ESG-regels in de EU

Op 28 november 2022 keurde de Raad deze richtlijn ‘Duurzaamheidsrapportage door ondernemingen‘ (CSR-richtlijn) definitief goed. Deze richtlijn wijzigt de richtlijn niet-financiële rapportage uit 2014 (zogenaamde NFR-Richtlijn 2014/95/EU) door een versterking en verruiming van de rapporteringsvereisten. Door de nieuwe richtlijn wordt de voorkeur gegeven aan de term ‘duurzaamheidsinformatie’ in de plaats van ‘niet-financiële informatie’. Ondernemingen zullen binnen afzienbare tijd gedetailleerde informatie over hun duurzaamheid moeten gaan publiceren. 

Richtlijn 2014/95/EU wijzigde eigenlijk reeds de eerdere Richtlijn 2013/34/EU. De nieuwe CSR-richtlijn (Corporate Social Responsibility) wijzigt niet enkel die richtlijn maar ook nog twee andere (Richtlijn 2004/109/EG en Richtlijn 2006/43/EG) evenals Verordening (EU) nr. 537/2014 inzake de wettelijke auditors en auditkantoren die wettelijke controles van financiële overzichten van organisaties van openbaar belang uitvoeren. Daarmee is alvast de (toenemende) complexiteit van de ESG-reglementering geïllustreerd.

Achtergrond

De Europese Commissie presenteerde het CSRD-voorstel (Corporate Sustainability Reporting Directive) op 21 april 2021 als onderdeel van de Europese Green Deal en de agenda voor duurzame financiering. De CSRD moet de lacunes in de bestaande regels inzake duurzaamheids­informatie opvullen. Financiële markten hebben betrouwbare, relevante en vergelijkbare milieu-, sociale en governance-informatie om particulier kapitaal naar de financiering van de groene en sociale transitie te doen vloeien. De rapportage van duurzaamheids­informatie kan extra investeringen en financiering aantrekken, om de met de Green Deal beoogde transitie naar een duurzame economie te vergemakkelijken. Op 24 februari 2022 bereikten de EU-lidstaten unaniem overeenstemming over het standpunt van de Raad over het CSRD-voorstel. Op 21 juni 2022 bereikten de Raad en het Parlement een voorlopig akkoord over de richtlijn, dat op 30 juni 2022 door de vertegenwoordigers van de lidstaten werd bekrachtigd. Het Europees Parlement keurde de CSRD op 10 november 2022 goed.

Doelstelling

Ondernemingen zullen dus binnen afzienbare tijd gedetailleerde informatie over hun duurzaamheid moeten gaan publiceren. De richtlijn beoogt de verantwoordings­plicht van ondernemingen te vergroten, duurzaamheids­normen te harmoniseren, en de transitie naar een duurzame economie te vergemakkelijken. In de praktijk moeten ondernemingen rapporteren hoe hun bedrijfsmodel van invloed is op hun duurzaamheid, en hoe externe duurzaamheids­factoren (zoals klimaat­verandering of mensen­rechtenkwesties) van invloed zijn op hun activiteiten. Dat maakt het voor investeerders en andere belang­hebbenden gemakkelijker om met kennis van zaken beslissingen te nemen over duurzaamheids­kwesties.

Welke duurzaamheidsinformatie?

De CSRD definieert ‘duurzaamheidsrapportering’ als verslaglegging van informatie met betrekking tot duurzaamheidskwesties overeenkomstig de artikelen 19 bis, 29 bis en 29 quinquies van de CSRD. Die ‘duurzaamheidskwesties’ waarover moet worden gerapporteerd zijn ecologische, sociale en mensenrechten, en governance-factoren, waaronder duurzaamheidsfactoren zoals gedefinieerd in artikel 2, punt 24 van Verordening (EU) 2019/2088 (de Taxonomieverordening).

Nieuwe rapportageregels voor ondernemingen

De CSR-richtlijn bevat gedetailleerdere rapportage­vereisten, en zorgt ervoor dat grote ondernemingen en beursgenoteerde kleine en middelgrote ondernemingen (kmo's) verslag moeten uitbrengen over duurzaamheids­kwesties zoals milieurechten, sociale rechten, mensenrechten en governance­-factoren.

De nieuwe regels zullen van toepassing zijn op alle grote ondernemingen en op alle op gereglementeerde markten genoteerde ondernemingen, met uitzondering van micro-ondernemingen. Met grote ondernemingen bedoelt men ondernemingen die minstens twee van de drie volgende criteria overschrijden:

• 250 werknemers
• 40 miljoen euro omzet
• 20 miljoen euro balanstotaal.

Deze ondernemingen zijn ook verantwoordelijk voor de beoordeling van de informatie over dochter­ondernemingen. De regels gelden dus ook voor beursgenoteerde kmo's, maar houden wel rekening met hun specifieke kenmerken. Bovendien is er tijdens een overgangsperiode een opt-out voor beursgenoteerde kmo's mogelijk. Ze worden dan tot 2028 van de toepassing van de richtlijn vrijgesteld.

De CSR-richtlijn geldt ook voor niet-Europese ondernemingen. Zij moeten een duurzaamheids­verslag indienen voor alle ondernemingen met een netto-omzet in de EU van 150 miljoen euro en met ten minste één dochter­onderneming of filiaal in de EU die bepaalde drempels overschrijden. De extra-territoriale uitbreiding van de CSRD illustreert het belang dat de Europese Unie hecht aan het instrument van duurzaamheidsrapportering.

Duurzaamheidsstandaarden

De European Financial Reporting Advisory Group (EFRAG) is belast met de opmaak van de Europese ontwerpnormen. Een eerste set van EFRAG-voorstellen werden op 23 november 2022 gepubliceerd en telt honderden pagina’s. Na een selectie en consultatieproces werden 12 duurzaamheidsstandaarden (“European Sustainability Reporting Standards” -ESRS) door EFRAG voorgesteld. De Europese Commissie moet uiterlijk 30 juni 2023 deze ESRS’en aannemen met een gedelegeerde handeling, na overleg met de EU-lidstaten en een aantal Europese organen.

Inwerkingtreding en gefaseerde toepassing

De toepassing van de richtlijn verloopt in vier fasen:

1. rapportage in 2025 over het boekjaar 2024 voor grote ondernemingen die reeds onder de NFR-richtlijn vallen
2. rapportage in 2026 over het boekjaar 2025 voor grote ondernemingen die momenteel niet onder de NFR-richtlijn vallen
3. rapportage in 2027 over het boekjaar 2026 voor beursgenoteerde kmo's met uitzondering van micro-ondernemingen, kleine en niet-complexe kredietinstellingen en verzekeringscaptives
4. rapportage in 2029 over het boekjaar 2028 voor ondernemingen uit derde landen met een netto-omzet in de EU van 150 miljoen euro en met ten minste één dochter­onderneming of filiaal in de EU die bepaalde drempels overschrijden

De lidstaten hebben na de publicatie van de CSRD in het Publicatieblad nog 18 maanden tijd voor de omzetting in de nationale wetgeving.

Bron: SenTRAL
Auteur: Jan De Mulder