Przegląd Prawa Publicznego 2/2021

Istota odpowiedzialności w układzie relacyjnym sfery publicznej

Piotr Woźniakiewicz

absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uczelni Łazarskiego w Warszawie

Istota odpowiedzialności w układzie relacyjnym sfery publicznej

Sferę publiczną pojmować można jako strukturę podmiotową zintegrowaną wokół ochrony wartości autotelicznych (substancjalnch), które wyznaczają zakres odpowiedzialności poszczególnych jej elementów. W refleksji nad istotą odpowiedzialności zastosowanie znajduje zarówno podejście ontologiczne uwzględniające podmiotowy charakter układu relacyjnego, jak i deontologiczne wskazujące na aksjologiczny wymiar badanego zjawiska. Wywodząca się z egzystencjalnego opisu rzeczywistości filozofia dialogu umożliwiła pojmowanie odpowiedzialności jako centralnej kategorii sfery publicznej przesądzającej o kondycji współczesnego człowieka i społeczeństwa. Wobec złożoności i wieloznaczności pojęciowej w artykule przyjęto metodę komparatystyczną uwzględniającą podejście heurystyczne w analizie problemowej.

Piotr Woźniakiewicz
Graduate of the Faculty of Law and Administration of the Lazarski University in Warsaw

The essence of responsibility in the relational system of the public sphere

The public sphere can be understood as a structure of entities integrated around the protection of autotelic (substantial) values, which determine the scope of responsibility of its individual elements. In the reflection on the essence of responsibility, both the ontological approach, taking into account the subject-oriented nature of the relational system, and the deontological approach, pointing to the axiological dimension of the phenomenon under study, are used. The philosophy of dialogue, which is derived from the existential description of reality, made it possible to understand responsibility as the central category of the public sphere that determines the condition of contemporary man and society. In view of the complexity and conceptual ambiguity, the article uses a comparative method that takes into account the heuristic approach in problem analysis.

Bibliografia / References:

Arendt H., Eichmann w Jerozolimie. Rzecz o banalności zła, przeł. A. Szostkiewicz, Kraków 1987.
Arendt H., Kondycja ludzka, Warszawa 2000.
Arendt H., Korzenie totalitaryzmu, Warszawa 1993.
Arendt H., Odpowiedzialność i władza sądzenia, Warszawa 2003.
Arendt H., Polityka jako obietnica, Warszawa 2005.
Arystoteles, Dzieła wszystkie, przeł. L. Piotrowicz, Warszawa 2001.
Arystoteles, Etyka Nikomachejska, Warszawa 1982.
Augustyniak M., Człowiek w przestrzeni publicznej w filozofii Hannah Arendt, „Humanistyka i Przyrodoznawstwo” 2011/17.
Baciak P., Internet – Agora XXI wieku? Rozważania w świetle teorii demokracji deliberatywnej autorstwa Jürgena Habermasa, „Global Media Journal – Polish Edition” 2006/2.
Baldwin E., Brian L., Scott M., Miles O., Smith G., Wstęp do kulturoznawstwa, przekł. M. Kaczyński, J. Łoziński, T. Rosiński, Poznań 2007.
Ciążela H., Etyka odpowiedzialności (spojrzenie z perspektywy odpowiedzialności globalnej), „Kultura i Edukacja” 2007/3.
Filek J., Filozofia odpowiedzialności XX wieku, Kraków 2003.
Filek J., Rozważania wokół odpowiedzialności bytu zbiorowego, „Zarządzanie Publiczne” 2014/3(29).
Gadowska K., Winczorek J., Sfera publiczna – funkcje, dysfunkcje. Normy oficjalne i nieoficjalne, „Studia socjologiczne” 2013/1(208).
Gasparski W., Wykłady z etyki biznesu, Warszawa 2007.
Grabowska B., Sfera publiczna – zbyteczna czy niezbędna w państwie liberalnym?, „FiloSofija” 2003/1(3).
Habermas J., Rynek, media i demokracja, „Europa. Tygodnik Idei” 2007/25..
Habermas J., Strukturalne przeobrażenia sfery publicznej, Warszawa 2008.
Heidegger M., Bycie i czas, Warszawa 2004.
Held D., Modele demokracji, Kraków 2010.
Holub R.C., Jürgen Habermas. Critic in the Public Sphere, https://philpapers.org/rec/HOLJHC-3 London 1991.
Hołówka J., Etyka w działaniu, Warszawa 2001.
Hudzik J.P., Woźniak W. (red.), Sfera publiczna. Kondycja – przejawy – przemiany, Lublin 2006.
Jan Paweł II, Człowiek jest powołany do wolności, „L'Osservatore Romano” 1996/9, https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/przemowienia/niemcy_exit_23061996.html.
Jaskułowski K., Koncepcja sfery publicznej Jürgena Habermasa, „Spotkania europejskie” 2010/3.
Jonas H., Zasada odpowiedzialności. Etyka dla cywilizacji technologicznej, tłum. M. Klimowicz, Kraków 1999.
Kisil A., Zarządzanie przez odpowiedzialność. Podstawa odpowiedzialnego biznesu, Warszawa 2013.
Klimczak B., Etyka gospodarcza, Wrocław 2002.
Krężołek Ł., Technokracja jako efekt procesu degradacji sfery publicznej, „Palimpsest. Czasopismo Socjologiczne” 2012/2.
Krzysztofek A., Rozważania o pojęciu odpowiedzialności, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu” 2015/401.
Levinas E., Całość i nieskończoność. Esej o zewnętrzności, tłum. M. Kowalska, Warszawa 1998.
Levinas E., Czas i to, co inne, tłum. J . Migasiński, Warszawa 1999.
Locke J., Dwa traktaty o rządzie, Warszawa 1992.
Makowski P., „Sfera publiczna” i detranscendentalizacja intersubiektywności. Uwagi na temat normatywnych teorii społecznych [w:] O miejskiej sferze publicznej. Obywatelskość i konflikty o przestrzeń, red. M. Nowak, P. Pluciński, Kraków 2011.
Meadows D.H., Meadows D.L., Randers J., Behrens III W.W., Granice Wzrostu, Warszawa 1973.
Nietzsche F., Wędrowiec i jego cień, tłum. K. Drzewiecki, Kraków 2003.
Nietzsche F., Samtliche Werke. Kritische Studienausgabe in 15 Einzelbanden, red. G. Colli i M. Montinari, Munchen –Berlin – New York 1988, tłum. pol.: Wola mocy, tłum. S. Frycz, K. Drzewiecki, Warszawa 1911.
Ochman A., Zarys koncepcji Habermasowskiej sfery publicznej, „Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego” 2015/35.
Picht G., Geschichte und Gegenwart, Stuttgart 1993.
Picht G., Hier und Jetzt. Philosophieren nach Auschwitz und Hiroshima, t. 1, Stuttgart 1980, t. 2, Stuttgart 1981.
Picht G., Odwaga utopii, tłum. K. Michalski, Warszawa 1981.
Platon, Dialogi, przeł. W. Witwicki, Kęty 1999.
Polok G. (red.), Społeczna odpowiedzialność – aspekty teoretyczne i praktyczne, Katowice 2011.
Saint-Exupéry A. de, Ziemia, planeta ludzi, przeł. W. i Z. Bieńkowscy, Warszawa 1964.
Sennet R., The Public Realm, http://www.richardsennett.com/site/SENN/Templates/General2.aspx?pageid=16.
Stasiuk K., Krytyka kultury jako krytyka komunikacji. Pomiędzy działaniem komunikacyjnym, dyskursem a kulturą masową, Wrocław 2004.
Szacki J., Historia myśli socjologicznej, Warszawa 2003.
Szumlewicz P., Habermas wobec granic nowoczesności, „Res Publica Nowa” 2003/2.
Tocqueville A. de, O demokracji w Ameryce, Krakow – Warszawa 1996.
Arendt H., Eichmann w Jerozolimie. Rzecz o banalności zła, przeł. A. Szostkiewicz, Kraków 1987.
Arendt H., Kondycja ludzka, Warszawa 2000.
Arendt H., Korzenie totalitaryzmu, Warszawa 1993.
Arendt H., Odpowiedzialność i władza sądzenia, Warszawa 2003.
Arendt H., Polityka jako obietnica, Warszawa 2005.
Arystoteles, Dzieła wszystkie, przeł. L. Piotrowicz, Warszawa 2001.
Arystoteles, Etyka Nikomachejska, Warszawa 1982.
Augustyniak M., Człowiek w przestrzeni publicznej w filozofii Hannah Arendt, „Humanistyka i Przyrodoznawstwo” 2011/17.
Baciak P., Internet – Agora XXI wieku? Rozważania w świetle teorii demokracji deliberatywnej autorstwa Jürgena Habermasa, „Global Media Journal – Polish Edition” 2006/2.
Baldwin E., Brian L., Scott M., Miles O., Smith G., Wstęp do kulturoznawstwa, przekł. M. Kaczyński, J. Łoziński, T. Rosiński, Poznań 2007.
Ciążela H., Etyka odpowiedzialności (spojrzenie z perspektywy odpowiedzialności globalnej), „Kultura i Edukacja” 2007/3.
Filek J., Filozofia odpowiedzialności XX wieku, Kraków 2003.
Filek J., Rozważania wokół odpowiedzialności bytu zbiorowego, „Zarządzanie Publiczne” 2014/3(29).
Gadowska K., Winczorek J., Sfera publiczna – funkcje, dysfunkcje. Normy oficjalne i nieoficjalne, „Studia socjologiczne” 2013/1(208).
Gasparski W., Wykłady z etyki biznesu, Warszawa 2007.
Grabowska B., Sfera publiczna – zbyteczna czy niezbędna w państwie liberalnym?, „FiloSofija” 2003/1(3).
Habermas J., Rynek, media i demokracja, „Europa. Tygodnik Idei” 2007/25..
Habermas J., Strukturalne przeobrażenia sfery publicznej, Warszawa 2008.
Heidegger M., Bycie i czas, Warszawa 2004.
Held D., Modele demokracji, Kraków 2010.
Holub R.C., Jürgen Habermas. Critic in the Public Sphere, https://philpapers.org/rec/HOLJHC-3 London 1991.
Hołówka J., Etyka w działaniu, Warszawa 2001.
Hudzik J.P., Woźniak W. (red.), Sfera publiczna. Kondycja – przejawy – przemiany, Lublin 2006.
Jan Paweł II, Człowiek jest powołany do wolności, „L'Osservatore Romano” 1996/9, https://opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/jan_pawel_ii/przemowienia/niemcy_exit_23061996.html.
Jaskułowski K., Koncepcja sfery publicznej Jürgena Habermasa, „Spotkania europejskie” 2010/3.
Jonas H., Zasada odpowiedzialności. Etyka dla cywilizacji technologicznej, tłum. M. Klimowicz, Kraków 1999.
Kisil A., Zarządzanie przez odpowiedzialność. Podstawa odpowiedzialnego biznesu, Warszawa 2013.
Klimczak B., Etyka gospodarcza, Wrocław 2002.
Krężołek Ł., Technokracja jako efekt procesu degradacji sfery publicznej, „Palimpsest. Czasopismo Socjologiczne” 2012/2.
Krzysztofek A., Rozważania o pojęciu odpowiedzialności, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu” 2015/401.
Levinas E., Całość i nieskończoność. Esej o zewnętrzności, tłum. M. Kowalska, Warszawa 1998.
Levinas E., Czas i to, co inne, tłum. J . Migasiński, Warszawa 1999.
Locke J., Dwa traktaty o rządzie, Warszawa 1992.
Makowski P., „Sfera publiczna” i detranscendentalizacja intersubiektywności. Uwagi na temat normatywnych teorii społecznych [w:] O miejskiej sferze publicznej. Obywatelskość i konflikty o przestrzeń, red. M. Nowak, P. Pluciński, Kraków 2011.
Meadows D.H., Meadows D.L., Randers J., Behrens III W.W., Granice Wzrostu, Warszawa 1973.
Nietzsche F., Wędrowiec i jego cień, tłum. K. Drzewiecki, Kraków 2003.
Nietzsche F., Samtliche Werke. Kritische Studienausgabe in 15 Einzelbanden, red. G. Colli i M. Montinari, Munchen –Berlin – New York 1988, tłum. pol.: Wola mocy, tłum. S. Frycz, K. Drzewiecki, Warszawa 1911.
Ochman A., Zarys koncepcji Habermasowskiej sfery publicznej, „Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego” 2015/35.
Picht G., Geschichte und Gegenwart, Stuttgart 1993.
Picht G., Hier und Jetzt. Philosophieren nach Auschwitz und Hiroshima, t. 1, Stuttgart 1980, t. 2, Stuttgart 1981.
Picht G., Odwaga utopii, tłum. K. Michalski, Warszawa 1981.
Platon, Dialogi, przeł. W. Witwicki, Kęty 1999.
Polok G. (red.), Społeczna odpowiedzialność – aspekty teoretyczne i praktyczne, Katowice 2011.
Saint-Exupéry A. de, Ziemia, planeta ludzi, przeł. W. i Z. Bieńkowscy, Warszawa 1964.
Sennet R., The Public Realm, http://www.richardsennett.com/site/SENN/Templates/General2.aspx?pageid=16.
Stasiuk K., Krytyka kultury jako krytyka komunikacji. Pomiędzy działaniem komunikacyjnym, dyskursem a kulturą masową, Wrocław 2004.
Szacki J., Historia myśli socjologicznej, Warszawa 2003.
Szumlewicz P., Habermas wobec granic nowoczesności, „Res Publica Nowa” 2003/2.
Tocqueville A. de, O demokracji w Ameryce, Krakow – Warszawa 1996.

Aleksander Słysz
doktor nauk prawnych, Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie.
ORCID: 0000-0003-4826-3726

Ostateczność decyzji sędziów sportowych a prawo do powtórzenia meczu

Błędne decyzje sędziów sportowych niosą za sobą nie tylko konsekwencje sportowe, ale również materialne. Istotny problem prawny stanowi określenie, kiedy i czy w ogóle, w oparciu o reguły prawne, których sędziowie muszą przestrzegać i które określają ramy współzawodnictwa sportowego w danej dyscyplinie, możliwe jest kwestionowanie decyzji sędziego oraz w jakich przypadkach mecz powinien zostać powtórzony? Kluby sportowe, pokrzywdzone decyzjami sędziów, często domagają się powtórnego rozegrania spotkania, jednakże zazwyczaj nie przysługuje im takie prawo. Częścią profesjonalnego współzawodnictwa sportowego musi być akceptacja pomyłek i błędów sędziów, gdy działają oni w dobrej wierze (good faith mistake), nie oznacza to jednak, że wszystkie błędne decyzje sędziów muszą zostać zaakceptowane przez zespoły biorące udział w rozgrywkach sportowych. Przyjąć należy, że istnieje szereg przesłanek, które uzasadniają decyzję o powtórnym rozegraniu spotkania, błąd sędziego popełniony w dobrej wierze nie stanowi takiej okoliczności w przeciwieństwie do np. błędu w złej wierze czy też działań o charakterze korupcyjnym. Podstaw prawnych do powtórzenia spotkania można poszukiwać nie tylko w prawie korporacyjnym, ale również w powszechnym prawie publicznym.

dr Aleksander Słysz
Jan Długosz University in Częstochowa. ORCID: 0000-0003-4826-3726

Finality of the referee's decision versus the right to repeat a game

Erroneous decisions of sports referees have not only sports but also financial consequences. An important legal problem is determining when and if at all, based on the legal rules that referees have to follow and that define the competition framework in a given discipline, it is possible to challenge the referee's decision and in which cases a game should be repeated? Sports clubs, aggrieved by referees' decisions, often demand a replay of the game, but usually they do not have the right to do so. Part of professional sports competition must be the acceptance of mistakes and mistakes made by referees when they act in good faith (good faith mistake), but this does not mean that all incorrect decisions of referees must be accepted by the teams participating in sports games. It should be assumed that there are a number of reasons that justify the decision to replay a game, however, a judge's mistake made in good faith does not constitute such a circumstance, unlike, for example, a mistake made in bad faith or corrupt actions. The legal grounds for replaying a game can be found not only in corporate law, but also in general public law.

Bibliografia/References:
Anderson P.M., Blackshaw I.S., Siekmann R.C.R., Soek J. (red.), Sports Betting: Law and Policy, Haga 2012.
Atria F., On Law and Legal Reasoning, Oxford–Portland 2001.
Berman M.N., „Let ‘em Play” A study in the Jurisprudence of Sport, “Faculty Scholarship at Penn Law. 1465. The Georgetown Law Journal” 2011/99.
Dworkin R., Judicial Discretion, „Jurnal of Philosophy” 1963/21(60).
Fraser D., Cricket and the Law: The Man in White is Always Right, London – New York 2005.
Gemmell J., Cricket's Changing Ethos: Nobles, Nationalists and the IPL, Thatcham 2018.
Górny W., Zakres prawa sportowego – analiza zjawiska, „Przegląd Prawa Publicznego” 2018/9.
Hart H. L. A., The Concept of Law, Oxford 2012.
Kendall G., Lenten L.J.A., When sports rules go awry, „European Journal of Operational Research” 2017/257.
Korycka-Zirk M., Reguły prawne jako istota pojęcia prawa w ujęciu H.L.A. Harta, „Studia Iuridica Toruniensia” 2010/6.
Korycka-Zirk M., Teorie zasad prawa a zasada proporcjonalności, LEX 2012.
Lenta P., Beck S., A sporting dilemma and Its Jurisprudence, „Journal of the Philosophy of Sport” 2006/33.
Matusiak I., Szczepanowska-Kozłowska K., Żelechowski Ł. (red.), Opus auctorem laudat. Księga jubileuszowa dedykowana Profesor Monice Czajkowskiej-Dąbrowskiej, Warszawa 2019, LEX.
Nafziger J.A.R., Ross S.F. (red.), Handbook on International Sports Law, Cheltenham – Northampton 2011.
Ryall E., Philosophy of Sport: Key Questions, London – Oxford – New York – New Delhi – Sydney 2016.
Sopiński M., Futbol i filozofia prawa: gra albo kaprys sędziego, „Studia Juridica” LXXVII.
Study on the Contribution of Sport to Economic Growth and Employment in the EU, Final Report, https://ec.europa.eu/assets/eac/sport/library/studies/study-contribution-spors-economic-growth-final-rpt.pdf.
Wach A., Alternatywne formy rozwiązywania sporów sportowych, Warszawa 2005.
Webb T., Elite Soccer Referees: Officiating in the Premier League, La Liga and Serie A, London – New York 2017.

Arkadiusz Frydrykiewicz 
radca prawny, koordynator radców prawnych w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Radomiu
Udział w autorstwie tekstu – 50%
Agnieszka Frydrykiewicz-Kownacka 
radca prawny
Udział w autorstwie tekstu – 50%

Skutki stwierdzenia nieważności wyborów a ważność aktów prawnych uchwalonych przy udziale wadliwie wybranych członków organów

W systemach prawnych istnieją różne modele stwierdzania ważności wyborów. Są to modele: autonomii parlamentu, legalizmu i mieszany. W Polsce obecnie obowiązuje model legalizmu, gdzie o ważności wyborów rozstrzyga Sąd Najwyższy. Rozstrzygnięcie Sądu Najwyższego stwierdzające ważność wyborów ma charakter deklaratoryjny, natomiast rozstrzygnięcie stwierdzające nieważność ma charakter konstytutywny. Mandaty parlamentarzystów, co do których orzeczono nieważność, wygasają z dniem publikacji uchwały Sądu Najwyższego. Autorzy artykułu wprowadzają rozróżnienie co do skutków konstytutywnej uchwały i proponują rozwiązania praktyczne, które zapobiegną uczestniczeniu w obradach parlamentu osób wadliwie wybranych.

Arkadiusz Frydrykiewicz
legal counsel, the coordinator of legal counsels in the Municipal Social Welfare Centre in Radom
Contribution to the authorship of the text – 50%
Agnieszka Frydrykiewicz-Kownacka
legal counsel
Contribution to the authorship of the text – 50%

The effects of an annulment of elections and the validity of legal acts passed with the participation of incorrectly elected members of the governing bodies

Legal systems have different models for determining the validity of elections. These models are: autonomy of parliament, legalism and mixed. Poland is currently governed by the legalism model, where the Supreme Court decides on the validity of elections. The decision of the Supreme Court confirming the validity of an election is of a declaratory nature, while the decision declaring the invalidity of an election is of a constitutive nature. The mandates of members of parliament that have been declared invalid expire on the date of publication of the resolution of the Supreme Court. The authors of the article make a distinction as to the effects of a constitutive resolution and propose practical solutions that will prevent incorrectly elected persons from participating in the deliberations of parliament.

Bibliografia / References:

Augustyniak M., Bielecki L., Ruczkowski P., Wybory samorządowe. Komentarz, LEX 2018.
Banaszak B., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Legalis 2012.
Garlicki L., Trzciński J. (red.), Konstytucja RP. Komentarz. Tom I, Warszawa 1999.
Skrzydło W., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, LEX 2013.
Safjan M., Bosek L. (red.), Konstytucja RP. Tom II. Komentarz do art. 87–243, Legalis 2016.
Woźnicki M., Wybory do Sejmu i Senatu w świetle ordynacji wyborczych z 1935 r., „Studia Iuridica Lublinesia” 2014/22.

Paweł Świerk 
radca prawny. ORCID: 0000-0001-8549-9979

Sposób zakończenia postępowania administracyjnego w przypadku nieusunięcia braków formalnych odwołania – skrócona analiza i postulat de lege ferenda

Opracowanie przedstawia problematykę zakończenia postępowania administracyjnego w przypadku nieusunięcia braków formalnych odwołania. Postępowanie odwoławcze zostaje zainicjowane poprzez złożenie odwołania, które powinno zawierać wymagane prawem elementy. Po otrzymaniu tego środka zaskarżenia organ odwoławczy poddaje go analizie, czyniąc stosowne ustalenia w tym zakresie. W przypadku ustalenia, iż odwołanie zawiera braki formalne, organ odwoławczy nie może przystąpić do jego rozpoznania, lecz powinien wezwać wnoszącego do ich usunięcia, w wyznaczonym terminie. Nieusunięcie wskazanych braków skutkuje tym, iż postępowanie odwoławcze nie może się toczyć i kończy się już na tym etapie. W takiej sytuacji organ odwoławczy, jak wskazuje większość orzecznictwa i doktryny, powinien pozostawić odwołanie bez rozpoznania. Nie jest to stanowisko jednolite, nadal bowiem pojawiają się poglądy, iż w takiej sytuacji powinno zostać wydane postanowienie o niedopuszczalności odwołania. Dopiero, jak się wydaje, nowelizacja Kodeksu postępowania administracyjnego, poprzez wprowadzenie nowego przepisu, który wskazywałby wprost na odrzucenie odwołania w takiej sytuacji, pozwoliłaby jednoznacznie wyeliminować te wątpliwości.

Paweł Świerk
Legal counsel. ORCID: 0000-0001-8549-9979

Way of ending the administrative procedure in the event of failure to remove formal defects in an appeal - short analysis and de lege ferenda postulate

The study presents the issue of ending the administrative procedure in the event of failure to remove formal defects in an appeal. The appeal procedure is initiated by submitting an appeal, which should contain elements required by law. After receiving this appeal, the appeal body analyses it, making appropriate arrangements in this regard. If it is determined that the appeal contains formal defects, the appeal body may not proceed with its examination, but should summon the appellant to remove them within the set deadline. Failure to remove the indicated defects means that the appeal procedure cannot be continued and ends at this stage. In such a situation, the appeal body, as indicated by the majority of jurisprudence and doctrine, should leave the appeal without examination. This position is not uniform, as there are still views that in such a situation a ruling on the inadmissibility of the appeal should be issued. Only, as it seems, the amendment to the Code of Administrative Procedure, by introducing a new provision that would directly indicate the rejection of an appeal in such a situation, would allow to unequivocally eliminate these doubts.

Bibliografia / References:

Adamiak B., Borkowski J., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2011.
Adamiak B., Borkowski J., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Legalis 2019.
Golęba A., komentarz do art. 128 [w:] Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, red. H. Knysiak-Molczyk, LEX 2015.
Jaśkowska M., Wilbrandt-Gotowicz M., Wróbel A., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz aktualizowany, LEX 2019.
Łaszczyca G., Martysz C., Matan A., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz. Tom II, Kraków 2005.
Łaszczyca G., Martysz C., Matan A., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz. T. II. Komentarz do art. 104–269, LEX 2010.
Przybysz P.M., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz aktualizowany, LEX 2019.
Starościak J., Prawne formy działania administracji, Warszawa 1957.
Wierzbowski M., Glosa do wyroku NSA z 3.09.1992 r., III SA 1407/92, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 1994/6, poz. 104.

Dariusz Strzelec
doktor habilitowany, profesor w Katedrze Prawa Podatkowego Uniwersytetu Łódzkiego, adwokat, doradca podatkowy.
ORCID: 0000-0002-0843-4167

O formalnej poprawności postępowania dowodowego w sprawach podatkowych

Przedmiotem niniejszego opracowania jest rozstrzygnięcie, czy dowody uzyskane bądź przeprowadzone w sposób naruszający przepisy postępowania, za pomocą niezgodnych z prawem czy też wadliwych z formalnego punktu widzenia czynności, mogą być wykorzystane jako dowód w sprawach podatkowych. Rozstrzygnięcie tak postawionego problemu wymaga rozważenia, jak na potrzeby postępowania podatkowego rozumieć pojęcie dowodu sprzecznego z prawem, którym to terminem posługuje się art. 180 o.p. W opracowaniu przedstawiono wybrane orzeczenia sądów administracyjnych, w których kwestie te były analizowane.

dr hab. prof. UŁ Dariusz Strzelec
Department of Tax Law, University of Lodz, attorney, tax advisor. ORCID: 0000-0002-0843-4167

On the formal correctness of the evidence proceedings in tax cases

The subject of this study is to decide whether evidence obtained or conducted in a manner that violates the provisions of the procedure, by means of illegal or formally defective activities, can be used as evidence in tax cases. In order to resolve this problem, it is necessary to consider how to understand, for the purposes of tax proceedings, the concept of evidence contrary to the law, which is the term used in Article 180 of the General Tax Law Act. The study presents selected decisions of administrative courts in which these issues were analysed.

Bibliografia / References:

Bojańczyk A., Jaki jest zakres nowego zakazu dowodowego obejmującego dowody uzyskane za pomocą czynu zabronionego?, „Palestra” 2014/10.
Brzeziński B., Kalinowski M., Masternak M., Olesińska A., Orłowski J., Ordynacja podatkowa. Komentarz, t. 2, Toruń 2007.
Brzeziński B., Masternak M., Dokument sporządzony w języku obcym jako dowód w postępowaniu podatkowym, „Przegląd Podatkowy” 2005/5.
Brzozowski S., Dopuszczalność dowodów uzyskanych z naruszeniem przepisów postępowania w kontekście art. 168a k.p.k., „Palestra” 2017/1–2.
Brzozowski S., Dopuszczalność dowodu w kontekście regulacji art. 168a k.p.k., „Przegląd Sądowy” 2016/10.
Dawidowicz W., Postępowanie administracyjne. Zarys wykładu, Warszawa 1983.
Federowicz K., Zakaz dowodowy z art. 168a kodeksu postępowania karnego, cz. 1, „Przegląd Sądowy” 2015/7–8.
Jasiński W., Nielegalnie uzyskane dowody w procesie karnym. W poszukiwaniu optymalnego rozwiązania, Warszawa 2019.
Kmiecik R., Kontrowersyjne unormowania w znowelizowanym kodeksie postępowania karnego, „Prokuratura i Prawo” 2015/1–2.
Knoppek K. (red.), Problem dowodów uzyskanych sprzecznie z prawem w procesie cywilnym, Poznań 2018.
Lach A., Dopuszczalność dowodów uzyskanych z naruszeniem prawa w postępowaniu karnym, „Państwo i Prawo” 2014/10.
Lapierre J. (red.), Postępowanie przed organami państwa, Warszawa 1981.
Łaszyca G., Martysz C., Matan A., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz do art. 1–103, t. 1, Warszawa 2007.
Mastalski R., Stosowanie prawa podatkowego, Warszawa 2008.
Skorupka A., Dopuszczalność dowodu sprzecznego z prawem w sądowym postępowaniu cywilnym, Warszawa 2018.
Strzelec D., Dowody i postępowanie dowodowe w prawie podatkowym, Warszawa 2015.
Strzelec D., Dowody sprzeczne z prawem w postępowaniu podatkowym, „Przegląd Podatkowy” 2009/1.
Strzelec D., Naruszenia przepisów postępowania przez organy podatkowe, Warszawa 2009.
Wróblewski J., Sądowe stosowanie prawa, Warszawa 1988.

Andrzej Marian Świątkowski 
profesor zwyczajny, doktor habilitowany, Akademia Ignatianum w Krakowie. ORCID: 0000-0003-1753-7819

Algorytm administrowania pracą i ochrona danych osobowych zatrudnionych na platformach

Autor przedstawia przyjętą w Unii Europejskiej specyfikę prawnych warunków zatrudnienia na platformach pracy. Koncentruje się na algorytmie służącym do administrowania pracą zatrudnionych na tych platformach. Analizuje również przepisy o ochronie danych osobowych regulowanych rozporządzeniem 2016/679. Krytycznie ocenia instytucje unijne oraz władze państw członkowskich UE za niepodejmowanie energicznych działań mających na celu stosowanie wobec wszystkich zatrudnionych na platformach ochronnych standardów ILO do osób zatrudnionych i samozatrudnionych. Pozytywnie ocenia uregulowania prawne wprowadzone do systemu prawa europejskiego w rozporządzeniu 2016/679 gwarantujące zatrudnionym na platformach uprawnienia do dostępu do akt osobowych, niepodleganie decyzjom opartym wyłącznie na automatycznym przetwarzaniu danych oraz przenoszenie danych osobowych do innych platform. Wyraża obawę, że ze względu na monopolistyczne zamierzenia platform zatrudnienia uregulowania warunków pracy na tych platformach oraz ochrony danych osobowych mogą nie zostać w pełni zaspokojone.

prof. zw. dr hab. Andrzej Marian Świątkowski
Ignatianum Academy in Cracow. ORCID: 0000-0003-1753-7819

Work administration algorithm and protection of personal data of people employed on platforms

The author presents the specificity of the legal conditions of employment on employment platforms adopted in the European Union. He focuses on the algorithm used to administer the work of employees on these platforms. The author also analyses the provisions on the protection of personal data regulated by Regulation 2016/679. He criticises EU institutions and the authorities of EU Member States for failing to take vigorous measures to apply the ILO standards on occupational safety and health to all employed and self-employed workers. He positively assesses the legal regulations introduced into the European law system through Regulation 2016/679, which guarantee those employed on platforms the right to access personal files, not being subject to decisions based solely on automatic data processing and the transfer of personal data to other platforms. The author is also concerned that, due to the monopolistic intentions of employment platforms, the regulation of working conditions on these platforms and the protection of personal data may not be fully met.

Bibliografia / References:

Burrel J., How the machine thinks: understanding opacity in machine learning algorithms, „Big Data & Society” 2016/6.
De Stefano V., Negotiating the algorithm: Automation, artificial intelligence and labour protection, „Employment working paper” 2018/46.
Drechsler L., Practical challenges to the right to data portability in the collaborative economy, Collaborative Economy: Challenges and Opportunities, Conference Paper, Proceedings of the 14th International Conference on Internet, Law and Politics, Universiat Oberta de Catalunya, Barcelona 21–22.06.2018 r.
Goodman G., Flaxman S., European Union regulations on algorithm decision-making and the right to explanation, „AI Magazine” 2017/3(38).
Graef I., Mandating portability and interoperability in online social networks: regulatory and competition law issues in the European Union, „Telecommunications Policy” 2015/39(6).
Ivanova M., Bronowicka J., Kocher E., Degner A., The App as a Boss: Control and Autonomy in Application-Based Maganement, „Arbeit/Grenze/Fluss – Work in Progress interdisziplinärer Arbeitsforschung” nr 2, Frankfurt (Oder), Viadrina, 2018.
Kilfoffer Z., De Groen W.P., Lenaerts K., Smits I., Hauiben H., Waeyaert W., Giacumacatos E., Lherould J.-Ph., Robin-Olivier S., Study to gather evidence on the working conditions of platform workers, Luxembourg 2020.
Mateescu A., Nguen A., Explainer: Algorithmic management in the workplace, „Data & Society” February 2019, hhtps://datasociety.net/wp-content/uploads/2019/02/DS_Algorithmic_Management_Explainer.pdf.
Rosenblat A., Levy K., Barocas S., Hwang T., Davison P., Discriminating tastes: customer ratings as vehicles for bias, „Data & Society” October 2016, https://datasociety.net/pubs/ia/Discriminating_Tastes_Customer_Ratings_as_Vehicles_for_Bias.pdf.
Rosenblat A., Stark L., Algorithmic labor and information asymmetries: a case study of Uber’s drivers, „International Journal of Communication” 2016/10.
Simonite T., When Your Boss is un Uber Alorithm, „MIT Technology Review” 2015/1, www.technologyreview.com/s/543946/when-your-boss-is-un-uber-algorithm.
Świątkowski A.M., Elektroniczne technologie zatrudnienia ery postindustrialnej, Kraków 2020.
Waeyaert W., Hauben H., Reflection Paper 2 – „The GDPR and its potential role for the (data) protection of platform workers” [w:] Z. Kilfoffer, W.P. De Groen, K. Lenaerts, I. Smits, H. Hauiben, W. Waeyaert, E. Giacumacatos, J.-Ph. Lherould, S. Robin-Olivier, Study to gather evidence on the working conditions of platform workers, Luxembourg 2020.

Paweł Sancewicz
doktor nauk prawnych, Kommunalwissenschaftliches Institut der Universität Potsdam. ORCID:0000-0001-5475-0956

Status prawny i zadania Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości jako podmiotu administrującego

Celem niniejszego artykułu była analiza statusu i zadań Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości (dalej: PARP), tak aby ukazać miejsce tej instytucji w zmienionym otoczeniu społecznym i prawnym – w sytuacji, gdy podmioty administrujące nie muszą już koncentrować się na przeprowadzaniu transformacji gospodarczej, lecz na budowie innowacyjnej gospodarki opartej na wiedzy. W artykule dowiedziono, że realizowanie zadań państwa przy pomocy rządowych agencji gospodarczych pozwala na szybsze reagowanie i bardziej elastyczne działanie w dynamicznie zmieniających się uwarunkowaniach społecznych i gospodarczych – normatywnie określone zadania wskazują przy tym na szczególną rolę PARP w tym układzie. Należy także podkreślić, że ustawodawca konsekwentnie poszerza katalog zadań PARP, modyfikując przy tym środki ich realizacji. W artykule wykazano, że PARP jest podmiotem administrującym, ponieważ realizuje zadania państwa. PARP, jako rządowa agencja gospodarcza, wchodzi też w skład administracji gospodarczej. Jakkolwiek PARP jest państwową osobą prawną, to realizuje zadania przy zastosowaniu zarówno instrumentów publicznoprawnych, jak i prywatnoprawnych. Nasycenie tej działalności czynnościami cywilnoprawnymi nie odbiera jednak agencjom statusu podmiotów prawa publicznego. Tym samym uzasadniona jest, przeprowadzona w artykule, kwalifikacja PARP jako nietypowego podmiotu administrującego.

Część badań do niniejszego artykułu została przeprowadzona w ramach stypendium przyznanego przez fundację Fritz Thyssen Stiftung, w ramach postępowania o sygn. 40.18.0.011RE na pobyt badawczy w Kommunalwissenschaftliches Institut (KWI) der Universität Potsdam.

dr Paweł Sancewicz
Kommunalwissenschaftliches Institut der Universität Potsdam. ORCID:0000-0001-5475-0956

Legal status and tasks of the Polish Agency for Enterprise Development as an administering entity

The purpose of this article is to analyse the status and tasks of the Polish Agency for Enterprise Development (hereinafter: PAED) in order to show the position of this institution in the changed social and legal environment – in a situation where administrative entities no longer have to focus on carrying out economic transformation, but on building an innovative knowledge-based economy. The article shows that the implementation of the State's tasks with the help of government economic agencies allows for a faster response and more flexible operation in dynamically changing social and economic conditions – normatively defined tasks indicate the special role of the PAED in this system. It should also be stressed that the legislator is consistently expanding the catalogue of PAED tasks and modifying the measures of their implementation. The article shows that the PAED is an administering entity because it performs the tasks of the State. The PAED, as a government economic agency, is also part of the economic administration. Although the PAED is a State legal entity, it performs tasks using both public and private legal instruments. However, saturation of this activity with civil law activities does not deprive the agencies of the status of public law entities. Thus, the qualification of the PAED as an atypical administrative entity, as done in the article, is justified.

Bibliografia / References:

Bieś-Srokosz P., Tworzenie agencji rządowych – odpowiedź ustawodawcy na potrzeby społeczeństwa [w:] Administracja publiczna wobec wyzwań i oczekiwań społecznych, red. M. Giełda, R. Raszewska-Skałecka, Wrocław 2015.
Hoff W., Polski model regulacji na tle porównawczym, „Problemy Zarządzania” 2004/3.
Izdebski H., Kulesza M., Administracja publiczna zagadnienia ogólne, Warszawa 1999.
Jagielski J., Status prawny agencji i ich miejsce w systemie administracji publicznej [w:] Granice wolności gospodarczej w systemie społecznej gospodarki rynkowej. Księga jubileuszowa z okazji 40-lecia pracy naukowej prof. dr hab. Jana Grabowskiego, Katowice 2004.
Jagielski J., Wierzbowski M., Wiktorowska A., Nietypowe podmioty administrujące – kilka uwag na tle organizacyjnych form wykonywania zadań publicznych [w:] Podmioty administracji publicznej i prawne formy ich działania. Studia i materiały z Konferencji Naukowej Poświęconej Jubileuszowi 80-tych urodzin Profesora Eugeniusza Ochendowskiego, Toruń 15–16.11.2005 r., Toruń 2005.
Kokocińska K., Instytucje prawne publicznego prawa gospodarczego [w:] Prawne instrumenty oddziaływania na gospodarkę, red. A. Powałowski, Warszawa 2016.
Kokocińska K., Trela A., Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości. Status prawny, zakres icharakter prawny zadań [w:] Prawo i Administracja, t. 4, red. R. Budzinowski, Piła 2005.
Kosikowski C., Polskie publiczne prawo gospodarcze, Warszawa 2003.
Kosiński E., Realizacja zadań administracji gospodarczej w formie rządowych agencji gospodarczych. Status prawny agencji, „Kwartalnik Prawa Publicznego” 2008/1–2.
Kosiński E., Rodzaje i zakres sektorowych wyłączeń zastosowania ogólnych reguł konkurencji, Poznań 2007.
Lissoń P., Funkcje administracji gospodarczej a wyspecjalizowane organy administracji [w:] Funkcje współczesnej administracji gospodarczej, red. B. Popowska, Poznań 2006.
Marquardt P., Pomoc publiczna dla małych i średnich przedsiębiorstw, Warszawa 2007.
Matczak M., Dekoncentracja kompetencji i decentralizacja [w:] System prawa administracyjnego, t. 1, Instytucje prawa administracyjnego, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, Warszawa 2010.
Niczyporuk J., Agencje rządowe [w:] Administracja i prawo administracyjne u progu trzeciego tysiąclecia, Łódź 2000.
Wajda P., Wiktorowska A., Rozdział VI. Agencje administracyjne [w:] System prawa administracyjnego, t. 6, Podmioty administrujące, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, Warszawa 2011.
Pawłowicz K., Nietypowe podmioty administrujące w sferze gospodarczej [w:] Prawo gospodarcze. Zagadnienia administracyjnoprawne, red. M. Wierzbowski, Warszawa 1996.
Popowska B., Agencje – nowe formy realizacji zadań administracyjnych państwa [w:] Kierunki rozwoju prawa administracyjnego. Podstawowe zagadnienia prawa budowlanego i planowania przestrzennego, red. H. Bauer, R. Hendler, P. Huber, B. Popowska, T. Rabska, M. Szewczyk, Poznań 1999.
Popowska B., Decyzja i umowa jako formy działania podmiotów administracji gospodarczej; konkurencja, współwystępowanie czy alternatywa? [w:] Instrumenty i formy prawne działania administracji gospodarczej, red. B. Popowska, K. Kokocińska, Poznań 2009.
Popowska B., Klasyfikacja funkcji administracji w nauce publicznego prawa gospodarczego [w:] B. Popowska, Funkcje współczesnej administracji gospodarczej, Poznań 2006.
Popowska B., Zasady postępowania w sprawach z zakresu działalności gospodarczej unormowane w ustawie Prawo przedsiębiorców, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2018/4.
Postuła I., Werner A., Pomoc publiczna, Warszawa 2006.
Rabska T., Prawo administracyjne stosunków gospodarczych, Warszawa–Poznań 1977.
Sancewicz P., Wspieranie działalności innowacyjnej w świetle aktów normatywnych wydawanych przez instytucje unijne oraz aktów polityki unijnej, z uwzględnieniem prawa polskiego, „Kwartalnik Prawo, Społeczeństwo, Ekonomia” 2019/3.
Skoczny T., Ochrona konkurencji a prokonkurencyjna regulacja sektorowa, „Problemy Zarządzania” 2004/3, s. 8.
Stahl M., Rozdział I. Zagadnienia ogólne [w:] System prawa administracyjnego, t. 6, Podmioty administrujące, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, Warszawa 2011.
Stahl M., Rozdział VIII. Inne podmioty administrujące [w:] System prawa administracyjnego, t. 6, Podmioty administrujące, red. R. Hauser, Z. Niewiadomski, A. Wróbel, Warszawa 2011.
Starościak J., Prawne formy działania administracji [w:] System prawa administracyjnego, t. 3, red. T. Rabska, J. Łętowski, Wrocław 1978.
Starościak J., Prawne formy działania administracji, Warszawa 1957.
Strzyczkowski K., Prawo gospodarczepubliczne, Warszawa 2009.
Strzyczkowski K., Uwagi o zadaniach nauki o prawnych formach działania administracji gospodarczej [w:] Instrumenty i formy prawne działania administracji gospodarczej, red. B. Popowska, K. Kokocińska, Poznań 2009.