De informatiebehoefte van agrarische ondernemers groeit

De agrarische sector heeft de afgelopen jaren veel te maken gehad met veranderende regelgeving op het gebied van duurzaamheid, stikstofproblematiek en uitkoopregelingen. En de daarbij behorende aanpassingen voor een efficiënte, voldoende geautomatiseerde bedrijfsvoering. Erik Versteeg, mede-eigenaar van Vallei Accountants Agri, geeft in dit artikel zijn visie op de ontwikkelingen in de agrosector en de impact daarvan op zijn werk. Waar liggen kansen en wat moet je als accountant aan kennis in huis hebben om zo ondernemers binnen de agrosector op de juiste manier te kunnen adviseren?

Erik Versteeg

Vallei Accountants Agri is ‘de winkel’ van Erik Versteeg. Ruim 12 jaar geleden stond hij aan de wieg van het team dat inmiddels bestaat uit 30 collega’s, accountants en bedrijfsadviseurs, die allemaal gespecialiseerd zijn in de agrosector. “Wij richten ons met name op ondernemers in de veehouderij en in de agribusiness”, vertelt hij. “Als je het vergelijkt met andere landen lopen de agrarische ondernemers in Nederland voorop met een efficiënte bedrijfsvoering en daar mogen ze trots op zijn. We zien nu dat de sector krimpt, maar dat de informatiebehoefte groeit. In de huidige tijd, met alle regelgeving en veranderingen, is automatisering en goed ingerichte administratieve bedrijfsprocessen noodzakelijk”, aldus Versteeg.

Wat zijn de belangrijkste ontwikkelingen op het gebied van automatisering in de branche? 

“In de agrarische branche is de financiële administratie een uitdaging vanwege de specifieke registratie van kengetallen. Dit hebben wij efficiënt ingericht met de koppeling tussen Twinfield en Basecone. In dit systeem zijn extra velden beschikbaar voor het verwerken van niet-financiële data zoals aantallen en gewichten. Hierdoor is veel data beschikbaar. Het is alleen zaak om die goed te ontsluiten. 

Enkele jaren geleden is bijvoorbeeld EDI-Circle ingebracht in JoinData. Via een machtigingenregister bepaalt de ondernemer zelf wie er gebruik mag maken van zijn data en waarvoor. JoinData heeft aangegeven dat de oude methodiek van machtigen via EDI-Circle wordt uitgefaseerd. Er is dus actie nodig om de lopende datastromen op basis van de machtigingen via EDI-Circle te laten doorstromen. Het zou mooi zijn als dit dan ook direct via Basecone in Twinfield wordt geïntegreerd.  Er wordt nog aan gewerkt om dit proces volledig te automatiseren. We hebben hiervoor de wens kenbaar gemaakt dat dit nog voor het eind van 2023 operationeel is”, zegt Versteeg hoopvol. 

Wat betekent dit in de praktijk voor jouw werk?

“Dit zorgt met name voor snelheid en betrouwbaarheid”, zegt Versteeg. “Door dit proces te automatiseren is er minder kans op fouten. Ook voor ons als accountant is dit prettiger werken. Meer data en automatisering stelt ons in staat om real-time inzicht te krijgen in de financiële situatie van de ondernemers. "Daarom kunnen we ze  beter ondersteunen bij zaken die nu actueel zijn, zoals stuurinformatie, financieringsaanvragen, liquiditeitsplanningen, overname- en duurzaamheidsvraagstukken.” 

Wat zie je in de praktijk gebeuren op het gebied van duurzaamheid en energie?

“De agrarische sector is al jaren gericht op duurzaamheid en energie-efficiëntie. Ondernemers investeren in zonnepanelen, windenergie en biogasinstallaties om hun bedrijfsvoering te verduurzamen en zo te voldoen aan milieunormen en duurzaamheidsdoelen. Ik ondersteun ondernemers bij het beoordelen van investeringsplannen en het maken van rendementsberekeningen hiervoor. De vraag die hierbij altijd opkomt is: Hoe ver ga je hierin? Breng je met het oog op de stikstofmaatregelen de veestapel terug of  kies je voor andere toepassingen binnen het bedrijf? Samen met de ondernemer zetten we de subsidie- en investeringsmogelijkheden op een rijtje om tot een prognose te komen voor het rendement. Ik vind persoonlijk dat het land voor vee en voedsel is, dus van mij mogen die zonnepanelen op het dak. Maar je ziet ook hier een verschuiving. Het wordt voor agrarische ondernemers financieel wel erg aantrekkelijk om een zonnepark op het land te plaatsen. Maar ook hier komt nog heel wat bij kijken. Ga je die grond bijvoorbeeld verpachten of houd je het in eigen beheer?  En er moet goed worden gekeken naar de benodigde vergunningen en bijvoorbeeld de omgevingswet. Ook de fiscale aspecten hebben een forse impact. Kortom, er zitten nog wel wat haken en ogen aan.”

Hoe groot is de impact van de stikstofproblematiek? 

“De stikstofproblematiek heeft een aanzienlijke impact op de agrarische sector. Er is ook duidelijk een tweedeling ontstaan. Sommige ondernemers kiezen ervoor om te stoppen vanwege de strengere regelgeving en beperkingen, terwijl anderen ervoor kiezen om door te gaan en te investeren in maatregelen om de uitstoot van stikstof te verminderen.
Dit betekent dat we verschillende scenario’s uitwerken, zodat er uiteindelijk een weloverwogen beslissing kan worden gemaakt. Als ik terugkijk op de laatste decennia is het sowieso niet gemakkelijk geweest voor ondernemers in de agrarische sector. De dieren stonden altijd centraal, maar dat betekende meer stikstofuitstoot. Zo kwam bijvoorbeeld de pluimveehouderij de legbatterij en ging de uitstoot omlaag, maar daar vonden we met z’n allen ook wat van.”

In hoeverre ben je als accountant steeds meer een adviespartner? 

“Die verschuiving vindt zeker plaats. Er is naast de wet- en regelgeving bijvoorbeeld ook maatschappelijke druk voelbaar. Welke keuze ga je als ondernemer dan maken voor de toekomst van je bedrijf? Dat is niet een beslissing die je zomaar even neemt op een vrijdagmiddag aan de keukentafel. Dat vergt intensieve adviestrajecten, waarbij wij als accountant/adviseur nauw betrokken zijn. We kijken wat past bij de ondernemer, de omgeving en wat de financiële haalbaarheid is van de verschillende scenario’s. Een simpel voorbeeld: wat betekent het als je van negen naar zes kippen per m2 gaat? 

Biologisch boeren lijkt mooi, maar is conjunctuurgevoelig en dus voor veel ondernemers een (te) groot risico. Dit maakt dat banken terughoudend zijn met het financieren van bijvoorbeeld schaalvergroting of andere plannen van ondernemers in de agrarische sector. Je ziet nu dat veel financieringspartijen vanuit een maatschappelijke rol denken. Dat maakt het er niet makkelijker op, maar zorgt wel voor een interessant speelveld. Zo krijgen we ook te maken met ondernemers die vanuit een bepaalde ideologie andere keuzes maken voor hun bedrijf. Bijvoorbeeld door te switchen naar een zorgboerderij of een recreatie-bestemming toevoegen. Het is wel mooi dat de sector meer open is geworden en daarmee een andere positie heeft gekregen in de samenleving.”

Dat vereist een brede actuele kennis. Is het nog wel bij te houden?

“Het is inderdaad behoorlijk intensief om voor alle deelsectoren de ontwikkelingen te volgen. Gelukkig hoef ik het niet alleen te doen, binnen ons team kunnen we actuele ontwikkelingen en kennis met elkaar delen. Hiervoor volgen we cursussen en lezen we veel. Ons uitgangspunt is altijd de behoefte van de klant. Ook al moeten we soms doorverwijzen. Maar we hebben onze diensten ook uitgebreid. Zo hebben we ook een aantal klanten die onder bijzonder beheer bij de bank vallen en die wij ondersteunen met onze expertise. En ben ik betrokken bij de projecten met de banken over het uitwisselen van taxatie rapportages volgens SBR-standaarden. Een aantal collega’s en ikzelf staan geregistreerd in het BAS-register van de Vereniging Agrarische Bedrijfsadviseurs.  Dit betekent dat we voldoen aan de eisen die de EU stelt aan advisering inzake de financiering, het beheer en de monitoring van het Gemeenschappelijke Landbouwbeleid. Deze lijst staat op RVO.nl.  Dit biedt ook voordelen voor onze klanten. Zij kunnen namelijk met vouchers van bepaalde subsidies via het RVO advies inkopen.”