Wyrok TK z 4.07.2023 r., SK 14/21, w sprawie definicji budowli w podatku od nieruchomości – czyli o tym, że piekło bywa dobrymi intencjami wybrukowanedr hab. Wojciech Morawski, prof. UMK
Autor jest kierownikiem Katedry Prawa Finansów Publicznych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu oraz radcą prawnym. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-2396-9434
Wyrok TK z 4.07.2023 r., SK 14/21, w sprawie definicji budowli w podatku od nieruchomości – czyli o tym, że piekło bywa dobrymi intencjami wybrukowane
Artykuł jest poświęcony analizie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 4.07.2023 r. w sprawie definicji budowli w podatku od nieruchomości, w którym TK stwierdził niekonstytucyjność regulacji podatkowej. Autor krytykuje głównie uzasadnienie wyroku. Bada również kwestię odnoszącą się do skutków klauzuli odraczającej, którą zawiera prezentowany wyrok.
Słowa kluczowe: podatek od nieruchomości, budowla, wykładnia prawa podatkowego, Trybunał Konstytucyjny
dr hab. Wojciech Morawski, professor of the Nicolaus Copernicus University in Torun
The author is head of the Department of Public Finance Law, Nicolaus Copernicus University in Torun, Poland, and an attorney at law. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-2396-9434
Judgment of the Constitutional Tribunal of 4 July 2023, SK 14/21, on the Definition of a Construction Structure for Real Estate Tax Purposes, or the Road to Hell Can Be Paved with Good Intentions
The article is devoted to an analysis of the judgment of the Constitutional Tribunal of 4 July 2023, SK/14/21, on the definition of a construction structure in real estate tax, in which the Tribunal held the tax regulation unconstitutional. The author mainly criticizes the statement of reasons for the judgment, while examining the issue relating to the effect of the deferral clause contained in the judgment in point.
Keywords: real estate tax, construction structure, interpretation of tax law, Constitutional Tribunal
Bibliografia / References
Banasik P., Morawski W., Podatek od nieruchomości – przypadkowe zmiany [w:] Nowe narzędzia prawne w podatkach dochodowych i majątkowych. Poprawa efektywności systemu podatkowego, red. B. Brzeziński, K. Lasiński-Sulecki, W. Morawski, Warszawa 2018
Brzeziński B., Morawski W., Kable telekomunikacyjne znajdujące się w kanalizacji kablowej a podatek od nieruchomości, „Przegląd Podatkowy” 2008/10
Jaśkowska M., Skutki orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego dla procesu stosowania prawa wobec zasady bezpośredniego stosowania konstytucji [w:] Instytucje współczesnego prawa administracyjnego. Księga jubileuszowa Profesora zw. dra hab. Józefa Filipka, red. I. Skrzydło-Niżnik, P. Dobosz, D. Dąbek, M. Smaga, Kraków 2001
Kačaljak M., In dubio mitius a limity jeho aplikácie v daňovom práve na Slovensku, „Bulletin Slovenskej Komory Daňových Poradcov” 2020/3
Matczak M., Duda P., Karaś T., Luty O., Pawłowski P., O sposobach obowiązywania i stosowania niekonstytucyjnych przepisów. Uwagi na tle art. 190 Konstytucji RP, „Przegląd Sejmowy” 2007/5
Morawski W., Boháč R., In dubio pro tributario/In dubio mitius as a rule of reasoning in tax law interpretation, „Intertax” 2023, Vol. 51, No. 6–7
Morawski W., Budynek wypełniony urządzeniami budowlą?, „Monitor Podatkowy” 2015/12
Sarnowiec-Cisłak M., Klauzula odraczająca w praktyce sądów administracyjnych, Toruń 2019
Słupczewski M., Rozumowanie per analogiam w prawie podatkowym, Warszawa 2023
Špírková T., Vybrané principy daňového práva a jejich význam [w:] Weyrovy dny právní teorie, red. M. Večeřa, T. Sobek, L. Tvrdíková, M. Hapla, Brno 2020
Williams R.C. [w:] Legal Interpretation of Tax Law, red. R.F. van Brederode, R. Krever, Alphen aan den Rijn 2014
dr Beata Rogowska-Rajda
Autorka jest adiunktem na Wydziale Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-3879-3440
VAT w gminach – ciąg dalszy
Artykuł podejmuje próbę wyspecyfikowania najważniejszych zasad interpretacyjnych wypracowanych w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości dotyczącym podmiotów prawa publicznego (działających również w charakterze organów władzy). Zaproponowany „szablon interpretacyjny” będzie jednak tylko wprowadzeniem do głównego wątku artykułu, mianowicie ostatnich orzeczeń TS w polskich sprawach związanych z opodatkowaniem VAT wykonywanych przez gminy czynności usuwania azbestu na rzecz swoich mieszkańców oraz organizowania rozwoju odnawialnych źródeł energii (OZE). Orzeczenia te wydają się zamykać ostatecznie dyskusję na ten temat. Przyszłe rozliczenia gmin w tym obszarze nie budzą już zatem wątpliwości, problematyczne jest jednak – z uwagi na dotychczasową zróżnicowaną praktykę gmin w tym zakresie – uporządkowanie przeszłych rozliczeń. Sytuację komplikuje dodatkowo finansowanie tych wydatków z państwowego programu wsparcia i kwalifikowalność VAT w nich zawartego. Propozycje rozwiązania tego swoistego węzła gordyjskiego zostały zawarte w konkluzjach artykułu.
Słowa kluczowe: gmina, podatnik VAT, działalność gospodarcza, podmiot prawa publicznego, organ władzy publicznej
dr Beata Rogowska-Rajda
The author is an assistant professor at the Faculty of Economic Sciences, University of Warsaw, Poland. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-3879-3440
VAT in Municipalities – Continued
The article attempts to specify the most important interpretative principles developed in the case law of the Court of Justice concerning public law subjects (also acting as authorities). However, the proposed ‘interpretative template’ will only serve to introduce the main thrust of the article, namely recent CJ rulings in Polish cases concerning the VAT treatment of asbestos removal activities performed by municipalities for the benefit of their residents and the organization of RES development. These rulings seem to end the discussion on this topic for good. Therefore, future settlements of the municipalities in this area no longer cause doubts, but what is problematic - due to the hitherto different practices of municipalities in this area - is putting past settlements in good order. The situation is further complicated by the fact that these expenses are funded from a state support programme and by the the eligibility of the VAT included in them. Proposals for solving this peculiar Gordian knot are included in the article’s conclusions.
Keywords: municipality, VAT taxable person, business activity, public law subject, public authority
Bibliografia / References
Armand C., VAT for public entities and charities – should the Sixth Directive be renegotiated?, „International VAT Monitor”, November/December 2006, International Bureau of Fiscal Documentation
Famulska T., Rogowska-Rajda B., VAT a działalność jednostek samorządu terytorialnego – wybrane problemy [w:] Finanse samorządu terytorialnego, red. L. Patrzałek, H. Kociemska, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu” 2015/404
Oddziaływanie instytucji interpretacji podatkowych na finanse przedsiębiorstw, red. T. Famulska, Warszawa 2013
Rogowska-Rajda B., Opodatkowanie VAT podmiotów utworzonych przez jednostki samorządu terytorialnego w świetle orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej [w:] Przesłanki i zakres obciążeń fiskalnych w teorii i praktyce , red. J. Szołno-Koguc, Lublin 2019
Rogowska-Rajda B., Opodatkowanie VAT rekompensat przyznawanych operatorom publicznego transportu zbiorowego w świetle orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej oraz orzecznictwa sądów administracyjnych, „Przegląd Podatkowy” 2022/9
Rogowska-Rajda B., Tratkiewicz T., Działalność jednostek samorządu terytorialnego jako organów władzy publicznej w świetle przepisów o podatku od towarów i usług, „Samorząd Terytorialny” 2012/12
Rogowska-Rajda B., Tratkiewicz T., Generalne zasady wstępnego odliczania podatku naliczonego VAT przez jednostki samorządu terytorialnego w świetle przepisów unijnych i implementujących je polskich regulacji, „Finanse Komunalne” 2017/7–8
Rogowska-Rajda B., Tratkiewicz T., Opodatkowanie podatkiem VAT organów władzy publicznej w świetle orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, „Samorząd Terytorialny” 2018/7–8
Rogowska-Rajda B., Tratkiewicz T., Zasady korygowania odliczenia wstępnego w VAT przez jednostki samorządu terytorialnego w świetle przepisów unijnych u implementujących je polskich regulacji, „Finanse Komunalne” 2018/1–2
Natalia Wasielewska
Autorka jest doradcą podatkowym
Koszty uzyskania przychodów czy wydatki o charakterze osobistym – gdzie przebiega granica?
Koszty uzyskania przychodów pełnią fundamentalną funkcję przy ustalaniu, czy i w jakim stopniu przychód podatnika zostanie opodatkowany podatkiem dochodowym. Ustawowa definicja kosztów uzyskania przychodów jest więc bez wątpienia jedną z najistotniejszych definicji w obszarze podatków dochodowych, jednak ze względu na jej bardzo ogólny i nieprecyzyjny charakter zarówno organy podatkowe, jak i podatnicy mają dużą swobodę w klasyfikacji określonych wydatków jako kosztów podatkowych. Najwięcej problemów w tym zakresie przysparzają wydatki, które nie tylko są związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, ale również zaspokajają potrzeby osobiste przedsiębiorców. Niniejszy artykuł ukazuje niekonsekwencję organów podatkowych w podejściu do rozpoznawania w kosztach uzyskania przychodów wydatków noszących znamiona osobistych oraz zwraca uwagę na wadliwość praktyki stosowania prawa w tym obszarze.
Słowa kluczowe: koszty uzyskania przychodów, wydatki niestanowiące kosztów uzyskania przychodów, koszty podatkowe, wydatki o charakterze osobistym
Natalia Wasielewska
The author is a tax adviser
Tax-Deductible Expenses or Expenses of Personal Nature: Where Does the Boundary Lie?
Tax-deductible expenses play a fundamental role in determining whether and to what extent a taxpayer’s income will be subject to income tax. The statutory definition of tax-deductible expenses is thus undoubtedly one of the most relevant definitions in the area of income taxes. However, as it is a very general and imprecise definition, both tax authorities and taxpayers have considerable leeway of discretion in classifying certain expenses as tax expenses. Particularly problematic in this context are expenses that are not only related to business activities, but also satisfy the personal needs of entrepreneurs. This article reveals the inconsistent approaches of tax authorities in recognizing as tax-deductible expenses some expenses of personal nature and draws attention to the defectiveness of the practice of applying the law in this area.
Keywords: tax-deductible expenses, non-deductible expenses, business expenses, expenses of personal nature
Bibliografia / References
Bartosiewicz A., Jurek M., Klimek K., Kowalski R., Krywan T., Postrzech Ł., Woźniak J., Ziółkowski P., Wydatki na cele osobiste, a koszty uzyskania przychodów w PIT, ABC
Bartosiewicz A., Kubacki R., PIT. Komentarz, Warszawa 2015
Gomułowicz A., Komentarz do art. 22 [w:] J. Małecki, A. Gomułowicz, Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych. Komentarz, Warszawa 2003
Pawlik M., Ewolucja celowościowego podejścia do kosztów uzyskania przychodu w orzecznictwie NSA, „Monitor Podatkowy” 2001/7
Radzikowski K., Pojęcie kosztu uzyskania przychodów w ustawach o podatkach dochodowych, „Przegląd Prawa Publicznego” 2009/10
Ślifirczyk M., Związek przyczynowo-skutkowy jako przesłanka zaliczenia kosztów postępowań sądowych do kosztów uzyskania przychodów, „koncepcje opodatkowania dochodu – refleksje na 30-lecie podatku dochodowego od osób fizycznych” , Warszawa 2022
Tetłak K., Zaliczenie wydatków na studia wyższe do kosztów uzyskania przychodów z działalności gospodarczej, „Kwartalnik Doradca Podatkowy” 2020/3
Wilk M., Brak ujęcia kosztu w katalogu kosztów nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów [w:] Opodatkowanie działalności gospodarczej w Polsce, red. A. Mariański, Warszawa 2016
Damian Kłosowicz
Autor jest aplikantem radcowskim przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Warszawie oraz Associate w kancelarii Staniek & Partners: Law for Industry. ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7621-1021
Świadczenie fundacji rodzinnej jako transakcja kontrolowana
Celem artykułu jest analiza, czy świadczenie wykonane przez fundację rodzinną (w rozumieniu art. 2 ust. 2 ustawy z 26.01.2023 r. o fundacji rodzinnej – dalej u.f.r.) na rzecz jej beneficjentów stanowi (lub może stanowić) transakcję kontrolowaną. Zagadnienie to jest o tyle istotne, że adresatami świadczeń będą z reguły podmioty powiązane z fundacją, zakres przedmiotów świadczenia jest zaś stosunkowo szeroki. W konsekwencji przyjęcie, że świadczenie fundacji rodzinnej stanowi transakcję kontrolowaną, oznacza konieczność m.in. zachowania ceny rynkowej, ale również realizacji obowiązku przygotowania lokalnej dokumentacji cen transferowych lub składania informacji o cenach transferowych. Analiza przeprowadzona w artykule pozwala wywieść tezę, że w większości przypadków świadczenia fundacji rodzinnej – z uwagi na ich niegospodarczy charakter – nie będą transakcjami kontrolowanymi. Wyjątki mogą dotyczyć świadczeń, których przedmiotem jest udostępnienie majątku wykorzystywanego w działalności gospodarczej.
Słowa kluczowe: ceny transferowe, fundacja rodzinna, podatek dochodowy od osób prawnych, podmioty powiązane, transakcja kontrolowana
Damian Kłosowicz
The author is a trainee attorney at law at the Warsaw Bar Association of Attorneys at Law (Poland) and an associate at Staniek & Partners: Law for Industry firm. ORCID: https://orcid.org/0000-0001-7621-1021
A Performance Made by a Family Foundation as a Controlled Transaction
The aim of this article is to analyse whether a performance made by a family foundation (within the meaning of Article 2(2) of the Family Foundation Act) to its beneficiaries is (or may be) a controlled transaction. This issue is important insofar as the recipients of the benefits will (generally) be parties related to the family foundation and the scope of objects of the performance is relatively broad. Consequently, if one assumes that the performance made by a family foundation is a controlled transaction, this implies, among other things, the need to adhere to the arm’s length principle, but also to fulfil the obligation to prepare the local file or to file transfer pricing documentation. The analysis carried out in the article enables drawing the conclusion that in most cases the performances of family foundations will not be controlled transactions due to their non-economic nature. Exceptions may apply to performances which involve sharing the assets used in the business activities.
Keywords: transfer pricing, family foundation, corporate income tax, related parties, controlled transaction
Bibliografia / References
Blajer P., Fundacja rodzinna. Pytania i odpowiedzi, Warszawa 2023
Kosieradzki T., Transakcja kontrolowana [w:] A. Rynkowska, R. Piekarz, T. Kosieradzki, Ceny transferowe. Analizy porównawcze, dokumentacje, compliance, LEX/el. 2021
Mazurkiewicz M., Małecki P., CIT. Podatki i rachunkowość. Komentarz, t. 1, Art. 1–14a, LEX/el. 2022
Mika J.F., Ceny transferowe. Komentarz do rozporządzeń. Metody szacowania i analizy cen transferowych. Obowiązki sprawozdawcze. Strategia podatkowa. Schematy podatkowe MDR. Przykłady, Legalis 2023
Leszek Surma
Autor jest magistrem prawa Uniwersytetu Wrocławskiego. Specjalizuje się w obszarze podatków i finansów
Hipoteza klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania a zasada określoności przepisów prawa podatkowego
Artykuł jest analizą, w ramach której ocenie poddano zgodność hipotezy ogólnej klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania (GAAR, klauzula) z zasadą określoności przepisów prawa podatkowego. Celem artykułu, oprócz nakreślenia wątpliwości związanych ze stosowaniem GAAR, jest także próba odpowiedzi na pytanie, w jakim stopniu środkiem zaradczym na ewentualną niezgodność hipotezy klauzuli z zasadą określoności przepisów prawa podatkowego jest powołanie Rady do Spraw Przeciwdziałania Unikaniu Opodatkowania. W artykule przedstawiono również propozycję modyfikacji GAAR, mającą na celu zwiększenie stopnia jej określoności.
Słowa kluczowe: unikanie opodatkowania, optymalizacja podatkowa, klauzule antyabuzywne, GAAR, przeciwdziałanie unikaniu opodatkowania, zasady tworzenia prawa podatkowego, zasada określoności przepisów prawa podatkowego
Leszek Surma
The author holds a Master’s degree in law from the University of Wrocław, Poland. He specialises in taxation and finance
The Hypothesis of the Anti-Avoidance Rule in the Context of the Principle of Determinacy of Tax Laws
The article is an analysis that assesses the compatibility of the hypothesis of the general anti-avoidance rule (GAAR, the rule) to the principle of determinacy of tax laws. In addition to outlining the uncertainties surrounding the application of the GAAR, the aim of this article is also to try to answer the question to what extent the establishment of the Council for the Prevention of Tax Avoidance may be the remedy for the possible incompatibility of the rule’s hypothesis to the principle of determinacy of tax laws. The paper also presents a proposal to modify the GAAR in order to make it more determinate.
Keywords: tax avoidance, tax optimization, anti-avoidance rules, GAAR, anti-avoidance, principles of tax law drafting, principle of tax law determinacy
Bibliografia / References
Antonów D., Wykładnia prawa podatkowego po wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej, Warszawa 2009
Brzeziński B., Prawo podatkowe. Zagadnienia teorii i praktyki, Toruń 2017
Ciupek B., Władza publiczna wobec zjawiska unikania opodatkowania, „Prace Naukowe Uniwersytetu ekonomicznego we Wrocławiu” 2018/528
Drozdowski E., Hydra lernejska, czyli o braku możliwości pogodzenia wyroku Trybunału Konstytucyjnego z instytucją klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2020/4
Filipczyk H., Sprzeczność z przedmiotem lub celem ustawy podatkowej lub jej przepisu jako klauzulowa przesłanka unikanie opodatkowania, „Przegląd Podatkowy” 2020/3
Gomułowicz A., Klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania, czyli – Ave Caesar morituri te salutant, „Przegląd Podatkowy” 2019/10
Klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania, red. D. Gajewski, Warszawa 2018
Knawa K., Zasada określoności zobowiązania podatkowego jako postulat nauki i wymóg prawny, „Toruński Rocznik Podatkowy” 2014
Koksanowicz G., Zasada określoności przepisów w procesie stanowienia prawa, „Studia Iuridica Lublinensia” 2014/22
Kondej M., Hipoteza normy klauzuli ogólnej przeciwko unikaniu opodatkowania, „Praktyka Podatkowa” 2016/1
Kuźniacki B., Dekodowanie hipotezy GAAR: przesłanka sztuczności i jej istotny wpływ na przesłankę sprzeczności (1), „Przegląd Podatkowy” 2020/6
Wierczyński G., Redagowanie i ogłaszanie aktów normatywnych. Komentarz, Warszawa 2016
Zalasiński A., Nieadekwatność środków przeciwdziałania nadużyciom podatkowym (unikaniu opodatkowania) dla zapobiegania i zwalczania uchylania się od opodatkowania [w:] Współczesne problemy prawa podatkowego – teoria i praktyka. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Bogumiłowi Brzezińskiemu, red. J. Głuchowski, t. 1, Warszawa 2019
Dariusz M. Malinowski
Autor jest doradcą podatkowym
Przyszłość paragonów stanowiących faktury uproszczone w aspekcie wprowadzenia KSeF
Dariusz M. Malinowski
The author is a tax adviser (Sandomierz, Poland)
The Future of Cash Slips Which Are Simplified Invoices in the Aspect of Introducing the National e-Invoicing System
Iwona Strzelec
Autorka jest redaktor naczelną „Przeglądu Podatkowego”
VI edycja Konkursu Tax Everest
Iwona Strzelec
The author is the editor-in-chief of „Przegląd Podatkowy” (Warsaw, Poland)
Sixth Edition of Tax Everest Competition
Tomasz Janicki
Autor jest pracownikiem administracji skarbowej
Natalia Kociak-Janicka
Autorka jest pracownikiem administracji skarbowej
Stała współpraca a powstanie obowiązku podatkowego w VAT
Iwona Strzelec
Autorka jest redaktor naczelną „Przeglądu Podatkowego”
Przegląd orzecznictwa SA
Iwona Strzelec
The author is the editor-in-chief of „Przegląd Podatkowy” (Warsaw, Poland)
Administrative Courts’ rulings: review
dr hab. Krzysztof Lasiński-Sulecki, prof. UMK
Autor jest dyrektorem Ośrodka Studiów Fiskalnych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, członkiem VAT Expert Group Komisji Europejskiej oraz doradcą podatkowym. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-8380-8392
Przegląd orzecznictwa TS
dr hab. Krzysztof Lasiński-Sulecki, professor of the Nicolaus Copernicus University
The author is the Head of the Centre for Fiscal Studies at the Nicolaus Copernicus University in Torun (Poland), a member of the VAT Expert Group of the European Commission and a tax adviser. ORCID: https://orcid.org/0000-0002-8380-8392
CoJ rulings: review
dr Ewa Prejs
Autorka jest adiunktem w Katedrze Prawa Finansów Publicznych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu oraz radcą prawnym specjalizującym się w prawie podatkowym. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-2784-2227
Przegląd orzecznictwa TS
dr Ewa Prejs
The author is an associate professor at the Head of the Chair of Public Finance Law of the Nicolaus Copernicus University in Torun (Poland) and a practising attorney at law, specializing in tax law. ORCID: https://orcid.org/0000-0003-2784-2227
CoJ rulings: review
dr Filip Majdowski
Autor jest byłym wicedyrektorem w Departamencie Systemu Podatkowego w Ministerstwie Finansów oraz doktorem nauk prawnych (Uniwersytet Warszawski); poglądy wyrażone w artykule niekoniecznie odzwierciedlają stanowisko instytucji, której autor był pracownikiem
Aktualności z Brukseli
dr Filip Majdowski
The author is a former deputy director at the Tax System Department of the Ministry of Finance and a doctor of laws (University of Warsaw, Poland); the views expressed in the paper may not reflect the views of the institution which employed the author
News from Brussels
