Orzecznictwo Sądów Polskich 5/2025

Przelew wierzytelności. Bezskuteczność zawieszona czynności prawnej. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 4 lipca 2024 r., II CSKP 267/23dr hab. Andrzej Szlęzak, profesor Uniwersytetu SWPS w Warszawie
kierownik Katedry Prawa Prywatnego, Instytut Prawa, Uniwersytet SWPS w Warszawie; Of Counsel w kancelarii „Sołtysiński, Kawecki & Szlęzak” w Warszawie, Polska

ORCID: https://orcid.org/0000-0003-4281-2966

Autor odnosi się krytycznie do niektórych wywodów uzasadnienia wyroku Sądu Najwyższego, gdzie uznano bezskuteczność zawieszoną czynności prawnej za stan, w którym zobowiązujące skutki prawne umowy obarczonej taką wadliwością powstają, a nie że pozostają w zawieszeniu do chwili potwierdzenia czynności przez uprawniony do tego podmiot.
Ponadto autor krytycznie odnosi się do poglądu Sądu Najwyższego, że „dla dłużnika ważność umowy przelewu wierzytelności nie jest istotna, gdyż jest on związany zawiadomieniem o przelewie” i wskazuje argumenty przemawiające za przeciwnym wnioskiem.

Słowa kluczowe: prawo cywilne, zobowiązania, przelew wierzytelności, bezskuteczność zawieszona

Dr Hab. Andrzej Szlęzak, professor of the SWPS University of Social Sciences and Humanities 
head of the Private Law Department, Institute of Law, SWPS University of Social Sciences and Humanities in Warsaw, Poland; Of Counsel at the Sołtysiński, Kawecki & Szlęzak law firm in Warsaw, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-4281-2966

Assignment of a Receivable. Suspended ineffectiveness of a legal transaction. Commentary on the ruling of the Civil Chamber of the Supreme Court of 4 July 2024, II CSKP 267/23

The author critically comments on some of the arguments presented in the justification of the Supreme Court’s judgment where suspended ineffectiveness of a legal transaction was qualified as a situation in which obligational legal effects of a contract affected by such defect arose, and not as a situation where they remained suspended until such a legal transaction was ratified by a duly authorised entity.
He also critically comments on the Supreme Court’s view that ‘the validity of an assignment agreement is irrelevant for the debtor because he/she is bound by the notice of the assignment’ and presents arguments to the contrary.

Keywords: civil law, obligations, assignment of a receivable, suspended ineffectiveness

Bibliografia / References
Kidyba A. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 1, Komentarz do art. 1–300134, red. A. Kidyba, Warszawa 2022.
Mularski K. [w:] Kodeks cywilny, t. 2, Komentarz. Art. 353–626, red. M. Gutowski, Warszawa 2022.
Radwański Z., Mularski K. [w:] System Prawa Prywatnego, red. nacz. Z. Radwański, t. 6, Prawo cywilne – część ogólna, red. Z. Radwański, A. Olejniczak, Warszawa 2019.
Strugała R. [w:] Zobowiązania. t. 2, Część ogólna. Komentarz, red. P. Machnikowski, Warszawa 2024.
Szlęzak A., Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 17 marca 2016 r., V CSK 379/15, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2018/1.
Szlęzak A., Przelew ubezpieczeniowej wierzytelności odszkodowawczej. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 23 maja 2024 r., II CNPP 36/22, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2024/12.

Bartłomiej Kugacz 
doktorant, Interdyscyplinarna Szkoła Doktorska Nauk Społecznych – Academia Rerum Socialium, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-3451-407X

Charakter prawny odpowiedzialności członków zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością na podstawie art. 299 k.s.h. Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 25 września 2024 r., I CSK 2387/24

Glosowane postanowienie Sądu Najwyższego stanowi kolejny głos w trwającej od lat debacie dotyczącej charakteru prawnego odpowiedzialności członków zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością na gruncie art. 299 Kodeksu spółek handlowych. Choć przepis ten jest niemal dosłownym powtórzeniem nieobowiązującego już art. 298 Kodeksu handlowego, to jego wykładnia nadal budzi poważne wątpliwości zarówno w doktrynie, jak i orzecznictwie, czego wyrazem jest omawiane orzeczenie. Sąd Najwyższy w postanowieniu odmiennie niż dotychczas uznał, że odpowiedzialność członków zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z art. 299 k.s.h. ma charakter gwarancyjny, a nie deliktowy, co stanowi wyłom w dotychczasowym orzecznictwie Sądu Najwyższego. 

Słowa kluczowe: spółki kapitałowe, odpowiedzialność cywilnoprawna członków zarządu, odpowiedzialność gwarancyjna

Bartłomiej Kugacz 
doctoral student, Doctoral School of Social Sciences (Academia Rerum Socialium), Nicolaus Copernicus University in Toruń, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-3451-407X

This ruling of the Supreme Court is a further voice in the long-standing debate about the legal nature of the liability of the members of the management board of a limited liability company based on Article 299 of the Code of Commercial Companies. Although this provision is an almost verbatim repetition of the no longer binding Article 298 of the Commercial Code, its interpretation still gives rise to serious doubts in both the legal doctrine and judgments, which is expressed in this ruling. In its ruling, contrary to its previous position, the Supreme Court held that the liability of the members of the management board of a limited liability company under Article 299 of the Code of Commercial Companies is of a guarantee nature and not of a delict nature, which is a change from the rulings of the Supreme Court to date. 

Keywords: companies, civil law liability of members of the management board, guarantee liability

Bibliografia / References
Allerhand M., Kodeks handlowy. Komentarz, Lwów 1935.
Bąba M., Swoistość odpowiedzialności z art. 299 k.s.h., „Państwo i Prawo”, Warszawa 2009.
Dulęda D., Odpowiedzialność członków zarządu spółki z o.o. na podstawie art. 299 kodeksu spółek handlowych, Toruń 2008.
Gutowski M., Charakter prawny i zakres przedmiotowy odpowiedzialności członków zarządu spółki z o.o. na podstawie art. 299 k.s.h., „Przegląd Prawa Handlowego” 2008/11.
Janda P. [w:] Prawo upadłościowe. Komentarz, Legalis 2023.
Kappes A., Odpowiedzialność członków zarządu za zobowiązania spółki z o.o., Warszawa 2009.
Karolak A., Odpowiedzialność członków zarządu za zobowiązania spółki z o.o. na podstawie art. 299 k.s.h., „Prawo spółek” 2002/9.
Mariański A., Karolak A., Odpowiedzialność członków zarządu za zobowiązania spółki z o.o. w świetle przepisów prawa handlowego i podatkowego, Warszawa 2004.
Michalski M. [w:] Kodeks spółek handlowych. Tom II. Komentarz do art. 299, red. A. Kidyba, Warszawa 2018.
Nowak A., Charakter prawny odpowiedzialności członków zarządu spółki z o.o za cywilnoprawne zobowiązania spółki na podstawie art. 299 kodeksu spółek handlowych, „Wrocławskie Studia Erazmiańskie” 2008/XII.
Osajda K., Niewypłacalność spółki z o.o. Odpowiedzialność członków zarządu wobec jej wierzycieli, Warszawa 2014.
Pinior P., Strzępka J.A. (red.), Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Legalis 2024.
Roszewski Z.J., Glosa do uchwały SN z dnia 15 czerwca 1999 r., III CZP 10/99, „Prawo Spółek” 2000/6.
Sołtysińsk S., Szajkowski A., Szumański A., Szwaja J., Kodeks spółek handlowych Komentarz. T. 1–4, Legalis 2005.
Siemiątkowski T., Odpowiedzialność cywilnoprawna w spółkach kapitałowych, Warszawa 2007.
Śmieja A., Charakter prawny odpowiedzialności z art. 299 k.s.h. [w:] Kodeks spółek handlowych po pięciu latach, red. J. Frąckowiak, Wrocław 2006.
Śmigaj A., Ochrona wierzycieli spółki z o.o. w przypadku jej niewypłacalności, „Radca Prawny” 2004/6.

prof. dr hab. Zbigniew Kuniewicz 
Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Szczeciński, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0793-9937

Problematyka stosowania art. 115 Kodeksu cywilnego do upływu terminu przedawnienia. Glosa do uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 22 maja 2024 r., III CZP 21/23

Zgodnie z art. 115 Kodeksu cywilnego (k.c.), jeżeli koniec terminu do wykonania czynności przypada w dzień uznany ustawowo za wolny od pracy lub w sobotę, termin upływa następnego dnia, który nie jest dniem wolnym od pracy ani sobotą. Zakres zastosowania przywołanego przepisu wzbudza pewne wątpliwości. Dotychczas w judykaturze przyjmowano, że sposób obliczania terminów, określony w art. 115 k.c., znajduje zastosowanie do upływu terminu przedawnienia. Natomiast w nauce wyrażane były w tej kwestii rozbieżne poglądy. Glosowana uchwała zmienia dotychczasową linię orzeczniczą, stwierdzając, że art. 115 k.c. nie ma zastosowania do upływu terminu przedawnienia. Glosa zawiera krytyczną ocenę zarówno tezy uchwały, jak i wspierających ją przesłanek argumentacyjnych.

Słowa kluczowe: prawo cywilne, przedawnienie roszczeń, dzień ustawowo wolny od pracy, koniec terminu przedawnienia, sposób obliczania terminów

Professor Dr Hab. Zbigniew Kuniewicz 
Faculty of Law and Administration, University of Szczecin, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0793-9937

Issues regarding the application of Article 115 of the Polish Civil Code to the expiry of the limitation period. Commentary on the resolution of the bench of seven judges of the Civil Chamber of the Supreme Court of 22 May 2024, III CZP 21/23

Pursuant to Article 115 of the Polish Civil Code (PCC), if the deadline for conducting an activity falls on a legally recognized public holiday or a Saturday, the period expires on the next day that is not a public holiday or a Saturday. The scope of application of this provision gives rise to certain doubts. It has been assumed in judicial practice to date that the method of calculating the periods specified in Article 115 of the Polish Civil Code applies to the expiry of the limitation period. However, legal scholarship has expressed divergent views on this matter. This resolution changes the line of judgments to date, stating that Article 115 of the Polish Civil Code does not apply to the expiry of the limitation period. The commentary contains a critical assessment of both the resolution and the premises supporting it.

Keywords: civil law, limitation of claims, public holiday, end of the limitation period, method of calculating periods.

Bibligrafia / References
Brzozowski A. [w:] Kodeks cywilny, T. 1, Komentarz do artykułów 1–44911, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2005.
Cieśla M., Stosowanie art. 115 k.c. do końca terminów przedawnienia. Glosa do uchwały siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 22.05.2024 r., III CZP 21/23, „Przegląd Sądowy” 2025/6.
Czepita S., Kuniewicz Z., Kompetencja zgromadzenia wspólników do odwołania członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, „Kwartalnik Prawa Prywatnego” 2009/2.
Kordasiewicz B., Problematyka dawności [w:] System Prawa Prywatnego, T. 2, Prawo cywilne – część ogólna, red. Z. Radwański, A. Olejniczak, Warszawa 2019.
Kuźmicka-Sulikowska J. [w:] Zobowiązania. T. 1. Przepisy ogólne i powiązane przepisy Księgi I KC. Komentarz, red. P. Machnikowski, Warszawa 2022.
Machnikowski P. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2023.
Mularski K. [w:] Kodeks cywilny, T. 1, Komentarz do art. 1–352, red. M. Gutowski, Warszawa 2018.
Radwański Z., Trzaskowski R., Treść czynności prawnej [w:] System Prawa Prywatnego, T. 2, Prawo cywilne – część ogólna, red. Z. Radwański, A. Olejniczak, Warszawa 2019.
Radwański Z., Zieliński M., Normy i przepisy prawne [w:] System Prawa Prywatnego, T. 1, Prawo cywilne – część ogólna, red. M. Safjan, Warszawa 2007.
Safjan M., Zasady prawa prywatnego [w:] System Prawa Prywatnego, T. 1, Prawo cywilne – część ogólna, red. M. Safjan, Warszawa 2007.
Skubisz-Kępka K. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Tom I. Część ogólna (art. 1–125), red. M. Fras, M. Habdas, Warszawa 2018.
Strugała R. [w:] Zobowiązania. T. 1. Przepisy ogólne i powiązane przepisy Księgi I KC. Komentarz, red. P. Machnikowski, Warszawa 2022.

dr hab. Anna Wilk, prof. AWSB 
Katedra Prawa i Administracji, Akademia WSB w Dąbrowie Górniczej, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9073-9153

Wspólny rachunek bankowy z konkubentem a dziedziczenie małżonka. Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 13 lutego 2025r., I CSK 1003/24

Glosowane orzeczenie dotyczy problematyki własności środków znajdujących się na wspólnym rachunku bankowym, prowadzonym przez konkubentów, z których jeden pozostaje w związku małżeńskim, a drugi jest stanu wolnego. Wpływające na taki rachunek wynagrodzenie za pracę osoby pozostającej w związku małżeńskim stanowi składnik majątku wspólnego i podlega dziedziczeniu ustawowemu przez drugiego małżonka, a separacja faktyczna małżonków tego nie zmienia. Nie mają przy tym także znaczenia przepisy Kodeksu postępowania cywilnego dotyczące egzekucji z rachunków wspólnych. Małżonek, który nie reguluje swojej sytuacji prawnej, np. poprzez rozwód, separację sądową, ustanowienie rozdzielności majątkowej bądź testament, musi więc liczyć się z tym, że jego konkubent nie będzie odpowiednio zabezpieczony materialnie w razie jego śmierci.

Słowa kluczowe: małżonek, rachunek bankowy, majątek wspólny, wspólność ustawowa, dziedziczenie

Dr Hab. Anna Wilk, professor of the WSB University 
Faculty of Law and Administration, WSB University, Dąbrowa Górnicza, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9073-9153

Joint bank account with a cohabitant and the spouse’s inheritance.  Commentary on the ruling of the Civil Chamber of the Supreme Court of 13 February 2025, I CSK 1003/24

This judgment applies to the matter of ownership of funds held in a joint bank account of cohabitants, one of whom is married and the other is single. The salary of the married person paid into such an account is a component of joint property and is subject to statutory inheritance by the other spouse, while the actual separation of spouses does not change this. The provisions of the Civil Procedures Code regarding enforcement from joint accounts are also irrelevant in this respect. A spouse who does not regulate his/her legal situation, e.g. through divorce, legal separation, establishment of the separate ownership of property or a will must therefore expect the cohabitant not to be adequately secured financially in the event of his/her death.

Keywords: spouse, bank account, joint property, statutory community, inheritance

Bibliografia / References
Osajda K. (red.), Komentarze Prawa Prywatnego. Tom V. Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz. Przepisy wprowadzające KRO, Legalis 2004.
Pietrzykowski K. (red.), Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, Legalis 2023.
Przewoźnik S., Zupełność systemu prawa. Analogia legis jako metoda uzupełniania luk w prawie, „Studia Prawnicze. Rozprawy i Materiały” 2022/1.
Radwański Z., Prawo cywilne – część ogólna, Warszawa 2007.
Załucki M. (red.), Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, Legalis 2023.

Krzysztof Iwanicki 
aplikant radcowski przy OIRP w Warszawie, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-3322-2756

Zbycie nieruchomości obciążonej hipoteką na rzecz wierzyciela a możliwość jego zaspokojenia. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 21 lutego 2024 r., III KK 283/23

Przedmiotem glosy jest krytyka zaprezentowanego przez Sąd Najwyższy poglądu, zgodnie z którym zastosowanie art. 300 § 1 Kodeksu karnego (k.k.) rozciąga się na czyny polegające na utrudnianiu zaspokojenia wierzyciela. Autor glosy, chcąc wykazać, że ich ściganie w ramach art. 300 § 1 k.k. może prowadzić do obrazy fundamentalnych zasad wypracowanych przez doktrynę prawa karnego, przypomina o niekwestionowanych dyrektywach wykładni i za ich pomocą rekonstruuje normę oraz dokonuje subsumpcji, a następnie zestawia ją z zaprezentowaną w wyroku argumentacją Sądu Najwyższego, obrazując, iż u podstaw glosowanego wyroku legły motywy sprzeczne z prymarnymi zasadami prawa karnego. Dodatkowo autor formułuje i argumentuje tezę, zgodnie z którą zbycie nieruchomości zabezpieczonej hipoteką na rzecz wierzyciela nie prowadzi do udaremnienia lub uszczuplenia jego zaspokojenia, a tym samym wyklucza przypisanie odpowiedzialności karnej za typ czynu zabronionego z art. 300 § 1 k.k.

Słowa kluczowe: pokrzywdzenie wierzyciela, utrudnianie egzekucji, upłynnianie majątku, udaremnianie zaspokojenia wierzyciela, uszczuplanie zaspokojenia wierzyciela

Krzysztof Iwanicki
trainee legal counsel at the Warsaw Bar Association of Legal Counsels, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-3322-2756

The sale of mortgaged property to a creditor and the possibility of repaying him. Commentary on the ruling of the Criminal Chamber of the Supreme Court of 21 February 2024, III KK 283/23

The commentary criticizes the Supreme Court’s view that the application of Article 300 §1 of the Penal Code also applies to acts that obstruct the repayment of a creditor. In order to demonstrate that prosecution under Article 300 §1 of the Penal Code could lead to a breach of the fundamental principles developed by the doctrine on criminal law, the author first recalls unquestionable interpretative directives and then uses them to reconstruct the norm and perform a subsumption. He then compares this with the reasoning presented by the Supreme Court in the ruling, illustrating that this ruling was based on motives that were in conflict with the principles of primary criminal law. In addition, the author formulates and argues that the sale of mortgaged property to a creditor does not prevent or reduce the satisfaction of the creditor, thus ruling out criminal liability for offences prohibited under Article 300 §1 of the Penal Code.

Keywords: injuring the creditor, hindering enforcement, liquidating assets, preventing the satisfaction of the creditor, reducing the satisfaction of the creditor

Bibliografia / References
Bojarski M. [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. M. Filar, Warszawa 2016.
Czech T. [w:] Księgi wieczyste i hipoteka. Komentarz. Tom II. Hipoteka, LEX 2024.
Florczak-Wątor M. [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. P. Tuleja, Warszawa 2023.
Kulik M. [w:] Kodeks karny. Komentarz aktualizowany, red. M. Mozgawa, LEX 2024.
Łabuda G. [w:] Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz, red. J. Giezek, Warszawa 2021.
Majcher Sz., W kwestii tzw. prawotwórstwa sądowego (na przykładzie orzecznictwa SN w sprawach karnych), „Państwo i Prawo” 2004/2.
Majewski J. [w:] Kodeks karny. Część szczególna. Tom III. Komentarz do art. 278–363 k.k., red. W. Wróbel, A. Zoll, Warszawa 2022.
Morawski L., Wykładnia w orzecznictwie sądów. Komentarz, Toruń 2002.
Patora K. [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. J. Kulesza, Warszawa 2025.
Wróbel W., Prawotwórcze tendencje w orzecznictwie Sądu Najwyższego w sprawach karnych. Mity czy rzeczywistość? [w:] W kręgu teorii i praktyki prawa karnego. Księga poświęcona pamięci Profesora Andrzeja Wąska, Lublin 2005.
Wyrembak J., Zasada nullum crimen sine lege a wykładnia prawa (ze szczególnym uwzględnieniem pozycji metody językowej), „Przegląd Sądowy” 2009/1.
Wyrembak J. [w:] Zasadnicza wykładnia znamion przestępstw. Pozycja metody językowej oraz rezultatów jej użycia, Warszawa 2009.
Zoll A. [w:] Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz. Tom I. Komentarz do art. 1–116 k.k., red. A. Zoll, Warszawa 2012.
Zoll A. [w:] Kodeks karny. Część ogólna. Tom I. Cześć I. Komentarz do art. 1–52, red. W. Wróbel, Warszawa 2016.

Dawid Marko 
asystent w Katedrze Prawa Karnego Procesowego i Kryminalistyki, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Gdański; adwokat, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-9578-7405

Znaczenie uprzednio złożonego oświadczenia pokrzywdzonego o działaniu w sprawie w charakterze oskarżyciela posiłkowego w przypadku ponownego otwarcia rozprawy głównej. Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 16 października 2024 r., I KZP 4/24

W glosie poruszono problem skuteczności uprzednio złożonego oświadczenia pokrzywdzonego o zamiarze działania w sprawie w charakterze oskarżyciela posiłkowego we wszystkich tych układach procesowych, w których przewód sądowy wymaga ponownego otwarcia. Dokonując analizy uwzględniającej perspektywę konstytucyjną oraz prawa Unii Europejskiej, autor dochodzi do zasadniczo aprobującej glosowane orzeczenie konkluzji, że o ile nie sposób przyjąć, iż skutek uprzednio złożonego oświadczenia automatycznie rozciąga się na postępowanie zainicjowane ponownym otwarciem rozprawy głównej, o tyle jednak raz złożone oświadczenie nakłada na sąd szczególne obowiązki związane z przysługującym pokrzywdzonemu prawem do informacji i aktywnego udziału w postępowaniu karnym, chronione również na gruncie art. 16 § 1 i 2 Kodeksu postępowania karnego. Autor formułuje wnioski de lege ferenda mające na celu kompleksowe rozwiązanie problemu konsekwencji uprzednio złożonego oświadczenia pokrzywdzonego w przypadku ponownego otwarcia przewodu sądowego. 

Słowa kluczowe: postępowanie karne, pokrzywdzony, oskarżyciel posiłkowy

Dawid Marko 
research and teaching assistant, Department of Criminal Procedural Law and Forensics, Faculty of Law and Administration, University of Gdańsk, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-9578-7405

Significance of a declaration previously made by a victim about acting as an auxiliary prosecutor in the event of retrial. Commentary on the ruling of the Criminal Chamber of the Supreme Court of 16 October 2024, I KZP 4/24

The commentary addresses the matter of the effectiveness of a victim’s prior declaration of intent to act as an auxiliary prosecutor in all procedural contexts in which a retrial is necessary. While conducting the analysis from the point of view of both constitutional and EU law, the author essentially supports this ruling. He argues that, while it cannot be accepted that such a prior declaration is automatically extended to proceedings initiated by the reopening of the main case, it nevertheless imposes specific obligations on the court once it is made. These obligations apply to the victim’s right to information and to actively participate in the criminal proceedings, which are also protected by Article 16, §§1 and 2 of the Polish Criminal Procedures Code. The author formulates de lege ferenda proposals intended to provide a more comprehensive legal solution to the issue of a declaration made by a victim in the event of a retrial. 

Keywords: criminal proceedings, victim, auxiliary prosecutor

Bibliografia / References
Czarnecki P., Prawo pokrzywdzonego do sądu karnego [w:] Pokrzywdzony jako uczestnik postępowań represyjnych. Czwarty wierzchołek trójkąta?, red. P. Czarnecki, A. Światłowski, Warszawa 2021.
Eichstaedt K. [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz. Tom I. Art. 1–424, red. D. Świecki, Warszawa 2024.
Flis-Świeczkowska M., Glosa do postanowienia Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 22 listopada 2017 r., sygn. akt II AKa 58/17, „Folia Iuridica Universitatis Wratislaviensis” 2020/2, vol. 9.
Gudowski M., Wyrok w sprawie Witkowski przeciwko Polsce jako przyczynek do dyskusji nad czynnościami procesowymi dokonanymi przed rozpoczęciem biegu terminu procesowego, „Prokuratura i Prawo” 2020/1.
Paluszkiewicz H. [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. K. Dudka, Warszawa 2023.
Stefański R.A. [w:] Kodeks postępowania karnego. Tom I. Komentarz do art. 1–166, red. R.A. Stefański, S. Zabłocki, Warszawa 2017.
Zagrodnik J., Burdzik M. [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. J. Zagrodnik, Warszawa 2024.

dr Aleksandra Bocheńska 
Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-5536-7924

Zakres sądowego stosowania Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej połączony z odmową zastosowania art. 121a ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 25 kwietnia 2024 r., I PSKP 13/23

Glosowane orzeczenie dotyczy odmowy zastosowania szczególnej ochrony trwałości stosunku pracy nauczycieli akademickich o statusie sędziego Trybunału Konstytucyjnego, Sądu Najwyższego oraz Naczelnego Sądu Administracyjnego (art. 121a ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce) podczas sądowego rozstrzygania z uwzględnieniem bezpośredniego stosowania przepisów Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Wobec brzemienia i sposobu uchwalenia art. 121a Prawa o szkolnictwie wyższym i nauce należy uznać, że Sąd Najwyższy wykazał, iż regulacji tego przepisu nie da się pogodzić z konstytucyjną zasadą równości (art. 32 Konstytucji RP), a w warstwie proceduralnej – z art. 121 ust. 2 i art. 118 Konstytucji RP dotyczącymi udziału Senatu w postępowaniu ustawodawczym. Jednocześnie w związku z niezdolnością do działania obecnego Trybunału Konstytucyjnego rozproszona kontrola konstytucyjności ustaw bez poszanowania kompetencji tego Trybunału jako organu konstytucyjnego i niestosowanie art. 193 Konstytucji RP powinno być oceniane jako próba ratowania porządku konstytucyjnego. 

Słowa kluczowe: sądowe stosowanie Konstytucji RP, dodatkowe zatrudnienie nauczyciela akademickiego, status sędziego Trybunału Konstytucyjnego, status sędziego Sądu Najwyższego, status sędziego Naczelnego Sądu Administracyjnego

Dr Aleksandra Bocheńska
Faculty of Law and Administration, Adam Mickiewicz University in Poznań, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-5536-7924

The scope of judicial application of the Polish Constitution combined with the refusal to apply Article 121a of the Law on Higher Education and Science. Commentary on the ruling of the Labour and Social Insurance Chamber of the Supreme Court of 25 April 2024, I PSKP 13/23

This ruling applies to the refusal to apply special protection to the permanence of employment of academic teachers with the status of judges of the Constitutional Tribunal, Supreme Court and the Supreme Administrative Court (Article 121a of the Law on Higher Education and Science of 20 July 2018) during adjudication through the direct application of the provisions of the Constitution of the Republic of Poland. In view of the wording and manner of adoption of Article 121a of the Law on Higher Education and Science, it should be accepted that the Supreme Court has demonstrated that this provision is incompatible with the constitutional principle of equality (Article 32 of the Constitution of the Republic of Poland) and, at the procedural level, with Article 121, para. 2 and Article 118 of the Constitution of the Republic of Poland regarding the Senate’s involvement in the legislative process. Simultaneously, given the current Constitutional Tribunal’s inability to operate, the dispersed review of the constitutionality of statutes without respecting the powers of the Constitutional Tribunal as a constitutional body and without applying Article 193 of the Constitution of the Republic of Poland should be assessed as an attempt to save the constitutional order. 

Keywords: judicial application of the Constitution of the Republic of Poland, additional employment of an academic teacher, status of a judge of the Constitutional Tribunal, Supreme Court, status of a judge of the Supreme Administrative Court

Bibliografia / References
Garlicki L., Stosowanie konstytucji przez sądy i trybunały (ile monopolu, a ile dekoncentracji?), „Studia Prawnicze” 2022/2.
Garlicki L. [w:] Normatywna wartość ustawy zasadniczej. Konstytucyjne podstawy systemu prawa, red. M Wyrzykowski, Warszawa 2001.
Garlicki L., Derlatka M. [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. II, red. L. Garlicki, M. Zubik, Warszawa 2016.
Oniszczuk J., Zarys Systemu Prawa Pracy. Tom I. Część ogólna Prawa Pracy, red. K.W. Baran, Warszawa 2010.

dr Anna Reda-Ciszewska 
Katedra Prawa Pracy, Instytut Nauk Prawnych, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-8727-2399

Wypowiedzenie zakładowego układu zbiorowego pracy a wypowiedzenie zmieniające dokonane indywidualnie pracownikowi. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 15 listopada 2023 r., II PSKP 78/22

W stanie faktycznym stanowiącym podstawę rozstrzygnięcia Sądu Najwyższego pracodawca wypowiedział układ zbiorowy pracy z zachowaniem okresu wypowiedzenia i zadeklarował, że w przypadku nieprzedstawienia zakładowej organizacji związkowej w umówionym terminie pakietu kompletnych regulacji płacowych do ich procedowania, wypowiedzenie układu traci swoją moc. Sprawa dotyczyła przywrócenia pracownicy poprzednich warunków pracy i płacy u pracodawcy i rozstrzygnięcia o zasadności wypowiedzenia zmieniającego dokonanego przez pracodawcę, który jako przyczynę wypowiedzenia zmieniającego podał ustanie mocy obowiązującej zakładowego układu zbiorowego pracy oraz wejście w życie nowego regulaminu wynagradzania i nowego regulaminu premiowania.

Słowa kluczowe: układ zbiorowy pracy, wypowiedzenie, warunek, źródło prawa pracy

Dr Anna Reda-Ciszewska 
Department of Labour Law, Institute of Legal Sciences, Cardinal Stefan Wyszyński University in Warsaw, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-8727-2399

Termination of a corporate collective bargaining agreement vs individual termination with notice of changed terms and conditions of employment. Commentary on the ruling of the Labour and Social Insurance Chamber of the Supreme Court of 15 November 2023, II PSKP 78/22

In the factual situation constituting the basis of the Supreme Court’s ruling, an employer terminated a collective bargaining agreement with notice and declared that, if the company trade union organization did not present a package of complete salary regulations for processing by an agreed deadline, the termination of the agreement would become invalid. The matter applied to the reinstatement of an employee on her previous terms and conditions of employment for the employer and the decision regarding the validity of the termination with notice changing the terms and conditions of employment made by the employer. The employer orally stated that the reason for the termination changing the terms and conditions of employment was the expiry of the collective bargaining agreement and the entry into force of the new salary and bonus regulations.

Keywords: collective bargaining agreement, termination, condition, source of labour law

Bibliografia / References
Baran K.W. [w:] Kodeks pracy. Komentarz. Tom II. Art. 94–3045, red. K.W. Baran, Warszawa 2022.
Dörre-Kolasa D., Musiała A., Tomaszewska M., Włodarczyk M., Rozwiązanie układu [w:] System Prawa Pracy. Tom I. Część ogólna, red. K.W. Baran, Warszawa 2017.
Dubowik A., Regulamin wynagradzania jako źródło zakładowego prawa pracy po nowelizacji Kodeksu pracy, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 1996/5.
Gładoch M. [w:] Kodeks pracy. Komentarz, red. A. Sobczyk, Warszawa 2023.
Gładoch M., Nierozwiązywalność układów zbiorowych pracy [w:] Prawo pracy. Między gospodarką a ochroną pracy. Księga jubileuszowa Profesora Ludwika Florka, red. M. Latos-Miłkowska, Ł. Pisarczyk, Warszawa 2016.
Gładoch M., Rozwiązywanie układów zbiorowych pracy – uwagi de lege lata i de lege ferenda, Przyszłość prawa pracy. Liber Amicorum. W pięćdziesięciolecie pracy naukowej prof. M. Seweryńskiego, red. Z. Hajn, D. Skupień, Łódź 2015.
Janiak A. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Tom I. Część ogólna, red. A. Kidyba, Warszawa 2012.
Jaśkowski K. [w:] K. Jaśkowski, E. Maniewska, Kodeks pracy. Komentarz, t. I, Warszawa 2016.
Korus P. [w:] Kodeks pracy. Komentarz, red. A. Sobczyk, Warszawa 2023.
Maciejewska-Szałas M. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. M. Balwicka-Szczyrba, A. Sylwestrzak, Warszawa 2024.
Maniewska E. [w:] K. Jaśkowski, E. Maniewska, Komentarz aktualizowany do Kodeksu pracy, LEX 2024.
Międzynarodowa Organizacja Pracy, Wolność związkowa. Przegląd podjętych decyzji i wprowadzonych zasad przez Komitet Wolności Związkowych Rady Administracyjnej MBP, Genewa 2006.
Piankowski M. [w:] Kodeks pracy. Komentarz, red. U. Jackowiak, Gdynia 2004.
Piątkowski J. [w:] Kodeks pracy. Komentarz. Tom II. Art. 94–3045, red. K.W. Baran, Warszawa 2022.
Piątkowski J., Klauzula odpowiedniego stosowania kodeksu cywilnego do stosunku pracy. Dylematy i zagrożenia [w:] Prawo pracy. Między gospodarką a ochroną pracy. Księga jubileuszowa Profesora Ludwika Florka, red. Ł. Pisarczyk, Warszawa 2016.
Radwański Z., Trzaskowski R. [w:] Prawo cywilne – część ogólna. System Prawa Prywatnego, t. 2, red. A. Olejniczak, Z. Radwański, Warszawa 2019.
Rudnicki S. [w:] S. Dmowski, S. Rudnicki, Komentarz do Kodeksu cywilnego. Księga pierwsza. Część ogólna, Warszawa 2011.
Sierocka I. [w:] Komentarz do niektórych przepisów ustawy – Kodeks pracy [w:] Zbiorowe prawo zatrudnienia. Komentarz, Warszawa 2019.
Sierocka I., Sposoby rozwiązywania układów zbiorowych pracy [w:] Układy zbiorowe pracy. W stulecie urodzin profesora Wacława Szuberta, red. Z. Góral, Warszawa 2013.
Skąpski M., Problem dopuszczalności wypowiedzenia części postanowień układu zbiorowego pracy albo porozumienia zbiorowego, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2021/10.
Szubert W., Układy zbiorowe pracy, Warszawa 1960.
Świątkowski A.M., Kodeks pracy. Komentarz, Warszawa 2018.
Uziak W., O treści regulaminów uwag kilka, „Studia Iuridica Lublinensia” 2015/XXIV, 3.
Walczak K., Wartościowanie stanowisk [w:] System Prawa Pracy. Tom III. Indywidualne prawo pracy. Część szczegółowa., red. K.W. Baran, M. Gersdorf, K. Rączka, Warszawa 2021.
Wiącek M., Ostaszewski W., Ograniczenia w zakresie rozwiązania układu zbiorowego pracy, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2015/6.
Włodarczyk M., Swoiste źródła prawa pracy – kilka refleksji na temat ich genezy [w:] Z zagadnień współczesnego prawa pracy. Księga jubileuszowa Profesora Henryka Lewandowskiego, Warszawa 2009.
Wyka T., Prawo pracy refleksje i poszukiwania. Księga pamiątkowa prof. J. Wratnego, Warszawa 2013.
Zieleniecki M., W kwestii dopuszczalności wypowiedzenia części układu zbiorowego pracy, „Prawo i Więź” 2021/2.

prof. dr hab. Bogumił Brzeziński 
Katedra Prawa Finansowego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Jagielloński, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-3923-5627
udział w autorstwie tekstu – 33%
dr hab. Krzysztof Lasiński-Sulecki, prof. UMK
Katedra Prawa Finansów Publicznych, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-8380-8392
udział w autorstwie tekstu – 34%
dr hab. Wojciech Morawski, prof. UMK
Katedra Prawa Finansów Publicznych, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-2396-9434
udział w autorstwie tekstu – 33%

Skutki rozbieżności między wersjami językowymi umów o unikaniu podwójnego opodatkowania. Glosa do uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 28 października 2024 r., II FPS 1/24

Glosowana uchwała dotyczy problemu skutków rozbieżności między wersjami językowymi umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, przy czym odnosi się ona tylko do sytuacji, gdy w umowie określono, iż jedna z wersji językowych jest wersją rozstrzygającą. Autorzy polemizują ze stanowiskiem Naczelnego Sądu Administracyjnego, jakoby w takiej sytuacji bezwzględnie należało odwołać się do wersji obcojęzycznej. Wskazują oni na słabości argumentacji tego Sądu.

Słowa kluczowe: konwencja między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Królestwa Szwecji w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, błąd w treści art. 11 ust.1 i 2 Konwencji w wersji w języku polskim, rozstrzyganie rozbieżności przy interpretacji przepisów Konwencji w oparciu o wersję w języku angielskim

Professor Dr Hab. Bogumił Brzeziński 
Department of Financial Law, Faculty of Law and Administration, Jagiellonian University, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-3923-5627
Contribution to the preparation of the article – 33%
Dr Hab. Krzysztof Lasiński-Sulecki, professor of the Nicolaus Copernicus University
Department of Public Finance Law, Faculty of Law and Administration, Nicolaus Copernicus University in Toruń, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-8380-8392
Contribution to the preparation of the article – 34%
Dr Hab. Wojciech Morawski, professor of the Nicolaus Copernicus University
Department of Public Finance Law, Faculty of Law and Administration, Nicolaus Copernicus University in Toruń, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-2396-9434
Contribution to the preparation of the article – 33%

Consequences of discrepancies between language versions of conventions for the avoidance of double taxation. Commentary on the resolution of the Supreme Administrative Court of 28 October 2024, II FPS 1/24

This resolution applies to the issue of the consequences of discrepancies between the language versions of conventions for the avoidance of double taxation. It specifically applies to situations where a convention stipulates that one of the language versions is decisive. The authors argue with the position of the Supreme Administrative Court that, in such a situation, reference should be unconditionally made to the foreign-language version. They highlight the weaknesses of this Court’s reasoning.

Keywords: convention between the Government of the Republic of Poland and the Government of the Kingdom of Sweden for the avoidance of double taxation and the prevention of fiscal evasion with respect to taxes on income, error in the wording of Article 11(1) and (2) of the Convention in the Polish-language version, resolution of discrepancies in the interpretation of the provisions of the Convention based on the English-language version

Bibliografia / References
Brzeziński B., Lasiński-Sulecki K., Morawski W., Problem wykładni międzynarodowych umów w sprawie unikania opodatkowania, sporządzonych w dwóch lub większej liczbie języków, „Kwartalnik Prawa Podatkowego” 2023/1.
Morawski L., Wstęp do prawoznawstwa, Toruń 1996.
Morawski W., Rozbieżności między wersjami językowymi umów o unikaniu podwójnego opodatkowania. Naczelny Sąd Administracyjny chce porządkować podatkową wieżę Babel, „Przegląd Podatkowy” 2024/10.

dr Adam Bojarski 
doradca podatkowy przy WOKIDP w Poznaniu, radca prawny przy OIRP w Poznaniu, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-9951-5677

Podatek od przychodów z budynków będących akademikami. Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 6 września 2023 r., II FSK 2628/20

W przedstawionym stanie faktycznym Naczelny Sąd Administracyjny orzekł, że zakwaterowanie w domu studenckim nie spełnia definicji ,,innej umowy o podobnym charakterze” w rozumieniu przepisów art. 24b ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, czego skutkiem jest brak powstania obowiązku podatkowego z tytułu podatku od przychodów z budynków. Glosator podziela argumentację Sądu. Ograniczenia wynikające z ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce mające charakter administracyjny oraz ograniczenie stosowania zasady swobody umów uregulowanej w art. 3531 Kodeksu cywilnego wykluczyły możliwość zaliczenia zakwaterowania w domu studenckim jako umowy podlegającej opodatkowaniu podatkiem od przychodów z budynku.

Słowa kluczowe: akademik, dom studencki, podatek od przychodów z budynków, uczelnia wyższa, zakwaterowanie studentów i doktorantów, zasada swobody umów

Dr Adam Bojarski 
tax adviser at WOKIDP in Poznań, legal counsel at the Bar Association of Legal Counsels in Poznań, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-9951-5677

Tax on income from buildings used as student halls of residence. Commentary on the ruling of the Supreme Administrative Court of 6 September 2023, II FSK 2628/20

In the facts of this case, the Supreme Administrative Court ruled that accommodation in a student hall of residence does not satisfy the definition of ‘another contract of a similar nature’ in the meaning of the provisions of Article 24b, para. 1, item 2 of the Act on VAT, which results in no tax liability arising on the income from the buildings. The commentator agrees with the Court’s arguments. Restrictions arising from the Law on Higher Education and Science of an administrative nature and the limitation of the application of the principle of contractual freedom regulated in Article 3531 of the Polish Civil Code precluded the possibility of including accommodation in a student hall ofresidence as a contract in which the income from the building is taxable.

Keywords: hall of residence, tax on income from buildings, university, student accommodation, principle of contractual freedom

dr Marek Bełdzikowski 
Centrum Badań nad VAT, Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie, Polska
ORCID: https://orcid.org/0009-0001-3473-6935

Status organów publicznych jako podatników podatku od towarów i usług w odniesieniu do czynności dokonywanych w zakresie zadań tych organów. Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 11 października 2024 r., I FSK 131/21

Glosowany wyrok porusza jedno z bardziej kontrowersyjnych zagadnień na gruncie podatku od towarów i usług, a mianowicie statusu organów publicznych jako podatników od towarów i usług w przypadku dokonywania przez nie czynności pozostającym w zakresie zadań jako organu. Naczelny Sąd Administracyjny przyjął, że w przypadku, gdy organ publiczny prowadzi sprzedaż surowców wtórnych oraz usług polegających na zakwaterowaniu uczniów nie jest podatnikiem w rozumieniu art. 9 ust. 1 dyrektywy 2006/112 i w konsekwencji nie jest też podatnikiem w rozumieniu art. 15 ust 1 i ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług.

Słowa kluczowe: podatek VAT, podatnik VAT, działalność gospodarcza, działalność edukacyjna, zakwaterowanie

Dr Marek Bełdzikowski
VAT Research Centre, Koźmiński University in Warsaw, Poland
ORCID: https://orcid.org/0009-0001-3473-6935

Status of public authorities as taxable persons for value-added tax (VAT) purposes with respect to activities performed within the scope of their duties. Commentary on the ruling of the Supreme Administrative Court of 11 October 2024, I FSK 131/21

This ruling addresses one of the most controversial issues in VAT law, namely the status of public authorities as taxable persons for VAT purposes when they perform activities that lie within the scope of their official tasks. The Supreme Administrative Court held that when a public authority sells secondary raw materials or provides services involving student accommodation, it is not a taxable person in the meaning of Article 9(1) of Directive 2006/112. It is therefore also not a taxable person in the meaning of Article 15, para. 1 and para. 2 of the Polish Act on VAT.

Keywords: VAT tax, taxable person for VAT purposes, business activity, educational activity, accommodation

Bibliografia / References
Michalik T., VAT. Komentarz, Legalis 2024.