Duurzaamheidsverslaggeving CSRD: dit zijn de normen

In het artikel Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) kon je lezen wat de CSRD inhoudt. Het doel van CSRD is om openbaar te maken hoe duurzaam de waardeketen van een organisatie is en je als mogelijke klant een keuze kunt maken of je om die reden wel wil kiezen voor deze organisatie. In dit artikel vertel ik over de eerste twee reeksen normen die een organisatie moet bijhouden voor de duurzaamheidsverslaggeving – en waar een accountant straks dus op moet letten bij het opstellen van de jaarrekening.

De eerste reeks normen bij duurzaamheidsverslaggeving 

Deze eerste set normen verschijnt op 31 oktober 2022. De set bevat richtlijnen voor twee belangrijke conceptuele richtlijnen: 

1 dubbele materialiteit 
2 kwaliteit van informatie  

1. Dubbele materialiteit 

Dubbele materialiteit is door de Europese Commissie als begrip geïntroduceerd als onderdeel van de richtlijnen van de Non-Financial Reporting Update (NFRD). De definitie van dubbele materialiteit is:‘het identificeren van alle mogelijke negatieve en positieve effecten op mens en milieu die zijn verbonden met de eigen bedrijfsvoering en de waardeketen’ (Alexvangroningen B.V., 2022).   

Dubbele materialiteit betekent hierbij dat een negatief of positief effect van een bedrijf ook materieel kan zijn als dit geen invloed heeft op de bedrijfswaarde. Bedrijven moeten zodoende ook deze negatieve effecten in kaart brengen en hierover rapporteren. Het introduceren van dubbele materialiteit in verslaglegging zal ervoor zorgen dat er meer aandacht komt voor niet-financiële onderwerpen. (Caspar Snijders, Actiam).  

Wat is materialiteit eigenlijk? 

Materialiteit is een maatstaf in auditing en accounting die bepaalt wat de omvang van een afwijkend bedrag (fout) in de jaarrekening mag zijn. Deze maatstaf noemen we de (jaarrekening) materialiteit. Er is sprake van een materiële afwijking (in bedragen of in de toelichting) wanneer deze in aard en omvang zodanig groot zijn, dat het oordeel van een gebruiker waarschijnlijk wordt beïnvloed. Bij het controleren van de jaarrekening hanteert de accountant vaak een materialiteit van 2% van de omzet.  

Effecten op mens en milieu bij bedrijven 

Wanneer we bij dubbele materialiteit spreken over 'effecten van activiteiten van de onderneming', bedoelen we daarmee de ecologische en maatschappelijke materialiteit. Klimaatinformatie moet worden gerapporteerd als deze noodzakelijk is voor een goed begrip van de externe impact van de onderneming. Dit is typisch het perspectief dat het meest van belang is voor burgers, consumenten, werknemers, zakelijke partners, gemeenschappen en organisaties uit het maatschappelijke middenveld. Toch wil een toenemend aantal beleggers ook weten wat de klimaatimpact is van ondernemingen waarin ze beleggen, om een beter begrip te hebben van de klimaatimpact van hun beleggingsportefeuille en om die impact beter te kunnen meten.   

Impact materialiteit (milieu):  

Alle milieu gerelateerde zaken die invloed hebben op een organisatie. Bijvoorbeeld aspecten als: 

• Uitstoot broeikasgassen (BKG of het green house gas protocol, GHG-protocol; bij sommigen beter bekend als het Kyotoprotocol) 
• Energie efficiëntie
• Resultaten van de ecologische voetafdruk en afhankelijkheden. 

Impact materialiteit (sociaal)

Alle overwegingen waarmee organisaties rekening dienen te houden van waardeketen tot cultuur inclusief de benadering van bedrijfsethiek. Denk hierbij bijvoorbeeld aan: 

• Arbeidsomstandigheden
• Mensenrechten
• Gelijke kansen 

Financiële materialiteit

Openbaarmaking van alle duurzaamheids-/ESG kwesties die waarschijnlijk een aanzienlijke invloed hebben op de financiële gezondheid en operationele prestaties van de organisatie. Een organisatie dient te vertrouwen op niet-monetaire kwantitatieve gegevens (liquide middelen, handelsvorderingen, obligaties en fin. Schulden), monetaire gegevens (valuta (units of currency)) en/of kwalitatieve gegevens.  

2. Kwaliteit van informatie 

De eerste set normen bevat ook richtlijnen over de kwaliteit van informatie. Deze richtlijnen bepalen hoe een organisatie moet zorgen dat de duurzaamheidsinformatie van hoge kwaliteit is. Denk hierbij aan waarheidsgetrouwe weergave, vergelijkbaarheid en verifieerbaarheid.  

Praktisch voorbeeld  

Bij deze eerste set normen zal een organisatie dus in de jaarrekening andere soorten milieueffecten dan alleen klimaat bekendmaken. Hierbij liggen best lastige taken. Een voorbeeld is het vaststellen van BKG-emissies van het eerdergenoemde GHG-protocol. Deze heeft 3 scopes en de 3e scope is het lastigste. Dat gaat over de leveranciers van de organisatie (upstream supply) en het gebruik door klanten (downstream supply). Een organisatie die voor CSRD in aanmerking komt zal dus bij zijn leveranciers moeten opvragen hoe hun afvaltransport is geregeld, investeringen, zakenreizen enz. Dit zal 80% van de totale voetafdruk zijn.  Lees ook: De jaarrekening, slechts één druk op de knop.

Voorbeeld wagenpark 

Een ander voorbeeld is een wagenpark dat een organisatie beheert. Er dienen niet alleen meer de leasekosten geregistreerd te worden, maar ook het aantal gereden kilometers (KM) en de hoeveelheid getankte benzine (L) per werknemer om op deze manier de ecologische voetafdruk te bepalen per medewerker. Bij elektrische auto’s komt het dus neer op de hoeveelheid kilometers, de hoeveelheid afgenomen stroom (kWh) om op te laden en de leverancier van die stroom: hoe is de stroom opgewekt? 

Niet-financiële gegevens in Twinfield Boekhouden 

Twinfield Boekhouden werkt momenteel aan de ontwikkeling van het bijhouden van niet-financiële gegevens in de boekhouding. Deze gegevens kunnen worden gebudgetteerd in een nieuwe budgetmodule. Daarnaast heeft Twinfield de ambitie om deze gegevens ook via de user interface en/of Basecone op een transactie vast te leggen, zodat de gebruikers Werkelijkheid vs Budget kunnen gaan vergelijken. Deze resultaten zijn via API’s te ontsluiten voor rapportages en dus advies.   

Energiebesparingen inzichtelijker met materiele vaste activa module  

Ook energie besparen is een actueel onderdeel waarbij bedrijven worden verzocht om sneller aan bij te dragen. Twinfield Boekhouden ondersteunt dit met de Materiele Vaste Activa module. Het afschrijven van zonnepanelen, warmtepompen en andere energiebesparende middelen kunnen met deze module inzichtelijk gemaakt worden voor de CSRD.

De tweede reeks normen bij duurzaamheidsverslaggeving 

Ook de tweede reeks normen is een set en deze worden uitgebracht op 31 oktober 2023. Deze set helpt organisaties hun rapportage op een juiste manier op te stellen. De conceptuele richtlijnen bevatten:

• Connectiviteit
  Koppelpunten om organisaties te helpen hun financiële rapportage te koppelen aan duurzaamheidsverslaggeving en visa versa. 
• Niveaus en grenzen van rapportage
  Beoordeling waarin het belang van de waardeketen wordt benadrukt bij het meten en rapporteren van sociale en milieu. 
• Retrospectieve en toekomstgerichte informatie
  Een organisatie dient doelen te stellen hoe ze zichzelf willen verbeteren en op welke vlakken. Deze doelen dienen beoordeeld te worden en voortgang dient gemeten te worden via KPI’s voor het bereiken van deze doelen. 

De twee sets moeten nog worden vrijgegeven, maar de aandachtspunten rondom dit voorstel geven ons een goed idee van de belangrijkste vereiste resultaten op het gebied van milieu-impact bij bedrijven. Ook laten we je graag weten dat Twinfield de juiste zaken ontwikkelt om gebruikers te helpen automatiseren en goed advies te geven.   

Rol van de accountant 

In het volgende en laatste artikel in deze serie bespreek ik wat de rol van de accountant is bij duurzaamheidsverslaggeving.