Roszczeniowość, atakowanie nauczycieli, podważanie ich autorytetu to postawy, które zdają się dominować w kontekście relacji rodziców ze szkołą. W artykule definiuję znaczenie słów „roszczeniowy”, „nękanie” oraz wskazuję cele i skutki takich zachowań. Przedstawiam też różne przypadki nękania opisywane przez praktyków, proponuję sposoby rozwiązania trudnych sytuacji i dzielę się refleksjami wypływającymi z obserwacji szkolnej rzeczywistości.
Fragment artykułu z miesięcznika „Dyrektor Szkoły” 2025/7-8
Kilkanaście lat temu sporadycznie określano jakiegoś rodzica przymiotnikiem „roszczeniowy”, dziś jest to niestety smutna codzienność. Taka postawa nasiliła się w ostatnich latach – po strajku nauczycieli i zdalnym trybie nauki w pandemii. Krytykowanie pedagogów, podważanie ich kompetencji, domaganie się realizacji rodzicielskich pomysłów na lekcji, bronienie wbrew faktom potomka, „imby” na portalach społecznościowych, straszenie kuratorium – to sytuacje, z którymi szkoły mierzą się niepokojąco często.
Przymiotnik „roszczeniowy” należy do rodziny wyrazów, w której słowem podstawowym jest czasownik „rościć”, czyli zgłaszać prawo, pretensje do czegoś. Rzeczownik „roszczenie” to w prawie cywilnym żądanie od danej osoby określonego zachowania, świadczenia lub zaniechania działania. O ile słowa „rościć”, „roszczenie” są w swym pierwotnym znaczeniu neutralne, to wyrażenie „roszczeniowy rodzic” ma zdecydowanie negatywny wydźwięk – jest uogólnionym określeniem osoby konfliktowej, upartej (eufemizm), mającej nieuzasadnione pretensje i/lub nadmierne oczekiwania, posługującej się językiem agresywnym, atakującym, z dominacją żądań.
Cięższy znaczeniowo jest czasownik „nękać”, czyli ustawicznie dręczyć. Nękanie nauczyciela to świadome, systematyczne działanie, którego celem jest podawanie w wątpliwość kompetencji, upokorzenie, zastraszenie, a w konsekwencji dyskredytacja. Skutki takiej przemocy psychicznej mogą być długotrwałe, niszczące dla zdrowia i statusu zawodowego. Spotykane w szkole formy nękania nauczycieli przez rodziców to m.in. systematyczne zarzucanie niewiedzy i niewłaściwych metod pracy, podważanie autorytetu, rozpowszechnianie nieprawdziwych informacji, pomówienia o czyny niepopełnione, zachowania agresywne, atakowanie słowne na żywo i w internecie, grożenie kontrolami i zwolnieniem z pracy, w skrajnych przypadkach nawet uszczerbkiem na zdrowiu.
Zamów prenumeratę: www.profinfo.pl/sklep/dyrektor-szkoly,7340.html