Wyzwania dla finansów jednostek samorządu terytorialnego w Polsce po 2020 r.
prof. zw. dr hab. Leszek Patrzałek
jest pracownikiem naukowym w Katedrze Finansów Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu.
Wyzwania dla finansów jednostek samorządu terytorialnego w Polsce po 2020 r.
System finansów samorządu terytorialnego w Polsce, który w efekcie wnoszonych do niego w ostatnich latach poprawek i uzupełnień utracił wiele ze swych pierwotnie zakreślonych w połowie lat 90. XX w. zalet, wymaga dziś istotnych zmian, które – zgodnie z przepisami zawartymi w ustawach o samorządzie gminnym, powiatowym i samorządzie województwa – pozwoliłyby organom samorządu terytorialnego odpowiedzialniej i efektywniej wypełniać ich zadania wobec obywateli i przedsiębiorstw. Zdając sobie sprawę z wielowątkowego charakteru tych zmian, w artykule koncentruję się na zaprezentowaniu najważniejszych wyzwań, które będą wymagać uwzględnienia w rozważaniach na temat zmian w systemie finansów samorządu terytorialnego.
W opracowaniu nie będę rozważał uwarunkowań politycznych, chociaż mają one pierwszorzędne znaczenie dla przebiegu procesu zmian w systemie finansów samorządu terytorialnego w Polsce w perspektywie trzeciej dekady tego stulecia. Celem opracowania jest zidentyfikowanie, w świetle 28-letnich doświadczeń w Polsce w zakresie finansowania jednostek samorządu terytorialnego, zewnętrznych i wewnętrznych ekonomiczno-społecznych wyzwań stwarzających imperatyw zmian w systemie finansów jednostek samorządu terytorialnego.
Słowa kluczowe: decentralizacja fiskalna, nierówności fiskalne, polityka regionalna samorządu województwa
prof. zw. dr hab. Leszek Patrzałek
an academic employee in the Finance Department at the Wroclaw University of Economics
Challenges for territorial self-government unit finance in Poland after 2020
The system of territorial self-government finance in Poland, which has lost many of its advantages as a result of the corrections and supplements introduced into it in recent years, requires significant changes which would enable the territorial self-government authorities to effectively fulfil their tasks with respect to the citizens and entrepreneurs. In the article the author identifies the key determinants of change in the territorial self-government system of finance on the basis of long-term studies and observations, considering the following to be the most important: changes in the priorities of the European Union’s budget policy after 2020, the need to increase the list of financial instruments of the voivodship self-government regional policy and putting order to the demarcation of tasks between the government and self-government administration, changes in the system of adjusting own income in the territorial self-government unit budgets and the permeation of the idea of permanent, self-sustaining ecological-social-economic development into territorial self-government finance.
Keywords: fiscal decentralization, fiscal inequalities, regional policy of the voivodship self-government
Bibliografia:
Felber C., Gospodarka dobra wspólnego. Model ekonomii przyszłości, Rzeszów 2014
Gorzelak G., Regionalizm i regionalizacja w Polsce na tle europejskim. Czy Polska będzie państwem regionalnym, red. G. Gorzelak, B. Jałowiecki, Warszawa 1993
Musgrave R.A, The Theory of Public Finance, New York 1959
Oates W.E, An Essay on Fiscal Federalism, „Journal of Economic Literature” 1999
Patrzalek L., Finanse samorządu terytorialnego, Wrocław 2010
Piketty T., Ekonomia nierówności, Warszawa 2015
Rogall H., Ekonomia zrównoważonego rozwoju, Poznań 2010
dr hab. Wojciech Tomasz Modzelewski
jest adiunktem w Instytucie Nauk Politycznych Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
Dylematy w określaniu aktywności zagranicznej samorządów terytorialnych – kategoria paradyplomacji
Jednostki polskiego samorządu terytorialnego, od momentu ich utworzenia, podejmują aktywność zagraniczną, która jest przedmiotem badań naukowych, głównie z zakresu ekonomii, socjologii, prawa, geografii i politologii. Mimo zainteresowania nauki nie wypracowano jednak wspólnych dla tego obszaru badawczego terminów oraz definicji, a te które określają różnorodną aktywność zagraniczną samorządów, stosowane są niejednolicie. Występujący w literaturze nieład terminologiczny skłania do przyjęcia terminu „paradyplomacja”, który – jak założono – dobrze oddaje istotę oraz różnorodność zagranicznej aktywności jednostek samorządu terytorialnego.
Paradyplomacja jest działaniem równoległym i komplementarnym do klasycznej dyplomacji realizowanej przez państwo. Uzupełnia ją i wzbogaca, jest również jej podporządkowana. Poza tym należy analizować zagraniczne działania jednostek samorządu (paradyplomację) jako element nowych, zdecentralizowanych stosunków międzynarodowych.
Słowa kluczowe: samorząd terytorialny, aktywność zagraniczna, paradyplomacja
dr hab. Wojciech Tomasz Modzelewski
a senior lecturer at the Institute of Political Science at the Faculty of Social Sciences of the University of Warmia and Mazury in Olsztyn
Dilemmas in specifying foreign activity of territorial self-governments – category of paradiplomacy
Polish territorial self-governments have been taking up foreign activity since their establishment, which is the subject of academic research, mainly in economics, sociology, law, geography and political science. However, despite academic interest, common terms and definitions have not been developed for this research area, while those that define various foreign activities of territorial self-governments are not uniformly applied. The terminology disorder that is present in literature encourages the acceptance of the term ‘paradiplomacy’, which – as assumed – well reflects the essence and diversity of the international activity of territorial self-governments. Paradiplomacy is an activity that is parallel and complementary to the classic diplomacy pursued by the government. Paradiplomacy complements and enriches diplomacy, while being subordinated to it. Furthermore, the foreign activity of territorial self-governments (paradiplomacy) needs to be analysed as a source of new decentralized international relations.
Keywords: territorial self-government, foreign activity, paradiplomacy
Bibliografia:
Aguirre I., Making Sense of Paradiplomacy? An Intertextual Inquiry about a Concept in Search of a Definition [w:] Paradiplomacy in Action. The Foreign Relations of Subnational Governments, red. F. Aldecoa, M. Keating, London 1999
Cappellin R., Interregional Cooperation in Europe: An Introduction [w:] Border Regions in European Integration, red. R. Cappellin, P.W.J. Batey, London 1993
Czarnow S., Współpraca zagraniczna województw, „Państwo i Prawo” 2000/11
Dickson F., The Internationalisation of Regions: Paradiplomacy or Multi-level Governance?,
„Geography Compass” 2014/8
Dołzblasz S., Związki partnerskie miast wojewódzkich na tle współpracy zagranicznej województw [w:] Przekształcenia strukturalne miast i zrównoważony rozwój gospodarki miejskiej, red. J. Słodczyk, D. Rajchel, Opole 2008
Duda R., Multi-level governance – MLG. Nowy sposób zarządzania Unią Europejską w obliczu procesów integracji i regionalizacji, Wrocław 2013
Dumała H., Rodzaje i formy struktur współpracy międzyterytorialnej w Europie [w:] Przekształcenia regionalnych struktur funkcjonalno-przestrzennych. Europa bez granic – nowa jakość przestrzeni, red. S. Dołzbłasz, A. Raczyk, Wrocław 2008
Dumała H., Transnarodowe sieci terytorialne w Europie, Lublin 2012
Dumała H., Współpraca międzynarodowa polskich województw na przykładzie województwa lubelskiego [w:] Europa regionów. Tradycje i perspektywy, red. B. Nitschke, Zielona Góra 2002
Fuksiewicz A., Łada A., Wenerski Ł., Współpraca zagraniczna polskich samorządów. Wnioski z badań, Warszawa 2012
Gabbe J., Malchus V., European Models of Inter-Regional and Cross-border Cooperation, Biuro Studiów i Analiz Kancelarii Senatu RP, Warszawa 1995
Gabbe J., Malchus V., Martinos H., Praktisches Handbuch zur Grenzübergreifenden Zusammenarbeit, http://www.aebr.eu/fi les/publications/lace_guide.pl.pdf, s. 12 (dostęp: 22.02.2019 r.)
Gajda A., Regiony w prawie wspólnotowym. Prawne problemy udziału regionów polskich w procesach integracyjnych, Warszawa 2005
Gałuszka K., Współpraca międzynarodowa polskich gmin na przykładzie miasta Katowice [w:] Samorząd terytorialny w zintegrowanej Europie, t. 1, red. B. Filipiak, A. Szewczuk, Szczecin 2006
Goik H., Współpraca przygraniczna, „Rocznik Polskiej Polityki Zagranicznej” 1996
Góralczyk W., Prawo międzynarodowe publiczne w zarysie, Warszawa 1995
Hocking B., Catalytic Diplomacy: Beyond Newness and Decline [w:] Innovation in Diplomatic Practice, red. J. Melissen, New York 1999
Hooghe L., Marks G., Multi-Level Governance and European Integration, Lanham 2001
Hryniewicka-Filipkowska W., Dyplomacja czy delegacja samorządowa za granicą? Charakter zagranicznych biur polskich województw, „Białostockie Studia Prawnicze” 2012/12
Inny słownik języka polskiego PWN P–Ż, red. M. Bańko, Warszawa 2000
Jóskowiak K., Samorząd terytorialny w procesie integracji europejskie. Polskie doswiadczenia i wnioski na przyszłość, Katowice 2008
Kaczmarek T., Struktury terytorialno-administracyjne i ich reformy w krajach europejskich, Poznań 2004
Karcz-Kaczmarek M., Rozwój kultury jako zadanie samorządu województwa [w:] Regiony w prawie i praktyce. Polska – Ukraina, red. K. Skotnicki, K. Wlaźlak, Łódź 2015
Komornicki T., Powiązania międzynarodowe polskich regionów [w:] Europejskie wyzwania dla Polski i jej regionów, red. A. Tucholska, Warszawa 2010
Kukułka J., Polityka zagraniczna a polityka wewnętrzna [w:] Polityka zagraniczna państwa, red. J. Kukułka, R. Zięba, Warszawa 1992
Kuznetsov A.S., Theory and Practice of Paradiplomacy. Subnational governments in international affairs, New York 2015
Levrat N., Legal aspects of transfrontier co-operation [w:] Building a New Europe. Transfrontier Cooperation in Central Europe, red. V. Hudak, Prague 1996
Łuszczuk M., Zastosowanie pojęcia „paradyplomacja” w świetle ewolucji badań dyplomacji niesuwerennej [w:] Nowe oblicza dyplomacji, red. B. Surmacz, Lublin 2013
Malarski S., Regiony i euroregiony. Zagadnienia organizacyjne, prawne, administracyjne, Opole 2003
Mingus M.S., Transnationalism and Subnational Paradiplomacy: Is this Perforated Sovereignty or Are Democracy and Civil Society Just Reaching Across Borders?, http://www.jura.fu-berlin.de/fachbereich/einrichtungen/oeffentliches-recht/lehrende/bolewskiw/dokumente/5__Para_diplomacy/
Mingus_Transnationalism_and_Subnational_Paradiplomacy.pdf (dostęp: 22.02.2019 r.)
Modrzyńska J., Protokół dyplomatyczny i jego zastosowanie podczas oficjalnych uroczystości na szczeblu regionalnym, krajowym i międzynarodowym, „Samorząd Terytorialny” 2015/9
Modzelewski W.T., Kierunki geograficzne aktywności międzynarodowej województwa warmińsko-mazurskiego [w:] Polska polityka wschodnia a współpraca zagraniczna województwa warmińsko-mazurskiego, red. W. Kotowicz, W.T. Modzelewski, A. Żukowski, Olsztyn 2013
Modzelewski W.T., Paradyplomacja regionów. Studium województw Polski Wschodniej, Olsztyn 2016
Multi-level governance w Unii Europejskiej, red. J. Ruszkowski, L. Wojnicz, Szczecin–Warszawa 2013
Neves M.S., Paradiplomacy, Knowledge Regions and the Consolidation of Soft Power, http://janus.ual.pt/janus.net/en/arquivo_en/en_vol1_n1/en_vol1_n1_art2.html (dostęp: 22.02.2019 r.)
Ociepka B., Dyplomacja publiczna jako forma komunikowania międzynarodowego [w:] Dyplomacja publiczna, red. B. Ociepka, Wrocław 2008
Ociepka B., Miękka siła i dyplomacja publiczna Polski, Warszawa 2013
Pasiut J., Założenia polityki zagranicznej miast w odniesieniu do aktualnej polityki zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej, „Samorząd Terytorialny” 2014/11
Perkmann M., Building Governance Institutions Across European Border, “Regional Studies” 1999/33, No. 7
Perkowski M., Ustępująca ambiwalencja władzy wykonawczej, czyli współpraca zagraniczna polskich regionów a polityka zagraniczna państwa, „Białostockie Studia Prawnicze” 2016/20/B
Piasecki A., Polityka zagraniczna jednostek polskiego samorządu terytorialnego [w:] Europa regionów. Tradycje i perspektywy, red. B. Nitschke, Zielona Góra 2002
Pietrzyk I., Polityka regionalna Unii Europejskiej i regiony w państwach członkowskich, Warszawa 2000
Practical Guide to Transfrontier Co-operation, http://www.espaces-transfrontaliers.org/fi leadmin/user_upload/documents/Documents_MOT/Etudes_Publications_MOT/Practical_guide_COE_MOT_EN.pdf (dostęp: 22.02.2019 r.)
Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny, red. H. Zgółkowa, t. 27, Poznań 2000
Rudolf W., Intensywność współpracy polskich województw z regionami partnerskimi w Niemczech i na Ukrainie [w:] Znaczenie samorządu terytorialnego dla rozwoju regionalnego w Polsce, Niemczech i na Ukrainie. VI Forum Samorządowe. I Międzynarodowe Forum Samorządowe, Szczecin 2010
Sapała M., Rola władz terytorialnych w Unii Europejskiej. Formy reprezentacji interesów na forum europejskim, Poznań 2005
Sapała M., Banaś R., Regionalne przedstawicielstwa w Brukseli – paradyplomatyczna ofensywa polskich województw [w:] Regiony w procesie integracji europejskiej, red. E. Małuszyńska, Po-znań–Leszno 2007
Skrzydło A., Współpraca transgraniczna, „Rocznik Polskiej Polityki Zagranicznej” 1998
Słownik języka polskiego PWN L–P, red. M. Szymczak, Warszawa 1995
Solarz P., Współpraca transgraniczna jako czynnik procesu integracji europejskiej, Warszawa 2009
Sozański J., Prawo Traktatów. Zarys współczesny, Warszawa–Poznań 2009
Stańczyk J., Współpraca transgraniczna w warunkach transnarodowości we współczesnych stosunkach międzynarodowych, „Przegląd Geopolityczny” 2011/3
Surmacz B., „Ambasady” regionów – przedstawicielstwa polskich województw w Brukseli, „Teka Komisji Politologii i Stosunków Międzynarodowych PAN” 2013/8
Surmacz B., Dyplomacja niepaństwowych uczestników stosunków międzynarodowych [w:] Niepaństwowi uczestnicy stosunków międzynarodowych, red. A. Pawłowska, Lublin 2010
Surmacz B., Ewolucja współczesnej dyplomacji. Aktorzy, struktury, funkcje, Lublin 2015
Swianiewicz P., Kontakty międzynarodowe samorządów, „Samorząd Terytorialny” 2005/10
Szadkowska E., Województwa jako potencjalny podmiot współpracy transgranicznej [w:] Współpraca transgraniczna. Aspekty prawno-ekonomiczne, red. M. Perkowski, Białystok 2010
Szul R., Uwarunkowania lokalnej współpracy transgranicznej, „Polski Przegląd Dyplomatyczny” 2001/2
The New Public Diplomacy: Soft Power in International Relations, red. J. Melissen, Basingstoke–New York 2005
Toczyski W., Międzynarodowa współpraca regionów, Gdańsk 1998
Trzcielińska-Polus A., Samorządowy wymiar polityki zagranicznej województwa opolskiego, „Pogranicze. Polish Borderlands Studies” 2015/3, nr 2
Warning M.J., Transnational Public Governance. Networks, Law and Legitimacy, Houndmills 2009
Winczorek P., Komentarz do Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., Warszawa 2000
Wolf Ch., Rosen B., Public Diplomacy. How to Think About and Improve It, Rand Corporation 2004, http://www.rand.org/content/dam/rand/pubs/occasional_papers/2004/RAND_OP134.pdf
(dostęp: 22.02.2019 r.)
Woźniak M., Współpraca międzynarodowa jednostek samorządu terytorialnego w świetle prawa polskiego i standardów międzynarodowych, „Samorząd Terytorialny” 2005/4
Współpraca międzynarodowa samorządu gminnego, red. A. Skorupska, Warszawa 2005
Współpraca partnerska samorządów. Praktyczny przewodnik, red. K. Paczyńska, A. Stachowiak, A. Porawski, H. Leki, Poznań 2009
Zięba-Załuska H., Współpraca międzynarodowa samorządów, „Samorząd Terytorialny” 2008/1–2
dr hab. Zbigniew R. Kmiecik
jest profesorem w Katedrze Postępowania Administracyjnego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie.
dr Magdalena Kotulska
jest adiunktem w Zakładzie Prawa Własności Intelektualnej w Centrum Ochrony Własności Intelektualnej Politechniki Świętokrzyskiej w Kielcach.
Przedawnienie wzruszalności decyzji w wyniku wznowienia postępowania administracyjnego
Przepis art. 146 § 1 k.p.a. ustanawia okresy, po upływie których w wyniku przeprowadzenia wznowionego postępowania administracyjnego nie można uchylić decyzji wydanej w trybie zwykłym. Mimo swojego jednoznacznego, jasnego i niebudzącego wątpliwości brzmienia, treść tego przepisu jest stosunkowo często przedmiotem ewidentnie błędnych bądź dyskusyjnych komentarzy i to o wyjątkowo dużej różnorodności. Spotykane w literaturze błędy interpretacyjne oraz kontrowersje doktrynalne dotyczą czterech najważniejszych z punktu widzenia stosowania wspomnianego przepisu zagadnień: przedmiotu przedawnienia, które następuje wraz z upływem określonych w tytułowym artykule terminów, charakteru prawnego tych terminów, a także materialnych i proceduralnych skutków tego przedawnienia.
Słowa kluczowe: wznowienie postępowania administracyjnego, uchylenie decyzji, stwierdzenie wydania decyzji z naruszeniem prawa, termin, przedawnienie
dr hab. Zbigniew R. Kmiecik
a professor of the Administrative Procedures Department in the Faculty of Law and Administration of the Maria Curie Skłodowska University in Lublin
dr Magdalena Kotulska
a senior lecturer at the Intellectual Property Law Department of the Centre for the protection of Intellectual Property at the Kielce University of Technology
Limitation of the ability to cancel a decision as a result of the renewal of administrative proceedings
The article is a commentary on the provision of Article 146 § 1 of the Administrative Procedures Code defining the limitation periods after which a decision issued in the normal procedure cannot be cancelled as a result of the renewal of administrative proceedings. The starting point for the considerations of the authors is that of the inconsistencies encountered in the literature and the controversies as to the actual content of the norms contained in the provision under review. They primarily apply to the subject matter of the limitation, as referred to in the main article, the legal nature of the deadlines which, upon being passed, result in the limitation, as well as the financial and procedural consequences of this limitation.
Keywords: renewal of administrative proceedings, cancellation of a decision, confirmation a decision
having been issued in breach of the law, deadline, limitation
Bibliografia:
Adamiak B., Glosa do wyroku NSA z 26 sierpnia 1999 r., V SA 708/99, OSP 2000/9
Adamiak B., Wznowienie postępowania administracyjnego, AUW 1990/1093, PPA XXVI
Adamiak B., Borkowski J., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2011
Adamiak B., Borkowski J., Postępowanie administracyjne i sądowoadministracyjne, Warszawa 2003
Beling E.L. von, Deutsches Reichsstrafprozessrecht, Berlin–Leipzig 1928
Chorąży K., Taras W., Wróbel A., Postępowanie administracyjne, egzekucyjne i sądowoadministracyjne, Kraków 2003
Cieślak M., Zagadnienie wyroków nieważnych we włoskiej procedurze karnej, ZNUJ 1962/9
Haber J., Istota prawomocności w prawie procesowym karnym, „Zeszyty Prawnicze Instytutu
Nauk Prawnych PAN” 1960/1
Haber J., Problem wyroków względnie nieważnych, ich konwalidacji i prawomocności w prawie procesowym karnym, „Państwo i Prawo” 1963/7
Janowicz Z., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 1999
Jaśkowska M., Wróbel A., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2011
Kaftal A., Prawomocność wyroków sądowych w polskim prawie karnym procesowym, Warszawa 1966
Kaftal A., Przyczynek do problematyki konwalidacji prawomocnych wyroków sądowych, „Palestra” 1961/9
Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, red. M. Wierzbowski, A. Wiktorowska,
Warszawa 2011
Lőwe E., Rosenberg W., Die Strafprozessordnung und das Gerichtsverfassungsgesetz. Kommentar, Berlin–New York 1958
Łaszczyca G., Martysz C., Matan A., Postępowanie administracyjne ogólne, Warszawa 2003
Mzyk E., Wznowienie postępowania administracyjnego, Warszawa–Zielona Góra 1994
Schwarz O., Schwarz G., Strafprozessordnung. Gerichtsverfassungsrecht und Nebengesetze, München–Berlin 1957
Rogalski M., Przesłanka powagi rzeczy osądzonej w procesie karnym, Kraków 2005
Schaff L., Proces karny Polski Ludowej. Wykład zasad ogólnych, Warszawa 1953
Siedlecki W., Czynności procesowe, „Państwo i Prawo” 1951/11
Słownik języka polskiego, red. M. Szymczak, t. 1, Warszawa 1978
Sobieralski K., Praktyczne problemy wznowienia postępowania administracyjnego, Wrocław 2005
Wolter W., Postępowanie karne, Kraków 1950
dr hab. Paweł Daniel
jest profesorem Uniwersytetu SWPS, wieloletnim pracownikiem WSA w Poznaniu.
Legalność zabudowy w postępowaniu w przedmiocie ustalenia warunków zabudowy
Celem artykułu jest rozważenie, czy przepisy ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym dają jasną odpowiedź co do sposobu postępowania w przypadku stwierdzenie samowoli budowlanej w ramach postępowania w przedmiocie warunków zabudowy. Podjęta analiza doprowadziła do wniosku, że obowiązkiem organów prowadzących postępowanie w przedmiocie wydania decyzji o warunkach zabudowy jest ustalenie, czy na terenie analizowanym lub też na działce będącej przedmiotem wniosku o wydanie decyzji o warunkach zabudowy znajduje się zabudowa zrealizowana w ramach samowoli budowlanej. Obowiązek powyższy aktualizuje się w przypadku powzięcia jakichkolwiek wątpliwości, czy istniejąca zabudowa jest zabudową legalną.
Słowa kluczowe: planowanie przestrzenne, warunki zabudowy, samowola budowlana
dr hab. Paweł Daniel
a professor of the SWPS University of Social Sciences and Humanities, a long-term employee of the Voivodship Administrative Court in Poznań
Legality of a development in proceedings on the definition of planning permission
The objective of the article is to consider whether the provisions of the Act on Spatial Planning and Development give a clear answer on the method of conduct in the case of finding illegal construction in planning permission proceedings. The considerations led to the conclusion that the obligation of the authorities handling the proceedings on issuing planning permission is the establishment of whether a development is located on the site under review or on the plot of land constituting the subject matter of the application for planning permission which was erected as an illegal construction. This obligation is updated if any doubts arise as to whether an existing development is a legal development.
Keywords: spatial planning, planning permission, illegal construction
Bibliografia:
Bąkowski T., Zasada dobrego sąsiedztwa w ustawie z 27.03.2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2005/2
Małysa-Sulińska K., Dobre sąsiedztwo jako przesłanka wydania decyzji o warunkach zabudowy, „Casus” 2009/1
Niewiadomski Z. red. Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne. Komentarz, Warszawa 2006
Nowak M.J., Zasady „dobrego sąsiedztwa” i „kontynuacji funkcji zabudowy i zagospodarowania terenu” w decyzjach o warunkach zabudowy, „Radca Prawny” 2011/2
dr Jan Chmielewski
jest adiunktem w Katedrze Prawa Administracyjnego, Gospodarczego Publicznego i Handlowego w Akademii Leona Koźmińskiego w Warszawie.
Problematyka prawna uciążliwości zapachowych w planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym na obszarze gminy
W polskim porządku prawno-administracyjnym, inaczej niż w prawie cywilnym, nie ma regulacji chociażby pośrednio normujących problematykę uciążliwości zapachowych (tzw. odorów). W artykule podjęto próbę ustalenia, czy w obliczu braku tych regulacji kwestia uciążliwości zapachowych może determinować postępowanie administracyjne w przedmiocie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, a także czy normy odorowe mogą być ustanawiane w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Jeżeli tak, to jakie są warunki legalności tego rodzaju postanowień antyodorowych.
Słowa kluczowe: uciążliwości zapachowe, odory, zrównoważony rozwój, planowanie i zagospodarowanie przestrzenne, decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowaniu terenu, miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego
dr Jan Chmielewski
a senior lecturer at the Department of Administrative, Business, Public and Commercial Law at the Koźmiński University in Warsaw
Legal issue of arduousness of odours in spatial planning and development within the municipality
In contrast with civil law, under Polish administrative law, there are no regulations, even indirectly regulating the issue of arduousness of odours. An attempt was made in the article to establish whether, in the light of the absence of such regulations, the matter of arduousness of odours could determine administrative proceedings regarding planning permission and whether the norms for odours can be specified in the land use plans. If they can, it tries to establish what the conditions of legality of such anti-odour provisions can be.
Keywords: arduousness of odours, odours, sustainable development, spatial planning and development, planning permission, land use plan
Bibliografia:
Czurejno M., Składowiska odpadów komunalnych źródłem emisji odorantów, „Przegląd Komunalny” 2005/11.
Derucka I., Prawne gwarancje realizacji zadań ochrony środowiska w procedurze planowania
przestrzennego w gminie, Wrocław 2013
Gorzym-Wilkowski W. A., Pół wieku ewolucji teorii i praktyki planowania przestrzennego w Polsce (1961–2010) [w:] Człowiek w przestrzeni zurbanizowanej, red. M. Soja, A. Zborowski, Kraków 2011
Górka K., Wdrażanie koncepcji rozwoju zrównoważonego i trwałego, „Ekonomia i Środowisko” 2007/2.
Herbut E., Walczak J., Krawczyk W., Szewczyk A., Pająk T., Badania emisji odorantów z utrzymania zwierząt gospodarskich [w:] Współczesna problematyka odorów, red. M. Szynkowska, J. Zwoździak, Warszawa 2010
Jachnik E., Prawne aspekty ochrony zapachowej jakości powietrza, „Przegląd Prawa Rolnego” 2017/1
Kieres L., Planowanie przestrzenne wobec interesu publicznego i interesu prywatnego, „Przegląd Prawa i Administracji” 2014/98
Kośmider J., Mazur-Chrzanowska B., Wyszyński B., Odory, Warszawa 2002
Kośmider J., Wyszyński B., Zapachowa uciążliwość oczyszczalni ścieków komunalnych, „Archiwum Ochrony Środowiska” 2001/3
Makles Z., Galwas-Zakrzewska M., Złowonne gazy w środowisku pracy, „Bezpieczeństwo Pracy” 2005/9
Michalak A., Krzeszowiak J., Pawlas K., Czy ekspozycja na nieprzyjemne zapachy (odory) szkodzi zdrowiu człowieka?, „Medycyna Środowiskowa – Environmental Medicine” 2014/4
Nowakowicz-Dębek B., Drążyk P., Zoń A., Mario Meyer U., Uciążliwość zapachowa w środowisku ferm, „Przegląd Hodowlany” 2012/2
Ociepka-Kubicka A., Rola planowania przestrzennego w zarządzaniu ochroną środowiska, „Inżynieria i Ochrona Środowiska” 2014/1
Oleś M., Fakultatywne działania administracji publicznej, Warszawa 2018
Pawłowski L., Rola monitoringu środowiska w realizacji zrównoważonego rozwoju, „Rocznik Ochrony Środowiska” 2011/13
Pietraszewski M., Immisje sąsiedzkie a ochrona dóbr osobistych [w:] Księga dla naszych kolegów. Prace prawnicze poświęcone pamięci doktora Andrzeja Ciska, doktora Zygmunta Masternaka i doktora Marka Zagrosika, red. J. Mazurkiewicz, Wrocław 2013
Skrentny Ż., Podstawowe zasady planowania przestrzennego – istota i cele ustanowienia, „Studia Lubuskie” 2011/7
Sówka I., Grzelka A., Miller U., Problematyka odorów w procesach gospodarki ściekowej,
„Wodociągi-Kanalizacja” 2017/6
Sówka I., Sobczyński P., Miller U., Wpływ sezonowej zmienności odorów emitowanych ze źródeł powierzchniowych pasywnych na zasięg oddziaływania zapachowego wybranej komunalnej oczyszczalni ścieków, „Annual Set The Environment Protection. Rocznik Ochrona Środowiska” 2015/17
Sówka I., Zwoździak P., Zwoździak A., Zwoździak J., Problemy uciążliwości zapachowej wybranych obiektów gospodarki komunalnej [w:] Ekotoksykologia w ochronie środowiska, red. B. Kołwzan, K. Grabas, Wrocław 2008
Stelmasiak J., Węzłowe zagadnienia administracyjnoprawne planowania i zagospodarowania
przestrzennego [w:] Między tradycją a przeszłością w nauce prawa administracyjnego. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Janowi Bociowi, red. J. Supernat, Wrocław 2009
Szulczewska B., Planowanie przestrzenne jako instrument realizacji sieci ekologicznych: między teorią a praktyką [w:] Płaty i korytarze jako elementy struktury krajobrazu – możliwości i ograniczenia koncepcji. Problemy Ekologii Krajobrazu tom XIV, red. A. Cieszewska, Warszawa 2004
Wystąpienie Rzecznika Praw Obywatelskich do Ministra Środowiska w sprawie braku przepisów dotyczących uciążliwości zapachowych (immisji odorowych), https://www.rpo.gov.pl/sites/default/files/Do%20M%C5%9A%20w%20sprawie%20braku%20przepis%C3%B3w%20dotycz%C4%85cych%20uci%C4%85%C5%BCliwo%C5%9Bci%20zapachowych%20powodowanych%20przez%20zak%C5%82ady%20przemys%C5%82owe.pdf
Aleksandra Racka
jest radcą prawnym, mediatorem sądowym, członkiem etatowym Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Olsztynie
W sprawie używania języka pomocniczego w gminie
Zagadnienie używania języka własnego mniejszości narodowej przy załatwianiu spraw w gminie nie należy do łatwo uchwytnych. Mimo, że temat języka pomocniczego jako szczególnego sposobu komunikacji przy załatwianiu spraw przez organ gminy był ostatnio poruszany to pewne kwestie można ujmować inaczej, szerszej rozwinąć albo stawiać na nowo. W szczególności dotyczy to charakteru prawnego języka pomocniczego, podstaw prawnych korzystania z niego, zakresu jego używania oraz jego recepcji na gruncie Kodeksu postępowania administracyjnego, a także roli języka mniejszości narodowej przy dokonywaniu czynności urzędowych oraz prawnego zabezpieczenia możliwości korzystania z języka pomocniczego przed organami gminy, w której jest on używany. Na tych właśnie problemach koncentrować się ma uwaga czytelnika. Są to bowiem istotne kwestie nie tylko z punktu widzenia prawnoustrojowego, ale także ogólnospołecznego.
The matter of using a national minority’s language when dealing with matters in the municipality is not easy to grasp. Although the subject of an auxiliary language as a specific method of communicating when dealing with matters was discussed recently, certain issues can be described differently, developed more extensively or restated. In particular, this applies to the legal nature of the auxiliary language, the legal grounds for using it, the extent of its use and its reception under the Administrative Procedures Code, as well as the role of a national minority language when performing official activities and legally securing the ability to use an auxiliary language before the municipal authorities in which it is used. The reader’s attention is to focus on precisely these problems. This is because they are important issues not only from the legal and systemic point of view but also from the general social point of view.
Słowa kluczowe: język urzędowy, język polski, gmina, mniejszość narodowa, język pomocniczy, postępowanie administracyjne
Aleksandra Racka
a legal counsel, court mediator and a full-time member of the Self-Government Board of Appeal in Olsztyn
The use of auxiliary language in the municipality
The matter of using a national minority’s language when dealing with matters in the municipality is not easy to grasp. Although the subject of an auxiliary language as a specific method of communicating when dealing with matters was discussed recently, certain issues can be described differently, developed more extensively or restated. In particular, this applies to the legal nature of the auxiliary language, the legal grounds for using it, the extent of its use and its reception under the Administrative Procedures Code, as well as the role of a national minority language when performing official activities and legally securing the ability to use an auxiliary language before the municipal authorities in which it is used. The reader’s attention is to focus on precisely these problems. This is because they are important issues not only from the legal and systemic point of view but also from the general social point of view.
Keywords: official language, Polish language, municipality, national minority, auxiliary language,
administrative proceedings
Bibliografia:
Hauser R., Szustkiewicz M., Język pomocniczy jako szczególny sposób komunikacji w postępowaniu przed organem gminy, „Samorząd Terytorialny” 2019/1–2
Firlus J.G., Fox N., O instytucji języka pomocniczego w postępowaniu administracyjnym raz
jeszcze, „Polityka i Społeczeństwo” 2017/3
Najczęściej zadawane pytania dotyczące języków w Europie (IP/13/875), Bruksela 2013
Skóra A., Wniesienie podania w języku mniejszości narodowej do organu administracji publicznej, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2005/2
Princ M., Standardy dobrej administracji w prawie administracyjnym, Poznań 2016
dr Paweł Zaborniak
jest doktorem nauk prawnych, sędzią Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 10 marca 2017 r. (II OSK 1753/15) (przepisy przejściowe ustawy – Prawo budowlane a wymóg posiadania prawa do dysponowania nieruchomością na cele budowlane przy budowie bez wymaganego pozwolenia)
Jeżeliby w sprawach kiedy obowiązywało Prawo budowlane z 1974 r. przyjąć, że inwestor (właściciel) obiektu budowlanego nie musi przechowywać dokumentacji, a w tym pozwolenia na budowę, bo przepisy tak nie nakazywały, a z drugiej strony usprawiedliwieniem dla organów byłyby przepisy o kasacji dokumentów obowiązujące wówczas, to nie byłoby w ogóle spraw dotyczących samowoli budowlanych.
W takiej sytuacji twierdzenie inwestora (właściciela) obiektu budowlanego, że było wydane pozwolenie na budowę, nie może być jedynym i ostatecznym dowodem w sprawie.
Słowa kluczowe: pozwolenie na budowę, nakaz rozbiórki obiektu budowlanego, postępowanie dowodowe
dr Paweł Zaborniak
a doctor of legal studies, a judge of the Voivodship Administrative court in Rzeszów
Transitional provisions of the Construction Law and the requirement to have the right to use real property for construction purposes for construction without the required permission.
Ruling of the Supreme Administrative Court of 10 March 2017 (II OSK 1753/15)
The subject of the commentary is the ruling of the Supreme Administrative Court on the matter of legality of a building, the construction of which ended before the provisions of the Construction Law became effective. The position of the court of appeal on the proceedings on taking evidence preceding the decision to discontinue the administrative proceedings was criticized. According to the author, the administrative authorities demonstrated a lack of grounds for issuing a compulsory building demolition order.
Keywords: building permission, building demolition order, proceedings on taking evidence
Bibliografia:
Kosicki A. [w:] Prawo budowlane. Komentarz, pod red. A. Plucińska – Filipowicz, M. Wierzbowski, Warszawa 2018
Łaszczyca G., Odtwarzanie akt w ogólnym postępowaniu administracyjnym, „Samorząd Terytorialny” 2009/9
