Władza wykonawcza w Konstytucji RP z 1997 r. (w kręgu zwątpień natury semantycznej)
Prof. dr hab. Marian Grzybowski
Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie
W rozważaniach nad art. 10 oraz treścią rozdziałów V i VI Konstytucji za pewnik przyjmuje się przeświadczenie, że zawarte tam unormowania dotyczą „organów władzy wykonawczej”. Samo pojęcie „władza wykonawcza” potraktowano w pracach nad Konstytucją jako „zastane”, względnie jednoznaczne i wskutek tego niewymagające dokładniejszych objaśnień. Przedmiotem refleksji nie stała się kwestia, czy i w jakim stopniu kategoria „władzy wykonawczej” jest wewnętrznie jednorodna. Czy w tej samej postaci występuje w odniesieniu do władzy sprawowanej przez każdy z wymienionych w art. 10 ust. 2 organów – zarówno przez Prezydenta RP, jak i przez Radę Ministrów?
Słowa kluczowe: Konstytucja, Rada Ministrów, władza wykonawcza, podział władz
The executive power in the Polish Constitution of 1997 (in the circle of doubts of semantic nature)
In any reflections about Art. 10 and Chapters V and VI of the Constitution it is taken for granted that the norms they contain concern ‘authorities of the executive power’. In the work on the Constitution, the very notion of ‘executive power’ was treated as a ‘legacy’, a relatively unequivocal term which did not any more detailed explanations. No reflection concerned the issue whether and to what extent the category of ‘executive power’ was internally homogeneous. Is it used in the same form with reference to the authority of each of the entities mentioned in Art. 10(2) – both the President of the Republic and the Council of Ministers?
Keywords: Constitution, Council of Ministers, executive power, separation of power
Dr Patrycja Dąbrowska-Kłosińska
Uniwersytet Warszawski
Wyzwania dla państwa prawa wobec etyki kwarantanny: analiza działań organów USA w celu ochrony zdrowia publicznego (studium przypadku)
Celem artykułu jest wskazanie wyzwań dla państwa prawa, w szczególności ochrony praw podstawowych, przy wykorzystaniu kwarantanny do przeciwdziałania zagrożeniom dla zdrowia publicznego. Wyzwania te stoją zarówno przed organami administracyjnymi, które podejmują decyzje dotyczące środków zabezpieczających, jak i sądowymi, które te środki oceniają. Aby pokazać te wyzwania, zasięgnięto do studium przypadku Kaci Hickox, amerykańskiej pielęgniarki, poddanej kwarantannie w 2014 r. w Nowym Jorku. W artykule przeanalizowano decyzje amerykańskich organów ochrony zdrowia, wyroki sądów oraz relewantne akty prawne w świetle zasad etyki kwarantanny, które tworzą ramy koncepcyjne tej pracy . Według R. Upshur, aby zastosowanie kwarantanny w celu ochrony zdrowia publicznego było etyczne – nawet jeśli środek zostaje zastosowany zgodnie z obowiązującym prawem – musi respektować cztery zasady: zasadę zapobiegania szkody, zasadę najmniej uciążliwego środka, zasadę wzajemności i zasadę przejrzystości . Zasada najmniej uciążliwego środka ma też odzwierciedlenie w prawie w postaci zasady proporcjonalności . Analiza odpowiada na dwa pytania badawcze: czy zastosowanie kwarantanny było legalne i etyczne oraz jakie problemy prawne dla respektowania praw jednostek i poszanowania państwa prawa można wskazać na podstawie analizowanego przykładu.
Słowa kluczowe: prawa człowieka, zdrowie publiczne, państwo prawa, kontrola sądowa, etyka kwarantanny
Challenges for the Rule of Law Confronted with the Quarantine Ethics: an Analysis of the US Authorities’ Actions Protecting Public Health (case study)
The objective of the article is to explain the challenges for the rule of law and the human rights protection when quarantine measures are applied to protect the public against health threats. In the aim of exploring those challenges, the paper scrutinises a case of Mrs Kaci Hickox, an American nurse, who was quarantined in 2014 after volunteering during the Ebola epidemic in Africa. The article demonstrates that treating public health as a security issue and restrictive actions of administration can result in unjustified limitation of individuals’ rights. The key claim of this work is that the application of quarantine measures toward individuals should be assessed against both legal and ethical standards.
Keywords: human rights, public health, rule of law, judicial control, quarantine ethics
Prof. dr hab. Robert Stefanicki
Uniwersytet Wrocławski
Równoległe z procesem karnym postępowanie przed sejmową komisją śledczą
Komisja śledcza stanowi szczególny rodzaj komisji sejmowej powoływanej do badania „sprawy” w interesie publicznym. Konstrukcja ta posiada zakotwiczenie w ustawie zasadniczej. Dla uruchomienia jej prac konieczne jest podjęcie przez Sejm uchwały oraz istnienie określonego problemu i niezbędności jego wyjaśnienia. Zgodnie z zasadami państwa prawnego sprawowana na tej drodze kontrola sejmowa powinna być wykonywana z pełnym poszanowaniem reguły podziału władz i tylko w zakresie przyznanych kompetencji. W większości państw europejskich konstytucje przewidują powoływanie takich nadzwyczajnych Komisji, co nie jest równoznaczne z funkcjonowaniem jednego modelu europejskiego. Odmiennie, niż to rozwiązano w niektórych krajach, w świetle przepisów prawa polskiego dopuszczalne jest prowadzenie równoległych postępowań przez parlamentarną komisję śledczą „w sprawie” i postepowań sądowych. Usprawiedliwiać takie czasowe zachodzenie na siebie obydwu postępowań ma ich zróżnicowany charakter i odmienne cele, aczkolwiek dotyczyć mogą tych samych faktów i okoliczności. Zważywszy, że celem tych szczególnych komisji jest wypełnianie służebnych wobec społeczeństwa funkcji, żadna okoliczność nie może usprawiedliwiać tworzenia bariery powoływania ich przez Sejm. Komisje śledcze oparte zostały na autonomicznych, samodzielnych podstawach co do celu, odrębnych od orzekania przez wymiar sprawiedliwości.
Słowa kluczowe: domniemanie niewinności, sejmowa komisja śledcza, Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności
Proceedings before a parliamentary investigative committee conducted in parallel with criminal proceedings
An investigative committee is a special kind of parliamentary committee, which is appointed to investigate a ‘case’ in the public interest. The construction is anchored in the constitution. In order for a committee to start working, the Sejm has to adopt the relevant resolution. There has to exist a specific problem and the need to explain it. In accordance with the principles of the rule of law, the review conducted by the Sejm in this way should fully respect the division of powers and should not go beyond the scope of the granted powers. In most European states, the constitutions provide for setting up such extraordinary committees, but it does not mean there is a single European model. Unlike in some other countries, pursuant to the provisions of Polish law, it is permissible for a parliamentary investigative committee to conduct proceedings ‘in a case’ in parallel with court proceedings. The supposed justification for conducting both kinds of proceedings contemporaneously is their different characters and different goals, even though they might concern the same facts and circumstances. Considering that the function of these special committees is to serve the society, there are no circumstances that could justify creating barriers to their establishment by the Sejm. Investigative committees are based on autonomous and independent grounds in terms of their objective, which is different from that of adjudication by the administration of justice.
Keywords: presumption of innocence, parliamentary investigative committee, Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms
Prof. dr hab. Zbigniew Kmieciak
Uniwersytet Łódzki
Milczące załatwienie sprawy a prawo do odwołania i skargi do sądu administracyjnego
Włączenie do Kodeksu postępowania administracyjnego przepisów o milczącym załatwieniu sprawy wywołuje poważne zastrzeżenia z powodu pozbawienia stron prawa do odwołania administracyjnego. W świetle obowiązujących uregulowań prawnych strony postępowań, w których forma decyzji administracyjnej została zastąpiona fikcją decyzji pozytywnej (milczącą zgodą albo milczeniem równoznacznym z uwzględnieniem żądania), nie dysponują też prawem wniesienia skargi do sądu administracyjnego. W artykule przedstawiono propozycje zmian w kodeksie, które pozwoliłyby na realizację standardów określonych w Konstytucji RP. W ocenie Autora problem dałoby się rozwiązać wprowadzając konstrukcję decyzji poświadczającej milczące załatwienie sprawy. Podlegałaby ona zaskarżeniu w administracyjnym toku instancji, a następnie – skargą do sądu administracyjnego. Pozwoliłoby to należycie chronić interesy osób trzecich, dotknięte załatwieniem sprawy w sposób milczący.
Słowa kluczowe: postępowanie administracyjne, „milczenie” organu administracji, tryb uproszczony, gwarancje proceduralne, prawo do odwołania i skargi do sądu administracyjnego
Tacit settlement of a case and the right to lodge an appeal and complaint to the administrative court
Inclusion of the regulations concerning tacit settlement of the case in the Code of Administrative Procedure gives rise to serious objections, because the party has no possibility of administrative appeal. In the light of applicable legal regulations, the parties of the proceedings in which the form of administrative decision has been replaced by the fiction of a positive decision (a tacit consent or silence synonymous with granting the request) do not have the right to submit a complaint to an administrative court either. The article presents suggestions of amendments to the Code that would allow implementing the standards defined in the Constitution of the Republic of Poland. In the author’s opinion, the problem could be solved by means of introducing a construction of a decision confirming the tacit settlement of the case. It would be subject to appeal in the administrative course of instances and then to appeal to an administrative court. It would allow protecting properly the interests of third parties affected by the tacit settlement of the case.
Keywords: administrative proceedings, ‘silence’ of an administrative authority, simplified procedure, procedural guarantees, right to appeal and complaint to administrative court
Prof. dr hab. Kamil Zeidler
Uniwersytet Gdański
Czy w prawie prywatnym występują trudne przypadki? Uwagi o dyskursywności prawa
We współczesnym prawoznawstwie podział na prawo publiczne i prawo prywatne – choć w wielu miejscach traci na ostrości – nadal jest jednym z podstawowych sposobów porządkowania prawa. O ile przedmiotem prawa publicznego są stosunki między władzą a poddanymi z cechą nierówności stron stosunku, o tyle przedmiotem prawa prywatnego są stosunki między podmiotami, które są pod względem prawnym równe. Najważniejszą zasadą prawa, która stanowi fundament dyskursywności prawa prywatnego, jest zasada swobody umów wyrażona w art. 353¹ kodeksu cywilnego. Zasada swobody umów ma jednak swe źródła także w innych normach prawnych, w tym w normach Konstytucji RP z 1997 r. Zasada ta, podobnie jak inne zasady prawa, podlega ograniczeniom. Wynikają one z treści obowiązującego prawa, ale także – dzięki generalnym klauzulom odsyłającym – z innych niż prawne wartości i norm społecznych. O granicach swobody umów decyduje znacznie więcej przepisów prawa, niż to by się mogło w pierwszej chwili wydawać na podstawie lektury samego tylko art. 353¹ k.c., a mianowicie wszystkie te przepisy o charakterze ius cogens, które dotyczą stosunku prawnego, jaki pragną umownie kształtować strony. Wszystkie te ograniczenia są o tyle istotne, że wyznaczają przestrzeń kontraktowania, innymi słowy – wolność negocjacyjną, te zaś wprost decydują o dyskursywności prawa, jej realnym kształcie, zakresie, uprawnieniach i możliwościach przyznanych podmiotom prawa. W tak określanych ramach dochodzi do negocjowania umowy, bowiem to właśnie negocjacje (prawnicze) są podstawowym sposobem zawierania umów. Co więcej, obok wyrażonych w prawie wprost granic swobody umów, granice te kształtowane są dynamicznie w procesie dyskursu obejmującego tzw. konflikt zasad prawnych, bowiem najważniejszą i najbardziej doniosłą współcześnie sytuacją dyskursu prawniczego jest właśnie konflikt zasad, określany mianem hard case.
Słowa kluczowe: dyskursywność prawa, trudne przypadki (hard cases), wolność umów, zasady prawa, negocjacje prawnicze
Are there hard cases in private law? Remarks about the discursive nature of law
In contemporary legal studies the division into public and private law - though losing its sharpness in many areas - is still one of the basis ways of systematising the law. Whereas public law concerns the relationships between authorities and subjects, characterised by inequality of parties to each such relationship, the object of private law is relationships between entities that are equal from the legal point of view. The most important principle of law, which is the foundation of the discursive nature of private law, is the principle of freedom of contract expressed in Art. 353¹ of the Civil Code. The freedom of contract is also rooted in other legal norms, including the norms of the Polish Constitution of 1997. Like other principles of law, this principle is subject to certain limitations. They result from the substance of applicable laws, but also - thanks to general reference clauses – from values other than legal ones and from social norms. The limits of the freedom of contract are determined by many more provisions of law than it would seem at first glance, just on the basis of reading Art. 353¹ CC, namely all those provisions having the nature of ius cogens, which concern the given legal relationship that parties want to establish by contract. All these limitations are important inasmuch as they delimit the contracting space, in other words, negotiating freedom, and it is the latter that determines directly the discursive nature of the law, the actual shape and scope of such discursiveness, the powers and options granted to entities governed by law. In such a framework, the contract is negotiated, because it is precisely (legal) negotiations that lead to execution of contracts in most cases. Moreover, apart from those limits of freedom of contract that are expressly set out in the law, these limits are also shaped dynamically, in the process of discourse comprising the so-called conflict of legal principles, because currently the most important situation of legal discourse is precisely a conflict of principles, referred to as a ‘hard case’.
Keywords: discursive nature of law, hard cases, freedom of contract, principles of law, legal negotiations
Dr Paweł Łącki
SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny w Warszawie
„Lex iniusta non est lex” czy „lex iniustissima non est lex”? J. Finnis i R. Alexy o obowiązywaniu niesprawiedliwego prawa
Kilka lat temu na łamach czasopisma The American Journal of Jurisprudence ukazała się wymiana głosów między Johnem Finnisem i Robertem Alexym - dwoma wybitnymi twórcami koncepcji teoretycznych, które w istotny sposób wpływają na współczesną refleksję filozoficznoprawną. Reprezentujących odmienne tradycje intelektualne dyskutantów łączy przekonanie o nieadekwatności pozytywistycznej teorii prawa, przy czym racje dla których każdy z nich dystansuje się wobec pozytywizmu nie są tożsame. O ile we wspomnianej dyskusji ujawniło się szereg ważnych i aktualnie dyskutowanych zagadnień, na szczególną uwagę zasługuje bezpośredni przedmiot debaty, którym jest wpływ niesprawiedliwości prawa na jego obowiązywanie. Kwestia ta stanowi klasyczny topos rozważań filozoficzno-prawnych, w ramach którego ogniskują się spory o istotę prawa. Celem rozważań jest zidentyfikowanie różnic między niepozytywistycznymi (prawnonaturalnymi) stanowiskami Finnisa i Alexego w kwestii odpowiedzi na pytanie o wpływ niesprawiedliwości prawa na jego obowiązywanie oraz próba wskazania teoretycznych zalet i wad każdego z tych stanowisk.
Słowa kluczowe: John Finnis, Robert Alexy, formuła Radbrucha, niesprawiedliwe prawo, obowiązywanie prawa
J. Finnis and R. Alexy on the validity of unjust law
A few years ago, the American Journal of Jurisprudence published an exchange of arguments between John Finnis and Robert Alexy – two renowned proponents of theoretical ideas which have a significant impact on modern legal theory. While rooted in different intellectual traditions, they both share – albeit for different reasons – the conviction about the inadequacy of positivistic theories of law. Although a number of important and currently discussed issues have emerged in their discussion, of special importance is the direct object of the debate, i.e. the question how injustice influences law’s validity. This issue is a classic topos of theoretical investigations within legal philosophy and concerns the issue of law’s nature.
The purpose of this paper is to identify the differences between Finnis’ and Alexy's non-positivistic (natural-law) positions regarding the question of how injustice influences law’s validity and to indicate some theoretical merits and problems of these positions.
Keywords: John Finnis, Robert Alexy, Radbruch’s formula, unjust law, law’s validity
Mgr Wojciech Zomerski
Uniwersytet Wrocławski
Czy Europie Środkowej potrzebna jest krytyczna teoria prawa? (artykuł recenzyjny)
Na niniejszy artykuł recenzyjny składa się recenzja niedawno wydanej monografii zbiorowej Law and Critique in Central Europe: Questioning the Past, Resisting the Present (red. R. Mańko, C.S. Cercel, A. Sulikowski) oraz szersza refleksja na temat recepcji krytycznej teorii prawa w środkowoeuropejskiej jurysprudencji. Artykuł podzielony jest na dwie główne części. W pierwszej części autor zastanawia się nad tym, czy recepcja krytycznej teorii prawa w Europie Środkowej może być odbierana jako dowód peryferyjności regionu. W drugiej części, autor zastanawia się, czy krytyczna teoria prawa może być widziana jako zagrożenie dla ustroju liberalnej demokracji. Odpowiadając na powyżej zarysowane pytania, autor jednocześnie dokonuje recenzji poszczególnych rozdziałów książki. W recenzji tej nie brak krytycznego wkładu oraz komentarzy. Artykuł kończy się konkluzją, w której autor podejmuje obrony recepcji krytycznej teorii prawa w Europie Środkowej i określa ją jako szansę „na pewną normalizację lokalnego dyskursu prawnego, poprzez próbę przywrócenia środowiskom pro-demokratycznym oręża i zdolności do autorefleksji i samokrytyki”.
Słowa kluczowe: Europa Środkowa, krytyczna teoria prawa, filozofia prawa, recenzja
Does Central Europe need critical legal theory? (review article)
This review article comprises a review of a recently published collective monograph Law and Critique in Central Europe: Questioning the Past, Resisting the Present edited by R. Mańko, C.S. Cercel and A. Sulikowski and a broader reflection on the reception of critical legal theory in Central European jurisprudence.
The article is divided into two main sections. In the first one, the author considers whether the reception of critical legal theory in Central Europe might be seen as a sign of peripheriality of the region. In the second section, the author ponders the question whether critical legal theory might be seen as a threat to liberal democracy. Answering the above questions, the author simultaneously provides reviews of particular chapters of the book. In the review part there is no lack of critical input and comments. The article ends with a conclusion, in which the author attempts to defend the reception of critical legal theory in Central Europe and considers it ‘a chance for some normalization of a local legal discourse by an attempt to restore a weapon to pro-democratic movements and to make them capable of self-reflection and self-critique’.
Keywords: Central Europe, critical legal theory, philosophy of law, review
Prof. dr hab. Elżbieta Skowrońska-Bocian
Uniwersytet Warszawski
Wybrane orzeczenia Sądu Najwyższego zapadłe w okresie 1.01–30.06.2017 r.
Może zrodzić się pytanie, czy w sytuacji łatwego dostępu do orzeczeń Sądu Najwyższego (także sądów powszechnych) uzasadnione jest publikowanie przeglądów orzecznictwa. Dotychczasowa formuła takich przeglądów, polegająca na – z konieczności dosyć skrótowym – informowaniu czytelnika o treści orzeczeń mających, zdaniem autora takiego przeglądu, istotne znaczenie, wydaje się niecoprzebrzmiała. Dlatego też chciałabym zaproponować czytelnikom odmienny model. Po pierwsze, omawiane będą orzeczenia zapadłe w Sądzie Najwyższym w okresach sześciomiesięcznych, niezależnie od tego, czy zostały już opublikowane, czy jeszcze nie. Po drugie, w miarę możliwości będą to przeglądy poświęcone wybranym problemom podejmowanym w orzeczeniach Sądu Najwyższego. Po trzecie wreszcie, stanowisko autorki będzie jedynie sygnalizowane, gdyż przegląd orzecznictwa nie jest stosownym miejscem na krytyczne omawianie argumentacji Sądu Najwyższego. W niniejszym przeglądzie znajdą się orzeczenia poświęcone problematyce służebności przesyłu.
Słowa kluczowe: Sąd Najwyższy, analiza orzecznictwa, służebność przesyłu, prawo cywilne, kodeks cywilny
Selected judgments of the Supreme Court entered between 1 January and 30 June 2017
A question may arise whether, with judgments of the Supreme Court (and general courts) so easily accessible, there is any reason for publishing case law reviews. The formula followed in such reviews so far, which comprised brief (perforce) information for readers about the contents of judgments that the author of a given review believed to be important, seems indeed slightly obsolete. This is why I would like to suggest the readers a different model. Firstly, the review will contain judgments entered by the Supreme Court in six-month periods, regardless of whether they have already been published or not. Secondly, whenever possible, these reviews will concern selected problem that the Supreme Court dealt with in its judgments. Thirdly and finally, the author’s views will only be briefly mentioned, because a review of case law is not the right place for a critical discussion of the arguments used by the Supreme Court. The present review comprises judgments devoted to the issues of transmission easements.
Keywords: Supreme Court, case-law studies, transmission easements, civil law, civil code
Prof. dr hab. Marek Kulik
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
Głos w sprawie strony podmiotowej pomocnictwa przez zaniechanie
Na łamach „Państwa i Prawa” w ostatnich miesiącach poddano pod dyskusję wyrażony przez Ł. Pohla pogląd dotyczący możliwości nieumyślnego dopuszczenia się pomocnictwa przez zaniechanie. Stanowisko Autora spotkało się z odpowiedzią M. Kowalewskiej-Łukuć i K. Burdziaka. Polemiści przyjmują zasadnicze założenia Ł. Pohla, ale wyciągane przez nich wnioski nieco się różnią. M. Kowalewska-Łukuć prezentuje stanowisko całkowicie zbieżne z wyrażonym przez Ł. Pohla, próbuje natomiast wyjść naprzeciw problemowi związanemu z art. 8 k.k. Z kolei K. Burdziak, akceptując dogmatyczne wywody Ł. Pohla, przyjmuje ostatecznie stanowisko odmienne . Autorzy są zgodni, że konieczna jest nowelizacja art. 18 k.k., przy czym K. Burdziak stanowczo opowiada się za zmianą art. 18 § 3 k.k. zgodnie z propozycją złożoną przez Ł. Pohla , natomiast M. Kowalewska-Łukuć stwierdza, że obecny kształt form współdziałania przestępnego i sposób ich uregulowania w art. 18 k.k. nie jest zadowalający .Artykuł stanowi polemikę z tymi założeniami.
Słowa kluczowe: pomocnictwo, pomocnictwo przez zaniechanie, współdziałanie przestępne, umyślność, nieumyślność
A voice on the mens rea of aiding by omission
The paper concerns the issue of mens rea in aiding by omission under Article 18(2) of the Polish Penal Code. The author challenges the view expressed in one of the previous issues of ‘Państwo i Prawo’ that aiding through omission can be committed both intentionally and unintentionally. He presents and justifies a different position, according to which Article 8 of the Penal Code determines that every prohibited act for which the Act does not explicitly introduce the clause of unintentionality can be committed only intentionally. This also applies to aiding by omission. He also justifies the view that Article 20 of the Penal Code cannot be considered a statutory clause of unintentionality. Moreover, he finds that Article 18(3) of the Penal Code is clear in this regard, so any requests for its amendment that are formulated in subject literature are unjustified.
Keywords: aiding, aiding by omission, complicity in crime, intentionality, unintentionality
Dr Piotr Chybalski
Uniwersytet im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
Glosa do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 5.10.2017 r., Kp 4/15 (głosowanie w Sejmie „nad przyjęciem” senackiej poprawki do ustawy)
Glosa odnosi się do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 5 października 2017 r., w którym ustawa z 9 lipca 2015 r. o zmianie ustawy o kuratorach sądowych została uznana za niekonstytucyjną z powodu wad proceduralnych zaistniałych w toku rozpatrywania przez Sejm senackich poprawek do ww. ustawy. Mimo że sposób rozstrzygnięcia sprawy zasługuje na aprobatę, nie do zaakceptowania jest jego uzasadnienie. Po pierwsze, TK wadliwie przypisał posłom rozpatrującym senackie poprawki intencję ich przyjęcia, podczas gdy przebieg danych obrad Sejmu wskazuje, że przeciwna intencja (odrzucenia poprawek) była równie prawdopodobna. Po drugie, Trybunał sformułował zaskakującą wykładnię art. 121 ust. 3 Konstytucji, dopuszczając głosowanie przez Sejm nad przyjęciem poprawek senackich do ustawy. Wykładnia ta jest nie do pogodzenia z jednolitym stanowiskiem doktryny prawa konstytucyjnego wyrażanym przez ostatnie 25 lat. TK nie uwzględnił faktu, iż art. 121 ust. 3 Konstytucji obejmuje domniemanie aprobaty senackich poprawek przez Sejm – chyba że zostaną one expressis verbis odrzucone – co czyni głosowanie nad ich aprobatą zbędnym.
Słowa kluczowe: postępowanie ustawodawcze, poprawka, Sejm, Senat
Commentary on judgement of the Constitutional Tribunal of 5 October 2017, case No. Kp 4/15
The commentary concerns the judgment of the Constitutional Tribunal (CT) of 5 October 2017, in which the Act of 9 July 2015 on Amending the Probation Officers Act was declared unconstitutional due to procedural errors in the course of the Sejm’s consideration of amendments to the statute that had been proposed by the Senate. Although the CT’s final conclusion was correct, the statement of reasons cannot be approved. Firstly, the CT in an unjustified way attributed to MPs an intention to accept the Senate’s amendments, while the course of the respective Sejm’s proceedings indicated that an opposite intention (to reject the amendments) was equally probable. Secondly, the CT expressed a surprising interpretation of Art. 121(3) of the Constitution, allowing the Sejm to vote on the acceptance of the Senate’s amendments to a statute. Such an interpretation challenges the well-established position of the Polish constitutional doctrine, which has been expressed for the last 25 years. The CT’s conclusion does not take into account that Art. 121(1) of the Constitution contains a presumption of the Sejm’s acceptance of the Senate’s amendments – unless they are explicitly rejected – which makes voting on their acceptance redundant.
Keywords: legislative procedure, amendment, Sejm, Senate
