Cofnięcie pozwu jest czynnością procesową, którą powód odwołuje powództwo. Oświadczenie o ograniczeniu roszczenia jest równoznaczne z częściowym cofnięciem pozwu.
W sytuacji, w której po stronie powodów występuje współuczestnictwo konieczne cofnięcie pozwu wymaga podjęcia tej czynności przez wszystkich współuczestników łącznie. W przypadku pozostałych rodzajów współuczestnictwa każdy z powodów może samodzielnie cofnąć pozew.
Forma cofnięcia pozwu
Cofnięcie pozwu może nastąpić w piśmie procesowych albo ustnie na rozprawie. W wypadku tego drugiego, nie jest to zmiana powództwa w rozumieniu art. 193 k.p.c. wymagająca złożenia pisma procesowego (art. 193 § 2(1) k.p.c.).
Jeśli cofnięcie pozwu następuje w piśmie procesowym, podlega ono badaniu formalnemu. Jeśli pismo nie spełnia wymagań formalnych, sąd zwróci pismo celem uzupełnienia braków. Jeśli braki nie zostaną usunięte, pismo podlega zwrotowi.
Badanie przez sąd
Jeśli pismo z cofnięciem pozwu zostało skutecznie wniesione albo powód złożył ustne oświadczenie na rozprawie, sąd zweryfikuje, czy pozew cofnięto przed rozpoczęciem rozprawy. Pozew będzie cofnięty „przed rozpoczęciem rozprawy”, jeżeli powód dokona tej czynności na posiedzeniu wyznaczonym na rozprawę bezpośrednio po wywołaniu sprawy i sprawdzeniu obecności. Jeśli tak się stanie, sąd przystąpi do badania dopuszczalności cofnięcia.
Jeśli pozwu nie cofnięto przed rozpoczęciem rozprawy, potrzebna będzie weryfikacja, czy powód zrzekł się roszczenia. Zrzeczenie się roszczenia to oświadczenie o rezygnacji z roszczenia przysługującego powodowi w stosunku do pozwanego. Ponowne wniesienie pozwu o to samo roszczenie skutkuje oddaleniem powództwa. Samo oświadczenie o zrzeczeniu się roszczenia zawiera w sobie cofnięcie pozwu.
Samo ostateczne badanie dopuszczalności cofnięcia będzie możliwe pod warunkiem, że pozwany wyrazi zgodę na cofnięcie pozwu. Oświadczenie pozwanego o wyrażeniu zgody na cofnięcie pozwu może być wyraźne, bądź też wynikać z fikcji prawnej, o której mowa w art. 203 § 3 zd. drugie k.p.c.
Badanie dopuszczalności cofnięcia
Z brzmienia art. 203 § 4 k.p.c. wynika, że cofnięcie pozwu jest dla sądu wiążące, a jedynie wyjątkowo (gdy okoliczności sprawy wskazują, że cofnięcie pozwu, zrzeczenie się lub ograniczenie roszczenia są sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierzają do obejścia prawa) może być uznane za niedopuszczalne.
Jak wskazuje P. Wiśniewski w procedurze: Cofnięcie pozwu, w celu oceny czy cofnięcie pozwu jest dopuszczalne powód powinien podać przyczyny cofnięcia pozwu. Przy przyjęciu takiego założenia, niewskazanie tych przyczyn stanowi brak formalny pisma, a w razie cofnięcia pozwu ustnie, sąd powinien uznać cofnięcie za niedopuszczalne.
Jeśli wszystkie wymogi co do cofnięcia pozwu zostaną spełnione, sąd umorzy postępowanie.
Wojciech Kowalski
LEX Navigator Postępowanie Cywilne
