Reprezentacja spółki osobowej w sporze z jej wspólnikiem w ujęciu orzecznictwa Sądu Najwyższegodr Paweł Popardowski
Autor jest adiunktem w Instytucie Nauk Prawnych PAN w Warszawie (ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7133-5391).
Reprezentacja spółki osobowej w sporze z jej wspólnikiem w ujęciu orzecznictwa Sądu Najwyższego
Niniejsze opracowanie poświęcono analizie orzecznictwa Sądu Najwyższego w kwestii reprezentacji spółki osobowej w sporze z jej wspólnikiem. W odniesieniu do tej materii problemowej w dotychczasowej judykaturze Sądu Najwyższego są ferowane zróżnicowane stanowiska. W związku z tym zasadne jest bliższe omówienie dotychczasowego stanu orzecznictwa oraz jego skonfrontowanie z wypowiedziami prezentowanymi w tej kwestii przez przedstawicieli doktryny.
Słowa kluczowe: orzecznictwo Sądu Najwyższego, spółki osobowe, spółka jawna, reprezentacja spółki jawnej
dr Paweł Popardowski
The author is an assistant professor at the Institute of Law Studies, Polish Academy of Sciences in Warsaw, Poland (ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7133-5391).
Representation of a Partnership in a Dispute with Its Partner According to the Supreme Court’s Case Law
This study is devoted to an analysis of the Supreme Court’s case law on the representation of a partnership in a dispute with its partner. With regard to this matter, divergent positions can be found in the existing case law of the Supreme Court. It is therefore appropriate to discuss the state of the existing case law in more detail and to contrast it with the statements made by legal scholars on this issue.
Keywords: Supreme Court’s case law, partnerships, general partnership, general partnership representation
Bibliografia / References
Bilewska K., Reprezentacja spółki jawnej w sporze z jej wspólnikiem, „Monitor Prawniczy” 2014/10.
Borowy B. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. Z. Jara, Warszawa 2023.
Dumkiewicz M., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2019.
Hajos-Iwańska A., Reprezentacja spółki osobowej w sporze lub w umowie ze wspólnikiem uprawnionym do jej reprezentacji, „Przegląd Prawa Handlowego” 2018/2.
Kidyba A. [w:] M. Dumkiewicz, A. Kidyba, Komentarz aktualizowany do art. 1–300 Kodeksu spółek handlowych, LEX 2023.
Kopaczyńska-Pieczniak K., Problem stosowania art. 210 § 1 k.s.h. odpowiednio lub per analogiam do wspólników uprawnionych do reprezentowania handlowych spółek osobowych, „Przegląd Prawa Handlowego” 2018/2.
Kopaczyńska-Pieczniak K. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 1, Komentarz do art. 1–150, red. A. Kidyba, Warszawa 2017.
Krauss J., Dopuszczalność stosowania przepisów o osobach prawnych do reprezentacji spółki jawnej. Glosa do wyroku SN z dnia 8 lutego 2013 r., IV CSK 332/12, „Glosa” 2014/1.
Nita-Jagielski G. [w:] J. Bieniak, M. Bieniak i in., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2022.
Popardowski P., Zakaz dokonywania czynności „z samym sobą” (art. 108 k.c.) przy reprezentacji osób prawnych (ze szczególnym uwzględnieniem spółek kapitałowych), „Glosa” 2022/2.
Saczywko M., Zakaz dokonywania czynności „z samym sobą” a reprezentacja spółki jawnej w umowach ze wspólnikami, „Przegląd Prawa Handlowego” 2012/11.
Sobota A., Glosa do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 6 lutego 2013 r., V CSK 154/12, LEX 2016.
Strzępka J., Zielińska A. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. J. Strzępka, Warszawa 2015.
Suliński G., Spółka jawna jako druga strona postępowania administracyjnego – wybrane aspekty w zakresu reprezentacji spółki, „Przegląd Prawa Handlowego” 2018/10.
dr Piotr Kuźnicki
Autor jest adwokatem w Polsce oraz w Stanach Zjednoczonych w stanie Nowy Jork, adiunktem na Uniwersytecie SWPS w Warszawie (ORCID: https://orcid.org/0000-0001-5458-5487).
Należyta staranność jako przesłanka bezprawności lub winy przy ocenie odpowiedzialności członka zarządu wobec spółki – glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 10.06.2021 r., IV CSKP 81/21
Glosa porusza problematykę przesłanki bezprawności i winy przy ocenie odpowiedzialności odszkodowawczej członków organów wobec spółki. Z jednej strony Sąd Najwyższy trafnie uznał, że niedochowanie należytej staranności przez członka zarządu może stanowić działanie bezprawne, a obowiązek działania w sposób staranny należy wywodzić z art. 201 § 1 k.s.h., który stanowi, że zarząd „prowadzi sprawy spółki”. Z drugiej strony Sąd Najwyższy błędnie próbował wyprowadzić przesłankę bezprawności działania członka zarządu także z art. 293 § 2 k.s.h., który bez wątpienia odnosi się do oceny przesłanki winy członka organu. Sąd Najwyższy nie wyjaśnił zatem relacji zachodzącej pomiędzy art. 293 § 2 k.s.h. a art. 201 § 1 k.s.h. przy ocenie przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej członków organów wobec spółki w sytuacji, w której uznajemy, że skonkretyzowane niedochowanie należytej staranności może stanowić działanie bezprawne. Zdaniem autora wyprowadzanie przez Sąd Najwyższy przesłanki bezprawności z art. 293 § 2 k.s.h. jest zabiegiem zbędnym, skoro obowiązek dochowania należytej staranności członka zarządu należy wywodzić z obowiązku prowadzenia spraw spółki, a więc z odpowiedniej wykładni art. 201 § 1 k.s.h.
Słowa kluczowe: odpowiedzialność odszkodowawcza członka zarządu, należyta staranność, bezprawność, wina
dr Piotr Kuźnicki
The author is an attorney at law in Poland and in the state of New York, USA, as well as an assistant professor at the SWPS University in Warsaw, Poland (ORCID: https://orcid.org/0000-0001-5458-5487).
Due Care as a Criterion of Illegality or Guilt in Determining the Liability of a Management Board Member Towards the Company. Commentary on Judgment of the Supreme Court of 10 June 2021, IV CSKP 81/21
The commentary discusses the criterion of illegality and guilt in the context of assessing the compensation liability of members of governing bodies towards the company. On the one hand, the Supreme Court rightly held that a management board member’s failure to exercise due care might constitute an unlawful act, while the obligation to act with due care should be derived from Article 201(1) of the Code Commercial Partnerships and Companies (CCPC), which states that the management board ‘manages the company’s affairs’. On the other hand, the Supreme Court wrongly tried to derive the criterion of illegality of a management board member’s actions also from Article 293(2) of the CCPC, which undoubtedly refers to the assessment of the guilt of a governing body’s member. Therefore, the Supreme Court did not explain the relationship between Article 293(2) and Article 201(1) of the CCPC when assessing the conditions for the liability of members of governing bodies towards the company in a situation where we believe that a specific failure to exercise due dare may constitute an unlawful act. According to the author, it was unnecessary for the Supreme Court to derive the criterion of illegality from Article 293(2) of the CCPC since the obligation of a management board member to exercise due care should be derived from the obligation to manage the company’s affairs, i.e., from the appropriate interpretation of Article 201(1) of the CCPC.
Keywords: compensation liability of a management board member, due care, illegality, guilt
Bibliografia / References
Banaszczyk Z., Granecki P., O istocie należytej staranności, „Palestra” 2002/7–8.
Bilewska K., Bezprawność a niedochowanie należytej staranności w rozumieniu art. 293 k.s.h., „Palestra” 2007/3–4.
Błaszczyk P., Odpowiedzialność odszkodowawcza menedżerów spółek a przekroczenie tzw. dopuszczalnego ryzyka gospodarczego, „Przegląd Prawa Handlowego” 2009/11.
Borysiak W. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. K. Osajda, Legalis 2023.
Buszmak D., Działanie lub zaniechanie sprzeczne z prawem lub postanowieniami umowy spółki jako przesłanka odpowiedzialności odszkodowawczej członków zarządu na podstawie art. 293 k.s.h., „Przegląd Prawa Handlowego” 2016/5.
Chelkowska A., Regulacja odpowiedzialności odszkodowawczej członków zarządu z perspektywy zasad ładu korporacyjnego, „Przegląd Prawa Handlowego” 2016/10.
Jastrzębski J., W sprawie odpowiedzialności członków organów spółek kapitałowych, „Przegląd Prawa Handlowego” 2013/7.
Kidyba A. [w:] Komentarz aktualizowany do art. 1–300 Kodeksu spółek handlowych, red. M. Dumkiewicz, A. Kidyba, LEX 2023.
Krajewski M., Niezachowanie należytej staranności – problem bezprawności czy winy, „Państwo i Prawo” 1997/10.
Łysek W., Zasada biznesowej oceny sytuacji potrzebna w kodeksie spółek, https://www.prawo.pl/biznes/kodeks-spolek-zasada-biznesowej-oceny-sytuacji-potrzebna,511656.html (dostęp: 8.12.2023 r.).
Matczak M., Imperium tekstu. Prawo jako postulowanie i urzeczywistnianie świata możliwego, Warszawa 2019.
Morawski L., Zasady wykładni prawa, Toruń 2014.
Nazaruk P. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz aktualizowany, red. J. Ciszewski, LEX 2023.
Nowacki A., Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, t. 2, Komentarz. Art. 227–300 KSH, Legalis 2018.
Opalski A. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 2A, Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Komentarz. Art. 151–226, red. A. Opalski, Legalis 2018.
Opalski A., Oplustil K., Jeszcze w sprawie odpowiedzialności członków organów spółek kapitałowych, „Przegląd Prawa Handlowego” 2013/12.
Opalski A., Oplustil K., Niedochowanie należytej staranności jako przesłanka odpowiedzialności cywilnoprawnej zarządców spółek kapitałowych, „Przegląd Prawa Handlowego” 2013/3.
Popiołek W. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. W. Pyzioł, Warszawa 2008.
Radwański Z., Olejniczak A., Grykiel J., Zobowiązania – część ogólna, Warszawa 2022.
Romanowski M., Cios wymierzony językiem jest silniejszy niż cios wymierzony lancą (Anonim), czyli o legislacji jako sztuce, „Monitor Prawa Handlowego” 2014/4.
Romanowski M., Znaczenie sporu o metodę odczytywania pojęcia „interes spółki kapitałowej”, „Przegląd Prawa Handlowego” 2015/7.
Safjan M., [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. K. Pietrzykowski, Legalis 2020.
Siemiątkowski T., Odpowiedzialność cywilnoprawna w spółkach kapitałowych, Warszawa 2007.
Szczurowski T. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. Z. Jara, Legalis 2023.
Marcin Borkowski
Autor jest radcą prawnym oraz doradcą restrukturyzacyjnym współpracującym jako of counsel z Kancelarią GWW Grynhoff i Partnerzy (ORCID: https://orcid.org/0009-0009-1513-0717).
Następstwo procesowe w związku z podziałem przez wydzielenie – glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z 30.04.2021 r., II CSK 5/21
Przedmiotem niniejszej glosy jest analiza zagadnienia, które zostało poruszone w postanowieniu Sądu Najwyższego z 30.04.2021 r., II CSK 5/21. Sprowadza się ono do rozstrzygnięcia, czy w przypadku podziału przez wydzielenie spółka przejmująca, która wstępuje do postępowania sądowego, uczestniczy w dalszej części tego postępowania: obok spółki dzielonej, tj. gdy mamy do czynienia ze współuczestnictwem obu spółek biorących udział w podziale przez wydzielenie, albo zamiast spółki dzielonej, tj. gdy dalej w postępowaniu działa wyłącznie spółka przejmująca.
Słowa kluczowe: podział, wydzielenie, spółka dzielona, spółka przejmująca, postępowanie cywilne, następstwo procesowe, współuczestnictwo
Marcin Borkowski
The author is an attorney at law and a restructuring adviser cooperating as an of counsel with GWW Grynhoff i Partnerzy law firm in Poland (ORCID: https://orcid.org/0009-0009-1513-0717).
Procedural Succession in Connection with Demerger by Spin-off. Commentary on Supreme Court’s Decision of 30 April 2021, II CSK 5/21
The commentary is an analysis of the issue raised in the Supreme Court’s decision of 30 April 2021, II CSK 5/21. It boils down to the question whether, in a demerger by spin-off, the bidding company that becomes a party to court proceedings participates in the further part of these proceedings: alongside the demerged company, i.e., when both companies involved in the demerger co-participate, or instead of the demerged company, i.e., when only the bidding company continues to act in the proceedings.
Keywords: demerger, spin-off, demerged company, bidding company, civil proceedings, procedural succession, co-participation
Bibliografia / References
Cudna-Wagner A., Następstwo procesowe w przypadku podziału spółki przez wydzielenie, „Przegląd Prawa Handlowego” 2008/10.
Kantorowski P., Podział przez wydzielenie a odpowiedzialność między spółkami biorącymi w nim udział – wybrane zagadnienia, „Radca Prawny. Zeszyty Naukowe” 2020/3.
Litwińska-Werner M., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2007.
Pabis R., O potrzebie nowelizacji Kodeksu spółek handlowych, cz. 3, „Prawo Spółek” 2003/5.
Rodzynkiewicz M., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2018.
Strzępka J.A., Żaba M., Sukcesja administracyjnoprawna i procesowa przy podziale przez wydzielenie, „Przegląd Prawa Handlowego” 2018/3.
Węgrzynowski Ł., Sukcesja procesowa przy podziale spółki kapitałowej przez wydzielenie, „Monitor Prawniczy” 2018/18.
Olga Kucewicz
Autorka jest doktorantką Akademii Leona Koźmińskiego w Warszawie.
Maksymalny poziom oprocentowania pożyczek w świetle regulacji z Kodeksu cywilnego – glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 17.05.2018 r., I ACa 1375/17
Glosa odnosi się do rozważań Sądu Apelacyjnego w Krakowie dotyczących maksymalnego oprocentowania pożyczek przewidzianych w regulacjach Kodeksu cywilnego i w konsekwencji ustalenia odsetek w wysokości wyższej od odsetek maksymalnych według prawa polskiego. Glosowany wyrok podkreśla istotę regulacji Kodeksu cywilnego, dotyczących maksymalnego oprocentowania pożyczek. Jak wiadomo – przedsiębiorstwa, które nie mają wystarczających środków na własny rozwój, bardzo często korzystają z finansowania zewnętrznego, do którego należą pożyczki i kredyty. Niezależnie od tego, czy pożyczka jest udzielona przez podmioty zagraniczne i czy mamy do czynienia z podatkiem u źródła, wydatki na spłatę pożyczek i innych zobowiązań nie są zaliczane do kosztów uzyskania przychodów, zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 10 ustawy z 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych. Dla pożyczkobiorcy koszt powstanie dopiero wtedy, gdy zwraca on tytułem spłaty pożyczki (kredytu) środki pieniężne stanowiące spłatę kapitału pożyczki (kredytu) w wysokości wyższej od kwoty otrzymanej pożyczki (kredytu). Znowelizowane przepisy podatku u źródła również mają na celu rygorystyczne opodatkowanie transferów środków finansowych wypływających ze spółek za granicę w ramach grupy kapitałowej. Same regulacje dotyczące podatku u źródła w podatku dochodowym od osób prawnych od kilku lat wywołują u podatników ogromne emocje, zaś obecna sytuacja na rynku kredytowym i wzrost oprocentowania kredytów sprawiają, że niniejsze rozważania są bardzo aktualne.
Słowa kluczowe: pożyczka, maksymalny limit oprocentowania pożyczek, wzrost stóp procentowych, rynkowe oprocentowanie odsetek
Olga Kucewicz
The author is a PhD student at the Kozminski University in Warsaw, Poland.
The Maximum Rate of Interest on Loans in the Light of the Civil Code. Commentary on Judgment of the Court of Appeal in Krakow of 17 May 2018, I ACa 1375/17
The commentary concerns the Krakow Court of Appeal’s considerations about the maximum interest rate on loans provided for in the Civil Code and, consequently, determining a higher amount of interest than the maximum amount allowed under Polish law. The judgment underlines the essence of the Civil Code provisions on maximum interest rates on loans. As is generally known, companies without sufficient funds for their own development very often rely on external financing, including loans. Regardless of whether the loan is extended by foreign entities and whether there is a withholding tax, expenses for the repayment of loans and other liabilities are not tax deductible expenses under Article 16(1)(10) of the Act of 15 February 1992 on Corporate Income Tax. For the borrower, an expense will only arise when they reimburse, by way of repayment of the loan, cash representing repayment of the loan principal in excess of the amount of the loan received. The amended withholding tax provisions also aim to rigorously tax cross-border transfers of funds from companies within a group. As such, the provisions on withholding tax within CIT have been causing considerable agitation among taxpayers for several years, while the current credit market situation and the increase in loan interest rates make the above considerations very topical.
Keywords: loan, maximum limit of loan interest rate, interest rate increases, market interest rates
Bibliografia / References
Dmoch W., Podatek dochodowy od osób prawnych. Komentarz, Warszawa 2022.
Jamroży M., Łożykowski A., Ograniczenia w zaliczaniu odsetek do kosztów podatkowych [w:] Nowe narzędzia prawne w podatkach dochodowych i majątkowych. Poprawa efektywności systemu podatkowego, red. B. Brzeziński, K. Lasiński-Sulecki, W. Morawski, Warszawa 2018.
Karaszewski G. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz aktualizowany, red. J. Ciszewski, P. Nazaruk, LEX 2023.
Kubiesa P., Polski Ład 3.0: Zmiany w podatku u źródła (WHT), LEX 2023.
Malicka M., Zalasiński A., Rola oficjalnego komentarza do modelu Konwencji OECD w interpretacji umów dotyczących podwójnego opodatkowania opartych na tym modelu, Warszawa 2005.
Mierzwińska-Lorencka J., Zmiana przepisów o wyzysku (lichwie) w związku z tarczą 3.0, LEX 2023.
Patryk A., Kapitałowe oprocentowanie pożyczki, LEX 2023.
Radwański Z., Olejniczak A., Zobowiązania – część ogólna, Warszawa 2020.
Wójcik I., Danielewicz M., Wytyczne w zakresie cen transferowych dla transakcji finansowych, Warszawa 2021.
dr Iga Bałos
Autorka jest adiunktem w Instytucie Prawa Prywatnego Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego (ORCID: https://orcid.org/0000-0001-8606-9719).
Prawnoautorska ochrona efektu pracy scenarzysty – glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 24.10.2019 r., I ACa 651/18
Glosowane orzeczenie odnosi się do jednego z kluczowych problemów prawa autorskiego, jakim jest kwalifikacja wytworu intelektualnego jako utworu w rozumieniu art. 1 ust. 1 ustawy z 4.02.1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Mimo iż w wywodzie Sądu Apelacyjnego w Warszawie można wskazać pewną niekonsekwencję, wyrok należy uznać za istotny i precedensowy. Przemawia za tym nie tylko przedmiot analizy, a jest nim synopsis serialu, lecz także uwzględnienie istoty procesu twórczego pracy nad scenariuszem.
Słowa kluczowe: scenariusz, synopsis serialu, ochrona pomysłu, ustalenie utworu
dr Iga Bałos
The author is an assistant professor at the Institute of Private Law, Andrzej Frycz Modrzewski Krakow University, Poland (ORCID: https://orcid.org/0000-0001-8606-9719).
Copyright Protection of the Result of a Screenwriter’s Work. Commentary on Judgment of the Court of Appeal in Warsaw of 24 October 2019, I ACa 651/18
The commented judgment concerns one of the key problems of copyright law, namely the qualification of an intellectual creation as a work within the meaning of Article 1(1) of the Polish Act of 4 February 1994 on Copyright and Related Rights. Although some inconsistency can be found in the reasoning of the Court of Appeal in Warsaw, the judgment should be regarded as significant and precedent-setting. This is supported not only by the object of the Court’s analysis, namely the synopsis of a film series, but also by its taking into account the essence of the creative process of working on a film script.
Keywords: screenplay, synopsis of a series, protection of an idea, fixation of a work
Bibliografia / References
Hendrykowski M., Scenariusz filmowy i jego odmiany, „Images” 2012/19–20.
Hendrykowski M., Scenariusz filmowy. Teoria i praktyka, Poznań 2016.
Laskowska-Litak E. [w:] Ustawy autorskie. Komentarze, t. 1, Prawo autorskie i prawa pokrewne. Ochrona baz danych. Zbiorowe zarządzanie prawami autorskimi i prawami pokrewnymi, red. R. Markiewicz, Warszawa 2021.
Matczuk J.K. [w:] Zasada dychotomii w utworach literackich, Warszawa 2020.
Niewęgłowski A., Poźniak-Niedzielska M., Pomysł jako przejaw twórczości w świetle prawa autorskiego [w:] Spory o własność intelektualną. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorom Januszowi Barcie i Ryszardowi Markiewiczowi, red. A. Matlak, S. Stanisławska-Kloc, Warszawa 2013.
Niewęgłowski A., Poźniak-Niedzielska M., Przedmiot prawa autorskiego. Wprowadzenie. Pojęcie utworu [w:] System Prawa Prywatnego, t. 13, Prawo autorskie, red. J. Barta, Warszawa 2017.
Pinkalski Z., Prawna ochrona formatów telewizyjnych, Warszawa 2015.
Senda H., Hope or Nope – Is „Obama Hope” Protected by Idea/Expression Dichotomy, Fair Use Doctrine, & First Amendment?, „Chicago-Kent Journal of Intelletcual Property” 2010/1.
Skarbiński R.M. [w:] Prawo autorskie. Komentarz do wybranych przepisów, red. M. Siciarek, Warszawa 2014.
dr Katarzyna Ciućkowska
Autorka jest adiunktem w Katedrze Prawa Cywilnego i Prawa Prywatnego Międzynarodowego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie (ORCID: https://orcid.org/0000-0001-5034-6024).
Zadośćuczynienie za niezgodne z prawem przetwarzanie danych osobowych – glosa do wyroku Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie z 17.12.2021 r., III C 1169/19
W przypadku niezamierzonego udostępnienia danych osobowych podmiotowi nieuprawnionemu, z czym nie wiążą się dla poszkodowanego dalsze niedogodności, z reguły następuje zagrożenie dobra osobistego w postaci prywatności, a nie jego naruszenie. Stąd, mając na uwadze treść art. 448 k.c., że rekompensata krzywdy następuje w przypadku naruszenia dobra osobistego, zadośćuczynienie nie przysługuje na tej podstawie. W komentowanym orzeczeniu Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie niewłaściwie uznał, że w takim przypadku doszło do naruszenia dóbr osobistych w postaci prywatności i wolności, przyznając zadośćuczynienie na podstawie art. 448 k.c. Tymczasem podstawę rozstrzygnięcia sprawy powinien stanowić art. 82 ust. 1 RODO, w którym zagwarantowano prawo do uzyskania odszkodowania za szkodę majątkową lub niemajątkową powstałą w wyniku naruszenia ogólnego rozporządzenia. Stanowi to szczególną podstawę prawną do uzyskania rekompensaty za szkodę (zarówno majątkową, jak i niemajątkową), występującą obok ogólnych zasad zawartych w prawie cywilnym. W glosie skomentowano przywołane orzeczenie, określono relację zachodzącą między naruszeniem dóbr osobistych a bezprawnym przetwarzaniem danych osobowych, a także wskazano na możliwy uzupełniający zakres stosowania regulacji Kodeksu cywilnego do rekompensaty szkody niemajątkowej na podstawie art. 82 ust. 1 RODO.
Słowa kluczowe: dobra osobiste, dane osobowe, prywatność, szkoda niemajątkowa, naruszenie RODO, art. 82 RODO
dr Katarzyna Ciućkowska
The author is an assistant professor at the Department of Civil Law and Private International Law, Faculty of Law and Administration, University of Warmia and Mazury in Olsztyn, Poland (ORCID: https://orcid.org/0000-0001-5034-6024).
Compensation for Unlawful Processing of Personal Data. Commentary on Judgment of the Regional Court Warszawa-Praga in Warsaw of 17 December 2021, III C 1169/19
In case of accidental disclosure of personal data to an unauthorized entity, which does not result in further inconvenience for the injured party, there is usually threat to personal interest such as privacy, not its violation. Therefore, having regard to the contents of Article 448 of the Civil Code, according to which compensation for harm is due if violation of personal interests took place, redress is not due in such cases. In the commented judgment, the Regional Court Warszawa-Praga in Warsaw incorrectly recognized that in the case there was a violation of personal interests in the form of privacy and freedom and granted redress under Article 448 of the Civil Code. Meanwhile, the basis for resolving the case should be Article 82(1) of the GDPR, which guarantees the right to compensation for material or non-material damage caused by an infringement of the general regulation. This is the special legal basis for obtaining compensation for damage (both material and non-material), which coexists with the general principles of civil law. The article comments on the judgment, defines the relationship between a violation of personal interests and unlawful processing of personal data, as well as indicates the possible supplementary scope of application of provisions of the Civil Code to compensation for non-material damage under Article 82(1) of the GDPR.
Keywords: personal interests, personal data, privacy, non-pecuniary damage, GDPR violation, Article 82 of the GDPR
Bibliografia / References
Bagińska E., Prawo deliktów w przyszłym kodeksie cywilnym (propozycje założeń), „Państwo i Prawo” 2019/10.
Gumularz M., Wpływ regulacji odpowiedzialności odszkodowawczej w ogólnym rozporządzeniu o ochronie danych osobowych na systemy prawa prywatnego państw członkowskich, „Europejski Przegląd Sądowy” 2017/5.
Kaliński M. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 6, Prawo zobowiązań – część ogólna, red. A. Olejniczak, Warszawa 2018.
Kopff A., Koncepcja prawa do intymności i do prywatności życia osobistego (zagadnienia konstrukcyjne), „Studia Cywilistyczne” 1972, t. 20.
Łukańko B., Uchybienie przepisom o ochronie danych osobowych jako naruszenie dobra osobistego – analiza na przykładzie orzecznictwa Sądu Najwyższego, „Studia Prawnoustrojowe” 2019/46.
Mednis A., Prawo do prywatności a interes publiczny, Kraków 2006.
Pazdan M. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 1, Prawo cywilne – część ogólna, red. M. Safjan, Warszawa 2012.
Pązik A., Szkoda wynikająca z naruszenia przepisów RODO. Wybrane problemy, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego” 2020/3.
Radwański Z., A. Olejniczak, Prawo cywilne – część ogólna, Warszawa 2011.
Radwański Z., Zadośćuczynienie pieniężne za szkodę niemajątkową. Rozwój i funkcja społeczna, Poznań 1956.
Sieńczyło-Chlabicz J., Naruszenie prywatności osób publicznych przez prasę. Analiza cywilnoprawna, Kraków 2006.
Strugała R., RODO a odpowiedzialność odszkodowawcza. Podstawowe problemy odpowiedzialności za szkodę spowodowaną nieprawidłowym przetwarzaniem danych osobowych, „Monitor Prawniczy” 2018/17.
Wojciechowska A. [w:] Media a dobra osobiste, red. J. Barta, R. Markiewicz, Warszawa 2009.
dr Dominik Hincz
Autor jest radcą prawnym w kancelarii Bird & Bird (ORCID: https://orcid.org/0009-0006-7449-5730).
Skutki wyroku utrzymującego w mocy nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym – glosa do wyroku Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 20.02.2013 r., I ACa 589/12
W praktyce orzeczniczej zdarzają się przypadki wydania przez sąd I instancji wyroku utrzymującego w mocy nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym. Rozstrzygnięcie takie jest sprzeczne z przepisem art. 505 § 2 zd. 1 k.p.c., zgodnie z którym nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym traci moc w części zaskarżonej sprzeciwem. Wyrok utrzymujący taki nakaz zapłaty w mocy jest zatem orzeczeniem pustym w swej treści, ponieważ odnosi się do dokumentu wyeliminowanego z obrotu prawnego. Analiza dotychczasowych wypowiedzi sądów apelacyjnych i Sądu Najwyższego w podobnych sprawach prowadzi do wniosku, że skutki takiego błędu sądów I instancji nie są ujmowane jednolicie. Autor przychyla się do poglądu wyrażonego w glosowanym wyroku, zgodnie z którym na gruncie obowiązujących przepisów Kodeksu postępowania cywilnego właściwym sposobem wyeliminowania nadmienionej wadliwości wyroku sądu I instancji jest wniesienie apelacji zmierzającej do uchylenia wyroku z powodu nierozpoznania istoty sprawy. Jest to jednak stan wysoce niepożądany, ponieważ konieczność przeprowadzenia postępowania apelacyjnego może stanowić źródło szkody dla obu lub jednej strony postępowania, podlegającej naprawieniu przez Skarb Państwa.
Słowa kluczowe: nakaz zapłaty, nierozpoznanie istoty sprawy, uzupełnienie, uchylenie wyroku
dr Dominik Hincz
The author is an attorney at law at Bird & Bird law firm in Warsaw, Poland (ORCID: https://orcid.org/0009-0006-7449-5730).
Effects of a Judgment Upholding a Payment Order in a Writ-of-Payment Procedure. Commentary on Judgment of the Court of Appeal in Bialystok of 20 February 2013, I ACa 589/12
In the adjudicating practice, there are cases in which the court of first instance issues a judgment upholding an order for payment in a writ-of-payment procedure. Such a determination is inconsistent with Article 505(2) first sentence of the Code of Civil Procedure, whereby a payment order in a writ-of-payment procedure loses its force in the part challenged with an objection. Therefore, a judgment upholding such a payment order is an empty judgment in terms of its contents, as it refers to a document that has been eliminated from legal circulation. An analysis of the previous pronouncements of appellate courts and the Supreme Court in similar cases leads to the conclusion that there is no uniform approach to the consequences of such an error made by courts of first instance. The author subscribes to the view expressed in the commented judgment, according to which, on the basis of the applicable provisions of the Code of Civil Procedure, the proper way to eliminate the above-mentioned defectiveness of a first-instance court judgment is to file an appeal aimed at setting the judgment aside due to failure to examine the merits of the case. However, this is a highly undesirable state of affairs, as the need for appellate proceedings may be a source of a damage to both or one party to the proceedings, which damage must be redressed by the State Treasury.
Keywords: payment order, failure to examine the merits of the case, supplementary material, setting aside a judgment
Bibliografia / References
Feliga P. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 1, Art. 1–50539, red. T. Szanciło, Legalis 2019.
Góra-Błaszczykowska A., Karolczyk B., Lubiński K. [w:] System Prawa Procesowego Cywilnego, t. 2, cz. 2, Postępowanie procesowe przed sądem pierwszej instancji, red. T. Ereciński, T. Wiśniewski, LEX 2016.
Jakubecki A. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 1, Artykuły 1–366, red. T. Wiśniewski LEX 2021.
Litauer J.J., Rektyfikacja wyroków w polskiej procedurze cywilnej, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1933/1.
Łazarska A., Górski K. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 1, Art. 1–50539, red. T. Szanciło, Legalis 2019.
Łazarska A., Szanciło T. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 1, Art. 1–45816, red. T. Szanciło, Legalis 2023.
Manowska M. [w:] System Postępowania Cywilnego, t. 5, Środki zaskarżenia, red. A. Góra-Błaszczykowska, Warszawa 2023.
Markiewicz K., Problem sententia non existens na tle orzecznictwa Sądu Najwyższego, „Rejent” 2002/11.
Olaś A. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Koszty sądowe w sprawach cywilnych. Dochodzenie roszczeń w postępowaniu grupowym. Przepisy przejściowe. Komentarz do zmian, t. 2, red. T. Zembrzuski, LEX 2020.
Piasecki K., Sprostowanie, uzupełnienie i wykładnia orzeczeń sądów cywilnych, „Palestra” 1961/9.
Rudkowska-Ząbczyk E., Rodziewicz P. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. E. Marszałkowska-Krześ, I. Gil, Legalis 2023.
Stempniak A. [w:] Kodeks postępowania cywilnego, t. 2, Komentarz. Art. 2051–42412, red. A. Marciniak, Legalis 2019.
Telenga P. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz do wybranych przepisów nowelizacji 2019, red. A. Jakubecki, LEX 2019.
Weitz K. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 3, Postępowanie rozpoznawcze, red. T. Ereciński, LEX 2016.
Karol Rębisz
Autor jest doktorantem w Szkole Doktorskiej Uniwersytetu Rzeszowskiego oraz aplikantem adwokackim (ORCID: https://orcid.org/0000-0003-3060-2566).
Mieszane modele wynagrodzenia w umowie o dzieło i w umowie o roboty budowlane – glosa do wyroku Sądu Najwyższego z 15.12.2021 r., III CSKP 127/21
Glosowane orzeczenie dotyczy kwestii ustalenia formy wynagrodzenia przez strony umowy o dzieło i umowy o roboty budowalne. Wynagrodzenie to może przybrać formę wynagrodzenia modelowego (kodeksowego): kosztorysowego, ryczałtowego, ale też inną, np. mieszaną, na co zwrócił uwagę Sąd Najwyższy. Orzeczenie przyznaje szczególne znaczenie zasadzie swobody umów (art. 3531 k.c.), nie rozstrzyga natomiast, czy i jakie przepisy Kodeksu cywilnego należy stosować w przypadku zastosowania mieszanej formy wynagrodzenia, w szczególności tzw. wynagrodzenia ryczałtowo-kosztorysowego i kosztorysowo-ryczałtowego.
Słowa kluczowe: spory budowlane, umowa o dzieło, umowa o roboty budowlane, wynagrodzenie mieszane, zasada swobody umów
Karol Rębisz
The author is a PhD student at the Doctoral School of the University of Rzeszow, Poland, and a trainee advocate (ORCID: https://orcid.org/0000-0003-3060-2566).
Mixed Remuneration Models in Specific Task Contracts and in Construction Works Contracts. Commentary on Judgment of the Supreme Court of 15 December 2021, III CSKP 127/21
The commented judgment concerns the issue how the form of remuneration is determined by the parties to a specific task contract and a construction works contract. This remuneration may take the form of a model remuneration (as defined in the Civil Code): cost estimate, lump sum, but also other forms, such as mixed remuneration, as pointed out by the Supreme Court. The judgment gives special importance to the principle of freedom of contract (Article 353 1 of the Civil Code), but does not resolve whether and which provisions of the Civil Code should be applied if a mixed form of remuneration is applied, in particular when the remuneration is based on a combination of a lump sum and a cost estimate.
Keywords: construction law disputes, specific task contract, construction works contract, mixed remuneration, principle of freedom of contract
Bibliografia / References
Abramowicz J., Wynagrodzenie za roboty dodatkowe w umowie o roboty budowlane, „Monitor Prawniczy” 2019/16.
Damasiewicz A., Umowa o roboty budowlane z wzorami, LEX 2010.
Gutowski M. [w:] Kodeks cywilny, t. 3, Komentarz. Art. 627–1088, red. M. Gutowski, Warszawa 2022.
Kozieł G. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 3, Zobowiązania – część szczególna, red. A. Kidyba, Warszawa 2014.
Kuliński M. [w:] Bezpieczeństwo umów w procesie budowlanym, red. M. Kuliński, Warszawa 2016.
Machnikowski P., Swoboda umów według art. 3531 KC. Konstrukcja prawna, Warszawa 2005.
Nazaruk P. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz aktualizowany, red. J. Ciszewski, P. Nazaruk, LEX 2023.
Nowicki J.E., Wynagrodzenie ryczałtowe w orzecznictwie, „Monitor Zamówień Publicznych” 2017/10.
Sekunda R., Więcław-Bator L., Koszty robót budowlanych. Ustalanie wartości i rozliczanie zamówień publicznych, Warszawa 2022.
Tanajewska R. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz aktualizowany, red. J. Ciszewski, P. Nazaruk, LEX 2023.
Tomasz Kolanowski
Autor jest sędzią Naczelnego Sądu Administracyjnego (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-0439-4241).
Klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania; wykładnia przepisów przejściowych – wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 22.08.2023 r., III FSK 494/23
Naczelny Sąd Administracyjny analizował dopuszczalność zastosowania klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania do korzyści podatkowej, która wystąpiła już w czasie jej obowiązywania, ale wynikała z czynności podjętej przed wyjściem w życie przepisów ją wprowadzających do systemu prawnego. Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że wykładnia art. 7 ustawy zmieniającej z 13.05.2016 r. 1 prowadzi do wniosku, iż dla możności zastosowania przepisów art. 119a–119f Ordynacji podatkowej istotny jest wyłącznie czas uzyskania korzyści podatkowej. Wyrok zapadł w sprawie dotyczącej zobowiązania w podatku od nieruchomości. Należy jednak mieć na uwadze, że omawiane zagadnienie będzie miało istotne znaczenie dla spraw, w których klauzula może zostać zastosowana, w szczególności przy określaniu zobowiązań w podatkach dochodowych.
Słowa kluczowe: podatek dochodowy, klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania, wykładnia przepisów intertemporalnych
Tomasz Kolanowski
The author is a judge of the Supreme Administrative Court of Poland (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-0439-4241).
Anti-Avoidance Rule; Interpretation of Transitional Provisions. Judgment of the Supreme Administrative Court of 22 August 2023, III FSK 494/23
The Supreme Administrative Court analysed the admissibility of applying the anti-avoidance rule to a tax advantage that occurred while the clause was already in force, but resulted from an action taken before the provisions introducing it into the legal system came into force. The Supreme Administrative Court held that the interpretation of Article 7 of the amending act of 13 May 2016 leads to the conclusion that only the time when the tax benefit is obtained is relevant for the applicability of the provisions of Articles 119a–119f of the Tax Ordinance. The judgment was issued in a case involving a real estate tax liability. However, it should be borne in mind that the issue at hand will be of considerable relevance to any cases in which the rule may be applied, particularly for determining income tax liabilities.
Keywords: income tax, anti-avoidance rule, interpretation of intertemporal provisions
dr Jan Szczygieł
Autor jest radcą prawnym (ORCID: https://orcid.org/0000-0001-8273-614X).
Udokumentowanie dokonania przekazania środków pieniężnych przez darczyńcę na rzecz obdarowanego jako warunek zwolnienia od podatku od spadków i darowizn – glosa do uchwały składu siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z 20.03.2023 r., III FPS 3/22
W glosowanej uchwale skład siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego odnosi się do istotnego zarówno dla teorii, jak i praktyki zagadnienia opodatkowania transferów pieniężnych następujących wśród najbliższej rodziny. Sposób udokumentowania dokonania przekazania środków pieniężnych przez darczyńcę na rzecz obdarowanego, a co za tym idzie – charakter prawny wyrażenia zastosowanego w drugiej z przesłanek skorzystania z omawianego zwolnienia podatkowego, stanowi o dopuszczalności skorzystania przez obdarowanego ze zwolnienia podatkowego, o którym mowa w art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy z 28.07.1983 r. o podatku od spadków i darowizn. Glosowana uchwała definitywnie rozstrzyga zagadnienie prawne, czy wymóg udokumentowania dokonanej darowizny stanowi conditio sine qua non skorzystania z omawianego zwolnienia, czy też wymóg ten należy traktować wyłącznie jako warunek natury technicznej, mający na celu potwierdzenie faktycznego, rzeczywistego charakteru dokonanej darowizny.
Słowa kluczowe: podatek od spadków i darowizn, umowa darowizny, wymóg udokumentowania, darczyńca, obdarowany
dr Jan Szczygieł
The author is an attorney at law in Poland (ORCID: https://orcid.org/0000-0001-8273-614X).
Documenting the Transfer of Funds from the Donor to the Donee as a Condition for Exemption from Inheritance and Donation Tax. Commentary on Resolution of a Panel of Seven Judges of the Supreme Administrative Court of 20 March 2023, III FPS 3/22
In the commented resolution, a panel of seven judges of the Supreme Administrative Court refers to an issue of significant importance both for theory and practice of taxation on money transfers among close family members. The way the transfer of funds by the donor to the donee is documented, and consequently the legal nature of the expression used in the second condition for using the tax exemption in question, determines the admissibility of the donee’s benefitting from the tax exemption referred to in Article 4a(1)(2) of the Act on Inheritance and Donation Tax. The resolution of the panel of seven judges of the Supreme Administrative Court definitively resolves the legal issue whether the requirement to document the donation made is a conditio sine qua non for benefitting from the exemption in question or whether this requirement should be treated only as a technical condition aimed at confirming the fact that the donation has actually been made.
Keywords: inheritance and donation tax, donation agreement, requirement of documentation, donor, donee
Bibliografia / References
Balwicka-Szczyrba M. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. M. Balwicka-Szczyrba, A. Sylwestrzak, LEX 2022.
Bogucki S., Darowizna i polecenie darczyńcy (art. 1 ust. 1 pkt 2) [w:] S. Bogucki, G. Liszewski, P. Smoleń, J. Szczygieł, K. Winiarski, Podatek od spadków i darowizn. Komentarz, Warszawa 2021.
Borszowski P. [w:] P. Borszowski, K.J. Musiał, A. Nita, K. Stelmaszczyk-Borszowska, J. Wantoch-Rekowski, Ustawa o podatku od spadków i darowizn. Komentarz, Warszawa 2022.
Brzeziński B., Prawo podatkowe. Zagadnienia teorii i praktyki, Toruń 2017.
Brzeziński B., Wykładnia prawa podatkowego, Gdańsk 2013.
Brzeziński B., Zirk-Sadowski M., Specyfika wykładni prawa podatkowego [w:] Zagadnienia ogólne prawa podatkowego, red. W. Nykiel, M. Wilk, Łódź 2014.
Czachórski W., Podstawowe elementy darowizny i jej odwołanie, „Nowe Prawo” 1968/1.
Gawlik Z., Kodeks cywilny. Komentarz, t. 3, Zobowiązania – część szczególna, red. A. Kidyba, LEX 2014.
Goettel A., Obowiązek udokumentowania nabycia środków pieniężnych jako warunek zwolnienia z podatku od spadków i darowizn, „Glosa” 2014/3.
Janas A. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 5, Zobowiązania. Część szczególna (art. 765–92116), red. M. Fras, M. Habdas, Warszawa 2018.
Liszewski G. [w:] A. Krukowski, G. Liszewski, P. Smoleń, Komentarz do ustawy o podatku od spadków i darowizn, Warszawa 2011.
Mastalski R., Prawo podatkowe, Warszawa 2021.
Mączyński D., Sowiński R., Ochrona podatnika przed skutkami przepisów trudnych do zrozumienia, „Przegląd Podatkowy” 2005/12.
Szczygieł J. [w:] S. Bogucki, G. Liszewski, P. Smoleń, J. Szczygieł, K. Winiarski, Podatek od spadków i darowizn. Komentarz, Warszawa 2021.
Święch K., Pozycja rodziny w polskim prawie podatkowym, Warszawa 2013.
dr Jarosław Olesiak
Autor jest adiunktem w Katedrze Prawa Finansowego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego (ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7450-8649).
Ograniczenie odpowiedzialności podatnika w razie zaniżenia lub nieujawnienia podstawy opodatkowania przez płatnika w podatku dochodowym od osób fizycznych a ochronna funkcja interpretacji indywidualnej płatnika – glosa do wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 14.02.2022 r., II FSK 210/19
Ustanowione w art. 26a § 1 Ordynacji podatkowej ograniczenie odpowiedzialności podatkowej podatnika w razie zaniżenia lub nieujawnienia podstawy opodatkowania przez płatnika wywołuje w orzecznictwie sądów administracyjnych narastające rozbieżności. Wynikają one w zasadniczej mierze ze sposobu sformułowania przedmiotowego przepisu. Wadliwa redakcja nie uzasadnia jednak przyjętego w glosowanym wyroku szerokiego ujęcia ograniczenia odpowiedzialności podatnika. Samo rozstrzygnięcie było w stanie faktycznym sprawy trafne, jednak w jego uzasadnieniu przedstawiono argumentację, której akceptacja doprowadziłaby nie tylko do zakwestionowania podstawowych założeń systemu odpowiedzialności podatkowej, lecz także do sprzecznego ze standardami konstytucyjnymi ukształtowania odpowiedzialności płatnika.
Słowa kluczowe: ograniczenie odpowiedzialności podatnika, odpowiedzialność płatnika, konstytucyjne standardy ciężarów publicznych
dr Jarosław Olesiak
The author is an assistant professor at the Department of Public Finance Law, Faculty of Law and Administration, University of Lodz, Poland (ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7450-8649).
Limitation of the Taxpayer’s Liability in Case of the Tax Remitter Understating or Failing to Report the Tax Base in Personal Income Tax in the Context of the Protective Function of Tax Rulings. Commentary on Judgment of the Supreme Administrative Court of 14 February 2022, II FSK 210/19
The limitation of a taxpayer’s tax liability in case of the tax remitter understating or failing to report the tax base, as provided for in Article 26a(1) of the Tax Ordinance, causes growing divergences in the case law of administrative courts. These are essentially due to the way the abovementioned provision is formulated. However, the defective drafting does not justify the broad approach to the limitation of the taxpayer’s liability adopted in the commented judgment. The ruling itself was correct considering the facts of the case, however, its justification contained argumentation the acceptance of which would not only lead to questioning the basic assumptions of the ax liability system, but also to determining the liability of the taxpayer in a manner contrary to constitutional standards.
Keywords: limitation of a taxpayer’s liability, tax remitter’s liability, constitutional standards of imposing public duties
Bibliografia / References
Babiarz S., Odpowiedzialność podatnika i płatnika na gruncie art. 26 i 26a Ordynacji podatkowej a zmiana interpretacji indywidualnej, „Przegląd Podatkowy” 2019/12.
Budziarek M., Charakter prawny i funkcja poboru podatku przez płatnika w szczególności w świetle art. 84 i art. 31 ust. 3 Konstytucji, Łódź 2018.
Dębowska-Romanowska T., Pojęcie i znaczenie konstytucjonalizacji ustroju i systemu finansowego państwa [w:] Konstytucyjne uwarunkowania tworzenia i stosowania prawa finansowego i podatkowego, red. P. Lewkowicz, J. Stankiewicz, Białystok 2010.
Etel L. [w:] Ordynacja podatkowa. Komentarz, red. L. Etel, C. Kosikowski, Warszawa 2009.
Kłodawski M., Redundancja w tekście prawnym, Toruń 2017.
Leszczyński L., Operatywna wykładnia prawa a wielość normatywnych podstaw decyzji stosowania prawa (przepis, kryterium otwarte, precedens) [w:] Wykładnia operatywna prawa – perspektywa teoretyczna i dogmatyczna, red. L. Leszczyński, A. Szot, Toruń 2017.
Nowacki J., Tobor Z., Wstęp do prawoznawstwa, Warszawa 2007.
Olesiak J., Obligatio naturalis w prawie daninowym? Uwagi o regulacji odpowiedzialności podatnika wobec zaniżenia (nieujawnienia) podstawy opodatkowania przez płatnika, „Studia Prawno-Ekonomiczne” 2021, t. 118.
Olesińska A., Uchylenie odpowiedzialności podatnika za zaliczki niepobrane przez płatnika, „Prawo i Podatki” 2007/6.
Tuleja P. [w:] Konstytucja RP, t. 1, Komentarz do art. 1–86, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.
dr Krzysztof Kurosz
Autor jest adiunktem w Katedrze Prawa Cywilnego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego, sędzią, przewodniczącym XXII Wydziału Własności Intelektualnej Sądu Okręgowego w Warszawie (ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0605-3392).
dr hab. Małgorzata Kurzynoga, prof. UŁ
Autorka jest profesorem uczelni w Katedrze Europejskiego, Międzynarodowego i Zbiorowego Prawa Pracy na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego, radcą prawnym. (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-3927-4223).
Udział w autorstwie tekstu:
Krzysztof Kurosz – 50%
Małgorzata Kurzynoga – 50%
RODO a kontrola zachowania pracowników w mediach społecznościowych w czasie wolnym od pracy – glosa do wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 5.08.2022 r., II SA/WA 190/22
Glosowany wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie zasługuje na uwagę ze względu na bogactwo zagadnień na styku prawa pracy i ochrony danych osobowych. Jest jednym z nielicznych w Polsce rozstrzygnięć dotyczących problemu dopuszczalności kontroli zachowania pracowników w mediach społecznościowych poza czasem pracy, na podstawie wewnętrznych kodeksów i zbiorów zasad polityk medialnych przedsiębiorstwa (pracodawcy). Wyrok WSA w Warszawie ujmuje te kwestie w kontekście przetwarzania danych osobowych pracowników poddanych takiemu monitoringowi. Stanowi to novum, gdyż dotychczas patrzono na te sprawy jedynie z punktu widzenia prawa do prywatności pracownika. Wyrok ten dotyczy również swobody ustalania kryteriów zwolnień grupowych, a w szczególności tego, czy można nimi uczynić elementy życia prywatnego pracownika ujawniane w przestrzeni publicznej.
Słowa kluczowe: kontrola pracowników w czasie wolnym od pracy, obowiązek dbałości o dobro zakładu pracy, media społecznościowe, ochrona danych osobowych, zwolnienia grupowe
dr Krzysztof Kurosz
The author is an assistant professor at the Department of Civil Law, Faculty of Law and Administration, University of Lodz, Poland, a judge, president of the XXII Intellectual Property Division of the Regional Court in Warsaw (ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0605-3392).
dr hab. Małgorzata Kurzynoga, University of Lodz professor
The author is an associate professor at the Department of European, International and Collective Labour Law, Faculty of Law and Administration, University of Lodz, Poland, and an attorney at law (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-3927-4223).
Authors’ contributions:
Krzysztof Kurosz – 50%
Małgorzata Kurzynoga – 50%
The GDPR and Checking Employees’ Social Media Behaviour During Leisure Time. Commentary on Judgment of the Provincial Administrative Court in Warsaw of 5 August 2022, II SA/WA 190/22
The commented judgment of the Provincial Administrative Court in Warsaw deserves attention due to the wealth of issues at the interface of labour law and personal data protection. It is one of the few determinations in Poland addressing the problem of the permissibility of checking employees’ social media behaviour outside their working time, on the basis of internal codes and sets of rules of the enterprise’s (employer’s) media policies. The judgment of the Provincial Administrative Court in Warsaw addresses these issues in the context of the processing of personal data of employees subjected to such monitoring. This is a novelty, as until now these cases have only been examined from the point of view of the employee’s right to privacy. This judgment also concerns the freedom to determine the criteria for collective redundancies and, in particular, whether elements of an employee’s private life disclosed in the public space can be such criteria.
Keywords: checking employees during leisure time, duty to care for the welfare of the workplace, social media, personal data protection, collective redundancies
Bibliografia / References
Ciszewski W., Kontrowersje światopoglądowe w miejscu pracy – uwagi teoretycznoprawne do sprawy pracownika krakowskiej Ikea, „Archiwum filozofii prawa i filozofii społecznej” 2020/1.
Galata S., Wprowadzenie do zarządzania strategicznego, Kraków 2004.
Kuczyński T., O właściwościach pracowniczego obowiązku dbałości o dobro zakładu pracy, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2004/7.
Łaga M., Unormowania dotyczące sygnalizacji – wzmacnianie demokracji w zakładzie pracy [w:] Demokracja w zakładzie pracy, red. Z. Hajn, M. Kurzynoga, Warszawa 2017.
Mitrus L., Wypowiedzenie umowy o pracę z przyczyn dotyczących pracownika, Warszawa 2018.
Pisarczyk Ł., Autonomiczne źródła prawa pracy, Warszawa 2022.
Sadlik R., Obowiązek dbałości o dobro zakładu pracy i skutki jego naruszenia, „Monitor Prawa Pracy” 2015/7.
Suknarowska-Drzewiecka E., Wypowiedzenie z powodu niekorzystnych wypowiedzi o pracodawcy umieszczanych na serwisach społecznościowych lub stronach internetowych, „Monitor Prawa Pracy” 2017/7.
Wratny J., Korporacyjne kodeksy dobrych praktyk z perspektywy prawa pracy, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” 2016/3.
Monika Woźniak-Cichuta
Autorka jest doktorantką w Szkole Doktorskiej Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego (w Katedrze Prawa Europejskiego WPiA UW i Centrum Studiów Antymonopolowych i Regulacyjnych WZ UW) oraz prawniczką w kancelarii specjalizującą się w prawie konkurencji i litygacji (ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7000-1365).
Możliwość zastosowania przez organ ochrony konkurencji przepisów o zakazie nadużycia pozycji dominującej do koncentracji przedsiębiorstw – glosa do wyroku Trybunału Sprawiedliwości z 16.03.2023 r., C-449/21, Towercast SASU przeciwko Autorité de la concurrence, Ministre chargé de l’économie
Glosowany wyrok podejmuje problematykę kompetencji organu ochrony konkurencji do zastosowania przepisów o zakazie nadużycia pozycji dominującej do koncentracji przedsiębiorstw. Trybunał Sprawiedliwości stwierdził, że organ ochrony konkurencji ma kompetencje do zastosowania art. 102 TFUE (i analogicznych przepisów krajowych) do transakcji, która nie spełnia kryterium obrotu z art. 1 ust. 2 rozporządzenia nr 139/2004 2 ani nie podlegała analizie na podstawie art. 22 rozporządzenia nr 139/2004. Trybunał, podążając za wykładnią art. 102 TFUE wyrażoną w swoim dotychczasowym orzecznictwie, zajął stanowisko, że krajowy organ ochrony konkurencji może badać koncentrację niemającą wymiaru unijnego i niepodlegającą analizie na podstawie krajowych przepisów z zakresu kontroli koncentracji (i w przedmiocie której nie skierowano na podstawie art. 22 rozporządzenia nr 139/2004 odesłania do Komisji Europejskiej) w świetle przepisów z zakresu zakazu nadużycia pozycji dominującej (art. 102 TFUE). Powyższe zagadnienia bez wątpienia mają doniosły wpływ na kształtowanie sytuacji organów ochrony konkurencji i sektora prywatnego w obszarze łączenia się przedsiębiorstw. Treść wyroku w sprawie C-449/21, Towercast, ukazuje też różnice między unijnym a amerykańskim podejściem do możliwości zastosowania przepisów o nadużyciu pozycji dominującej do koncentracji przedsiębiorstw. Niniejsza glosa podejmuje próbę zaprezentowania argumentów świadczących o tym, że stanowisko wyrażone w komentowanym wyroku jest zbieżne z wykładnią teleologiczną, historyczną i systemową art. 102 TFUE i art. 21 ust. 1 rozporządzenia nr 139/2004.
Słowa kluczowe: kompetencje organu ochrony konkurencji, kontrola koncentracji przedsiębiorstw, nadużycie pozycji dominującej, prawo konkurencji
Monika Woźniak-Cichuta
The author is a PhD student at the Doctoral School of Social Sciences, University of Warsaw, Poland (at the Department of European Law of the Faculty of Law and Administration and the Centre for Antitrust and Regulatory Studies of the Faculty of Management of the University) and a lawyer at a law firm specializing in competition law and litigation (ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7000-1365).
Possibility of a Competition Authority Applying the Provisions Prohibiting Abuse of Dominant Position to Concentrations of Undertakings. Commentary on Judgment of the Court of Justice of 16 March 2023, C-449/21, Towercast SASU v. Autorité de la concurrence, Ministre chargé de l’économie
The commented judgment addresses the issue of the competence of a competition authority to apply the provisions that prohibit abuse of dominant position to concentrations of undertakings. The Court of Justice addressed this issue in the judgment in case C-449/21, Towercast, and held that a competition authority has the power to apply Article 102 TFEU (and similar national provisions) to a transaction which does not meet the turnover criterion of Article 1(2) of Regulation 139/2004 on the control of concentrations between undertakings and has not been analysed under Article 22 of that regulation. Following the interpretation of Article 102 TFEU expressed in its previous case law, the Court took the view that a national competition authority may examine a concentration which does not have an EU dimension and is not subject to analysis on the basis of national merger control rules (and on which no reference to the European Commission has been made under Article 22 of Regulation 139/2004) in the light of the rules prohibiting abuse of positions dominant (Article 102 TFEU). The above issues undoubtedly have a significant impact on the position of competition authorities and private sector in the area of mergers. The wording of the Towercast judgment also shows differences between the EU and US approaches to the applicability of provisions on abuse of dominant position to concentrations between undertakings. This comment attempts to present arguments showing that the position expressed in the Towercast judgment is consistent with the teleological, historical, and systemic interpretation of Article 102 TFEU and Article 21(1) of regulation 139/2004.
Keywords: competences of a competition authority, concentration control, abuse of dominant position, competition law
Bibliografia / References
Aalst W., Hinz O., Weinhardt Ch., Big Digital Platforms: Growth, Impact and Challenges, „Business & Information System Engineering” 2019/2.
Affeldt P., Kesler R., Big Tech Acquisitions – Towards Empirical Evidence, „Journal of European Competition Law & Practice” 2021/6.
Cunningham C., Ederer F., Ma S., Killer Acquisitions, „Journal of Political Economy” 2021/3.
Fox E.M., First H., We Need Rules to Rein in Big Tech, https://www.competitionpolicyinternational.com/wp-content/uploads/2020/10/04-AC-Eleanor-M-Fox-Harry-First.pdf (dostęp: 6.12.2023 r.).
Kwoka J., Valletti T., Unscrambling the eggs: Merger control in the new administration, The new US antitrust administration, „The new US antitrust administration, Industrial and Corporate Change” 2021/5.
Madl A.C., Killing Innovation?: Antitrust Implications of Killer Acquisitions, „Yale Journal on Regulation” 2021/28.
Pike Ch., Start-ups, Killer Acquisitions and Merger Control – Background Note, OECD DAF/COMP(2020)5, 2020, https://www.oecd.org/daf/competition/start-ups-killer-acquisitions-and-merger-control-2020.pdf (dostęp: 6.12.2023 r.).
Sandholtz W., Zysman J., Recasting the European Bargain, „World Politics” 1992/1.
Schröter H., Memories of a former official, DG Competition 60 years, 2018, https://ec.europa.eu/competition/compat60/memories/pdf/004-schroeter.pdf (dostęp: 6.12.2023 r.).
Sharma D., Schroeck M., Kwan A., Seshaadri V., Digital platform as a growth lever. Platform strategy can help companies transition from a „make one, sell one” model to become network orchestrators, https://www2.deloitte.com/content/dam/insights/us/articles/6735_TMT-Digital-transformation-series-No--11--Digital-platform-as-growth-lever/DI_TMT-Digital-transformation-series-No-11-Digital%20platform-as-growth-lever.pdf (dostęp: 6.12.2023 r.).
Šmejkal V., Concentrations in Digital Sector – A New EU Antitrust Standard for ‘Killer Acquisitions’ Needed?, „Journal for International and European Law, Economics and Market Integrations” 2020/2.
Stucke M.E., Should we be concerned about data-opolies?, „Georgetown Law Technology Review” 2018/275.
Turgot C., Killer Acquisitions in Digital Markets: Evaluating the Effectiveness of the EU Merger Control Regime, „European Competition & Regulation Law Review” 2021/5.
Woźniak-Cichuta M., Teleological Perspective of EU Merger Control and its Interplay with Killer Acquisitions on Digital Markets [w:] EU Antitrust: Hot Topics & Next Steps. Proceedings of the International Conference held in Prague on January 24–25, 2022, Prague 2022.
Zamów prenumeratę: https://www.profinfo.pl/czasopisma
