Podstawa prawna dochodzenia roszczeń w związku z niewypłaceniem dotacji oświatowej w należnej wysokości. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 15 czerwca 2022 r., II CSKP 380/22Martyna Krystman
doktorantka w Szkole Doktorskiej Nauk Społecznych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu w dziedzinie nauki prawne; aplikantka radcowska przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Poznaniu, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0509-0204
Podstawa prawna dochodzenia roszczeń w związku z niewypłaceniem dotacji oświatowej w należnej wysokości. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 15 czerwca 2022 r., II CSKP 380/22
Wybór właściwej podstawy prawnej dochodzenia zwrotu kwot niedopłaconych dotacji oświatowych za okres do końca 2016 r. wciąż budzi określone kontrowersje w doktrynie i judykaturze. W glosowanym wyroku Sąd Najwyższy przełamał dotychczasową linię orzeczniczą, wskazując, że unormowania dotyczące dotacji oświatowej nie kreują zobowiązania cywilnoprawnego między podmiotem publicznoprawnym a beneficjentem dotacji. Konsekwencją tego staje się stanowisko składu orzekającego, iż wypłacenie dotacji oświatowej w zaniżonej wysokości nie powinno być oceniane przez pryzmat art. 471 Kodeksu cywilnego, statuującego odpowiedzialność za niewykonanie bądź nienależyte wykonanie zobowiązania, ponieważ właściwa pozostaje w tym przypadku konstrukcja odpowiedzialności deliktowej, a precyzując – art. 417 Kodeksu cywilnego. Glosa dotyczy zagadnienia odpowiedniej podstawy prawnej dochodzenia roszczeń w związku z wypłaceniem dotacji oświatowej w zaniżonej wysokości, stanowiąc aprobatę zapatrywania Sądu Najwyższego, wyrażonego w omawianym wyroku.
Słowa kluczowe: dotacje oświatowe, zwrot dotacji, przedszkola niepubliczne, odpowiedzialność odszkodowawcza, jednostki samorządu terytorialnego
Martyna Krystman
PhD student in the field of legal sciences at the Doctoral School of Social Sciences, Adam Mickiewicz University in Poznan, Poland; trainee attorney at law at the Poznan Bar Association, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0509-0204
Legal Basis for Pursuing Claims for a Refund of Underpaid Education Subsidies. Commentary on Judgment of the Supreme Court – Civil Chamber of 15 June 2022, II CSKP 380/22
The choice of an appropriate legal basis for claims for a refund of underpaid education subsidies up to the end of 2016 still invariably arouses controversy among legal scholars and representatives of the judiciary. By the judgment of 15 June 2022 (II CSKP 380/22) the Supreme Court of the Republic of Poland managed to reverse the previous line of case law. It held that the law concerning education subsidies did not create a civil law obligation between the public law entity and the beneficiary of the subsidy. As a consequence, the adjudicating panel indicated that underpaying education subsidies should not be assessed from the perspective of Article 471 of the Polish Civil Code, which provides for liability for non-performance or improper performance of an obligation, as the construction of tort liability (regulated in Article 417 of the Civil Code) remains appropriate in such a case. This paper concerns the issue of the appropriate legal basis for pursuing claims for refunds of underpaid education subsidies, approving the viewpoint of the Supreme Court, expressed in the discussed judgment.
Keywords: education subsidy, refund of subsidies, non-public kindergartens, liability in damages, local government entities
Bibliografia / References
Banaszczyk Z. [w:] Kodeks cywilny. Tom I. Komentarz. Art. 1–44910, red. K. Pietrzykowski, Warszawa 2020.
Borysiak W. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. serii K. Osajda, red. tomu W. Borysiak, Warszawa 2022.
Bławat M. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. serii K. Osajda, red. tomu W. Borysiak, Warszawa 2022.
Gajewski S., Sądowoadministracyjna kontrola udzielania dotacji z budżetów jednostek samorządu terytorialnego, o których mowa w art. 90 ustawy z 7.09.1991 r. o systemie oświaty, „Finanse Komunalne” 2015/4.
Gawlik Z. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania – część ogólna, red. A. Kidyba, Warszawa 2014.
Gniady L., Roszczenia o wypłatę zaniżonych dotacji dla przedszkoli niepublicznych, „Samorząd Terytorialny” 2018/3.
Gutowski M. [w:] Kodeks cywilny. Tom II. Komentarz. Art. 353–626, red. M. Gutowski, Warszawa 2022.
Kaliński M., Odpowiedzialność odszkodowawcza [w:] Prawo zobowiązań – część ogólna. System Prawa Prywatnego, tom 6, red. A. Olejniczak, Warszawa 2018.
Kokot J. [w:] A. Balicki, M. Pyter, J. Kokot, Ustawa o systemie oświaty. Ustawa o systemie informacji oświatowej. Komentarz, Warszawa 2016.
Kucharski D., Charakter prawny dotacji oświatowej, przeznaczonej na finansowanie bieżących wydatków szkoły lub placówki, LEX 2022.
Machnikowski P. [w:] Zobowiązania. Przepisy ogólne i powiązane przepisy Księgi I KC. Tom I. Komentarz, red. P. Machnikowski, Warszawa 2022.
Turczyn J., Dopuszczalność drogi sądowej w sprawach o dotację oświatową, „Monitor Prawniczy” 2019/15.
Olszewski A.T., Ustalenie wysokości dotacji dla przedszkoli niepublicznych. Glosa do wyroku SN z dnia 20 czerwca 2013 r., IV CSK 696/12, „Finanse Komunalne” 2014/12.
Ostrowska A., Spór o właściwość sądową w sprawach ustalania wysokości dotacji oświatowych, „Finanse Komunalne” 2015/3.
Pilich M., Ustawa o systemie oświaty. Komentarz, Warszawa 2015.
Suwaj R., Glosa do postanowienia NSA z dnia 3 kwietnia 2012 r., II GSK 521/12, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2012/5.
Wolszczak P., Charakter prawny odpowiedzialności podmiotu dotującego za udzielenie i wypłatę dotacji oświatowej w zaniżonej wysokości. Glosa do wyroku SN z dnia 9 lipca 2020 r., V CSK 502/18, „Samorząd Terytorialny” 2022/1–2.
Bartłomiej Kugacz
student prawa na Wydziale Prawa i Administracji, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-3451-407X
Zakaz dokonywania czynności „z samym sobą” (art. 108 k.c.) w przypadku tożsamości mocodawcy pełnomocnika jednej strony i prokurenta drugiej strony umowy. Glosa do uchwały Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 12 stycznia 2022 r., III CZP 24/22
Kwestia stosowania przepisów Kodeksu cywilnego (k.c.) w odniesieniu do spółek kapitałowych ma istotne przełożenie na praktykę funkcjonowania osób prawnych w obrocie gospodarczym. Jednym z zagadnień wyłaniających się na tym tle jest sposób stosowania przepisu art. 108 k.c. do działania piastunów organu osoby prawnej. Glosowana uchwała Sądu Najwyższego stanowi wyłom w dotychczasowej judykaturze z uwagi na precedensowe na tle dotychczasowych rozstrzygnięć zastosowanie normy art. 108 k.c. do działania organu osoby prawnej w drodze bezpośredniego odesłania. W glosie poddano analizie problem sposobu stosowania normy wynikającej z art. 108 k.c. do działania organu osoby prawnej oraz kwestię możliwości stosowania art. 108 k.c. do prokurenta oraz rozszerzenia jego zastosowania na mocodawcę pełnomocnika spółki tożsamego z prokurentem drugiej strony umowy.
Słowa kluczowe: spółki kapitałowe, prokurent, analogia, tożsamość pełnomocników
Bartłomiej Kugacz
law student at the Faculty of Law and Administration, Nicolaus Copernicus University in Torun, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-3451-407X
Prohibition of Self-Contracting (Article 108) if the Principal of the Attorney of one Party to the Contract and the Authorized Signatory of the Other Party Is the Same Person. Commentary on Resolution of the Supreme Court – Civil Chamber of 12 January 2022, III CZP 24/22
The issue of applying the provisions of the Civil Code (CC) to companies has a significant impact on the practice of legal persons in business transactions. One of the issues emerging in this context is the manner of applying Article 108 CC to actions performed by members of a governing body of a legal person. The commented resolution of the Supreme Court is a departure from earlier case law due to the precedential application of the norm expressed in Article 108 CC to the actions of a governing body of a legal person by direct reference. In the commentary to the case, an analysis of the problem of how to apply the standard resulting from Article 108 CC to the actions of the body of a legal person and the possibility of applying Article 108 CC to the authorized signatory, as well as extending its application to the principal of the company's attorney who is the same person as the authorized signatory of the other party to the contract.
Keywords: companies, authorized signatory, analogy, attorneys being the same person
Bibliografia / References
Borkowski M., Glosa do wyroku SN z dnia 5 grudnia 2007 r., I CNP 41/07, LEX 2009.
Daszczuk P., Prokura [w:] Meritum Prawo Spółek. Tom I, red. A. Kidyba, Warszawa 2019.
Drapała P., Czynność prawna „z samym sobą”, „Państwo i Prawo” 2022/10.
Dziurda M. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Tom I. Część ogólna, cz. 1 (art. 1–554), red. J. Gudowski, Warszawa 2021.
Gniewek E., Machnikowski P. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa 2021.
Kidyba A., Zakaz dokonywania czynności prawnych „z samym sobą” a jednoosobowa spółka z o.o., „Państwo i Prawo” 1991/1.
Kopaczyńska-Pieczniak K. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Tom I. Część ogólna, red. A. Kidyba, Warszawa 2012.
Osajda K. (red.), Tom I. Kodeks cywilny. Komentarz. Część ogólna. Przepisy wprowadzające. Kodeks cywilny. Prawo o notariacie (art. 79–95 i 96–99), Warszawa 2017.
Pilich M. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Tom I. Część ogólna, cz. 2 (art. 56–125), red. J. Gudowski, Warszawa 2021.
Popardowski P., Zakaz dokonywania czynności „z samym sobą” (art. 108 k.c.) przy reprezentacji osób prawnych (ze szczególnym uwzględnieniem spółek kapitałowych) – przegląd orzecznictwa, „Glosa” 2022/2.
Promińska U. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Część ogólna, red. P. Księżak, M. Pyziak-Szafnicka, Warszawa 2014.
Smyk M., Pełnomocnictwo według kodeksu cywilnego, Warszawa 2010.
Sołtysiński S. [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, Kodeks spółek handlowych. Pozakodeksowe prawo handlowe. Komentarz. T. 5, Warszawa 2008.
Uliasz R. [w:] Komentarz do art. 1091–1099 Kodeksu cywilnego, LEX 2010.
Wolak G., O czynnościach prawnych „z samym sobą” (art. 108), „Krakowski Przegląd Notarialny” 2021/III.
Załucki M. (red.), Kodeks cywilny. Komentarz, Warszawa 2019.
prof. dr hab. Ryszard A. Stefański
Katedra Prawa Karnego, Uczelnia Łazarskiego w Warszawie, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0995-9499
Sposób określenia czasu trwania delegacji sędziego do innego sądu i skutki procesowe jego naruszenia. Glosa do postanowienia składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 14 września 2022 r., I KZP 10/22
W glosowanym postanowieniu Sąd Najwyższy wskazał, że delegacja przez Ministra Sprawiedliwości sędziego do pełnienia obowiązków w innym sądzie musi wskazywać początkową i końcową jej datę, a skutkiem procesowym naruszenia tej zasady jest bezwzględny powód odwoławczy w postaci nienależytej obsady sądu (art. 439 § 2 pkt 2 Kodeksu postępowania karnego). Autor glosy aprobuje te wskazania i podziela przytoczone na ich poparcie argumenty. Jednocześnie uzupełnia je analizą językową zwrotu: „na czas określony” zawartego w art. 77 § 1 ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych, z którego wynika, że okres delegacji musi być tak sprecyzowany, by nie było wątpliwości co do czasu jej trwania. Wymóg ten spełnia określenie delegacji konkretnymi datami jej rozpoczęcia i zakończenia. W kwestii skutków wadliwego określenia czasu trwania delegacji autor glosy rozważa możliwość uznania sędziego, którego dotyczy taka delegacja, za osobę nieuprawnioną do orzekania, co stanowi bezwzględną przyczynę odwoławczą, określoną w art. 439 § 1 pkt 1 Kodeksu postępowania karnego, lecz ostatecznie wyklucza taką możliwość.
Słowa kluczowe: bezwzględna przyczyna odwoławcza, delegowanie, Minister Sprawiedliwości, nienależyta obsada sądu, osoba nieuprawniona, sąd, sędzia
prof. dr hab. Ryszard A. Stefański
Faculty of Law and Administration, Lazarski University in Warsaw, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0995-9499
The Method of Determining the Duration of a Judge's Secondment to Another Court and the Procedural Consequences of Violations. Commentary on Judgment of a Panel of Seven Judges of the Supreme Court – Criminal Chamber of 14 September 2022, I KZP 10/22
In the commented judgment of the Supreme Court indicated that secondment by the Minister of Justice of a judge to perform duties in another court must indicate its start and end date, and the procedural consequence of violation of such period constitutes absolute grounds for appeal in the form of improper composition of the court (Article 439(2)(2) of the Code of Criminal Procedure – CCP). The commentor approves these instructions and the arguments presented in support of them. At the same time, he complements them with a linguistic analysis of the phrase: ‘for a definite period of time’ contained in Article 77(1) of the Law on the System of Ordinary Courts, which provides that the period of delegation must be specified in such a way that there is no doubt as to its duration. This requirement is met by specifying its start and end dates. In terms of the effects of an incorrect determination of the secondment duration, the commentator considers the possibility of recognizing the judge on such secondment as a person not authorized to adjudicate, which constitutes absolute grounds for appeal, as defined in Article 439(1)(1) CCP, but finally excludes such a possibility.
Keywords: absolute grounds for appeal, secondment, Minister of Justice, inadequate court composition, unauthorized person, court, judge
Bibliografia / Reference
Boratyńska K.T., Czarnecki P. [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. A. Sakowicz, Warszawa 2023.
Czarnecki P., Kwalifikacja przy delegacji.... bezwzględna przyczyna odwoławcza z art. 439 § 1 pkt 1 k.p.k. czy też raczej 439 § 1 pkt 2 k.p.k.?, „Ius Novum” 2009/4.
Dąbrowski S., Władza sądownicza – definicja, funkcja, atrybuty [w:] Pozycja ustrojowa sędziego, red. R. Piotrowski, Warszawa 2015.
Dąbrowski S., Łazarska A. [w:] Prawo o ustroju sądów powszechnych. Komentarz, red. A. Górski, Warszawa 2013.
Doda Z., Gaberle A., Kontrola odwoławcza w procesie karnym. Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Komentarz, t. II, Warszawa 1997.
Ereciński T., Gudowski J., Iwulski J., Prawa o ustroju sądów powszechnych. Ustawa o Krajowej Radzie Sądownictwa. Komentarz, red. J. Gudowski, Warszawa 2010.
Grajewski J., Steinborn S. [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz do art. 425–673, red. L.K. Paprzycki, t. II, Warszawa 2013.
Grzegorczyk T., Kodeks postępowania karnego. Artykuły 1–467. Komentarz, t. I, Warszawa 2014.
Grzegorczyk T. [w:] Grzegorczyk T., Tylman J., Polskie postępowanie karne, Warszawa 2022.
Gudowski J., Urząd sędziego w prawie o ustroju sądów powszechnych, „Przegląd Sądowy” 1994/11–12.
Jaślikowski M., Glosa do uchwały SN z 14.11. 2007 r., BSA I-4110-5/07, „Przegląd Sądowy” 2008/10.
Kil J., Wadliwość składu sądu jako bezwzględna przyczyna odwoławcza, „Zeszyty Prawnicze” 2021/4 (21).
Kornak M., Glosa do postanowienia SN z 19.01. 2012 r., I KZP 17/11, LEX 2012.
Kosonoga J., Nienależyta obsada sądu jako przesłanka uchylenia orzeczenia, „Białostockie Studia Prawnicze” 2018/3.
Kozielewicz W., Instytucja delegowania sędziego do pełnienia obowiązków sędziego w innym sądzie – aspekty ustrojowe i procesowe [w:] Rzetelny proces karny. Księga jubileuszowa. Profesor Zofii Świdy, red. J. Skorupka, Warszawa 2009.
Matras J. [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. K. Dudka, Warszawa 2020.
Mazurczak E., Wybrane elementy statusu sędziego, „Przegląd Sądowy” 2006/9.
Mering L., Delegacja sędziego do orzekania w konkretnej sprawie w sądzie wyższej instancji. Glosa do wyroku SN z 28.11.2006 r., III KK 53/06, „Gdańskie Studia Prawnicze – Przegląd Orzecznictwa” 2007/3.
Piasecki K.[w:] Niezawisłość sędziowska – uwarunkowania i zagrożenia, „niezawisłość sędziowska”. Materiały konferencji naukowej zorganizowanej przez Sąd Najwyższy i Instytut Państwa i Prawa PAN w dniu 20 kwietnia 1990 r. w Popowie, Warszawa 1990.
Piasecki K., Organizacja wymiaru sprawiedliwości w Polsce, Warszawa 1995.
Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny, red. H. Zgółkowa, t. 7, Poznań 1996.
Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny, red. H. Zgółkowa, t. 26, Poznań 2000.
Przestrzelski M., Skutki wadliwego delegowania sędziego, „Prokuratura i Prawo” 2010/10.
Stefański R.A., Przegląd uchwał Izb Karnej oraz Wojskowej Sądu Najwyższego w zakresie prawa karnego procesowego za 2002 r., „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 2003/2.
Świecki D. [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. D. Świecki, t. II, Warszawa 2013.
Świecki D. [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. J. Skorupka, Warszawa 2020.
Zabłocki S., Postępowanie odwoławcze w kodeksie postępowania karnego po nowelizacji, Warszawa 2003.
Zabłocki S., Klubińska M. [w:] Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. R.A. Stefański, S. Zabłocki, t. IV, Warszawa 2021.
Zembrzuski T., Delegowanie sędziego do pełnienia obowiązków w innym sądzie, „Monitor Prawniczy” 2012/23.
dr Jakub Litowski
sędzia Sądu Okręgowego w Toruniu, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-5670-7377
Reprezentacja spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w sporze z członkiem zarządu w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych. Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 30 września 2021 r., I UZ 17/21
W glosowanym postanowieniu Sąd Najwyższy po raz kolejny zajął się kwestią reprezentacji spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych, w których odwołanie od decyzji – oprócz spółki – złożył także członek jej zarządu. Przeciwstawiając oba odwołujące się podmioty – traktowane przez SN jako odpowiednik strony powodowej – organowi rentowemu, Sąd Najwyższy doszedł do konkluzji o braku sporu między spółką i członkiem jej zarządu, wykluczającym dopuszczalność stosowania art. 210 § 1 Kodeksu spółek handlowych. W zawartych w glosie uwagach krytycznych do postanowienia przedstawiono odmienne stanowisko, oparte na dotychczasowym dorobku doktrynalnym i jurydycznym. Kierując się prymatem ochrony interesu spółki, stanowiącym podstawę aksjologiczną przywołanego przepisu, a także uwzględniając specyficzny katalog stron występujących w postępowaniach z zakresu ubezpieczeń społecznych, wykazano została możliwość zaistnienia konfliktu interesów spółki i członka zarządu w tej kategorii spraw, obligującego do skorzystania z tej szczególnej postaci reprezentacji spółki.
Słowa kluczowe: spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, członek zarządu, zasady reprezentacji spółki, sprawa z zakresu ubezpieczeń społecznych, pojęcie sporu
dr Jakub Litowski
Judge of the District Court in Torun, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-5670-7377
Representing a Limited Liability Company in a Dispute with a Management Board Member in Matters Related to Social Security. Commentary to Decision of the Supreme Court of 30 September 2021, I UZ 17/21
In the commented decision, the Supreme Court once again dealt with the issue of representation of a limited liability company in social security cases, in which an appeal against the decision – apart from the company – was also filed by a member of its management board. Setting both appealing entities – treated by the Supreme Court as the equivalent of the claimant – against the pension authority, the Supreme Court came to the conclusion that there was no dispute between the company and a member of its management board that would make it impossible to apply Article 210(1) of the Code of Commercial Partnerships and Companies. In the critical remarks about the decision, contained in the commentary, a different position is presented, based on earlier legal scholarship and case law. Guided by the primacy of protecting the company's interests, which is the axiological basis of the above-mentioned provision, and also taking into account the specific catalogue of parties involved in proceedings in the field of social security, the possibility of a conflict of interests between the company and a member of the management board in this category of cases is demonstrated. Such a conflict requires resorting to the above-mentioned special form of representation of companies.
Keywords: limited liability company, member of the management board, principles of company representation, case in the field of social security, concept of a dispute
Bibliografia / References
Borkowski M., Reprezentacja spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, Warszawa 2009.
Dumkiewicz M., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, LEX 2020.
Dunaj B. (red.), Słownik Współczesnego Języka Polskiego, t. II, Warszawa 2001.
Jara Z. (red.), Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Legalis 2022.
Kidyba A. (red.), Komentarz aktualizowany do art. 1-300 kodeksu spółek handlowych, LEX 2022.
Koczur S., Legitymacja członka zarządu do reprezentowania spółki kapitałowej w postępowaniu z odwołania od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, „Glosa” 2016/1.
Niedużak M., Konflikt interesów w orzecznictwie Sądu Najwyższego oraz sądów apelacyjnych, „Monitor Prawniczy” 2017/3.
Potrzeszcz R. (red.), Kodeks spółek handlowych. Komentarz, LEX 2011.
Szymczak M. (red.), Słownik Języka Polskiego, t. III, PWN, Warszawa 1981.
dr Grzegorz Kamieński
adiunkt, Akademia Nauk Stosowanych Angelusa Silesiusa w Wałbrzychu, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-1278-7950
Sprzeczność składu sądu w rozumieniu art. 379 pkt 4 Kodeksu postępowania cywilnego. Glosa do uchwały Sądu Najwyższego – Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 5 kwietnia 2022 r., III PZP 1/22
Gwarantowane w art. 45 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej prawo strony do bezstronnego sądu jest jedną z elementarnych zasad demokratycznego państwa prawnego. Zasadę tę potwierdzają także akty prawa międzynarodowego, jak choćby art. 6 Europejskiej konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności oraz art. 47 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej. Sędzią bezstronnym jest sędzia zdolny do obiektywnego rozpoznania sprawy w celu wydania sprawiedliwego wyroku, bez kierowania się jakimikolwiek uprzedzeniami lub względami pozamerytorycznymi, wolny od nacisków zewnętrznych i wewnętrznych emocji, konfliktów sumienia lub przekonań.
Sąd Najwyższy w glosowanej uchwale orzekł, że ocena co do sprzeczności składu sądu z przepisami prawa w rozumieniu art. 379 pkt 4 Kodeksu postępowania cywilnego, gdy w składzie sądu zasiada osoba powołana po 23.01.2020 r. na urząd sędziego w sądzie powszechnym na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa ukształtowanej w trybie określonym przepisami ustawy z 8.12.2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2018 r. poz. 3), wymaga prowadzenia ustaleń według kryteriów określonych w uzasadnieniu uchwały składu połączonych Izb: Cywilnej, Karnej oraz Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Najwyższego z 23.01.2020 r., BSA I-4110-1/20 (OSNC 2020, nr 4, poz. 34), czy wadliwość procesu powoływania prowadzi, w konkretnych okolicznościach, do naruszenia standardu niezawisłości i bezstronności w rozumieniu art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, art. 47 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej oraz art. 6 ust. 1 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności.
W swojej analizie Autor glosy uznaje, że każde orzeczenie wydane przez sędziego, który brał udział w postępowaniu przed Krajową Radą Sądownictwa ukształtowaną w trybie określonym przepisami przywołanej ustawy z 8.12.2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw, powoduje, iż mamy do czynienia z nieważnością postępowania w rozumieniu przepisu art. 379 pkt 4 Kodeksu postępowania cywilnego.
Słowa kluczowe: wyłączenie sędziego z mocy ustawy, nienależyta obsada sądu, Kodeks postępowania cywilnego, prawo do bezstronnego sądu i rzetelnego procesu, nieważność postępowania
dr Grzegorz Kamieński
assistant professor, Angelus Silesius University of Applied Sciences in Walbrzych, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-1278-7950
Inconsistency in the Composition of the Court Within the Meaning of Article 379(4) of the Code of Civil Procedure. Commentary on Resolution of the Supreme Court – Labour Law and Social Security Chamber of 5 April 2022, III PZP 1/22
The right of a party to a hearing before an impartial court, guaranteed in Article 45 of the Constitution, is one of the elementary principles of a democratic rule-of-law state. The above principle is also confirmed by acts of international law, e.g., by Article 6 of the European Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms and Article 47 of the Charter of Fundamental Rights of the European Union. An impartial judge is a judge capable of hearing a case in an objective manner in order to pass a fair judgment, without being guided by any prejudices or non-substantive considerations, free from external pressures and internal emotions, conflicts of conscience or beliefs.
The Supreme Court, in its resolution of 5 April 2022, III PZP 1/22, ruled that the assessment of the inconsistency of the composition of a court with the provisions of law within the meaning of Article 379(4) of the Code of Civil Procedure, when a person appointed after 23 January 2020 to the office of a judge in an ordinary court at the request of the National Council of the Judiciary formed in the procedure specified in the Act of 8 December 2017 Amending the Act on the National Council of the Judiciary and Certain Other Acts (Journal of Laws of 2018, item 3) sits on the court, requires findings to be made according to the criteria set out in the justification for the resolution of the combined Civil, Criminal and Labour and Social Security Chambers of the Supreme Court of 23 January 2020, BSA I-4110-1/20 (OSNC 2020 No. 4, item 34). Specifically, it should be established whether the defectiveness of the appointment process leads, in the specific circumstances, to a violation of the standard of independence and impartiality within the meaning of Article 45(1) of the Constitution of the Republic of Poland, Article 47 of the Charter of Fundamental Rights of the European Union, and Article 6(1) of the Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms.
In his analysis, the author recognizes that each judgment issued by a judge who participated in the procedures before the National Council of the Judiciary formed in accordance with the provisions of the Act of 8 December 2017 Amending the Act on the National Council of the Judiciary and Certain Other Acts, results in invalidity of the proceedings within the meaning of Article 379(4) of the Code of Civil Procedure.
Keywords: disqualification of a judge by operation of law, improper election of court members, Code of Civil Procedure, right to a fair hearing before an impartial court, invalidity of proceedings
Bibliografia / References
Biedroń I. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. E. Marszałkowska-Krześ, Warszawa 2021.
Dąbrowski S., Ustrojowa pozycja sędziego, „Krajowa Rada Sądownictwa” 2014/1.
Grzegorczyk P., Weitz K. [w:] Konstytucja RP. Tom I. Komentarz do art. 1–86, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.
Gudowski J., Iudex impurus. Wyłączenie z mocy samej ustawy sędziego objętego zarzutem wadliwego powołania lub przejścia na wyższe stanowisko sędziowskie, „Przegląd Sądowy” 2022/5.
Kamieński G., Wyłączenie z mocy samego prawa sędziego delegowanego na podstawie art. 77 Prawa o ustroju sądów powszechnych (art. 48 § 1 pkt 1 k.p.c.), „Przegląd Sądowy” 2022/10.
Kłos M. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. A. Marciniak, Warszawa 2019.
dr hab. Renata Babińska-Górecka, profesor Uniwersytetu Wrocławskiego
Zakład Prawa Pracy, Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii, Uniwersytet Wrocławski, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9893-3276
Warunki nabycia prawa do zasiłku macierzyńskiego po ustaniu tytułu ubezpieczenia. Glosa do wyroku Sądu Najwyższego – Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 26 maja 2021 r., II USKP 47/21
Glosa odnosi się do zagadnienia możliwości nabycia prawa do zasiłku macierzyńskiego przez byłą ubezpieczoną, której stosunek pracy został wygaszony na mocy ustawy. Przy okazji wskazano w niej na istotę i funkcję zasiłku macierzyńskiego oraz uwarunkowania wykładni i stosowania prawa ubezpieczeń społecznych. Zwrócono też uwagę na wypracowane przez teorię prawa przesłanki zastosowania wykładni prokonstytucyjnej oraz tzw. przełamania znaczenia literalnego. W konkluzji glosy podkreślono brak podstaw do sformułowania zarówno samoistnego, opartego na Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, jak i niesamoistnego, bo uwzględniającego prawo międzynarodowe, roszczenia o zasiłek macierzyński w razie urodzenia dziecka po ustaniu tytułu ubezpieczenia.
Słowa kluczowe: funkcja zasiłku macierzyńskiego, wykładnia prokonstytucyjna, zasiłek macierzyński po ustaniu tytułu ubezpieczenia
dr hab. Renata Babińska-Górecka, professor of the University of Wroclaw
Chair of Labour Law, Faculty of Law, Administration and Economics, University of Wroclaw, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9893-3276
Conditions for Acquiring the Right to a Maternity Benefit after Cessation of Social Security Coverage. Commentary on Judgment of the Supreme Court – Labour Law and Social Security Chamber of 26 May 2021, II USKP 47/21
The commentary addresses the question whether a previously insured woman whose employment relationship has been terminated by operation of law can acquire the right to a maternity benefit. In this context, it identifies the nature and function of the maternity benefit and the determinants of the interpretation and application of social security law. Attention is also drawn to the prerequisites, developed by the theory of law, for the application of pro-constitutional interpretation and the so-called departure from literal meaning. The conclusion of the commentary emphasises the lack of grounds for formulating either an autonomous claim to maternity benefit in the event of childbirth after cessation of social security coverage, which claim is based on the Constitution of the Republic of Poland, and a non-autonomous one, which takes into account international law.
Keywords: function of maternity benefit, pro-constitutional interpretation, maternity allowance after cessation of social security coverage
Bibliografia / References
Babińska-Górecka R., Ewolucja funkcji zasiłku macierzyńskiego (uwagi na tle ostatnich zmian przesłanek nabycia prawa do zasiłku macierzyńskiego dla ubezpieczonego ojca dziecka), „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2015/11.
Babińska-Górecka R., Zasiłek macierzyński [w:] System prawa pracy, t. III, red. K.W. Baran, Warszawa 2021.
Czarny P., Trybunał Konstytucyjny a wykładnia ustaw w zgodzie z konstytucją [w:] Polska kultura prawna a proces integracji europejskiej, red. S. Wronkowska, Warszawa 2005.
Dzienisiuk D., Prawo pracy a prawo ubezpieczeń społecznych, Warszawa 2016.
Jończyk J., Ochrona pracy, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2013/3.
Kasińska H., Urlopy i zasiłki macierzyńskie po zmianach, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2002/3.
Kotowska I.E., Uwagi o polityce rodzinnej w Polsce w kontekście wzrostu dzietności i zatrudnienia kobiet, „Polityka Społeczna” 2007/8.
Mikołajewicz J., Zasady orzecznicze Trybunału Konstytucyjnego. Zagadnienia teoretycznoprawne, Poznań 2008.
Mitrus L., Wątpliwości wokół urlopu rodzicielskiego [w:] Prawo pracy. Refleksje i poszukiwania, red. G. Uścińska, Warszawa 2013.
Opałek K., Wróblewski J., Zagadnienia teorii prawa, Warszawa 1969.
Osajda K., Znaczenie zasad prawa dla wykładni prawa (na przykładzie prawa cywilnego) [w:] Teoria i praktyka wykładni prawa, red. P. Winczorek, Warszawa 2005.
Skąpski M., Ślebzak K. (red.), Aksjologiczne podstawy prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, Poznań 2014.
Szubert W., O charakterze prawnym ubezpieczenia społecznego, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 1972/3.
Ślebzak K., Ochrona emerytalnych praw nabytych, Warszawa 2009.
Ślebzak K., Prawo do zabezpieczenia społecznego w Konstytucji RP. Zagadnienia podstawowe, Warszawa 2015.
Świątkowski A., Równe prawo mężczyzny do urlopu wychowawczego, „Polityka Społeczna” 2013/2.
Wąsiewski G.J., Glosa do uchwały z 17.12.2009 r., III PZP 2/09, „Państwo i Prawo” 2010/10.
Zieliński M., Wykładnia prawa. Zasady, reguły, wskazówki, Warszawa 2008.
dr hab. Bernard Łukańko, prof. INP PAN
Instytut Nauk Prawnych, Polska Akademia Nauk, Warszawa, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-3637-5395
Właściwość organu nadzorczego w odniesieniu do przetwarzania danych osobowych w Kościele katolickim. Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 25 maja 2022 r., III OSK 2273/21
Glosowany wyrok dotyczy zagadnień związanych ze skutkami przyjęcia przez Kościół katolicki kościelnego aktu prawnego regulującego zagadnienia ochrony danych osobowych. Naczelny Sąd Administracyjny potwierdził spełnienie przez akt kościelny – Dekret ogólny w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych w Kościele katolickim wymogów art. 91 RODO. Sąd podzielił stanowisko, że przyjęcie własnego, kościelnego aktu prawnego i powołanie odrębnego organu nadzorczego – Kościelnego Inspektora Ochrony Danych – skutkuje brakiem właściwości Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych w zakresie skarg na przetwarzanie danych przez Kościół katolicki.
Słowa kluczowe: ochrona danych osobowych, organ nadzorczy, Kościół katolicki, wyłączenie sędziego
dr hab. Bernard Łukańko, professor of the Institute of Law Studies of the Polish Academy of Sciences
Institute of Law Studies of the Polish Academy of Sciences, Warsaw, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-3637-5395
Competence of the Supervisory Authority in Relation to the Processing of Personal Data in the Catholic Church. Commentary on Judgment of the Supreme Administrative Court of 25 May 2022, III OSK 2273/21
The judgment which is the subject matter of the commentary deals with issues relating to the effects of the adoption by the Catholic Church of an internal legal act regulating the protection of personal data. The Supreme Administrative Court confirmed that the church act, namely the General Decree on the Protection of Individuals in Connection with the Processing of Personal Data in the Catholic Church, complies with the requirements of Article 91 of the GDPR. The Court shared the view that the adoption of an internal by the Church and the appointment of a separate supervisory authority – the Church Data Protection Officer – deprives the President of the Personal Data Protection Office of competence in relation to complaints regarding data processing by the Catholic Church.
Keywords: personal data protection, supervisory authority, Catholic Church, disqualification of a judge
Bibliografia / References
Amstrong K., W imię Boga. Fundamentalizm w judaizmie, chrześcijaństwie i islamie, Warszawa 2005.
Bielak-Jomaa E., Lubasz D. (red.), RODO. Ogólne rozporządzenie o ochronie danych. Komentarz, Warszawa 2018.
Brzozowski W., Przekonania religijne sędziego a instytucja wyłączenia sędziego, „Przegląd Prawa Wyznaniowego” 2018/10.
Cejrowski P., Mędrzycki R., Regulacje praw osób, których dane są przetwarzane – uwagi na tle autonomicznej regulacji ochrony danych osobowych w Kościele katolickim, „Studia Pelpińskie” 2019/53.
Chojara-Sobiecka M., Karsten K., Kroczek P., Transgraniczny przepływ danych osobowych wiernych Kościoła katolickiego z Polski – na przykładzie kazusu, „Annales Canonici” 2019/I.
Domaszk A., Ochrona danych osobowych w Polsce a Kościół katolicki, „Seminare” 2019/1.
Eßer M., Kramer P., v. Lewinski K., Auernhammer DSGVO BDSG Datenschutz-Grundverordnung, Bundesdatenschutzgesetz und Nebengesetze. Kommentar, Köln 2017.
Fajgielski P., Ogólne rozporządzenie o ochronie danych. Ustawa o ochronie danych osobowych. Komentarz, Warszawa 2018.
Fajgielski P., Prawo ochrony danych osobowych. Zarys wykładu, Warszawa 2019.
Hucał M., Ekumeniczne organy ochrony danych osobowych w Polsce, „Przegląd Prawa Wyznaniowego” 2019, tom 11.
Kroczek P., Kilka uwag dotyczących Dekretu KEP z 13 marca 2018 roku w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych w Kościele katolickim na podstawie kazusu przedszkola, „Annales Canonici” 2018/I.
Kroczek P., Prawo wewnętrzne związków wyznaniowych w perspektywie organów władzy publicznej. Klauzule generalne, Kraków 2017.
Kroczek P., Przetwarzanie danych osobowych przez podmioty Kościoła katolickiego w Polsce: transfer między państwami, Kraków 2020.
Kroczek P., Skonieczny P., Ochrona danych osobowych w Kościele katolickim. Komentarz do Dekretu ogólnego Konferencji Episkopatu Polski w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych w Kościele katolickim z 2018 r., t. I i II, Kraków 2022.
Łukańko B., Delimitacja właściwości Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych i Kościelnego Inspektora Ochrony Danych – uwagi na marginesie orzecznictwa sądów administracyjnych [w:] Państwo wobec religii. Teraźniejszość i przeszłość, red. M. Stanulewicz, E. Plewa, C. Linowski, Łódź 2021.
Łukańko B., Kirchlicher Datenschutz in Deutschland und Polen [w:] D. Kugelmann, B. Łukańko (Hrsg.), Nationale Spielräume im Datenschutzrecht. Polnische und deutsche Perspektiven zur Nutzung von Öffnungsklauseln der DS-GVO, Baden-Baden 2022.
Łukańko B., Kościelne modele ochrony danych osobowych, Warszawa 2019.
Łukańko B., Prawo do ochrony danych osobowych w ramach kościołów i związków wyznaniowych – art. 91 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679, w: Prawa człowieka i ich ochrona. Księga rocznicowa z okazji siedemdziesiątej rocznicy uchwalenia Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, t. 2. Trwałość i modyfikacja, red. B. Kmieciak, K. Stępniak, Warszawa 2018.
Mezglewski A., Misztal H., Stanisz P., Prawo wyznaniowe, Warszawa 2011.
Mędrzycki R., Wewnętrzna regulacja ochrony danych osobowych w Kościele katolickim w Polsce na tle art. 91 RODO, „Prawo Kanoniczne” 2018/4.
Romanko A., Ekspozycja chusty islamskiej przedmiotem rozstrzygnięć Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, „Kościół i Prawo” 2015/2.
Selzer A. (Hrsg.) [w:] Datenschutzrecht. Ein Kommentar für Studium und Praxis, München 2022.
Sobczyk P., Uchylenie zakazu przetwarzania wrażliwych danych osobowych w odniesieniu do Kościołów i innych związków wyznaniowych jako przykład poszanowania konstytucyjnej zasady autonomii i niezależności [w:] Prawo państwowe a prawo wewnętrzne związków wyznaniowych, red. K. Krasowski, M. Materniak-Pawłowska, M. Stanulewicz, Poznań 2010.
Sydow G. (Hrsg.), Europäische Datenschutzgrundverordnung. Handkommentar, Baden-Baden 2018.
Sydow G. (Hrsg.), Kirchliches Datenschutzrecht. Datenbestimmungen der katholischen Kirche. Handkommentar, Baden-Baden 2021.
Tollkühn M., Das Recht auf Information und den Schutz der Privatsphäre. Eine kanonistische Studie zur Geltung von c. 220 CIC-1983 in kirchlichen Beschäftigungsverhältnissen, Münster 2020.
dr Paweł Litwiński
adwokat, partner w Barta Litwiński Kancelaria Radców Prawnych i Adwokatów sp.p., Kraków, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9809-4820
Brak możliwości nakazania usunięcia danych osobowych z ksiąg parafialnych. Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 14 lipca 2022 r., III OSK 2776/21
Naczelny Sąd Administracyjny stanął przed koniecznością udzielenia odpowiedzi na pytanie, czy Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych jest kompetentny do tego, by nakazać usunięcie z rejestrów prowadzonych przez władze kościelne danych osobowych kogoś, kto dokonał aktu apostazji. Sąd analizował przesłanki zastosowania art. 91 RODO, a więc to, czy Kościół katolicki stosował w momencie wejścia w życie przepisów RODO szczegółowe zasady ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych, czy dostosował te zasady do przepisów RODO oraz czy Kościelny Inspektor Ochrony Danych może zostać uznany za niezależny organ nadzorczy. Na wszystkie te pytania Sąd udzielił odpowiedzi twierdzącej i przyjął, że jedynym organem właściwym do ewentualnego nakazania usunięcia danych osobowych jest Kościelny Inspektor Ochrony Danych. Tymczasem nie sposób przyjąć, że Kościół katolicki stosował w momencie wejścia w życie przepisów RODO szczegółowe zasady ochrony danych osobowych oraz że zasady te dostosował do przepisów RODO – zwłaszcza w kontekście prawa do usunięcia danych. Mimo tego jednak stanowisko Sądu zasługuje na aprobatę – ale dopiero po uwzględnieniu statusu Kościoła katolickiego w Polsce, jaki wynika z przepisów Konkordatu i który jest respektowany przez Unię Europejską.
Słowa kluczowe: RODO, ochrona danych osobowych, prawo do bycia zapomnianym, Kościół katolicki, apostazja, organ nadzorczy
dr Paweł Litwiński
advocate, partner at Barta Litwiński Kancelaria Radców Prawnych i Adwokatów sp.p. law firm, Kraków, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9809-4820
It Is Impossible to Order Personal Data to be Erased from Parish Records. Commentary on Judgment of the Supreme Administrative Court of 14 July 2022, III OSK 2776/21
The Supreme Administrative Court was required to adjudicate on the issue of whether the President of the Personal Data Protection Office has the power to order erasure of personal data from registers kept by church authorities in cases where a person has renounced the church. The Court examined the prerequisites for applicability of Article 91 of the GDPR, and thus whether, at the time the GDPR took effect, the Catholic Church had detailed policies in place to protect individuals in relation to personal data processing, whether it modified those policies to make them GDPR-compliant, and whether the church data protection officer can be considered an independent supervisory authority. The court answered each of these questions in the affirmative, and held that the sole authority competent to order erasure of data, where applicable, is the church data protection officer. Meanwhile, it cannot be said that at the time the GDPR took effect the Catholic Church had detailed data protection policies in place and modified those policies to make them GDPR-compliant – particularly in the context of the right to data erasure. Despite this, the Court’s standpoint is supportable – but only taking account of the status afforded to the Catholic Church in Poland under the Concordat and respected by the European Union.
Keywords: GDPR, personal data protection, right to be forgotten, Catholic Church, apostasy, supervisory authority
Bibliografia / References
Barta P., Litwiński P., Ustawa o ochronie danych osobowych. Komentarz, Warszawa 2016.
Bielak-Jomaa E., Lubasz D., Ogólne rozporządzenie o ochronie danych. Komentarz, Warszawa 2018.
Daubler W., Wedde P., Weichert T., Sommer I. (red.), EU-Datenschutz-Grundverordnung und BDSG-neu. Kompaktkommentar, Frankfurt nad Menem 2018.
Ehmann E. (red.), DS.-GVO. Datenschutz-Grundverordnung, Monachium 2017.
Fajgielski P., Ogólne rozporządzenie o ochronie danych. Ustawa o ochronie danych osobowych. Komentarz, Warszawa 2018.
Gierschmann S., Schlender K., Stenzel R., Viel W. (red.), Kommentar Datenschutz-Grundverordnung, Kolonia 2016.
Kuhling J., Buchner B. (red.), Datenschutz-Grundverordnung, Bundesdatenschutzgesetz: DS=GVO/BDSG, Monachium 2018.
Kuner Ch., Bygrave L.A., Docksey Ch. (red.), The EU General Data Protection Regulation (GDPR). A Commentary, Oxford 2020.
Litwiński P. (red.), Rozporządzenie UE w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i swobodnym przepływem takich danych. Komentarz, Warszawa 2021.
Łukańko B., Kościelne modele ochrony danych osobowych, Warszawa 2019.
Miąsik D., Półtorak N., Wróbel A. (red.), Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Komentarz. Tom I (art. 1–89), Warszawa 2012.
Safjan M., Bosek L. (red.), Konstytucja RP. Tom I. Komentarz do art. 1–86, Warszawa 2016.
Sobański R., Krukowski J., Komentarz do kodeksu prawa kanonicznego. Tom I, Księga I, Normy ogólne, Warszawa 2003.
Tomasz Kosicki
asystent, Zakład Prawa Administracyjnego, Instytut Nauk Prawnych, Polska Akademia Nauk, Warszawa, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-1831-3251
Niedopuszczalność przyznania marszałkowi województwa fakultatywnego dodatku specjalnego z tytułu okresowego zwiększenia obowiązków służbowych lub powierzenia dodatkowych zadań. Glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 stycznia 2022 r., III OSK 982/21
W glosowanym wyroku Naczelny Sąd Administracyjny dokonał wykładni przepisów ustawy z 21.11.2008 r. o pracownikach samorządowych dotyczących dopuszczalności przyznania marszałkowi województwa dodatku specjalnego w oparciu o dwie autonomiczne podstawy prawne. Sąd ten trafnie wywiódł, że w przypadku osoby piastującej powyższe stanowisko, obligatoryjnym składnikiem wynagrodzenia jest dodatek specjalny, przyznawany na podstawie art. 36 ust. 3 ustawy o pracownikach samorządowych. To z kolei wyklucza możliwość przyznania marszałkowi województwa fakultatywnego dodatku specjalnego w oparciu o inną podstawę prawną. Naczelny Sąd Administracyjny trafnie przyjął w swojej argumentacji, że w przypadku organów wykonawczych jednostek samorządu terytorialnego lub przewodniczących zarządów tych organów, tj. wójta, burmistrza, prezydenta miasta, starosty czy marszałka województwa, nie ma potrzeby ustalenia, czy doszło do okresowego zwiększenia obowiązków służbowych lub powierzenia dodatkowych zadań. Osoba piastująca takie stanowiska ma z tego tytułu zwiększony zakres obowiązków służbowych, zarówno takich, które są z ściśle związane pełnioną funkcją, jak i takich, które mogą się w przyszłości ujawnić.
Słowa kluczowe: dodatek specjalny, wynagrodzenie, pracownicy samorządowi, organ wykonawczy, marszałek województwa, jednostka samorządu terytorialnego
Tomasz Kosicki
research assistant, Department of Administrative Law, Institute of Law Studies, Polish Academy of Sciences, Warsaw, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-1831-3251
Inadmissibility of Granting to Province Governor an Optional Special Allowance for a Periodic Increase in Official Duties or the Assignment of Additional Tasks. Commentary on Judgment of the Supreme Administrative Court of 18 January 2022, III OSK 982/21
In the commented judgment, the Supreme Administrative Court interpreted the provisions of the Act of 21 November 2008 on Local Government Employees concerning the admissibility of granting a special allowance to the province governor on two autonomous legal bases. The Court rightly concluded that in the case of a person holding the above position, an obligatory component of the remuneration is a special bonus, granted pursuant to Article 36(5) of the Act on Local Government Employees. This, in turn, rules out the possibility of granting to the province governor the optional special allowance on any other legal basis. The Supreme Administrative Court rightly assumed in its argumentation that in the case of executive authorities of local government units or heads of management boards of such bodies, i.e., heads of villages, city and town mayors, heads of counties or province governors, there is no need to determine whether their official duties were periodically increased or whether they were entrusted with additional tasks. The holders of such posts have, for this very reason, an increased number of official duties, both ones which are closely linked to their function and ones which may arise in the future.
Keywords: special allowance, remuneration, local government employees, executive authority, province governor, local government unit
Bibliografia / References
Jagoda J., Sądowa ochrona samodzielności jednostek samorządu terytorialnego, LEX 2011.
Lewandowska K., Lewandowski T., Uprawnienia pracowników samorządowych związane z zatrudnieniem, LEX 2020.
Mazuryk M. [w:] W. Drobny, M. Mazyruk, P. Zuzankiewicz, Ustawa o pracownikach samorządowych. Komentarz, LEX 2010.
Morawski L., Zasady wykładni prawa, Toruń 2010.
Morawski L., Zasady wykładni językowej, „Kwartalnik Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury” 2011/1.
Reda-Ciszewska A. [w:] P. Czarnecki, A. Reda-Ciszewska, B. Surdykowska, Zatrudnianie pracowników samorządowych, LEX 2020.
Rotkiewicz M., Wynagrodzenia w samorządzie, Warszawa 2019, Legalis.
Rycak A. [w:] A. Rycak, M. Rycak, J. Stelina, J. Stępień, Ustawa o pracownikach samorządowych. Komentarz, LEX 2016.
Terlikowska M., Wynagradzanie pracowników samorządowych. Przykłady wyliczania i wzory dokumentów, Warszawa 2018.
Walczak K. [w:] Ustawa o pracownikach samorządowych. Komentarz, red. K.W. Baran, LEX 2021.
Wynagrodzenia pracowników samorządowych, red. D. Wołoszyn-Kądziołka, Warszawa 2011, Legalis.
Wierczyński G., Udostępnianie informacji o prawie jako warunek skutecznej działalności prawotwórczej, Gdańsk 2015.
Wronkowska S., Ziembiński Z., Zarys teorii prawa, Poznań 2011.
Zamów prenumeratę: https://www.profinfo.pl/czasopisma
