Roszczenie o odsetki w sprawach o błąd medyczny. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 4 czerwca 2020 r., I ACa 395/19dr Radosław Tymiński
radca prawny, Polska
ORCID: 0000-0003-3710-4885
Roszczenie o odsetki w sprawach o błąd medyczny. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 4 czerwca 2020 r., I ACa 395/19
Glosa dotyczy istotnego społecznie i procesowo zagadnienia daty, od której powinny być zasądzane odsetki od roszczeń w sprawach o błędy medyczne. W glosie krytycznie odniesiono się do tej linii orzeczniczej, w której zasądza się odsetki od daty wezwania do zapłaty.
Słowa kluczowe: cywilne prawo, zobowiązania, odpowiedzialność deliktowa, odsetki ustawowe, doręczenie pozwu jako wezwanie do zapłaty zadośćuczynienia
dr Radosław Tymiński
attorney attorney at law, Poland
ORCID: 0000-0003-3710-4885
Claim for Interest in Cases Involving Medical Errors. Commentary on Judgment of the Court of Appeal in Warsaw of 4 June 2020, I ACa 395/19
The commentary concerns a socially and procedurally important question of the date from which interest on claims in cases involving medical errors should be awarded. This is a critical commentary on the line of case law whereby interest is awarded from the date of the request for payment.
Keywords: civil law, obligations, liability in tort, default interest, service of a statement of claim as request for payment of compensation
Bibliografia / References
Bodio J., Graliński W., Znaczenie zasady równouprawnienia stron w procesie cywilnym, „Studia Iuridica Lublinensia” 2016/1, vol. XXV.
Borysiak W., komentarz do art. 455 [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, Tom. IIIa, Zobowiązania. Część ogólna, red. K. Osajda, Warszawa 2017.
Jastrzębski J., Koniewicz A., Wymagalność roszczeń, „Przegląd Prawa Handlowego” 2006/5.
Kaliński M., Szkoda na mieniu i jej naprawienie, Warszawa 2011.
Lemkowski M., Odsetki cywilnoprawne, Warszawa 2007.
Nowakowski T., Zadośćuczynienie pieniężne za naruszenie więzi rodzinnej. Glosa do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 22 października 2019 r., I NSNZP 2/19, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2020/5.
Ostrzechowski B., Data początkowa naliczania odsetek za opóźnienie w zapłacie odszkodowania i zadośćuczynienia, „Studia Prawnoustrojowe” 2019/46.
Stecki L., Opóźnienie w wykonaniu zobowiązań pieniężnych, Poznań 1970.
Szpunar A., Odszkodowanie za szkodę majątkową. Szkoda na mieniu i osobie, Bydgoszcz 1998.
Tanajewska R., komentarz do art. 455 k.c., teza 6 [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. J. Ciszewski, P. Nazaruk, LEX 2019.
Tymiński R., Serocka M., Kto i ile płaci za błędy medyczne? Analiza linii orzeczniczej wydziałów cywilnych sądów powszechnych w sprawach o błąd medyczny, „Ginekologia i Perinatologia Praktyczna” 2018/1.
Węgrzynowski Ł., Zasądzanie odsetek za opóźnienie od roszczeń odszkodowawczych, „Monitor Prawniczy” 2020/1.
Wiśniewski T., komentarz do art. 455, teza 13 [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania. Część ogólna, LEX 2018.
Zelek M., Wymagalność pieniężnych roszczeń odszkodowawczych a możliwość żądania odsetek za opóźnienie, „Studia Prawa Prywatnego” 2017/2.
dr Witold Borysiak
adiunkt, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Warszawski oraz Instytut Wymiaru Sprawiedliwości, Polska
ORCID: 0000-0002-9106-5576
Odpowiedzialność odszkodowawcza z tytułu braku powołania do dziedziczenia w wadliwie sporządzonym testamencie. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 18 listopada 2015 r., III CSK 16/15
Zarówno podmioty publiczne, jak i przedstawiciele zawodów prawniczych (notariusze, adwokaci, radcy prawni) mogą ponosić odpowiedzialność deliktową za sporządzenie przez testatora wadliwego testamentu, względem jego potencjalnych beneficjentów. Szkoda ma w takich przypadkach charakter utraty szansy na dziedziczenie oraz wymaga wykazania wysokiego stopnia prawdopodobieństwa jej powstania. Podstawą odpowiedzialności deliktowej notariuszy wobec potencjalnych beneficjentów testamentu jest art. 80 § 2 ustawy z 14.02.1991 r. – Prawo o notariacie. W przypadku innych zawodów prawniczych istnieją problemy w statuowaniu takiej odpowiedzialności deliktowej wobec osób trzecich, poza przypadkami działania z winy umyślnej. Jednocześnie brak jest podstaw do przyjęcia, że na skutek wadliwego zachowania przedstawicieli zawodów prawniczych dochodzi do bezpodstawnego wzbogacenia po stronie spadkobierców rzeczywiście powołanych do spadku, gdyż nabywane przez nich korzyści mają podstawę prawną w przepisach prawa lub wcześniejszym testamencie spadkodawcy.
Słowa kluczowe: prawo spadkowe, nieważność testamentu, testament allograficzny, odpowiedzialność deliktowa, odpowiedzialność cywilna notariusza, odpowiedzialność cywilna przedstawicieli zawodów prawniczych, związek przyczynowy, szkoda w postaci utraty szansy, bezprawność, umowa ze skutkiem ochronnym wobec osób trzecich, bezpodstawne wzbogacenie, odpowiedzialność deliktowa gminy
dr Witold Borysiak
assistant professor, Faculty of Law and Administration, University of Warsaw, and Institute of Justice, Poland
ORCID: 0000-0002-9106-5576
Civil Liability for Failure to Appoint an Heir in an Invalid Will. Commentary on Judgment of the Supreme Court – Civil Chamber of 18 November 2015, III CSK 16/15
Both public entities and legal professionals (notaries, advocates, and attorneys at law) may be liable in tort towards the potential beneficiaries if the testator has prepared an invalid will. The damage has a character of a loss of a chance to inherit and requires proving a high likelihood of the loss. The basis of tort liability of notaries towards potential beneficiaries of the will is Article 80(2) of the Act of 14 February 1991 – Law on Notaries. In the case of other legal professions, there are problems in establishing tort liability towards third parties, except in cases of intentional actions. There are no grounds to assume that as a result of a lawyer's professional malpractice, the actually appointed heirs are unjustly enriched, because the benefits they acquire have a basis in the provisions of law or the testator's earlier will.
Keywords: succession/inheritance law, invalidity of a will, allographic will, liability in tort, liability of notaries for malpractice, lawyers’ professional civil liability, causal relationship, loss of a chance, wrongfulness, contract with a protective effect in favour of third parties, unjust enrichment, municipality’s liability in tort
Bibliografia / References
Bagińska E., Poland [w:] The borderlines of tort law. Interactions with contract law, red. M. Martin-Casals, Cambridge 2019.
Basak Z., Z zagadnień odpowiedzialności cywilnej notariuszy, „Rejent” 2002/7–8.
Bayer W., Der Vertrag zugunsten Dritter. Neuere Dogmengeschichte – Anwendungsbereich – Dogmatische Strukturen, Tübingen 1995.
Borysiak W., Dziedziczenie. Konstrukcja prawna i ochrona, Warszawa 2013.
Borysiak W. [w:] Komentarze Prawa Prywatnego. Tom IVA. Kodeks cywilny. Komentarz. Spadki, red. K. Osajda, Warszawa 2019.
Dzienis P., Glosa do wyroku SN z 18.11.2015 r., III CSK 16/15, „Przegląd Sądowy” 2017/7–8.
Florczak M., Odpowiedzialność cywilna notariusza, „Rejent” 1995/4.
Granecki P., Zasada bezwzględnej odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną umyślnie (według kodeksu cywilnego), „Studia Prawnicze” 2000/3–4.
Grebieniow A., Studia i Analizy Sądu Najwyższego. Przegląd orzecznictwa za rok 2015, red. J. Kosonoga, Warszawa 2016.
Grzebyk P., Rekompensata utraty szansy [w:] Odpowiedzialność odszkodowawcza, red. J. Jastrzębski, Warszawa 2007.
Hüftle I., Schadensersatz wegen entgangener Erbschaft: Zugleich ein Beitrag zum Vorrang der Zuweisung subjektiver Rechte vor der schadensersatzrechtlichen Sanktion, Berlin 2008.
Jastrzębski J., Glosa do wyroku SN z 1 grudnia 2006 r., I CSK 315/06, „Glosa” 2007/2.
Kaliński M., Szkoda na mieniu i jej naprawienie, Warszawa 2011.
Kocot W.J., Glosa do wyroku SN z 27.4.2016 r., II CSK 518/15, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2017/1, poz. 2.
Kolasiński M.K., Glosa do wyroku SN z 12.6.2002 r., III CKN 694/00, „Przegląd Sądowy” 2004/2.
Kolasiński M.K., Odpowiedzialność cywilna notariusza, Toruń 2005.
Kondek J.M., Bezprawność jako przesłanka odpowiedzialności odszkodowawczej, Warszawa 2013.
Kowalewska M., Reżim odpowiedzialności odszkodowawczej notariusza, „Rejent” 2010/7–8.
Koziol H., Österreichisches Haftpflichtrecht. Band II. Haftung für eigenes und fremdes Fehlverhalten, Wien 2018.
Krupa-Lipińska K., Związek przyczynowy jako przesłanka odpowiedzialności z tytułu czynów niedozwolonych, Warszawa 2020.
Księżak P., Glosa do wyroku SN z 18.11.2015 r., III CSK 16/15, „Rejent” 2017/5.
Księżak P., Prawo spadkowe, Warszawa 2017.
Kubas A., Umowa na rzecz osoby trzeciej, Warszawa–Kraków 1976.
Lackoroński B., Orzecznictwo dotyczące odpowiedzialności za tzw. szkody pośrednie, „Przegląd Sądowy” 2007/9.
Lewaszkiewicz-Petrykowska B., Uwagi o zasadach rządzących odpowiedzialnością cywilną notariusza, „Przegląd Sądowy” 1995/2.
Liebmann M., Der Vertrag mit Schutzwirkung zugunsten Dritter, Frankfurt am Main 2006.
Makowsky M., Schadensersatz für entgangene Zuwendungen im Todesfall – von „lachenden Doppelerben“ und „verzückten doppelbezugsberechtigten“, „Archiv für die civilistische Praxis“ 2016/3–4, t. 216.
Mazeaud H., Mazeaud L., Mazeaud J., Chabas F., Leçons de droit civil, Tome II, Premier Volume, Obligations – théorie générale, Paris 1998.
Mikołajewicz M., Problematyka pure economic loss ze szczególnym uwzględnieniem szkody wyrządzonej przez adwokata, opublikowany bez zmian: (1) „Wiadomości Ubezpieczeniowe” 2010/2; (2) „Palestra” 2010/11–12.
Mularski K. [w:] Kodeks cywilny. Tom II. Komentarz. Art. 353–626, red. M. Gutowski, Warszawa 2019.
Niedośpiał M., Glosa do wyroku SN z 18.11.2015 r., III CSK 16/15, „Samorząd Terytorialny” 2017/11.
Oleszko A., Podstawy i przesłanki odpowiedzialności cywilnej notariuszy, „Rejent” 1992/7–8.
Osajda K. [w:] Komentarze Prawa Prywatnego. Tom IVA. Kodeks cywilny. Komentarz. Spadki, red. K. Osajda, Warszawa 2019.
Sadowski T., Odpowiedzialność cywilna notariusza, „Rejent” 1995/5.
Sekuła-Leleno M., Glosa do wyroku SN z 27.4.2016 r., II CSK 518/15, „Rejent” 2017/1.
Skibiński P., Glosa do wyroku SN z 27.4.2016 r., II CSK 518/15, „Rejent” 2017/10.
Skowrońska-Bocian E., Wierciński J. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Tom VI. Spadki, red. J. Gudowski, Warszawa 2017.
Strus-Wołos M., Przegląd orzecznictwa Sądu Najwyższego w sprawach cywilnych, „Palestra” 2016/5.
Szanciło T., Odpowiedzialność cywilna notariusza w przypadku dokonania czynności sprzecznej z prawem, „Rejent” 2015/8.
Targosz T., Odpowiedzialność adwokata wobec osób trzecich – zagadnienia prawnoporównawcze, „Palestra” 2004/11–12.
The borderlines of tort law. Interactions with contract law, red. M. Martin-Casals, Cambridge 2019.
Warkałło W., Odpowiedzialność odszkodowawcza. Funkcje. Rodzaje. Granice, Warszawa 1972.
Wąsiewicz A., Odpowiedzialność cywilna notariusza i jej ubezpieczenie [w:] Księga Pamiątkowa – I Kongres Notariuszy Rzeczypospolitej Polskiej, Kluczbork 1994.
Wöstmann H. [w:] J. von Staudingers Kommentar zum Bürgerlichen Gesetzbuch mit Einführungsgesetz und Nebengesetzen. Buch 2, Recht der Schuldverhältnisse, §§ 839,839a, red. J. Hager, Berlin 2020.
Zimmermann R., Lachende Doppelerben? – Erbfolge und Schadenersatz bei Anwaltsverschulden, „Zeitschrift für das gesamte Familienrecht“ 1980/2.
Tobiasz Nowakowski
doktorant, Szkoła Doktorska Nauk Społecznych, Uniwersytet Łódzki, Polska
ORCID: 0000-0002-0821-6901
Kolizja uprawnień z tytułu hipoteki i spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 10 lipca 2020 r., II CSK 568/18
W komentowanym orzeczeniu Sąd Najwyższy poruszył problem kolizji ograniczonych praw rzeczowych z tytułu hipoteki i spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu. Uznał ostatecznie, że łączne wykonanie uprawnień wierzyciela i spółdzielcy nie jest możliwe. Autor polemizuje ze stanowiskiem składu orzekającego. Wskazuje, że do wspomnianej kolizji w ogóle nie dochodzi, a rozstrzygnięcie osłabia zabezpieczającą funkcję hipoteki.
Słowa kluczowe: spółdzielcze prawo mieszkaniowe, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, hipoteka, kolizja ograniczonych praw rzeczowych
Tobiasz Nowakowski
PhD student, University of Lodz Doctoral School of Social Sciences, Poland
ORCID: 0000-0002-0821-6901
Conflict of Rights Arising under Mortgage and Cooperative Member’s Right of Ownership of Premises. Commentary on Judgment of the Supreme Court - Civil Chamber of 10 July 2020, II CSK 568/18
In the commented judgment, the Supreme Court raised the problem of the conflict of limited property rights under mortgage and a housing cooperative member’s right of ownership of premises (condominium). Ultimately, it found that joint exercise of the rights of the creditor and the cooperative member was not possible. The author argues with the position of the adjudicating panel, indicating that the above-mentioned conflict does not occur at all, while the decision weakens the securing function of the mortgage.
Keywords: cooperative housing law, cooperative member’s right of ownership of premises, mortgage, conflict of limited property rights
Bibliografia / References
Damasiewicz A., Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z 26.06.2014 r., II CSK 550/13, LEX 2015.
Ignatowicz J., Stefaniuk K., Prawo rzeczowe, Warszawa 2012.
Nowakowski T., Hipoteka łączna na nieruchomościach lokalowych powstałych w wyniku przekształcenia spółdzielczego prawa do lokalu. Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z 18.04.2019 r., II CSK 137/18, „Glosa” 2020/2.
Pisuliński J., Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 26 czerwca 2014 r., II CSK 543/13, „Państwo i Prawo” 2015/6.
Strzelczyk R., Losy hipoteki ustanowionej na nieruchomości spółdzielni mieszkaniowej w przypadku zbycia jej przedsiębiorstwa w postępowaniu upadłościowym, „Nowy Przegląd Notarialny” 2014/4.
prof. dr hab. Hanna Paluszkiewicz
Katedra Prawa Karnego i Postępowania Karnego, Instytut Nauk Prawnych, Uniwersytet Zielonogórski, Polska
ORCID: 0000-0001-5198-8360
udział w autorstwie teksu – 50%
dr Sebastian Kowalski
Uniwersytet Zielonogórski, Instytut Nauk Prawnych, Katedra Prawa Karnego i Postępowania Karnego
ORCID: 0000-0003-1993-1211
udział w autorstwie teksu – 50%
Odmowa sporządzenia uzasadnienia na formularzu. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 11 sierpnia 2020 r., I KA 1/20
Autorzy glosy komentują wyrok Sądu Najwyższego, w którym wyrażone zostało zapatrywanie, że sąd odwoławczy ma obowiązek dokonywać oceny, czy sporządzenie uzasadnienia wyroku na urzędowym formularzu UK 2 nie naruszy in casu prawa strony do rzetelnego procesu, a ustalając, że naruszy – sporządzić uzasadnienie w tradycyjnej formie, nie zaś na urzędowym formularzu. To stanowisko Sądu Najwyższego jest aprobowane, a rozpatrując je na gruncie orzecznictwa sądów karnych pierwszej instancji, autorzy wskazują na jego adekwatność także na tym polu, choćby z uwagi na cel, w jakim sporządzane jest uzasadnienie wyroku sądu pierwszej instancji, pozostające w bezpośrednim związku z prawem strony do uruchomienia kontroli instancyjnej w wyniku wniesienia apelacji, stanowiącej element prawa do rzetelnego procesu. Glosatorzy stają na stanowisku, że obowiązkiem sądu pierwszej instancji, w ramach obowiązku wynikającego z treści przepisów art. 424 § 1 i § 2 Kodeksu postępowania karnego i art. 6 ust. 1 Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw i Podstawowych Wolności, jest przeprowadzenie w konkretnej sprawie oceny, czy sąd może sporządzić uzasadnienie wydanego przez siebie wyroku na formularzu UK 1 (lub UWŁ) w taki sposób, który zagwarantuje stronie prawo do rzetelnego procesu, które jest wartością wyższą niż pragmatycznie postrzegana ekonomika procesu, uzasadniająca wprowadzenie jednolitego wzoru formularza uzasadnienia wyroku.
Słowa kluczowe: postępowanie karne, rzetelny proces, incydentalna kontrola zgodności ustawy z Konstytucją oraz normami prawa międzynarodowego, formularze uzasadnień wyroków a gwarancje rzetelnego procesu, pisemne uzasadnienie wyroku
prof. dr hab. Hanna Paluszkiewicz
Department of Criminal Law and Criminal Procedure, Institute of Law Studies, University of Zielona Gora, Poland
ORCID: 0000-0001-5198-8360
author’s contribution: 50%
dr Sebastian Kowalski
University of Zielona Gora, Institute of Law Studies, Department of Criminal Law and Criminal Procedure
ORCID: 0000-0003-1993-1211
author’s contribution: 50%
Refusal to Prepare Justification on a Form. Commentary on Judgment of the Supreme Court - Criminal Chamber of 11 August 2020, I KA 1/20
The authors comment on the judgment of the Supreme Court which expresses the view that the appellate court has a duty to evaluate whether preparing a justification on UK 2 official form will not - in the given case - infringe the party’s right to a fair trial, and if it finds that an infringement will take place, prepare a traditional justification instead of using an official form. This view of the Supreme Court is approved, while examining it against the background of case law of courts of first instance the authors point out its adequacy also in this field, one of the reasons being the aim for which judgment justification is prepared by the court of first instance, which aim is directly related to the party’s right to initiate judicial review by filing an appeal, as an element of the right to fair trial. The commentator consider that a court of first instance is obligated, as part of the duty resulting from Article 424(1) and (2) of the Code of Criminal Procedure and Article 6(1) of the European Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms, to evaluate in a particular case whether the court can prepare a justification of its judgment on UK 1 (or UWŁ) form in a way guaranteeing the party’s right to a fair trial, which is a higher value than a pragmatically perceived economy of the trial, which was the reason behind the introduction of a standard form of judgment justification.
Keywords: criminal procedure, fair trial, incidental review of consistency of a statute with the Constitution and norms of international law, judgment justification forms in the context of guarantees of a fair trial, written judgment justification
Bibliografia / References
Bedford R., Kontrowersje wokół wyroków na formularzu, russelbedford.pl, dostęp: 7.12.2020 r.
Broniecka R., Uzasadnienie wyroku w polskim postępowaniu karnym, Warszawa 2014.
Clayton R., Tomlinson H., Fair trial Rights, Oxford 2006.
Grabenwarter Ch., Eüropäeische Menschenrechtskonvention, München–Basel–Wien 2008.
Gudowski J., Normatywny, jurysdykcyjny i kulturowy kryzys uzasadnienia wyroku. Droga znikąd donikąd, „Polski Proces Cywilny” 2020/3.
Hofmański P., Wróbel A. [w:] Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Tom I, komentarz do art. 1–18, red. L. Garlicki, Warszawa 2010.
Hofmański P., Zabłocki S., Standaryzacja uzasadnień wyroków sądów pierwszej instancji [w:] Artes serviunt vitae sapentia imperat. Proces karny sensu largo. Rzeczywistość i wyzwania. Księga jubileuszowa Profesora Tomasza Grzegorczyka z okazji 70 urodzin, Warszawa 2019.
Kątnik-Mania A., Czy uzasadnienia wyroków na urzędowych formularzach są zgodne z prawem?, defensoriuris.pl, dostęp: 7.12.2020 r.
Kulesza C., Starzyńska R., Obowiązek uzasadniania orzeczeń sądowych a prawo do obrony, „Prokuratura i Prawo” 2010/5.
Łętowska E., Pozaprocesowe znaczenie uzasadnienia sądowego, „Państwo i Prawo” 1997/5.
Paluszkiewicz H., Podstawy normatywne dokonywania oceny dowodów procesie karnym [w:] Istota i zasady procesu karnego 25 lat później. Księga poświęcona pamięci Profesora Andrzeja Murzynowskiego, red. M. Rogacka-Rzewnicka, H. Gajewska-Kraczkowska, Warszawa 2020.
Rojek-Socha P., Formularze uzasadnień już obowiązują – wątpliwości wiele, Prawo.pl, dostęp: 7.12.2020 r.
Rudak O., Czy da się czytać (ze zrozumieniem) uzasadnienia wyroków sporządzonych na formularzach ?, czasopismo.legeartis.org, dostęp: 7.12.2020 r.
Staśkiewicz W., Stawecki T., Legal databases and their functions in the process of interpreting and applyin the law, “Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej” 2012/1.
Ślebioda-Ferens E., Sporządzenie uzasadnienia w sprawie karnej na formularzu. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 17 czerwca 2020 r., II AKa 64/20, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2021/2.
Zgryzek K., Zwięzłe uzasadnienie – czy to jeszcze uzasadnienie? [w:] Fiat iustitia pereat mundus. Księga jubileuszowa poświęcona Sędziemu Sądu Najwyższego Stanisławowi Zabłockiemu z okazji 40-lecia pracy zawodowej, Warszawa 2014.
dr Janusz Roszkiewicz
adiunkt, Zakład Praw Człowieka, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Warszawski, Polska
ORCID: 0000-0001-5055-2215
Incydentalna kontrola zgodności ustaw z prawem międzynarodowym i europejskim. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 11 sierpnia 2020 r., I KA 1/20
Glosa dotyczy kwestii, czy sąd może odmówić zastosowania krajowego przepisu z powodu sprzeczności z prawem międzynarodowym, np. Europejską Konwencją Praw Człowieka. Z jednej strony zasada pierwszeństwa prawa międzynarodowego – jak się wydaje – wymaga uznania kompetencji sądu do kontroli ustawy krajowej z zobowiązaniami międzynarodowymi państwa. Z drugiej strony sąd powinien korzystać z tej kompetencji powściągliwie, dopiero wtedy, gdy niemożliwe jest dokonanie wykładni przepisu krajowego spójnej z prawem międzynarodowym i gdy ich wzajemna niezgodność jest oczywista.
Słowa kluczowe: postępowanie karne, rzetelny proces, incydentalna kontrola zgodności ustawy z Konstytucją oraz normami prawa międzynarodowego, formularze uzasadnień wyroków a gwarancje rzetelnego procesu, pisemne uzasadnienie wyroku
dr Janusz Roszkiewicz
assistant professor, Human Rights Centre, Faculty of Law and Administration, University of Warsaw, Poland
ORCID: 0000-0001-5055-2215
Incidental Review of Consistency of Statutes with International and Union Law. Commentary on Judgment of the Supreme Court - Criminal Chamber of 11 August 2020, I KA 1/20
This commentary concerns the issue whether a court may refuse to apply a national provision because it is contrary to international law, such as the European Convention on Human Rights. On the one hand, the principle of the supremacy of international law would seem to require recognition of the court’s power to review a national statute with the state's international obligations. On the other hand, the court should exercise this power with restraint: only when it is impossible to interpret the national provision in a manner consistent with international law and when the mutual inconsistency is evident.
Keywords: criminal procedure, fair trial, incidental review of consistency of a statute with the Constitution and norms of international law, judgment justification forms in the context of guarantees of a fair trial, written judgment justification
Bibliografia / References
Banaszak B., Prawo konstytucyjne, Warszawa 2017.
Bourgeois S., The Implementation of the European Convention on Human Rights at the Domestic Level [w:] Comparative study of the implementation nof the ECHR at the national level, Belgrade 2014.
Brzeziński P., Unijny obowiązek zastosowania przez sąd krajowy ustawy niezgodnej z dyrektywą Unii Europejskiej, Warszawa 2010.
Chróścielewski W., Tarno J.P., Postępowanie administracyjne i postępowanie przed sądami administracyjnymi, Warszawa 2016.
Czeszejko-Sochacki Z., Sądownictwo konstytucyjne w Polsce na tle porównawczym, Warszawa 2003.
Galster J., Szyszkowski W., Wasik Z., Witkowski Z., Prawo konstytucyjne, Toruń 1994.
Garlicki L., Bezpośrednie stosowanie Konstytucji – tezy referatu [w:] Konstytucja RP w praktyce. Konferencja naukowa (Popowo 18–19 marca 1999), Warszawa 1999.
Garlicki L., Sądy a Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, „Przegląd Sądowy”2016/7–8.
Jakimowicz W., Konstrukcja tak zwanego domniemania kompetencji organu administracji publicznej, [w:] Nowe problemy badawcze w teorii prawa administracyjnego, red. J. Boć, A. Chajbowicz, Wrocław 2009.
Lemmens K., General Survey of the Convention. Effects within National Legal Systems [w:] Theory and Practice of the European Convention on Human Rights, red. P. van Dijk, F. van Hoof, A. van Rijn, L. Zwaak, Cambridge-Antwerp-Portland 2018.
Masternak-Kubiak M. [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. M. Haczkowska, Warszawa 2014.
Mączyński A., Bezpośrednie stosowanie konstytucji, „Państwo i Prawo” 2000/5.
Półtorak N., Ochrona uprawnień wynikających z prawa Unii Europejskiej w postępowaniach krajowych, Warszawa 2010.
Przybojewski J., Prawo konstytucyjne. Zagadnienia podstawowe, Bydgoszcz 2003.
Sanetra W., Sąd Najwyższy w systemie wymiaru sprawiedliwości, „Przegląd Sądowy” 1999/7–8.
Sarnecki P. [w:] Prawo konstytucyjne RP, red. P. Sarnecki, Warszawa 1999.
Sługiewicz W., Konstytucyjne aspekty funkcjonowania orzecznictwa sądów powszechnych, „Przegląd Sądowy” 2000/2.
Szafarz R., Międzynarodowy porządek prawny i jego odbicie w polskim prawie konstytucyjnym [w:] Prawo międzynarodowe i wspólnotowe w wewnętrznym porządku prawnym, red. M. Kruk, Warszawa 1997.
Trzciński J., Normy kompetencyjnej nie można domniemywać, „Rzeczpospolita” z 5.12.2001 r.
Waibel M., Principles of Treaties Interpretation: Developed for and Applied by National Courts? [w:] The Interpretation of International Law by Domestic Courts: Uniformity, Diversity, Convergence, red. H.P. Aust, G. Nolte, Oxford 2016.
Wiącek M., Pytanie prawne do Trybunału Konstytucyjnego, Warszawa 2011.
Wróbel A., Odmowa zastosowania ustawy przez sąd jako konsekwencja zasady pierwszeństwa, [w:] Stosowanie prawa Unii Europejskiej przez sądy, red. A. Wróbel, Warszawa 2010.
Wyrozumska A., Stosowanie prawa wspólnotowego a art. 91, 188 ust. 2 i art. 193 Konstytucji RP – glosa do postanowienia TK z dnia 19 grudnia 2006 r. (P 37/05), „Europejski Przegląd Sądowy” 2007/3.
Wyrozumska A., Umowy międzynarodowe. Teoria i praktyka, Warszawa 2006.
dr Tatiana Wrocławska
adiunkt, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Łódzki, Polska
ORCID: 0000-0001-6780-8897
Dyferencjacja wynagrodzeń ze względu na doświadczenie zawodowe w świetle zasady równych praw pracowników. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 14 marca 2019 r., II PK 310/17
Podstawę analizy oraz wywodów zaprezentowanych w glosie stanowiła ocena dopuszczalności różnicowania wynagrodzeń pracowniczych na podstawie kryterium doświadczenia zawodowego (stażu pracy), przy uwzględnieniu treści kodeksowej zasady równych praw (art. 112 Kodeksu pracy). Aprobując wyrażone w tezie Sądu Najwyższego stanowisko jako odzwierciedlające wywody przeprowadzone na łamach uzasadnienia, podniesiono także inne zagadnienia i argumenty. Ponadto zwrócono uwagę na wątpliwości wynikające z braku spójności przepisów prawnych oraz niekonsekwencji ustawodawcy, które znajdują wydźwięk w orzeczeniach sądowych.
Słowa kluczowe: równe prawa pracowników, równe traktowanie, dyferencjacja wynagrodzeń, usprawiedliwiona dyferencjacja, doświadczenie zawodowe, staż pracy
dr Tatiana Wrocławska
assistant professor, Faculty of Law and Administration, University of Lodz, Poland
ORCID: 0000-0001-6780-8897
Differentiation of Remuneration on the Basis of Work Experience in the Light of the Principle of Equal Rights of Employees. Commentary on Judgement of the Supreme Court – Labour Law and Social Security Chamber of 14 March 2019, II PK 310/17
The basis for the analyses presented in this study was an assessment of the admissibility of differentiating employees’ remuneration based on the criterion of professional experience (length of service) in the light of the Labour Code principle of equal rights of the employees (Article 112 of the Code). While approving the position expressed in the Supreme Court's judgment, as one which reflects the arguments made in the justification with regard to the facts of the case, the author provides additional arguments. However, at the same time, attention is drawn to doubts arising from the inconsistency of provisions of law, which doubts are reflected in court judgments.
Keywords: equal rights of employees, equal treatment, differentiation of remuneration, justified differentiation, work experience, length of service
Bibliografia / References
Garlicki L., M. Zubik, komentarz do art. 32 [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. L. Garlicki, M. Zubik, LEX 2016.
Goździewicz G., T. Zieliński, komentarz do art. 112 [w:] Kodeks pracy. Komentarz, red. L. Florek, Warszawa 2017.
Góral Z., Podstawowe zasady indywidualnego prawa pracy [w:] System prawa pracy, red. K.W. Baran, Warszawa 2017.
Mitrus L., Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 18.09.2008 r., II PK 27/08, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2011/4.
Musiała A., komentarz do art. 112 [w:] Kodeks pracy. Komentarz. Tom I. Art. 1-113, red. K.W. Baran, LEX 2020.
Skoczyński J., Zasada równego traktowania pracowników, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 1999/7–8.
Sobczyk A., Prawo pracy w świetle Konstytucji RP, tom I. Teoria publicznego i prywatnego indywidualnego prawa pracy, Warszawa 2013.
Sobczyk A., Prawo pracy w świetle Konstytucji RP, tom II. Wybrane problemy i instytucje prawa pracy a konstytucyjne prawa i wolności człowieka, Warszawa 2013.
Symber J., Dochodzenie przez pracownika roszczeń odszkodowawczych wywodzonych z zasady równego traktowania. Glosa do wyroku SN z dnia 17 kwietnia 2018 r., II PK 37/17, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2019/1.
Szewczyk H., Równość płci w zatrudnieniu, LEX 2017.
Szypniewski M., Zasada równego traktowania a doświadczenie zawodowe. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 14 marca 2019 r., II PK 310/17, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2020/7–8.
Tuleja P., komentarz do art. 32 [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. P. Tuleja, LEX 2019.
Walorska P., Staż pracy, LEX 2014.
Zieliński M.J., Zasada równego traktowania a zakaz dyskryminacji w prawie pracy, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2013/8.
dr hab. M. Lewandowicz-Machnikowska, profesor Uniwersytetu SWPS
Wydział Prawa i Komunikacji Społecznej we Wrocławiu, SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny, Polska
ORCID: 0000-0001-5140-2921
Obliczanie wysokości emerytury w przypadku kobiet urodzonych w 1952 r., pobierających wcześniejszą emeryturę. Glosa do uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego – Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 28 listopada 2019 r., III UZP 5/19
Sąd Najwyższy w rozpatrywanej uchwale stwierdził – moim zdaniem słusznie, że do treści nabytego in abstracto prawa do emerytury należą również zasady obliczania jego wysokości. Nie oznacza to jednocześnie, że ustawodawca nie może dokonywać żadnych zmian w tym zakresie. Jest to możliwe, gdy znajduje uzasadnienie w innych zasadach i wartościach konstytucyjnych. Skoro ubezpieczona skorzystała z przysługującego jej prawa i wcześniej zaczęła korzystać ze świadczeń emerytalnych to powinno to zgodnie z art. 25 ust. 1b ustawy z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych zostać uwzględnione na etapie ustalania wartości świadczenia, które uzyska w powszechnym wieku emerytalnym. Gdyby nie uwzględniać obliczając emeryturę świadczeń pobranych przez ubezpieczoną przed nabyciem prawa do emerytury w powszechnym wieku emerytalny, to byłoby niesprawiedliwe i nieuzasadnione faworyzowanie kobiet urodzonych w 1952 r. pobierających wcześniejszą emeryturę, które złożył wniosek o świadczenie po upływie pewnego czasu od osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego.
Słowa kluczowe: emerytura, emerytura wcześniejsza, wysokość emerytury, sprawiedliwość społeczna, solidarność społeczna, wspólnota ryzyka, emerytura w systemie zdefiniowanej składki, prawo nabyte, pomniejszenie podstawy obliczenia emerytury, wiek emerytalny, wniosek o emeryturę, prawo do emerytury
dr hab. M. Lewandowicz-Machnikowska, associate professor of SWPS University – Faculty of Law and Communication in Wroclaw, SWPS University of Social Sciences and Humanities, Poland
ORCID: 0000-0001-5140-2921
Calculation of the Amount of Old-Age Pension for Women Born in 1952 and Receiving Early Retirement Pension. Commentary on Supreme Court Resolution of 28 November 2019, III UZP 5/19
In my opinion, in the resolution under consideration, the Supreme Court rightly stated that the content of the pension right acquired in abstracto also includes the principles of calculating its amount. This does not mean, however, that changes in this respect cannot be made by the legislature. Changes are possible when justified by other constitutional principles and values. Since the insured person exercised her right and started to receive old-age pension earlier, it should be taken into account at the stage of determining the value of the benefit obtained at the statutory retirement age pursuant to Article 25(1b) of the Act of 17 December 1998 on Retirement and Disability Pensions from the Social Security Fund. If benefits received by the insured before acquiring the right to retirement pension at the statutory retirement age are not taken into account in the calculation of the retirement pension, it would be unfair and unjustified favouring of women born in 1952 who receive early retirement pension and who applied for the benefit some time after reaching the statutory retirement age.
Keywords: retirement (old-age) pension, early retirement pension, amount of old-age pension, social justice, social solidarity, risk community, old-age pension in a defined contribution scheme, acquired right, deduction of the basis for pension calculation, retirement age, retirement application, right to retirement (old-age) pension
Bibliografia / References
Antonów K., Komentarz do ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych [w:] Emerytury i renty z FUS. Emerytury pomostowe. Okresowe emerytury kapitałowe. Komentarz do trzech ustaw emerytalnych, red. K. Antonów, LEX 2019.
Antonów K., Obliczanie wysokości emerytury na podstawie art. 26 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w stosunku do ubezpieczonego, który miał ustalone prawo do emerytury przed zgłoszeniem wniosku o emeryturę z art. 27 tej ustawy. Glosa do uchwały Sądu Najwyższego – Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 19 października 2017 r., III UZP 6/17, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2019/1, poz. 5.
Babińska-Górecka R., Wzruszalność prawomocnych decyzji rentowych, Warszawa 2007.
Jędrasik-Jankowska I., Prawo do emerytury z ubezpieczenia i zaopatrzenia społecznego. Komentarz do ustaw z orzecznictwem, Warszawa 2019.
Ślebzak K., Aksjologiczne podstawy prawa ubezpieczeń społecznych ze szczególnym uwzględnieniem solidarności i sprawiedliwości [w:] Aksjologiczne podstawy prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, red. M. Skąpski, K. Ślebzak, Poznań 2014.
Ślebzak K. [w:] System prawa ubezpieczeń społecznych. Część ogólna, red. A. Wypych-Żywicka, Warszawa 2020.
Łukasz Śliwa
doktorant w Instytucie Nauk Prawnych, Państwowa Akademia Nauk; asystent sędziego w Sądzie Apelacyjnym w Warszawie, Polska
ORCID: 0000-0002-1325-4064
Dopuszczalność sędziowskiej oceny nienaruszalności interesów spółki jako warunek skutecznego ustanowienia członka zarządu pełnomocnikiem w trybie art. 210 § 1 k.s.h. Glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Lublinie z 8 sierpnia 2018 r., III AUa 98/18
Glosa zawiera krytyczną analizę stanowiska Sądu Apelacyjnego w Lublinie niewykluczającego – co do zasady – możliwości powołania pełnomocnika spółki w trybie art. 210 § 1 Kodeksu spółek handlowych w osobie innego członka zarządu, lecz wskazującego na konieczności każdorazowego, tu: w przypadku spółek dwuosobowych, badania okoliczności konkretnego przypadku w świetle spełnienia przesłanki skutecznego ustanowienia pełnomocnika w rzeczonym trybie, powiązanej z oceną rzeczywistego braku występowania konfliktu interesów w rozumieniu art. 210 § 1 k.s.h. Zdaniem autora niniejszej glosy tak nakreślone stanowisko pozostaje w sprzeczności z poprawną wykładnią przywołanego przepisu. W sposób prawnie nieusprawiedliwiony przyznaje organowi sądowemu kognicję do dyskrecjonalnej oceny skuteczności ustanowienia pełnomocnika w sposób wskazany wyżej, godząc jednocześnie w zasadę pewności prawa.
Słowa kluczowe: pełnomocnik spółki do zawarcia umowy o pracę, ważność umowy o pracę, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, spółka dwuosobowa, członek zarządu, interes spółki, konflikt interesów, art. 210 § 1 k.s.h., dyskrecjonalizm sędziowski
Łukasz Śliwa
PhD student at the Institute of Law Studies, Polish Academy of Sciences; judge’s assistant at the Court of Appeal in Warsaw, Poland
ORCID: 0000-0002-1325-4064
Permissibility of Judicial Assessment of Inviolability of Company Interests as a Condition for Effective Appointment of a Management Board Member as an Attorney Pursuant to Article 210(1) of the Code of Commercial Partnerships and Companies. Commentary on Judgment of the Court of Appeal in Lublin of 8 August 2018, III AUa 98/18
The commentary contains a critical analysis of the view of the Court of Appeal in Lublin, which as a rule does not exclude the possibility of appointing another management board member as the company attorney pursuant to Article 210(1) of the Code of Commercial Partnerships and Companies, but according to which it is necessary to examine in each specific case (here: in case of two-shareholder companies) the circumstances in the light of meeting the condition of effective appointment of an attorney pursuant to said provision, including an assessment of the actual lack of conflict of interests within the meaning of Article 210(1) of the Code. According to this commentator, this view is inconsistent with correct interpretation of this provision. Without a legal justification, a judicial authority is given jurisdiction to make a discretionary assessment of effectiveness of the appointment of an attorney in the manner described above, infringing the principle of legal certainty.
Keywords: company attorney authorized to enter into a contract of employment, validity of a contract of employment, limited liability company, two-shareholder company, management board member, interest of the company, conflict of interests, Article 210(1) of the Code of Commercial Partnerships and Companies, judicial discretionalism
Bibliografia / References
Jara Z. (red.), Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2020.
Kidyba A., Komentarz aktualizowany do art. 1–300 ustawy z dnia 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych, LEX 2020.
Kuniewicz Z., Wybrane zagadnienia dotyczące pełnomocnictwa do reprezentowania spółki kapitałowej w umowach z członkami zarządu, „Rejent” 2006/7–8 (183–184).
Kwaśnicki R.L., Rataj A., Członek zarządu spółki jako jej pełnomocnik albo prokurent, „Prawo Spółek” 2004/9.
Naworski J.P. [w:] R. Potrzeszcz, T. Siemiątkowski, J.P Naworski, J. Rodziewicz, K. Strzelczyk, Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. R. Potrzeszcz, T. Siemiątkowski, Warszawa 2011.
Opalski A. (red.), Kodeks spółek handlowych. Tom IIA. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Komentarz. Art. 151–226, Warszawa 2018.
Pabis R. [w:] J. Bieniak, M. Bieniak, G. Nita-Jagielski, Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2020.
Rodzynkiewicz M., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2018.
dr Małgorzata Gajda-Durlik
Zakład Postępowania Administracyjnego, Katedra Prawa Publicznego, Wyższa Szkoła Prawa i Administracji Rzeszowska Szkoła Wyższa, Polska
ORCID 0000-0002-3432-7832
Skarga na bezczynność Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w sprawie zażalenia na postanowienie o sprostowaniu decyzji Zakładu. Glosa do postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 17 października 2019 r., II GSK 441/19
Przepis art. 83b ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych nie znajdzie zastosowania w sprawach dotyczących rektyfikacji decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. W zakresie trybu rektyfikacji decyzji w postępowaniu przed Zakładem Ubezpieczeń Społecznych stosuje się „odpowiednio” przepis art. 113 § 1 i 3 Kodeksu postępowania administracyjnego, z uwzględnieniem modyfikacji wynikających z przepisu art. 83b ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, zgodnie z którym, jeżeli przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego przewidują wydanie postanowień kończących postępowanie w sprawie, Zakład w tych przypadkach wydaje decyzje. Kwalifikacja postanowień rektyfikacyjnych, określonych w art. 113 § 1 i 3 Kodeksu postępowania administracyjnego, w kategorii kończących postępowanie w „sprawie procesowej” stanowiącej przedmiot rozstrzygania postanowieniem i podporządkowanej celom postępowania głównego, uzasadnia stosowanie formy prawnej decyzji na podstawie art. 83b ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z konsekwencjami drogi odwoławczej w postępowaniu przed sądem powszechnym na zasadach określonych w przepisach Kodeksu postępowania cywilnego.
Słowa kluczowe: postępowanie administracyjne, sprawa z zakresu ubezpieczeń społecznych, decyzja administracyjna, postanowienie o sprostowaniu decyzji, rektyfikacja decyzji, zażalenie, kognicja sądu
dr Małgorzata Gajda-Durlik
Institute of Administrative Procedure, Department of Public Law, University of Law and Administration in Rzeszow, Poland
ORCID 0000-0002-3432-7832
Complaint about Inactivity of the President of the Social Insurance Institution (ZUS) in the Case of Appeal against Decision Rectifying a Decision of Said Institution. Commentary on Decision of the Supreme Administrative Court of 17 October 2019, II GSK 441/19
Article 83b(2) of the Act of 13 October 1998 on the Act on the Social Security System will not apply in matters concerning rectification of the Social Insurance Institution's decisions. With regard to the procedure for the rectification of decisions in proceedings before the Social Insurance Institution, Article 113(1) and (3) of the Code of Administrative Procedure is applied mutatis mutandis, taking into account the modifications resulting from Article 83b(1) of the Act on the Social Security System, according to which if the provisions of the Code of Administrative Procedure provide for the issuance of decisions ending the proceedings in the case, the Institution issues decisions in such cases. The classification of rectification decisions, defined in Article 113(1) and (3) of the Act, in the category of decisions ending the proceedings in the ‘lawsuit’ which is the subject of the decision and is subordinated to the aims of the ‘main proceedings, justifies the use of the legal form of the decision under Article 83b(1) of the Act with the consequences of the appeal procedure in proceedings before an ordinary court according to the principles specified in the Code of Civil Procedure.
Keywords: administrative proceedings, case from the scope of social security, administrative decision, decision rectifying an earlier decision, rectification of a decision, appeal against a decision, jurisdiction of the court
Bibliografia / References
Chróścielewski W., Glosa do wyroku NSA z dnia 15 listopada 2006 r., II GSK 225/06, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2008/1.
Gajda-Durlik M., Postępowanie administracyjne szczególne w sprawach ubezpieczeń społecznych, Warszawa 2020.
Gajda-Durlik M., Postępowanie w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych, Przemyśl 2005.
Gajda-Durlik M., Regulacja prawna postępowania w sprawach emerytalno-rentowych – uwagi na tle ujęcia legislacyjnego po nowelizacji z 2011 r., „Administracja. Teoria – Dydaktyka – Praktyka” 2011/3.
Jankowiak J., Glosa do uchwały SN z dnia 5 grudnia 2007 r., II UZP 4/07, LEX 2008.
Kiełkowski T., Sprawa administracyjna, Kraków 2004.
Kmieciak Z., Czy można i należy rozszerzyć zakres stosowania Kodeksu postępowania administracyjnego?, „Samorząd Terytorialny” 2003/1–2.
Kmieciak Z., Postępowanie w sprawach ochrony konkurencji i konsumentów a koncepcja procedury hybrydowej, „Państwo i Prawo” 2002/4.
Łaszczyca G., Postanowienie administracyjne w ogólnym postępowaniu administracyjnym, Warszawa 2011.
Matan A., Rażące naruszenie prawa jako przesłanka odpowiedzialności majątkowej funkcjonariusza publicznego, LEX 2014.
Mrożek J., O właściwościach postępowania hybrydowego w regulacji ochrony konkurencji i konsumenta, „Acta Universitatis Wratislaviensis” 2017/3798, Prawo CCCXXIII.
Żukowski L., Sawuła R., Postępowanie administracyjne, Przemyśl-Rzeszów 2012.
prof. dr hab. Piotr Korzeniowski
Zakład Prawa Ochrony Środowiska, Katedra Prawa Administracyjnego i Nauki Administracji, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Łódzki; sędzia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, Polska
ORCID: 0000-0003-2138-8609
Charakter prawny terminu, w jakim powinien być złożony wniosek o odroczenie płatności opłaty za korzystanie ze środowiska albo administracyjnej kary pieniężnej. Glosa do uchwały składu siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z 30 listopada 2020 r., II OPS 1/20
Glosowana uchwała dotyczy bardzo ważnej praktycznej kwestii, mianowicie charakteru prawnego terminu, w jakim powinien być złożony wniosek o odroczenie płatności opłaty za korzystanie ze środowiska albo administracyjnej kary pieniężnej. Naczelny Sąd Administracyjny w glosowanej uchwale rozważał zagadnienie związane z odpowiedzią na pytanie, czy termin, w jakim powinien być złożony wniosek o odroczenie płatności opłaty za korzystanie ze środowiska albo administracyjnej kary pieniężnej, określony w art. 318 ust. 1 ustawy z 27.04.2001 r. – Prawo ochrony środowiska, jest terminem materialnym czy procesowym. W konsekwencji została podjęta uchwała o treści, że termin, w jakim powinien być złożony wniosek o odroczenie płatności opłaty za korzystanie ze środowiska albo administracyjnej kary pieniężnej, określony w art. 318 ust. 1 ustawy z 27.04.2001 r. – Prawo ochrony środowiska, jest terminem procesowym. W ocenie autora glosy jest to uchwała słuszna i celowa.
Słowa kluczowe: prawo ochrony środowiska, termin, wniosek, odroczenie, opłata za korzystanie ze środowiska, administracyjna kara pieniężna
prof. dr hab. Piotr Korzeniowski
Institute of Environmental Protection Law, Department of Administrative Law and Administrative Science, Faculty of Law and Administration, University of Lodz; judge of the Provincial Administrative Court in Warsaw, Poland
ORCID: 0000-0003-2138-8609
Legal Nature of the Time Limit for Submitting an Application for Deferring the Payment of Environmental Fee or Administrative Fine. Commentary on Resolution of 30 November 2020, Adopted by Seven Judges of the Supreme Administrative Court, II OPS 1/20
The resolution being the subject of the commentary concerns an important practical issue, namely the legal nature of the time limit for submitting an application for deferring the payment of environmental fee or administrative fine. In the commented resolution, the Supreme Administrative Court deliberated on the question whether the time limit for submitting an application for deferring the payment of environmental fee or administrative fine, as defined in Article 318(1) of the Act of 27 April 2001 – Environmental Protection Law, a substantive or procedural one? As a consequence, the following resolution was passed: The time limit for submitting an application for deferring the payment of environmental fee or administrative fine, as defined in Article 318(1) of the Act of 27 April 2001 – Environmental Protection Law, is a procedural time limit. The commentator believes the resolution to be correct and useful.
Keywords: environmental protection law, time limit, application, deferral, environmental fee, administrative fine
Bibliografia / References
Adamiak B. [w:] B. Adamiak, J. Borkowski, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2014.
Alexy A., Teoria praw podstawowych, przeł. B. Kwiatkowska, J. Zajadło, Warszawa 2010.
Fiedor B., Przyczynek do ekonomicznej teorii zanieczyszczenia i ochrony środowiska, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk – Łódź 1990.
Gliniecka J., Opłaty publiczne [w:] System prawa finansowego. Prawo daninowe, t. 3, red. L. Etel, Warszawa 2010.
Iserzon E. [w:] E. Iserzon, J. Starościak, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, teksty, wzory i formularze, Warszawa 1970.
Kordela M., Zasady prawa. Studium teoretycznoprawne, Poznań 2012.
Korzeniowski P., Zasady prawne ochrony środowiska, Łódź 2010.
Radecki W., Opłaty i kary pieniężne w ochronie środowiska. Komentarz, Wrocław 1993.
Rowiński T., Interes prawny w procesie cywilnym i w postępowaniu nieprocesowym, Warszawa 1971.
Rząsa G., Art. 7a i 81a k.p.a. w orzecznictwie sądów administracyjnych [w:] Kodeks postępowania administracyjnego po zmianach w latach 2017–2019, red. M. Błachucki, G. Sibiga, Warszawa 2020.
Sarnowiec-Cisłak M., Grzybowski T., Ważenie zasad prawa w orzecznictwie sądów administracyjnych, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2018/6.
Weralski M., Finanse publiczne i prawo finansowe, Warszawa 1984.
Weralski M., Makieta części ogólnej systemu instytucji prawno-finansowych PRL [w:] System instytucji prawno-finansowych PRL, t. I, Instytucje ogólne, red. M. Weralski, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk – Łódź, Zakład Narodowy im. Ossolińskich 1982.
Wojciechowski B., Reguły kolizyjne i inferencyjne w interpretacji prawa administracyjnego [w:] System prawa administracyjnego. Wykładnia w prawie administracyjnym, t. 4, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, Warszawa 2012.
Wróblewski J., Zagadnienia teorii wykładni prawa ludowego, Warszawa 1959.
Marta Oleszczuk
doktorantka, Instytut Nauk Prawnych, Polska Akademia Nauk; Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Polska
ORCID: 0000-0001-7794-9503
Wymogi wniosku o zezwolenie na jednorazową sprzedaż napojów alkoholowych. Glosa do wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 15 października 2008 r., II SA/Go 535/08
Glosowane orzeczenie dotyczy zakresu obowiązków przedsiębiorców ubiegających się o wydanie zezwolenia na jednorazową sprzedaż napojów alkoholowych. Zdaniem Sądu, wyrażonym w analizowanym wyroku, obowiązkiem przedsiębiorcy jest podanie we wniosku miejsca prowadzenia jednorazowej sprzedaży napojów alkoholowych, mimo że ustawodawca wyłączył konieczność podawania we wniosku adresu punktu sprzedaży. Orzeczenie było wielokrotnie cytowane w późniejszych orzeczeniach sądów administracyjnych, rozstrzygnięciach nadzorczych, zyskało także częściową aprobatę doktryny. Jednocześnie nie sposób nie zauważyć, że rozstrzygniecie Sądu było błędne, a wnioski niemające oparcia normatywnego.
Słowa kluczowe: postępowanie administracyjne, ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, wniosek o wydanie zezwolenia na jednorazową sprzedaż alkoholu, wymogi formalne wniosku
Marta Oleszczuk
PhD student, Institute of Law Studies, Polish Academy of Sciences; State Agency for the Prevention of Alcohol-Related Problems, Poland
ORCID: 0000-0001-7794-9503
Requirements of an Application for Licence for One-off Sale of Alcoholic Beverages. Commentary on Judgment of the Provincial Administrative Court in Gorzow Wielkopolski of 15 October 2008, II SA/Go 535/08
The commented judgment concerns the scope of duties of entrepreneurs applying for licences for one-off sale of alcoholic beverages. According to the Court, as expressed in the analysed judgment, the entrepreneur has a duty to indicate in the application the place where one-off sale of alcoholic beverages will be conducted, even though the law does not require providing the address of the point of sale in the application. This judgment was quoted in many subsequent judgments of administrative courts, decisions of regulatory authorities; it was even approved by some legal scholars. At the same time, one cannot but notice that the Court’s decision was mistaken, while the conclusions lacked a normative basis.
Keywords: administrative procedure, Act on Upbringing in Sobriety and Counteracting Alcoholism, application for licence for one-off sale of alcohol, formal requirements of an application
Bibliografia / References
Bursztynowicz M., Sługocka M., Postępowanie administracyjne dla jednostek samorządu terytorialnego. Komentarz, Warszawa 2020.
Koszowski M., Niżnik-Dobosz I., Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Komentarz, Warszawa 2020.
Płeszka K., Językowe znaczenie tekstu prawnego jako granica wykładni [w:] Filozoficzno-teoretyczne problemy sądowego stosowania prawa, red. M. Zirk-Sadowski, Łódź 1997.
