Is de startersvrijstelling voor huizenkopers een blijvertje?

De kritiek op de afschaffing van de overdrachtsbelasting voor jonge huizenkopers is niet van de lucht. ‘Fiscale hulp aan starters op de woningmarkt werkt averechts. Het zijn juist de doorstromers die profiteren van de startersvrijstelling met als gevolg dat de huizenprijzen verder oplopen’, is het commentaar. De regeling is echter nog jong en de langetermijneffecten zijn nog niet bekend.

Iemand is overdrachtsbelasting verschuldigd bij de aankoop van in Nederland gelegen onroerende zaken. Per 1 januari 2021 is de startersvrijstelling geïntroduceerd in de overdrachtsbelasting voor kopers onder de 35 jaar. Met deze vrijstelling wil de overheid starters een steuntje in de rug geven bij het betreden van de koopwoningmarkt. Starters kunnen vaak moeilijk toetreden tot die markt. Het woningaanbod is laag en de woningprijzen zijn hoog. Bovendien zouden beleggers betaalbare woningen voor de ogen van de starter 'wegkapen'.

Door de startersvrijstelling besparen starters zich de kosten van de overdrachtsbelasting. De gedachte is dat zij hierdoor gemakkelijker kunnen toetreden tot de koopwoningmarkt. Het is echter de vraag of die gedachte wel juist is gezien de kritiek. De Autoriteit Financiële Markten (AFM) stelde bijvoorbeeld dat het er alleen maar voor zorgt dat mensen met meer geld tegen elkaar opbieden, met als gevolg dat de huizenprijzen verder oplopen.

De maatregel is ondanks die kritiek wel een succes op korte termijn. Starters hebben in de eerste twee maanden van dit jaar vaker een hypotheek aangevraagd dan een jaar eerder en notarissen hebben in het eerste kwartaal van 2021 een recordaantal akten gepasseerd dankzij de starters. Het Kadaster heeft wel geconstateerd dat bijna 40 procent van deze groep al huiseigenaar was, de zogenoemde doorstromer. Bovendien liep op 1 april 2021 een gunstige regeling af waarbij de startersvrijstelling ook gold voor duurdere huizen van boven de 400.000 euro.

Toch verwacht het Kadaster dat de vrijstelling op termijn effectiever zal worden voor zogenoemde koopstarters. Dat komt omdat het percentage doorstromers op de huizenmarkt dat niet ouder is dan 35 jaar zal afnemen, aangezien de regeling maar één keer toegepast mag worden. De vraag of de startersvrijstelling een succesvolle ingreep wordt in de gespannen woningmarkt blijft dus nog even open.

NB: Aan de startersvrijstelling zitten meer haken en ogen dan alleen de leeftijdsgrens. Bekijk de video van TaxVisions om goed beslagen ten ijs te komen op de woningmarkt!