Sprawa upadłej dyrektywy prawnoautorskiej i (nie)jednolitego rynku cyfrowego
dr Ewa Laskowska-Litak
Autorka jest adiunktem w Katedrze Prawa Własności Intelektualnej Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie
Sprawa upadłej dyrektywy prawnoautorskiej i (nie)jednolitego rynku cyfrowego
Niniejsze opracowanie przedstawia historię i główne założenia niedawno głosowanej dyrektywy o prawach autorskich na jednolitym rynku cyfrowym: uwagi krytyczne do niej zgłoszone, uzasadnienie ingerencji prawodawcy unijnego oraz przypuszczalne powody, dla których rozwiązanie to nie zostało przyjęte przez Parlament Europejski. W pierwszej części artykułu pokazano historię projektu, jego kolejnych zmian i dyskusji. Druga część przedstawia poszczególne rozwiązania zaproponowane w dyrektywie wraz z krótkim komentarzem. Całość kończy podsumowanie i ocena przyszłości proponowanej regulacji.
Słowa kluczowe: prawo autorskie, dyrektywa o jednolitym rynku cyfrowym, prawo w internecie, prawa pokrewne wydawców prasy
The case of failed Copyright Directive and the (lack of a) Digital Single Market
The paper presents the history and the main assumptions of the proposal for the Digital Single Market Directive, which was recently discussed and voted on, including comments about it, the justification for the intervention of the EU legislator in this matter, and also the probable reasons why the proposed directive was rejected by the European Parliament. The first part of the paper focuses on the history of the proposal for the directive, its subsequent amendments, and discussions on that matter. The second part presents the particular regulations proposed in the directive, with a short commentary. The paper ends with a brief summary, including an assessment of the future of the proposed regulation.
Keywords: copyright, Digital Single Market Directive, Internet law, neighbouring rights for press publishers
Bibliografia:
Angelopoulos Ch., EU Copyright Reform: Outside the Safe Harbours, Intermediary Liability Capsizes into Incoherence, http://copyrightblog.kluweriplaw.com/2016/10/06/eu-copyright-reform-outside-safe-harbours-intermediary-liability-capsizes-incoherence/ (dostęp: 27.07.2018 r.).
Angelopoulos Ch., On Online Platforms and the Commission’s New Proposal for a Directive on Copyright in the Digital Single Market, https://juliareda.eu/wp-content/uploads/2017/03/angelopoulos_platforms_copyright_study.pdf (dostęp: 27.07.2018 r.).
Bently L., Call For Views: Modernising the European Copyright Framework, https://www.iposgoode.ca/wp-content/uploads/2016/12/IPOModernisingIPProfResponsePressPublishers.pdf (dostęp: 27.07.2018 r.).
Bently L., Kretschmer M., Dudenbostel T., del Carmen Calatrava Moreno M., Radauer A., Strengthening the Position of Press Publishers and Authors and Performers in the Copyright Directive, http://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/STUD/2017/596810/IPOL_STU%282017%29596810_EN.pdf (dostęp: 27.07.2018 r.).
Derclaye E., Cook T., An EU Copyright Code: what and how, if ever?, „Intellectual Property Quarterly” 2011/3.
Frosio G.F., To Filter or Not to Filter? That Is the Question in EU Copyright Reform, „Cardozo Arts & Entertainment Law Journal” 2018/2.
Geiger Ch., Frosio G., Bulayenko O., The Exception for Text and Data Mining (TDM) in the Proposed Directive on Copyright in the Digital Single Market – Legal Aspects, http://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/IDAN/2018/604941/IPOL_IDA(2018)604941_EN.pdf (dostęp: 27.07.2018 r.).
Hugenholtz P.B., Why the Copyright Directive is Unimportant, and Possibly Invalid, „European Intellectual Property Law Review” 2000/11.
Nordemann J.B., Liability of Online Service Providers for Copyrighted Content – Regulatory Action Needed?, http://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/IDAN/2017/614207/IPOL_IDA(2017)614207_EN.pdf (dostęp: 27.07.2018 r.).
Ramalho A., The Competence of the European Union in Copyright Lawmaking. A Normative Perspective of EU Powers for Copyright Harmonization, Maastricht 2015.
Rosati E., Why a reform of hosting providers’ safe harbour is unnecessary under EU copyright law, „European Intellectual Property Review” 2016/11.
Sartor G., Providers Liability: From the eCommerce Directive to the future, http://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/IDAN/2017/614179/IPOL_IDA(2017)614179_EN.pdf (dostęp: 27.07.2018 r.).
Senftleben M., Angelopoulos Ch., Frosio G., Moscon V., Peguera M., Rognstad O.A., The Recommendation on Measures to Safeguard Fundamental Rights and the Open Internet in the Framework of the EU Copyright Reform, „European Intellectual Property Review” 2018/3.
Senftleben M., Kerk M., Buiten M., Heine K., New Rights or New Business Models? An Inquiry into the Future of Publishing in the Digital Era, „International Review of Intellectual Property and Competition Law” 2017/5.
Xalabarder R., Audiovisual Authors’ Right to Equitable Remuneration for the Exploitation of their Works, 2018, http://www.cisac.org/Cisac-University/Library/Studies-Guides/AV-Remuneration-Study (dostęp: 27.07.2018 r.).
Xalabarder R., The Remunerated Statutory Limitation for News Aggregation and Search Engines Proposed by the Spanish Government; Its Compliance with International and EU Law, http://infojustice.org/archives/33346 (dostęp: 27.07.2018 r.).
Prof. dr Rick Lawson
Chair in European Human Rights Law at the Faculty of Law, University of Leiden, The Netherlands
Ochrona niezawisłości sądownictwa – możliwości i ograniczenia Europejskiej Konwencji Praw Człowieka (część 2)
Niniejszy artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie, czego – na tle „działań reformatorskich” wymierzonych w sądownictwo w różnych państwach członkowskich Rady Europy – można oczekiwać od Europejskiej Konwencji Praw Człowieka w czasie, kiedy niezawisłość sądownictwa jest zagrożona. Analiza orzecznictwa pozwala stwierdzić, że Trybunał w Strasburgu coraz bardziej przejmuje się zagrożeniami dla niezawisłości sędziowskiej. W związku z tym umacnia się pozycja zarówno sędziów, jak i stron sporu. Zasada nieusuwalności sędziów jest obecnie wyraźnie chroniona jako integralna część prawa do sprawiedliwego procesu. Ponadto jako zasadę ogólną przyjęto już, że art. 6 EKPC ma zastosowanie do wszystkich rodzajów sporów dotyczących środków dyscyplinarnych zastosowanych wobec sędziów. Oznacza to, że sędzia powinien mieć dostęp do skutecznego środka prawnego, aby móc zakwestionować swoje odwołanie ze stanowiska. Jeżeli jednostka podnosi zarzut braku niezależności sądownictwa, Europejski Trybunał Praw Człowieka stosuje podejście obiektywno-funkcjonalne: bada, czy istnieją odpowiednie gwarancje zapobiegające arbitralności rozstrzygnięć. Postępowanie określonego sędziego mogło być bez zarzutu i mogło nie dojść do faktycznej ingerencji w jego niezawisłość – są to warunki niezbędne, ale nie wystarczające dla spełnienia wymogów art. 6 EKPC. Jeżeli brak zabezpieczeń przed nadużyciami, to sama możliwość interwencji ze strony władzy wykonawczej wystarcza dla stwierdzenia braku niezawisłości sądu. Od strony praktycznej należy jednak przyjąć do wiadomości, że ETPC ma swoje ograniczenia – usunięcie sędziego ze stanowiska jest często faktem dokonanym, którego Trybunał może nie być w stanie zmienić.
Słowa kluczowe: art. 6 EKPC, odwoływanie sędziów ze stanowiska, Europejska Konwencja Praw Człowieka, Europejski Trybunał Praw Człowieka, sprawiedliwy proces, niezawisłość sądownictwa, nieusuwalność sędziów, kontrola sądowa, lustracja
Protecting the independence of the judiciary – possibilities and Limits of the European Convention on Human Rights (part 2)
Against the background of ‘reform measures’ aimed at the judiciary in various Council of Europe Member States, this contribution addresses the question what one may expect from the European Convention on Human Rights (ECHR) when the independence of the judiciary comes under pressure. An analysis of the Strasbourg case-law shows growing concern for judicial independence. As a result, the position of both judges and litigants is strengthened. The principle of irremovability of judges is now clearly protected as an integral part of the right to a fair trial. Also it is now accepted that, as a general rule, Article 6 ECHR will apply to all types of disputes concerning disciplinary measures against judges. This means that a judge should have access to an effective remedy to challenge his dismissal. If an individual complains about a lack of independence of the courts, the Strasbourg Court will follow an objective, functional approach: it will examine if there are adequate guarantees against arbitrariness. The individual judge may have acted in an irreproachable way and there may have been no actual interference with his independence – all that is necessary but not sufficient to meet the requirements of Article 6 ECHR. If safeguards against abuse are absent, the mere possibility that the executive could have interfered is enough to affect the independence of the court. In practical terms, however, it must be acknowledged that the ECHR has its limits: the dismissal of a judge is often a fait accompli that the Court may be unable to change.
Keywords: article 6 ECHR, dismissal of judges, European Convention on Human Rights (ECHR), European Court of Human Rights, fair trial, independence of the judiciary, irremovability of judges, judicial review, lustration
Bibliografia:
Bodnar A., Europe can save Poland from darkness, https://www.politico.eu/article/poland-judiciary-rule-of-law-europe-must-intervene/ (dostęp: 6.07.2018 r.).
Koleka B., Robinson M., Albania judges its judges in pursuit of EU milestone, https://www.reuters.com/article/us-albania-election-corruption/albania-judges-its-judges-in-pursuit-of-eu-milestone-idUSKBN19E19H (dostęp: 6.07.2018 r.).
Teitgen P.H. [w:] Travaux préparatoires de la CEDH, t. 1, 1949.
dr Olga M. Piaskowska
Autorka jest adiunktem w Katedrze Prawa Cywilnego i Prawa Pracy na Wydziale Prawa Uniwersytetu SWPS oraz starszym asystentem sędziego w Izbie Cywilnej Sądu Najwyższego
Odrzucenie skargi na przewlekłość postępowania cywilnego a limine
Artykuł omawia problematykę związaną z dopuszczalnością odrzucenia skargi na przewlekłość postępowania a limine w związku z wprowadzoną art. 1 ust. 3 ustawy o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki dyrektywą interpretacyjną nakazującą stosowanie przepisów ustawy zgodnie ze standardami strasburskimi. Autorka dokonuje wykładni przepisów ustawy o skardze w kontekście tzw. nadmiernego formalizmu, który w świetle orzecznictwa ETPC stanowi naruszenie prawa do sądu (art. 6 EKPC). Omawia także problematykę związaną z wymaganiami formalnymi skargi (w tym przymusu adwokacko-radcowskiego) w świetle efektywności tego środka prawnego (art. 13 EKPC). Zdaniem autorki dokonywanie prokonwencyjnej wykładni przepisów ustawy o skardze prowadzi do braku możliwości odrzucenia skargi a limine.
Słowa kluczowe: odrzucenie skargi, przewlekłość postępowania, proces cywilny
Rejection of complaint against the excessive length of civil proceedings and limine
The article discusses the issues related to the admissibility of rejection of the complaint against the excessive length of proceedings a limine in connection with the introduction to art. 1 point 3 of the Act on the Complaint, an interpretative directive ordering the application of the provisions of the Act in accordance with the Strasbourg standards. The author interprets the provisions of the Act on the complaint in the context of the excessive formalism, which in the light of ECHR jurisprudence constitutes a violation of the right to court (Article 6 ECHR). It also discusses the issues related to the formal requirements of the complaint (including compulsory representation by a lawyer) in the light of the effectiveness of this legal measure (Article 13 ECHR). According to the author, making a pro-ECHR interpretation of the provisions of the Act on the complaint leads to the inability to reject the complaint a limine.
Keywords: rejection of complaint, excessive length, civil proceedings
Bibliografia:
Bagińska E., Skarga na przewlekłość postępowania i prawo do „odpowiedniej sumy pieniężnej” z tytułu naruszenia prawa strony do procesu w rozsądnym czasie – fiasko polskiego modelu kompensacyjnego?, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2016/26.
Cieślak S., Formalizm postępowania cywilnego, Warszawa 2008.
Cieślak S., Formalizm procesowy w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego [w:] Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego a Kodeks postępowania cywilnego. Materiały Ogólnopolskiego Zjazdu Katedr i Zakładów Postępowania Cywilnego, red. T. Ereciński, K. Weitz, LEX 2010.
Fleming-Kulesza T., Przymus adwokacko-radcowski przy skardze w trybie ustawy z dnia 17.06.2004 r., „Palestra” 2005/3–4.
Gudowski J., O kilku naczelnych zasadach procesu cywilnego – wczoraj, dziś i jutro [w:] Prawo prywatne czasu przemian. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorowi Stanisławowi Sołtysińskiemu, red. A. Nowicka, Poznań 2005.
Kłak C.P., Pojęcie skutecznego środka odwoławczego w odniesieniu do przewlekłości postępowania w rozumieniu art. 13 EKPC a polska skarga na przewlekłość postępowania karnego [w:] Heredita Mercaturae. Księga pamiątkowa dedykowana świętej pamięci profesorowi Stanisławowi Miklaszewskiemu, red. P. Czubik, Z. Mach, Kraków 2012.
Kłak C.P., Przymus adwokacko-radcowski a skarga na przewlekłość postępowania, „Ius Novum” 2012/1.
Łazarska A., Rzetelny proces cywilny, LEX 2012.
Mokry J., Wykładnia procesowych oświadczeń w sądowym postępowaniu cywilnym, „Studia Cywilistyczne” 1975/25–26.
Nowacki J., „Odpowiednie” stosowanie przepisów prawa, „Państwo i Prawo” 1964/3.
Paprocka A., Pozytywny obowiązek uregulowania statusu prawnego związków osób tej samej płci – glosa do wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z 21.07.2015 r. w sprawie Oliari i inni przeciwko Włochom (skargi nr 18766/11 i nr 36030/11), „Europejski Przegląd Sądowy” 2016/4.
Waśkowski E., Podręcznik procesu cywilnego: ustrój sądów cywilnych, postępowanie sporne, Wilno 1932.
Artur Szmigielski
Autor jest asystentem naukowym w Zakładzie Prawa Konkurencji w Instytucie Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk
Między skutecznością równoległego stosowania prawa konkurencji Unii Europejskiej a ochroną praw podstawowych – rozważania o zakazie podwójnego karania w jednym postępowaniu antymonopolowym w świetle sprawy C-617/17, PZU
Wciąż otwarte pozostaje pytanie, w jaki sposób zapewnić skuteczne (równoległe) stosowanie prawa konkurencji UE przy jednoczesnym zagwarantowaniu poszanowania zasady ne bis in idem w zgodzie z Kartą Praw Podstawowych UE oraz europejską Konwencją o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności. Autor niniejszej publikacji stawia tezę, że specyfika postępowań antymonopolowych – nienależących do „twardego rdzenia prawa karnego” – przemawia za odpowiednim zmodyfikowaniem standardu prawnokarnego przedmiotowej zasady. Niniejszy problem prawny nie dotyczy wyłącznie przypadków zwalczania międzynarodowych karteli przez kilka organów ochrony konkurencji, ale także przypadków postępowań antymonopolowych przeciwko jednostronnym praktykom przedsiębiorstw dominujących. W przypadku braku wyczerpania postępowania prawo do ochrony przed kumulacją kar powinno być chronione poprzez uwzględnianie kar nałożonych na podstawie tych samych praktyk i ich skutków rynkowych, niezależnie od przyjętej podstawy prawnej.
Słowa kluczowe: nadużycie pozycji dominującej, zasada ne bis in idem, zakaz podwójnego karania, kumulacja sankcji administracyjnych, twardy rdzeń prawa karnego
Between the effectiveness of the parallel application of EU competition law and the protection of fundamental rights – reflections on the basis of the cumulation of penalties in the light of the preliminary ruling in the PZU case
The question of how to ensure effective (parallel) application of EU competition law, while guaranteeing respect for the ne bis in idem principle in accordance with the Charter of Fundamental Rights and the European Convention on Human Rights, still remains. The author of this publication puts forward the thesis that the specificity of antitrust proceedings – not belonging to the „hard core of criminal law” – supports a proper modification of the criminal-law standard of the above-mentioned principle. This legal problem does not only concern cases of combating international cartels by several competition authorities, but also relates to cases of proceedings against unilateral practices of dominant undertakings. In the absence of the exhaustion of proceedings, the right to protection against cumulation of penalties ought to be protected by taking into account any penalty imposed on the basis of the same practices and their market effects, regardless of the legal basis applied.
Keywords: abuse of dominant position, ne bis in idem principle, prohibition of double punishment, cumulation of administrative penalties, hard core of criminal law
Bibliografia:
van Bockel W.B., The ne bis in idem principle in EU law. A conceptual and jurisprudential analysis, Leiden 2009.
Costa-Cabral F., Lynskey O., Family ties. The intersection between data protection and competition in EU law, „Common Market Law Review” 2017/1.
Dobosza K., Od Walt Wilhelm do PZU? O relacji między krajowym i unijnym prawem konkurencji – krytyczna ocena nakładania odrębnych kar antymonopolowych, „Europejski Przegląd Sądowy” 2018/9.
Ezrachi A., Stucke M.E., Virtual Competition. The Promise and Perils of the Algorithm-Driven Economy, Oxford 2016.
Grzeszczak R., Szmigielski A., Sądowe stosowanie Karty Praw Podstawowych UE w odniesieniu do państw członkowskich – refleksje na podstawie orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości i praktyki sądów krajowych, „Europejski Przegląd Sądowy” 2015/10.
Kelsen H., Derogation [w:] Die Wiener rechtstheoretische Schule, red. H. Klecatsky, R. Marcic, H. Schambeck, Wien 1968.
Kierska M., Marek T., Zasada ne bis in idem w kontekście orzecznictwa ETPCz, „Monitor Prawniczy” 2015/21.
Kowalik-Bańczyk K., Prawo do obrony w unijnych postępowaniach antymonopolowych. W kierunku unifikacji standardów proceduralnych w Unii Europejskiej, Warszawa 2012.
Król-Bogomilska M., Kary pieniężne w prawie antymonopolowym w świetle projektu dyrektywy służącej zwiększeniu skuteczności egzekwowania reguł konkurencji (COM(2017) 142 final), „Europejski Przegląd Sądowy” 2018/1.
Król-Bogomilska M., Zwalczanie karteli w prawie antymonopolowym i karnym, Warszawa 2013.
Materna G., Pojęcie przedsiębiorcy w polskim i europejskim prawie ochrony konkurencji, Warszawa 2009.
Materna G., Projekt dyrektywy ECN+ (omówienie w aspekcie potrzeby kolejnej nowelizacji polskiego prawa ochrony konkurencji), „internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny” 2018/2.
Nita B., O zasadzie ne bis in idem w świetle art. 54 Konwencji wykonawczej z Schengen, „Europejski Przegląd Sądowy” 2006/7.
Rosanò A., Ne Bis Interpretatio in Idem? The Two Faces of the Ne Bis In Idem Principle in the Case Law of the European Court of Justice, „German Law Journal” 2017/1.
Rosiak P.K., The ne bis in idem Principle in Proceedings Related to Anti-Competitive Agreements in EU Competition Law, „Yearbook of Antitrust and Regulatory Studies” 2012.
Sakowicz A., Zasada ne bis in idem w prawie karnym w ujęciu paneuropejskim, Białystok 2011.
Skoczny T., Instytucjonalne modele wdrażania reguł konkurencji na świecie – wnioski dla Polski, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2011/2.
Sołtysińska A., Zasada ne bis in idem z art. 54 konwencji wykonawczej z Schengen, „Europejski Przegląd Sądowy” 2007/12.
Stefanicki R., Zasada ne bis in idem w procesie wykonywania prawa konkurencji, „Przegląd Prawa Handlowego” 2012/8.
Taborowski M., Poziom ochrony praw podstawowych wynikający z Karty Praw Podstawowych UE jako przeszkoda dla przystąpienia Unii Europejskiej do Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, „Europejski Przegląd Sądowy” 2015/12.
Wils P.J., The Principle of ‘Ne Bis in Idem’ in EC Antitrust Enforcement: A Legal and Economic Analysis, „World Competition” 2003/2.
dr Kamil Dobosz
Autor jest radcą prawnym
Od Walt Wilhelm do PZU? O relacji między krajowym i unijnym prawem konkurencji – krytyczna ocena nakładania odrębnych kar antymonopolowych
Artykuł poświęcony jest problemom narosłym wokół sprawy PZU. W pierwszej kolejności dokonano analizy, czy w tej sprawie znajduje zastosowanie zasada ne bis in idem, czy reguły dotyczące zbiegu deliktów (przepisów). Podobnie rudymentarną kwestią jest relacja między krajowym a unijnym prawem konkurencji. Zaprezentowane zostało ponadto jasne stanowisko, że przy obecnym reżimie antymonopolowym UE nie jest dopuszczalne, aby organ krajowy nałożył odrębne sankcje za delikt unijnego prawa konkurencji i krajowego prawa konkurencji. Waga zagadnień w sprawie PZU może uczynić przyszły wyrok Trybunału Sprawiedliwości jednym z najistotniejszych w ramach dorobku prawa antymonopolowego. Co więcej, wyrok ten może znacząco podważyć tezy podniesione w wyroku 14/68, Walt Wilhelm.
Słowa kluczowe: ne bis in idem, rozporządzenie 1/2003, krajowe prawo konkurencji, prawo konkurencji UE, zbieg przepisów
From Walt Wilhelm to PZU? About a relationship between national and EU competition law. A critical analysis of imposition of separate antimonopoly penalties
The article deals with problems which appear in connection with the PZU case. In the first place, it analyses whether in this case the ne bis in idem principle or rules related to concurrence of offences (provisions) apply. Similarly, a crucial issue is the relationship between national and EU competition law. A firm stance is also presented that under the current EU antitrust regime it is impermissible for a national authority to impose separate sanctions for an EU competition law delict and a national competition law delict. The significance of issues in PZU case may render the Court’s judgement one of the most salient in antimonopoly law case law. Moreover, the judgement may considerably undermine the thesis put forward in the Walt Wilhelm judgement, 14/68.
Keywords: ne bis in idem, regulation 1/2003, national competition law, EU competition law, concurrence provisions
Bibliografia:
Bernatt M., Mleczko M., Poland: Public Interest and a Place for Non-competition Considerations in Polish Competition Law, „Concurrences” 2018/1.
Cseres K.J., Data protection, consumer protection and competition law [w:] Wyzwania dla ochrony konkurencji i regulacji rynku. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Tadeuszowi Skocznemu, red. M. Bernatt, A. Jurkowska-Gomułka, M. Namysłowska, A. Piszcz, Warszawa 2017.
Dobosz K., (Nie)zamienne stosowanie krajowego i unijnego prawa konkurencji – o relacji między krajowym i unijnym reżimem antymonopolowym. Glosa do wyroku Sądu UE z 30 września 2016 r. w sprawie T-70/15 Trajektna luka Split d.d. przeciwko Komisji, „internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny” 2018/2.
Dobosz K., Jednolitość stosowania prawa konkurencji Unii Europejskiej przez organy i sądy Państw Członkowskich, Warszawa 2018, passim.
Dobosz K., Public enforcement versus private enforcement – decyzja zobowiązująca a powództwo odszkodowawcze. Glosa do wyroku TS z 23 listopada 2017 r. w sprawie C-547/16 Gasorba SL, Josefa Rico Gil, Antonio Ferrándiz González przeciwko Repsol Comercial de Productos Petrolíferos SA, „internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny” 2018/2.
Dobosz K., Trudna relacja między prawem zamówień publicznych a prawem antymonopolowym na przykładzie art. 57 ust. 4 lit. d dyrektywy 2014/24/UE, „Przegląd Prawa Publicznego” 2017/12.
Dobosz K., W stronę unifikacji systemów prawa konkurencji Unii Europejskiej i państw członkowskich – uwagi na tle orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w zakresie spraw o charakterze czysto krajowym, „Europejski Przegląd Sądowy” 2017/10.
Dobosz K., Scheibe M., Pierwsze uwagi i wątpliwości po przedstawieniu projektu antymonopolowej dyrektywy efektywnościowej, „Przegląd Prawa Publicznego” 2017/6.
Doniec A., Stosowanie kar pieniężnych w unijnym i polskim prawie konkurencji w świetle wymogów ochrony praw człowieka, Warszawa 2016.
Dudzik S., Współpraca Komisji Europejskiej z organami ochrony konkurencji w sprawach kontroli koncentracji przedsiębiorstw, Warszawa 2010.
Dunne N., Convergence in competition fining practices in the EU, „Common Market Law Review” 2016/2.
Ezrachi A., Sponge, „Journal of Antitrust Enforcement” 2017/1.
Forrester I., Norall C., Laicization of community law – self-help and the rule of reason: how competition law is and could be applied [w:] EC Competition Law Reform, red. B.E. Hawk, „Annual Proceedings of the Fordham Corporate Law Institute” 2003.
Frese M.J., Sanctions in EU Competition Law. Principles and Practice, Oksford–Portland 2014; A. Piszcz, Sankcje w polskim prawie antymonopolowym, Białystok 2013.
Gerbrandy A., Addressing the Legitimacy Problem for Competition Authorities Taking into Account Non-Economic Values: The Position of the Dutch Competition Authority, „European Law Review” 2015/5.
Jurczyk Z., Koncepcja wpływu na handel między państwami członkowskimi – kryterium stosowania wspólnotowego prawa konkurencji, cz. 1 i 2, „Prawo i Podatki Unii Europejskiej w Praktyce” 2007/5.
Kohutek K. [w:] Komentarz do rozporządzenia nr 1/2003 w sprawie wprowadzenia w życie reguł konkurencji ustanowionych w art. 81 i 82 Traktatu, LEX 2015.
Komninos A.P., EC Private Antitrust Enforcement: Decentralised Application of EC Competition Law by National Courts, Oxford–Portland 2008.
Komninos A.P., Modernisation and Decentralisation: Retrospective and Prospective [w:] EC Competition Law. A Critical Assessment, red. G. Amato, C.-D. Ehlermann, Oksford–Portland 2007.
Król-Bogomilska M., Kary pieniężne w prawie antymonopolowym w świetle projektu dyrektywy służącej zwiększeniu skuteczności egzekwowania reguł konkurencji (COM(2017) 142 final), „Europejski Przegląd Sądowy” 2018/1.
Materna G., Ograniczenie dopuszczalności nałożenia przez Prezesa UOKiK kary pieniężnej w wyniku ponownej oceny zachowania przedsiębiorcy na tle gwarancji ochrony jednostki przed dublowaniem interwencji prawnej, „Glosa” 2018/2.
Materna G., Projekt dyrektywy ECN+ (omówienie w aspekcie potrzeby kolejnej nowelizacji polskiego prawa ochrony konkurencji), „internetowy Kwartalnik Antymonopolowy i Regulacyjny” 2018/2.
Materna G., Zmowy przetargowe w prawie ochrony konkurencji i prawie karnym, Warszawa 2016.
Mioduszewski M., Sieradzka M., Sroczyński J. [w:] Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Komentarz, red. M. Sieradzka, M. Zdyb, LEX 2016.
Monti G., Legislative and Executive Competences in Competition Law [w:] The Question of Competence in the European Union, red. L. Azoulai, Oxford 2014.
Monti G., Mulder J., Escaping the Clutches of EU Competition Law, „European Law Review” 2017/5.
Namysłowska M., Piszcz A., Ustawa o przeciwdziałaniu nieuczciwemu wykorzystywaniu przewagi kontraktowej w obrocie produktami rolnymi i spożywczymi. Komentarz, Warszawa 2017.
Outhuijse A., Effective Public Enforcement of the Cartel Prohibition in the Netherlands: A Comparison of ACM Fining Decisions, District Court Judgments, and TIAT Judgments [w:] Boosting the Enforcement of EU Competition Law at the Domestic Level, red. A. Looijestijn-Clearie, C.S. Rusu, M. Veenbrink, Newcastle 2017.
Rosiak P.K., The ne bis in idem Principle in Proceedings Related to Anti-Competitive Agreements in EU Competition Law, „Yearbook of Antitrust and Regulatory Studies” 2012.
Semeniuk P., Koncepcja jednego organizmu gospodarczego w prawie ochrony konkurencji, Warszawa 2015.
Skoczny T. [w:] Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Komentarz, red. J. Szwaja, 2013.
Stawicki A., Wardęga E. [w:] Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów. Komentarz, red. A. Stawicki, E. Stawicki, Warszawa 2016.
Svetlicinii A., Bernatt M., Botta M., The Assessment of the Effect on Trade by the National Competition Authorities of the „New” Member States: Another Legal Partition of the Internal Market?, „Common Market Law Review” 2015/5.
Szmigielski A., Między skutecznością równoległego stosowania prawa konkurencji UE a ochroną praw podstawowych – rozważania o zakazie podwójnego karania w jednym postępowaniu antymonopolowym w świetle sprawy C-617/17, PZU, „Europejski Przegląd Sądowy” 2018/9.
Szmigielski A., Stosowanie klauzul największego uprzywilejowania w działalności handlowej platform internetowych w świetle prawa konkurencji Unii Europejskiej, „Europejski Przegląd Sądowy” 2016/3.
Szwarc M., Łączne zastosowanie sankcji administracyjnych i karnych w świetle zasady ne bis in idem (uwagi na tle orzecznictwa ETPC), „Państwo i Prawo” 2017/12.
Szydło M., Nadużywanie pozycji dominującej w prawie konkurencji, Warszawa 2010.
van Bockel W.B., The Ne Bis in Idem Principle in EU Law, Alphen aan den Rijn 2010.
Wils W., The European Commission’s „ECN+” Proposal for a Directive to empower the competition authorities of the Member States to be more effective enforcers, „Concurrences” 2017/4, passim.
Wils W.P.J., Private Enforcement of EU Antitrust Law and its Relationship with Public Enforcement: Past, Present and Future, „World Competition” 2017/1.
dr Dariusz Bucior
Autor jest adiunktem w Katedrze Prawa Handlowego na Wydziale Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II
Pojęcie nowego klienta jako przesłanka roszczenia wyrównawczego przysługującego przedstawicielowi handlowemu – glosa do wyroku Trybunału Sprawiedliwości z 7.04.2016 r., C-315/14, Marchon Germany GmbH przeciwko Yvonne Karaszkiewicz
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z 7.04.2016 r., C-315/14, Marchon Germany GmbH przeciwko Yvonne Karaszkiewicz, dotyczy interpretacji zwrotu „nowi klienci”, stanowiącego przesłankę roszczenia o świadczenie wyrównawcze regulowanego przez art. 17 ust. 2 dyrektywy 86/653/EWG. Trybunał trafnie przyjął, że jako nowi klienci mogą być uznani także dotychczasowi klienci dającego zlecenie, o ile zbyt towarów objętych umową agencyjną wymaga szczególnych zabiegów po stronie przedstawiciela handlowego w celu ustanowienia relacji handlowej z takimi klientami. Dodatkowo komentowany wyrok wpisuje się w linię orzeczniczą TS wymagającą preferowania takich wyników interpretacyjnych dotyczących przepisów o świadczeniu wyrównawczym, które są najbardziej korzystne dla przedstawiciela handlowego.
Słowa kluczowe: dyrektywa 86/653/EWG, agent handlowy, świadczenie wyrównawcze, wykładnia prawa UE
The concept of a new customer as the grounds for an indemnity claim to which a commercial agent is entitled – commentary on Court of Justice judgment of 7 April 2016, C-315/14, Marchon Germany GmbH v Yvonne Karaszkiewicz
The judgment issued by the Court of Justice on 7 April 2016, C-315/14, Marchon Germany GmbH v Yvonne Karaszkiewicz, concerns the interpretation of the expression ‘new customers’, which constitutes grounds for a claim for indemnity, regulated by Art. 17(2) of Directive 86/653/EEC. The Court correctly assumed that ‘new customers’ included customers that already had business relations with that principal if the sale of goods covered by the contract of agency required special efforts on the agent’s part to initiate business relations with such customers. Furthermore the commented judgment fits in with the line of CJ case law which requires preference for such interpretations of the provisions on indemnity that are the most favourable to the commercial agent.
Keywords: Directive 86/653/EEC, commercial agent, indemnity, interpretation of EU law
Bibliografia:
Emde R., Vertriebsrecht, Berlin–Boston 2014.
Fock T., Der nachvertragliche Schadensersatzanspruch des Handelsvertreters gem. Art. 17 Abs. 3 der EG-Handelsvertreterrichtlinie – Alternative oder Ergänzung zum Goodwill-Ausgleich des Vertreters? [w:] Der Ausgleichsanspruch des Handelsvertreters. Beispiel für die Fortentwicklung angeglichenen europäischen Rechts, red. I. Saenger, R. Schulze, Baden-Baden 2000.
Fock T., Die europäische Handelsvertreter-Richtilinie. Kompetenzgrundlage, Systematik, Angleichungserfolg, Baden-Baden 2001.
Grundmann S., Europäisches Schuldvertragsrecht, Berlin–New York 1999.
Kopaczyńska-Pieczniak K. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, t. 3, Zobowiązania. Część szczególna, red. A. Kidyba, LEX 2014.
Mikłaszewicz P. [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. K. Osajda, Legalis 2018.
Mycko-Katner I., Charakter (natura) świadczenia wyrównawczego w umowie agencyjnej [w:] Współczesne problemy prawa zobowiązań, red. A. Olejniczak, J. Haberko, A. Pyrzyńska, D. Sokołowska, Warszawa 2015.
Nocker M., Kommentar zum Handelsvertretergesetz (HVertrG 1993), Wien 2009.
Rott-Pietrzyk E., Agent handlowy – regulacje polskie i europejskie, Warszawa 2006.
Rott-Pietrzyk E., Commercial Agency Contracts and Freedom of Contract [w:] Private autonomy in Germany and Poland and in the Common European Sales Law, red. T. Drygala, B. Heiderhoff, M. Staake, G. Żmij, Munich 2012.
Saintier S., Commercial Agency Law. A comparative analysis, Aldershot 2002.
Topolewski K., Umowa agencyjna według Kodeksu cywilnego. Wybrane problemy de lege ferenda [w:] Współczesne problemy prawa zobowiązań, red. A. Olejniczak, J. Haberko, A. Pyrzyńska, D. Sokołowska, Warszawa 2015.
Westphal B., Die Handelsvertreterrichtlinie und deren Umsetzung in den Mitgliedstaaten der Europäischen Union, Köln 1994.
dr hab. Justyna Łacny
Autorka jest profesorem nadzwyczajnym na Wydziale Administracji i Nauk Społecznych Politechniki Warszawskiej, ekspertem do spraw legislacji w Biurze Analiz Sejmowych Kancelarii Sejmu, autorką publikacji z zakresu prawa instytucjonalnego i gospodarczego Unii Europejskiej
Bieg terminów przedawnienia nieprawidłowości naruszających interesy finansowe Unii Europejskiej – wprowadzenie i wyrok Trybunału Sprawiedliwości z 11.06.2015 r., C-52/14, Pfeifer & Langen GmbH & Co. KG przeciwko Bundesanstalt für Landwirtschaft und Ernährung
Przedstawione w tych „Kamieniach milowych” orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości dotyczy ustanowionych w art. 3 rozporządzenia nr 2988/95 reguł przedawniania naruszeń prawa w wydatkowaniu funduszy UE, kwalifikowanych jako nieprawidłowości w rozumieniu art. 1 tego rozporządzenia. W ostatnim numerze „Kamieni milowych” została zaprezentowana problematyka stosowania przez organy krajowe uregulowanych w przepisach krajowych terminów przedawnień nieprawidłowości dłuższych od czteroletniego terminu przedawnienia nieprawidłowości ustanowionego w art. 3 rozporządzenia nr 2988/95. W tym numerze „Kamieni milowych” wyrok Trybunał Sprawiedliwości z 11.06.2015 r., C-52/14, Pfeifer & Langen GmbH & Co. KG przeciwko Bundesanstalt für Landwirtschaft und Ernährung, umożliwi zaprezentowanie ustanowionych w art. 3 rozporządzenia nr 2988/95 reguł dotyczących biegu przedawnienia nieprawidłowości odrębnych, nieprawidłowości ciągłych, nieprawidłowości powtarzających się i nieprawidłowości popełnianych w ramach programów wieloletnich, a także zasad przerwania biegu przedawnienia nieprawidłowości i upływu jego okresu.
Słowa kluczowe: przedawnienie, nieprawidłowość, ochrona interesów finansowych Unii Europejskiej, zasada pewności prawa, zasada ochrony uzasadnionych oczekiwań, zasada proporcjonalności, fundusze UE
Limitation periods for irregularities affecting the financial interests of the European Union – Introduction and judgment of the Court of Justice of 11 June 2015, C-52/14, Pfeifer & Langen GmbH & Co. KG v Bundesanstalt für Landwirtschaft und Ernährung
The case law of the Court of Justice presented in these ‘Milestones’ concerns the rules laid down in Article 3 of Regulation No 2988/95 on the limitation period for infringements of the law in the spending of EU funds, qualified as irregularities within the meaning of Article 1 of that Regulation. The last issue of ‘Milestones’ presented the issue of possibility to apply by national authorities’ limitation periods longer than the general four-year limitation period laid down in Article 3 of Regulation No 2988/95. In this ‘Milestons’, the judgment of the Court of Justice of 11 June 2015, C-52/14, Pfeifer & Langen GmbH & Co. KG v. Bundesanstalt für Landwirtschaft und Ernährung allows to present the rules laid down in this Article concerning limitation period for irregularities committed separately, continuously, repeatedly and in the context of multiannual programmes, as well as issues related with interruption and expire of the limitation period.
Keywords: limitation period, irregularity, protection of the financial interests of the European Union, principle of legal certainty, principle of the protection of legitimate expectations, principle of proportionality, EU funds
Bibliografia:
Łacny J., Przedawnienie nieprawidłowości naruszających interesy finansowe Unii Europejskiej – wprowadzenie do wyroku Trybunału Sprawiedliwości z 1.05.2011 r., C-201–202/10, Ze Fu Fleischhandel GmbH i Vion Trading GmbH przeciwko Hauptzollamt Hamburg-Jonas, „Europejski Przegląd Sądowy” 2018/8.
Łacny J., Wydatkowanie funduszy Unii Europejskiej w wyniku nieprawidłowości. Elementy definicyjne pojęcia „nieprawidłowość” – wprowadzenie i wyrok Trybunału Sprawiedliwości z 26.05.2016 r. w połączonych sprawach C-260/14 i C-261/14, Judeţul Neamţ i Judeţul Bacău przeciwko Ministerul Dezvoltării Regionale și Administraţiei Publice, „Europejski Przegląd Sądowy” 2018/1.
Orzecznictwo Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego
Orzecznictwo Sądu Najwyższego – Michalina Szpyrka (autorka jest doktorantką na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego oraz asystentem sędziego w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego)
Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego – dr Robert Talaga (autor jest starszym referendarzem w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Poznaniu)
art. 6 EKPC, odwoływanie sędziów ze stanowiska, Europejska Konwencja Praw Człowieka, Europejski Trybunał Praw Człowieka, sprawiedliwy proces, niezawisłość sądownictwa, nieusuwalność sędziów, kontrola sądowa, lustracja
