Rosnąca częstość występowania nadwagi, zaburzeń metabolicznych i problemów psychicznych wśród młodzieży to sygnał alarmowy dla systemu zdrowia publicznego. Analiza czynników środowiskowych, stylu życia oraz wpływu szkoły i przemysłu pokazuje, że konieczne są zintegrowane działania profilaktyczne i edukacyjne.
Fragment artykułu z miesięcznika „Dyrektor Szkoły” 2025/6
Zgodnie z opublikowanym w 2024 r. raportem Biura Regionalnego WHO dla Europy "A focus on adolescent physical activity, eating behaviours, weight status and body image in Europe, Central Asia and Canada", opartym na danych z badania Health Behaviour in School-aged Children (HBSC) 2021/2022, jedynie co piąty polski nastolatek w wieku 11–15 lat spełnia zalecenia Światowej Organizacji Zdrowia dotyczące codziennej aktywności fizycznej. Jednocześnie aż 28% nastolatków jest mało aktywnych fizycznie (aktywność przez co najmniej 60 minut dziennie zaledwie przez dwa dni w tygodniu lub rzadziej) (https://iris.who.int/handle/10665/376772).
Na niepokojące tendencje wskazuje również wiele pomniejszych analiz o regionalnym zasięgu. W artykule Ocena stanu odżywienia i nawyków żywieniowych młodzieży szkoły podstawowej w aspekcie ryzyka wybranych chorób cywilizacyjnych Aleksandra Michalak z Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego we Włocławku podkreśla, że nawet 26% ankietowanych przyznaje, iż codziennie spożywa słodycze, a aż 29% minimum raz w tygodniu wybiera jedzenie typu fast-food [„Innowacje w Pielęgniarstwie i Naukach o Zdrowiu” 2022/1(7)]. Na nawyki żywieniowe i prozdrowotne z pewnością mocno wpłynęła pandemia, o czym w artykule Zachowania zdrowotne u uczniów klas licealnych w czasie pandemii COVID-19 piszą Barbara Grabowska, Wiktoria Malawska i Luba Ślósarz, wskazując, że 51% badanych nastolatków wykazuje umiarkowany poziom aktywności fizycznej, 34,1% – wysoki, zaś 14,9% – niski. Wiemy jednocześnie, że dziewczęta prezentują więcej zachowań prozdrowotnych oraz częściej niż chłopcy stosują dietę, ci zaś spożywają istotnie mniej owoców („Wychowanie w Rodzinie” 2012/1).
W analizach takich z reguły zwraca się uwagę na znaczenie presji, jakiej młodzież coraz mocniej doświadcza – stawiane są przed nią wysokie wymagania edukacyjne i społeczne, ale też estetyczne (których źródłem jest internet, np. influencerzy). W efekcie obserwujemy objawy chronicznego stresu, lęku, obniżonego nastroju, a nawet depresji. Tymczasem wiadomo nie od dziś, że osoby doświadczające stresu mają tendencję do sięgania po produkty wysokokaloryczne, bogate w cukry i tłuszcze. Kompulsywne jedzenie staje się dla nich formą rekompensaty emocjonalnej (ang. emotional eating). Wśród młodych ludzi to zjawisko występuje coraz częściej, mimo że wciąż rzadko jest traktowane jako realny problem zdrowotny.
Zamów prenumeratę: www.profinfo.pl/sklep/dyrektor-szkoly,7340.html