Economic Modelling 2021, vol. 94
Piątek W., Skoczylas A., Decyzje generalne w kodeksie postępowania administracyjnego, PiP 2015, nr 10
Rot H., Akty prawotwórcze organów samorządu terytorialnego, Studia Prawnicze 1993, nr 1
Schwirten Ch., Lindemann J.H., [w:] Kreditwesengesetz, Kommentar, red. K.-H. Boos, R. Fischer, H. Schulte-Mattler, Köln 2008
Smaga M., Generalne akty administracyjne regulujące prawa i obowiązki użytkownika drogi publicznej (znaki drogowe) – wybrane zagadnienia, [w:] Instytucje współczesnego prawa administracyjnego. Księga jubileuszowa Profesora zw. dra hab. Józefa Filipka, Kraków 2001
Smaga P., Rola banku centralnego w zapewnianiu stabilności finansowej, Warszawa 2014
Solarz J.K., Rozwój systemów bankowych, Warszawa 1996
Stankiewicz R., Między ochroną konkurencji a regulacją sektorową. Granice rozdzielenia obszarów ingerencji państwa w gospodarce, Ekonomia i Prawo 2012, nr 8
Starościak J., Źródła prawa administracyjnego, [w:] System Prawa Administracyjnego, t. 1, red. J. Starościak, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1977
Stelkens P., Stelkens U., [w:] P. Stelkens, H.J. Bonk, M. Sachs, Verwaltungsverfahrensgesetz. Kommentar, München 2001
Szewczyk E., Szewczyk M., Generalny akt administracyjny, Warszawa 2014
Szewczyk E., Szewczyk M., Postępowanie w sprawach aktów administracyjnych generalnych, [w:] System Prawa Administracyjnego Procesowego, t. 4, Postępowania autonomiczne i szczególne. Postępowania niejurysdykcyjne, red. A. Matan, Warszawa 2021
Szewczyk E., Szewczyk M., Uwagi polemiczne do opracowania dotyczącego tzw. decyzji generalnych, [w:] Reforma prawa o postępowaniu administracyjnym, Raport zespołu eksperckiego, Warszawa 2016
Szewczyk M., Szewczyk E., Generalny akt administracyjny jako prawna forma działania administracji umożliwiająca reagowanie na wyzwania współczesności, [w:] Wpływ przemian cywilizacyjnych na prawo administracyjne i administrację publiczną, red. J. Zimmermann, P. Suwaj, Warszawa 2013
Szydło M., Funkcje administracji publicznej wobec gospodarki, [w:] System Prawa Administracyjnego, t. 8a, Publiczne prawo gospodarcze, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, Warszawa 2018
Szydło M., Regulacja sektorów infrastrukturalnych jako rodzaj funkcji państwa wobec gospodarki, Warszawa 2005
Tucker P., The Design and Governance of Financial Stability Regimes. A Common-resource Problem That Challenges Technical Know-How, Democratic Accountability and International Coordination, Essays on International Finance 2016, vol. 3
Wiktorowska A., Kierunki zmian w teorii prawnych form działania administracji, [w:] Koncepcja systemu prawa administracyjnego, red. J. Zimmermann, Warszawa 2007
Woś T., [w:] Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, red. T. Woś, Warszawa 2016
Wronkowska S., [w:] S. Wronkowska, Z. Ziembiński, Zarys teorii prawa, Poznań 2001
Wronkowska S., Podstawowe pojęcia prawa i prawoznawstwa, Poznań 2005
Wróbel A., [w:] M. Jaśkowska, A. Wróbel, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2011
Wróblewski J., Norma generalna a norma indywidulana, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego 1962, seria 1, nr 23
Wróblewski J., Sądowe stosowanie prawa, Warszawa 1988
Wróblewski J., Stosowanie prawa (model teoretyczny), PiP 1967, nr 3
Zdyb M., Wspólnotowe i polskie publiczne prawo gospodarcze, t. II, Warszawa 2008
Ziemski K.M., Formy prawne w sferze działań zewnętrznych administracji publicznej, [w:] System Prawa Administracyjnego, t. 5, Prawne formy działania administracji, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, Warszawa 2011
Ziemski K.M., Indywidualny akt administracyjny jako forma prawna działania administracji, Poznań 2005
Ziemski K.M., Podstawy problematyki, [w:] System Prawa Administracyjnego, t. 5, Prawne formy działania administracji, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, Warszawa 2011
Zimmermann J., Prawo administracyjne, Warszawa 2012
Zimmermann M., [w:] M. Jaroszyński, M. Zimmermann, W. Brzeziński, Polskie prawo administracyjne. Część ogólna, Warszawa 1956
Dr Piotr Lewulis
Uniwersytet Warszawski
Media społecznościowe jako źródło materiału dowodowego w sprawach cywilnych. Wyniki wstępnego badania ankietowego przeprowadzonego wśród adwokatów i radców prawnych
Aktywność podejmowana w sieciach społecznościowych nieuchronnie przenika do procesów sądowych. Publikowane w mediach społecznościowych treści niosą wiele informacji o istotnym dla toczących się postępowań znaczeniu, przez co stają się elementem materiału dowodowego. Poprawna diagnoza związanych z tym problemów prawnych i technicznych wymaga ustalenia obrazu rzeczywistości procesowej. Dotychczas zagadnieniu wykorzystania dowodów z mediów społecznościowych w polskich postępowaniach cywilnych poświęcono niewiele uwagi na polu badań empirycznych. Przeprowadzone w styczniu 2021 r. wśród przedstawicieli części zawodów prawniczych wstępne badanie ankietowe uzasadnia przekonanie, że treści z mediów społecznościowych są rzeczywiście nierzadkim, a przy tym istotnym elementem materiału dowodowego w sprawach cywilnych, najczęściej prezentowanym w formie prostych wydruków utrudniających ich techniczną weryfikację.
Słowa kluczowe: dowód cyfrowy, dowód elektroniczny, media społecznościowe, postępowanie dowodowe, postępowanie cywilne, badanie ankietowe
Social Media as a Source of Evidence in Civil Cases. Results of a Pilot Survey Conducted Among Advocates and Attorneys at Law
Users’ activity in social media inevitably finds its way into court proceedings. Social media content often carries information of significant probative value and is admitted as evidence. Adequate diagnosis of the related legal and technical issues requires determining the image of the existing judicial practice regarding the use of social media evidence in Polish court proceedings. However, the issue so far has received little scientific attention in the field of empirical research. A preliminary survey conducted in January 2021 among the representatives of selected legal subprofessions in Poland justifies the hypothesis that social media content is indeed a common and important element of evidence in civil proceedings. It is, however, most often presented in the form of simple printouts which are difficult to verify technically.
Keywords: digital evidence, electronic evidence, social media, evidentiary proceedings, survey research
Bibliografia
Arshad H., Jantan A., Hoon G. Butt A., A multilayered semantic framework for integrated forensic acquisition on social media, Digital Investigation 2019, nr 29
Arshad H., Jantan A., Omolara E., Evidence collection and forensics on social networks: Research challenges and directions, Digital Investigation 2019, nr 28
Babbie E., Badania społeczne w praktyce, Warszawa 2019
Bijas W., Dowody z Facebooka w procesie cywilnym, Prawo Mediów Elektronicznych 2017, nr 2
Błaszczak Ł., Markiewicz K., Rudkowska-Ząbczyk E. (red.), Dowody w postępowaniu cywilnym, Warszawa 2010
Burgess A., Alemanno A., Zinn J., Routledge Handbook of Risk Studies, New York 2016
Czarnecki P., Prawo dowodowe nową dziedziną prawa? Ziarnko kryminalistyki na karnoprocesowej niwie, [w:] Katalog dowodów w postępowaniu karnym, red. P. Czarnecki, M. Czerwińska, Warszawa 2014
Dębniak H., Rabczuk S., Wybrane aspekty prawne pozyskiwania danych z mediów społecznościowych przez polskie organy ścigania, Problemy Współczesnej Kryminalistyki 2019, t. XXIII
Grimm P., Capra D., Joseph G., Authenticating Digital Evidence, Baylor Law Review 2017, t. 69, nr 1
Hoffmeister T., The Challenges of Preventing and Prosecuting Social Media Crimes, Pace Law Review 2014, nr 1
Janowski J., Elektroniczny obrót prawny, Warszawa 2008
Kaczmarek-Templin B., Dowód z dokumentu elektronicznego w procesie cywilnym, Warszawa 2012
Kasprzak W., Ślady cyfrowe: studium prawno-kryminalistyczne, Warszawa 2015
Knoppek K., Dowód z dokumentu, [w:] System Prawa Procesowego Cywilnego, t. II, Postępowanie procesowe przed sądem pierwszej instancji, red. T. Wiśniewski, Warszawa 2016
Kosiński J., Paradygmaty cyberprzestępczości, Warszawa 2015
Lach A., Dowody elektroniczne w procesie karnym, Toruń 2004
Lewulis P., Dowody cyfrowe – teoria i praktyka kryminalistyczna w polskim postępowaniu karnym, Warszawa 2021
Murphy J., Fontecilla A., Social Media Evidence in Government Investigations and Criminal Proceedings: A Frontier of New Legal Issues, Richmond Journal of Law & Technology 2012, vol. 19, nr 3
Omand S., Bartlett J., Miller C., Introducing Social Media Intelligence (SOCMINT), Intelligence and National Security 2012, t. 27, nr 6
Pawelec S., Trętowski B., Strona internetowa jako źródło dowodowe, Przegląd Prawa Handlowego 2011, nr 7
Rabczuk S., Wykorzystanie mediów społecznościowych w postępowaniu cywilnym – treści z nich pochodzące jako fakty, o których informacja jest powszechnie dostępna, Opolskie Studia Administracyjno-Prawne 2020, nr 3
Rusiński M., Dowód z dokumentu elektronicznego i wydruku w procesie cywilnym w świetle znowelizowanych przepisów kodeksu postępowania cywilnego, Przegląd Sądowy 2017, nr 2
Saferstein R., Criminalistics: an introduction to forensic science, New York 2018
Seigfried-Spellar K., Leshney S., The intersection between social media, crime, and digital forensics: #WhoDunIt?, [w:] Digital Forensics – threatscape and best practices, red. J. Sammons, London 2016
Silver L., The Unclear Picture of Social Media Evidence, Manitoba Law Journal 2020, vol 43, nr 3
Sloan L., Quan-Haase A., The SAGE handbook of social media research methods, Los Angeles–London 2017
Stratton G., Powell A., Cameron R., Crime and Justice in Digital Society: Towards a ‘Digital Criminology’?, International Journal for Crime, Justice and Social Democracy 2017, nr 2
Stromczyński B., Waszkiewicz P., Biały wywiad w praktyce pracy organów ścigania na przykładzie wykorzystania serwisów społecznościowych, Prokuratura i Prawo 2014, nr 5
Szmit M., O standardach informatyki śledczej, Studia Ekonomiczne 2018, nr 355
Szostek D., Nowe ujęcie dokumentu w polskim prawie prywatnym ze szczególnym uwzględnieniem dokumentu w postaci elektronicznej, Warszawa 2012
Tomaszewska-Michalak M., Prawne aspekty pozyskiwania informacji w Internecie, Studia Politologiczne 2019, nr 54
Waszkiewicz P., Rabczuk S., Worek K., Wykorzystanie dowodów z mediów społecznościowych w postępowaniu cywilnym. Perspektywa badawcza, [w:] Granice prawa. Księga jubileuszowa dedykowana prof. dr. hab. Andrzejowi Siemaszko, Warszawa 2021
Dr Magdalena Micińska
Kujawsko-Pomorska Szkoła Wyższa w Bydgoszczy
Zamknięte miasta Rosji a wolność przemieszczania się – w świetle międzynarodowych standardów ochrony praw człowieka i konstytucji Federacji Rosyjskiej
Zamknięte miasto (w skrócie: ZATO, od ros. zakrytyje administratiwno-terytorialnoje obrazowanije) to charakterystyczna dla Rosji i państw byłego Związku Radzieckiego, jednostka administracyjno-terytorialna wyróżniająca się szczególnym reżimem prawnym i społeczno-ekonomicznym, wprowadzonym w celu ochrony znajdujących się na jej obszarze strategicznych obiektów wojskowych, atomowych, kosmicznych i in. Szczególny reżim prawny ZATO polega między innymi na wprowadzeniu istotnych ograniczeń w zakresie konstytucyjnych wolności i praw – w tym zwłaszcza swobody poruszania się. Praca przedstawia genezę, historyczne etapy kształtowania się i rozwoju zamkniętych miast Rosji, określa ich współczesne podporządkowanie właściwym resortowo organom administracji państwowej. Istotę problemu naukowego stanowi pytanie o zgodność z międzynarodowymi standardami ochrony praw człowieka i Konstytucją Federacji Rosyjskiej ograniczeń wprowadzonych w zakresie swobody przemieszczania się. Analizie poddano federalne akty normatywne, orzecznictwo i literaturę przedmiotu. Zastosowano metody: historyczno-opisową, dogmatyczno-prawną i komparatystyczną. Uwzględniono stan prawny aktualny w dniu 1 stycznia 2022 r.
Słowa kluczowe: wolność przemieszczania się, Federacja Rosyjska, Rosja, Konstytucja Federacji Rosyjskiej, zamknięte miasto, Związek Radziecki, prawa człowieka, bezpieczeństwo państwa, prawo międzynarodowe
Russia’s Closed Cities in the Context for Freedom of Movement in the Light of International Standards of Human Rights Protection and the Constitution of the Russian Federation
A closed city (abbreviated: ZATO, from Russ. zakrytoe administrativno-territorialnoye obrazovanye) is an administrative and territorial unit characteristic of Russia and the former Soviet Union, distinguished by a unique legal and socio-economic regime, introduced to protect strategic military, nuclear, space, and other facilities located in its territory. The specific legal regime of ZATO consists, inter alia, in the introduction of significant restrictions on constitutional freedoms and rights, including in particular the freedom of movement, which is one of the fundamental personal human freedoms. The paper presents the origin, historical stages of formation and development of closed cities of Russia, defines their current departmental affiliation. The essence of the scientific problem is the examination of the compliance of the legal grounds for restricting the freedom of movement with international standards for the protection of human rights and with the Constitution of the Russian Federation. Federal normative acts, case law, and literature on the subject were analysed. The following methods were used: historical-descriptive method, legal dogmatic method and comparative law method. The laws applicable as of 1 January 2022 were taken into account.
Keywords: freedom of movement, Russian Federation, Russia, Constitution of the Russian Federation, closed city, Soviet Union, human rights, security of the state, international law
Bibliografia
Bader Ch., Timbertown girls: Gretna female munitions workers in World War I, Warwick 2001
Дибель В.Ю., Правовые предпосылки истории развития регистрации граждан по месту пребывания и по месту жительства в России, Вестник Московского Университета МВД России 2012, nr 7
Gaca A., Kamińska K., Powszechna historia ustroju państwa, cz. II, Toruń 1996
Лаппо Г.М., Полян П.М., Наукограды России: вчерашние запретные и полузапретные города сегодняшние точки роста, Мир России. Социология. Этнология 2008, nr 1
Лучинин А.В., Паспортная система дореволюционной России (исторический обзор) Вестник Уральского Института Экономики, Управления И Права 2009, nr 3
Micińska M., Źródła prawa Prezydenta Federacji Rosyjskiej i federalnych organów władzy wykonawczej, Przegląd Sejmowy 2020, nr 4
Михеева И.В., Черкасов К.В., „Болевые точки” правового регулирования закрытых территорий в современной России, Вестник Пермского Университета. Юридические Науки 2016, nr 34
Рафиковна К.Ю., Правовой статус закрытых административно-территориальных образований, Наука. Общество. Государство 2013, nr 1
Сухова О.А., „Зона” советской повседневности: „Закрытый” город как объект социальной инженерии (на примере зато Заречный Пензенской области), Казанский Педагогический Журнал 2015 nr 1
Толстиков В.С., К истории формирования и развития закрытых городов урала в 40-50-е годы XX века, Вестник Южно-Уральского Государственного Университета. Серия: Социально-Гуманитарные Науки 2011, nr 17
Węgrzyn J., Wolność przemieszczania się, [w:] Realizacja i ochrona konstytucyjnych wolności i praw jednostki w polskim porządku prawnym, red. M. Jabłoński, Wrocław 2014 Вячеславович Ч.Д., Понятие административно-правового режима в закрытом административно-территориальном образовании, Вестник Экономики, Права и Социологии 2012, nr 2
Вячеславовна М.И., Логинова А.С., Запреты пропускного режима закрытого административно-территориального образования: Нарушения и наказания» в практике нормотворчества, Вестник Костромского Государственного Университета 2016, nr 4
Золин Э.В., Стратегия развития закрытых административно-территориальных образований и обеспечение органами внутренних дел экономической безопасности, Вестник Экономической Безопасности 2010, nr 12
Зорькин В.Д., Лазарев Л.В. (ред.), Комментарий к Конституции Российской Федерации, https://kommentarii.org/konstitutc/page32.html
Файков Д.Ю., Зато территория государственных интересов, Контуры Глобальных Трансформаций: Политика, Экономика, Право 2010, nr 2
Шаврей Е.А., Исторический процесс формирования закрытых городов, Вестник Университета 2013 nr 9
Prof. dr hab. Adam Brzozowski
Uniwersytet Warszawski
Klauzula rebus sic stantibus – dyspozytywna czy imperatywna? (ponownie w odpowiedzi M. Kalińskiemu)
Niniejszy artykuł jest odpowiedzią na drugą już polemikę prof. Macieja Kalińskiego z moimi wypowiedziami poświęconymi regulacji klauzuli rebus sic stantibus. Zajmuję w nim stanowisko w odniesieniu do podstawowego celu tej klauzuli, jakim powinno być dążenie do utrzymania zobowiązania i stworzenia warunków do jego wykonania w zmienionych okolicznościach. Ponadto odnoszę się do dwóch istotnych dla tej regulacji zagadnień. Opowiadam się mianowicie jednoznacznie za dyspozytywnym charakterem prawnego uregulowania wpływu zmiany okoliczności na zobowiązania i za wykorzystaniem „nieprzewidzenia” jako przesłanki pozwalającej na ustalenie, czy w konkretnym przypadku zakres wpływu zmian stosunków mieści się w granicach ryzyka, z którym powinna się liczyć strona umowy.
Słowa kluczowe: zmiana okoliczności, klauzula rebus sic stantibus, norma dyspozytywna, „nieprzewidzenie”
The Rebus Sic Stantibus Clause: Dispositive or Imperative? (Another Reply to Maciej Kaliński)
This article is my reply to Professor Maciej Kaliński’s second polemic concerning my ideas on the regulation of the rebus sic stantibus clause. I take a stance on the fundamental purpose of this clause and argue that said purpose should be to seek to maintain the obligation and create conditions for its performance under changed circumstances. In addition, I address two issues relevant to this regulation: I am strongly in favour of the dispositive nature of the legal regulation of the impact of a change of circumstances on obligations and the use of ‘imprevision’ as a premise for determining whether, in a particular case, the extent of the impact of the change of relations falls within the limits of the risk with which a party to a contract should have reckoned.
Keywords: change in circumstances, rebus sic stantibus clause, dispositive norm, theory of imprevision
Bibliografia
Brzozowski A., Czy zmiany okoliczności muszą być nadzwyczajne? (w odpowiedzi M. Kalińskiemu), PiP 2021, nr 12
Brzozowski A., O potrzebie nowej regulacji wpływu zmiany okoliczności na zobowiązania, PiP 2020, nr 8
Kaliński M., Nadzwyczajność zmian jako przesłanka zastosowania klauzuli rebus sic stantibus (polemika z Adamem Brzozowskim), PiP 2022, nr 9
Kaliński M., W sprawie propozycji regulacji klauzuli rebus sic stantibus (polemika z A. Brzozowskim), PiP 2021, nr 6
Mataczyński M., Saczywko M., [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. II, Art. 353–626, red. M. Gutowski, Legalis 2022
Safjan M., [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. I, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2020
Dr Marcin Drewek
Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu
Kwestia dopuszczalności stosowania ograniczeń w lokalizowaniu elektrowni wiatrowych. Glosa do wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 28.05.2020 r., C-727/17
Zdaniem Autora, glosowane orzeczenie zasługuje na szczególną uwagę przynajmniej z kilku względów. Przede wszystkim dotyka bardzo ważkiej dla Polski (oraz całej Unii Europejskiej) kwestii realizacji inwestycji w elektrownie wiatrowe, w tym zwłaszcza dyskutowanego obecnie problemu zachowania odpowiedniej odległości przy ustalaniu ich lokalizacji. Waga poruszonego zagadnienia znajduje potwierdzenie w licznych orzeczeniach Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej jako TS), wyrok został także dostrzeżony w piśmiennictwie. Dodatkowo, analizowane orzeczenie doprecyzowuje ramy prawne dla rozwoju sektora energetyki odnawialnej, co z punktu widzenia praktyki obrotu jest niezwykle cenne. Co jednak najistotniejsze, argumentuje Autor, wyrok stanowi pierwszą wypowiedź TS odnośnie do szeroko obecnie dyskutowanej ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych.
Słowa kluczowe: prawo unijne, ustawa o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych, elektrownie wiatrowe, lokalizacja elektrowni wiatrowych, ochrona zdrowia ludzkiego
Commentary on Judgment of the Court of Justice of the European Union of 28 May 2020, C-727/171
The judgment refers to the problem of locating wind farms, which is hotly debated in contract law practice. The commented decision concerns several issues, whereby the assessment of compliance of national law regulations, which provide the requirement to maintain a minimum distance of wind farms from residential premises, with the provisions of EU law included in the contents of Directive 2009/28 seems to be crucial. The decision contained in the judgment is of particular relevance for the Polish legal system, because it is the first judgment of the CJEU regarding the Act on Investments in Wind Farms. Nonetheless it is also vital for other Member States, due to the consequences for location of investments in wind farms in future.
Keywords: EU law, Act on Investments in Wind Farms, wind farms, location of wind farms, protection of human health
Bibliografia
Ackermann T., Historical Development and Current Status of Wind Power, [w:] Wind Power in Power Systems, red. T. Ackermann, Chichester 2005
Berg G.P. van den, Effects of the wind profile at night on wind turbine sound, Journal of Sound and Vibration 2004, vol. 277
Biernat S., Czego uczą pytania prejudycjalne sądów administracyjnych, Rocznik Administracji Publicznej 2021, nr 7
Bonass M., Why renewable energy?, [w:] Renewables: A Practical Handbook, red. M. Bonass, M. Rudd, London 2010
Bosek L., Stankiewicz R., Ochrona zdrowia w świetle prawa Unii Europejskiej, [w:] System Prawa Medycznego, t. 3, Organizacja systemu ochrony zdrowia, red. D. Bach-Golecka, R. Stankiewicz, Warszawa 2020
Carlarne C.P., Gray K.R., Tarasofsky R., International Climate Change Law: Mapping the Field, [w:] The Oxford Handbook of International Climate Change Law, red. C.P. Carlarne, K.R. Gray, R. Tarasofsky, Oxford 2016
Dai K., Bergot A., Liang C., Xiang W.-N., Huang Z., Environmental issues associated with wind energy – A review, Renewable Energy 2015, vol. 75
Dai K., Gao K., Huang Z., Environmental and Structural Safety Issues Related to Wind Energy, [w:] Wind Energy Engineering. A Handbook for Onshore and Offshore Wind Turbines, red. T.M. Letcher, Chippenham 2017
Dubikowska E., Dopuszczalne normy hałasu dla elektrowni wiatrowej, Czysta Energia 2015, nr 4
Frydel B., Łuszpak-Zając A., Zasada 10 h według TSUE, Energia i Recykling 2020, nr 7–8
Gaines S., The International Legal System, [w:] Legal system and Wind Energy. A Comparative Perspective, red. H.T. Anker, B.E. Olsen, A. Rønne, Copenhagen 2009
Gawande A., Chaudhry P., Environmental and social impacts of wind energy: a view point with reference to India, Ecological Questions 2019, vol. 30, nr 2
Hajto M., Cichocki Z., Bidłasik M., Borzyszkowski J., Kuśmierz A., Constraints on Development of Wind Energy in Poland due to Environmental Objectives. Is There Space in Poland for Wind Farm Siting?, Environmental Management 2017, vol. 59
Heffron R.J., Talus K., The development of energy law in the 21st century: a paradigm shift?, Journal of World Energy Law and Business 2016, vol. 9
Heffron R.J., The evolution of energy law and energy jurisprudence: Insights for energy analysts and researchers, Energy Research and Social Science 2016, vol. 19
Ishitake T., Wind Turbine Noise and Health Effects, Japanese Journal of Hygiene 2018, vol. 73
Krześniak E.J., Poland, [w:] EU Energy Law. Vol. III. Renewable Energy in the Member States of the EU, red. D. Fouquet, Deventer–Leuven 2018
Leal-Arcas R., Minas S., Mapping the International and European Governance of Renewable Energy, Yearbook of European Law 2016, vol. 35, nr 1
Malczewska M., Art. 168, [w:] Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Komentarz, t. II, red. K. Kowalik-Bańczyk, M. Szwarc-Kuczer, A. Wróbel, Warszawa 2012
Nissenbaum M.A., Aramini J.J., Hanning C.D., Effects of industrial wind turbine noise on sleep and health, Noise and Health 2012, vol. 14
Onakpoya I.J., O'Sullivan J., Thompson M.J., Heneghan C.J., The effect of wind turbine noise on sleep and quality of life: A systematic review and meta-analysis of observational studies, Environment International 2015, vol. 82
Ottinger R.L., Robinson N., Tafur V., Compendium of Sustainable Energy Laws, New York 2005
Pawlaczyk-Łuszczyńska M., Dudarewicz A., Zaborowski K., Zamojska-Daniszewska M., Waszkowska M., Evaluation of annoyance from the wind turbine noise: a pilot study, International Journal of Occupational Medicine and Environmental Health 2014, vol. 27
Rudyszyn P., Porównanie nowych i używanych turbin wiatrowych, GLOBEnergia 2011, nr 3
Siatka M., Tego NIK(t) się nie spodziewał, Czysta Energia 2014, nr 9
Stankiewicz R., Krajowe systemy ochrony zdrowia a Unia Europejska. Przykład Polski, Warszawa 2016
Tong W., Fundamentals of wind energy, [w:] Wind Power Generation and Wind Turbine Design, red. W. Tong, Southampton 2010
Trzcińska D., Prawo planowania i zagospodarowania przestrzennego z perspektywy środowiska i jego ochrony, Warszawa 2018
Urbański M., Racinowska-Ratajska M., Problematyka odnawialnych źródeł energii w dokumentach planistycznych, [w:] Odnawialne źródła energii w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem Województwa Zachodniopomorskiego, red. M. Świątek, A. Cedro, Szczecin 2017
Wiśniewski Z., Wybrane aspekty orzecznicze energetyki wiatrowej, [w:] Prawne aspekty gospodarowania zasobami środowiska. Korzystanie z zasobów środowiska, red. B. Rakoczy, M. Szalewska, K. Karpus, Toruń 2014
Wolicka M., Polubmy wiatraki – dobre praktyki w planowaniu farm wiatrowych na przykładzie Niemiec, [w:] Odnawialne źródła energii w Polsce. Wybrane problemy bezpieczeństwa, polityki i administracji, red. K.M. Księżopolski, K. Pronińska, A.E. Sulowska, Warszawa 2013
Wróbel A., Wróbel P., Omówienie do wyroku TS z dnia 28 maja 2020 r., C-727/17, Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego 2020, nr 4
Zwolińska-Mańczak A., Hałas emitowany przez elektrownie wiatrowe, Czysta Energia 2012, nr 11
Dr Iwona Parchimowicz
Europejska Wyższa Szkoła Prawa i Administracji w Warszawie
Prof. dr hab. Waldemar Gontarski
Europejska Wyższa Szkoła Prawa i Administracji w Warszawie
Błędnie przetłumaczony przepis dyrektywy przyczyną absurdalnych rozbieżności w orzecznictwie sądów polskich. Glosa do uchwały SN z 20.06.2018 r., III CZP 29/17
Glosa dotyczy uchwały Sądu Najwyższego wdrażającej sprostowaną urzędową polską wersję językową przepisów dyrektywy o klauzulach abuzywnych. Przed opublikowaniem sprostowania dochodziło do rozbieżności orzeczniczych na niekorzyść konsumentów, gdyż abuzywność badana była przez część sądów powszechnych i w części orzecznictwa Sądu Najwyższego, według stanu z chwili wykonywania tych klauzul, a nie z chwili zawarcia umowy, jak tego wymaga prawidłowe tłumaczenie. Rzecz jest o tyle istotna, że w systemie Unii Europejskiej akty ustawodawcze pierwotnego i wtórnego prawa unijnego są jednakowo autentyczne we wszystkich językach urzędowych.
Słowa kluczowe: sprostowanie przepisów dyrektywy; implementacja orzecznicza; sąd adwokatem konsumenta
An Incorrectly Translated Provision of a Directive Causes Absurd Discrepancies in the Jurisprudence of Polish Courts. Commentary Approving Resolution of the Supreme Court (7 Judges) of 20 June 2018, III CZP 29/17
The commentary concerns a resolution of a panel of seven judges of the Supreme Court, in which the Court implemented a corrigendum to the Polish version of Directive 93/13/EEC on unfair contract terms. Before publication of the corrigendum there were discrepancies in case law to the disadvantage of consumers, because some ordinary courts and part of Supreme Court in their jurisprudence assessed the unfairness of a contractual term having regard to laws applicable at the moment the contract was performed, and not the moment it was entered into, as the correct translation requires. This matter is important in that in the European Union legal system legislative instruments of primary and secondary EU law are equally authentic in all official languages.
Keywords: corrigendum to a directive, judicial implementation, court as consumers’ advocate
Bibliografia
Ciepła H., Dochodzenie roszczeń z umów kredytów frankowych. Praktyka, orzecznictwo, pytania i odpowiedzi, Warszawa 2021
Gontarska J., Obowiązki informacyjne banku w zakresie ryzyka walutowego w świetle prawa unijnego, Warszawa 2016
Gontarski W., Glosa do postanowienia ETPC z dnia 27 listopada 2018 r., 22853/15 oraz do wyroku TS z dnia 14 marca 2019 r., C-118/17, LEX/el. 2019
Gontarski W., Glosa do wyroku SN z dnia 14 lipca 2017 r., II CSK 803/16, LEX/el. 2017
Gontarski W., Glosa do wyroku TS z 21.12.2016 r., C-154/15, C-307/15 i C-308/15, LEX/el. 2017
Gontarski W., Glosa do wyroku TS z dnia 3 października 2019 r., C-260/18, LEX 2019
Gontarski W., Skuteczność prawa Unii Europejskiej. Zarys teorii, [w:] Skuteczność prawa europejskiego. Zarys teorii i praktyki, red. G. Grabowska, Warszawa 2015
Księżak P., Bezpodstawne wzbogacenie. Art. 405–414 KC. Komentarz, Warszawa 2007
Machnikowski P., Funkcja prewencyjna roszczeń pieniężnych powstających w razie naruszenia praw własności intelektualnej, [w:] Spory o własność intelektualną. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorom Januszowi Barcie i Ryszardowi Markiewiczowi, red. A. Matlak, S. Stanisławska-Kloc, Warszawa 2013
Paxford B., Wykładnia umowy kredytu bankowego. Kredyty frankowe i złotówkowe. Komentarz praktyczny z orzecznictwem. Decyzje Prezesa UOKiK. Przykłady klauzul niedozwolonych, Warszawa 2020
Trzaskowski R., [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 3, Zobowiązania. Część ogólna, red. J. Gudowski, Warszawa 2018
Trzaskowski R., Wpływ uznania postanowienia wzorca umowy za niedozwolone (art. 47942 k.p.c.) i zakazu jego stosowania na indywidualne stosunki prawne kształtowane z wykorzystaniem tego postanowienia wzorca, [w:] Aurea praxis, aurea theoria. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Tadeusza Erecińskiego, t. 2, red. J. Gudowski, K. Weitz, Warszawa 2011
Zamów prenumeratę: https://www.profinfo.pl/czasopisma
