Pojęcie przewlekłości postępowania egzekucyjnego póki co nie doczekało się definicji ani w ustawie o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, ani w kodeksie postępowania administracyjnego.
P. Przybysz w procedurze: Skarga na przewlekłość postępowania egzekucyjnego, LEX/el. 2018 podkreśla, że przewlekłość postępowania egzekucyjnego nie jest tożsama z jego długotrwałością. O przewlekłości postępowania można mówić wyłącznie wówczas, gdy przedłużanie się czasu trwania postępowania zostało zawinione przez organ egzekucyjny i jest następstwem jego wadliwych działań.
W orzecznictwie wskazuje się na celowość posiłkowego odwoływania się co do tej kwestii do unormowań zawartych w ustawie z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz. U. z 2018 r., poz. 75). „Z przepisu art. 2 ust. 2 tej ustawy wynika, iż dla stwierdzenia, czy w sprawie doszło do przewlekłości postępowania, należy w szczególności ocenić terminowość i prawidłowość czynności podjętych w celu przeprowadzenia i zakończenia sprawy egzekucyjnej, uwzględnić charakter sprawy, stopień jej faktycznej i prawnej zawiłości oraz znaczenie dla strony, która wniosła skargę dotyczącą zagadnień w niej rozstrzygniętych. Ocenie podlega także zachowanie się stron, a w szczególności strony, która zarzuciła przewlekłość postępowania. Pożądane jest również odwołanie się (na podstawie art. 18 u.p.e.a.) do zasady szybkości, wnikliwości i prostoty postępowania przewidzianej w art. 11 k.p.a., oraz zasady stosowania środków prowadzących do bezpośredniego wykonania obowiązków najmniej uciążliwych dla zobowiązanego, wynikającej z art. 7 § 2 u.p.e.a.” (z uzasadnienia wyroku WSA w Warszawie z dnia 2 października 2008 r., III SA/Wa 114/08, LEX nr 489607).
wniesienie skargi
Autor wskazuje, że skarga na przewlekłość postępowania egzekucyjnego może być wniesiona przez zobowiązanego (art. 54 § 1 u.p.e.a.), jak również przez podmioty wskazane w art. 54 § 2 u.p.e.a., to jest:
– wierzyciela niebędącego jednocześnie organem egzekucyjnym,
– podmiot, którego interes prawny lub faktyczny został naruszony w wyniku niewykonania obowiązku oraz
– organ zainteresowany w wykonaniu obowiązku.
Skarga musi być wniesiona do organu egzekucyjnego w sposób określony w art. 63 § 1 k.p.a.
Ustawa nie formułuje szczególnych wymagań dotyczących treści skargi na przewlekłość postępowania egzekucyjnego. Skarga, jak każde podanie, powinna zawierać minimum elementów, to jest powinno z niej wynikać, kto wnosi skargę oraz jaki jest adres wnoszącego skargę, a ponadto, jakie żądanie jest zawarte w skardze (art. 63 § 2 k.p.a.).
W skardze powinny być wskazane okoliczności uzasadniające legitymację skargową wnoszącego skargę, który nie jest zobowiązanym lub wierzycielem.
przedmiot skargi
Przedmiotem skargi na przewlekłość postępowania egzekucyjnego nie mogą być postanowienia, jak również czynności egzekucyjne, które można kwestionować za pomocą innych środków prawnych. W skardze tej nie można również podnosić okoliczności, które mogą stanowić podstawę zarzutów (art. 33 u.p.e.a.).
Jeżeli w podaniu wniesionym jako skarga na przewlekłość postępowania egzekucyjnego są podnoszone okoliczności, które nie mogą być podnoszone w tego rodzaju środku prawnym, ale mogą być rozpatrzone w innym trybie, to organ egzekucyjny powinien rozpatrzyć to podanie we właściwym trybie.
rozpoznanie skargi
P. Przybysz przypomina, że organ egzekucyjny, rozpoznając skargę na przewlekłość postępowania, dokonuje oceny terminowości podejmowania czynności egzekucyjnych i innych czynności postępowania, jak również ustala przyczyny ewentualnej bezczynności lub opóźnienia w podejmowaniu tych czynności.
Organ egzekucyjny w wyniku uwzględnienia skargi na przewlekłość postępowania, stosownie do okoliczności sprawy, podejmuje działania w celu usunięcia stanu przewlekłości. Jeżeli skarżący zarzuca przewlekłość postępowania będącą następstwem niedokonywania czynności egzekucyjnych lub czynności procesowych, to należy dokonać tych czynności. Jeżeli przewlekłość jest następstwem dokonywania zbędnych czynności, to powinny one zostać poniechane.
W każdym przypadku niemożności uwzględnienia skargi na przewlekłość postępowania egzekucyjnego należy skargę oddalić.
Nie jest dopuszczalna skarga na przewlekłość postępowania egzekucyjnego, które nie zostało jeszcze wszczęte.
Więcej informacji na temat postępowania ze skargi na przewlekłość postępowania egzekucyjnego znajdziemy w wspomnianej procedurze oraz w dokumentach z nią powiązanych. Zachęcamy do lektury!
Wojciech Kowalski
LEX Navigator Postępowanie Administracyjne