Artificiële intelligentie in het accountantskantoor: alles wat u moet weten

Artificiële intelligentie duikt in alle sectoren en industrieën op waar automatisering en robotisering van processen aan de orde is. En overal laat het zijn sporen na. In dit artikel komt u te weten wat de mogelijkheden van kunstmatige intelligentie zijn voor het boekhoudkantoor, en wat de invloed ervan zal zijn op uw job.

Wat is artificiële intelligentie?

Artificiële intelligentie is een erg breed begrip. Bovendien is de term ‘intelligentie’ op zich relatief. Algemeen kunnen we stellen dat artificiële intelligentie een computer in staat stelt om intelligente taken uit te voeren, waarvan we aanvankelijk dachten dat ze uitsluitend voor mensen weggelegd waren.

Eigen aan artificiële intelligentie is dat de mogelijkheden exponentieel toenemen. Toen in de jaren ’70 de eerste schaakcomputers in de winkel verschenen, was dat state-of-the-art technologie. Vandaag valt een schaakprogramma zelfs niet meer onder de noemer AI.

Twee systemen van kunstmatige intelligentie

• Machine learning (‘deep learning’)
  De computer legt autonoom statistische verbanden tussen data op basis van algoritmes. Het systeem hoeft dus niet geprogrammeerd te worden.
  
  
• Kennisgebaseerde systemen
  De computer beschikt over kennis van het domein, en redeneert autonoom met data die de gebruiker als input geeft. De twee systemen komen vandaag ook samen voor in één krachtige architectuur. Op basis van machine learning leert een computersysteem bijvoorbeeld bepaalde regels die vervolgens in een kennisbank worden gezet, zodat de computer nog beter kan redeneren met de beschikbare data.

AI voor de accountant op 3 niveaus

De mogelijkheden van artificiële intelligentie zijn praktisch onbegrensd. Er duiken dan ook steeds meer toepassingen op in tal van industrieën en sectoren, denk maar aan de gezondheidszorg, de automobielsector en de gaming-industrie. Voor de accountant biedt AI ook tal van opportuniteiten, zoals Marjolein Deryck, AI-onderzoekster aan de Katholieke Universiteit Leuven, aangeeft:

Monitoring en analyse

“Machine learning kan bijvoorbeeld helpen bij het monitoren en analyseren van financiële kerncijfers. Het algoritme speurt voortdurend naar opvallende cijfers in de boekhouding en identificeert mogelijke problemen proactief, zodat de boekhouder tijdig kan reageren”, geeft Deryck aan.

Compliance

“AI biedt echter de grootste toegevoegde waarde op het vlak van compliance”, aldus Deryck. “Een kennisgebaseerd AI-systeem verzekert de boekhouder dat alle regels en wetten gerespecteerd worden. Dankzij simulaties kan de boekhouder elke wetswijziging proactief toetsen aan de reële cijfers uit de boekhouding. Zo kan hij perfect inschatten wat de impact zal zijn op het bedrijfsresultaat en de nodige stappen ondernemen.”

Advies

Kunstmatige intelligentie stelt de accountant in staat om zijn operationele taken sneller en correcter uit te voeren. Zo houdt hij meer tijd over voor advies. En ook de kwaliteit van dat advies zal mede bepaald worden door AI. Waar accountants vandaag voornamelijk reactief adviseren, op basis van historische cijfers, zullen ze dankzij machine learning in de toekomst kunnen kijken en proactief advies geven, op basis van ongestructureerde externe data afkomstig van verschillende bronnen.

Twee voorbeelden:

• Waardering van een bedrijf
  Traditioneel gebeurt een waardering op basis van de winstcijfers van de voorbije boekjaren. AI maakt het mogelijk om ook andere aspecten in de weegschaal te leggen, zoals de marktpositie van een onderneming, de kwaliteit van de aangeboden producten en diensten, en de algemene impact van de organisatie in de samenleving (bijvoorbeeld op basis van sentiment-analyse via social media).
  
  
• Kredietwaardigheid van ondernemingen:
  Wanbetalers zijn een reëel gevaar voor de cashflow van een onderneming. AI kan betalingsproblemen op voorhand detecteren door het complete netwerk van een klant te onderzoeken. De ondernemer kan dus externe gegevens bij zijn analyse betrekken.

 

“AI betekent niet het einde van de accountant”

Wil een computer statistische verbanden herkennen en juiste voorspellingen doen, dan moet de ingevoerde data correct zijn. “Hier is een belangrijke rol weggelegd voor de accountant van morgen”, zegt Kristof Stouthuysen, professor in Accounting en Control aan Vlerick Business School. “Ik ben er dan ook heilig van overtuigd dat de doorbraak van AI niet het einde aankondigt van de accountant. Integendeel, dit is een en-en-verhaal.”

Professor Fiscaal Recht aan de VUB Michel Maus beaamt dat de technologie een belangrijke rol zal spelen, maar dat het einde van de boekhouder nog niet in zicht is. Hij zal wel moeten evolueren.