Jak szybko zbudować dobrą argumentacje do rozprawy na podstawie orzeczeń?

Czym jest argumentacja prawna?

Jest niczym innym jak sposobem uzasadniania stawianych tez. Wynika ona z analizy przepisów prawa, ich subsumpcji, ale także doświadczenia zawodowego i życiowego profesjonalnego pełnomocnika. Samo wykonywanie tej profesji jest niejako sztuką właściwej argumentacji. ,,Właściwość'' argumentacji uzależniona jest w dużej mierze od prawidłowego przygotowania i zgromadzenia odpowiedniej wiedzy.

Rola orzeczenia w budowaniu argumentacji prawnej

Orzecznictwo w polskim porządku prawnym nie jest źródłem prawa powszechnie obowiązującego. Jest natomiast cennym, jak nie najcenniejszym, źródłem jego wykładni. Sądy w swoich orzeczeniach dogłębnie analizują przepisy i dokonując ich subsumpcji, przekładają je na konkretne wnioski praktyczne. Niejako to samo wyzwanie stawiane jest profesjonalnym pełnomocnikom pracującym nad daną sprawą. Dzięki korzystaniu z dorobku sądów jest to proces zdecydowanie łatwiejszy, a co najważniejsze, szansa na zbudowanie w ten sposób silnej argumentacji prawnej znacząco rośnie.

Niewątpliwą przewagą orzecznictwa jest to, że obok rozważań prawnych, znajdziemy w nim również fakty. Dzięki temu pełnomocnik jest w stanie dopasować rozważania teoretyczne, typowo prawne, do faktów w badanej przez siebie sprawie. Proces budowy argumentacji prawnej jest więc prosty - należy wybrać zbliżone merytorycznie orzeczenie, wytypować z niego najistotniejsze argumenty prawne i dostosować je do badanej sprawy

Orzecznictwo w liczbach

Z pozoru prosty proces jest jednak niezwykle czasochłonny. Samo dotarcie do właściwych orzeczeń, z uwagi na ich ilość, może okazać się nie lada wyzwaniem. Ostatniego dnia 2023 roku w systemie informacji prawnej LEX dostępnych było 2 909 445 orzeczeń, w tym:

• orzeczeń Naczelnego Sądu Administracyjnego - 361 194
• orzeczeń Sądu Najwyższego - 261 994
• orzeczeń sądów okręgowych - 191 233
• orzeczeń sądów rejonowych - 113 673
• orzeczeń wojewódzkich sądów administracyjnych - 705 452 (!).

Narzędzia wspomagające analizę orzeczniczą

W dobie wszechobecnych usprawnień pracy i rozwoju sztucznej inteligencji praca z orzecznictwem może stać się łatwiejsza. Już samo powstanie baz danych agregujących w sobie orzeczenia wszystkich sądów w Polsce jest dużym ułatwienie, choć na ten moment traktowanym raczej jako norma, a nie coś wyjątkowego. Czym innym mogą być programy, które w nowczesny sposób usprawniają pracę. Jednym z nich jest LEX Kompas Orzeczniczy 2.0.

Analiza treści w orzeczeniach

W ramach nowego LEX Kompasa Orzeczniczego 2.0 dodaliśmy nową funkcjonalność - analiza treści. Jest to niejako imitacja tradycyjnej pracy pełnomocnika przy orzeczeniu z użyciem zakreślaczy. Tym razem jednak robimy to automatycznie. W ramach tej funkcji orzeczenie zyskało dodatkowy widok, z graficznym wyróżnieniem fragmentów o określonym charakterze:

1. rozstrzygnięcia
2. roszczenia i zarzuty
3. argumentacja prawna
4. fakty

Uchylone orzeczenia

Uchylenie danego orzeczenia, oprócz standardowych skutków procesowych, ma jeszcze jeden - może wpływać na argumentację prawną. Powołanie się bowiem swojej argumentacji na twierdzenia zawarte w orzeczeniu uchylonym i wchodzącym w zakres tego uchylenia, dla poparcia stawianych tez może okazać się lekko mówiąc niefortunne. W LEX Kompas Orzeczniczy 2.0 takie orzeczenia zostały jasno oznaczone, pozwalając na świadomy wybór co do dalszego korzystania.

LEX Kompas Orzeczniczy 2.0 to nie tylko analiza treści czy uchylone orzeczenia. To także szereg innych funkcjonalności usprawniających pracę z orzecznictwem jak choćby autoTEZA czy orzeczenia podobne. Sprawdź dokładny ich opis TUTAJ.

Patrycja Tiuryn
Product Manager LEX Kompas Orzeczniczy 2.0