Podsłuch procesowy w przestępstwach skierowanych przeciwko wiarygodności faktur na gruncie znowelizowanych regulacji Kodeksu postępowania karnegoIzabela Jankowska-Prochot
doktor nauk politycznych, adiunkt, Wyższa Szkoła Bankowa w Warszawie, pracownik Komendy Głównej Policji w Warszawie, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7252-2623
Podsłuch procesowy w przestępstwach skierowanych przeciwko wiarygodności faktur na gruncie znowelizowanych regulacji Kodeksu postępowania karnego
Przedmiotem analizy w niniejszym artykule są zmiany i skutki nowelizacji art. 237 § 3 Kodeksu postępowania karnego, która weszła w życie 1.03.2017 r. i na gruncie której wybrane organy ścigania zyskały uprawnienia do przeprowadzania kontroli i utrwalania rozmów telefonicznych w celu wykrycia i uzyskania dowodów w związku z przestępstwem podrabiania, przerabiania, wystawiania i używania podrobionych, przerobionych i zawierających poświadczenie nieprawdy faktur. Artykuł wieńczy punkt zawierający wnioski, jakimi racjami kierował się ustawodawca oraz jakie są możliwe korzyści i koszty uchwalonej regulacji.
Słowa kluczowe: faktury, podsłuch procesowy, podrabianie, przerabianie i używanie podrobionych, przerobionych i zawierających poświadczenie nieprawdy faktur i dokumentów
dr Izabela Jankowska-Prochot
Assistant Professor at the WSB University in Warsaw, Employee of the Police Headquarters in Warsaw, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7252-2623
Procedural use of wiretapping in crimes against the credibility of invoices under the amended regulations of the Polish Code of Criminal Procedure
The subject of the analysis in this article are the changes and effects of the amendment to Article 237 § 3 of the Polish Code of Criminal Procedure, which entered into force on 1 March 2017, and on the basis of which selected law enforcement authorities gained the power to conduct inspections and record telephone conversations in order to detect and obtain evidence in connection with the offense of counterfeiting, altering, issuing and using forged, altered invoices containing false certification. The article ends with a section containing conclusions, the reasons the legislator was guided by as well as possible benefits and costs of the adopted regulation.
Keywords: invoices, procedural use of wiretapping, counterfeiting, alteration and use of forged, falsified invoices and documents
Bibliografia/References
Jankowska-Prochot I., Analiza prawna przepisów dotyczących przestępstw przeciwko wiarygodności faktur oraz skutki znowelizowanych regulacji karnych w tym zakresie, „Przegląd Prawa Publicznego” 2018/4 (133).
Mąka J., Kontrola operacyjna i podsłuch – ocena na tle praktycznego stosowania, „Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego” 2011/4, www.abw.gov.pl/download/1/1842/Maka.pdf.
Opinia z 11.08.2016 r. o zgodności z prawem Unii Europejskiej projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw, wyrażona przez ministra właściwego ds. członkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej, DPUE.920.1196/2016/2/JS, https://legislacja.rcl.gov.pl/docs//2/12288207/12370133/12370136/dokument243119.pdf.
Stanowisko Rządowego Centrum Legislacji z 12.08.2016 r., RCL.DPA. 550.33/2016, https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12288207/katalog/12370133#12370133.
Uwagi do projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw, https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12288207/katalog/12370133#12370133.
Zestawienie uwag VAT, https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12288207/katalog/12370133#12370133.
Beata Stępień-Załucka
doktor habilitowany, Profesor Uniwersytetu Rzeszowskiego, Kolegium Nauk Społecznych, Instytut Nauk Prawnych, Uniwersytet Rzeszowski, adwokat, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-1802-680X
Prokuratura po 5 latach obowiązywania ustawy – Prawo o prokuraturze z 28.01.2016 r.
Prokuratura przez lata swojego funkcjonowania poddawana była głębokim przeobrażeniom. Za każdą zmianą kryła się nadzieja na lepsze funkcjonowanie tej instytucji, przy czym jedną z najważniejszych była ta z 9.10.2009 r. o zmianie ustawy o prokuraturze oraz niektórych innych ustaw, którą wprowadzono rozdział funkcji Prokuratora Generalnego i Ministra Sprawiedliwości. Regulacja ta obowiązywała jednak stosunkowo krótko, bo już w 2016 r. ustawą z 28.01.2016 r. – Prawo o prokuraturze powrócono do poprzednio obowiązujących rozwiązań. Wtedy też nastąpiło ponowne połączenie funkcji Prokuratora Generalnego i Ministra Sprawiedliwości. Taki stan rzeczy rodzi pytania o to, czy powrót do unii personalnej Ministra Sprawiedliwości i Prokuratora Generalnego doprowadził do odzyskania przez osobę kierującą prokuraturą silnej pozycji zarówno wobec podległych prokuratorów, jak i organów zewnętrznych, czy obecnie prokuratorzy prowadzący poszczególne sprawy posiadają dostatecznie zabezpieczoną niezależność i finalnie czy wprowadzona zmiana doprowadziła do zwiększenia wykorzystania potencjału prokuratury czy też nie, co będzie przedmiotem rozważań niniejszego opracowania.
Słowa kluczowe: prokuratura, Prokurator Generalny, niezależność prokuratury
dr hab. Beata Stępień-Załucka
Professor at the University of Rzeszow, Collegium of Social Studies, Institute of Legal Sciences, University of Rzeszow, attorney, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-1802-680X
The public prosecutor's office after 5 years of the Act on the Public Prosecutor's Office of 28 January 2016 being in force
Over the years, the public prosecutor's office has undergone profound transformations. Behind each change there was hope for better functioning of this institution, with one of the most important changes being the 9.10.2009 amendment of the Act on the Public Prosecutor's Office and some other acts, which introduced the separation of the functions of the Public Prosecutor General and the Minister of Justice. However, this regulation was in force for a relatively short period of time, because already in 2016, by the Act of 28 January 2016 on the Public Prosecutor's Office, the previously applicable solutions were returned to. It was then that the functions of the Prosecutor General and the Minister of Justice were merged again. This state of affairs raises questions as to whether the return to a personal union of the Minister of Justice and the Prosecutor General has led to the person in charge of the prosecution regaining a strong position, both in relation to subordinate prosecutors and external bodies, whether the prosecutors handling individual cases now have their independence sufficiently secured, and finally whether or not the change introduced has led to an increase in the use of the prosecution potential, which will be considered in this study.
Keywords: public prosecutor's office, Prosecutor General, independence of the prosecutor's office
Bibliografia/References
Bodio J., Rozdzielenie funkcji Prokuratora Generalnego od stanowiska Ministra Sprawiedliwości – uwagi na tle ustawy o zmianie ustawy o prokuraturze oraz niektórych innych ustaw, „Prokurator” 2009/3–4.
Chruściak R., Dekonstytucjonalizacja prokuratury w Konstytucji RP z 1997 r. [w:] Transformacja systemów wymiaru sprawiedliwości, t. 2, Proces transformacji i dylematy wymiaru sprawiedliwości, red. J. Jaskiernia, Toruń 2011.
Garlicki L., Polskie prawo konstytucyjne. Zarys wykładu, Warszawa 2021.
Grzegorczyk T., Niezależność prokuratury i prokuratorów w świetle znowelizowanej ustawą z dnia 9 października 2009 r. ustawy o prokuraturze, „Prokuratura i Prawo” 2010/1–2.
Grzeszczyk W., Nowy model ustrojowy prokuratury, „Prokuratura i Prawo” 2010/3.
Herzog A., Niezależność prokuratury – mit czy nadzieja, „Prokuratura i Prawo” 2009/1.
Jankowski M., Siemaszko A., Wojtaszek M., Usytuowanie prokuratury w wybranych krajach, Warszawa 1999.
Jaworski S., Rozważania na temat modelu prokuratury, „Prokuratura i Prawo” 2005/5.
Kmiecik R., Prokuratura w „demokratycznym państwie” (refleksje sceptyczne), „Prokurator” 2000/1.
Mazowiecka L., Prokuratura w Polsce 1918–2014, Warszawa 2015.
Mik B., Instrumenty premiera, czyli cena za autonomię prokuratury, „Rzeczpospolita” z 25.09.2009 r.
Onyszczuk J., Kwiatkowska K., Rola i miejsce prokuratury w systemie organów demokratycznego państwa prawnego w najnowszej ustawie o prokuraturze, https://www.batory.org.pl/upload/files/Programy%20operacyjne/Forum%20Idei/Rola%20i%20miejsce%20prokuratury.pdf.
Parulski K., Instytucja polskiej prokuratury i jej faktyczne usytuowanie ustrojowe, „Prokurator” 2008/4.
Parulski K., Reforma prokuratury, „Prokurator” 2004/2.
Safjan M., Prokuratura do remontu, „Newsweek” z 9.03.2008 r.
Stankowski A., Propozycja unormowań Prokuratury w Konstytucji RP, „Prokuratura i Prawo” 2009/10.
Waltoś S., Prokuratura – jej miejsce wśród organów władzy, struktura i funkcje, „Państwo i Prawo” 2002/4.
Ważny A., Konstytucja bez prokuratury, „Prokuratura i Prawo” 2009/9.
Witkowski Z., Kilka uwag na temat prawno-ustrojowego usytuowania prokuratury w konstytucjach wybranych państw współczesnej Europy [w:] Prokuratura, red. W. Czerwiński, Toruń 1997.
Zięba-Załucka H., Instytucja prokuratury w Polsce, Warszawa 2003.
Zięba-Załucka H., Pozycja ustrojowa organów prokuratury w wybranych państwach europejskich [w:] Transformacja systemów wymiaru sprawiedliwości, t. 2, Proces transformacyjny i dylematy wymiaru sprawiedliwości, red J. Jaskiernia, Toruń 2011.
Zięba Załucka H., Prokuratura a Rada Ministrów (na marginesie oceny sprawozdania prokuratora generalnego przez prezesa rady ministrów), „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2014/3.
Zięba-Załucka H., Prokuratura organem ustawowym czy może konstytucyjnym?, „Przegląd Prawa Publicznego” 2011/5.
Mateusz Maślanka
doktorant, Wydział Prawa, Administracji i Stosunków Międzynarodowych, Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-9192-2526
Możliwość zmiany celu użytkowania wieczystego niezależnie od zaistnienia trwałej zmiany sposobu korzystania z nieruchomości – wnioski i postulaty
Oddanie nieruchomości w użytkownie wieczyste jest jedną z form obrotu nieruchomościami. Zakres uprawnień i obowiązków użytkownika wieczystego określają właściwe przepisy oraz umowa oddania nieruchomości w użytkowanie wieczyste. Obowiązujące przepisy wskazują obligatoryjne elementy tej umowy, tj. okres użytkowania oraz sposób korzystania z nieruchomości. Mają one dla stron tej umowy kluczowe znaczenie, gdyż korzystanie z gruntu przez użytkownika w sposób oczywiście sprzeczny z określonym przeznaczeniem może doprowadzić do przedterminowego rozwiązania umowy. Biorąc pod uwagę długość trwania umowy użytkowania wieczystego, jak również możliwość zmiany stanu faktycznego dotyczącego przeznaczenia nieruchomości, użytkownik wieczysty powinien mieć możliwość ubiegania się o zmianę celu użytkowania wieczystego, tak aby korzystanie z nieruchomości zgodnie z jej przeznaczeniem nie doprowadziło do powstania negatywnych dla niego konsekwencji. W artykule dokonano analizy nowelizacji ustawy o gospodarce nieruchomościami, rozszerzającej kryteria dopuszczalności zmiany celu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej.
Słowa kluczowe: użytkowanie wieczyste, cel oddania nieruchomości w użytkowanie wieczyste, sposób korzystania z nieruchomości gruntowej, użytkownik wieczysty, zmiana celu użytkowania wieczystego
Mateusz Maślanka
PhD student, Faculty of Law, Administration and International Relations, Andrzej Frycz Modrzewski Cracow University, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-9192-2526
The possibility of changing the purpose of perpetual usufruct, regardless of the occurrence of a permanent change in the way of using the real estate – conclusions and postulates
Putting real estate in perpetual usufruct is one of the forms of real estate trading. The scope of the rights and obligations of the perpetual usufructuary is specified in the relevant legal provisions and in the perpetual usufruct agreement. The applicable regulations indicate the obligatory elements of this contract, i.e. the period of usufruct and the manner of using the real estate. These are of key importance for the parties to the agreement, as use of the land by the usufructuary in a manner clearly contrary to its intended use may lead to early termination of the agreement. Taking into account the duration of the perpetual usufruct agreement, as well as the possibility of changing the facts regarding the intended use of the real estate, the perpetual usufructuary should be able to apply for a change of the purpose of perpetual usufruct, so that using the real estate in accordance with its intended purpose does not lead to negative consequences for the perpetual usufructuary. The article analyses the amendment to the Act on real estate management, extending the criteria for the admissibility of changing the purpose of perpetual usufruct of land.
Keywords: perpetual usufruct, purpose of handing over the real estate for perpetual usufruct, land use, perpetual usufructuary, change of purpose of perpetual usufruct
Bibliografia/References
Bończak-Kucharczyk E., Ustawa o gospodarce nieruchomościami. Komentarz aktualizowany, LEX2021.
Ciszewski J., Bocianowska J. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. J. Ciszewski, P. Nazaruk, LEX 2021.
Dechnik D., Trwała zmiana sposobu korzystania z nieruchomości, „Rejent” 2011/5.
Jaworski J., Prusaczyk A., Tułodziecki A., Ustawa o gospodarce nieruchomościami. Komentarz, Warszawa 2020.
Klat-Górska E. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Tom II. Własność i inne prawa rzeczowe, red. M. Fras, M. Habdas, Warszawa 2018.
Niewiadomski A. [w:] Ustawa o gospodarce nieruchomościami. Komentarz, red. P. Czechowski, Warszawa 2015.
Strzelczyk R., Prawo nieruchomości, Warszawa 2019.
Mariusz Oleś
doktor nauk prawnych, adiunkt w Katedrze Prawa Administracyjnego, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, prokurator delegowany do Prokuratury Regionalnej w Krakowie, wykładowca Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-1982-5876
O możliwości i zasadności posługiwania się pojęciem samodzielności jurysdykcyjnej organu administracyjnego
Artykuł stanowi próbę dokonania oceny możliwości i przydatności posługiwania się pojęciem samodzielności jurysdykcyjnej organu administracji publicznej. Samodzielność jurysdykcyjna stanowi niewątpliwy atrybut sądu, w szczególności sądu karnego. Przedstawiane w literaturze poglądy odnoszące się źródeł i charakteru pojęcia samodzielności jurysdykcyjnej nie są jednolite, przy czym różnice pomiędzy sądowym i jurysdykcyjnym modelem stosowania prawa nie negują możliwości posługiwania się pojęciem samodzielności w obszarze jurysdykcji administracyjnej. Z pewnością jednak wpływają na jego zakres i rozumienie.
Słowa kluczowe: samodzielność jurysdykcyjna, niezawisłość, niezależność organu, jurysdykcja administracyjna
dr Mariusz Oleś
Assistant Professor at the Department of Administrative Law, Jagiellonian University in Cracow, prosecutor delegated to the Regional Prosecutor’s Office in Cracow, lecturer at the Polish National School of Judiciary and Public Prosecution, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-1982-5876
On the possibility and usefulness of using the notion of jurisdictional independence of an administrative body
The article is an attempt to assess the possibility and usefulness of using the concept of jurisdictional independence of a public administrative body. Jurisdictional independence is an undoubted attribute of a court, especially a criminal court. The views presented in the literature concerning the sources and nature of the notion of jurisdictional independence are not uniform. At the same time, the differences between the judicial and the jurisdictional model of law application do not negate the possibility of using the notion of independence in the field of administrative jurisdiction. Nevertheless, they certainly influence its scope and understanding.
Keywords: jurisdictional independence, independence, independence of authority, administrative jurisdiction
Bibliografia/References
B. Adamiak [w:] Prawo procesowe administracyjne. System Prawa Administracyjnego, t. 9, red. Z. Niewiadomski, A. Wróbel, Warszawa 2017.
Andrzejewski M.I., Samodzielność jurysdykcyjna w procedurach sądowych, „Zeszyty Naukowe Towarzystwa Doktorantów UJ. Nauki Społeczne” 2016/15 (4).
Błaszczak Ł., O tzw. ograniczonej samodzielności jurysdykcyjnej sądu cywilnego w procesie cywilnym [w:] Ewolucja polskiego postępowania cywilnego wobec przemian politycznych, społecznych i gospodarczych. Materiały konferencyjne Ogólnopolskiego Zjazdu Katedr Postępowania Cywilnego Szczecin – Niechorze 29–30.09.2007 r., red. H. Dolecki, K. Flaga-Gieruszyńska, Warszawa 2009.
Błaś A., Dyskrecjonalne uprawnienia administracji publicznej w państwie prawa [w:] Z problematyki prawa administracyjnego i nauki administracji. Księga pamiątkowa dla uczczenia 50-lecia pracy naukowej Profesora Zbigniewa Leońskiego, red. Z. Janku, Poznań 1999.
Błaś A., Między swobodą i prawnym związaniem administracji publicznej, „Acta Universitatis Wratislaviensis. Prawo” 1999/266.
Błaś A., Problemy sądowej kontroli uprawnień dyskrecjonalnych administracji publicznej [w:] Jednolitość orzecznictwa sądowo-administracyjnego w sprawach samorządowych, red. J. Filipek, Kraków 1999.
Błaś A., Samodzielność działania organu administracji publicznej – problem badawczy, „Acta Universitatis Wratislaviensis. Przegląd Prawa i Administracji” 1997/36.
Błaś A., Studia z nauki prawa administracyjnego i nauki administracji, „Acta Universitatis Wratislaviensis. Prawo” 1998/263.
Błaś A., Jendrośka J., Granice dyskrecjonalnych uprawnień administracji publicznej [w:] Administracja publiczna u progu XXI wieku: prace dedykowane prof. zw. dr. hab. Janowi Szreniawskiemu z okazji jubileuszu 45-lecia pracy naukowej, Przemyśl 2000.
Cieślak M., Polska procedura karna. Podstawowe założenia teoretyczne, Warszawa 1971.
Duniewska Z., Istota i granice dyskrecjonalnej władzy administracyjnej w świetle standardów europejskich, „Studia Prawno-Ekonomiczne” 1999/59.
Gajewska-Kraczkowska H., Glosa do postanowienia SN z 19.10.2010 r., WZ 45/10, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2012/5.
Gardocka T., Prejudycjalność w polskim procesie karnym, Warszawa 1987.
Glaser S., Wstęp do nauki procesu karnego, Warszawa 1928.
Gostyński Z., Zawieszenie postępowania karnego, Warszawa 1994.
Hanausek S., „Związanie” sądu cywilnego decyzją administracyjną, „Studia Cywilistyczne” 1974/23.
Hofmański P., Samodzielność jurysdykcyjna sądu karnego, Katowice 1988.
Jakimowicz W., Wolność zabudowy w prawie administracyjnym, Warszawa 2012.
Jakubecki A., Prejudycjalność w postępowaniu cywilnym, „Nowe Prawo” 1982/7–8.
Jaśkowska M. [w:] System prawa administracyjnego, t. 1, Instytucje prawa administracyjnego, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, Warszawa 2010.
Kiełkowski T., Sprawa administracyjna, Kraków 2004.
Król M., Pojęcie luzu normatywnego stosowania prawa, „Państwo i Prawo” 1979/6.
Laskowska A., Zawieszenie sądowego postępowania rozpoznawczego w sprawach cywilnych, Warszawa 2009.
Oleś M., Fakultatywne działania administracji publicznej, Warszawa 2018.
Oleś M., Zarys pojęcia prejudycjalności w jurysdykcji administracyjnej [w:] Aktualność pojęć prawa administracyjnego, red. W. Jakimowicz, Warszawa 2021.
Pepier L., Komentarz do kodeksu postępowania karnego, Kraków 1933.
Piaskowska O.M., Znaczenie rozstrzygnięć administracyjnych w procesie karnym, Warszawa 2014.
Pieniążek W., Prejudycjalność orzeczeń w procesie karnym, „Prokuratura i Prawo” 2005/12.
Szot A., Swoboda decyzyjna w stosowaniu prawa przez administrację publiczną, Lublin 2016.
Śliwiński S., Polski proces karny przed sądem powszechnym. Zasady ogólne, Warszawa 1961.
Świda-Łagiewska Z., Zasada swobodnej oceny dowodów w polskim procesie karnym, Wrocław 1983.
Waltoś S., Proces karny. Zarys systemu, Warszawa 1985.
Wąsek-Wiaderek M., Samodzielność jurysdykcyjna sądu karnego wobec kompetencji Trybunału Konstytucyjnego i trybunałów europejskich, Lublin 2012.
Wąsek-Wiaderek M., Zasada samodzielności jurysdykcyjnej sądu [w:] System prawa karnego procesowego. Zasady procesu karnego, t. 3, cz. 2, red. P. Wiliński, red. naczelny P. Hofmański, Warszawa 2014.
Wojciechowski B., Dyskrecjonalność sędziowska. Studium teoretycznoprawne, Toruń 2004.
Woś T., Pojęcie „sprawy” w przepisach Kodeksu postępowania administracyjnego, „Acta Universitatis Wratislaviensis. Prawo” 1990/168 (1022).
Wronkowska S., Zieliński M., Ziembiński Z., Zasady prawa. Zagadnienia podstawowe, Warszawa 1974.
Wróblewski J., Sądowe stosowanie prawa, Warszawa 1972.
Zbiciak A., Prejudykat cywilny i cywilna kwestia prejudycjalna w procesie karnym, Warszawa 2020.
Ziembiński Z., Problemy podstawowe prawoznawstwa, Warszawa 1980.
Ziemski K., Jędrzejczak M., Pojęcie dyskrecjonalności a pojęcie luzów decyzyjnych [w:] Dyskrecjonalność w prawie administracyjnym, red. K. Ziemski, M. Jędrzejczak, Poznań 2015.
Zimmermann J., Administracyjny tok instancji, Kraków 1986.
Zimmermann J., Aksjomaty postępowania administracyjnego, Warszawa 2017.
Zimmermann J., Aksjomaty prawa administracyjnego, Warszawa 2013.
Zimmermann J., Aksjomaty sądownictwa administracyjnego, Warszawa 2020.
Zimmermann J., Jurysdykcyjna ranga samorządowych kolegiów odwoławczych, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2015/77 (3).
Zimmermann J., Polska jurysdykcja administracyjna, Warszawa 1996.
Zimmermann M., Z rozważań nad postępowaniem jurysdykcyjnym i pojęciem strony w kodeksie postępowania administracyjnego [w:] Księga pamiątkowa ku czci Kamila Stefki, Warszawa–Wrocław 1967.
Zubik M., Konstytucja III RP w tezach orzeczniczych Trybunału Konstytucyjnego i wybranych sądów, Warszawa 2008.
Tadeusz Kiełkowski
doktor habilitowany, Katedra Postępowania Administracyjnego, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, sędzia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-8897-8334
Wygaśnięcie decyzji o warunkach zabudowy w związku z uchwaleniem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego
Ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego kształtują sposób wykonywania prawa własności nieruchomości, determinując przeznaczenie terenu oraz, jeżeli jego zabudowa jest dopuszczalna, podstawowe parametry obiektów budowlanych mogących na nim powstać. Podobną funkcję pełni decyzja o warunkach zabudowy, która rozstrzyga o dopuszczalności planowanej inwestycji i stawianych jej wymogach z punktu widzenia ładu przestrzennego. Relacje między tymi aktami kształtuje zasada prymatu planu miejscowego, a jej przejawem jest wygaśnięcie decyzji o warunkach zabudowy z chwilą, gdy dla danego terenu uchwalono plan miejscowy. Przedmiotem opracowania jest analiza przesłanek i implikacji wspomnianego wygaśnięcia decyzji o warunkach zabudowy z uwzględnieniem ochrony prawa słusznie nabytego na mocy ostatecznego pozwolenia na budowę. W świetle zaprezentowanych wniosków wzgląd na tę ochronę może w szczególnych przypadkach uzasadniać odwołanie się przy weryfikacji projektu budowlanego do decyzji o warunkach zabudowy mimo obowiązywania planu miejscowego.
Słowa kluczowe: ład przestrzenny, warunki zabudowy, plan miejscowy, pozwolenie na budowę
dr hab. Tadeusz Kiełkowski
Department of Administrative Procedure, Jagiellonian University in Cracow, judge of the Voivodship Administrative Court in Cracow, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0001-8897-8334
Expiry of decisions on land development and management conditions in connection with the adoption of local spatial development plans
The provisions of the local spatial development plan shape the manner in which the ownership right is exercised by determining the purpose of the land and, if development is permitted, the basic parameters of the buildings that may be erected on it. A similar function is fulfilled by decisions on land development and management conditions, which determine the admissibility of the planned investment and its requirements from the viewpoint of spatial order. The relationship between these acts is shaped by the principle of the primacy of the local plan, and its manifestation is the expiry of the decision on land development and management conditions as soon as a local plan is adopted for the given area. The subject of the study is the analysis of premises and implications of the said expiry of the decision on land development and management conditions, taking into account protection of the right justly acquired under the final building permit. In the light of the presented conclusions, consideration of this protection may, in particular cases, justify referring to the decision on land development and management conditions when verifying the construction project, despite the validity of the local plan.
Keywords: spatial order, land development and management conditions, local plan, building permit
Bibliografia/References
Adamczyk A., Granice wznowionego postępowania administracyjnego, „Przegląd Prawa Publicznego” 2021/3.
Buczyński K., Dziedzic-Bukowska J., Jaworski J., Sosnowski P., Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Komentarz, LEX 2014.
Despot-Mładanowicz A. [w:] Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Komentarz, red. A. Plucińska-Filipowicz, M. Wierzbowski, Warszawa 2018.
Kamiński M., Materialnoprawne wygaśnięcie i proceduralne stwierdzenie wygaśnięcia mocy obowiązującej decyzji administracyjnej [w:] Kodyfikacja postępowania administracyjnego. Na 50-lecie k.p.a., red. J. Niczyporuk, Lublin 2010.
Kiełkowski T., Nabycie prawa na mocy decyzji administracyjnej, Warszawa 2012.
Kiełkowski T., Rozstrzygnięcie sprawy co do istoty w postępowaniu administracyjnym wznowionym z przyczyn formalnych a ochrona prawa słusznie nabytego na mocy ostatecznej decyzji administracyjnej, „Przegląd Prawa Publicznego” 2021/7–8.
Kosicki A. [w:] Prawo budowlane. Komentarz, red. A. Plucińska-Filipowicz, M. Wierzbowski, Warszawa 2021.
Leoński Z., Szewczyk M., Kruś M., Prawo zagospodarowania przestrzeni, Warszawa 2019.
Małysa-Sulińska K., Administracyjnoprawne aspekty inwestycji budowlanych, Warszawa 2012.
Matan A., Stwierdzenie wygaśnięcia decyzji administracyjnej, Warszawa 2020.
Sobieralski K., Weryfikacja decyzji i postanowień w trybie wznowienia postępowania [w:] System Prawa Administracyjnego Procesowego, t. 2, cz. 5, Weryfikacja rozstrzygnięć w postępowaniu administracyjnym ogólnym, red. G. Łaszczyca, A. Matan, Warszawa 2019.
Woś T., Stwierdzenie wygaśnięcia decyzji administracyjnej jako bezprzedmiotowej (art. 162 k.p.a.), „Państwo i Prawo” 1992/7.
Woś T., Zimmermann J., Glosa do uchwały SN z 23 IX 1986, III AZP 11/86, „Państwo i Prawo” 1989/8.
Wróbel A., Jaśkowska M., Kodeks postępowania administracyjnego, Komentarz, Warszawa 2018.
Zimmermann J., Problem „beneficium novorum” w postępowaniu administracyjnym, „Państwo i Prawo” 1987/5.
Zimmermann J., Aksjomaty postępowania administracyjnego, Warszawa 2017.
Wojciech Zarosa
doktorant, Wydział Humanistyczny, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-7590-3496
Przysięga przy obejmowaniu urzędów w perspektywie historycznej (do połowy XIX wieku)
Przysięga składana przy wyborze na urząd ma starożytną genezę. Analizując kwestię przysięgi na urząd w perspektywie historycznej, można zauważyć, że jej składanie zawsze powiązane było z afirmacją istniejącego porządku społeczno-politycznego oraz przyjętego systemu aksjologicznego. Przez długie wieki w europejskim kręgu kulturowym ład ten wyznaczało odwoływanie się do wartości i sacrum chrześcijańskiego. Istotne zmiany w tym względzie nastąpiły w epoce oświecenia oraz pierwszej połowie XIX wieku. Przysięga przy obejmowaniu urzędu jako element etyki urzędniczej nabrała wówczas świeckiego charakteru i stawała się bardzo często aklamacją nowoczesnego porządku polityczno-prawnego. Niniejszy artykuł ma na celu ukazania najważniejszych zmian, którym uległa instytucja przysięgi w kontekście zmian politycznych i prawnych w pierwszej połowie XIX wieku.
Słowa kluczowe: przysięga, etyka urzędnicza, ślubowanie, rytuały
Wojciech Zarosa
PhD student, Faculty of Humanities, Jan Kochanowski University in Kielce, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0002-7590-3496
The oath of office in a historical perspective (until the mid-19th century)
The oath taken upon election to office has ancient origins. Analysing the matter of the oath to office in a historical perspective, it can be noticed that its taking has always been associated with the affirmation of the existing socio-political order and the adopted axiological system. For many centuries in the European cultural circle, this order was determined by the reference to Christian values and sacredness. Significant changes in this regard occurred in the Age of Enlightenment and in the first half of the 19th century. The oath on assuming office as an element of official ethics then took on a secular nature and very often became an acclamation of the modern political and legal order. This article aims to show the most important changes that the institution of the oath underwent in the context of political and legal changes in the first half of the 19th century..
Keywords: oath, official ethics, vow, rituals
Bibliografia/References
Appian z Aleksandrii, Historia rzymska, t. 1, tłum., oprac. i wstęp L. Piotrowicz, Wrocław 1957.
Aroney N., Faith and Public Office: The Meaning, Persistence and Importance of Oaths, „Centre for the Study, Science, Religion and Society University of Queensland” 2015/3.
Arystoteles, Ustrój polityczny Aten, tłum. i wstęp L. Piotrowicz, Kraków 1931.
Austin J.L., Mówienie i poznawanie. Rozprawy i wykłady filozoficzne, tłum. B. Chwedeńczuk, Warszawa 1993.
Bartel W., Kosim J., Rostocki W. (oprac.), Ustawodawstwo Księstwa Warszawskiego. Akty normatywne władzy najwyższej, t. 1–3, Warszawa 1964–1967.
Bloch M., Społeczeństwo feudalne, tłum. E. Bąkowska, Warszawa 1961.
Bortnowski W., W sprawie aktu detronizacji Romanowów ze stycznia 1831 r., „Przegląd Historyczny” 1959/50 (4).
Brundage J., The Practice of Canon Law [w:] The History of Courts and Procedure in Medieval Canon Law, red. W. Hartmann, K. Pennington, Washington 2016.
Buscemi F., The Importance of Being Revolutionary: Oath–Taking and The „Feeling Rules” of Violence (1789–1794), „French History” 2019/33 (2).
Calore A., „Iuro per Deum omnipotentem...”. Il giuramento dei funzionari imperiali -all’epoca di Giustiniano, [w:] Seminari di storia e di diritto, t. 2, Studi sul giuramento nel mondo antico, red. A. Calore, Milano 1997.
Calore A., „Tactis Evangeliis” [w:] Il gesto nel rito e nel cerimoniale dal mondo antico ad oggi, red. S. Bertelli, M. Centanni, Firenze 1995.
Campbell E., Oaths and Affirmations of Public Office, „Monash University Law Review” 1999/25 (1).
Cichoń P., Kwalifikacje zawodowe urzędników jako podstawa kształtowania się systemu biurokratycznego w Księstwie Warszawskim, „Dzieje Biurokracji na Ziemiach Polskich” 2008/1.
Code Général Français, wyd. J. Desenne, t. 18, Paris 1821
Czubaty J., Księstwo Warszawskie – pierwsze nowoczesne państwo polskie?, „Kwartalnik Historyczny” 2018/125 (2).
Décretrelatif au Serment des Officiers et Soldats, et contenant des dispositions particulières au Prince de Condè, [w:] Collection Générale des lois, depuis 1789 jusqu’au I.er avril 1814, t. 2–3, red. L. Rondonneu, Paris 1817.
Deleplace M., Peut-on jurer «-haine à l'anarchie-»? (1799), „Mots” 1995/45.
Deleplace M., La hainepeut-elleêtre un sentiment républicain? À propos du serment civique de l’an V, „Annales historiques de la Révolution française” 2009/358.
Derengowski P., Przysięgi żołnierskie w okresie wojny secesyjnej [w:] Przysięga wojskowa: idea i praktyka. Z dziejów wojskowości polskiej i powszechnej, red. A. Niewiński, Oświęcim 2016.
Derrida J., What Is a „Relevant” Translation?, tłum. L. Venuti, „Critical Inquiry” 2001/21.
Des Rosiers N.P., Oath and Anti-Oath. Alternating Forms of Community Building in the Third Century [w:] Religious Competition in the Third Century CE: Jews, Christians, and the Greco–Roman World, red. J.D. Rosenblum, L.C. Vuong, N.P. DesRosiers, Göttingen 2014.
Devaux O., Citoyennete et revolution française: naturalisation et ostracisme, „Revue belge de droit constitutionnel” 2006/4.
Doyle W., The Oxford History of the French Revolution, New York 2002.
Duda M., Jóźwiak S., Ze świata średniowiecznej symboliki. Gest i forma przysięgi w chrześcijańskiej Europie (X–XV w.), Kraków 2014.
Duvergier J.-B. (red.), Collection complète des Lois, Décrets, Ordonnances, Réglemens, avis du conseil d’état, t. 3, 15, 52, 58, Paris 1826, 1852, 1858.
Dziennik Praw Królestwa Polskiego, t. 1–2, 7, 53, 1816, 1820, 1856.
Dziennik Praw Księstwa Warszawskiego, t. 1, 1810.
Estreicher S. (wyd.), Najstarszy zbiór przywilejów i wilkierzy miasta Krakowa, Kraków 1936.
Gałędek M., Epurgacja urzędników w powstaniu listopadowym, „Kwartalnik Historyczny” 2017/124 (3).
Gałędek M., Miejsce administracji w systemie politycznym Królestwa Polskiego do 1830 [w:] System polityczny, prawo, konstytucja i ustrój Królestwa Polskiego 1815–1830, red. L. Mażewski, Radzymin 2013.
Gałędek M., System rekrutacji wykwalifikowanych kadr urzędniczych w konstytucyjnym Królestwie Polskim, „Miscellanea Historico-Iuridica” 2014/13 (1).
Garcia M.J., Manuel K.M., Nolan A. (red.), The Constitution of the United States of America. Analysis and Interpretation, Washington 2014.
Gorizontow L., Aparat urzędniczy Królestwa Polskiego w okresie rządów Paskiewicza, „Przegląd Historyczny” 1994/85 (1–2).
Górski K., Wizerunek sędziego w polskich utworach literackich i piśmiennictwie politycznym XVI i XVII stulecia, „Krakowskie Studia z Historii Państwa i Prawa” 2020/13 (4).
Gray J.M., Vows, Oaths, and the Propagation of a Subersive Discourse, „The Sixteenth Century Journal” 2010/41 (3)
Harris B.F., Oaths of Allegiance to Caesar, „Prudentia” 1982/14.
Helmholz R., The Spirit of Classical Canon Law, Athens 1996.
Hermann P., Der Römische Kaisereid: Untersuchungen zu seiner Herkunft und Entwicklung, Göttingen 1968.
Holenstein A., Huldigung und Herrschaftszeremoniellim Zeitalter des Absolutismus und der Aufklärung, „Aufklärung” 1992/6 (2).
Hyman H.M., Era of the Oath. Northern Loyalty Tests During the Civil War and Reconstruction, Philadelphia 1954.
Izdebski H., Ustawa Konstytucyjna Królestwa Polskiego z 1815 r. [w:] Konstytucje Polski. Studia monograficzne z dziejów polskiego konstytucjonalizmu, t. 1, red. M. Kallas, Warszawa 1990.
Jemielity W., Przysięga władcom Królestwa Polskiego z udziałem duchowieństwa katolickiego, „Prawo Kanoniczne” 2002/45 (3–4).
Jonassen F.B., „So Help Me?”: Religious Expression and Artifacts in the Oath of Office and the Courtroom Oath, „Cardozo Public Law, Policy and Ethics Journal” 2014/12 (303).
Kallas M., Ustawa Konstytucyjna Księstwa Warszawskiego z 1807 r. [w:] Konstytucje Polski. Studia monograficzne z dziejów polskiego konstytucjonalizmu, t. 1, red. M. Kallas, Warszawa 1990.
Kaniewski J., Z badań nad zjawiskiem korupcji w nowożytnej Rzeczypospolitej XVII–XVIII wieku, „Wieki Stare i Nowe” 2009/1 (6).
Komárková H., The Oath of Office in the Sphere of Food Production, Food Distribution and Utilization of Resources within the Urban Community. The Example of Late Medieval and Early Modern Silesian and Moravian Towns, „Studia z Dziejów Średniowiecza” 2017/21.
Kulecka A., Naród i władze rządowe. Dyskurs o biurokracji w Królestwie Polskim (1815–1867), „Dzieje Biurokracji na Ziemiach Polskich” 2008/1.
Le Goff J., Le rituel symbolique de la vassalité, [w:] Pour un autre Moyen Age, Paris, 1977.
Levinson S., Constituting Communities Through Words That Bind: Reflections on Loyalty Oaths, „Michigan Law Review” 1986/84 (7).
Markowska K., Struktura i organizacja prowincji rzymskich – wprowadzenie do zagadnień prawno-ustrojowych, „Krytyka Prawa” 2015/7.
Maroń G., Instytucja przysięgi (Oath of Office) w świetle orzecznictwa sądów USA, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Rzeszowskiego. Seria Prawnicza” 2016/94.
Meyer J.C., L’impossible soumission du clergè réfractaire (1791–1801), „Revue historique de droit français et étranger” 2013/91 (1).
Michalik P., Realizacja tolerancji religijnej w XVII-wiecznym Marylandzie, „Studia z Prawa Wyznaniowego” 2011/14.
Mommsen T., Römisches Staatsrecht, bd. 1, Leipzig 1876.
Mycielski M., Rząd Królestwa Polskiego wobec sejmików i zgromadzeń gminnych 1815 –1830, Warszawa 2010.
Napierała P., Relacje między purytanami a kwakrami w XVII-wiecznej Nowej Anglii¸ „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Sociologica” 2017/9 (2).
Neale J.E., The Elizabethan Acts of Supremacy and Uniformity, „The English Historical Review” 1950/65 (256).
Noga Z., Krakowska rada miejska w XVI wieku. Studium o elicie władzy, Kraków 2003.
Odegaard C.E., Carolingian Oaths of Fidelity, „Speculum” 1941/16.
Ohryzko J. (wyd.), Volumina Legum, t. 1–2, Petersburg 1859.
Osiecka M., Urzędnicy Komisji Rządowych Królestwa Polskiego w latach 1815–1867, „Miscellanea Historico-Archivistica” 2014/21.
Ossowska-Salamonowicz D., Gwarancje wolności osobistej i prawa obywatelskiego w Konstytucji Królestwa Polskiego z 1815 r., „Studia Prawnoustrojowe” 2014/25.
Pawłowski B. (wyd.), Protokoły Rady Stanu Księstwa Warszawskiego, t. 1–2, Toruń 1960 –1968.
Pelletier G., Rome et la révolution française. La théologie politique et la politique du Saint Sièg edevant la Révolution française (1789–1799), Rome 2004.
Pennington K., Feudal Oath of Fidelity and Homage [w:] Law as Profession and Practice in Medieval Europe: Essays in Honor of James A. Brundage, red. K. Pennington, M.H. Eichbauer, Ashgate 2011.
Pickering D. (red.), The Statutes at Large, from the 15th Year of K. Edward III. To the 13th Year of K. Henry IV. Inclusive, t. 2, Cambridge 1762.
Pilarczyk P., System polityczny Królestwa Polskiego 1815–1830. Próba modelu [w:] System polityczny, prawo, konstytucja i ustrój Królestwa Polskiego 1815–1830, red. L. Mażewski, Radzymin 2013.
Prodi P., Der Eid in der europäischen Verfassungsgeschichte, [w:] Glaube und Eid. Treueformeln, Glaubensbekenntnisse und Sozialdisziplinierung zwischen Mittelalter und Neuzeit, red. P. Prodi, E. Müller-Luckner, München 1993.
Prodi P., Il sacramento del potere. Il giuramento politico nella storia constituzionale -dell’Ocidente, Bologne 1992.
Quaglioni D., Giuramento e esovranità. Il giuramento come limite della sovranità nella „République” di Jean Bodin e nelle sue fonti, [w:] Glaube und Eid, red. P. Prodi, E. Müller-Luckner, Oldenbourg 1993.
Ramotowska F., Przysięga i księgi homagialne narodu polskiego roku 1831, „Archeion” 1988/85.
Ramotowska F., Uchwała Sejmu Królestwa Polskiego z 1831 r. o przysiędze homagialnej narodu, „Miscellanea Historico-Archivistica” 1987/2.
Rich J., Consensus Rituals and the Origins of the Principate, [w:] Il princeps romano: autocrate o magistrato? Fattorigiuridice e fattori sociali del potereimperiale da Augusto a -Commodo, red. J.-L. Ferrary, J. Scheid, Pavia 2015.
Robak P., Idea tolerancji religijnej w poglądach i doświadczeniach politycznych Williama Penna (1644–1718), „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica” 1999/64.
Robak P., William Penn – reformator i polityk. Czas ideałów (1644–1681), Warszawa 2000.
Rutkowski M., Weryfikacja urzędników państwowych w Królestwie po Powstaniu Listopadowym, „Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego” 2003/8.
Sajkowski R., Sprawa Falaniusza i Rubriusza. Początek procesów o obrazę majestatu za rządów Tyberiusza, „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Olsztynie. Prace Historyczne” 1998/13.
Snyder V., You’ve Taken an Oath to Support the Constitution, Now What? The Constitutional Requirement for a Congressional Oath of Office, „University of Arkansas at Little Rock Law Review” 2001/, 23 (4).
Szcząska Z., Ustawa Rządowa z 1791 r. [w:] Konstytucje Polski. Studia monograficzne z dziejów polskiego konstytucjonalizmu, t. 1, red. M. Kallas, Warszawa 1990.
Szonert M., Obywatelstwo zawiedzionych nadziei? Początki obywatelstwa państwowego na ziemiach polskich, „Studia Migracyjne – Przegląd Polonijny” 2017/43 (1).
Tandecki J., Organizacja i działalność kancelarii w średniowiecznych miastach hanzeatyckich, „Zapiski Historyczne” 2004/69.
Tarnowska A., „Ci nawet sami, którzy stróżami praw są postanowieni, najpierwszymi zachowaczami onych być powinni”. O praworządności w debacie i dziele reformatorskim Sejmu Wielkiego (1788–1792), „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2021/3 (61).
Tarwacka A., Prawne aspekty urzędu cenzora w starożytnym Rzymie, Warszawa 2012.
Tarwacka A., Wybór i objęcie urzędu przez cenzorów w starożytnym Rzymie, „Zeszyty Prawnicze” 2010/2.
The Act of Supremacy, 1534 (26 Henry VIII c. 1) [w:] Documents of the English Reformation, red. G. Bray, Cambridge 1994.
Torrance I.C., Ways to Give Oaths extra Sanctity [w:] Oaths and Swearing in Ancient Greece, ed. A.H. Sommerstein, I.C. Torrance, Berlin–Boston 2014.
Twellmann M., „Ueber die Eide”. Zucht und Kritikim Preußen der Aufklärung, Konstanz 2010.
Tytus Liwiusz, Dzieje Rzymu od założenia miasta, ks. I–V, tłum. A. Kościółek, wstęp J. Wolski, oprac. M. Brożek, Wrocław–Warszawa–Kraków 1968.
Uhalde K., Expectations of Justice in the Age of Augustine, Philadelphia 2007.
Uruszczak W., Rękopisy Statutu krakowsko-warckiego z 1421/1423 roku [w:] Nil nisi vere. Księga dedykowana Profesorowi Jackowi Matuszewskiemu, red. M. Głuszek, D. Wiśniewska-Jóźwiak, Łódź 2016.
Van der Lugt M., The Left Hand of the Enlightenment: Truth, Error and Integrity in Bayle and Kant, „History of European Ideas” 2018/44 (4).
Wojtczak M., Zniewaga imagines władcy jako podstawa oskarżenia o crimenmaiestatis w świetle wybranych rzymskich procesów karnych w Annales Tacyta, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 2014/2 (66).
Zajewski W., Koronacja i detronizacja Mikołaja I w Zamku Królewskim, „Przegląd Humanistyczny” 1971/5 (15).
Zajewski W., Zabiegi „Nowej Polski” o detronizację Romanowów w styczniu 1831 r., „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego. Nauki Humanistyczno-Społeczne” 1958/8.
Zarosa W., Przysięga i krzywoprzysięstwo w refleksji włoskiego humanisty Polidora Wergiliusza (1470–1555) [w:] Kulturowe i filozoficzne aspekty literatury i sztuki, red. M. Śliwa, E. Chodźko, Lublin 2020.
Jacek Karakulski
doktorant, Katedra Prawa Konstytucyjnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-3085-8705
Obligatoryjność transkrypcji. Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 10.10.2018 r., II OSK 2552/16
Przy okazji rozpatrywania interesującej i ważnej kwestii dopuszczalności transkrypcji aktów urodzenia dzieci rodziców jednopłciowych Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 10.10.2018 r., II OSK 2552/16, uznał, że transkrypcja, o której mowa art. 104 ust. 5 ustawy – Prawo o aktach stanu cywilnego ma charakter zdecydowanie obligatoryjny, tak iż nie stosuje się do niej przesłanek odmowy dokonania transkrypcji z art. 107 ustawy – Prawo o aktach stanu cywilnego (w tym tej odnoszącej się do sprzeczności transkrypcji z podstawowymi zasadami porządku prawnego). Mimo że ta teza orzecznicza zdezaktualizowała się (na skutek podjęcia pod koniec 2019 r. przez siedmioosobowy skład NSA uchwały zawierającej w swoim uzasadnieniu przeciwne wnioski), wspomniany pogląd wart jest komentarza.
Słowa kluczowe: transkrypcja, akta stanu cywilnego, akt urodzenia, transkrypcja obligatoryjna, Naczelny Sąd Administracyjny
Jacek Karakulski
PhD student, Department of Constitutional Law, Faculty of Law and Administration, Jagiellonian University in Cracow, Poland
ORCID: https://orcid.org/0000-0003-3085-8705
The obligatory nature of transcription. Gloss to the judgment of the Supreme Administrative Court of 10 October 2018, II OSK 2552/16
When considering the interesting and important issue of admissibility of transcription of birth certificates of children of same-sex parents, the Supreme Administrative Court, in the judgment of 10 October 2018 (case reference No II OSK 2552/16), held that the transcription referred to in Article 104 (5) of the Law on Civil Status Records is definitely obligatory, so that the grounds for refusal of transcription under Article 107 of the Law on Civil Status Records (including the one relating to the contradiction of the transcription with the fundamental principles of the legal order) do not apply to it. Although this jurisprudential thesis has become obsolete (as a result of the adoption of a resolution containing the opposite conclusion in its reasoning by a seven-member panel of the Supreme Administrative Court in late 2019), the said view is worth commenting on.
Keywords: transcription, civil status records, birth certificate, obligatory transcription, Supreme Administrative Court
Bibliografia/References
Bielska-Brodziak A., Tobor Z., Zmiana w przepisach jako argument w dyskursie interpretacyjnym, „Państwo i Prawo” 2009/9.
Czech B., Z rozważań nad orzecznictwem sądów dotyczącym Prawa o aktach stanu cywilnego. Wypowiedź na Konferencji 70 lat USC, „Metryka” 2016/2.
Grzybowski T., Wpływ zmian prawa na jego wykładnię, Warszawa 2013.
Grzybowski T., Zmiana tekstu prawnego a zmiana normatywna (w świetle sądowej wykładni prawa), „Państwo i Prawo” 2010/4.
Karakulski J., Problematyka dopuszczalności transkrypcji aktu urodzenia dziecka rodziców jednopłciowych – uwagi na kanwie najnowszego orzecznictwa NSA, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2021/2.
Knysiak-Sudyka H., Prawo administracyjne a byt prawny jednostki – uwagi na tle transkrypcji zagranicznego aktu urodzenia oraz potwierdzenia posiadania obywatelstwa polskiego [w:] Fenomen prawa administracyjnego. Księga jubileuszowa Profesora Jana Zimmermanna, red. W. Jakimowicz, M. Krawczyk, I. Niżnik-Dobosz, Warszawa 2019.
Korycka-Zirk M., Rządy prawa a idea konstytucjonalizmu w ramach wykładni konstytucji [w:] Filozoficzne i teoretyczne zagadnienia demokratycznego państwa prawa, red. M. Andruszkiewicz, A. Breczko, S. Oliwniak, Białystok 2015.
Mostowik P., Problem rejestracji w polskich aktach urodzenia pochodzenia dziecka od „rodziców jednopłciowych” na tle orzecznictwa sądów administracyjnych w 2018 r., Warszawa 2019, https://iws.gov.pl/wp-content/uploads/2019/03/IWS-P.-Mostowik-problem-rejestracji.pdf.
Mostowik P., Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 10 października 2018 r. (sygn. akt II OSK 2552/16), „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2019/4 (85).
Pacura M., Charakter prawny transkrypcji zagranicznego aktu stanu cywilnego do polskich ksiąg stanu cywilnego, LEX 2015.
Wojewoda M., Transkrypcja aktu urodzenia dziecka, które zostało uznane za granicą, „Kwartalnik Prawa Prywatnego” 2017/2.
Wojewoda M., Transkrypcja zagranicznego dokumentu stanu cywilnego – kilka uwag na temat ewolucji konstrukcji w prawie polskim, „Metryka” 2016/2.
Wojewoda M., Zagraniczne rodzicielstwo osób jednej płci a rejestracja stanu cywilnego w Polsce. Glosa do uchwały NSA z dnia 2 grudnia 2019 r., II OPS 1/19, „Europejski Przegląd Sądowy” 2020/8.
