Ergonomie: ‘wisselwerken’ is te verkiezen boven “hybride zitten”

Hybride zitten was het onderwerp van een webinar door dr. Jack Callaghan, hoofd van het CRE-MSD (Centre of Research Expertise for the Prevention of Musculoskeletal Disorders) en professor aan de University of Waterloo, beide Canadese instellingen.

Hybride zitten is een vorm van zitten met een open heuphoek, waarbij de hoek tussen bovenbenen en rug groter is dan 90°. In zo’n houding behoudt men de natuurlijke kromming van de rug, waardoor mogelijke gezondheidsklachten zoals lagerugpijn vermeden kunnen worden.

Bij hybride zitten kan de hellingsgraad tussen romp en dij variëren tussen 90° (zitten) en 180° (staan), afhankelijk van het type bureaustoel dat gebruikt wordt.

Het onderzoek naar hybride zitten is nog redelijk nieuw, maar er kunnen toch al enkele types van bureaustoelen worden onderscheiden.

(foto: webinar University of Waterloo)

Een leunondersteuning die een deel van het lichaamsgewicht opvangt. Veel van het lichaamsgewicht wordt opgevangen door de voeten, die altijd op de grond rusten. Je vindt dergelijke ‘stoelen’ ook hier en daar terug in moderne bussen of trams.

(foto: webinar University of Waterloo)

Een zit zonder rugleuning, waarbij voornamelijk de zit het lichaamsgewicht opvangt. Een deel van het gewicht wordt echter ook opgevangen door de voeten, die zich op de grond of in een soort van beugels kunnen bevinden.

(foto: webinar University of Waterloo)

Een soort kruk of hoge stoel met volledige zit en rugleuning, waarbij het lichaamsgewicht volledig ondersteund wordt door de kruk.

(foto: webinar University of Waterloo)

Een volledige zit, geen armleuningen en de voeten in contact met de vloer of een platform; opmerkelijk is dat de zit vrij kan pivoteren en balanceren.

Sommige van deze stoelen zitten dus meer in het “zitspectrum”, andere leunen dichter bij het “staspectrum” aan.

Is hybride zitten een goede oplossing?

Het is geen nieuws dat de hele dag zitten of staan beide ongezond zijn, en dat men best veel van houding wisselt. De huidige stand van zaken in het onderzoek naar zitten en/of staan, leert ons het volgende:

• langdurig zitten verhoogt de kans op cardiovasculaire aandoeningen
• zitten op het werk (zittend werk) verhoogt op zich niet de kans op cardiovasculaire aandoeningen
• staan op het werk (staand werk) verhoogt wèl de kans op cardiovasculaire aandoeningen
• fysieke activiteit op het werk verlaagt op zich niet de kans op cardiovasculaire aandoeningen
• er is geen bewijs dat zit-statafels de kans op cardiovasculaire aandoeningen verlagen
• een hoger metabolisme ten gevolge van langdurig rechtstaan is ontoereikend voor een verlaging van het BMI
• staan kan sterk geassocieerd worden met lagerugpijn
• voor zitten is er slechts een zwakke link met lagerugpijn
• zit-statafels kunnen de kans op lagerugpijn verminderen

Omdat zit-statafels niet alle problemen oplossen, wordt er nu onderzoek gevoerd naar hybride zitten, maar uit onderzoek van dr. Callaghan blijkt dat hybride zitten zeker niet te verkiezen is boven afwisselend staand en zittend werken (wisselwerken). In zijn webinar gaf hij enkele conclusies mee:

• hybride zitoplossingen met een open heuphoek zorgen niet voor betere houdingen van de onderrug en mogen niet gezien worden als de ideale oplossing voor beeldschermwerkers
• wisselwerken en zit-statafels zijn beter voor de gezondheid en het variëren van houding
• hybride zitoplossingen met leunondersteuning kunnen wèl zorgen voor minder lagerugpijn, maar de gezondheidsgevolgen op lange termijn zijn nog niet onderzocht

Op de website van de University of Waterloo vindt u links naar de opname van het webinar (video) en de samenvattende slides (pdf).

Meer in senTRAL, online tool voor alle HSE informatie:

• Apparatuur bij beeldschermwerk: Bureaustoel
• Vandaag is weer 10‑10‑10
• Staan is ongezond, als het te lang duurt