Długo oczekiwane dobrodziejstwo czy legislacyjny bubel? Kilka uwag o fundacji rodzinnejdr hab. Aleksander Kappes, prof. UŁ
Autor jest kierownikiem Zakładu Prawa Handlowego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego oraz adwokatem (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-2261-093X).
Długo oczekiwane dobrodziejstwo czy legislacyjny bubel? Kilka uwag o fundacji rodzinnej
Wprowadzenie do polskiego prawa fundacji rodzinnej jako fundacji prywatnej należy co do zasady ocenić pozytywnie, gdyż tego typu podmiotu brakowało i z pewnością będzie on wykorzystywany w praktyce. Jednak rozwiązania, zarówno zasadnicze, jak i szczegółowe, przyjęte w nowej ustawie generalnie zasługują na krytykę, a momentami nawet na surową krytykę. W artykule odniesiono się do zasadniczych problemów nowej regulacji: relacji fundacji rodzinnej z fundacją, mechanicznego przenoszenia przepisów o spółce z o.o., działalności gospodarczej fundacji rodzinnej i związanego z tym problemu statusu lub braku statusu przedsiębiorcy, wreszcie odpowiedzialności za zobowiązania fundacji.
Słowa kluczowe: fundacja rodzinna, fundacja, spółka z o.o., działalność gospodarcza, odpowiedzialność, rejestr
dr hab. Aleksander Kappes, professor of the University of Lodz
The author is head of the Sub-department of Commercial Law, Faculty of Law and Administration, University of Lodz, Poland (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-2261-093X).
Long-Awaited Boon or a Legislative Dud? Several Remarks About Family Foundations
In principle, the introduction of the family foundation as a private foundation into Polish law should be assessed positively as this type of entity has been lacking and will certainly be used in practice. However, both generic and specific solutions that were adopted in the new law generally deserve criticism, while some even call for harsh criticism. The article addresses the fundamental problems of the new regulations: the relation of a family foundation to a foundation, the mechanical transposition of provisions on limited liability companies, the business activities of a family foundation with the related problem of the status of an entrepreneur or otherwise, and finally the liability for a foundation’s debts.
Keywords: family foundation, foundation, limited liability company, business activity, liability, register
Bibliografia / References
Adamus R., Czy nazwa „fundacja rodzinna” powinna zostać?, „Rzeczpospolita” z 9.01.2023 r.
Adamus R. [w:] Fundacje rodzinne. Komentarz. Linia orzecznicza, red. R. Adamus, P. Stec, Warszawa 2023.
Bieniak M., Fundacja rodzinna – organizacja i funkcjonowanie, „Palestra” 2023/3.
Cioch H. [w:] H. Cioch, A. Kidyba, Ustawa o fundacjach. Komentarz, Warszawa 2007, LEX.
Dumkiewicz M. [w:] Ustawa o fundacjach. Komentarz, red. A. Kidyba, Warszawa 2023, LEX.
Kappes A. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 9, Prawo zobowiązań – umowy nienazwane, red. W.J. Katner, Warszawa 2023.
Kidyba A., Prawo handlowe, Warszawa 2021.
Kidyba A., Prowadzenie działalności gospodarczej przez fundacje, „Przegląd Prawa Handlowego” 1999/10.
Krysik A., Ustawa o fundacji rodzinnej, Warszawa 2023, Legalis.
Rzetecka-Gil I., Ustawa o fundacjach. Komentarz, Warszawa 2018, LEX.
Stec P. [w:] Fundacje rodzinne. Komentarz. Linia orzecznicza, red. R. Adamus, P. Stec, Warszawa 2023
Wiórek P.M., „Ciemna strona” fundacji rodzinnej? Uwagi z perspektywy prawa niemieckiego, „Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego” 2021/11.
Wiórek P.M., Ochrona wierzycieli spółki z o.o. poprzez osobistą odpowiedzialność ich wspólników. Koncepcja odpowiedzialności przebijającej i nadużycia formy prawnej spółki w prawie niemieckim i polskim, Wrocław 2016.
dr hab. Andrzej Wach, prof. UW
Autor jest profesorem uczelni w Katedrze Postępowania Cywilnego Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego oraz radcą prawnym (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-6196-2794).
Znaczenie koncepcji pluralizmu prawnego i lex mercatoria dla rozwoju pojęcia lex sportiva
Lex sportiva, fraza złożona z łacińskiego słowa lex, oznaczającego prawo, i włoskiego wyrazu sportiva, wskazującego na związki ze sportem, jest jedną z postaci prawa transnarodowego. Została ona wyróżniona w ramach koncepcji pluralizmu prawnego, która zakłada możliwość wydawania norm prawnych przez inne, niż państwo, organizacje społeczne i gospodarcze. Lex sportiva jest grupą prywatnych norm pochodzących od międzynarodowych organizacji sportowych. Są one wyróżniane w ramach wzajemnego oddziaływania między postanowieniami sportowego porządku prawnego i generalnymi zasadami prawa, właściwymi dla krajowych systemów prawnych. Te drugie mogą być wyłączane za pośrednictwem metody selekcji przez specyficzne dla sportu przepisy, przy czym granicą takiego ograniczenia jest zasada porządku publicznego. Konkretyzację lex sportiva stanowi również działalność Trybunału Arbitrażowego ds. Sportu w Lozannie, uważanego za Sąd Najwyższy światowego sportu. W artykule przedstawiono doktrynalne ujęcia wskazanej postaci prawa transnarodowego w relacji do konstrukcji lex mercatoria i przepisów prawa powszechnego dotyczącego sportu.
Słowa kluczowe: pluralizm prawny, prawo transnarodowe, reguły antydopingowe, sąd arbitrażowy, sportowy porządek prawny
dr hab. Andrzej Wach, professor of the University of Warsaw
The author is an associate professor at the Department of Civil Procedure, Faculty of Law and Administration, University of Warsaw, Poland, and an attorney at law (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-6196-2794).
The Importance of the Concepts of Legal Pluralism and Lex Mercatoria for the Development of the Notion of Lex Sportiva
Lex sportiva, a phrase composed of the Latin word lex, meaning law, and the Italian word sportiva, indicating links with sport, is one of the forms of transnational law. It has been distinguished within the framework of the concept of legal pluralism, which assumes that legal norms can be issued by public and economic organizations other than the state. Lex sportiva is a group of private norms derived from international sports organizations. They are distinguished within the mutual interaction between the provisions of the sporting legal order and the general principles of law applicable to national legal systems. The latter may be excluded through the selection method by sport-specific rules, the limit of such a restriction being the public policy doctrine. The activity of the Court of Arbitration for Sport in Lausanne, considered to be Supreme Court of global sport, is also a concretization of lex sportiva. The article presents legal scholars’ views on the aforementioned form of transnational law in relation to the construction of lex mercatoria and provisions of general law concerning sport.
Keywords: legal pluralism, transnational law, anti-doping rules, arbitration court sporting legal order
Bibliografia / References
Brethe de la Gressaye J., Laborde M., Introduction générale á l’etude du sport, Paris 1947.
Brohm J.-M., Sociologie politique du sport, Nancy 1992.
Buy F., Marmayou J.-M., Poracchia D., Rizzo F., Droit du sport, Paris 2009.
Casini L., The Making of a Lex Sportiva by the Court of Arbitration for Sport [w:] Lex sportiva: What is Sports Law?, red. R. Siekmann, J. Soek, Hague 2012.
Chaussard C., Les voies de reglement des litiges sportifs. Essai sur la coexistence des différentes formes de justice, Bourgogne 2006.
Coccia M., Fenomenologia della controversia e dei suoi modi di risoluzione, „Rivista di diritto sportivo” 1997/4.
Duval A., Lex Sportiva: A Playground for Transnational Law, „European Law Journal” 2013/6(19).
Goldman B., Lex Mercatoria, Forum Internationale, Deventer 1983.
Goldman B., Nouvelles réflexions sur la lex mercatoria [w:] Etudes de droit international en l’honneur de Pierre Lalive, red. Ch. Dominice, R. Patry, C. Reymond, Bâle-Francfort-sur-le-Main 1993.
Gurvitch G., Eléments de sociologie juridique, Paris 1940.
Hauriou M., La théorie de l’Institution et de la Fondation (Essai de vitalisme social) [w:] La Cite moderne et les transformations du droit, „Cahiers de la Nouvelle Tournée” 1925/4.
Husak D., Varieties of Strict Liability, „Canadian Journal of Law & Jurisprudence” 1995/2(8).
James M., Sports Law, London 2013.
Jessup Ph.C., Transnational Law, New Haven 1996.
Kahn Ph., Les principes généraux du droit devant les arbitres du commerce international, „Journal du droit international” 1989/2.
Kassis A., Thèorie générale des usages du commerce, Paris 1984.
Latty F., La lex sportiva. Recherche sur le droit transnational, Paris 2005.
Lindholm J., The Court of Arbitration for Sport and Its Jurisprudence. An Empirical Inquiry into Lex Sportiva, Hague 2019.
Loquin E., Ou en est la lex mercatoria? [w:] Souveraineté étatique et marches internationaux a la fin du 20éme siecle – Mélange a en l’honneur de Philippe Kahn, Paris 2000.
Loup J., Les sports et le droit, Paris 1930.
MacCormick N., Questioning Sovereignty: Law, State and Nation in the European Commonwealth, New York–Oxford 1999.
Nafziger J., The Principle of Fairness in the Lex Sportiva of CAS Awards and Beyond [w:] Lex sportiva: What is Sports Law?, red. R. Siekmann, J. Soek, Hague 2012.
Radke H., Odpowiedzialność dyscyplinarna i rozwiązywanie sporów w sporcie [w:] Prawo sportowe, red. M. Leciak, Warszawa 2018.
Radke H., Sport i prawo [w:] Prawo sportowe, red. M. Leciak, Warszawa 2018.
Reidenberg J.R., Lex informatica, „Texas Law Review” 1988/76.
Rigaux F., Droit public et droit privé dans les relations internationales, Paris 1977.
de Sousa Santos B., Law: A Map of Misreading. Toward a Postmodern Conception of Law, „Journal of Law and Society” 1987/3(14).
Schmitthoff C.M., Das neue Recht des Welthandels, „Rabels Zeitschrift für ausländisches und internationales Privatrecht” 1968/28.
Silance L., La formation de la regle de droit dans le domaine sportif [w:] Les regles de droit, Bruxelles 1971.
Tetley W., The lex maritima [w:] Lex Mercatoria and Arbitration: A Discussion of the New Law Merchant, red. Th.E. Carbonneau, New York 1990.
Wach A., Ewolucja w zakresie trybu rozstrzygania sporów dopingowych, „Przegląd Sądowy” 2022/5.
de Weger F., Webster, Matuzalem, De Sanctis … and the Future, „The International Sports Law Journal” 2011/3–4.
Weil P., Droit international public et droit administrative [w:] Mélanges offerts a Monsieur le Doyen Trotabas, Paris 1970.
Widłak T., Wybrane uwagi na temat charakteru i statusu lex sportiva w przestrzeni prawnomiędzynarodowej, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2015/4.
dr hab. Dariusz Szafrański
Autor jest nauczycielem akademickim na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego i Wyższej Szkoły Administracji Publicznej w Ostrołęce (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-8256-981X).
Przedsiębiorca zagraniczny jako osoba fizyczna
Celem artykułu jest analiza ustawowych przesłanek, które rozstrzygają o uznaniu osoby fizycznej (niezależnie od jej statusu prawnego) za przedsiębiorcę zagranicznego, a tym samym przesądzają o prawnej możliwości podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej na terytorium RP. Ustalenie to stanowi punkt wyjścia w kwestii podziału przedsiębiorców zagranicznych jako osób fizycznych na przedsiębiorców zagranicznych, którzy na terytorium RP są podmiotami traktatowej (wtórnej) swobody przedsiębiorczości (swobody świadczenia usług), oraz na przedsiębiorców zagranicznych, którzy na terytorium RP nie korzystają z tych swobód traktatowych. Podziałowi temu odpowiada zróżnicowanie (odrębność) zasad w zakresie podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej przez przedsiębiorców zagranicznych, którymi są osoby fizyczne, w tym obywatel polski.
Słowa kluczowe: osoba zagraniczna, przedsiębiorca zagraniczny, swoboda przedsiębiorczości, swoboda świadczenia usług, traktowanie narodowe, usługodawca
dr hab. Dariusz Szafrański
The author is an academic teacher at the Faculty of Law and Administration, University of Warsaw, Poland, and at the Higher School of Public Administration in Ostroleka, Poland (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-8256-981X).
A Foreign Entrepreneur as a Natural Person
The purpose of this article is to analyse the statutory prerequisites that are decisive for recognizing a natural person (irrespective of its legal status) as a foreign entrepreneur, and thus determine the legal possibility for such a person to undertake and carry out business activities in the Republic of Poland. This finding provides a starting point for dividing foreign entrepreneurs as natural persons into foreign entrepreneurs who, in the Republic of Poland, are subjects of the treaty-based (derivative) freedom of establishment (freedom to provide services) and foreign entrepreneurs who, in the Republic of Poland, do not enjoy these freedoms guaranteed by treaties. This division corresponds to the differentiation (distinctive character) of the rules on the taking up and pursuit of business activity by foreign entrepreneurs who are natural persons, including Polish citizens.
Keywords: foreign person, foreign entrepreneur, freedom of establishment, freedom to provide services, national treatment, service provider
Bibliografia / References
Gawrysiak-Zabłocka A., Prawo przedsiębiorczości i prawo spółek [w:] Prawo gospodarcze Unii Europejskiej, red. J. Barcz, Warszawa 2011.
Kożuch M., Swoboda świadczenia usług w Unii Europejskiej [w:] Prawo gospodarcze Unii Europejskiej, red. J. Barcz, Warszawa 2011.
Szafrański D., Przedmiot regulacji prawnej w ustawie o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, „Przegląd Prawa Handlowego” 2019/6.
Szafrański D., Transgraniczna działalność usługowa (wykonywana przez usługodawcę z państwa członkowskiego) [w:] Z zagadnień systemu prawa. Księga jubileuszowa Profesora Pawła Czechowskiego, red. A. Niewiadomski, K. Marciniuk, P. Litwiniuk, Warszawa 2021.
Szwarc-Kuczer M. [w:] Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, t. 1, red. A. Wróbel, Warszawa 2012.
dr hab. Jerzy P. Naworski
Autor jest profesorem Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, sędzią Sądu Okręgowego w Toruniu w stanie spoczynku (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9014-1338).
Sprawy rejestrowe inne niż o wpis w Kodeksie spółek handlowych. Zagadnienia wybrane (cz. 2)
Rola sądów rejestrowych wzrasta wraz z rozwojem gospodarki. Ustawodawca sukcesywnie rozszerza zakres ich kognicji obejmujący rozstrzyganie szeregu spraw rejestrowych niewpisowych, w tym często skomplikowanych sporów korporacyjnych. Potwierdza to zmiana Kodeksu spółek handlowych dokonana ustawą z 16.08.2023 r., która nakłada na sądy rejestrowe dodatkowe zadania w procedurze transgranicznego łączenia, podziału i przekształcenia spółek kapitałowych i spółki komandytowo-akcyjnej. Przedmiotem artykułu jest wyjaśnienie charakteru spraw rejestrowych niewpisowych oraz odpowiedź na pytanie, czy referendarz sądowy jest uprawniony do ich rozpoznania.
Słowa kluczowe: sąd rejestrowy, sprawy rejestrowe niewpisowe, sprawa cywilna, referendarz sądowy
dr hab. Jerzy P. Naworski
The author is a professor of the Nicolaus Copernicus University in Torun, Poland, and a retired judge of the Regional Court in Torun, Poland (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9014-1338).
Registration Cases Other Than Ones Concerning Entries under the Code of Commercial Partnerships and Companies. Selected Issues (Part 2)
The role of the registration courts grows as the economy develops. The legislator has successively expanded these courts’ jurisdiction to include resolving a range of cases nor relating to entries, including the oft-complex corporate disputes. This is confirmed by the amendment to the Code of Commercial Partnerships and Companies introduced by the Act of 16 August 2023, which imposes additional responsibilities on courts of registration in cross-border mergers, divisions and conversions of companies and limited joint-stock partnerships. This article aims to clarify the nature of registration cases not relating to entries and to answer the question whether an assistant judge has the authority to hear them.
Keywords: court of registration, registration cases not relating to entries, civil case, assistant judge
Bibliografia / References
Allerhand M., Kodeks handlowy. Komentarz, Lwów 1935.
Arkuszewska A. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Koszty sądowe w sprawach cywilnych. Dochodzenie roszczeń w postępowaniu grupowym. Przepisy przejściowe. Komentarz do zmian, t. 2, red. T. Zembrzuski, LEX 2020.
Bojarski M., Radecki W., Pozakodeksowe prawo karne, t. 2, Przestępstwa gospodarcze oraz przeciwko środowisku. Komentarz, Warszawa 2003.
Ereciński T., Gudowski J., Iwulski J., Prawo o ustroju sądów powszechnych. Ustawa o Krajowej Radzie Sądownictwa. Komentarz, red. J. Gudowski, Warszawa 2009.
Flaga-Gieruszyńska K., Zieliński A., Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, Warszawa 2022, Legalis.
Frąckowiak J., Zasada jedności prawa cywilnego czy prawa prywatnego a optymalna regulacja prawa handlowego, „Przegląd Prawa Handlowego” 2022/12.
Giezek J., Kardas P., Przepisy karne kodeksu spółek handlowych, Kraków 2003.
Herbet A. [w:] System Prawa Prywatnego, t. 17a, Prawo spółek kapitałowych, red. S. Sołtysiński, Warszawa 2010.
Góra-Błaszczykowska A. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 3, Artykuły 506–729, red. T. Wiśniewski, LEX 2021.
Jodłowski J., Resich Z., Lapierre J., Misiuk-Jodłowska T., Weitz K., Postępowanie cywilne, Warszawa 2009.
Kaczyński M.J. [w:] Kodeks postępowania cywilnego, t. 1b, Komentarz. Art. 425–729, red. A. Góra- Błaszczykowska, Warszawa 2020, Legalis.
Kidyba A., Kodeks spółek handlowych, t. 1, Komentarz do art. 1–300134, Warszawa 2022.
Kidyba A., Kodeks spółek handlowych, t. 2, Komentarz do art. 301–633, Warszawa 2022.
Koch A., Braki przy wpisie spółki z o.o. do rejestru handlowego i konsekwencje ich nieusunięcia (art. 173 k.h.), „Przegląd Prawa Handlowego” 1996/4.
Kunicki I. [w:] Kodeks postępowania cywilnego, t. 1b, Komentarz. Art. 425–729, red. A. Góra-Błaszczykowska, Warszawa 2020, Legalis.
Leśniak M., Postępowanie w sprawach o wpis w Krajowym Rejestrze Sądowym, „Przegląd Prawa Handlowego” 2001/5.
Leśniak M., Wybrane problemy związane ze stosowaniem ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym i kodeksu spółek handlowych, „Przegląd Prawa Handlowego” 2001/9.
Łazarska A., Szanciło T. [w:] Kodeks postępowania cywilnego, t. 1, Komentarz. Art. 1–50539, red. T. Szanciło, Warszawa 2019, Legalis.
Marszałkowska-Krześ E., Wpisy w rejestrze przedsiębiorców dotyczące spółek handlowych, Warszawa 2004.
Michnik A., Postępowanie o wpis do rejestru przedsiębiorców, Warszawa 2009.
Marszałkowska-Krześ E., Budniak-Rogala A. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, red. E. Marszałkowska-Krześ, I. Gil, Legalis 2023.
Namitkiewicz J., Kodeks handlowy. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z komentarzem i skorowidzem rzeczowym, Łódź 1994.
Naworski J.P., Ochrona prawa kontroli wspólnika spółki z o.o. w procedurze sądowej (cz. 2), „Przegląd Prawa Handlowego” 2022/5.
Opalski A., Wiśniewski A.W. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 3a, Spółka akcyjna. Komentarz. Art. 301–392, red. A. Opalski, Warszawa 2016.
Opalski A. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 2a, Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Komentarz. Art. 151–226, red. A. Opalski, Warszawa 2018.
Pruś P. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 2, Art. 478–1217, red. M. Manowska, LEX 2022.
Radkiewicz T. [w:] Kodeks postępowania cywilnego, t. 2, Komentarz. Art. 506–1217, red. T. Szanciło, Legalis 2019.
Raglewski J., Potrzeszcz R. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, t. 4, Tytuł IV. Łączenie, podział i przekształcanie spółek. Tytuł V. Przepisy karne. Tytuł VI. Zmiany w przepisach obowiązujących, przepisy przejściowe i przepisy końcowe, red. T. Siemiątkowski, R. Potrzeszcz, Warszawa 2011.
Rodzynkiewicz M. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 4, Łączenie, podział i przekształcanie spółek. Przepisy karne. Komentarz. Art. 491–633, red. A. Opalski, Warszawa 2016.
Rogala M., Spółki osobowe a przepisy karne Kodeksu spółek handlowych, „Przegląd Sądowy” 2001/1.
Siemiątkowski T., Potrzeszcz R. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz. Tytuł III. Spółki kapitałowe. Dział I. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, t. 2, red. T. Siemiątkowski, R. Potrzeszcz, Warszawa 2011.
Suski P., Czynności nadzorcze i pomocnicze sądu rejestrowego [w:] Aurea praxis, aurea theoria. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Tadeusza Erecińskiego, t. 1, red. J. Gudowski, K. Weitz, Warszawa 2011.
Suski P., Rejestry sądowe spółek handlowych, spółdzielni, przedsiębiorstw państwowych, Warszawa 1994.
Waśkowski E., Teoria wykładni prawa cywilnego, Warszawa 1936.
Wiśniewski A.W. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 2a, Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Komentarz. Art. 151–226, red. A. Opalski, Warszawa 2016.
Zamojski Ł., Przepisy o charakterze karnym stosowane przez sąd rejestrowy, „Prawo Spółek” 2008/5.
Zawłocki R. [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, J. Szwaja, Kodeks spółek handlowych, t. 4, Komentarz do artykułów 459–633, Warszawa 2009.
Zembrzuski T. [w:] Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, t. 1, Artykuły 1–366, red. T. Wiśniewski, LEX 2021.
Aleksander Hyżorek
Autor jest asystentem w Katedrze Prawa Publicznego i Teorii Prawa na Wydziale Psychologii i Prawa w Poznaniu, Instytut Prawa, Uniwersytet SWPS (ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0433-1643).
Sukcesja decyzji o pozwoleniu na budowę
Sukcesja administracyjnoprawna przez lata budziła wątpliwości – poczynając od poglądów wskazujących na jej niedopuszczalność, po jej uznanie z kilkoma wyjątkami. W chwili obecnej, na mocy przepisów Kodeksu spółek handlowych, sukcesja uniwersalna obejmująca sukcesję administracyjnoprawną jest co do zasady dopuszczalna. W odniesieniu do decyzji o pozwoleniu na budowę dopuszczono również sukcesję singularną, która określona została w przepisach Prawa budowlanego. Zawarta w artykule analiza wskazuje na różnice między obiema instytucjami, jak również wykazuje ich wzajemny stosunek. Stanowi to podstawę do konkluzji zakładającej, że przy sukcesji uniwersalnej decyzji o pozwoleniu na budowę moment przejścia praw i obowiązków następuje z mocy prawa i niedopuszczalne jest przeniesienie takiej decyzji przy wykorzystaniu sukcesji singularnej.
Słowa kluczowe: następstwo prawne, sukcesja administracyjnoprawna, sukcesja pozwolenia na budowę, przeniesienie pozwolenia na budowę, sukcesja singularna, sukcesja uniwersalna
Aleksander Hyżorek
The author is an assistant lecturer at the Department of Public Law and Legal Theory, Faculty of Psychology and Law in Poznan, Institute of Law, SWPS University, Poznan, Poland (ORCID: https://orcid.org/0000-0003-0433-1643).
Succession of Building Permit Decisions
Over the years, administrative law succession has given rise to questions, ranging from views indicating its inadmissibility to those recognizing it, subject to a few exceptions. Currently, under the Code of Commercial Partnerships and Companies, universal succession including administrative law succession is in principle permissible. With respect of the building permit decision, singular succession, which is defined in the provisions of the Building Law, has also been allowed. The analysis contained in this article indicates the differences between the two institutions and demonstrates their mutual relationship. This provides the basis for the conclusion that, in the case of universal succession of a building permit decision, the moment of transfer of rights and obligations occurs by operation of law and it is not permissible to transfer such a decision using singular succession.
Keywords: legal succession, administrative law succession, building permit succession, transfer of building permit, singular succession, universal succession
Bibliografia / References
Dyl M. [w:] Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, red. R. Hauser, M. Wierzbowski, Warszawa 2021, Legalis.
Góralczyk W. jr., Górka M., Przeniesienie praw z aktu administracyjnego na przykładzie zezwolenia na prowadzenie apteki [w:] Fenomen prawa administracyjnego. Księga jubileuszowa Profesora Jana Zimmermanna, red. W. Jakimowicz, M. Krawczyk, I. Niżnik-Dobosz, Warszawa 2019.
Jakubowicz J., Sukcesja uniwersalna publicznoprawna (administracyjna i podatkowa) przy łączeniach, przekształceniach i podziałach spółek, https://hdl.handle.net/10593/12962 (dostęp: 22.02.2023 r.).
Kasznica S., Polskie prawo administracyjne, Poznań 1947.
Kidyba A., Kopaczyńska-Pieczniak K. [w:] Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, Warszawa 2010, LEX.
Kosicki A. [w:] Prawo budowlane. Komentarz aktualizowany, red. A. Plucińska-Filipowicz, M. Wierzbowski, LEX 2021.
Kruszyńska-Kośmicka M., Wyjątki od zasady nieprzenoszalności praw i obowiązków administracyjnych, „Przedsiębiorczość i Zarządzanie” 2019/3.
Kuliński M., Przeniesienie pozwolenia na budowę [w:] Bezpieczeństwo umów w procesie budowlanym, red. M. Kuliński, Warszawa 2017, Legalis.
Matan A., Akt administracyjny „osobowo-rzeczowy” – zagadnienia następstwa prawnego, „Roczniki Administracji i Prawa” 2008/7–8.
Nowicka A., Podział spółek [w:] Prawo spółek handlowych, red. A. Koch, J. Napierała, Warszawa 2019.
Oplustil K. [w:] J. Bieniak, M. Bieniak i in., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2022, Legalis.
Ostrowska A. [w:] Prawo budowlane. Komentarz, red. A. Gliniecki, Warszawa 2016, LEX.
Skorczyńska E., Sukcesja publicznoprawna w procesie łączenia się spółek na tle pojęcia następstwa prawnego w prawie administracyjnym, „Prawo Spółek” 2003/11.
Skóra A., Kardasz P., Madziar I., Szelągowska K. [w:] Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz do art. 61–126, t. 2, red. M. Karpiuk, P. Krzykowski, A. Skóra, Olsztyn 2020, LEX.
Szumański A. [w:] S. Sołtysiński, A. Szajkowski, A. Szumański, J. Szwaja, Kodeks spółek handlowych, t. 4, Komentarz do artykułów 459–633, Warszawa 2012, Legalis.
Wolter A., Prawo cywilne. Zarys części ogólnej, Warszawa 1972.
Ziemski K.M., Sukcesja praw i obowiązków publicznoprawnych, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2009/1.
Jędrzej Rabsztyn
Autor jest absolwentem Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego.
Swoboda kształtowania klauzul liquidation preference i drag along w inwestycjach private equity i venture capital
W artykule autor bada zagadnienie swobody kształtowania postanowień umownych, analizując klauzule liquidation preference i drag along w inwestycyjnych typu private equity i venture capital. Klauzule te wywodzą się z zasady swobody umów. Z powodu braku ustawowego unormowania inwestycji private equity i venture capital niezbędne jest wypracowanie dobrych praktyk w tym obszarze, co autor szeroko rozważa.
Słowa kluczowe: prawo cywilne, liquidation preference, umowy w transakcjach mergers & acquisitions, private equity, venture capital
Jędrzej Rabsztyn
The author is a graduate of the Faculty of Law and Administration, University of Warsaw, Poland.
Freedom to Draft Liquidation Preference and Drag Along Clauses in Private Equity and Venture Capital Investments
In this article, the author examines the issue of freedom to draft contractual provisions by analysing liquidation preference and drag along clauses in private equity and venture capital investments. These clauses derive from the principle of the freedom of contract. In the absence of statutory standardization of private equity and venture capital investments, it is necessary to develop good practices in this area, which the author considers at length.
Keywords: civil law, liquidation preference, contracts in mergers & acquisitions, private equity, venture capital
Bibliografia / References
Balcarek S., Klauzula liquidation preference w świetle swobody umów oraz wybranych instytucji prawa handlowego, „Ius Novum” 2022/1.
Ciszkiewicz M., Kucharski M., Prawo pociągnięcia (drag along) i prawo przyłączenia (tag along) [w:] Przewodnik po transakcjach fuzji i przejęć, red. B. Marcinkowski, Warszawa 2020.
Czub K. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. M. Balwicka-Szczyrba, A. Sylwestrzak, Warszawa 2022, LEX.
Dumkiewicz M., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2020.
Fuchs B. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 3, Zobowiązania. Część ogólna (art. 353–534), red. M. Habdas, M. Fras, Warszawa 2018.
Gabryełczyk K., Alternatywne fundusze inwestycyjne [w:] Współczesna bankowość inwestycyjna, red. A. Szelągowska, Warszawa 2009.
Gompers P., Lerner J., The venture capital cycle, London 2004.
Horelik M., Wielki szort, czyli jak praktyka banków, funduszy hedgingowych oraz funduszy private equity wpływa na rzeczywistość prawną i rynkową, „Przegląd Prawa Handlowego” 2022/8.
Jasiński K., Klauzula drag-along – dalsze rozważania, „Przegląd Prawa Handlowego” 2022/3.
Jasiński K., Klauzula drag-along – podejście alternatywne, „Przegląd Prawa Handlowego” 2021/5.
Karaszewski G. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. J. Ciszewski, Warszawa 2014.
Kidyba A. [w:] M. Dumkiewicz, A. Kidyba, Komentarz aktualizowany do art. 1–300 Kodeksu spółek handlowych, LEX 2023.
Machnikowski P. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. E. Gniewek, P. Machnikowski, Warszawa 2023, Legalis.
Mazur P., Klauzule drag-along jako umowy przedwstępne na rzecz osoby trzeciej, „Przegląd Prawa Handlowego” 2020/12.
Nazaruk P. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz aktualizowany, red. J. Ciszewski, P. Nazaruk, LEX 2023.
Nowacki A., Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, t. 1, Komentarz. Art. 151–226 KSH, Warszawa 2018.
Opalski A. [w:] Kodeks spółek handlowych, t. 2a, Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Komentarz. Art. 151–226, red. A. Opalski, Warszawa 2018, Legalis.
Panfil M., Fundusze private equity: wpływ na wartość spółki, Warszawa 2005.
Partyk A., Partyk T., Nieekwiwalentność świadczeń stron jako podstawa nieważności umowy, LEX 2022.
Rodzynkiewicz M., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, Warszawa 2018.
Siemiątkowski T., Potrzeszcz R., Zmiany w kodeksie spółek handlowych – omówienie i komentarz (cz. 2), „Przegląd Prawa Handlowego” 2004/3.
Szlęzak A., Klauzula drag along – dyskusji ciąg dalszy, „Przegląd Prawa Handlowego” 2021/7.
Szlęzak A., Krytycznie o polemice: kwalifikacja prawna klauzuli drag along, „Przegląd Prawa Handlowego” 2022/7.
Szlęzak A., Mazur P., Wybrane umowy w transakcjach mergers & acquisitions (share deals) w świetle KC i KSH, Warszawa 2022.
Terc A. [w:] Kodeks spółek handlowych. Komentarz, red. Z. Jara, Warszawa 2022, Legalis.
Wiśniewski T. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 3, Zobowiązania. Część ogólna, red. J. Gudowski, Warszawa 2018.
Wiśniewski T. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Księga trzecia. Zobowiązania, t. 1, red. J. Gudowski, Warszawa 2013.
Wiśniewski T. [w:] Komentarz do Kodeksu cywilnego. Księga trzecia. Zobowiązania, t. 1, red. G. Bieniek, Warszawa 2011.
Patrycja Okońska
Autorka jest doktorantką w Szkole Doktorskiej Nauk Społecznych Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9559-0618).
Postępowanie grupowe a zasada pełnego odszkodowania
Hierarchia wartości chronionych w postępowaniu grupowym stawia pod znakiem zapytania realizację zasady pełnego odszkodowania. Już sam warunek dopuszczalności postępowania grupowego w przypadku roszczeń pieniężnych, czyli konieczność wystąpienia po stronie powodowej grupy podmiotów z roszczeniem ujednoliconym kwotowo, może być ujmowany jako umiejscowione poza Kodeksem cywilnym ograniczenie zasady pełnego odszkodowania. Dalej idących ograniczeń można upatrywać w instrumentach proponowanych w dyrektywie 2020/1828, do których należą: możliwość przystąpienia do grupy w modelu opt-out i finansowanie postępowania grupowego przez podmiot trzeci. W artykule przeanalizowano obowiązujące przepisy polskiej ustawy o postępowaniu grupowym oraz przepisy wciąż nieimplementowanej dyrektywy 2020/1828, wskazujące kierunek przyszłego rozwoju tej regulacji. Podkreślono odrębności konstrukcji i celu postępowania grupowego od zwykłego postępowania cywilnego, które uzasadniać mogą odstąpienie od zasady pełnego odszkodowania jako determinanty postępowania w sprawach o zasądzenie świadczenia odszkodowawczego.
Słowa kluczowe: postępowanie grupowe, proces cywilny, finansowanie postępowań sądowych, zasada pełnego odszkodowania, odszkodowanie w procesie cywilnym, pozwy zbiorowe
Patrycja Okońska
The author is a PhD student at the Doctoral School of Social Sciences, Maria Curie-Sklodowska University in Lublin, Poland (ORCID: https://orcid.org/0000-0002-9559-0618).
Class Actions Proceedings and the Principle of Full Compensation
The hierarchy of values protected in class action proceedings calls into question the implementation of the principle of full compensation. The very condition for the admissibility of class action proceedings in the case of monetary claims, i.e., the need for a group of claimants to have a claim that is standardized in amount, can be seen as limiting the principle of full compensation for reasons not resulting from the Civil Code. Further restrictions can be found in the instruments proposed in Directive 2020/1828, which include the possibility to join a class action in an opt-out model and the funding of class action proceedings by a third party. The article analyses the current provisions of the Polish Act on Class Action Lawsuits and the provisions of Directive 2020/1828, not yet implemented, which indicate the direction of the future development of this regulation. Emphasis is placed on the distinctiveness of the construction and purpose of class actions compared to ordinary civil proceedings, which may justify deviating from the principle of full compensation as a determinant of proceedings in cases involving compensation claims.
Keywords: class action proceedings, civil procedure, litigation funding, principle of full compensation, compensation in civil procedure, class action
Bibliografia / References
Brunet E., Class Action Objectors: Extortionist Free Riders or Fairness Guarantors, „University of Chicago Legal Forum” 2003/1.
Cieślak S., Aksjologiczne uzasadnienie postępowań odrębnych w procesie cywilnym, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2022/5.
Dodson S., An Opt-In Option for Class Actions, „Michigan Law Review” 2016/2(115).
Eisenberg T., Miller G., The Role of Opt-Outs and Objectors in Class Action Litigation: Theoretical and Empirical Issues, „Vanderbilt Law Review” 2004/5(57).
Grzegorczyk P., Ustawa o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym. Ogólna charakterystyka, Warszawa 2011.
Hurter E., Opting in or opting out in class action proceedings: from principles to pragmatism?, „De Jure Law Journal” 2017/1(50), https://dx.doi.org/10.17159/2225–7160/2017/v50n1a4.
Issacharoff S., Preclusion, Due Process, and the Right to Opt Out of Class Actions, „Notre Dame Law Review” 2002/4(77).
Jaworski T., Radzimierski P., Ustawa o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym. Komentarz, Warszawa 2010.
Kalajdzic J., Cashman P., Longmoore A., Justice for Profit: A Comparative Analysis of Australian, Canadian and U.S. Third Party Litigation Funding, „The American Journal of Comparative Law” 2013/1(61).
Mikroulea A.P., Collective redress in European Competition Law, „Zeitschrift fur Wettbewerbsrecht” 2016/4(14).
Murphy B., Navigating through the principles and practicalities of Group Cost Orders, Common Fund Orders and No Win No Fee, https://www.fedcourt.gov.au/digital-law-library/judges-speeches/justice-murphy/murphy-j-20220318#_ftn4 (dostęp: 25.10.2023 r.).
Nagy C.I., European Models of Collective Actions [w:] Collective Actions in Europe, red. C.I. Nagy, Cham 2019.
Orecki M., Przesłanki dopuszczalności postępowania grupowego w polskim procesie cywilnym. Uwagi na tle postanowienia Sądu Najwyższego z 28.01.2015 r. (I CSK 533/14) oraz wybranego orzecznictwa sądów powszechnych, „Przegląd Sądowy” 2016/4.
Pietkiewicz P., Rejdak M., Ustawa o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym. Komentarz, Warszawa 2011.
Sieradzka M., Postępowanie grupowe – kolejny krok w kierunku wzmocnienia ochrony interesu wielu podmiotów w jednym postępowaniu, „Przegląd Prawa Handlowego” 2010/4.
Sieradzka M., Ustawa o dochodzeniu roszczeń w postępowaniu grupowym. Komentarz, Warszawa 2010.
Stevenson C.P., Damages and Other Monetary Awards in Class Proceedings, LSUC Conference March 27, 2012 on The Law of Damages, https://www.swlawyers.ca/wp-content/uploads/2019/06/Damages-and-Other-Monetary-Awards-in-Class-Proceedings_-_Colin-Stevenson.pdf (dostęp: 25.10.2023 r.).
Waye V., Morabito V., When Pragmatism Leads to Unintended Consequences: A Critique of Australia’s Unique Closed Class Regime, „Theoretical Inquiries in Law” 2018/1(19).
Zamów prenumeratę: https://www.profinfo.pl/czasopisma
