Circulair ondernemen voor accountants en boekhouders

Circulair ondernemen is van groot belang voor accountants en fiscaal professionals. Maar wat kun je de komende tijd zelf zoal doen richting je klanten? Welke rol kun je gaan spelen en welke impact kun je hebben bij mkb’ers, om ze te helpen met duurzaam ondernemen? We vroegen het dr. Fred de Jong, associate lector Sustainable Finance & Tax aan de HAN University of Applied Sciences. Hij doet onderzoek naar duurzaamheid onder financieel adviseurs en accountants.

Klimaatverandering dwingt ons tot circulair ondernemen

Duurzaamheid is één van de grootste maatschappelijke thema's van deze tijd. We kunnen de kranten niet openslaan of het gaat erover. We hebben recent de speech van Timmermans gehad in Europa met enorme klimaatambities, het kabinet gaat de komende jaren zeven tot acht miljard euro meer aan klimaatverandering besteden en de Verenigde Naties kwam met een rapport dat de alarmbellen deed klinken over climate change. Daarmee zien we dat de nood hoog is om in actie te komen en dat we écht die slag moeten gaan slaan richting een sustainable toekomst.

Circulaire economie staat hoog op de agenda

Bij de overheid en het MKB is dit echt ‘top of the bill’ qua thema en er zijn dan ook duidelijke richtlijnen opgesteld en internationale afspraken gemaakt over een circulaire economie. Aan de ene kant zien we de Sustainable Development Goals van de VN, waarin 17 concrete doelen zijn gesteld: van het tegengaan van armoede en ongelijkheid tot klimaatverandering. Aan de andere kant hebben ook MKB Nederland en werkgeversorganisatie VNO-NCW een visiestuk uitgebracht waarin duidelijk staat dat we naar een volledig circulaire economie gaan, en dat we daarin het voortouw moeten nemen. Duurzaam ondernemen - in de breedste zin van het woord - staat duidelijk hoog op de agenda. 

Wat betekent circulair ondernemen voor jou als accountant?

Moet je daar als accountant wel iets mee met duurzaamheid? Ja! De overheid staat onder druk om die duurzame toekomst waar te maken. Er komt absoluut meer wetgeving aan, er komt meer druk vanuit maatschappelijke organisaties en vanuit de toezichthouders. Dus je wordt vanzelf die kant op geduwd. Daar kun je op wachten, maar het is veel verstandiger om daar alvast op voor te sorteren en er nu mee aan de slag te gaan. En wel hierom:

Waarom is duurzaam ondernemen belangrijk?

• Niet alleen de overheid en het MKB zijn stevig bezig met verduurzaming, ook de consument. Dus bedrijven krijgen vanuit hun klanten steeds meer vragen over duurzaamheid. Dat betekent dat ze het onderwerp als organisatie moeten oppakken én daar hulp bij nodig hebben. 
• Een tweede argument is dat de overheid circulaire economie kan afdwingen. Er is al heel veel regelgeving en er komt nog veel meer aan, zowel uit Europa als uit Nederland, om die verduurzaming in brede zin aan te jagen. 
• Daarnaast is er de invloed van digitalisering. Omdat heel veel handelingen worden geautomatiseerd ontstaat er meer ruimte voor advies, maar het bestaande businessmodel komt daarmee wel onder druk te staan. Iets om nu alvast over na te denken.
• Bedenk vooral ook dat die verandering naar duurzaamheid goed is voor je business: Door aan de slag te gaan met verduurzamen sluit je aan bij behoeftes van klanten en zo creëer je waarde. Dus ook vanuit bedrijfseconomisch oogpunt is het een belangrijke stap om te nemen. Juist voor accountants bij wie al best druk staat op het bedrijfsresultaat. 
• Er zijn niet alleen duizenden collega's actief in ons werkveld, maar ook verzekeringsadviseurs, financieringsadviseurs, hypotheekadviseurs etc. zijn bezig met het thema duurzaamheid en bedienen MKB-klanten. Er gaat dus een concurrentieslag ontstaan. Nóg een reden om er liever vandaag dan morgen mee aan de slag te gaan!

Wat betekent meervoudige waardecreatie?

Duurzaamheid brengen we vooral in verband met milieu in relatie tot bijvoorbeeld zonnepanelen, CO2-uitstoot, de overgang naar andere vormen van grondstoffen en energie. Maar dat ecologische aspect van duurzaamheid is slechts één van de onderdelen. Als we het hebben over duurzame ontwikkeling, gaat het echt over een balans tussen ecologische, economische én sociale ontwikkeling. Het één kan niet ten koste gaan van het ander. Die drie elementen moeten met elkaar in balans zijn. Want: in de duurzame toekomst moet economische groei gepaard gaan met welzijn, sociale groei én de zorg voor onze planeet.

Hoe kun jij als accountant of fiscaal adviseur circulair ondernemen?

Maar wat kunnen accountants of fiscaal adviseurs concreet met het thema duurzaamheid? Wat kunnen ze zelf al doen? En hoe duurzaam is hun eigen businessmodel? Hoe en waar te beginnen?

• Stap 1: kijk naar jezelf als bedrijf
  Hoe duurzaam zijn wij? Wat doen we bijvoorbeeld aan vervuiling? Kunnen we onze ecologische footprint verkleinen? Hoe hebben wij onze arbeidsvoorwaarden geregeld? En wat is onze lokale sociale functie?
• Stap 2: ga aan de slag voor klanten
  Welke verduurzamingskansen kun je bij hen toepassen als het bijvoorbeeld gaat om een jaarverslag of de belastingaangifte? De informatie uit die data zijn heel bruikbaar om te zien waar mogelijkheden liggen om te verduurzamen. Denk daarbij aan investeringen, subsidies of een fiscale regeling.
• Stap 3: denk ook aan je sociale duurzaamheid
  Onderzoek van het Nibud laat zien dat wanneer mensen financiële stress ervaren, het een ondernemer gemiddeld 13 duizend euro per jaar per medewerker kost. Puur door het feit dat iemand zich zorgen maakt over financiën is er meer ziekteverzuim, minder productiviteit en dus schade voor de werkgever. Door een goed financieel beleid te voeren met werknemers - en ze daarmee te helpen, verklein je die risico’s.

Duurzaamheid gaat niet alleen om ecologische en economische aspecten, maar ook om sociale

We moeten dus niet alleen oog hebben voor de ondernemer, maar ook voor de onderneming en voor het personeel dat daar werkzaam is. Bij het personelen spelen enorm veel sociale aspecten, zoals arbeidsvoorwaarden, arbeidsongeschiktheid, subsidieregelingen en werknemerspakketten. Bedrijven moeten meervoudige waarden creëren: economisch, voor de planeet, voor het milieu én voor de mens. Dus door niet alleen te sturen op financiële voordelen, levert het allerlei sociale aspecten op waarmee je extra waarde kunt bereiken bij de klant. 

Duurzame subsidieregelingen en investeringsfondsen

Een ander belangrijk onderdeel waarmee momenteel de grootste winst te behalen valt als het gaat om duurzaamheid, zijn de subsidieregelingen en investeringsfondsen. Daar zijn er al heel veel van en er komen er steeds meer bij. Er staan miljarden klaar om mkb’ers te helpen verduurzamen, maar zij zien door de bomen het bos niet meer. Klanten zijn al volop bezig met verduurzamen - bijvoorbeeld via zonnepanelen, andere middelen van vervoer, of een nieuw bedrijfspand, maar ze vinden het ook lastig: ‘Hoe moeten we verder verduurzamen? En wie gaat dat betalen?’

Goed nieuws: de overheid heeft toegezegd zo’n zeven tot acht miljard euro extra te investeren in subsidieregelingen om die slag in verduurzaming van het bedrijfsleven te kunnen maken. Daarbij gebeuren er ook allerlei dingen op belastinggebied; bijvoorbeeld de omslag van belasting op arbeid naar belasting op vervuiling. En er wordt niet alleen gekeken naar economische groei en duurzaamheid, maar ook naar hoe we voldoen aan die sustainabilities.

Ga het gesprek aan met je klant en word de ‘agent of change’

De klant zal hulp nodig hebben, juist als het gaat om dat duurzaamheidsdossier en daarin kan de accountant een grote rol spelen. Je kunt ervoor kiezen zelf die kennis in huis op te bouwen en een aanspreekpunt en vertrouweling te zijn voor je klant. Of je gaat een samenwerking aan met andere adviestakken om die mkb'er integraal te kunnen ontzorgen op het gebied van duurzaamheid.
Dit gaat namelijk over de toekomst van het MKB. Als je meer over het thema leest en ermee aan de slag gaat, blijf je makkelijker in gesprek met je klanten en kun je hen adviseren over wat er mogelijk is in de toekomst.  Een goede tip om mee te beginnen: download bijvoorbeeld het visiestuk van MKB Nederland met VNO-NCW, waarin duidelijk staat uitgelegd waarom duurzaamheid in brede zin belangrijk is voor jouw bedrijfsvoering, hoe dat onderwerp speelt binnen het MKB en hoe het daar wordt ingevuld. Aanrader voor alle accountants!