Działalność spółek komunalnych w sferze użyteczności publicznej oraz poza tą sferą – uwagi ogólne
dr Grażyna Cern
doktor nauk prawnych, adiunkt w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w Elblągu
ORCID: 0000-0002-3213-6186
Działalność spółek komunalnych w sferze użyteczności publicznej oraz poza tą sferą – uwagi ogólne
Coraz częściej pojawiają się istotne problemy związane z wykładnią wielu przepisów regulujących różne sfery działań samorządu terytorialnego. Jednym z takich kontrowersyjnych zagadnień jest szeroko rozumiana działalność samorządu terytorialnego w sferze gospodarczej (dopuszczalność, uwarunkowania oraz ograniczenia takiej działalności).
Obecne przepisy, m.in. ustawy ustrojowe oraz ustawa o gospodarce komunalnej, są niejednoznaczne, stwarzają wątpliwości interpretacyjne, co stawia nie tylko samorządy, lecz także spółki komunalne w niewygodnej pozycji w zakresie podejmowania działalności gospodarczej w obszarach czysto komercyjnych, czyli poza sferą użyteczności publicznej. Należy także podkreślić, że spółki, które zajmują się działalnością poza sferą użyteczności publicznej, często przynoszą straty.
Obecnie największe problemy powoduje pojęcie użyteczności publicznej. Co nią jest, a co już nie? Czy należy zatem wprowadzić w przepisach jasne i ostre definicje? Na szczególną uwagę zasługuje różnorodność stanowisk przedstawicieli doktryny w szczególności wobec takich pojęć jak: działalność w sferze „użyteczności publicznej”, a także, poza nią, „gospodarka komunalna” oraz „działalność gospodarcza”. Powstaje zatem następne pytanie, na które autorka stara się udzielić odpowiedzi w artykule, jak należy rozumieć znaczenie tych zasadniczych pojęć związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej poza sferą użyteczności publicznej przez spółki komunalne.
Słowa kluczowe: gospodarka komunalna, spółka komunalna, jednostki samorządu terytorialnego, działalność gospodarcza
Dr. Grażyna Cern
doctor of law, assistant professor at the State University of Applied Sciences in Elbląg
ORCID: 0000-0002-3213-6186
Activities of municipal companies within and outside the domain of public utilities – general comments
Significant problems related to the interpretation of numerous provisions governing various domains of activity of local authorities are appearing increasingly frequently. One of these controversial issues is the broadly-understood activity of local authorities in the business domain (admissibility, conditions and limitations of such activity).
Current regulations, including constitutional acts and the Act on Municipal Management are ambiguous and create interpretative doubts, which puts not only local authorities, but also municipal companies in an uncomfortable position when starting up business in purely commercial areas, namely outside the public utility domain. It should also be emphasized that companies conducting business outside the public utility domain frequently generate losses.
The greatest problems are currently caused by the notion of public utility. What is it and what is it not? Should there be clear and distinct definitions in the regulations? The diversity of the positions of the representatives of the legal doctrine, especially with regard to such notions as activities within and outside the “public utility” domain, “municipal management” and “business activity”, is particularly noteworthy. Therefore, the next question arises, which the author tries to answer in the article, namely how the meaning of these basic notions related to municipal companies doing business outside the public utility domain should be understood.
Keywords: municipal management, municipal company, local authority units, business activity
Bibliografia:
Banasiński C., Jaroszyński K., Ustawa o gospodarce komunalnej. Komentarz, Warszawa 2017.
Byjoch K., Redeł S., Prawo gospodarki komunalnej, Warszawa 2000.
Cern G., Wzajemne przenikanie prawa publicznego i prywatnego w działalności spółek komunalnych – wybrane zagadnienia [w:] Wzajemne oddziaływanie gałęzi prawa publicznego i prywatnego, red. P. Bieś-Srokosz, J. Srokosz, E. Żelasko-Makowska, Częstochowa 2017.
Cern G., Mienie komunalne a działalność gospodarcza samorządu terytorialnego, Warszawa 2019.
Denek E., Usługi bankowe dla samorządu terytorialnego, Warszawa 2000.
Gralka D., Spółka miejska w usługach komunalnych, „Ekonomiczne Problemy Usług” 2015/121.
Jerzmanowski Z., Zalety spółek komunalnych, http://www.wspolnota.org.pl/aktualnosci/aktualnosc/zalety-spolek-komunalnych/
Kańduła S., Przybylska J., Organizacja działalności gospodarczej samorządu terytorialnego w Polsce, Poznań 2008.
Kieres L., Publiczne prawo gospodarcze [w:] System Prawa Administracyjnego, t.8A, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, Warszawa 2018.
Kosikowski C., Komentarz do ustawy o gospodarce komunalnej, Łódź–Zielona Góra 1997.
Piątek S., Przedsiębiorstwo użyteczności publicznej, „Państwo i Prawo” 1981/8.
Piątek S., Przedsiębiorstwo użyteczności publicznej jako instytucja gospodarcza, Warszawa 1986.
Płaszowska R., Pojęcie użyteczności publicznej jako wyznacznik ram dopuszczalności prowadzenia działalności gospodarczej przez jednostki samorządu terytorialnego [w:] Działalność gospodarcza jednostek samorządu terytorialnego. Dopuszczalność i granice jej prowadzenia, red. nauk. M. Stec, M. Mączyński, Warszawa 2016.
Podleśny T., Zobowiązania spółek komunalnych a wskaźnik zadłużenia w samorządach, „Gazeta Samorządu i Administracji”, www.samorzad.infor.pl
Stec M., Mączyński M., Zakres i charakter zadań samorządu województwa a sfera użyteczności publicznej, „Kontrola Państwowa” 2016/1.
Stec M., O potrzebie reinterpretacji (i nie tylko) niektórych pojęć w zakresie samorządowych zadań i kompetencji, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2017/3.
Stec M., Wpływ nowych zasad zarządzania mieniem państwowym na kształt rady nadzorczej i zarządu spółki komunalnej, „Acta Universitatis Wratislaviensis. Przegląd Prawa i Administracji” 2018/114.
Szydło M., Ustawa o gospodarce komunalnej. Komentarz, Warszawa 2008.
Wasilewski A., Przedsiębiorstwo użyteczności publicznej w świetle prawa polskiego, „Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego” 1982/1–2.
Złakowski Ł., Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz z odniesieniami do ustaw o samorządzie powiatowym i samorządzie województwa, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, Warszawa 2012.
prof. dr hab. Krzysztof Surówka
Katedra Finansów Samorządowych, Wydział Finansów i Prawa, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie
ORCID: 0000-0001-8900-8970
Wpływ źródeł dochodów na kształtowanie poziomu nadwyżki operacyjnej i działalność rozwojową jednostek samorządu terytorialnego
Samorząd terytorialny, aby lepiej zaspokajać potrzeby mieszkańców, musi, oprócz działalności bieżącej, prowadzić działalność inwestycyjną, a także modernizować swój majątek. Dotacje celowe oraz subwencje nie zapewniają pozyskania wystarczających środków finansowych na ten cel. Mogą to zapewnić jedynie dochody własne, kredyty i dotacje inwestycyjne. Powyższe źródła zasilania finansowego umożliwiają podejmowanie samodzielnych decyzji przez władze jednostek samorządu terytorialnego o kierunkach rozwoju i są podstawą demokracji oraz istoty samorządności terytorialnej.
Słowa kluczowe: samorząd terytorialny, dochody, dotacje, inwestycje, rozwój
Prof. Dr. Hab. Krzysztof Surówka
Chair of Local Government Finance, Faculty of Finance and Law, Kraków University of Economics
ORCID: 0000-0001-8900-8970
The impact of sources of income on forming the level of the operating surplus and development activity of local authority units
In order to better satisfy the needs of residents, apart from day-to-day activities, local authorities need to make investments, as well as modernize their assets. Special purpose grants and subsidies do not provide sufficient funding for this purpose. This can only be assured by the local authority’s own revenues, loans and investment grants. These sources of providing finance allow independent decisions on the directions of development to be made by the governing bodies of the local authority units and constitute the basis of democracy and the essence of local government.
Keywords: local authority, income, grants, investments, development
Bibliografia:
Kosek-Wojnar M., Surówka K., Podstawy finansów samorządu terytorialnego, Warszawa 2007, s. 63 i n.
Podsiadło P., Grants and Tax Subsidies as the Main Forms of State Aid – a Perspective of the State of Public Finance, „Optimum: Economic Studies – Optimum: Studia Ekonomiczne” 2018/2 (92).
Surówka K., Causes and Limits of Local Government Indebtedness in Poland [w:] S. Kapounek, V. Kočiš Krůtilová (eds.), Proceedings of the 21st Annual International Conference: Enterprise and Competitive Environment, Brno 2018.
Surówka K., Owsiak K., Administrowanie czy rozwój – 20 lat doświadczeń finansowania polskiego samorządu terytorialnego, „Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy” 2018/56.
Surówka K., Sources of Income and Financial Autonomy of Local Self-government, „Economics World” 2018/1, vol. 6.
dr Artur Olszewski
radca prawny
Dotowanie przez jednostki samorządu terytorialnego działalności żłobków, klubów dziecięcych lub podmiotów zatrudniających dziennych opiekunów – zgodnie z ustawą z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3
W artykule poruszono problematykę dotowania przez jednostki samorządu terytorialnego działalności żłobków, klubów dziecięcych lub podmiotów zatrudniających dziennych opiekunów – zgodnie z ustawą z 4.02.2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3, zagadnienie charakteru prawnego udzielanej dotacji oraz uprawnień regulacyjnych jednostek samorządu terytorialnego w zakresie jej przekazywania.
Słowa kluczowe: żłobek, opieka, dziecko, dzienny opiekun, klub dziecięcy, dotacja
Dr. Artur Olszewski
legal counsel
Subsidization of crèches, children’s clubs or entities employing day carers by local authority units – in accordance with the Act on caring for children aged up to 3 years of 4 February 2011
The article addresses the issue of local authority units subsidizing the activity of crèches, children’s clubs and entities employing day carers in accordance with the Act on caring for children aged up to 3 years of 4 February 2011, the legal nature of a subsidy and the regulatory powers of the local authority unit for providing it.
Keywords: nursery, care, child, day carer, children’s club, subsidy
Bibliografia:
Gajewski S., Jakubowski A., Ustawa o opiece nad dziećmi w wieku do lat trzech. Komentarz, Warszawa 2014.
Pilich M., Ustawa o systemie oświaty. Komentarz, Warszawa 2012.
Walczak P. [w:] Dotacje z budżetów jednostek samorządu terytorialnego. Planowanie, udzielanie, rozliczanie, red. A. Walasik, A. Babczuk, A. Talik, Warszawa 2013.
Anna Sójka
starszy specjalista Wydziału Informacji, Analiz i Szkoleń Regionalnej Izby Obrachunkowej w Lublinie
Wykonanie budżetów przez jednostki samorządu terytorialnego w 2018 r.
Opracowanie przedstawia sytuację finansową jednostek samorządu terytorialnego w 2018 r. Tekst powstał na podstawie Sprawozdania z działalności regionalnych izb obrachunkowych i wykonania budżetu przez jednostki samorządu terytorialnego w 2018 r. przedłożonego Sejmowi i Senatowi Rzeczypospolitej Polskiej przez Krajową Radę Regionalnych Izb Obrachunkowych w czerwcu 2019 r.
Słowa kluczowe: budżet jednostek samorządu terytorialnego, dochody jednostek samorządu terytorialnego, Krajowa Rada Regionalnych Izb Obrachunkowych, sprawozdanie z działalności
Anna Sójka
senior specialist in the Information, Analysis and Training Department of the Regional Chamber of Audit in Lublin
Achievement of budgets by local authority units in 2018
The article presents the financial situation of local authorities in 2018. It was based on the Report on the activities of the regional chambers of audit and the achievement of the budget by local authorities in 2018, which was submitted to the Polish Sejm and the Senate by the National Council of the Regional Chambers of Audit in June 2019.
Keywords: local authority unit budget, local authority unit income, National Council of the Regional Chambers of Audit, report on activities
dr hab. Anna Ostrowska
adiunkt w Katedrze Prawa i Administracji w Państwowej Wyższej Szkole Informatyki i Przedsiębiorczości w Łomży, pozaetatowy członek Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Katowicach
ORCID: 0000-0001-8380-9005
Władztwo podatkowe gminy w zakresie wprowadzania zwolnień z podatku od nieruchomości – teoria i praktyka
Wprowadzanie zwolnień z podatku od nieruchomości jest istotnym przejawem władztwa podatkowego samorządu gminnego w Polsce. Rady gmin nie tylko posiadają bowiem prawo do ustalania i różnicowania stawek tego podatku, lecz mogą także wprowadzać na swoim terenie zwolnienia przedmiotowe, co też czynią powszechnie, kierując się różnymi celami (gospodarczymi, socjalnymi, ekologicznymi). W artykule przeprowadzono analizę dotychczasowej praktyki legislacyjnej rad gmin w tym zakresie oraz orzecznictwa nadzorczego kolegiów regionalnych izb obrachunkowych oraz sądów administracyjnych, które tej praktyki dotyczyły. Celem artykułu jest przedstawienie argumentacji za akceptacją możliwości wprowadzania przez gminy zwolnień przedmiotowo-podmiotowych, przy uwzględnieniu obowiązującego stanu prawnego oraz licznych wątpliwości co do interpretacji art. 7 ust. 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, a także zaproponowanie możliwych zmian w omawianym instrumencie władczym gmin.
Słowa kluczowe: podatek od nieruchomości, zwolnienia mieszane, władztwo podatkowe gminy
Dr. Hab. Anna Ostrowska
assistant professor of the Chair of Law and Administration at the Łomża State University of Applied Sciences, part-time member of the Board of the Regional Chamber of Audit in Katowice
ORCID: 0000-0001-8380-9005
Tax governance of the municipality regarding the introduction of exemptions from property tax – theory and practice
The introduction of exemptions from property tax is a significant manifestation of tax governance of municipal government in Poland. This is because municipal councils not only have the right to set and differentiate the rates of this tax, but can also introduce exemptions for specific purposes within their territories which they do generally, pursuing various objectives (business, social, ecological). The article presents an analysis of the legislative practice of municipal councils to date on this, as well as the supervisory jurisprudence of the boards of the regional chambers of audit and administrative courts which applied to this practice. The objective of the article is to present arguments for accepting the possibility of municipalities introducing exemptions for subjects and entities, taking into account the applicable legal status and numerous doubts as to the interpretation of Article 7, para. 3 of the Act on Local Taxes and Charges, as well as proposing possible changes in the municipality’s governing instrument in question.
Keywords: property tax, mixed tax exemptions, municipal tax authority
Bibliografia:
Bukowski S., Burmistrz Michałowa likwiduje podatki, „Wspólnota” 2014/9, s. 1145.
Dolnicki B. (red.), Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, Warszawa 2010.
Dębowska-Romanowska T., Prawo finansowe. Część konstytucyjna wraz z częścią ogólną, Warszawa 2010.
Etel L., Opodatkowanie nieruchomości. Problemy praktyczne, Białystok 2001.
Etel L., Podatek od nieruchomości. Komentarz, Warszawa 2012.
Etel L., Dowgier R., Podatki i opłaty lokalne – czas na zmiany, Białystok 2013.
Etel L., Presnarowicz S., Podatki i opłaty samorządowe. Komentarz, Warszawa 1998.
Filipiak B.Z., Polityka podatkowa gmin czy realizacja władztwa podatkowego?, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego nr 864, Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia” 2015/76, t. 1.
Gomułowicz A., Małecki J., Podatki i prawo podatkowe, Warszawa 2004.
Kołaczyńska J., Wyszogrodzki G., Podatek od nieruchomości w praktyce a jego regulacja ustawowa (cz. I), „Finanse Komunalne” 1995/3.
Kurzynka T., Podatek katastralny w Wielkiej Brytanii [w:] Europejskie systemy opodatkowania nieruchomości, red. L. Etel, Warszawa 2003.
Mastalski R., Ogólna charakterystyka prawa podatkowego [w:] System Prawa Finansowego, t. 3, Prawo daninowe, red. L. Etel, Warszawa 2010.
Mościcka A., Samorządy nadużywają zwolnień w podatku od nieruchomości i tracą dochody. Rozmowa z Danielem Kołodziejem Prezesem Regionalnej Izby Obrachunkowej w Katowicach, 13.03.2013 r., https://www.portalsamorzadowy.pl/prawo-i-finanse/samorzady-naduzywaja-zwolnien-w-podatku-od-nieruchomosci-i-traca-dochody,45980.html.
Popławski M., Nieprawidłowości w zakresie uchwał podatkowych dotyczące podatku od nieruchomości stwierdzane w latach 2008 i 2009 przez regionalne izby obrachunkowe, „Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych” 2011/2 (120).
dr Jarosław Stasiak
doktor nauk prawnych, asystent na Uniwersytecie Jana Kochanowskiego w Kielcach, filia – Piotrków Trybunalski; radca prawny
ORCID: 0000-0002-2268-5237
Skarga do sądu jako element kontroli zewnętrznej w sektorze zamówień publicznych a skarga nadzwyczajna
Celem publikacji jest opisanie skargi z zakresu zamówień publicznych jako specjalistycznego środka zaskarżenia, ocena jego skuteczności jako środka kontroli przestrzegania przepisów z tej dziedziny. Autor opisuje krótko historię powstania środka zaskarżenia, aktualny stan prawny oraz podaje dane o liczbie skarg rozpatrzonych przez poszczególne sądy okręgowe w Polsce w 2018 r. Stawia pytania o skuteczność instytucji oraz wskazuje jej wady i zalety. Zawiera też propozycje zmian w obowiązującym prawie. Próbuje także odpowiedzieć na pytania o zmianach, jakie w zakresie funkcjonowania skargi z zakresu zamówień publicznych wprowadziła instytucja skargi nadzwyczajnej wprowadzona do polskiego prawa w 2018 r. Stawia pytania o uprawnienia w tym zakresie dla Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych.
Słowa kluczowe: kontrola zamówień publicznych, skarga, skarga nadzwyczajna, Prezes Urzędu Zamówień Publicznych, prawo do sądu, Krajowa Izba Odwoławcza, zamawiający, wykonawca
Dr. Jarosław Stasiak
doctor of law, assistant lecturer at the Jan Kochanowski University in Kielce, Piotrków Trybunalski banch; legal counsel
ORCID: 0000-0002-2268-5237
Complaint to the court as an element of external control in the public procurement sector and the extraordinary complaint
The objective of the article is to describe a complaint in public procurement as a specialist means of appeal and to assess its effectiveness as a means of controlling compliance with the relevant regulations. The author briefly describes the history of the establishment of the means of appeal and its current legal status and provides data on the number of complaints examined in Poland by individual regional courts in 2018. He poses questions about the effectiveness of a complaint and specifies its advantages and disadvantages. He also proposes some changes in the current regulations. In addition, he tries to answer some questions about changes to the functioning of appeals in public procurement introduced by the remedy of the extraordinary complaint that appeared in Polish law in 2018. He also poses questions about the rights of the President of the Public Procurement Office in this respect.
Keywords: control of public procurement, complaint, extraordinary complaint, President of the Public Procurement Office, the right to a trial, National Chamber of Appeal, contracting authority, contractor
Bibliografia:
Banaszewska A., Skarga na orzeczenie Krajowej Izby Odwoławczej jako środek ochrony prawnej w systemie zamówień publicznych, Warszawa 2018.
Babiarz S., Czarnik Z., Janda P., P. Pełczyński P., Prawo zamówień publicznych. Komentarz, Warszawa 2011.
Dzierżanowski W. ,Prawo do sądu w zamówieniach publicznych, Warszawa 2018.
Jerzykowski J., Zmiany w regulacji środków odwoławczych, „Buduj z Głową” 2003/4.
Nowicki J., Bazan A., Prawo zamówień publicznych. Komentarz, Warszawa 2015.
Pieróg J., Prawo zamówień publicznych. Komentarz, Warszawa 2012.
Stachowiak M., Jerzykowski J., Dzierżanowski W., Prawo zamówień publicznych. Komentarz, Warszawa 2012.
Świeboda Z., Ustawa o zamówieniach publicznych z komentarzem, Warszawa 2002.
Maciej Fornalczyk
ekonomista, ekspert z zakresu pomocy publicznej i prawa antymonopolowego, absolwent Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego Uniwersytetu Łódzkiego oraz King’s College of London, Partner Założyciel COMPER Fornalczyk i Wspólnicy sp.j.
Konstrukcja powierzeniowa w wykonywaniu zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego
Zadania własne jednostki samorządu terytorialnego mogą być realizowane samodzielnie przez tę jednostkę lub też mogą zostać zlecone innemu podmiotowi. Jeżeli jednostka samorządu podejmie decyzję, że będzie zlecać wykonywanie zadań własnych swojej spółce komunalnej (podmiotowi wewnętrznemu), może udzielić zamówienia bezpośredniego (zamówienie in-house). Przedmiotem zamówienia in-house mogą być tylko zadania publiczne stanowiące usługi świadczone w ogólnym interesie, które mają wymiar gospodarczy. Koszty dostarczenia takich usług przez wykonującą je spółkę komunalną mogą być pokrywane w ramach wypłacanej rekompensaty. Rekompensata pokrywa jedynie koszty bezpośrednie i pośrednie związane z wykonywaniem usług objętych powierzeniem, co oznacza, że nie mogą być pokrywane wydatki, nakłady czy też podatek dochodowy – zastosowanie ma metoda memoriałowa. Udzielenie zamówienia in-house oznacza de facto ograniczenie konkurencji na rynku, na którym jednostka samorządu terytorialnego ma pozycję monopsonistyczną . Z tego też względu zasadne jest wprowadzanie skrupulatnych narzędzi weryfikujących efektywność udzielonego powierzenia.
Słowa kluczowe: pomoc publiczna, usługi publiczne, usługi w ogólnym interesie gospodarczym, finanse publiczne, konstrukcja powierzeniowa, zamówienie in-house, rekompensata, rozliczenie rekompensaty
Maciej Fornalczyk
economist, expert in state aid and antimonopoly law, graduate of the Faculty of Sociology and Economics of the University of Łódź and King’s College London, Partner and Founder of COMPER Fornalczyk i Wspólnicy sp.j.
The structure of outsourcing in the performance a local authority unit’s own tasks
A local authority unit’s own tasks may be performed by that authority on its own or may be outsourced to another entity. If the local authority unit decides to outsource the performance of its own tasks to its municipal company (internal entity), it may place an order directly (in-house contracting). The subject of an in-house contract may be just public tasks constituting services of general interest, which have an economic dimension. The costs of providing such services by the municipal company that performs them may be covered by the compensation paid by the local authority. The compensation covers only the direct and indirect costs related to the provision of services encompassed by the outsourcing, which means that expenditure, outlays and income tax cannot be covered – the accruals principle applies. Awarding an in-house order actually means restricting competition on the market on which the local authority unit has a monopsonistic position. For this reason, it is reasonable to introduce meticulous tools to verify the effectiveness of the outsourcing.
Keywords: state aid, public services, services of general economic interest, public finance, outsourcing structure, in-house contracting, compensation, settlement of compensation
Bibliografia:
Brigham E.F., Podstawy Zarządzania finansami, Warszawa 1997.
Grzejdziak Ł, Regulacja finansowania usług publicznych w Europie, Warszawa 2015.
Haruga A.A., Nowak W.A., Szychta A., Rachunkowość zarządcza; koncepcje i zastosowania, Łódź 1999.
Klimas M., Podręczna encyklopedia rachunkowości, Warszawa 1997.
Patterson R., Kompendium wiedzy z zakresu rachunkowości i finansów, Warszawa 2002.
Romanowska M. (red.), Leksykon zarządzania, Warszawa 2004.
Varian H.R., Mikroekonomia, Warszawa 1997.
Hanna Barańska
Naczelnik Wydziału Kontroli Gospodarki Finansowej Regionalnej Izby Obrachunkowej w Szczecinie
Wyniki kontroli koordynowanej „Dochody z tytułu opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi i ich przeznaczenie w latach 2016–2017”, przeprowadzonej przez regionalne izby obrachunkowe w 2018 r.
Celem kontroli była ocena dochodów pozyskiwanych przez jednostki realizujące zadania w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi oraz wydatków ponoszonych na funkcjonowanie tego systemu. Wyniki kontroli wskazują, że w podstawowym obszarze badania, to jest w zakresie gromadzenia dochodów z tytułu opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, kontrola nie ujawniła nieprawidłowości istotnych w wymiarze finansowym lub ciężarze gatunkowym. Stwierdzone nieprawidłowości nie odbiegają w zasadniczy sposób od nieprawidłowości stwierdzanych przy badaniu innych dochodów podatkowych. Niepokojący jest jednak fakt, że w większości jednostek występuje trwały niedobór dochodów z tytułu opłaty w stosunku do wydatków związanych z systemem gospodarowania odpadami. Jest to niespójne z założeniami ustawy, zgodnie z którymi gminy otrzymały zadanie publiczne wraz ze źródłem jego sfinansowania.
Słowa kluczowe: dochody z opłat, wykorzystanie opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi, ulgi w zapłacie opłaty, windykacja należności, nieprawidłowości w poborze opłaty, samofinansowanie się systemu gospodarowania odpadami komunalnymi, niedobór dochodów z tytułu opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi
Hanna Barańska
Head of the Financial Management Audit Department of the Regional Chamber of Audit in Szczecin
Results of the coordinated audit “Income from fees for municipal waste management and their intended purpose in 2016–2017”, conducted by the regional chambers of audit in 2018
The objective of the audit was to assess the income earned by entities performing municipal waste management tasks and the expenditure incurred on the functioning of this system. The results of the audit suggest that, in the main area of the study, namely regarding the accumulation of income from the municipal waste management charge, the audit did not reveal any material irregularities in the financial dimension or regarding the type. The irregularities found do not differ significantly from the irregularities found when auditing other tax revenues. However, it is worrying that most units have a constant shortfall in income from charges with respect to expenditure related to the waste management system. This is inconsistent with the provisions of the Act, according to which the municipalities received a public task, together with the source of its financing.
Keywords: income from charges, use of charges for municipal waste management, relief in the payment of the charges, debt recovery, irregularities in the collection of fees, self-financing of the municipal waste management system, shortfall in income from municipal waste management
Maciej Hadel
doktorant w Katedrze Prawa Administracyjnego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego; aplikant sędziowski w Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury
ORCID: 0000-0003-2256-1565
Formy realizacji obowiązku gminy zapewnienia uczniom niepełnosprawnym transportu i opieki w czasie przewozu do najbliższej szkoły. Glosa aprobująca do wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z 4.12.2018 r., II SAB/Bk 102/18
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w analizowanym orzeczeniu dokonał prawidłowej wykładni normy zawartej w art. 39 ust. 4 Prawa oświatowego. W uzasadnieniu wyroku słusznie zostało wskazane, że przepisy przewidują dwie formy realizacji obowiązku gminy zapewnienia uczniom niepełnosprawnym transportu i opieki w czasie przewozu do najbliższej szkoły. Pierwszą z tych form jest zapewnienie bezpośrednio przez gminę bezpłatnego transportu i opieki, a drugą – zwrot kosztów przejazdu ucznia i opiekuna, przy czym to rodzice dziecka są uprawnieni do decydowania o wyborze rodzaju obowiązku gminy. Analizowany przepis zawiera alternatywnie skonstruowane roszczenie (publiczne prawo podmiotowe), przysługujące rodzicom niepełnosprawnego dziecka, z którym to roszczeniem są skorelowane odpowiednie obowiązki gminy. Organy administracji publicznej nie mają kompetencji do modyfikowania treści zgłoszonego przez rodziców dziecka żądania. Odmowa zapewnienia uczniom dojazdu do szkoły spełnia kryteria wskazane w art. 3 § 2 pkt 4 Prawa o postępowaniu przed sadami administracyjnymi, w związku z tym jest to czynność podlegająca kognicji sądów administracyjnych.
Słowa kluczowe: prawo administracyjne, prawo oświatowe, gmina, dowóz, obowiązek, publiczne prawo podmiotowe, edukacja publiczna
Maciej Hadel
doctoral student at the Chair of Administrative Law in the Faculty of Law and Administration of the Jagiellonian University in Kraków; trainee judge at the National School of the Judiciary and Public Prosecution
ORCID: 0000-0003-2256-1565
Forms of fulfilment of the municipality’s obligation to disabled pupils to provide transport and care during transportation to the nearest school. Approving commentary on the ruling of the Voivodship Administrative Court in Białystok of 04/12/2018, II SAB/Bk 102/18
In the judgment under review, the Voivodship Administrative Court in Białystok correctly interpreted the provision of Article 39, para. 4 of the Education Law. It was rightly pointed out in the justification of the judgment that the provisions stipulate two forms of fulfilment of the municipality’s obligation to disabled pupils to provide transport and care during transportation to the nearest school. The first of these forms is the provision of free transport and care directly by the municipality, and the second – the reimbursement of the pupil’s and his guardian’s travelling expenses, whereby the child's parents are entitled to decide on the type of obligation of the municipality. This provision contains an alternatively designed claim (public subjective right), to which the parents of a disabled child, with whom the respective responsibilities of the municipality are correlated, are entitled. The bodies of public administration do not have the power to modify the content of the request submitted by the child’s parents. The refusal to provide pupils with transportation to the school satisfies the criteria specified in Article 3 § 2, item 4 of the Law on proceedings before administrative courts, so it is an act that is subject to the cognition of the administrative courts.
Keywords: administrative law, education law, municipality, transportation, obligation, public subjective right, public education
Bibliografia:
Adamiak B., Z problematyki właściwości sądów administracyjnych (art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a), „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego" 2006/2.
Boć J., Prawo administracyjne, Wrocław 2004.
Dobosz P. [w:] Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz, red. P. Chmielnicki, Warszawa 2010.
Drachal J., komentarz do art. 3 p.p.s.a. [w:] Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, red. R. Hauser, M. Wierzbowski, Legalis 2017.
Filipek J., Elementy strukturalne norm prawa administracyjnego, ZNUJ, DCXXVII, „Prace Prawnicze” 99, Warszawa–Kraków 1982.
Gizbert-Studnicki T., Grabowski A., Normy programowe w konstytucji [w:] Charakter i struktura norm konstytucji, red. J. Trzciński, Warszawa 1997.
Górski M., Pojęcia – „funkcje administracji państwowej” i „zadania administracji państwowej”, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica” 1992/52.
Jakimowicz W., Publiczne prawa podmiotowe, Kraków 2002.
Jaśkowska M., Właściwość sądów administracyjnych (zagadnienia wybrane) [w:] Koncepcja systemu prawa administracyjnego, red. J. Zimmermann, Warszawa 2007.
Jakimowicz W., Wolność zabudowy w prawie administracyjnym, Warszawa 2012.
Jakimowicz W., Wykładnia w prawie administracyjnym, Kraków 2006.
Matczak M., Kompetencja organu administracji publicznej, Kraków 2004.
Sarnecki P. [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. L. Garlicki, Warszawa 2007.
Pośpiech-Kłak A., komentarz do art. 7 ustawy o samorządzie gminnym [w:] Ustawy samorządowe. Komentarz, red. S. Gajewski, A. Jakubowski, Legalis 2018.
Zimmermann J., Prawo administracyjne, Warszawa 2016.
Luiza Budner-Iwanicka
prezes Regionalnej Izby Obrachunkowej w Gdańku, przewodnicząca Komisji Analiz Budżetowych Krajowej Rady Regionalnych Izb Obrachunkowych
Działalność regionalnych izb obrachunkowych w 2018 r. Omówienie Sprawozdania Krajowej Rady Regionalnych Izb Obrachunkowych złożonego do Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej
W opracowaniu omówiono działalność regionalnych izb obrachunkowych i Krajowej Rady Regionalnych Izb Obrachunowych w 2018 r. Tekst powstał na podstawie pierwszej części Sprawozdania z działalności regionalnych izb obrachunkowych i wykonania budżetu przez jednostki samorządu terytorialnego w 2018 r., które w czerwcu 2019 r. zostało przedłożone Sejmowi i Senatowi Rzeczypospolitej Polskiej.
Słowa kluczowe: regionalne izby obrachunkowe, Krajowa Rada Regionalnych Izb Obrachunkowych, nadzór, kontrola, opinie, wnioski de lege ferenda
Luiza Budner-Iwanicka
president of the Regional Chamber of Audit in Gdańsk, chairperson of the Budget Analyses Commission of the National Council of the Regional Chambers of Audit
Activities of the regional chambers of audit in 2018. Overview of the Report of the National Council of Regional Chambers of Audit submitted to the Sejm and the Senate of the Republic of Poland
The article discusses the activities of the regional chambers of audit and the National Council of the Regional Chambers of Audit in 2018. The text was based on the first part of the “Report on the activities of the regional chambers of audit and the achievement of the budget by local authority units in 2018,” which was submitted to the Sejm and Senate of the Republic of Poland in June 2019.
Keywords: regional chambers of audit, National Council of the Regional Chambers of Audit, supervision, audit, opinions, de lege ferenda conclusions
