Zgodnie z unijną dyrektywą w grudniu ubiegłego roku Polska powinna wdrożyć krajowy system przyjmowania zgłoszeń i podejmowania działań następczych oraz ochrony sygnalistów. Drugi projekt ustawy w tej sprawie poznaliśmy w kwietniu, co pozwala mieć nadzieję, że nowe prawo wejdzie w życie już wkrótce.
Fragment artykułu z miesięcznika „Dyrektor Szkoły” 2022/7
Unijna dyrektywa o ochronie sygnalistów to potoczna nazwa dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z 23.10.2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających przypadki naruszenia prawa Unii Europejskiej (Dz.Urz. UE L 305, s. 17). Zgodnie jej postanowieniami od 17.12.2021 r. sygnaliści są chronieni przed działaniami odwetowymi we wszystkich krajach członkowskich UE.
Dyrektywa definiuje sygnalistę jako osobę, która dokonuje zgłoszenia o nieprawidłowościach w swoim środowisku pracy. Może nim zostać każdy pracownik. Nie ma znaczenia podstawa zatrudnienia, co oznacza, że zgłoszenia mogą dokonać także osoby samozatrudnione, stażyści i wolontariusze, członkowie struktury korporacyjnej spółki oraz pracownicy zewnętrzni. Warto podkreślić, że uruchomienie mechanizmów ochrony pracownika jest uzależnione od dobrej wiary sygnalisty, czyli przekonania o prawdziwości zgłaszanych informacji.
Do czasu przyjęcia w Polsce ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa https://legislacja.gov.pl/projekt/12352401 z przygotowaniem procedur, wyznaczeniem odbiorców zgłoszeń oraz przeszkoleniem pracowników spokojnie mogą czekać tylko prywatne jednostki i firmy w tym sektorze. W sektorze publicznym dyrektywa już obowiązuje. Jeśli pracodawcą jest podmiot publiczny, w tym szkoła, sygnalista jest obecnie chroniony, a przepisy powinny być wdrożone.
