1 stycznia 2024 r. weszły w życie nowe przepisy dotyczące akredytacji w ochronie zdrowia. Nowe standardy akredytacyjne budzą wciąż wiele wątpliwości. Na kilka wybranych pytań dotyczących procesu akredytacji według nowych zasad odpowiedziała Agnieszka Pietraszewska-Macheta – Dyrektor Centrum Monitorowania Jakości w Ochronie Zdrowia.
1. Czy nastąpi zmiana standardów akredytacyjnych dla placówek Podstawowej Opieki Zdrowotnej (POZ)?
Tak. Z dniem 1 stycznia 2024 r. ustawą z 16.06.2023 r. o jakości w opiece zdrowotnej i bezpieczeństwie pacjenta (Dz.U. poz. 1692), dalej jako u.j.o.z. (art. 66 w zw. z art. 67 pkt 1) została uchylona ustawa z 6.11.2008 r. o akredytacji w ochronie zdrowia (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 2135). To oznacza, że wszystkie przepisy wydane na podstawie tej ustawy, w tym również standardy akredytacyjne straciły moc. Zgodnie z art. 47 ust. 2 pkt 1u.j.o.z. opracowywanie projektów standardów akredytacyjnych dla określonego rodzaju działalności leczniczej lub zakresu świadczeń oraz ich aktualizacji we współpracy z ośrodkiem akredytacyjnym, należy do zadań Rady Akredytacyjnej, która jest obecnie inicjatorem procesu przygotowania standardów. Po powołaniu Rady Akredytacyjnej powinny być zatem przygotowane projekty nowych standardów, które zatwierdza minister właściwy do spraw zdrowia.2. Czy standardy akredytacyjne są jednakowe dla dużych i małych szpitali?
Dotychczas, a więc do 31 grudnia 2023 r. były odrębne standardy dla szpitali (tzw. dużych) oraz podmiotów leczniczych wykonujących inwazyjne procedury zabiegowe i operacyjne, zwanych potocznie szpitalami monoprofilowymi. Obecnie są one opublikowane w obwieszczeniach Ministra Zdrowia:
- obwieszczenie Ministra Zdrowia z 18.11.2010 r. w sprawie standardów akredytacyjnych w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych oraz funkcjonowania szpitali (Dz.Urz. MZ z 2010 r. Nr 2, poz. 24).
- obwieszczenie Ministra Zdrowia z 28.10.2015 r. w sprawie standardów akredytacyjnych w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych oraz funkcjonowania podmiotów leczniczych wykonujących inwazyjne procedury zabiegowe i operacyjne (Dz.Urz. MZ z 2015 r. poz. 67).
Są to akty prawne już nieobowiązujące, jednak można przyjąć, że nowe standardy, przynajmniej w pierwszym okresie będą również tak podzielone.
3. Czy jeśli w jednym budynku jest szpital i POZ, to akredytacji podlega całość budynku?
Wniosek akredytacyjny można złożyć dla określonego rodzaju działalności lub zakresu świadczeń (art. 26 ust. 3 u.j.o.z.). Oznacza to, że odrębne standardy akredytacyjne obowiązują dla szpitali i odrębne dla podstawowej opieki zdrowotnej, a certyfikat akredytacyjny jest przyznawany odrębnie dla każdego rodzaju działalności. Nie ma znaczenia czy te działalności są prowadzone w jednym, czy w wielu budynkach, należy złożyć odrębne wnioski o akredytacje i poddać się odrębnym przeglądom akredytacyjnym.
4. W świetle ustawy o jakości certyfikat akredytacyjny będzie ważny 4 lata (dotychczas były to 3 lata). Czy "stare" akredytacje automatycznie wydłużają się o kolejny rok? Czy jednak niestety dopiero akredytacje "po nowemu" będą ważne przez 4 lata?
Nie. Stare certyfikaty obowiązują w terminie określonym według starych przepisów. Będzie to dotyczyło również wszystkich podmiotów, które złożyły wniosek do 31 grudnia 2023 r. Dopiero nowe certyfikaty będą wydawane na okres 4 lat.
5. Czy w świetle ustawy o jakości wystarczy teraz uzyskać 50%, a nie 75%, aby otrzymać certyfikat akredytacyjny?
Nie. To są dwie niezależne przesłanki uzyskania certyfikatu akredytacyjnego. Zgodnie z art. 37 ust. 3 u.j.o.z. Warunkiem udzielenia akredytacji jest:
- spełnienie pojedynczych standardów akredytacyjnych obligatoryjnych (nie są jeszcze znane);
- uzyskanie oceny akredytacyjnej na poziomie co najmniej 75% maksymalnej możliwej do uzyskania sumy ocen poszczególnych standardów akredytacyjnych ogółem;
- uzyskanie co najmniej 50% maksymalnej możliwej do uzyskania sumy ocen poszczególnych standardów akredytacyjnych dla każdego działu tematycznego.
To oznacza, że jeżeli wnioskodawca uzyska co najmniej 75% maksymalnej możliwej do uzyskania sumy ocen poszczególnych standardów, a jednocześnie w jednym z działów nie uzyska co najmniej 50% maksymalnej możliwej do uzyskania sumy ocen poszczególnych standardów akredytacyjnych, to nie otrzyma certyfikatu akredytacyjnego.
Agnieszka Pietraszewska-Macheta
Dyrektor Centrum Monitorowania Jakości w Ochronie Zdrowia
Pytania zostały zadane przez uczestników szkolenia „Akredytacja placówki medycznej krok po kroku” 8.02.2024 r. Nagranie szkolenia jest dostępne w serwisie LEX Ochrona Zdrowia.
