Prawo do obrony oraz prawo do sprawiedliwego procesu (procès équitable) w toku stosowania sankcji administracyjnych o charakterze represyjnym w prawie francuskimMateusz Podhalicz
asesor sądowy, Kolegium Prawa, Akademia Leona Koźmińskiego w Warszawie, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-0605-2050
Prawo do obrony oraz prawo do sprawiedliwego procesu (procès équitable) w toku stosowania sankcji administracyjnych o charakterze represyjnym w prawie francuskim
Powszechną tendencją europejskiego prawodawstwa jest rozszerzanie możliwości stosowania sankcji przez organy administracji. Instrumenty te często mają na celu uzupełnienie bądź też zastąpienie regulacji prawnych o charakterze prawnokarnym. Tym samym coraz bardziej aktualne staje się zagadnienie zapewnienia podmiotom postępowań zmierzających do nałożenia sankcji administracyjnych o represyjnym charakterze prawa do obrony i sprawiedliwego procesu – oraz zakresu realizacji tych gwarancji. Kwestie te były przedmiotem przeszło trzydziestoletniego dialogu orzeczniczego pomiędzy sądami francuskimi a ETPC i TSUE. W ramach tego dialogu wypracowano wiele rozwiązań dotyczących realizacji ww. gwarancji w toku stosowania sankcji administracyjnych – począwszy od kwestii wolności od samooskarżania, przez domniemanie niewinności, prawo do prowadzenia obrony, prawo do informacji o przebiegu postępowania, aż po prawo do kontestowania stawianych administrowanemu zarzutów. Wyżej wymienione rozwiązania w prawie francuskim, mającym dłuższą niż w przypadku prawa polskiego tradycję stosowania sankcji administracyjnych, stanowią w ocenie autora przydatny punkt odniesienia dla rozwiązań krajowych i rozwoju stosowania sankcji administracyjnych w Polsce.
Słowa kluczowe: sankcje administracyjne, represja administracyjna, prawo francuskie, administracja publiczna, prawo do obrony, prawo do sprawiedliwego procesu, wolność od samooskarżenia, domniemanie niewinności
Mateusz Podhalicz
court assessor, College of Law, Kozminski University in Warsaw, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-0605-2050
The right to defence and the right to a fair trial (procès équitable) during the application of repressive administrative sanctions in French law
A common trend in European legislation is to extend the possibilities for administrative authorities to apply sanctions. These instruments are often intended to supplement or replace criminal law regulations. Thus, the question of ensuring the right to defence and to a fair trial – and the extent to which these guarantees are implemented – for the subjects of proceedings aimed at imposing repressive administrative sanctions is becoming increasingly topical. These issues have been the subject of more than thirty years of judicial dialogue between the French courts and the ECHR and CJEU. As part of this dialogue, a number of solutions were developed concerning the implementation of the above-mentioned guarantees in the course of the application of administrative sanctions – including the issue of freedom from self-incrimination, presumption of innocence, the right of defence, the right to information about the course of proceedings, as well as the right to contest the charges brought against the administered person. The above-mentioned solutions in French law, which has a longer tradition of applying administrative sanctions than in the case of Polish law, constitute, in the author's opinion, a useful point of reference for national solutions and the development of the application of administrative sanctions in Poland.
Keywords: administrative sanctions, administrative repression, French law, public administration, right to defence, right to a fair trial, freedom from self-incrimination, presumption of innocence
Bibliografia / References
Conseil d’État, Etude réalisée à la demande du Premier ministre. Les pouvoirs d’enquête de l’administration, https://www.conseil-etat.fr/actualites/actualites/le-conseil-d-etat-rend-son-diagnostic-et-ses-propositions-sur-les-pouvoirs-d-enquete-de-l-administration.
Dellis G., Droit penal et droit administratif, l’influence des principe du droit penal sur le droit administratif repressif, Paryż 1997.
Delmas-Marty M., Teitgen-Colly C., Punir sans juger? De la répression administrative au droit administratif pénal, Paryż 1992.
Dezeuze E., Baratte A., Les droits de la défense face à l’Autorité des marchés financiers, „Revue Lamy Droit des Affaires” 2009/40.
Douvreleur O., Droit de la defense et pratiques anticoncurentielles en droit francais, Paryż 2000.
Gaudemet Y., Presomption de regularite de l’action administrative et sauvegarde des droits des administres, „Actualité Juridique Droit Administratif” 1982.
Komentarz do orzeczenia Conseil Constitutionnel z 27.01.2012 r., nr 2011-214 QPC, https://www.conseil-constitutionnel.fr/sites/default/files/as/root/bank_mm/decisions/2011214qpc/ccc_214qpc.pdf.
Komentarz do orzeczenia Conseil Constitutionnel z 8.07.2016 r., nr 2016-552 QPC, https://www.conseil-constitutionnel.fr/sites/default/files/as/root/bank_mm/decisions/2016552qpc/2016552qpc_ccc.pdf.
Murgeon J., La repression administrative, Paryż 1967.
Saillard A., L'appropriation des règles pénales par le juge administratif répressif, Orlean 2000.
Sudre F., Milano L., Surrel H., Pastre-Belda B., Droit Europeen et international des droits de l’homme, Paryż 2021.
Tabi A., Le pouvoir répressif des autorités administratives indépendantes de régulation économique. Témoin de la consécration d'un ordre répressif administratif, Paryż 2018.
Vedel G., Delvolvé P., Droit administratif, t. 1, Paryż 1992.
Szymon Kucharski
doktorant, Szkoła Doktorska Nauk Społecznych (dyscyplina nauki prawne), Uniwersytet Jagielloński w Krakowie, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-2688-5818
Terra Incognita. Refleksje prawne odnośnie do możliwości określenia adresata skarg na naruszenia praw podstawowych spowodowane globalnymi zmianami klimatu
Opinia Komitetu Praw Człowieka odnośnie do przymusowych migracji klimatycznych unaoczniła problemy, jakie napotyka prawo międzynarodowe w kontekście globalnego ocieplenia. Jednym z nich jest państwocentryczny charakter współczesnego porządku prawnego. Zgodnie z nim odpowiedzialność za skutki zmian klimatu jest przypisywana ad casu konkretnym państwom. Takie podejście jest niewłaściwe. Klimat ulega zmianie z powodu działań ludzkości, więc to uniwersalistyczny byt byłby adekwatnym adresatem roszczeń związanych z efektami globalnego ocieplenia. Niniejszy artykuł ma na celu przedstawienie potencjalnych propozycji na zdefiniowanie takiego bytu, bądź jego reprezentanta, w prawie międzynarodowym. De lege lata nie można wskazać, aby byt obejmujący całość cywilizacji funkcjonował autonomicznie i efektywnie w prawie międzynarodowym. Zastępczymi rozwiązaniami tego dylematu mogłoby być przejęcie odpowiedzialności za delikt prawnomiędzynarodowy przez ONZ lub skarżenie wszystkich państw z osobna.
Słowa kluczowe: zmiany klimatu, migracje klimatyczne, wspólnota międzynarodowa, odpowiedzialność międzynarodowa, ONZ
Szymon Kucharski
PhD student, Doctoral School of Social Sciences (legal sciences discipline), Jagiellonian University in Cracow, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-2688-5818
Terra Incognita. Legal considerations on the possibility of determining an addressee for complaints against fundamental rights violations caused by global climate change
The opinion of the Human Rights Committee on forced climate migrations has highlighted the problems encountered by international law in the context of global warming. One of them is the state-centric nature of the modern legal order. According to it, the responsibility for the effects of climate change is attributed ad casu to specific states. This approach is not accurate. The climate is changing because of the actions of all mankind, so a universalist entity would be the appropriate addressee for claims related to the effects of global warming. This article seeks to present potential proposals for defining such an entity, or its representative, in international law. De lege lata, an entity encompassing the whole of civilisation cannot be indicated to function autonomously and effectively in international law. Substitute solutions to this dilemma could include the assumption of responsibility for an international misdemeanour by the UN or the prosecution of all states separately.
Keywords: climate change, climate migration, international community, international responsibility, UN
Bibliografia / References
Annan K., Problems Without Passports, „Foreign Policy” 2002/132.
Barnett M.N., Sikkink K., From International Relations to Global Society [w:] The Oxford Handbook of International Relations, red. Ch. Reus-Smith, D. Snidal, Oxford 2009.
Behram S., Kent A., The Teitiota Case and the limitations of the human rights framework, „Questions of International Law” 2020.
Bodansky D., Brunnée J., Hey E., International Environmental Law: Mapping the Field [w:] The Oxford Handbook of International Environmental Law, red D. Bodansky, J. Brunnée, E. Hey, Oxford 2008.
Bull H., The Anarchical Society. A Study of Order in World Politics, Nowy Jork 2002.
Chehtman A., A Theory of International Crimes: Conceptual and Normative Issues [w:] The Oxford Handbook of International Criminal Law, red. K.J. Heller i in., Oxford 2020.
Clark I., Hegemony in International Society, Oxford 2011.
De Wet E., Invoking Obligations Erga Omnes in the Twenty-First Century: Progressive Developments Since Barcelona Traction, „South Africa Yearbook of International Law” 2013/37.
Dunne T., The English School [w:] Oxford Handbook of Political Science, red. R. Goodin, Oxford 2011.
Geras N., Crimes Against Humanity: Birth of a Concept, Manchester 2011.
Gliszczyńska-Grabias A., Sękowska-Kozłowska K., Wieruszewski R., Koncepcja Światowego Trybunału Praw Człowieka, „Państwo i Prawo” 2011/5.
Jackson R., The Global Covenant. Human Conduct in a World of States, Oxford 2003.
Knight A., Establishing Political Authority in Peace-Maintenance, „Global Governance” 1998/1 (4).
Korab-Karpowicz W.J., Political Realism in International Relations [w:] The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Fall 2020 Edition), red. E.N. Zalta, Stanford University 2020.
Kowalski M., Kucharski S., „Uchodźca klimatyczny” przed Komitetem Praw Człowieka – czy zachowawcza opinia może być przełomowa? Glosa do opinii Komitetu Praw Człowieka ONZ nr 2728/2016 z dnia 24 października 2019 roku (Ioane Teitiota przeciwko Nowej Zelandii), „Problemy Współczesnego Prawa Międzynarodowego, Europejskiego i Porównawczego” 2020/18.
Kowalski M., Wielki nieobecny – Ludwik Ehrlich i „Powrót do Lwowa” Philippe’a Sandsa [w:] Siła prawa zamiast prawa siły. Ludwik Ehrlich i jego wkład w rozwój nauki prawa międzynarodowego oraz nauki o stosunkach międzynarodowych, red. P. Grzebyk, R. Tarnogórski, Warszawa 2020.
Kwiecień R., Teoria i filozofia prawa międzynarodowego, Warszawa 2011.
Kwiecień R., Interesy indywidualne państw a interesy wspólnotowe w prawie społeczności międzynarodowej. O znaczeniu liberalizmu i komunitaryzmu dla teorii prawa międzynarodowego, Lublin 2015.
Linklater A., Suganami H., The English School of International Relations. A Contemporary Reassessment, Cambridge 2006.
McAdam J., Protecting People Displaced by the Impacts of Climate Change: The UN Human Rights Committee and the Principle of Non-refoulement, „American Journal of International Law” 2020/114 (4).
Michalska A., Komitet Praw Człowieka – kompetencje, funkcjonowanie, orzecznictwo, Warszawa 1994.
Moravcsik A., The New Liberalism [w:] The Oxford Handbook of International Relations, red. Ch. Reus-Smith, D. Snidal, Oxford 2009.
Morgenthau H., Politics among Nations, Londyn 1985.
Nowak M., Kozma J., Draft Statute of the World Court of Human Rights, European University Institute, eui.eu/Documents/DepartmentsCentres/AcademyofEuropeanLaw/CourseMaterialsHR/HR2009/Scheinin/Scheini nClassReading2.pdf.
Oosterveld V., Sellers P.V., Issues of Sexual and Gender-Based Violence at the ECCC [w:] The Extraordinary Chambers in the Courts of Cambodia, red. S. Meisenberg, I. Stegmiller, Haga 2016.
Pachauri R.K., Meyer L.A. (red.), Climate Change 2014: Synthesis Report. Contribution of Working Groups I, II and III to the Fifth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change, IPCC, Cambridge 2014.
Paulus A., International law and international community [w:] Routledge Handbook of International Law, red. D. Armstrong, Abingdon 2008.
Powell J., Scientists Reach 100% Consensus on Anthropogenic Global Warming, „Bulletin of Science, Technology & Society” 2017/37 (4).
Sands P., Powrót do Lwowa. O genezie „ludobójstwa” i „zbrodni przeciwko ludzkości”, Warszawa 2018.
Scheinin M., Towards a World Court of Human Rights Research report within the framework of the Swiss Initiative to commemorate the 60th anniversary of the Universal Declaration of Human Right, European University Institute, 30.04.2009 r., eui.eu/Documents/DepartmentsCentres/Law/Professors/Scheinin/WorldCourtReport30April2009.pdf.
Schmalenbach K. [w:] Vienna Convention on the Law of Treaties. A Commentary, red. K. Schmalenbach, O. Dörr, Nowy Jork 2012.
Smeulers A., Grünfeld F., International Crimes and Other Gross Human Rights Violations, Leiden 2011.
Spier J., The “Strongest” Climate Ruling Yet: The Dutch Supreme Court’s Urgenda Judgment, „Netherlands International Law Review” 2020/67.
Suzuki K., After COVID, time to consider a UN parliament and a world federation, Democracy Without Borders, wpis z 29.06.2020 r., democracywithoutborders.org/13857/after-covid-time-to-consider-a-un-parliament-and-a-world-federation/.
Szwedo P., Transgraniczny handel wodą w świetle prawa międzynarodowego, Warszawa 2017.
Warner K., Climate Change and Global Warming: the Role of International Community, Background Paper for WDR 2014 on Managing Risk for Development.
Widłak T., Wspólnota Międzynarodowa, Gdańsk 2012.
Wieruszewski R., Komitet Praw Człowieka [w:] Mechanizmy ochrony praw człowieka w ramach ONZ, red. R. Wieruszewski, Warszawa 2017.
Wilkins B.T., Kant on International Relations, „The Journal of Ethics” 2007/2 (11)
Wohlforth W., Realism [w:] The Oxford Handbook of International Relations, red. Ch. Reus-Smith, D. Snidal, Oxford 2009.
W trosce o ziemię i ludzi, „Academia – magazyn PAN” 2019/1 (4), Zmiany Klimatu Wydanie Specjalne.
Zajadło J., Społeczność międzynarodowa czy wspólnota międzynarodowa?, „Państwo i Prawo” 2009/5.
Joanna Kielin-Maziarz
doktor habilitowany nauk prawnych, profesor Akademii Leona Koźmińskiego w Warszawie, Zakład Prawa Konstytucyjnego, Kolegium Prawa, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-1728-3361
Skuteczność Europejskiej Inicjatywy Obywatelskiej na przykładzie wniosku w sprawie Minority SafePack
Przedmiotem artykułu jest efektywność Europejskiej Inicjatywy Obywatelskiej, będącej środkiem, który ma przyczynić się do zmniejszenia deficytu demokratycznego w Unii Europejskiej. Niestety, jak dotąd żadna z inicjatyw złożonych w ramach EIO nie stała się wprost podstawą do przyjęcia przez Unię aktu prawnego. Minority SafePack to inicjatywa dotycząca ochrony mniejszości narodowych i językowych oraz wzmocnienia różnorodności kulturowej i językowej w UE. Warta jest szerszej analizy ze względu na swój przedmiot oraz na fakt, że po raz pierwszy została złożona już w 2013 r., kiedy odmówiono jej rejestracji, jak również ze względu na to, że zebrała wymaganą liczbę podpisów, jak dotąd bowiem jedynie tej inicjatywie oraz inicjatywie STOP TTIP! udało się to osiągnąć, wskutek korzystnego dla nich orzeczeniu Sądu, możliwość ponownej rejestracji. Argumentacja Komisji zaś, zawarta w decyzji z 14.01.2021 r. odmawiającej nadania temu wnioskowi dalszego biegu, nie wydaje się być zupełnie przekonująca i stanowi obecnie przedmiot stwierdzenia nieważności.
Słowa kluczowe: Europejska Inicjatywa Obywatelska, efektywność, deficyt demokratyczny, proces prawodawczy
dr hab. Joanna Kielin-Maziarz
Professor at the Kozminski University in Warsaw, Department of Constitutional Law, College of Law, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-1728-3361
Effectiveness of the European Citizens' Initiative based on the example of the Minority SafePack Initiative
The subject of this article is the effectiveness of the European Citizens' Initiative, a measure intended to contribute to reducing the democratic deficit in the EU. Unfortunately, so far none of the initiatives submitted under the ECI have directly become the basis for a legislative act by the European Union. The Minority SafePack Initiative concerns the protection of national and linguistic minorities and the strengthening of cultural and linguistic diversity in the EU. This initiative deserves further analysis due to its subject matter and the fact that it was first tabled back in 2013, when it was refused registration, as well as on account of the fact that it has gathered the required number of signatures, as only this initiative and the STOP TTIP! initiative have so far managed to achieve this, as a result of the Court ruling in their favour, on the basis of which they were granted the possibility of re-registration. The Commission's reasoning, on the other hand, in its decision of 14.01.2021 refusing to give this application further effect, does not appear to be entirely convincing and is now subject to annulment.
Keywords: European Citizens' Initiative, efficiency, democratic deficit, legislative process
Bibliografia / References
Barcz J., Inicjatywa obywatelska – aspekty prawne i instytucjonalne, „Europejski Przegląd Sądowy” 2011/10.
Barcz J., Traktat z Lizbony. Wybrane aspekty prawne działań implementacyjnych, Warszawa 2012.
Bouza Garcia L., Greenwood J., The European Citizens’ Initiative: A New Sphere of EU Politics?, „Interest Groups & Advocacy” 2014/3 (3).
Bouza Garcia L., The Effect of the European Citizens’ Initiative in the Field of European Civil Society [w:] EU Civil Society: Patterns of Cooperation, Competition and Conflict, red. H. Johansson, S. Kalm, London, 2015.
Crepaz K., The Minority Safepack Initiative – A European Participatory Process Supporting Cultural Diversity, „European Yearbook of Minority Issues” 2020/17 (1).
Mendez F., Mendez M., The promise and perils of direct democracy for European Union: referendums and European Citizenship Initiative, „Cambridge Yearbook of European Legal Studies” 2017/19.
Organ J., Decommissioning Direct Democracy: A Critical Analysis of Commission Decision-Making on the Legal Admissibility of European Citizens Initiative Proposals, „European Constitutional Law Review” 2014/10 .
Sylwia K. Mazur
doktor nauk prawnych, badaczka w Research Center for the Future of Law, Catholic University of Portugal, Portugalia. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9596-0797
Prawnopolityczne skutki uznania Jerozolimy za stolicę Izraela przez Stany Zjednoczone Ameryki
Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie, jakie konsekwencje prawne oraz polityczne wywarła oraz wywrze decyzja 45. prezydenta Donalda Trumpa o uznaniu Jerozolimy stolicą Państwa Izrael, nie tylko w kontekście statusu podzielonego miasta, lecz także konfliktu bliskowschodniego oraz sytuacji w regionie. Jako iż instytucja uznania (oraz nieuznania) jest jedną z najciekawszych koncepcji prawa międzynarodowego, to jej zostanie poświęcona druga – po wprowadzeniu – część artykułu. Dyskusja nad temat uznania Jerozolimy jest niemożliwa bez analizy statusu miasta w świetle prawa międzynarodowego. I choć nie rozpoczęła się ona w momencie ogłoszenia przez Organizację Narodów Zjednoczonych Planu Podziału w 1947 r., to przez wzgląd na ograniczenia związane z charakterem publikacji, rok ten będzie cezurą dla dalszej analizy. W części czwartej prześledzona zostanie polityka Stanów Zjednoczonych względem Jerozolimy ze szczególnym uwzględnieniem kontekstu konfliktu bliskowschodniego. Część piąta – ostatnia, będzie dotyczyć proklamacji prezydenckiej z 6.12.2017 r. i jej skutków politycznych oraz prawnych. Praca łączy w sobie rozważania teoretyczne (analiza uznania w świetle prawa międzynarodowego oraz prawa amerykańskiego) wraz ze studium przypadku działań administracji amerykańskiej (przede wszystkim za czasów prezydenta Donalda Trumpa) względem Jerozolimy.
Słowa kluczowe: uznanie, Jerozolima, Izrael, Palestyna, Stany Zjednoczone, konflikt bliskowschodni, Donald Trump
dr Sylwia K. Mazur
Researcher at the Research Centre for the Future of Law, Catholic University of Portugal, Portugal. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9596-0797
The legal and political implications of the recognition of Jerusalem as the capital of Israel by the United States of America
This article attempts to answer the question as to what legal and political implications the decision of the 45th President Donald Trump to recognise Jerusalem as the capital of the State of Israel has had and will have, not only in the context of the status of the divided city, but also the Middle East conflict and the situation in the region. As the institution of recognition (and non-recognition) is one of the most interesting concepts of international law, the second part – after the introduction – of the article will be devoted to that. The discussion on the recognition of Jerusalem is impossible without an analysis of the city's status under international law. And although it did not begin with the United Nations' announcement of the Partition Plan in 1947, given the constraints of the nature of the publication, that year will be the starting point for further analysis. Part four will trace US policy towards Jerusalem with particular reference to the context of the Middle East conflict. The final part will deal with the presidential proclamation of December 6th, 2017 and its political and legal implications. The paper combines theoretical considerations (analysis of recognition under international law and US law) together with a case study of the actions of the US administration (primarily under President Donald Trump) towards Jerusalem.
Keywords: recognition, Jerusalem, Israel, Palestine, United States, Middle East conflict, Donald Trump
Bibliografia / References
A Policy of Discrimination, Land Expropriation, Planning and Building in East Jerusalem, B’Tselem, maj 1995.
Arcari M., The Relocation of the US Embassy to Jerusalem and the Obligation of Non-recognition in International law, http://www.qil-qdi.org/relocation-us-embassy-jerusalem-obligation-non-recognition-international-law/.
Assistant Secretary of State for Near East and South Asian Affairs Lucius Battle, Objectives and Directions of U.S. Policy in the Near East, talk before the American Jewish Congress, Miami, FL, May 16, 1968, „Department of State Bulletin” 1968/58 (1510).
Barcik J., Srogosz T., Prawo międzynarodowe publiczne, Warszawa 2007.
Cassese A., Legal Considerations on the International Status of Jerusalem, „The Palestine Yearbook of International Law” 1986/13.
Cattan H., The Status of Jerusalem under International Law and United Nations Resolutions, „Journal of Palestine Studies” 1981/10 (3).
Czapliński W., Wyrozumska A., Prawo międzynarodowe publiczne. Zagadnienia systemowe, Warszawa 2014.
Czapliński W., Wyrozumska A., Prawo międzynarodowe publiczne w zarysie, Warszawa 2007.
Dinstein Y., The International Law of Belligerent Occupation, Cambridge 2009.
Draft articles on Responsibility of States for Internationally Wrongful Acts, with commentaries, Hague 2001.
Dugard J., Recognition and the United Nations, Cambridge 1987.
EU warns Serbia over Jerusalem embassy move, 8.09.2020 r., https://www.euractiv.com/section/enlargement/news/eu-warns-serbia-over-jerusalem-embassy-move/.
Field M.E., Liberia v. Bickford: the continuing Problem of Recognition of Governments and Civil Litigation in the United States, „Maryland Journal of International Law and Trade” 1994/18.
Friedman T.L., Foreign Affairs; O Jerusalem, „New York Times” 14.05.1995 r., Section 4.
Goldberg A., Before the U.N. Security Council, May 21, 1968, Provisional Verbatim Record of 1426th Meeting, S/PV.1426.
Halberstam M., The Jerusalem Embassy Act, „Fordham International Law Journal” 1995/19 (4).
Hirsch M., Couriel-Housen D., Lapidoth R., The Jerusalem Question – Proposals for its Resolution, „The Jerusalem Institute for Israel Studies” 1994.
Advisory Opinion on the Legal Consequences for States of the Continued Presence of South Africa in Namibia, International Court of Justice (ICJ), 21.06.1971 r.
Kelsen H., Recognition in International Law: Theoretical Observations, „The American Journal of International Law” 1941/35 (4).
Khalidi W., The Ownership of the U.S. Embassy Site in Jerusalem, „Journal of Palestine Studies” 2000/29 (4).
Kletter L., The Sovereignty of Jerusalem in International Law, „Columbia Journal of Transnational Law” 1981/20 (1).
Lauterpacht H., Règles générales du droit de la paix, (Volume 62), Collected Courses of the Hague Academy of International Law.
Mazur S.K., Uznanie w polityce zagranicznej Stanów Zjednoczonych [w:] Problem państw nieuznawanych we współczesnym świecie, red. V. Serzhanova, J. Wilk, K. Nowak, J. Plis, Warszawa 2019.
Mladenov N., Statement before Security Council, United Nations Security Council, 8138. posiedzenie, 18.12.2017.
Morello C., U.S. Embassy’s move to Jerusalem should take at least two years, Tillerson says, 8.12.2007 r., https://www.washingtonpost.com/world/tillerson-us-embassy-move-to-jerusalem-should-take-at-least-two-years/2017/12/08/83ec13ac-7170-4058-9972-11d4a8e8cc18_story.html.
Piekarski J.W., Komentarz: Skutki decyzji prezydenta D. Trumpa o uznaniu Jerozolimy za stolicę państwa Izrael i przeniesieniu ambasady USA z Tel Awiwu do Jerozolimy, Fundacja im. Kazimierza Pułaskiego,
https://pulaski.pl/komentarz-skutki-decyzji-prezydenta-d-trumpa-o-uznaniu-jerozolimy-stolicy-panstwa-izrael-przeniesieniu-ambasady-usa-tel-awiwu-jerozolimy/.
PM: Australia considering moving embassy to Jerusalem, 16.10.2018 r., https://www.aljazeera.com/news/2018/10/16/pm-australia-considering-moving-embassy-to-jerusalem.
Pompeo M.R., Determination Under the Jerusalem Embassy Act, Press Statement, 8.05.2019 r., https://www.state.gov/determination-under-the-jerusalem-embassy-act/.
Pompeo M.R., Remarks to the Press, 18.11.2019 r., https://www.state.gov/secretary-michael-r-pompeo-remarks-to-the-press/.
Progress Report of the United Nations Mediator on Palestine submitter to the Secretary-General for transmission to the members of the United Nations, United Nations, Paris, 16.09.1948 r.
Report on Israeli Settlements in the Occupied Territories, Washington: Foundation for Middle East Peace, luty 1994.
Shaw M.N., Prawo międzynarodowe, Warszawa 2006.
Statement by President Trump on Jerusalem, White House, 6.12.2017 r., https://www.whitehouse.gov/briefings-statements/statement-president-trump-jerusalem/.
The Madrid Conference, 1991, Department of State, https://history.state.gov/milestones/1989-1992/madrid-conference.
U.S. – Israel Relations: History of the U.S. Consulate in Jerusalem, Jewish Virtual Library, https://www.jewishvirtuallibrary.org/history-of-the-u-s-consulate-in-jerusalem.
Wise A., Trump tells Netanyahu he would recognize Jerusalem as Israel's capital, 25.09.2016 r., https://www.reuters.com/article/us-usa-election-trump-netanyahu-idUSKCN11V0Q6.
Przemysław Mroczkowski
doktorant, Katedra Prawa i Postępowania Administracyjnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Warszawski, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0001-8947-6360
Następcze sporządzenie uzasadnienia decyzji administracyjnej
Uzasadnienie jest obowiązkowym elementem decyzji administracyjnej, który winien być doręczony wraz z zasadniczą jej częścią. Jednak w pewnych wyjątkowych przypadkach przepisy prawa dopuszczają wydanie decyzji bez uzasadnienia, a następnie jego sporządzenie i doręczenie w późniejszym terminie (14 lub 30 dni). W artykule dokonuje się pierwszej w polskiej doktrynie rekonstrukcji tej pozakodeksowej instytucji postępowania administracyjnego. Wskazuje się m.in. na prawidłowy tryb postępowania w przypadku następczego uzasadniania decyzji. Ponadto dokonuje się oceny instytucji z punktu widzenia podstawowych zasad postępowania administracyjnego, m.in. zasady przekonywania i pogłębiania zaufania.
Słowa kluczowe: postępowanie administracyjne, decyzja administracyjna, Kodeks postępowania administracyjnego, uzasadnienie, sprawiedliwość proceduralna, prawo do dobrej administracji
Przemysław Mroczkowski
PhD student, Department of Administrative Law and Procedure, Faculty of Law and Administration, University of Warsaw, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0001-8947-6360
Subsequent justification of an administrative decision
According to Polish law, the justification is a mandatory element of an administrative decision, which must be served together with the main part of the decision. However, in certain exceptional cases, the law allows an administrative decision to be issued without a justification, with it being drawn up subsequently and delivered at a later date (14 or 30 days). The article is the first in the Polish doctrine to describe this institution. Among other things, the correct procedure for a subsequent justification of an administrative decision is indicated. Furthermore, an assessment of the institution is made from the perspective of the general principles of the Polish administrative procedure, including the principle of persuasion and deepening of trust.
Keywords: administrative procedure, administrative decision, Polish Code of Administrative Procedure , justification, procedural fairness, right to good administration
Bibliografia / References
Adamiak B., Borkowski J., Polskie postępowanie administracyjne i sądowoadministracyjne, Warszawa 2001.
Adamiak B., Wadliwość decyzji administracyjnej, Wrocław 1986.
Celińska-Grzegorczyk K., Gravamen w polskim postępowaniu sądowoadministracyjnym, „Przegląd Sądowy” 2016/3.
Czarnik Z., W sprawie charakteru prawnego tzw. postępowań hybrydowych, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2015/2 (59).
Dąbrowski S., Łazarska A., Uzasadnianie orzeczeń sądowych w procesie cywilnym, „Przegląd Sądowy” 2012/3.
Demendecki T. [w:] A. Niewęgłowski, J. Sitko, J. Szczotka, G. Tylec, T. Demendecki, Prawo własności przemysłowej. Komentarz, LEX 2015.
Degryse H., Nguyen G., Interbank exposures: an empirical examination of systemic risk in the Belgian banking system, „NBB Working Paper” 2004/43.
Dobkowska B., Zasada dwuinstancyjności postępowania administracyjnego po nowelizacji Kodeksu postępowania administracyjnego – wybrane problemy, „Samorząd Terytorialny” 2021/3.
Dyl M. [w:] A. Chłopecki, M. Dyl, Ustawa o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz spółkach publicznych. Komentarz, Warszawa 2014.
Eichstaedt K. [w:] Kodeks postępowania karnego. Tom I. Komentarz aktualizowany, red. D. Świecki, LEX 2021.
Fedorowicz H. [w:] Prawo własności przemysłowej. Komentarz, red. M. Kondrat, LEX 2021.
Gajewski S., Jakubowski A., Nieakt w prawie administracyjnym, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2013/6.
Gudowski M., Wyrok w sprawie Witkowski przeciwko Polsce jako przyczynek do dyskusji nad czynnościami procesowymi dokonanymi przed rozpoczęciem biegu terminu procesowego, „Prokuratura i Prawo” 2020/1.
Iserzon E. [w:] E. Iserzon, J. Starościak, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, teksty, wzory i formularze, Warszawa 1964.
Kabat A. [w:] B. Dauter, M. Niezgódka-Medek, A. Kabat, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, LEX 2019.
Kiełkowski T., Strona i uczestnicy w postępowaniu patentowym, „Przegląd Prawa Handlowego” 2005/8.
Kmieciak Z., Idea sprawiedliwości proceduralnej w prawie administracyjnym (Założenia teoretyczne i doświadczenia praktyki), „Państwo i Prawo” 1994/10.
Kmieciak Z., Instancyjność postępowania administracyjnego w świetle Konstytucji RP, „Państwo i Prawo” 2012/5.
Kmieciak Z., Stahl M., Akty nadzoru nad działalnością samorządu terytorialnego (w świetle orzecznictwa i poglądów doktryny), „Samorząd Terytorialny” 2001/1–2.
Kmieciak Z., Oblicza nowelizacji kodeksu postępowania administracyjnego (w odpowiedzi prof. Janowi Zimmermannowi), „Państwo i Prawo” 2018/2.
Kmiecik Z.R., Skutki braku lub niepełności wymaganych elementów decyzji administracyjnej, „Przegląd Sądowy” 2008/6.
Korzeniowska-Polak A., Problematyka doręczeń w przypadku wielości stron postępowania administracyjnego, „Państwo i Prawo” 2007/8.
Kozińska M., A Resolution in the Spanish Banking Sector: The Case of Banco Popular Español, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie” 2018/6.
Radzikowski K., Skutki procesowe wadliwości uzasadnienia decyzji administracyjnej, „Glosa” 2004/9.
Sawuła R., Instytucja uzasadnienia decyzji w ogólnym postępowaniu administracyjnym – z perspektywy 60-lecia uchwalenia kodeksu postępowania administracyjnego, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2020/2.
Sześciło D., Prawo do dobrej administracji w orzecznictwie sądów administracyjnych, „Przegląd Prawa Publicznego” 2013/10.
Szewc A. [w:] Prawo własności przemysłowej. System Prawa Prywatnego. Tom 14A, red. R. Skubisz, Warszawa 2017.
Szewc A., Sieńczyło-Chlabicz J. [w:] Prawo własności przemysłowej. Komentarz, red. J. Sieńczyło-Chlabicz, LEX 2020.
Szydło M., Przymusowa restrukturyzacja instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych a konstytucyjne prawo do sądu, „Zeszyty Prawnicze Biura Analiz Sejmowych” 2016/4 (52).
Śladkowska E., Postępowanie w sprawie patentu jako szczególne postępowanie administracyjne, „Administracja” 2009/2.
Wiśniewski T. [w:] D. Dończyk, J. Iwulski, G. Jędrejek, I. Koper, G. Misiurek, M. Orecki, P. Pogonowski, S. Sołtysik, D. Zawistowski, T. Zembrzuski, T. Wiśniewski, Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom. II. Artykuły 367–505(39), LEX 2021.
Wróbel A. [w:] M. Jaśkowska, M. Wilbrandt-Gotowicz, A. Wróbel, Komentarz aktualizowany do Kodeksu postępowania administracyjnego, LEX 2021.
Zimmermann J., Kilka refleksji o nowelizacji kodeksu postępowania administracyjnego, „Państwo i Prawo” 2017/8.
Zimmermann J., Motywy decyzji administracyjnej i jej uzasadnienie, Warszawa 1981.
Zimmermann J., Znaczenie uzasadnienia rozstrzygnięcia organu administracji publicznej dla orzecznictwa sądowoadministracyjnego, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2010/5–6.
Zimończyk Ł., Charakter i kontrola rozstrzygnięć Urzędu Patentowego w postępowaniu spornym, „Internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny” 2019/2.
Mariusz Oleś
doktor nauk prawnych, adiunkt, Katedra Prawa Administracyjnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Jagielloński w Krakowie; prokurator delegowany do Prokuratury Regionalnej w Krakowie; wykładowca Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-1982-5876
Wpływ tzw. aktów wewnętrznie obowiązujących na samodzielność jurysdykcyjną organu administracji publicznej
Samodzielność jurysdykcyjna organu administracji publicznej to niezależność rozstrzygnięcia organu jurysdykcyjnego względem rozstrzygnięć lub wiążących dyrektyw innych podmiotów, odnoszących się do kwestii pozostających w zakresie kognicji organu jurysdykcyjnego. Konstrukcja ta, odnoszona do jurysdykcji sądowych, może być wykorzystywana także w refleksji naukowej nad jurysdykcją administracyjną i postępowaniem administracyjnym jurysdykcyjnym. Różnice pomiędzy funkcją administrowania oraz wymiaru sprawiedliwości, jak również odmienna pozycja ustrojowa organu administracyjnego i sądu powodują jednak konieczność odmiennego spojrzenia na samodzielność jurysdykcyjną, przede wszystkim w aspekcie wpływu tzw. aktów wewnętrznie obowiązujących na istotę, zakres i granice tej samodzielności.
Słowa kluczowe: samodzielność jurysdykcyjna, akty wewnętrzne, akty wewnętrznie obowiązujące
dr Mariusz Oleś
Assistant Professor, Department of Administrative Law, Faculty of Law and Administration, Jagiellonian University in Cracow; prosecutor delegated to the Provincial Prosecutor’s Office in Cracow; lecturer at the Polish National School of Judiciary and Public Prosecution, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-1982-5876
The impact of internally binding acts on the jurisdictional autonomy of a public administration authority
The jurisdictional autonomy of a public administration authority is the independence of decision of a jurisdictional authority from the decisions or binding directives of other entities, relating to issues within the scope of the jurisdictional authority's cognition. This construct, which refers to judicial jurisdiction, can also be used in academic reflection on administrative jurisdiction and administrative jurisdictional proceedings. However, the differences between the administrative and judicial functions, as well as the different constitutional position of an administrative authority and a court, make it necessary to look at jurisdictional autonomy in a different way, above all in terms of the impact of so-called internally binding acts on the essence, scope and limits of this autonomy.
Keywords: jurisdictional autonomy, internal acts, internally binding acts
Bibliografia / References
Błaś A., Koncepcja regulacji prawnej działań wewnętrznych administracji państwowej [w:] Kryteria prawidłowości działań wewnętrznych administracji, red. T. Kuta, Wrocław 1981.
Błaś A., Niekonstytucyjne zjawiska w administracji publicznej [w:] Instytucje współczesnego prawa administracyjnego. Księga jubileuszowa Profesora zw. dra hab. Józefa Filipka, red. I. Skrzydło-Niżnik, P. Dobosz, D. Dąbek, M. Smaga, Kraków 2001.
Borkowski J., Decyzja administracyjna, Warszawa 1970.
Chełmoński A., Funkcja prawna wytycznych w gospodarce państwowej, „Acta Universitatis Wratislaviensis. Prawo” 1978/78.
Dawidowicz W., Ogólne postępowanie administracyjne. Zarys systemu, Warszawa 1962.
Dawidowicz W., Wstęp do nauk prawno-administracyjnych, Warszawa 1974.
Filipek, J., Prawna regulacja wewnętrznej sfery działania administracji państwowej, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Prawnicze” 1979/83.
Góralczyk W., Kierownictwo w prawie administracyjnym, Warszawa 2016.
Hoff W., Wytyczne w prawie administracyjnym, Warszawa 1987.
Hofmański P., Samodzielność jurysdykcyjna sądu karnego, Katowice 1988.
Homplewicz J., Zarządzenia administracyjne. Studium z zakresu nauki prawa administracyjnego, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Prawnicze” 1970/47.
Jaroszyński M., Zagadnienia rad narodowych. Studium prawno-polityczne, Warszawa 1961.
Kiełkowski T., Sprawa administracyjna, Kraków 2004.
Korczak J., Wokół pojęcia aktów kierowania, „Acta Universitatis Wratislaviensis. Prawo” 1985/143 (857).
Lipowicz I., Pojęcie sfery wewnętrznej administracji państwowej, Katowice 1991.
Łętowski J., Polecenie służbowe w administracji, Warszawa 1972.
Matczak M., Kompetencja organu administracji publicznej, Kraków 2004.
Mielczarek-Mikołajów J., Akty prawa wewnętrznego organów administracji publicznej, Wrocław 2021.
Oleś M., O możliwości i zasadności posługiwania się pojęciem samodzielności jurysdykcyjnej organu administracyjnego, „Przegląd Prawa Publicznego” 2022/2.
Oleś M., Zarys pojęcia prejudycjalności w jurysdykcji administracyjnej [w:] Aktualność pojęć prawa administracyjnego, red. W. Jakimowicz, Warszawa 2021.
Rabska T., Prawny mechanizm kierowania gospodarką. Działalność prawodawcza administracji i jej uwarunkowania, Wrocław – Warszawa – Kraków 1990.
Starościak J., Decentralizacja administracji, Warszawa 1960.
Starościak J., Podstawy prawne działania administracji, Warszawa 1973.
Szot A., Swoboda decyzyjna w stosowaniu prawa przez administrację publiczną, Lublin 2016.
Szyrski M., Kierownictwo w samorządzie terytorialnym. Analiza administracyjnoprawna, Warszawa 2015.
Wratny J., Kilka uwag w sprawie charakteru prawnego polecenia służbowego, „Państwo i Prawo” 1969/7.
Wróblewski, J., Zagadnienia podwójnego podporządkowania i decyzji stosowania prawa w funkcjonowaniu wydziałów prezydiów rad narodowych, „Problemy Rad Narodowych” 1969/15.
Zimmermann J., Administracyjny tok instancji, Kraków 1986.
Zimmermann J., Aksjomaty prawa administracyjnego, Warszawa 2013.
Zimmermann J., O niektórych aspektach wewnętrznych jurysdykcji administracyjnej, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Prawnicze” 1979/83.
Zimmermann J., Polska jurysdykcja administracyjna, Warszawa 1996.
Zimmermann J., Prawo administracyjne, Warszawa 2020.
Zimmermann M., Z rozważań nad postępowaniem jurysdykcyjnym i pojęciem strony w kodeksie postępowania administracyjnego [w:] Księga pamiątkowa ku czci Kamila Stefki, Warszawa – Wrocław 1967.
Andrzej Adamczyk
doktor habilitowany nauk prawnych, profesor Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach, Zakład Prawa Administracyjnego i Nauk o Administracji, Instytut Nauk Prawnych, Wydział Prawa i Nauk Społecznych, Polska. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-6080-4516
Kwalifikacja pisma urzędowego jako decyzji administracyjnej. Glosa do wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach z 29.06.2022 r., II SA/Ke 149/22
Wyrok WSA w Kielcach z 29.06.2022 r., II SA/Ke 149/22, daje asumpt do rozważenia kwestii kwalifikacji dokumentu urzędowego jako decyzji w oparciu o bogate orzecznictwo sądowoadministracyjne i dorobek doktryny. Pomimo wypracowanych zasad w tym zakresie sąd w glosowanym orzeczeniu nie zastosował ich, odmawiając pismu o istotnym znaczeniu dla rozstrzygnięcia sprawy charakteru decyzji i nie wypowiadając się co do jego charakteru prawnego. Glosa jest jednoznacznie krytyczna.
Słowa kluczowe: decyzja administracyjna, kwalifikacja pisma urzędowego, obligatoryjne składniki decyzji
dr hab. Andrzej Adamczyk, professor at the Jan Kochanowski University in Kielce
Department of Administrative Law and Administrative Sciences, Institute of Legal Sciences, Faculty of Law and Social Sciences, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-6080-4516
Qualification of an official document as an administrative decision. Gloss to the judgement of the Provincial Administrative Court in Kielce dated 29 June 2022, II SA/Ke 149/22
The judgement of the Provincial Administrative Court in Kielce dated 29 June 2022 provides a basis for considering the issue of qualification of an official document as an administrative decision on the basis of extensive judicial and administrative case-law and doctrinal output. Despite the principles developed in this respect, the court in the judgment under review did not apply them, and refused to acknowledge that a document of essential importance for the settlement of a case can be considered a decision. The gloss is unequivocally critical.
Keywords: administrative decision, qualification of an official document, obligatory elements of a decision
Bibliografia / References
Adamiak B., Borkowski J., Glosa do wyroku NSA z dnia 21 lutego 1994 r., I SAB 54/93, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 1995/11, poz. 222.
Adamiak B., Borkowski J., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2021.
Adamiak B., Glosa do wyroku NSA – OZ w Gdańsku, SA/Gd 746/92/S, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 1993/9, poz. 178.
Adamiak B., Zagadnienie decyzji nieistniejących w postępowaniu administracyjnym, „Acta Universitatis Wratislaviensis. Prawo” 1990/168 (1022).
Borkowski J., Glosa do wyroku NSA z dnia 20 lipca 1981 r., SA 1163/81, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 1982/9–10.
Dauter B., Metodyka pracy sędziego sądu administracyjnego, Warszawa 2012.
Dyl M. [w:] Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, red. R. Hauser, Legalis 2020.
Dyl M. [w:] Postępowanie administracyjne i sądowoadministracyjne, red. M. Wierzbowski, Warszawa 2012.
Jakubowski A., Test decyzji administracyjnej i dopuszczalność modyfikacji trybu jej wydawania aktem podustawowym. Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 19 marca 2019 r., I OSK 1222/17, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2020/2.
Jaśkowska M., Wróbel A., Kodeks postępowania administracyjnego: komentarz, Kraków 2000.
Kędziora R., Ogólne postępowanie administracyjne, Warszawa 2019.
Taras W., Glosa do wyroku SN z dnia 28 listopada 1990 r., III ARN 30/90, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 1992/5.
Zimmermann J., Polska jurysdykcja administracyjna, Warszawa 1996.