Księgi wieczyste de lege ferenda. Zarys koncepcji reformy polskiego prawa wieczystoksięgowegodr Jarosław Kuropatwiński
radca prawny, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9047-7544
Księgi wieczyste de lege ferenda. Zarys koncepcji reformy polskiego prawa wieczystoksięgowego
Artykuł stanowi dalszy ciąg rozważań przedstawionych przez autora w artykule pt. Polski system wieczystoksięgowy na tle prawnoporównawczym („Przegląd Sądowy” 2025/7–8). Oceniając polski system wieczystoksięgowy niezwykle wysoko, autor zwraca uwagę na niektóre jego elementy, które wymagają zmiany. Przedstawia propozycję zmiany przepisu art. 6 ust. 2 ustawy o księgach wieczystych i hipotece, która powinna poprawić wiarygodność ksiąg wieczystych, a także proponuje wprowadzenie zasadniczych zmian w zakresie ujawniania udziału w nieruchomości spadkowej oraz rozszerzenie zakresu przypadków, w których wpis może nastąpić na podstawie zgody osoby, której prawo ma być wpisem dotknięte. Autor postuluje także przywrócenie odrębnej regulacji zakładania ksiąg wieczystych oraz przeprowadzenie migracji do struktury księgi wieczystej prowadzonej w systemie teleinformatycznym tzw. ksiąg dawnych zwykłych, które nadal prowadzone są w postaci papierowej. W artykule sformułowano także postulaty zwiększenia jawności formalnej ksiąg wieczystych poprzez dalszą poprawę czytelności elektronicznej księgi wieczystej oraz uchylenia przepisów wprowadzających odstępstwa od katastralnego modelu oznaczania nieruchomości w księdze wieczystej. W ocenie autora konieczne są także: zasadnicza reforma podstaw oznaczania lokali księdze wieczystej, przywrócenie norm zezwalających na dokonywanie doręczeń notarialnych, prawne uregulowanie formy środków dowodowych służących do wykazania przeszkody do wpisu oraz wprowadzenie do polskiego porządku prawnego zasiedzenia tabularnego.
Słowa kluczowe: księgi wieczyste, modernizacja prawa cywilnego
Dr Jarosław Kuropatwiński
legal counsel, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9047-7544
Land and mortgage registers de lege ferenda. Outline of the concept of the reform of the Polish land and mortgage registry law
This article is a continuation of the deliberations presented by the author in his article entitled Polish land and mortgage registry system in the light of comparative law (‘Court Review’ 2025/7–8). While assessing the Polish land and mortgage registry system as being exceptionally valuable, the author highlights some of its elements that need to be changed. In this article, he proposes the amendment of Article 6, para. 2 of the Act on the Land and Mortgage Register, which should improve the credibility of land and mortgage registers. He also proposes the introduction of fundamental changes to the disclosure of interests in inherited real property and the extension of the range of cases in which an entry may be made on the basis of consent of the person whose right is to be affected by the entry. He also proposes the restoration of separate regulations for establishing land and mortgage registers and migration of the so-called old land and mortgage register kept in paper form to the structure of the land and mortgage register kept in the IT system. The article also contains proposals for increasing the formal transparency of land and mortgage registers by further improving the readability of the electronic land and mortgage register and for repealing regulations that derogate from the cadastral model for identifying property in the land and mortgage register. In the author’s opinion, a fundamental reform of the basis for identifying premises in the land and mortgage register is also necessary, as is the restoration of the legal regulations permitting notarial service of documents, legal regulation of the form of evidence used to demonstrate an obstacle to registration and the introduction of tabular adverse possession into the Polish legal system.
Keywords: land and mortgage registers, modernization of civil law
Bibliografia / References
von Bar Ch., Gemeineuropäisches Sachenrecht, t. II, München 2019.
Grzegorczyk K. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. W. Borysiak, Warszawa 2024 (wyd. elektr.).
Grzybowski S., Prawo cywilne. Zarys prawa rzeczowego, Warszawa 1976.
Kuropatwiński J., Glosa do postanowienia SN z 16.03.2022 r., II CSKP 239/22, „Rejent” 2024/9.
Kuropatwiński J., Kataster nieruchomości jako podstawa przestrzennej identyfikacji praw podmiotowych do nieruchomości, „Rejent” 2020/2.
Kuropatwiński J., Księgi wieczyste. Komentarz do art. 1–582 u.k.w.h. oraz art. 6261–62613 k.p.c., t. 1, Komentarz do art. 1–10 ustawy o księgach wieczystych i hipotece, Bydgoszcz 2013.
Kuropatwiński J., Podstawa wpisu do księgi wieczystej, Warszawa 2021.
Kuropatwiński J., Polski system wieczystoksięgowy na tle prawnoporównawczym, „Przegląd Sądowy” 2025/7–8.
Kuropatwiński J., Założenie księgi wieczystej de lege lata i de lege ferenda. Rozważania o potrzebie reformy, „Przegląd Sądowy” 2023/7–8.
Kuropatwiński J., Zgoda na wpis do księgi wieczystej w ujęciu de lege ferenda, „Rejent” 2021/7.
Kuropatwiński J., Zła wiara jako negatywna przesłanka rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych w ujęciu de lege ferenda, „Przegląd Sądowy” 2023/10.
Kuropatwiński J. [w:] Ustawa o księgach wieczystych i hipotece. Komentarz, red. M. Habdas, M. Fras, Warszawa 2021.
Niezbecka E. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 4, Spadki, red. A. Kidyba, LEX 2015.
Olejniczak A., Rozporządzenie przedmiotem z majątku wspólnego po ustaniu ustroju wspólności, czyli o niektórych skutkach odesłania z art. 46 k.r.o. [w:] Non omne quod licet honestum est. Studia z prawa cywilnego i handlowego w 50-lecie pracy naukowej Profesora Wojciecha Jana Katnera, red. B. Kucharski, A. Kappes, B. Kucharski, U. Promińska, Łódź–Warszawa 2022.
Rudnicki S., rec.: A. Stefańska, Elektroniczna księga wieczysta, „Przegląd Sądowy” 2009/1.
Zaradkiewicz K., Księga wieczysta i inne publiczne rejestry dóbr prawnych w pracach Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego, „Rejent” 2015/5.
dr Agata Krakówka
sędzia Sądu Rejonowego Gdańsk-Północ w Gdańsku, Polska
ORCID: https://orcid.org/0009-0008-0829-1742
Znaczenie systemów sztucznej inteligencji oraz czynników pozaprawnych w procesie podejmowania decyzji w wymiarze sprawiedliwości. Wybrane zagadnienia wstępne
Autorka analizuje podstawowe zagadnienia związane z podejmowaniem decyzji w wymiarze sprawiedliwości zarówno przez człowieka, jak i w przypadku potencjalnego zastosowania sztucznej inteligencji (AI) w tym procesie. Podkreśla znaczenie decyzji sędziego-człowieka w procesie szkolenia i korzystania z systemów informatycznych wykorzystujących sztuczną inteligencję, jak również zwraca uwagę na stosunkowo nieduże zainteresowanie pozaprawnymi aspektami podejmowania decyzji przez człowieka. Istotnym aspektem są: kwestia prawa do bycia sądzonym przez człowieka, które wynika z zasady godności ludzkiej, przy jednoczesnym wykorzystaniu możliwości oferowanych przez obecną technologię, a także zagrożenia, nadzieje i obawy związane z wprowadzeniem sztucznej inteligencji do wymiaru sprawiedliwości. Autorka rozważa również wzajemne powiązania między decyzją sędziego-człowieka i sędziego-maszyny. Artykuł ma stanowić pierwszy element większej całości poświęconej decyzji sędziowskiej – jej aspektom prawnym, psychologicznym, neurologicznym, społecznym, a także możliwości jej wspierania przez nowoczesne rozwiązania informatyczne.
Słowa kluczowe: podejmowanie decyzji, wymiar sprawiedliwości, sztuczna inteligencja, decyzja sędziowska, automatyzacja
Dr Agata Krakówka
judge of the District Court for Gdańsk-Północ in Gdańsk, Poland
ORCID: https://orcid.org/0009-0008-0829-1742
The significance of AI systems and non-legal factors in the decision-making process in the justice system. Selected preliminary issues
The author examines fundamental issues related to decision-making in the administration of justice, encompassing both human judgment and the potential use of artificial intelligence (AI) in this process. She emphasizes the significance of human judicial decision-making in the process of training and use of AI-based systems, while drawing attention to the relatively limited attention paid to the non-legal aspects of human decision-making. The right to be judged by a person, which arises from the principle of human dignity, while taking advantage of the capabilities offered by current technology, as well as the threats, hopes and concerns related to the introduction of artificial intelligence into the justice system are important aspects. The author also explores the connections between decisions made by human judges and potential machine-based judicial decisions. This article serves as the initial component of a broader, holistic study dedicated to judicial decision-making, examining its legal, psychological, neurological and social aspects, as well as the potential for enhancement through modern technological solutions.
Keywords: decision-making, justice system, artificial intelligence, judicial decision, automation
Bibliografia / References
Adam H., Balagopalan A., Alsentzer E., Christia F., Ghassemi M., Mitigating the impact of biased artificial intelligence in emergency decision-making, „Communications Medicine” 2022/149 (2).
Aroyo A.M. i in., Overtrusting robots: Setting a research agenda to mitigate overtrust in automation, „Paladyn. Journal of Behavioral Robotics” 2021/12 (1), https://doi.org/10.1515/pjbr-2021-0029.
Balagopalan A. i in., Judging facts, judging norms: Training machine learning models to judge humans requires a modified approach to labeling data, „Science Advances” 2023/9 (19), https://doi.org/10.1126/sciadv.abq0701.
Barry B.M., Judging better together. Understanding the psychology of group decision making on panel courts and tribunals, „International Journal for Court Administration” 2023/14 (1), https://doi.org/10.36745/ijca.479.
Bieliński A., Potencjalne obszary zastosowania sztucznej inteligencji w postępowaniu cywilnym – czy obecnie ma to rację bytu i czy jesteśmy na takie rozwiązania gotowi? [w:] Sztuczna inteligencja, blockchain, cyberbezpieczeństwo oraz dane osobowe. Zagadnienia wybrane, red. K. Flaga-Gieruszyńska, J. Gołaczyński, D. Szostek, Warszawa 2019.
Binz M. i in., Centaur: a foundation model of human cognition, arXiv:2410.20268, 26.10.2024 r., https://doi.org/10.48550/arXiv.2410.20268.
Błaszczak A., Szokujący wynik sondażu. Robot byłby najlepszym szefem, „Rzeczpospolita” z 17.12.2019 r., https://cyfrowa.rp.pl/technologie/42514-szokujacy-wynik-sondazu-robot-bylby-najlepszym-szefem (dostęp: 25.06.2023 r.).
Brożek B., Umysł prawniczy, Cholerzyn 2018.
Collett C., Neff G., Gouvea Gomes L., The Effects of AI on the Working Lives of Women, UNESCO, OECD, IDB, 2022, https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000380861 (dostęp: 1.08.2025 r.).
Decyzja sędziego w sprawie wymiaru kary i jej psychospołeczne uwarunkowania, red. T. Kaczmarek, Wrocław 1987.
Dijkstra J., Legal knowledge-based systems: The blind leading the sheep?, „International Review of Law, Computers & Technology” 2001/15 (2), https://doi.org/10.1080/13600860120070466.
Dworkin R., Biorąc prawa poważnie, Warszawa 1998.
Dworkin R., Imperium prawa, Warszawa 2006.
Energy and AI. World Energy Outlook Special Report, red. L. Cozzi, International Energy Agency, Paris 2025, https://iea.blob.core.windows.net/assets/601eaec9-ba91-4623-819b-4ded331ec9e8/EnergyandAI.pdf (dostęp: 1.07.2025 r.).
Fiske S.T., Controlling other people. The impact of power on stereotyping, „American Psychologist” 1993/48 (6), https:doi.org/10.1037/0003-066X.48.6.621.
Gigerenzer G., How to explain behavior?, „Topics in Cognitive Science” 2020/12.
Glickman M., Sharot T., How human–AI feedback loops alter human perceptual, emotional and social judgements, „Nature Human Behaviour” 2025/9 (2), https://doi.org/10.1038/s41562-024-02077-2.
Heckert K., Stosowanie systemów zautomatyzowanego podejmowania decyzji w wymiarze sprawiedliwości a wybrane prawa podstawowe [w:] Nowe technologie. Wyzwania i perspektywy dla prawa karnego, red. J. Piskorski, M. Błaszczak, Łódź 2023.
Kaczmarzyk M., Synapsy społeczne. Jak mózgi budują kulturę wychowania, Mysłowice 2023.
Kahneman D., Pułapki myślenia. O myśleniu szybkim i wolnym, Poznań 2012.
Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, Projekt ustawy o systemach sztucznej inteligencji, [2025], https://www.gov.pl/web/premier/projekt-ustawy-o-systemach-sztucznej-inteligencji (dostęp: 5.11.2024 r.).
Kilkenny M.F., Robinson K.M., Data quality: Garbage in – garbage out, „Health Information Managment Journal” 2018/47 (3).
Kliks-Pudlik A., Badaczka: pokolenie Alfa postrzega generatywną AI jak autorytet i wyrocznię, „Nauka w Polsce” z 24.09.2024 r., https://naukawpolsce.pl/aktualnosci/news%2C104561%2Cbadaczka-pokolenie-alfa-postrzega-generatywna-ai-jak-autorytet-i-wyrocznie (dostęp: 28.01.2025 r.).
Komitet Rady Ministrów do spraw Cyfryzacji, Cyfrowy Sąd, [2025], https://www.gov.pl/web/krmc/cyfrowy-sad (dostęp: 29.06.2025 r.).
Koszowski M., Bezpieczeństwo a pewność prawa: dwie metody stosowania prawa w ramach Unii Europejskiej [w:] Kategoria bezpieczeństwa w prawnym wymiarze Unii Europejskiej, red. S.M. Grochalski, Dąbrowa Górnicza 2013.
Kozielecki J., Psychologiczna teoria decyzji, Warszawa 1975.
Kulik W., Wolisz, by menedżerem był robot czy człowiek? Komu z nich bardziej ufasz?, Benchmark z 28.10.2019 r., https://www.benchmark.pl/aktualnosci/sztuczna-inteligencja-czy-ludzki-menedzer-komu-bardziej-ufasz.html (dostęp: 25.06.2023 r.).
Lieberman M.D., Social cognitive neuroscience: a review of core processes, „Annual Review of Psychology” 2007/58.
Łuczak K., Sędzia w poszukiwaniu absurdów prawnych, „Prawo w Działaniu. Sprawy Cywilne” 2021/46.
Matuszczak J., Automatyzacja i cyfryzacja postępowań sądowych wyniki badania w sądach, Ministerstwo Sprawiedliwości, [bd.], https:www.si-dla-sprawiedliwosci.gov.pl/publikacja-ms-raport-z-badania-oczekiwan-w-zakresie-automatyzacji/ (dostęp: 11.05.2024 r.).
Matuszczak J., Ocena faktów, ocena norm. Trenowanie modeli uczenia maszynowego na potrzeby osądzania ludzi wymaga zmodyfikowanego podejścia do oznaczania danych, Ministerstwo Sprawiedliwości, 26.09.2023 r., https://www.si-dlasprawiedliwosci.gov.pl/ocena-faktow-ocena-norm/ (dostęp: 26.10.2024 r.).
Meyer M., Herbert Simon i jego idea ograniczonej racjonalności, „Decyzje” 2007/7.
Miśtak S., Podział modeli uczenia maszynowego wraz z przykładami zastosowania, Centralny Ośrodek Informatyki, gov.pl, 22.07.2022 r., https://www.gov.pl/web/popcwsparcie/podzial-modeli-uczenia-maszynowego-wraz-z-przykladami-zastosowania (dostęp: 2.08.2025 r.).
Money and Machines: 2021 Global Study, Oracle, https://www.oracle.com/a/ocom/docs/applications/erp/money-and-machines-report-2021.pdf (dostęp: 25.06.2023 r.).
Morawski L., Główne problemy współczesnej filozofii prawa. Prawo w toku przemian, Warszawa 2010.
Nęcka E., Orzechowski J., Szymura B., Wichary S., Psychologia poznawcza. Wydanie nowe, Warszawa 2020.
Nowacki J., Tobor Z., Wstęp do prawoznawstwa, Warszawa 2020.
Oracle & Future Workplace AI@Work Study 2019, Oracle and Future Workplace, October 2019, https://www.orgdch.org/wp-content/uploads/2020/03/FWEBOOK-InDesign_V3.pdf (dostęp: 25.06.2023 r.).
Paderno A., Psychopatology of Large Language Models: Foundation Models in a Neurobiological Perspective, „Medium. Towards AI” z 11.01.2024 r., https://pub.towardsai.net/psychopathology-of-large-language-models-foundation-models-in-a-neurobiological-perspective-0f6f6e96a82b (dostęp: 2.08.2023 r.).
Parasuraman R., Manzey D.H., Complacency and bias in human use of automation: an attentional integration, „Human Factors” 2010/52 (3), https://doi.org/10.1177/0018720810376055.
Park P.S., Goldstein S., O’Gara A., Chen M., Hendryks D., AI deception: A survey of examples, risks and potential solutions, „Patterns” 2024/5 (5), https://doi.org/10.1016/j.patter.2024.100988.
Schoenegger P. i in., Large Language Models are more persuasive than incentivized human persuaders, arXiv:2505.09662v2, https://doi.org/10.48550/arXiv.2505.09662.
Shumailov I. i in. (2024), AI models collapse when trained on recursively generated data, „Nature” 2024/631, https://doi.org/10.1038/s41586-024-07566-y.
Simon R.J., Mahan L., Quantifying burdens of proof: A view from the bench, the jury, and the classroom, „Law Society Review” 1970/5, https://doi.org/10.2307/3052837.
Tadeusiewicz R., Nowe możliwości technik obliczeniowych wykorzystujących sztuczną inteligencję [w:] Ergonomia wobec wyzwań nowych technik i technologii, red. M. Złowodzki, T. Juliszewski, H. Ogińska, A. Taczalska, Kraków 2016.
Whang O., From Baby Talk to Baby A.I., „The New York Times” z 20.04.2024 r., https://www.nytimes.com/2024/04/30/science/ai-infants-language-learning.html (dostęp: 2.08.2025 r.).
Wilson B., Hoffman J., Morgenstern J., Predictive Inequity in Object Detection, arXiv:1902.11097, 21.02.2019 r., https://doi.org/10.48550/arXiv.1902.11097.
Wojciechowski M., Sprawiedliwość i emocje w sądowym stosowaniu prawa, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2016/XXXV.
Wojciechowski M., Dowgiałło B., Rancew-Sikora D., Emotional labour of judges, „Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej” 2015/1.
Yin L., Alba D., Nicoletti L., OpenAI's GPT Is a Recruiter's Dream Tool. Tests Show There's Racial Bias, Bloomberg Technology z 8.03.2024 r., https://www.bloomberg.com/graphics/2024-openai-gpt-hiring-racial-discrimination/?leadSource=uverify%20wall (dostęp: 2.08.2025 r.).
dr Krzysztof Drozdowicz
adiunkt, Zakład Postępowania Cywilnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, radca prawny, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-3016-2663
Zabezpieczenie roszczeń w sprawach o ochronę dóbr osobistych w praktyce sądowej
Artykuł jest poświęcony zabezpieczeniu roszczeń o ochronę dóbr osobistych w praktyce sądowej. Zasadniczo naruszenie dóbr osobistych może mieć nieodwracalne skutki dla uprawnionego, a proces o ich ochronę trwa bardzo długo. Z tego względu zabezpieczenie omawianych roszczeń stanowi niezwykle ważne i aktualne zagadnienie. W artykule omówiono dopuszczalne sposoby zabezpieczenia roszczeń o ochronę dóbr osobistych. Sposobami tymi najczęściej są zakaz publikacji oraz nakazanie opublikowania wzmianki o toczącym się procesie. Autor analizuje zastosowanie obu sposobów zabezpieczenia na przykładzie konkretnych spraw sądowych. Dokonana analiza pozwoliła na wyciągnięcie wniosków, które mogą mieć znaczenie dla praktyki wymiaru sprawiedliwości.
Słowa kluczowe: postępowanie cywilne, zabezpieczenie roszczeń, ochrona dóbr osobistych, sąd
Dr Krzysztof Drozdowicz
assistant professor, Department of Civil Proceedings, Faculty of Law and Administration, Adam Mickiewicz University in Poznań, legal counsel, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-3016-2663
Securing claims in cases regarding the protection of personal rights in court practice
This article is devoted to securing claims for the protection of personal rights in court practice. A breach of personal rights can essentially have irreversible consequences for their holder, while the proceedings regarding their protection last a very long time. For this reason, securing these claims is a very important and current issue. The article discusses admissible methods of securing claims for the protection of personal rights. These methods most frequently include a publication ban and an order to publish information about the ongoing proceedings. The author analyses the use of both methods of security using specific court cases as examples. The analysis enabled conclusions to be drawn that can be important to the practice of the administration of justice.
Keywords: civil proceedings, securing claims, protection of personal rights, court
Bibliografia / References
Banaszewska A. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. nacz. P. Rylski, red. cz. III A. Olaś, Legalis 2024.
Czarny-Drożdzejko E., Zakaz publikacji jako zabezpieczenie powództwa w sprawach cywilnych skierowanych przeciwko prasie, „Przegląd Sądowy” 2014/1.
Drozdowicz K., Dochodzenie roszczeń o nakazanie opublikowania sprostowania prasowego, Warszawa 2017.
Drozdowicz K., Możliwość domagania się przez osobę prawną zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych – glosa do uchwały Sądu Najwyższego z 3.10.2023 r., III CZP 22/23, „Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego” 2024/10.
Drozdowicz K., Publikacja oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym w sprawach o naruszenie dóbr osobistych – uwagi na tle art. 1050 § 4 k.p.c., „Monitor Prawniczy” 2023/6.
Drozdowicz K., Zażalenie w przedmiocie zabezpieczenia powinien rozpoznawać sąd drugiej instancji, wypowiedź dla portalu Prawo.pl, 18.12.2020 r.
Dziurda M., Kodeks postępowania cywilnego. Praktyczny komentarz do nowelizacji z 2023 roku, Warszawa 2023.
Ereciński T. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. IV, Postępowanie rozpoznawcze. Postępowanie zabezpieczające, red. T. Ereciński, J. Gudowski, LEX 2016.
Feliga P. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. T. Szanciło, Legalis 2023.
Fik P., Staszczyk P., Inne wypadki zabezpieczenia – wybrane zagadnienia w świetle nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego, „Przegląd Sądowy” 2014/1.
Gniewek E., Postępowanie zabezpieczające w sprawach przeciwko środkom społecznego przekazu o ochronę dóbr osobistych – glosa – K 13/07, „Monitor Prawniczy” 2011/10.
Grzeszak T., Dobro osobiste jako dobro zindywidualizowane, „Przegląd Sądowy” 2018/4.
Jagieła J., Zmiana egzekucji sądowej roszczenia o usunięcie skutków naruszenia dóbr osobistych poprzez złożenie oświadczenia, „Monitor Prawniczy” 2023/9.
Jakubecki A. [w:] System Prawa Procesowego Cywilnego, red. serii T. Ereciński, t. V, Postępowanie zabezpieczające, red. A. Jakubecki, Warszawa 2016.
Jankowski J., Nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego, cz. II, Postępowanie zabezpieczające, „Monitor Prawniczy” 2004/20.
Jaślikowski M., Zakaz publikacji jako środek zabezpieczenia roszczeń w sprawach przeciwko środkom społecznego przekazu o ochronę dóbr osobistych, Warszawa 2012, https://iws.gov.pl/wp-content/uploads/2018/08/Ja%C5%9Blikowski-M-Zakaz-publikacji-2012.pdf (dostęp: 3.08.2025 r.).
Kamiński I.C., Sądowy zakaz publikacji w świetle konstytucyjnych argumentów prawnoporównawczych i europejskiej konwencji praw człowieka, „Studia Prawnicze” 2002/4.
Knoppek K., Naruszenie dóbr osobistych – egzekucja świadczeń niepieniężnych – glosa – III CZP 23/06, „Monitor Prawniczy” 2007/17.
Machaj Ł., Glosa do wyroku TK z 9.11.2010 r., K 13/07, „Przegląd Sejmowy” 2011/3.
Modrzejewski P., Sposoby naruszenia dóbr osobistych w Internecie – zagadnienia wybrane, „Studia Prawnoustrojowe” 2019/44.
Muliński M., Jadłowski P. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. II, red. J. Jankowski, S. Cieślak, Legalis 2024.
Nowińska E., Wolność wypowiedzi prasowej, Warszawa 2007.
Pietrzkowski H., Kilka uwag o egzekucji obowiązku usunięcia skutków naruszenia dóbr osobistych – w świetle uchwały Sądu Najwyższego z 28.06.2006 r., III CZP 23/06 oraz zmian w art. 1049 i 1050 Kodeksu postępowania cywilnego, „Przegląd Sądowy” 2024/10.
Romańska M. [w:] Dobra osobiste i ich ochrona, red. M. Romańska, Warszawa 2020.
Sadomski J., Naruszenie dóbr osobistych przez media, Warszawa 2003.
Sadza A., Upływ czasu jako negatywna przesłanka zabezpieczenia roszczeń w sprawach własności intelektualnej (art. 755 § 23 Kodeksu postępowania cywilnego), „Przegląd Sądowy” 2024/10.
Święcka K. [w:] Status prawny dziennikarza, red. W. Lis, Warszawa 2014.
Zaremba M., Usunięcie skutków naruszenia dóbr osobistych w internecie – analiza orzecznictwa sądowego, „Przegląd Sądowy” 2020/6.
Zawadzka Z., Zabezpieczenie roszczeń polegające na zakazie publikacji w sprawach o ochronę dóbr osobistych, „Transformacje Prawa Prywatnego” 2014/1.
dr Karol Szadkowski
adiunkt, Katedra Prawa Cywilnego, Handlowego i Ubezpieczeniowego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, adwokat, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9927-9640
Opłaty wspólne (eksploatacyjne) obciążające najemców lokali w centrach handlowych i dopuszczalność ich różnicowania w świetle orzecznictwa sądów
Celem artykułu jest przedstawienie cywilnoprawnej problematyki opłat wspólnych, które zobowiązani są ponosić najemcy w centrach handlowych. Opłaty wspólne są świadczeniem, za pomocą którego najemcy partycypują w kosztach funkcjonowania centrum handlowego jako całości. W praktyce stosowane są mechanizmy służące zróżnicowaniu obciążenia poszczególnych najemców opłatami wspólnymi. Niektórzy najemcy uzyskują bowiem status najemców kluczowych, z czym wiąże się mniejsze obciążenie opłatami wspólnymi. Opłaty, z których zwolnieni zostali najemcy kluczowi, wynajmujący przerzucają na pozostałych najemców centrum handlowego. Taka praktyka, nieoparta na określonym z góry obiektywnym kryterium, została zakwestionowana w kilku wyrokach sądów powszechnych i Sądu Najwyższego jako stanowiąca czyn nieuczciwej konkurencji. Postanowienia umów przewidujące przerzucanie opłat wspólnych, z których zwolniono najemców kluczowych, na pozostałych najemców budzą również zastrzeżenia jako potencjalnie sprzeczne z właściwością (naturą) stosunku obligacyjnego i zasadami współżycia społecznego.
Słowa kluczowe: opłaty wspólne, opłaty eksploatacyjne, opłaty operacyjne, koszty wspólne, koszty eksploatacyjne, koszty operacyjne, centrum handlowe, najemcy, najemcy kluczowi, nieuczciwa konkurencja, oznaczenie świadczenia
Dr Karol Szadkowski
assistant professor, Department of Civil, Commercial and Insurance Law, Faculty of Law and Administration, Adam Mickiewicz University in Poznań, attorney-at-law, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9927-9640
Common (service) charges imposed on lessees of premises in shopping centres and the admissibility of differentiating them in the light of court rulings
The objective of this article is to present the civil law issues of common charges that lessees in shopping centres are required to pay. Common charges are a performance through which lessees participate in the costs of operation of the shopping centres as a whole. In practice, there are mechanisms that are used to differentiate the burden of common charges on individual lessees. This is because some lessees receive the status of anchor tenants, which means their burden of the common charges is lower. The lessors pass on the charges from which anchor tenants were exempted to the other lessees of the shopping centre. This practice, which is not based on a predetermined objective criterion, has been challenged in several judgments of the ordinary courts and the Supreme Court as constituting an act of unfair competition. Provisions of contracts envisaging that the common charges, from which the anchor tenants are exempted, are to be passed on to other lessees also give rise to objections as being potentially in conflict with the nature of the contractual relationship and the principles of community life.
Keywords: common charges, service charges, operating charges, common expenses, service expenses, operating expenses, shopping centre, lessees, anchor tenants, unfair competition, designation of a performance
Bibliografia / References
Kępiński J., Faworyzowanie/dyskryminowanie najemców lokali w centrach handlowych przy obliczaniu wysokości opłat wspólnych jako czyn nieuczciwej konkurencji (art. 15 ust. 1 pkt 3 i art. 3 ust. 1 ZNKU), „Monitor Prawniczy” 2017/10.
Kępiński J., Pobieranie opłat wspólnych (kosztów operacyjnych) od najemców lokali w centrach handlowych jako delikt nieuczciwej konkurencji (art. 15 ust 1 pkt 3 u.z.n.k.). Uwagi do wyroków sądów powszechnych, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace z Prawa Własności Intelektualnej” 2023/3.
Panowicz-Lipska J. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. III, red. M. Gutowski, Warszawa 2022.
Panowicz-Lipska J. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 8, Prawo zobowiązań – część szczegółowa, red. J. Panowicz-Lipska, Warszawa 2011.
Pyzioł W. [w:] Prawo bankowe. Komentarz, red. E. Fojcik-Mastalska, Warszawa 2007.
Sadomski J. [w:] W. Borysiak, M. Grochowski, J. Sadomski, Umowy o korzystanie z rzeczy. Najem – dzierżawa – leasing, Warszawa 2016.
Siwiec K., Najem powierzchni i lokali użytkowych, Warszawa 2015.
Szadkowski K. [w:] Zobowiązania w obrocie gospodarczym, red. A. Malarewicz-Jakubów, Warszawa 2025.
dr Mateusz Tomczyk
Wydział Nauk Prawnych i Ekonomicznych, Uniwersytet Zielonogórski, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-6053-478X
Znamię „znacznej” ilości środków odurzających lub substancji psychotropowych na tle konstytucyjnego wymogu określoności znamion typu czynu zabronionego
W doktrynie podnoszone są zastrzeżenia odnośnie do znamienia „znaczna” ilość środków odurzających lub substancji psychotropowych, obowiązującego dla kwalifikowanych typów przestępstw narkotykowych. Istnieje bowiem dysonans poglądowy dotyczący tego, które kryterium należy przyjmować przy wykładni tego znamienia. Sporna jest też finalna liczba porcji środków lub ilość substancji, którą można uznać za „znaczną”. Mimo że spotykane są starania przeforsowania jednej z koncepcji oraz arbitralnie wskazuje się, że konkretna ilość porcji to „znaczna” ilość, to i tak można odczuć niedosyt argumentacyjny w próbie uzasadnienia tych wyborów. Powoduje to, że wykładnia znamienia jest nieprzewidywalna i nieracjonalna. Ten stan zaś może prowadzić do wniosku o niedookreśloności znamion, co godzi w konstytucyjną zasadę nullum crimen sine lege certa.
Słowa kluczowe: znaczna ilość, środki odurzające, substancje psychotropowe, znamiona typu czynu zabronionego
Dr Mateusz Tomczyk
Faculty of Law and Economics, University of Zielona Góra, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-6053-478X
The characteristic of a ‘substantial’ quantity of narcotics or psychotropics in the light of the constitutional requirement to specify the characteristics of an offence
In the legal doctrine, concerns have been raised regarding the element of a ‘substantial’ quantity of narcotics or psychotropics, which is a characteristic of qualified offences in drug-related crimes. This is because there is a dissonance regarding the criterion to be adopted when interpreting this characteristic. The ultimate number of fixes/bags of drugs or quantities of psychotropics that could be considered ‘substantial’ is also disputed. Despite efforts to force through one of the concepts and arbitrarily indicate that a specific quantity of fixes/bags constitutes a ‘substantial’ amount, there is still a noticeable lack of argumentative support justifying the choices. This means the interpretation of this characteristic is unpredictable and irrational. Meanwhile, this situation can lead to the conclusion of a vagueness of the characteristics, which is in conflict with the principle of nullum crimen sine lege certa.
Keywords: substantial quantity, narcotics, psychotropics, characteristics of the offence
Bibliografia / References
Bobik W., Pojęcie „znacznej ilości środków odurzających” na tle wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie z 4.02.2015 r., sygn. akt IV Ka 1541/14, „Acta Iuris Stetinensis” 2017/1.
Czajkowski D., Co oznacza pojęcie „znacznej ilości środków odurzających”, „Rzeczpospolita” z 25.03.2018 r., https://www.rp.pl/prawo-karne/art9872091-co-oznacza-pojecie-znacznej-ilosci-srodkow-odurzajacych (dostęp: 16.09.2024 r.).
Gardocki L., Pozaustawowe znamiona znamiona przestępstwa, „Studia Iuridica” 1988/XIV.
Gardocki L., Zasada nullum crimen sine lege certa we współczesnym polskim prawie karnym [w:] Hominum causa omne ius constitutum est. Księga jubileuszowa ku czci profesor Alicji Grześkowiak, red. A. Dębiński, Lublin 2006.
Jamróz A., Zdanie odrębne do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 14.02.2012 r., P 20/10, OTK-A 2012/2, poz. 15.
Kanarek J., Ocenny charakter znamienia „znacznej ilości” środków odurzających. Próba reinterpretacji przyjmowanych w doktrynie i orzecznictwie poglądów, „Przegląd Sądowy” 2019/1.
Kluza J., Niewielka ilość narkotyków a możliwość reakcji karnej w świetle orzecznictwa sądowego, „Przegląd Prawa Publicznego” 2022/12.
Kociubiński J., Zasada nullum crimen, nulla poena sine lege i jej ograniczenia w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, „Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego” 2012/38.
Kowalewska-Łukuć M., Ocenny charakter znamion przestępstw narkotykowych, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2016/2.
Kozioł T., Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 11.10.2017 r., III KK 73/17, „Kwartalnik Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury” 2019/3 (35).
Kozioł T., Glosa do wyroku z 14.02.2012 r., P 20/10, „Państwo i Prawo” 2013/5.
Kozioł T., Znaczna ilość środka odurzającego, „Prokuratura i Prawo” 2010/11.
Mamak K., Niejasny opis typu czynu a zasada nullum crimen sine lege [w:] Nullum crimen sine lege, red. I. Sepioło, Warszawa 2013.
Romańczuk-Grącka M., Gornowicz M., Problem racjonalizacji polityki kryminalnej w zakresie nielegalnego posiadania narkotyków, „Przegląd Policyjny” 2016/2 (122).
Tomczyk M., Dobro osobiste jako przedmiot ochrony z art. 58 i art. 59 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, „Przegląd Sądowy” 2024/4.
Tomczyk M., Zasada nullum crimen sine lege certa i jej ograniczenia na tle języka etnicznego, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2018/2.
Wardak Z., Glosa do wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE z 11.06.2020 r., sygn. akt C-634/18, „Studia Prawnoustrojowe UWM” 2021/54.
Warylewski J., Zasady techniki prawodawczej. Komentarz do rozporządzenia, Warszawa 2003.
Wierczyński G., Redagowanie i ogłaszanie aktów normatywnych. Komentarz, Warszawa 2010.
Wronkowska S., Zieliński M., Komentarz do zasad techniki prawodawczej, Warszawa 2004.
Zawłocki R., Pojęcie i funkcje społecznej szkodliwości czynu w prawie karnym, Warszawa 2007.
Zoll A., Zasada określoności czynu zabronionego pod groźbą kary w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego [w:] Księga XX-lecia orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, red. M. Zubik, Warszawa 2006.
dr Jacek Michał Wojciechowski
adiunkt, Wydział Nauk Ekonomicznych i Prawnych, Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku, adwokat, Pomorska Izba Adwokacka w Gdańsku, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0520-3379
Wykroczenie prowadzenia agitacji w czasie obowiązywania ciszy wyborczej (art. 498 Kodeksu wyborczego)
Celem artykułu jest analiza kluczowych zagadnień związanych z odpowiedzialnością za prowadzenie agitacji w czasie obowiązywania ciszy wyborczej. Decyzją polskiego ustawodawcy w okresie od zakończenia kampanii wyborczej do zakończenia trwania głosowania obowiązuje ściśle określony reżim prawny, w którego trakcie zabronione jest zwoływanie zgromadzeń, organizowanie pochodów, jak również podejmowanie innych czynności spełniających kryteria agitacji wyborczej. Naruszenie tego zakazu stanowi wykroczenie stypizowane w art. 498 Kodeksu wyborczego. Autor dokonuje analizy znamion tego czynu zabronionego, jak również przedstawia najważniejsze problemy rysujące się na tle jego obowiązywania w polskim porządku prawnym. Wskazane wykroczenie, mimo że przejawia istotną doniosłość praktyczną, dotychczas nie spotkało się z szerszym zainteresowaniem w piśmiennictwie.
Słowa kluczowe: wykroczenie, cisza wyborcza, agitacja, art. 498 Kodeksu wyborczego
Dr Jacek Michał Wojciechowski
assistant professor, Faculty of Economics and Law, State Academy of Applied Sciences in Włocławek, attorney-at-law, the Pomeranian Bar Association in Gdańsk, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0520-3379
The offence of electioneering during the period of electoral silence (Article 498 of the Electoral Code)
The objective of this article is to analyse key issues related to liability for electioneering during the period of electoral silence. Under Polish law, a strictly defined legal regime applies to the period from the end of the election campaign until the close of voting, during which assemblies may not be called, processions may not be organized and no other actions meeting the criteria of electioneering may be taken up. A breach of this prohibition constitutes an offence, as defined in Article 498 of the Electoral Code. The author examines the constituent components of this offence and discusses the most significant legal issues arising from its application within the Polish legal order. Despite its considerable practical significance, this offence has not yet attracted extensive scholarly interest in the legal literature.
Keywords: offence, electoral silence, electioneering, Article 498 of the Electoral Code
Bibliografia / References
Banaszak B., Kodeks wyborczy. Komentarz, Warszawa 2014.
Borski M., Czy cisza wyborcza ciągle jeszcze jest potrzebna?, „Przegląd Prawa Publicznego” 2014/7–8.
Buczkowski Ł., Uwagi w sprawie propozycji zmian Kodeksu wyborczego, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2018/3 (43).
Ekspertka o ciszy wyborczej. „Przepis powinien zostać zmieniony, jest przestarzaly”, PAP, 16.05.2025 r., https://www.pap.pl/aktualnosci/ekspertka-o-ciszy-wyborczej-przepis-powinien-zostac-zmieniony-jest-przestarzaly (dostęp: 20.05.2025 r.).
Frydrych A., Michalak B., Sobczyk M., Zagadnienia prawnej regulacji ciszy wyborczej i dopuszczalności prowadzenia w okresie ciszy wyborczej kampanii społecznej na rzecz podwyższenia partycypacji wyborczej [w:] Prawo wyborcze. Analizy. Interpretacje. Rekomendacje, red. J. Zbieranek, Warszawa 2009.
Jaworski S.J. [w:] K.W. Czaplicki, B. Dauter, S.J. Jaworski, A. Kisielewicz, F. Rymarz, Kodeks wyborczy. Komentarz, Warszawa 2014.
Jaworski S.J., Zbieranek J. [w:] K.W. Czaplicki, B. Dauter, S.J. Jaworski, A. Kisielewicz, F. Rymarz, J. Zbieranek, Kodeks wyborczy. Komentarz, Warszawa 2018.
Kardas P. [w:] Kodeks karny. Część szczególna, t. II, cz. I, Komentarz do art. 117–211a, red. W. Wróbel, A. Zoll, Warszawa 2017.
Lachowski J. [w:] Kodeks wykroczeń. Komentarz, red. J. Lachowski, Warszawa 2021.
Małecki M., Dawanie „lajków” może być przestępstwem, Dogmaty Karnisty, 27.01.2017 r., https://www.dogmatykarnisty.pl/2017/01/dawanie-lajkow-moze-byc-przestepstwem/ (dostęp: 23.02.2025 r.).
Michalak B., Czy polski model ciszy wyborczej wymaga zmiany?, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2017/3 (37).
Musiał-Karg M., Cisza wyborcza w dobie Internetu, „Przegląd Sejmowy” 2013/3.
PKW o lajkowaniu postów w czasie ciszy wyborczej i karcie do głosowania z obciętym rogiem, „Rzeczpospolita” z 16.05.2025 r., https://www.rp.pl/prawo-w-polsce/art42304741-pkw-o-lajkowaniu-postow-w-czasie-ciszy-wyborczej-i-karcie-do-glosowania-z-obcietym-rogiem (dostęp: 26.05.2025 r.).
Pyrzyńska A., Cisza wyborcza w Internecie. Argumenty za i przeciw, „Refleksje. Pismo naukowe studentów i doktorantów WNPiD UAM” 2016/14.
Rakowska-Trela A. [w:] K. Składowski, A. Rakowska-Trela, Kodeks wyborczy. Komentarz do zmian 2018, Warszawa 2018.
Rymarz F. [w:] K.W. Czaplicki, B. Dauter, S.J. Jaworski, A. Kisielewicz, F. Rymarz, Kodeks wyborczy. Komentarz, Warszawa 2014.
Słownik synonimów, red. Z. Kurzowa, Warszawa 2006.
Sokala A., Michalak B., Leksykon prawa wyborczego i systemów wyborczych, Warszawa 2010.
Stefański R.A., Przestępstwo publicznego nawoływania do popełnienia przestępstwa (art. 255 k.k.), „Prokuratura i Prawo” 2006/1.
Stępień-Załucka B., Instytucja ciszy wyborczej w orzecznictwie Sądu Najwyższego, „Zeszyty Naukowe Uczelni Jana Wyżykowskiego. Studia z Nauk Społecznych” 2017/10.
Uniwersalny słownik języka polskiego PWN, t.: K–Ó, red. S. Dubisz, Warszawa 2006.
Uniwersalny słownik języka polskiego PWN, t.: T–Ż, red. S. Dubisz, Warszawa 2006.
Wiszowaty M.M., Instytucja ciszy wyborczej. Geneza, regulacja prawna, ratio existendi, „Studia Wyborcze” 2012/14.
Wojciechowski J.M., O potrzebie nowelizacji przepisów karnych dotyczących alternatywnych metod głosowania, „Państwo i Prawo” 2019/4.
Wojciechowski J.M., Przepisy karne dotyczące ciszy wyborczej w świetle zasady nullum crimen sine lege, „Państwo i Prawo” 2017/8.
Wojciechowski J.M., Przestępstwo podawania do wiadomości publicznej wyników sondaży w czasie obowiązywania ciszy wyborczej (art. 500 Kodeksu wyborczego), „Przegląd Sądowy” 2015/6.
Współczesny słownik języka polskiego, red. B. Dunaj, Warszawa 2007.
Zbrojewska M. [w:] Kodeks wykroczeń. Komentarz, red. T. Grzegorczyk, LEX 2013.
dr hab. Joanna Kruczalak-Jankowska, prof. UG
kierownik Katedry Prawa Handlowego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Gdański, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-1537-5521
udział w autorstwie tekstu – 50%
Monika Maśnicka
doktorantka, Szkoła Doktorska przy Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-2053-8153
udział w autorstwie tekstu – 50%
Wpływ otwarcia zagranicznego postępowania upadłościowego na postępowania cywilne toczące się w Polsce w świetle rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/848
Ogłoszenie upadłości ma daleko idące skutki zarówno dla upadłego, jak i osób trzecich. Wywiera ono wpływ m.in. na postępowania cywilne dotyczące majątku upadłego wchodzącego w skład masy upadłości. Przedmiotem artykułu jest wpływ ogłoszenia upadłości na postępowania cywilne toczące się w Polsce, do którego zastosowanie znajduje rozporządzenie 2015/848. W szczególności analizie poddano kwestię zbiegu postępowania upadłościowego i postępowania sądowego toczącego się w innym państwie członkowskim w świetle rozporządzenia 2015/848, jak również problem wpływu upadłości na postępowania cywilne w świetle prawa polskiego, w tym wpływ ogłoszenia upadłości na zdolność sądową i procesową oraz pełnomocnictwa udzielone przez upadłego.
Słowa kluczowe: upadłość, postępowanie upadłościowe, postępowanie cywilne, zdolność sądowa, pełnomocnictwo
Dr Hab. Joanna Kruczalak-Jankowska, professor of the University of Gdańsk
Department of Commercial Law, Faculty of Law and Administration, University of Gdańsk, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-1537-5521
Contribution to the preparation of the article – 50%
Monika Maśnicka
doctoral student, Doctoral School at the Faculty of Law and Administration, University of Gdańsk, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-2053-8153
Contribution to the preparation of the article – 50%
The impact of opening foreign bankruptcy proceedings on civil proceedings being conducted in Poland in the light of Regulation (EU) 2015/848 of the European Parliament and of the Council
The declaration of bankruptcy has far-reaching consequences for both the debtor and third parties. It affects civil proceedings regarding the bankrupt’s assets comprising the bankruptcy estate, among other things. The article presents the effect of the declaration of bankruptcy on civil proceedings that are being conducted in Poland, to which Regulation 2015/848 applies. In particular, it discusses the matter of the overlap of bankruptcy proceedings with court proceedings that are taking place in another Member State in the light of this regulation, as well as the issue of the impact of bankruptcy on civil proceedings in the light of Polish law, including the impact of the declaration of bankruptcy on judicial capacity and the power of attorney granted by the bankrupt.
Keywords: bankruptcy, bankruptcy proceedings, civil proceedings, judicial capacity, power of attorney
Bibliografia / References
Armatowska M., Uznanie zagranicznych postępowań upadłościowych na podstawie rozporządzenia Rady (WE) nr 1346/2000 w sprawie postępowania upadłościowego, Warszawa 2011.
Bork R., Principles of Cross-Border Insolvency Law, Cambridge–Antwerp–Portland 2017.
Chrapoński D. [w:] Prawo upadłościowe i naprawcze. Komentarz, red. A.J. Witosz, A. Witosz, LEX 2014.
Chrapoński D. [w:] Prawo upadłościowe. Komentarz, red. A.J. Witosz, Warszawa 2021.
Cieślak S., Wpływ postępowania upadłościowego na postępowania w sprawach gospodarczych, „Palestra” 2008/9–10.
Duursma-Kepplinger H.C., Duursma D., Chalupsky E., Europäisches Insolvenzverordnung: Kommentar, Verlag Österreich, 2002.
Feliga P. [w:] System Prawa Handlowego, t. 6, Prawo upadłościowe i restrukturyzacyjne, red. A. Hrycaj, A. Jakubecki, A. Witosz, Warszawa 2016.
Filipiak P. [w:] System Prawa Handlowego, t. 6, Prawo upadłościowe i restrukturyzacyjne, red. A. Hrycaj, A. Jakubecki, A. Witosz, Warszawa 2020.
Fletcher I.F., Insolvency in Private International Law. National and International Approaches, Oxford University Press, 2005.
Frąckowiak-Adamska A., Uznawanie i wykonywanie orzeczeń w sprawach cywilnych w Unii Europejskiej, Warszawa 2018.
Grzegorczyk P. [w:] Europejskie prawo procesowe cywilne i kolizyjne, red. P. Grzegorczyk, K. Weitz, Warszawa 2012.
Grzegorczyk P. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. I, Postępowanie rozpoznawcze, red. T. Ereciński, LEX 2016.
Gurgul S., Prawo upadłościowe. Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz, Warszawa 2018.
Hrycaj A., Podjęcie postępowania cywilnego dotyczącego wierzytelności podlegającej zgłoszeniu do masy upadłości zawieszonego wskutek ogłoszenia upadłości pozwanego, „Monitor Prawa Handlowego” 2016/1.
Hrycaj A. [w:] F. Zedler, A. Hrycaj, P. Filipiak, Europejskie prawo upadłościowe. Komentarz, red. F. Zedler, LEX 2011.
Jakubecki A., O naturze głównego i terytorialnego postępowania upadłościowego w prawie upadłościowym UE [w:] Rozprawy prawnicze. Księga pamiątkowa Profesora Maksymiliana Pazdana, red. L. Obiegło, W. Popiołek, M. Szpunar, Kraków 2005.
Jakubecki A., Ogłoszenie upadłości strony procesu cywilnego – uwagi na tle nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego, „Przegląd Sądowy” 2007/7–8.
Jakubecki A. [w:] A. Jakubecki, F. Zedler, Prawo upadłościowe i naprawcze. Komentarz, Kraków 2003.
Jakubecki A. [w:] A. Jakubecki, F. Zedler, Prawo upadłościowe i naprawcze. Komentarz, LEX 2011.
Janda P., Prawo upadłościowe. Komentarz, LEX 2020.
Klyta W., Uznanie zagranicznych postępowań upadłościowych, Warszawa 2008.
Koenner M., Syndyk masy upadłości, Sopot 1999.
Kohutek K. [w:] K. Kohutek, J. Lachner, Komentarz do rozporządzenia nr 1346/2000 w sprawie postępowania upadłościowego, LEX 2007.
Misiurek G. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. I, Artykuły 1–366, red. H. Dolecki, T. Wiśniewski, LEX 2013.
Pałys J., Syndyk masy upadłości – pozycja ustrojowa, „Prawo Spółek” 2000/3.
Partyk A. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Postępowanie procesowe. Komentarz, red. O.M. Piaskowska, LEX 2020.
Pazdan J. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 20A, Prawo prywatne międzynarodowe, red. M. Pazdan, Warszawa 2014.
Piaskowska O.M. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Art. 1–505(39), t. I, red. O.M. Piaskowska, LEX 2024.
Smid S., Deutsches und Europäsches Internationales Insolvenzrecht. Kommentar, Stuttgart 2004.
Sychowicz M. [w:] Kodeks postępowania cywilnego, t. I, Komentarz. Art. 1–366, red. K. Piasecki, Legalis 2016.
Torbus A., Relacja między uznaniem orzeczeń wydawanych w głównym postępowaniu upadłościowym a stosowaniem przepisów prawa właściwego na gruncie rozporządzenia Rady (WE) nr 1346/2000 w sprawie postępowania upadłościowego, „Polski Proces Cywilny” 2014/3.
Virgos M., Garcimartin F., The European Insolvency Regulation: Law and Practise, Kluwer Law International, 2004.
Weitz K., Pojęcie uznania orzeczenia zagranicznego, „Przegląd Sądowy” 1998/7–8.
Weitz K., Skutki uznania zagranicznego orzeczenia, „Przegląd Sądowy” 1998/9.
Weitz K. [w:] Stosowanie prawa Unii Europejskiej przez sądy, red. A. Wróbel, Kraków 2005.
Wessels B., Current Topics of International Insolvency Law, Kluwer Deventer 2004.
Wołodkiewicz B., Obce prawo procesowe w sądowym postępowaniu cywilnym, Warszawa 2024.
Zedler F., Prawo upadłościowe i naprawcze w zarysie, Warszawa 2009.
Zedler F., Uznanie zagranicznych postępowań upadłościowych w prawie europejskim, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2005/2.
Zedler F. [w:] A. Jakubecki, F. Zedler, Prawo upadłościowe i naprawcze. Komentarz, LEX 2011.
Zedler F. [w:] F. Zedler, A. Hrycaj, P. Filipiak, Europejskie prawo upadłościowe. Komentarz, red. F. Zedler, LEX 2011.
Zieliński A. [w:] A. Zieliński, K. Flaga-Gieruszyńska, Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, Legalis 2024.
Zieliński A., Flaga-Gieruszyńska K., Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, Legalis 2024.
Zimmerman P., Prawo upadłościowe. Prawo restrukturyzacyjne. Komentarz, Warszawa 2018.
dr Jarosław Kasiński
Katedra Postępowania Karnego i Kryminalistyki, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Łódzki, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-2953-1625
Konstrukcja z art. 12 § 2 k.k. i konsekwencje jej zastosowania. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 7.03.2024 r., V KK 39/24
Autor glosy podziela stanowisko Sądu Najwyższego, że art. 12 § 2 Kodeksu karnego przewiduje odpowiedzialność za przestępstwo, o którym można orzekać jedynie w ramach postępowania karnego. W wypadku zatem wszczęcia postępowania w sprawie o wykroczenie i stwierdzenia w toku tego postępowania, że czyn stanowi przestępstwo, występuje ujemna przesłanka procesowa w postaci braku skargi uprawnionego oskarżyciela, gdyż do rozpoznania sprawy o przestępstwo wymagany jest akt oskarżenia wniesiony przez uprawnionego oskarżyciela.
Słowa kluczowe: czyn ciągły, wykroczenie, odpowiedzialność karna, skarga uprawnionego oskarżyciela, bezwzględne przyczyny odwoławcze
Dr Jarosław Kasiński
Department of Criminal Proceedings and Forensic Science, Faculty of Law and Administration, University of Łódź, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-2953-1625
The regulation of Article 12 § 2 of the Penal Code and the consequences of its application. Commentary on the ruling of the Supreme Court of 7 March 2024, V KK 39/24
The author of the commentary approves the Supreme Court’s position that Article 12 § 2 of the Penal Code envisages liability for a crime, which can only be adjudicated on in criminal proceedings. Therefore, if proceedings are initiated in a misdemeanour case and it is established in these proceedings that the act constitutes a crime, there is a negative procedural premise in the form of a lack of a complaint of an authorized prosecutor, because an indictment filed by an authorized prosecutor is required for the examination of a case regarding a crime.
Keywords: continuous offence, misdemeanour, criminal liability, complaint of an authorized prosecutor, unconditional grounds for reversing the judgment
Bibliografia / References
Giezek J. [w:] Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz, red. J. Giezek, Warszawa 2021.
Giezek J., Kardas P., Nowe uregulowania ciągłości popełnienia przestępstwa i wykroczenia (art. 12 § 2 kodeksu karnego i art. 10a kodeksu wykroczeń), „Palestra” 2019/1–2.
Grzesik M., Czyn ciągły i inne mechanizmy redukcyjne w przypadku jednoczynowego zbiegu przestępstwa z wykroczeniem, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2019/4.
Kluza J., Znaczenie wprowadzania art. 12 § 2 k.k. i art. 57b k.k. dla praktyki wymiaru sprawiedliwości, „Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego” 2021/LXI.
Kulik M. [w:] M. Budyn-Kulik, P. Kozłowska-Kalisz, M. Mozgawa, Kodeks karny. Komentarz aktualizowany, red. M. Mozgawa, LEX 2025.
Lachowski J. [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. V. Konarska-Wrzosek, Warszawa 2023.
Limburska A., Ciągłość czynów w sferze kontrawencjonalizacji – uwagi na kanwie nowelizacji art. 12 k.k., „Prokuratura i Prawo” 2021/1.
Majewski J. [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. J. Majewski, Warszawa 2024.
Marek A., Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2010.
Pohl Ł. [w:] Kodeks karny. Komentarz, red. R.A. Stefański, Warszawa 2025.
dr hab. Cezary Błaszczyk
Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Warszawski, radca prawny OIRP w Warszawie, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-4095-600X
Struktura samorządu zawodowego architektów a udostępnianie informacji publicznej. Glosa do wyroków Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z 19.07.2023 r., II SAB/Łd 31/23, II SAB/Łd 32/23
W analizowanych sprawach (sygn. akt: II SAB/Łd 31/23, II SAB/Łd 32/23) adresatem wniosków o udostępnienie informacji publicznej, a następnie stroną w postępowaniu sądowoadministracyjnym powinien być jeden z organów Okręgowej Izby Architektów, właściwy według charakteru informacji. W przypadku funkcjonalnej interpretacji przepisów ustawy z 6.09.2001 r. o dostępie do informacji publicznej należało podjąć rozważania w tym zakresie i uzasadnić właściwość Okręgowej Izby Architektów oraz zobowiązać Okręgową Izbę – jako jednostkę organizacyjną Izby Architektów szczebla regionalnego – do prowadzenia Biuletynu Informacji Publicznej. Uwagi i uzupełnienia nie wpływają na aprobatę dla obranej w wyrokach linii orzeczniczej, a także odróżnienia uprawnień korporacyjnych członków Izby Architektów od przysługującego im konstytucyjnego prawa dostępu do informacji publicznej.
Słowa kluczowe: samorząd zawodowy, informacja publiczna, samorząd zawodowy architektów
Dr Hab. Cezary Błaszczyk
Faculty of Law and Administration, University of Warsaw, legal counsel of the regional bar association of legal counsels in Warsaw, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-4095-600X
Structure of the professional association of architects and the provision of access to public information. Commentary on the ruling of the Voivodship Administrative Court in Łódź of 19 July 2023, II SA/Łd 31/23, II SAB/Łd 32/23
In the cases under review (case ref. II SAB/Łd 31/23, II SAB/Łd 32/23), the addressee of requests for access to public information and then a party to administrative court proceedings, should be one of the bodies of the Regional Chamber of Architects that has competence, given the nature of the information. If a functional interpretation of the provisions of the Act on Access to Public Information of 6 September 2001 were to be applied, the Court should have considered this and justified the competence of the Regional Chamber of Architects, as well as ordering the Regional Chamber, as an organizational unit of the Chamber of Architects at regional level, to maintain a Public Information Bulletin. Comments and supplements to the cases do not affect the general approval of the line of judgments in the cases, or the distinction made between the corporate rights of members of the Chamber of Architects and their constitutional right of access to public information.
Keywords: professional association, public information, professional association of architects
Bibliografia / References
Chabel C., Sąd dyscyplinarny samorządu zawodowego jako strona w postępowaniu ze skargi na bezczynność w sprawie udostępnienia informacji publicznej, LEX 2015.
Chmaj M. [w:] M. Bidziński, M. Chmaj, P. Szustakiewicz, Ustawa o dostępie do informacji publicznej. Komentarz, Legalis 2013.
Jabłoński M., Wygoda K. [w:] Ustawa o dostępie do informacji publicznej. Komentarz, red. A. Piskorz-Ryń, M. Sakowska-Baryła, Warszawa 2023.
Jaśkowska M., Dostęp do informacji publicznych w świetle orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego, Toruń 2002.
Kamińska I., Rozbicka-Ostrowska M., Ustawa o dostępie do informacji publicznej. Komentarz, LEX 2016.
Smarż J. [w:] Samorządy zawodowe architektów i inżynierów budownictwa. Komentarz, red. H. Kisilowska, LEX 2021.
Stahl M., Inne podmioty administrujące [w:] System Prawa Administracyjnego, red. nacz. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, t. 6, Podmioty administrujące, Warszawa 2011.
Stecyk T., Prawo do uzyskania informacji o działalności organów samorządu zawodowego zawodów prawniczych w świetle ustawy o dostępie do informacji publicznej – przegląd orzecznictwa, „Glosa” 2017/4.
Wegner J. [w:] Z. Kmieciak, J. Wegner, M. Wojtuń, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, LEX 2023.
Wierzbowski M., Wiktorowska A., Grzywacz M., Główne pojęcia i konstrukcje regulacji prawnej organizacji i funkcjonowania administracji publicznej [w:] Prawo administracyjne, red. J. Jagielski, M. Wierzbowski, Warszawa 2022.