Werknemers van de onderneming
Aan de verkiezingen van de personeelsafgevaardigden in de ondernemingsraad wordt deelgenomen door alle werknemers van de onderneming, met inbegrip van de buitenlandse werknemers en staatlozen, die verbonden zijn door een arbeids- of een leerovereenkomst, met uitzondering van de werknemers die deel uitmaken van het leidinggevend personeel, die op de datum van de verkiezingen sedert ten minste 3 maanden tewerkgesteld zijn in de juridische entiteit of in de technische bedrijfseenheid gevormd door meerdere juridische entiteiten.
De werknemer wiens arbeidsovereenkomst een einde heeft genomen vóór de datum waarop de kiezerslijsten worden samengesteld, voldoet niet aan de kiesvoorwaarden en wordt terecht niet vermeld op de kiezerslijst, zelfs als hij zijn ontslag aanvecht (Arbrb. Brussel 7 maart 2012, Soc.Kron. 2015, afl. 5, 236).
Statutaire werknemers kunnen niet deelnemen aan de sociale verkiezingen die door hun werkgever worden georganiseerd. Het recht op informatie en overleg bepaald in artikel 23 van de Grondwet en in het Aanvullend Protocol van het Europees sociaal handvest verlenen die werknemers niet het recht om deel te nemen aan de sociale verkiezingen.
Bij overgang krachtens overeenkomst van een onderneming of bij verdeling ervan wordt rekening gehouden met de anciënniteit verworven vóór de overgang.
Voor de berekening van de anciënniteit wordt er rekening gehouden met de periodes gedurende welke de onderzoeker van het Nationaal Fonds voor Wetenschappelijk Onderzoek Vlaanderen of van het Fonds national de la recherche scientifique of van de geassocieerde fondsen, zijn onderzoeksopdracht heeft uitgeoefend in de instelling, evenals met de periodes gedurende welke een werknemer voor een beroepsopleiding in de onderneming geplaatst is door de gemeenschapsinstellingen bevoegd voor de beroepsopleiding.
De oorzaken van de schorsing van de uitvoering van de arbeidsovereenkomst zijn zonder invloed op de anciënniteitsvoorwaarden (art. 16 derde lid Wet Sociale Verkiezingen). Daarbij speelt het geen rol of de schorsing een wettelijke of een conventionele schorsing is (Arbrb. Antwerpen 8 maart 2012, Soc.Kron. 2015, afl. 5, 239).
Wanneer een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde duur volgt op een arbeidsovereenkomst voor een bepaalde duur, en slechts één betaalde feestdag, die bovendien als collectieve sluitingsdag werd vastgelegd, daartussen ligt, telt de eerste arbeidsovereenkomst mee voor het bepalen van de anciënniteit m.b.t. sociale verkiezingen (Arbrb. Leuven 4 april 1991, Rechtspr.Soc.RBLN 1991, 263).
Uitzendkrachten
Voor werknemers van de onderneming zijn de voorwaarden om te mogen stemmen eenvoudig. De werknemer moet 3 maanden anciënniteit hebben in de juridische entiteit (of in de technische bedrijfseenheid samengesteld uit meerdere juridische entiteiten) om te mogen kiezen. Anders gesteld, mogen we stellen dat elke werknemer die tewerkgesteld is op dag X (datum waarop de kiezerslijsten worden opgemaakt) aan deze voorwaarde zal voldoen, behalve als natuurlijk al duidelijk is op dat moment dat de arbeidsovereenkomst van de werknemer zal eindigen voor de dag van de verkiezingen.
In 2020 konden uitzendkrachten die regelmatig in de onderneming van de gebruiker tewerkgesteld waren, deelnemen aan de sociale verkiezingen (als kiezers, niet als kandidaten), op voorwaarde dat ze aan twee voorwaarden voldeden:
- ten eerste moesten ze voldoen aan een anciënniteitsvoorwaarde op dag X (de dag waarop de aankondiging van de datum van de verkiezingen wordt aangeplakt, meer bepaald in februari): 3 maanden anciënniteit of 65 gewerkte dagen tijdens een periode die begint op 1 augustus van het jaar voorafgaand aan het jaar van de verkiezingen en eindigt op dag X; als ze aan een van deze voorwaarden voldeden, werden uitzendkrachten opgenomen op de kiezerslijsten;
- ten tweede moesten zij ten minste 26 dagen gewerkt hebben tussen dag X en Y -13 (13 dagen voor de verkiezingsdatum); als zij niet aan deze voorwaarde voldeden, moesten zij van de kiezerslijsten worden geschrapt en moesten deze lijsten dus worden gewijzigd.
Het was dus nodig om de tewerkstelling van elke uitzendkracht gedurende 9 maanden te controleren en, indien nodig, de kiezerslijsten op het laatste moment aan te passen voordat de oproepingen werden verstuurd.
Dit systeem werd voor de verkiezingen van 2024 vereenvoudigd door de wet van 5 juni 2023.
Indien een uitzendkracht effectief minstens 32 dagen werkt in de periode van 1 november 2023 tot 31 januari 2024, wordt deze definitief opgenomen op de kiezerslijsten, die niet meer hoeven te worden aangepast voordat de oproepingen worden verstuurd.
Om de toepassing van deze nieuwe bepalingen te vergemakkelijken, kan de onderneming-gebruiker het uitzendbureau verzoeken om informatie te krijgen over de ter beschikking gestelde uitzendkrachten.
Bron: Michel DE GOLS en Michaëls DE GOLS voor Oriëntatie/ SocialEye
