O prowadzeniu badań nad źródłami prawa karnego i efektami jego stosowania – uwagi na przykładzie monografii „Badania nad źródłami prawa i efektami jego stosowania. Tom I”, red. M. Gurdek, Warszawa 2020Michał Grudecki
doktor nauk prawnych, adiunkt, Instytut Nauk Prawnych, Uniwersytet Śląski, Polska
ORCID: 0000-0002-5185-3770
O prowadzeniu badań nad źródłami prawa karnego i efektami jego stosowania – uwagi na przykładzie monografii „Badania nad źródłami prawa i efektami jego stosowania. Tom I”, red. M. Gurdek, Warszawa 2020
Niniejszy artykuł poświęcony jest ocenie przydatności metody badań nad źródłami prawa i efektami jego stosowania (metody „Fontes”) do prowadzenia analizy w dziedzinie prawa karnego. Założenia powyższej metody ulegną porównaniu z dwoma głównymi nurtami interpretacji karnistycznej. Ocena przydatności metody „Fontes” do prowadzenia badań z zakresu prawa karnego dokonana jest częściowo w oparciu o rozważania prowadzone w dwóch artykułach z tej dziedziny, opublikowanych w zbiorowym dziele poświęconym omawianej metodzie. Publikacje te dotyczą nowelizacji przepisu dotyczącego obrony koniecznej oraz dużej nowelizacji prawa karnego z 13.06.2019 r., która ostatecznie została uznana za niekonstytucyjną. Artykuł ma zatem częściowo charakter recenzyjno-polemiczny, stanowiąc zaproszenie do dyskusji autorów, którzy posługują się na co dzień metodą „Fontes” w swoich badaniach.
Słowa kluczowe: prawo karne, metoda „Fontes”, obrona konieczna, nowelizacja, reforma prawa karnego
dr Michał Grudecki
Assistant Professor at the Institute of Legal Sciences, Faculty of Law and Administration, University of Silesia in Katowice, Poland
ORCID: 0000-0002-5185-3770
On conducting research on the sources of criminal law and the effects of its application – remarks based on the example of the monograph “Research on the sources of law and the effects of its application. Vol. I”, Ed. M. Gurdek, Warsaw 2020
This article deals with assessing the usefulness of the “Fontes” method of research on the sources of law and the effects of its application for conducting analysis in the field of criminal law. The assumptions of the above method will be compared with the two main trends of interpretation in the field of criminal studies. The assessment of the usefulness of the “Fontes” method for conducting research in the field of criminal law is based in part on the considerations from two articles on the matter, published in a collective work devoted to the method in question. These publications concern the amendment to the provision on the defence of necessity as well as the large amendment to the criminal law of 13 June 2019, which was finally declared unconstitutional. Thus, the article is a mixture of review and polemic, and is an invitation to discussion for authors who use the “Fontes” method in their research on a daily basis.
Keywords: criminal law, the “Fontes” method, defence of necessity, amendment, reform of the penal law
Bibliografia/References
Andrejew I., List do Profesora Władysława Woltera, „Państwo i Prawo” 1975/10.
Bek D., Karalność przygotowania do zabójstwa człowieka, „Krytyka Prawa” 2020/4.
Borski M., Publiczne formy wspierania osób z niepełnosprawnościami, Sosnowiec 2018.
Chmielnicki P., Identyfikacja celów i funkcji w ramach wykładni prawa, „Przegląd Prawa Publicznego” 2015/3.
Chmielnicki P., Konspekt badań nad źródłami pochodzenia prawa, „Przegląd Prawa Publicznego” 2012/11.
Chmielnicki P., Metodyka badań nad źródłami powstawania prawa. Część I. Podstawy, „Przegląd Prawa Publicznego” 2012/3.
Chmielnicki P., Metodyka badań nad źródłami powstawania prawa. Część II. Uzasadnienie i objaśnienie poszczególnych faz badań, „Przegląd Prawa Publicznego” 2012/4.
Chmielnicki P. (red.), Pochodzenie, tworzenie i efektywność prawa, Warszawa 2014.
Chmielnicki P., Uniwersalna metoda oceny regulacji skutków prawnych, „Przegląd Prawa Publicznego” 2013/7–8.
Dukiet-Nagórska T., Sitarz O. (red.), Prawo karne. Część ogólna, szczególna i wojskowa, Warszawa 2020.
Grudecki M., Unlawfulness and countertypes as a circumstances preventing its attribution within the structure of crime – based on the example of Polish criminal law, International Journal of Social Sciences 2020/1.
Gurdek M., Badania nad źródłami prawa i efektami jego stosowania. Tom I, Warszawa 2020.
Kardas P., O relacjach między strukturą przestępstwa a dekodowanymi z przepisów prawa karnego strukturami normatywnymi, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2012/4.
Kokot R., Penalizacja przygotowania zabójstwa w nowelizacji Kodeksu karnego z 13 czerwca 2019 roku, „Przegląd Prawa i Administracji” 2020/2.
Kulik M., Przedawnienie karalności i przedawnienie wykonania kary w polskim prawie karnym, Warszawa 2014.
Matczak M., Imperium tekstu. Prawo jako postulowanie i urzeczywistnianie świata możliwego, Warszawa 2019.
Mrozek K., Istota długoterminowej kary pozbawienia wolności oraz jej struktura i dynamika, „Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego” 2011/27.
Noszczyk-Bernasiewicz M., Demoralizacja i czyny karalne wśród nieletnich – dynamika i rozmiary, „Resocjalizacja Polska” 2016/11.
Pacewicz-Biegańska J., Przemiany seksualności nastolatków, „Przegląd Pedagogiczny” 2013/2.
Sitarz O., Hanc J., Zabieg Kristellera w świetle przepisów prawa karnego, „Prawo i Medycyna” 2017/2.
Stańczyk K.M., Instytucja przedawnienia karalności a działalność policyjnych zespołów ds. przestępstw niewykrytych, tzw. policyjnych Archiwów X, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica” 2018/83.
Szymborska W., Nic dwa razy. Wybór wierszy, Kraków 1997.
Tarapata S., Dobro prawne w strukturze przestępstwa. Analiza teoretyczna i dogmatyczna, Warszawa 2016.
Wolter W., W obronie metody, „Państwo i Prawo” 1975/8–9.
Zalewski W. (red.), Długoterminowe kary pozbawienia wolności w teorii i praktyce, Gdańsk 2015.
Zawłocki R., O metodzie interpretacji przepisów prawa karnego, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2004/4.
Zirk-Sadowski M. i in. (red.), Integracja zewnętrzna i wewnętrzna nauk prawnych. Część I, Łódź 2014.
Zoll A., Odpowiedzialność karna lekarza za niepowodzenie w leczeniu, Warszawa 1988.
Zoll A., O normie prawnej z punktu widzenia prawa karnego, „Krakowskie Studia Prawnicze” 1991/23.
Joanna Jagoda
doktor habilitowany nauk prawnych, profesor Uniwersytetu Śląskiego, Instytut Nauk Prawnych, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Śląski w Katowicach, Polska
ORCID: 0000-0001-5740-1815
Milczące przedłużenie umowy dzierżawy nieruchomości Skarbu Państwa wobec wymogu uzyskania zgody wojewody
Wykonanie niektórych czynności z zakresu obrotu nieruchomościami Skarbu Państwa wymaga zgody wojewody. Jest ona wymagana m.in. wówczas, gdy po umowie dzierżawy zawartej na czas oznaczony do 3 lat strony zawierają kolejne umowy, których przedmiotem jest ta sama nieruchomość. W związku z tym powstaje wątpliwość, czy do wspomnianych sytuacji mają zastosowanie przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące tzw. milczącego przedłużenia umowy. Analiza regulacji prawnych w tym zakresie prowadzi do wniosku, że istnieją podstawy do milczącego przedłużenia umowy dzierżawy nieruchomości zawartej na czas oznaczony do 3 lat, przy czym przedłużenie to następuje do czasu zawarcia nowej umowy dzierżawy, na podstawie zgody wyrażonej przez wojewodę. Zastosowanie reguły interpretacyjnej z art. 674 k.c. w żadnym razie nie zwalnia starosty z obowiązku uzyskania zgody wojewody na zawarcie kolejnej (nowej) umowy z tym samym dzierżawcą.
Słowa kluczowe: nieruchomości, przedłużenie umowy, zgoda wojewody
dr hab. Joanna Jagoda
professor at the University of Silesia, Institute of Legal Sciences, Faculty of Law and Administration, University of Silesia in Katowice, Poland
ORCID: 0000-0001-5740-1815
Tacit extension of the State Treasury real estate lease agreement due to the requirement of obtaining the consent of the voivode
The performance of certain activities in the field of trade in real estate owned by the State Treasury requires the consent of the voivode. This consent is required when, for example, after a lease agreement concluded for a fixed period of up to 3 years, the parties conclude further agreements for the same real estate. This causes doubts as to whether the provisions of the Polish Civil Code concerning the so-called tacit extension of a contract are applicable here. An analysis of the legal regulations in this respect leads to the conclusion that there are grounds for a tacit extension of the real estate lease agreement concluded for a fixed period of up to 3 years, with the extension taking place until a new lease agreement is concluded, based on the consent of the voivode. The application of the interpretative rule of Art. 674 of the Polish Civil Code in no case releases the district governor from the obligation to obtain the voivode's consent to conclude another (new) contract with the same tenant.
Keywords: real estate, contract extension, consent of the voivode
Bibliografia/References
Bieniek G., Reprezentacja Skarbu Państwa i jednostek samorządu terytorialnego w postępowaniu cywilnym, Warszawa 2003.
Bieniek G. (red.), Ustawa o gospodarce nieruchomościami. Komentarz, Warszawa 2008.
Bieniek G., Gdesz M. [w:] Ustawa o gospodarce nieruchomościami. Komentarz, red. S. Kalus, LEX 2012.
Bończak-Kucharczyk E., Ustawa o gospodarce nieruchomościami. Komentarz aktualizowany, LEX 2021.
Borkowski J. [w:] B. Adamiak, J. Borkowski, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2014.
Jezioro J. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Legalis 2019.
Nazaruk P. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. J.Ciszewski, LEX 2019.
Trzaskowski R. [w:] Kodeks cywilny. Część ogólna. Komentarz do wybranych przepisów, red. J. Gudowski, LEX 2018.
Wolanin M., Ustawa o gospodarce nieruchomościami. Komentarz, Warszawa 1998.
Agata Niżnik-Mucha
doktor nauk prawnych, adiunkt, Katedra Prawa Konstytucyjnego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Jagielloński, Polska
ORCID: 0000-0001-9333-3311
Diagnostyka preimplantacyjna zarodków ludzkich in vitro a ochrona godności człowieka
Problemy poddane analizie w artykule są związane z wolnością prokreacyjną jednostki, która aktualnie obejmuje m.in. swobodę w zakresie dostępu do procedur zapłodnienia pozaustrojowego. Jednym z elementów tych procedur może być diagnostyka preimplantacyjna zarodków ludzkich in vitro dokonywana w celu wykrycia chorób jednogenowych lub aberracji chromosomowych. Związana immanentnie z diagnostyką preimplantacyjną negatywna selekcja zarodków in vitro dotkniętych wskazanymi chorobami lub aberracjami budzi kontrowersje natury etycznej i prawnej. Przeciwnicy diagnostyki preimplantacyjnej podnoszą, że jej stosowanie jest nie do pogodzenia z ochroną godności człowieka (która służy człowiekowi zarówno w postnatalnej, jak i prenatalnej fazie życia). Problem ten jest w artykule poddany analizie odrębnie w odniesieniu do różnych typów sytuacji i celów, w których przeprowadzana jest diagnostyka preimplantacyjna.
Słowa kluczowe: diagnostyka preimplantacyjna, zarodki ludzkie in vitro, godność człowieka, wolność prokreacyjna, choroby jednogenowe, niepłodność
dr Agata Niżnik-Mucha
Assistant Professor, Department of Constitutional Law, Faculty of Law and Administration, Jagiellonian University, Poland
ORCID: 0000-0001-9333-3311
Pre-implantation diagnostics of human in vitro embryos and protection of human dignity
The problems analysed in the paper are related to the reproductive freedom of the individual, which currently includes, among other things, freedom of access to in vitro fertilisation procedures. One of the elements of these procedures may be pre-implantation diagnostics of human in vitro embryos, performed to detect monogenic diseases or chromosome aberrations. Negative selection of in vitro embryos affected by the indicated diseases or aberrations, inherent in pre-implantation diagnostics, raises ethical and legal controversies. Opponents of pre-implantation diagnostics argue that its use is incompatible with the protection of human dignity (which serves human beings both in the postnatal and prenatal phase of life). This problem is analysed separately in the article for different types of situations and purposes for which pre-implantation diagnostics are carried out.
Keywords: pre-implantation diagnostics, human in vitro embryos, human dignity, reproductive freedom, monogenic diseases, infertility
Bibliografia/References
Bloom P., Against Empathy: The Case for Rational Compassion, London 2016.
Brożek B., Pojęcie osoby w dyskusjach bioetycznych [w:] J. Stelmach, B. Brożek, M. Soniewicka, W. Załuski, Paradoksy bioetyki prawniczej, Warszawa 2010.
Domitrz J.A., Goncikowska E., Diagnostyka preimplantacyjna [w:] Niepłodność i rozród wspomagany, red. J. Radwan, S. Wołczyński, Poznań 2011.
Dreier H., Grundgesetz: Kommentar, Bd. 1, Tübingen 2004.
G. Dürig [w:] Grundgesetz: Kommentar, red. T. Maunz, G. Dürig, München 1958.
Feinberg J., Harm to Others, The Moral limits of Criminal Law, Oxford 1984.
Garlicki L., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, t. 3, Warszawa 2003.
Glover J., Choosing Children: Genes, Disability and Design, Oxford 2006.
Kass L., Life, Liberty and the Defence of Dignity, Encounter Books, San Francisco 2002.
Kondratiewa-Bryzik J., Rozważania o statusie prawnym płodu ludzkiego. Aspekty prawno-międzynarodowe, „Studia Prawnicze” 2005/1.
Niżnik-Mucha A., Prawna regulacja medycznie wspomaganej prokreacji w Polsce i wybranych państwach europejskich. Wybrane zagadnienia, Kraków 2016.
Różyńska J., Etyka i diagnostyka przedurodzeniowa [w:] Bioetyka, red. J. Różyńska, W. Chańska, Warszawa 2013.
Różyńska J., „Wolałbym nie istnieć, niż żyć w takim stanie”. O koncepcji krzywdy opartej na racjonalnej preferencji Joela Feinberga, „Etyka” 2014/49.
Safjan M., Wyzwania dla państwa prawa, Warszawa 2007.
Starck Ch. [w:] Das Bonner Grundgesetz: Kommentar, red. H. von Mangoldt, F. Klein, Ch. Starck, München 1999.
Tuleja P., Stosowanie Konstytucji RP w świetle zasady jej nadrzędności (wybrane problemy), Kraków 2003.
Tuleja P. [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. P. Tuleja, Warszawa 2019.
Wasserstrom R., Status płodu [w:] Początki ludzkiego życia. Antologia bioetyki, red. W. Galewicz, Kraków 2010.
Urszula Wach-Górny
doktorantka, Katedra Socjologii Prawa, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Jagielloński, radca prawny, Polska
ORCID: 0000-0001-9883-5337
Cultural defence a prawo do zachowania nazwiska w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej
Niniejsza praca ma na celu przedstawienie i omówienie zagadnienia nazwisk, poruszanego w orzeczeniach Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w kontekście obrony przez kulturę. Nazwisko jako narzędzie identyfikacji jednostki odgrywa bardzo ważną rolę w życiu każdego człowieka i może być traktowane jako element łączący go z państwem pochodzenia, jego kulturą czy językiem ojczystym. W związku z migracją ludzi na obszarze Unii Europejskiej, przy równoczesnym zróżnicowaniu krajowych rozwiązań prawnych dotyczących nadawania nazwisk czy ich transkrypcji, nazwiska stały się przedmiotem orzekania Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej rozważającego relewantność tego zagadnienia na kanwie prawa do prywatności oraz wolności przemieszczania się obywateli UE. W artykule Autorka rozważa możliwość poszerzenia wywodów powoływanych w dotychczasowym orzecznictwie o argumentację w oparciu o obronę przez kulturę.
Słowa kluczowe: nazwisko, obywatelstwo UE, obrona przez kulturę
Urszula Wach-Górny
Department of Sociology of Law, Faculty of Law and Administration, Jagiellonian University, legal counsel, Poland
ORCID: 0000-0001-9883-5337
Cultural defence and the right to retain a name in the jurisprudence of the Court of Justice of the European Union
This paper aims to present and discuss the issue of surnames, raised in the judgments of the Court of Justice of the European Union in the context of cultural defence. The surname as a tool for identifying an individual plays a very important role in the life of every person and can be treated as an element connecting him with the country of origin, culture or mother tongue. Due to the migration of people within the territory of the European Union, with the simultaneous diversification of national legal solutions concerning naming or transcription of surnames, surnames have become the subject of a ruling by the Court of Justice of the European Union considering the relevance of this issue on the basis of the right to privacy and freedom of movement of EU citizens. In the article, the author considers the possibility of extending the arguments referred to in the previous jurisprudence by argumentation based on cultural defence.
Keywords: surname, EU citizenship, cultural defence
Bibliografia/References
Bojarski J., Leciak M., Polskie interkulturowe prawo karne (?) – niektóre aspekty tzw. obrony przez kulturę [w:] Nauki penalne wobec szybkich przemian socjokulturowych. Księga jubileuszowa Profesora Mariana Filara, t. 1, red. A. Adamski, J. Bojarski, P. Chrzczonowicz, M. Leciak, Toruń 2015.
Burzyk M., Richard Rorty jako filozof wielokulturowości?, „Politeja” 2012/1(19).
Dudek M., Czy każda kultura zasługuje na obronę? Kilka wątpliwości dotyczących cultural defence i prawa karnego w dobie multikulturalizmu, „Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej” 2011/2.
Kania M., Spory wokół obrony przez kulturę w kontekście debat na temat wielokulturowości, „Polityka i Społeczeństwo” 2016/2(14).
Kopaliński W., Słownik mitów i tradycji kultury, Warszawa 2003.
Pasamonik B., Prawa kobiet i europejski kryzys multikulturalizmu, „Kultura i Społeczeństwo” 2013/3.
Renteln D.A., The cultural defense, Oxford 2004.
Sobol E. (red.), Mały Słownik Języka Polskiego, Warszawa 1995.
Dominika Harasimiuk
doktor nauk prawnych, Wydział Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych, Uniwersytet Warszawski, Polska
ORCID: 0000-0002-8184-7865
udział w autorstwie tekstu – 50%
Przemysław Szustakiewicz
doktor habilitowany nauk prawnych, Wydział Prawa i Administracji, Uczelnia Łazarskiego, Polska
ORCID: 0000-0001-9102-9308
udział w autorstwie tekstu – 50%
Dostęp do dokumentów wytworzonych przez organy Unii Europejskiej
Dostęp do dokumentów jest jednym konstytutywnych elementów przejrzystości i jawności życia publicznego. Przepisy regulujące to zagadnienie wynikają zarówno z prawa unijnego, jak i krajowego. Zakres tych regulacji staje się trudny do rozgraniczenia w przypadku dokumentów, które powstają w związku z postępowaniami, które instytucje unijne mogą prowadzić wobec państw członkowskich (przede wszystkim z art. 258 TFUE). Kwestia ta jest przedmiotem orzecznictwa polskich sądów administracyjnych, ale także orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE. Analiza rozstrzygnięć sądów krajowych oraz TSUE dotycząca określenia zakresów stosowania rozporządzenia nr 1049/2001 oraz polskiej ustawy o dostępie do informacji publicznej prowadzi do wniosku, że o wybraniu porządku prawnego pozwalającego na udostepnienie dokumentów decyduje organ, który go wytworzył. Wniosek wpływający do organu krajowego, który dotyczy dokumentu wytworzonego przez instytucję unijną powinien być rozpatrywany w oparciu o przepisy rozporządzenia nr 1049/2001. Gdy organ krajowy otrzymuje wniosek o dostęp do dokumentu wytworzonego krajowo, w związku z postępowaniem toczącym się przed instytucją unijną wobec danego państwa członkowskiego, stosowane powinny być przepisy krajowe o dostępie do informacji.
Słowa kluczowe: dostęp do dokumentów, zasada jawności, dokumenty wytworzone przez instytucje unijne, dokumenty wytworzone przez instytucje krajowe, warunki odmowy dostępu do dokumentów
dr Dominika Harasimiuk
Faculty of Political Science and International Studies, University of Warsaw, Poland
ORCID: 0000-0002-8184-7865
Contribution to the authorship of the text – 50%
dr hab. Przemysław Szustakiewicz
Faculty of Law and Administration, Lazarski University, Poland
ORCID: 0000-0001-9102-9308
Contribution to the authorship of the text – 50%
Access to documents produced by European Union authorities
Access to documents is one of the constitutive elements of transparency and openness in public life. The regulations governing this issue result from both EU and national law. The scope of these regulations becomes difficult to distinguish in the case of documents that are produced in connection with proceedings that EU institutions may be conducting against Member States (primarily Article 258 TFEU). This issue is the subject of case-law of both Polish administrative courts and of the Court of Justice of the EU. An analysis of the decisions of the domestic courts and the CJEU concerning the scope of application of Regulation No. 1049/2001 and the Polish Act on access to public information leads to the conclusion that it is the authority that created the document that decides about the legal order allowing for its disclosure. An application received by a national authority concerning a document produced by an EU institution should be examined on the basis of the provisions of Regulation No. 1049/2001. When a national authority receives a request for access to a document produced domestically, in connection with proceedings pending before an EU institution against the Member State concerned, national rules on access to information should apply.
Keywords: access to documents, principle of openness, documents produced by EU institutions, documents produced by state authorities, conditions for refusal of access to documents
Bibliografia/References
Allemano A., Unpacking the Principle of Openness in EU Law: Transparency, Participation and Democracy (July 30, 2013), “European Law Review” 2014, Forthcoming, HEC Paris Research Paper No. LAW-2013-1003, Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=2303644.
Augustyniak Ł., Nadzór Komisji Europejskiej nad implementacją prawa Unii. Postępowanie naruszeniowe jako forma kontroli, „Kontrola Państwowa” 2014/5, wrzesień–październik.
Biskup U., Rosch W., Recent case-law of the Court of Justice of the European Union on public access to documents: Regulation (EG) No. 1049/2001 and beyond, “Revue Internationale des Gouvernements Ouverts” 2015/2.
Cheruvu S., Fjestul J.C., Improving the efficiency of pretrial bargaining in disputes over noncompliance with international law: encouraging evidence from the European Union, “Journal of European Public Policy” 2021, DOI: 10.1080/13501763.2021.1945130.
Jurga-Wosik E., Polityka informacyjna i dostęp do dokumentów w instytucjach Unii Europejskiej, „Przegląd Politologiczny” 2012/4.
Opaliński B., Bloch A., Dostęp do informacji publicznej w prawie międzynarodowym i prawie Unii Europejskiej [w:] Dostęp do informacji publicznej, red. P. Szustakiewicz, Warszawa 2019.
Izabella Sobieraj
doktorantka, Katedra Europejskiego Prawa Gospodarczego, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Łódzki, Polska
ORCID: 0000-0003-0213-7302
Zamówienia publiczne a COVID-19. Analiza zmian
Wybuch pandemii choroby zakaźnej COVID-19 stanowi bezprecedensowe zjawisko, które jak żadne inne oddziałuje na wszystkie dziedziny gospodarki zarówno międzynarodowej, jak i krajowej. Przedmiotem niniejszego artykułu jest omówienie najważniejszych zmian legislacyjnych, które miały miejsce w Polsce w związku z przeciwdziałaniem rozprzestrzenianiu się choroby, jak również koniecznością ochrony działalności gospodarczej – w zakresie dotyczącym zamówień publicznych. Przedstawione zostaną przepisy ustawy Prawo zamówień publicznych, która weszła w życie 1.01.2021 r., jak również wytyczne Komisji Europejskiej oraz Urzędu Zamówień Publicznych. Analizowane zmiany dotyczą każdego etapu postępowania w sprawie udzielenia zamówienia publicznego, w tym realizacji zawartych już umów. Celem artykułu jest omówienie zakresu zmian oraz udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy przyjęte w minionych miesiącach instrumenty prawne są zjawiskiem rewolucyjnym, czy może obowiązujące do marca 2020 r. przepisy były bardziej „elastyczne” niż mogłoby się wydawać.
Słowa kluczowe: pandemia, zamówienia publiczne, COVID-19, zmiany legislacyjne
Izabella Sobieraj
PhD student, Department of European Commercial Law, Faculty of Law and Administration, University of Lodz, Poland
ORCID: 0000-0003-0213-7302
Public procurement and COVID-19. Change analysis
The outbreak of the COVID-19 pandemic is an unprecedented phenomenon that like no other affects all areas of the economy, both international and national. The subject of this article is to discuss the most important legislative changes that have taken place in Poland in relation to counteracting the spread of the disease, as well as the need to protect economic activity – as far as public procurement is concerned. The provisions of the Public Procurement Law, which entered into force on 1 January 2021, as well as the guidelines of the European Commission and the Public Procurement Office will be presented. The analysed changes relate to each stage of the public procurement procedure, including the implementation of already concluded contracts. The aim of the article is to discuss the scope of the changes and to answer the question whether the legal instruments adopted in the past months are a revolutionary phenomenon, or whether the provisions in force until March 2020 were more “flexible” than it might seem.
Keywords: pandemic, public procurement, COVID-19, legislative changes
Bibliografia/References
Brak możliwości uzyskania dokumentu dotyczącego podstaw wykluczenia z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego w związku z okolicznościami wywołanymi epidemią COVID-19 (informacja z 4 maja 2020 r.), https://www.uzp.gov.pl/zamowienia-covid-19/brak-mozliwosci-uzyskania-dokumentu-dotyczacego-podstaw-wykluczenia-z-postepowania-o-udzielenie-zamowienia-publicznego-w-zwiazku-z-okolicznosciami-wywolanymi-epidemia-covid-19.
Komunikat w sprawie art. 6 tzw. ustawy o COVID-19 (Informacja z 24 marca 2020 r.), https://www.uzp.gov.pl/zamowienia-covid-19/komunikat-w-sprawie-art.-6-tzw.-ustawy-o-covid-19.
Otwarcie ofert w sytuacji zagrożenia epidemicznego (Informacja z 16 marca 2020 r.), https://www.uzp.gov.pl/zamowienia-covid-19/otwarcie-ofert-w-sytuacji-zagrozenia-epidemicznego.
Przesłanki zatrzymania wadium w kontekście okoliczności wywołanych panującą epidemią COVID-19 (informacja z 24 kwietnia 2020 r.), https://www.uzp.gov.pl/zamowienia-covid-19/przeslanki-zatrzymania-wadium-w-kontekscie-okolicznosci-wywolanych-panujaca-epidemia-covid-19.
WHO Director-General’s opening remarks at the media briefing on COVID-19 – 11 March 2020, https://www.who.int/dg/speeches/detail/who-director-general-s-opening-remarks-at-the-media-briefing-on-covid-19---11-march-2020.
Krzysztof Gruszecki
radca prawny, Polska
ORCID: 0000-0002-5759-700X
Przejęcie przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska czynności należących do właściwości Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska
Jedną z podstawowych reguł polskiego systemu prawnego jest zasada praworządności mająca swoje umocowanie w art. 7 Konstytucji RP. Zgodnie z nią organy administracji, podejmując działania, bez względu na ich formę, powinny przestrzegać swojej właściwości Obowiązek ten odnosi się także do organów działających na podstawie ustawy z 20.07.1991 r. o Inspekcji Ochrony Środowiska, dalej zwana ustawą o Inspekcji. Sprawy z zakresu ochrony środowiska mają jednak różny poziom komplikacji. Dlatego w art. 22 ustawy o Inspekcji wprowadzono rozwiązanie, zgodnie z którym „Główny Inspektor Ochrony Środowiska może podejmować wszelkie czynności należące do właściwości wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska, jeśli uzna to za celowe ze względu na wagę lub zawiłość sprawy”. Niestety w przepisie tym nie określono, w jakiej formie procesowej powinno się to odbywać, jakie przesłanki muszą być do tego spełnione oraz jaki może być zakres „podejmowania czynności”. Dlatego też w artykule podjęto próbę wyjaśnienia, jaki może być zakres przedmiotowy działań podejmowanych na podstawie tego przepisu, kiedy można mówić o występowaniu przesłanek do tego oraz jakie skutki procesowe to wywołuje. Przedstawiono także propozycje zmian w omawianym przepisie, które ograniczyć mają wątpliwości związane z jego stosowaniem.
Słowa kluczowe: Inspekcja Ochrony Środowiska, właściwość organu, ochrona środowiska, formy działania administracji
Krzysztof Gruszecki
Legal counsel, Poland
ORCID: 0000-0002-5759-700X
Takeover of the activities of the Voivodeship Environmental Protection Inspector by the Chief Inspector of Environmental Protection
One of the basic rules of the Polish legal system is the principle of the rule of law, which is anchored in Article 7 of the Polish Constitution. According to it, when taking actions, regardless of their form, administrative bodies should respect their jurisdiction. This obligation also applies to bodies operating under the Act of 20 July 1991 on the Inspection for Environmental Protection, hereinafter referred to as the Inspection Act. However, environmental protection cases have various levels of complication. Therefore, in Art. 22 of the Inspection Act, a solution was introduced according to which “the Chief Inspector of Environmental Protection may undertake all activities within the competence of the Voivodeship Environmental Protection Inspector, if he deems it advisable due to the importance or complexity of the case”. Unfortunately, this provision does not specify the procedural form in which this should take place, what conditions must be met for this and what the scope of “taking action” may be. Therefore, the article attempts to explain what the objective scope of activities undertaken on the basis of this provision may be, when it is possible to talk about the existence of premises for this and what procedural effects it causes. Proposals for changes to the provision in question were also presented, which would reduce the doubts related to its application.
Keywords: Inspection for Environmental Protection, competence of the authority, environmental protection, forms of administration
Bibliografia/References
Danecka D., Radecki W., Inspekcja Ochrony Środowiska. Komentarz, LEX 2020.
Gruszecki K., Pojęcie sprawy administracyjnej w polskim postępowaniu administracyjnym, „Samorząd Terytorialny” 2005/11.
Morawski L., Wykładnia w orzecznictwie sądów. Komentarz, Toruń 2002.
Marcin Gubała
doktor nauk prawnych, adiunkt, Wyższa Szkoła Bankowa w Gdańsku, radca prawny, Polska
ORCID: 0000-0001-8443-3206
Prawidłowość przyznania rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego. Glosa do wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 20.02.2020 r., II SA/Wa 1856/19
Glosa dotyczy wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, w którym sąd uchylił decyzję odmawiającą przyznania rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego. Zdaniem sądu postępowanie, w wyniku którego zapadła decyzja, było obarczone wadami proceduralnymi. W szczególności organ wydający decyzję nie ustalił w sposób wyczerpujący stanu faktycznego sprawy oraz nie dokonał wnikliwej oceny posiadanego materiału dowodowego. Nie ustalił, w jaki sposób przebiegał proces wychowawczy dzieci skarżącej i czy rzeczywiście wystąpiło długotrwałe zaprzestanie ich wychowywania. W glosie Autor podziela ustalenia sądu, rozważa możliwe interpretacje pojęcia „długotrwałe zaprzestanie wychowywania”, a także wskazuje na to, że działanie organu można zakwalifikować jako naruszenie zasady pogłębiania zaufania do organów państwa.
Słowa kluczowe: rodzicielskie świadczenie uzupełniające, postępowanie administracyjne, wychowanie dzieci
dr Marcin Gubała
Assistant Professor, WSB University in Gdansk, legal counsel, Poland
ORCID: 0000-0001-8443-3206
The correctness of granting supplementary parental allowance. Gloss to the judgment of the Provincial Administrative Court in Warsaw dated 20 February 2020, II SA/Wa 1856/19
The gloss concerns the judgment of the Provincial Administrative Court in Warsaw, in which the court overturned the decision refusing to grant supplementary parental allowance. In the court's opinion, the procedure which resulted in the decision had procedural flaws. In particular, the authority issuing the decision did not exhaustively establish the facts of the case and did not make a thorough assessment of the evidence at hand. It had not established how the upbringing process of the applicant's children was carried out and whether there had actually been a prolonged discontinuation of their upbringing. In the gloss the Author shares the court's findings, considers possible interpretations of the term “prolonged discontinuation of upbringing”, and also indicates that the authority's actions may be classified as a violation of the principle of deepening trust in state organs.
Keywords: supplementary parental allowance, administrative proceedings, the upbringing of children
Bibliografia/References
Bursztynowicz M., Sługocka M., Postępowanie administracyjne dla jednostek samorządu terytorialnego, LEX 2020.
Chałas P., Zastosowanie zasad ogólnych postępowania administracyjnego w formułowaniu uzasadnienia faktycznego decyzji administracyjnej, „Przegląd Prawa Publicznego” 2009/1.
Król P., Odkrywanie podstawy aksjologicznej i teleologicznej działań administracyjnoprawnych w orzecznictwie sądów administracyjnych, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2018/4.
Wróbel A. [w:] M. Jaśkowska, M. Wilbrandt-Gotowicz, A. Wróbel, Komentarz aktualizowany do Kodeksu postępowania administracyjnego, LEX 2021.
Zieliński M., Wykładnia prawa. Zasady, reguły, wskazówki, Warszawa 2008.
